Professional Documents
Culture Documents
Nhóm 6 KDQT Lfinal
Nhóm 6 KDQT Lfinal
1.1.4: Tầm ảnh hưởng của tập đoàn trên thị trường nội địa và quốc
tế .........................................................................................................................7
PHẦN III : PHÂN TÍCH CÁC PHƯƠNG THỨC THÂM NHẬP THỊ
TRƯỜNG ...................................................................................................................7
I. Thâm nhập thị trường thông qua xuất khẩu thường ...........................................7
4. Chiến lược xuất khẩu cà phê của tập đoàn Trung Nguyên. .........................16
II. Thâm nhập thị trường thông qua nhượng quyền kinh doanh ..........................22
1. Giới thiệu về nhượng quyền thương mại và cơ chế hoạt động của
nó. .........................................................................................................................22
1.2 Cơ chế hoạt động của nhượng quyền thương mại. ...................................23
2. Ưu nhược điểm của việc áp dụng nhượng quyền đối với tập
đoàn Trung Nguyên. ........................................................................................24
3. Chiến lược sử dụng nhượng quyền kinh doanh của tập đoàn. ....................26
II. Điểm mạnh của phương thức nhượng quyền kinh doanh ...............................28
III. Điểm yếu, cơ hội và thách thức của cả hai phương thức ...............................29
III. Lời khuyên cho tập đoàn Trung Nguyên khi xâm nhập thị trường
mới .......................................................................................................................34
PHẦN I : MỞ ĐẦU
Chúng ta đang sống trong thời kỳ công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước, đặc
biệt là từ khi Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Toàn cầu
hóa và hiện đại hóa đã trở thành xu hướng phổ biến trong nhiều lĩnh vực, từ giáo
dục đến kinh tế và xã hội. Cùng với những cơ hội, toàn cầu hóa cũng mang lại những
thách thức đối với cả tầm vĩ mô và vi mô.
Trong bối cảnh này, việc thâm nhập thị trường quốc tế trở nên vô cùng quan trọng
đối với doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp kinh doanh quốc tế như tập đoàn
Trung Nguyên. Toàn cầu hóa và hiện đại hóa mở ra cơ hội cho doanh nghiệp phát
triển và tạo ra giá trị mới cho xã hội. Tuy nhiên, để khai thác được những cơ hội
này và đối phó với những thách thức, các doanh nghiệp cần phải xác định phương
thức thâm nhập thị trường phù hợp.
Trong ngành cà phê, Cà phê Trung Nguyên là một trong những thương hiệu nổi
tiếng tại Việt Nam. Tuy nhiên, để duy trì và phát triển, việc mở rộng thị trường quốc
tế là bước đi cần thiết. Đã có những nỗ lực và thành công nhất định của Cà phê
Trung Nguyên trên các thị trường quốc tế. Do đó, phân tích phương thức thâm nhập
thị trường của họ thông qua các phương thức như xuất khẩu và nhượng quyền
thương mại là một đề tài đáng quan tâm và có ý nghĩa.
PHẦN II: GIỚI THIỆU CHUNG VỀ TẬP ĐOÀN CÀ PHÊ
TRUNG NGUYÊN
1.1. Tổng quan về Trung Nguyên
1.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển
● Ngày 16/6/1996: Khởi nghiệp ở Buôn Ma Thuột (sản xuất và kinh doanh trà, cà
phê).
● Năm 1998: Xuất hiện ở TPHCM bằng khẩu hiệu “Mang nguồn cảm hứng mới”
và con số 100 quán cà phê Trung Nguyên.
● Năm 2001: Nhượng quyền thành công tại Nhật Bản, Singapore. Công bố khẩu
hiệu: “Khơi nguồn Sáng tạo”.
● Năm 2003: Sản phẩm cà phê hòa tan G7 ra đời bằng sự kiện “Ngày hội cà phê
hòa tan G7” tại dinh Thống Nhất.
● Năm 2010: Sản phẩm cà phê Trung Nguyên được xuất khẩu đến hơn 60 quốc gia
và vùng lãnh thổ trên toàn cầu, tiêu biểu như Mỹ, Canada, Nga, Anh, Đức, Nhật
Bản,
Trung Quốc, Asean…
● Năm 2012: Thương hiệu được yêu thích nhất, đạt 11/17 triệu hộ gia đình Việt
Nam mua các sản phẩm cà phê Trung Nguyên.
● Năm 2013: G7 kỷ niệm 10 năm ra đời, đánh dấu mốc 3 năm dẫn đầu thị phần và
được yêu thích nhất.
● Năm 2016: Kỷ niệm 20 năm Hành trình Phụng sự, công bố Danh xưng, Tầm
nhìn, Sứ mạng mới. Ra mắt không gian Trung Nguyên Legend Café – The Energy
Coffee
That Changes Life, trở thành chuỗi quán cà phê lớn nhất Đông Nam Á.
● Năm 2017: Trung Nguyên Legend chính thức khai trương văn phòng đại diện tại
Thượng Hải (Trung Quốc), một trong những trung tâm thương mại, tài chính bậc
nhất thế
giới.
● Năm 2018: Khánh thành Bảo tàng Thế Giới Cà Phê tại “Thủ phủ cà phê toàn
cầu” Buôn Ma Thuột. Ra mắt bộ tuyệt phẩm cà phê năng lượng Trung Nguyên
Legend và
Trung Nguyên Legend Capsule.
- Môi giới (broker). Một dạng thức trung gian khác là môi giới xuất khẩu. Người
này đóng vai trò đứng giữa kết nối thông tin để bên bán hàng ở trong nước và bên
mua hàng ở nước ngoài có thể tiếp xúc và giao dịch với nhau. Người môi giới chịu
trách nhiệm giúp các bên bán hàng và bên mua hàng kết nối để tiến tới ký kết hợp
đồng và giao dịch hàng hóa, chứ không trực tiếp xử lý và sở hữu hàng hóa trong quá
trình giao dịch mua bán. Đổi lại người môi giới được nhận hoa hồng từ bên người
mua, bên người bán, hoặc cả hai bên cho việc kết nối này. Thông thường người môi
giới thường chuyên sâu về một sản phẩm hoặc một chủng loại hàng hóa cụ thể. Với
kiến thức chuyên sâu về mỗi loại hàng hóa và am hiểu thị trường tiêu thụ các loại
hàng hóa đó, người môi giới sẽ cung cấp những thông tin hữu ích để giúp bên bán
hàng và bên mua hàng đến từ các nước kết nối được với nhau, từ đó thỏa thuận tiến
hành các giao dịch.
- Công ty quản lý xuất khẩu (export management company). Đây là các công ty
chuyên trách nhận ủy thác và quản lý hoạt động xuất khẩu hàng hóa cho các doanh
nghiệp sản xuất khác nhau. Các công ty này có nhiều kinh nghiệm trong việc làm
thủ tục xuất nhập khẩu và cung cấp các dịch vụ này cho những doanh nghiệp có nhu
cầu xuất khẩu hàng hóa. Căn cứ hợp đồng ủy thác, mỗi thương vụ xuất khẩu thì
công ty quản lý xuất khẩu sẽ thực hiện dưới danh nghĩa của công ty xuất khẩu. Các
công ty quản lý xuất khẩu này sẽ sử dụng những kinh nghiệm sẵn có và sự am hiểu
tập quán kinh doanh cũng như các yêu cầu về thủ tục xuất nhập khẩu hàng hóa ở
từng quốc gia để thay mặt bên ủy thác thức hiện các phần công việc liên quan đến
xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ ra nước ngoài. Việc làm thủ tục xuất khẩu hàng hóa
cho nhiều doanh nghiệp trên nhiều lĩnh vực sẽ giúp cho công ty quản lý xuất khẩu
sử dụng hiệu quả chi phí quản lý, cũng như cắt giảm được các chi phí liên quan đến
vận tải bởi tính kinh tế theo quy mô khi vận chuyển số lượng lớn hàng hóa cho nhiều
doanh nghiệp cùng một lúc. Ở Việt Nam, các công ty quản lý xuất khẩu này thường
được biết đến với tên gọi là công ty nhận ủy thác xuất khẩu và các công ty này
thường thu một khoản phí tùy theo từng giá trị hợp đồng ủy thác giữa các công ty
để chi trả cho phần công việc mà mình thực hiện.
- Công ty thương mại (Trading company). Đây là các doanh nghiệp hoạt động như
nhà phân phối độc lập với chức năng kết nối các khách hàng nước ngoài với các
công ty sản xuất và xuất khẩu trong nước để đưa các hàng hóa và dịch vụ đến với
khách hàng ở thị trường nước ngoài. Chức năng chính của các công ty thương mại
là nhận diện các nhà cung cấp phù hợp, đàm phán và mua hàng hóa của họ để rồi
thông qua các kênh phân phối để bán lại hàng hóa đó ở thị trường các nước. Bên
cạnh việc thực hiện các hoạt động liên quan trực tiếp đến xuất khẩu, các công ty
chuyên doanh thương mại còn đóng vai trò quan trọng trong một loạt các lĩnh vực
khác như vận tải, kho bãi, tài chính, chuyển giao công nghệ, tài trợ cho các dự án
thương mại và đầu tư, bảo hiểm, bất động sản ... Về bản chất, công ty chuyên doanh
thương mại sẽ đảm trách các dịch vụ xuất khẩu nhằm kết nối giữa các nhà sản xuất
trong nước với người mua ở thị trường nước ngoài.
- Hợp tác xuất khẩu (Piggyback). Đây là dạng thức công ty sản xuất dùng mạng lưới
phân phối của doanh nghiệp khác đề bán các sản phẩm của mình trên thị trường
nước ngoài. Theo đó, một công ty nhỏ và vừa chưa có kinh nghiệm xuất khẩu sẽ
thương thảo với một doanh nghiệp lớn hơn có nhiều kinh nghiệm ở một số thị trường
cụ thể để nhờ doanh nghiệp đó giúp phân phối hàng hóa trên kênh phân phối của họ.
Điều này sẽ đem lại lợi ích cho cả hai phía bởi công ty nhỏ có thể tiếp cận được thị
trường quốc tế trong khi doanh nghiệp lớn hơn có thể khai thác tối đa hệ thống phân
phối bán hàng mà mình đang có. Doanh nghiệp lớn hơn có thể đóng vai trò là đại lý
để phân phối hàng hóa ở thị trường quốc tế hoặc đơn giản là nhận hoa hồng từ việc
bán hàng. Các sản phẩm được phân phối ở đây thường là những sản phẩm có liên
quan nhưng không cạnh tranh trực tiếp hoặc là các mặt hàng phụ trợ cho các sản
phẩm mà doanh nghiệp lớn đang kinh doanh.
3. Ưu nhược điểm của từng hình thức:
3.1. Ưu nhược điểm của xuất khẩu:
Ưu điểm Nhược điểm
- Ít rủi ro và không tốn quá nhiều - Lựa chọn hình thức kinh doanh xuất khẩu,
chi phí của doanh nghiệp đặc biệt là xuất khẩu gián tiếp có thể khiến
- Thông qua xuất khẩu, doanh doanh nghiệp không trực tiếp giao dịch được
nghiệp có thể đánh giá được nhu với khách hàng ở thị trường nước ngoài. Việc
cầu của thị trường nước sở tại đối thiếu sự hiện diện trực tiếp ở thị trường nước
với sản phẩm mà mình cung cấp ngoài như vậy có thể khiến cho doanh nghiệp
từ đó điều chỉnh được hoạt động khó nắm bắt được phản hồi của khách hàng,
sản xuất trong nước để đáp ứng cũng như không học hỏi được nhiều kinh
được nhu cầu. nghiệm từ hoạt động marketing và kinh
- Giúp doanh nghiệp mở rộng thị doanh ở các thị trường đó.
trường và đa dạng hóa khách - Đồng thời, doanh nghiệp cũng có thể đối
hàng, từ đó tăng doanh thu và mặt với nguy cơ mất khả năng kiểm soát đối
giảm sự phụ thuộc vào thị trường với việc phân phối hàng hóa ở thị trường nước
trong nước, qua đó tiết giảm chi ngoài khi quá phụ thuộc vào các đối tác là
phí sản xuất trên mỗi đơn vị trung gian thương mại.
hàng hóa sản phẩm, giúp giảm giá
thành từ đó nâng cao tính cạnh
tranh của sản phẩm đó trên thị
trường.
- Thúc đẩy doanh nghiệp liên tục
nghiên cứu để cải tiến và phát
triển các sản phẩm của mình,
đồng thời học hỏi các kỹ năng cần
thiết để từng bước xây dựng kênh
phân phối của mình ở thị trường
nước ngoài.
Tính đến tháng 9 năm 2023, Trung Nguyên có tổng cộng hơn 3.000 cửa hàng trên
toàn thế giới, bao gồm:
• Tại Việt Nam: Hơn 2.500 cửa hàng, bao gồm
· Chuỗi cửa hàng Trung Nguyên Legend: 500 cửa hàng
· Chuỗi cửa hàng Trung Nguyên E-Coffee: 2.000 cửa hàng
• Tại các quốc gia khác: Hơn 500 cửa hàng, bao gồm: Trung Quốc, Mỹ, Canada,
Úc, Singapore, Thái Lan, Lào,…
4.2. Hình thức xuất khẩu:
4.2.1. Xuất khẩu trực tiếp:
Trung Nguyên đã xuất khẩu cà phê ra thế giới. Sản phẩm cà phê Trung Nguyên
được xuất khẩu ra hơn 60 quốc gia trên thế giới, tiêu biểu như Mỹ, Canada, Anh,
Nhật Bản,…
- Tại thị trường Mỹ:
Ngày 8/2/2001, hãng cà phê Trung Nguyên đã giao hàng xuất khẩu gồm 10 tấn cà
phê tinh chế, trị giá trên 30.000 USD sang thị trường Mỹ. Đây là hợp đồng xuất
khẩu cà phê tinh chế đầu tiên của một hãng Việt Nam sang thị trường tiêu thụ nông
sản lớn nhất thế giới nhưng khó tính này. Ngoài ra, một số nước Trung Đông cũng
đặt mua của Trung Nguyên cà phê "ba trong một" với khối lượng bình quân 1,2
triệu gói/tháng.
Năm 2011, 1.400 tấn cà phê Trung Nguyên đã đặt chân vào thị trường Mỹ. Năm
2012, con số này nhỉnh lên chút ít, đạt 1.600 tấn. Cà phê Trung Nguyên xuất sang
Mỹ chủ yếu ở dạng nguyên liệu chưa qua chế biến sâu. Nếu là hàng đã qua chế biến
thì đó là rang xay và hòa tan. Tháng 10-2011 cà phê hòa tan G7 chính thức vào hệ
thống siêu thị bán lẻ của tập đoàn hàng đầu thế giới là Costco( thứ 3 của Mỹ). Và
như kì vọng, G7 của trung nguyên 3 in 1 rất dược ưa chuộng và nổi tiếng trên thị
trường chiếm tới 90% sản phẩm tiêu thụ ở Mỹ.
- Tại thị trường Trung Quốc:
Sau 10 năm xuất khẩu và gần 5 năm mở văn phòng đại diện tại Trung Quốc, ngày
21/9/2022, cửa hàng đầu tiên của Tập đoàn Trung Nguyên tại thị trường Trung Quốc
đã chính thức khai trương. Đây là cửa hàng Thế Giới Cà Phê Trung Nguyên Legend
đầu tiên tại thị trường quốc tế, tọa lạc tại Trung tâm thương mại Taikoo Hui, 699
đường Tây Nam Kinh, Thượng Hải, Trung Quốc. Đây là không gian đầu tiên trên
thị trường quốc tế của mô hình Thế giới Cà Phê Trung Nguyên Legend, đánh dấu
sự phát triển mạnh mẽ của Trung Nguyên Legend tại "thị trường tỷ đô Trung Quốc,"
cũng như tiếp tục hiện thực hóa khát vọng chinh phục thế giới.
4.2.2. Xuất khẩu gián tiếp:
Trung nguyên xuất khẩu gián tiếp thông qua các nhà xuất khẩu trung gian
- Ở Anh: Công ty Dragon coffee
Dragon coffee là một tên thương mại của Dragon e-Bussiness Ltd, một công ty tiếp
thị web có trụ sở tại Cardiff Vương Quốc Anh. Công ty liên kết với doanh nghiệp
Dragon travel, chuyên về du lịch và đi du lịch đễn Việt Nam, Lào, Campuchia,
Trung Quốc ... thuận lợi để quảng bá, giới thiệu về công ty
- Ở Canada: H & O company coffee
H & O company coffee là công ty chuyên kinh doanh các sản phẩm cà phê của Việt
Nam trong đó có Trung Nguyên
4.2.3. Các hình thức bán lẻ và kênh thương mại.
Nhằm quảng bá và đưa sản phẩm cà phê Việt đến với các bạn bè quốc tế, khách
hàng còn có thể đặt mua sản phẩm của Trung Nguyên tại các trang web trực tuyến
của công ty tại nhiều quốc gia trên thế giới.
Cà phê Trung Nguyên Legend là sản phẩm cà phê Việt được tìm kiếm nhiều nhất
trên sàn giao dịch toàn cầu Amazon và tăng trưởng ấn tượng tại các thị trường hàng
đầu Mỹ, Trung Quốc, Hàn Quốc, các nước Đông Nam Á. Châu Á, Châu Á, Châu
Âu…
- Tại Mỹ, sản phẩm G7, Trung Nguyên, Trung Nguyên Legend có mặt tại hệ thống
siêu thị Costco, gần 100% siêu thị Châu Á tại Mỹ và khắp các kênh bán hàng trực
tuyến như Amazon, Walmart, eBay, Say Weee... của Mỹ. Đặc biệt, G7 là thương
hiệu cà phê Việt Nam bán chạy hàng đầu trên trang thương mại điện tử Amazon.
- Riêng tại thị trường Trung Quốc, hệ thống sản phẩm của Trung Nguyên Legend
xuất hiện trên tất cả các website bán hàng lớn như Alibaba, Taobao.com, Tmall.com,
Yihaodian.com, JD.com và hơn 5.000 siêu thị. Các sản phẩm, thương hiệu của
Trung Nguyên Legend nhận được sự yêu thích của những người yêu cà phê. Cà phê
G7 của Trung Nguyên Legend đã trở thành thương hiệu cà phê hòa tan được ưa
chuộng và tin dùng nhất tại thị trường này (theo báo cáo năm 2019 của Chnbrand -
cơ quan xếp hạng thương hiệu hàng đầu Trung Quốc). Năm 2020, cà phê G7 giữ thị
phần lớn thứ 2 trên thị trường thương mại điện tử, trở thành thương hiệu cà phê hòa
tan châu Á được yêu thích nhất ở Trung Quốc. Tất cả các trang thương mại điện tử
uy tín Alibaba, Taobao.com, Tmall.com, Yihaodian.com, JD.com… và hơn 1.000
siêu thị tại Trung Quốc đều có sự hiện diện của cà phê G7. Năm 2021, cà phê G7
tiếp tục có mặt trên quầy kệ chuỗi siêu thị Beijing Hualian Mall tại Bắc Kinh và
30.000 cửa hàng bách hóa Beijing Hualian trên toàn Trung Quốc. G7 cũng thành
công đẩy mạnh cung ứng sản phẩm vào chuỗi cửa hàng bán trà truyền thống Lao
Bacha, tiên phong đáp ứng cho nhu cầu chuyển đổi thói quen thưởng lãm từ trà sang
cà phê của chuỗi này.
- Kênh bán hàng chính thức tại Hàn Quốc “ https://g7coffee.co.kr/” được Trung
Nguyên Legend đặc biệt xây dựng bên cạnh việc hợp tác với các kênh bán hàng trực
tuyến như Coupang - một trong River thuộc nhà bán lẻ lớn nhất trên nền tảng thương
mại điện tử Hàn Quốc, Lotte Mart, Homeplus , Emart, chuỗi siêu thị Hanaromart...
II. Thâm nhập thị trường thông qua nhượng quyền kinh doanh
1. Giới thiệu về nhượng quyền thương mại và cơ chế hoạt động của
nó.
1.1 Giới thiệu về nhượng quyền thương mại.
Hoạt động nhượng quyền thương mại được luật hóa một cách rõ ràng bắt đầu từ nội
dung trong Luật thương mại 2005.
Dựa theo pháp luật Việt Nam, tại Điều 284 nằm trong văn bản hợp nhất số
17/VBHN-VPQH của Luật thương mại 2005 có quy định:
“Nhượng quyền thương mại là hoạt động thương mại, theo đó bên nhượng quyền
cho phép và yêu cầu bên nhận quyền tự mình tiến hành việc mua bán hàng hóa,
cung ứng dịch vụ theo các điều kiện sau đây:
1. Việc mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ được tiến hành theo cách thức tổ chức
kinh doanh do bên nhượng quyền quy định và được gắn với nhãn hiệu hàng hóa, tên
thương mại, bí quyết kinh doanh, khẩu hiệu kinh doanh, biểu tượng kinh doanh,
quảng cáo của bên nhượng quyền;
2. Bên nhượng quyền có quyền kiểm soát và trợ giúp cho bên nhận quyền trong việc
điều hành công việc kinh doanh.’’
Dưới góc độ kinh tế, nhượng quyền thương mại là phương pháp kinh doanh, theo
đó bên nhượng quyền phát triển hàng hóa, dịch vụ mở rộng thị trường sản phẩm của
mình thông qua việc sử dụng tiền và lao động của chủ thể khác bằng cách cấp cho
họ (bên được nhượng quyền) quyền độc quyền để kinh doanh sản phẩm ,dịch vụ
của mình trong một khu vực địa lý nhất định trong một thời gian, dưới nhãn hiệu,
kế hoạch kinh doanh của bên nhượng quyền. Bên nhượng quyền và bên nhượng
nhận quyền vẫn duy trì mối quan hệ hợp tác chặt chẽ trong suốt quá trình có hiệu
lực của hợp đồng. Việc hợp tác trong hệ thống được thiết lập nhằm mục đích hướng
người tiêu dùng nhận biết sản phẩm, dịch vụ của bên nhượng quyền và bên nhận
quyền như là một phần của hệ thống mà không giống như người bán lẻ độc lập.
Trên thực tế hoạt động kinh doanh hiện nay có hai dạng nhượng quyền phổ biến
gồm:
- Nhượng quyền sản phẩm và nhãn hiệu: Bên nhận quyền sẽ ký hợp đồng để
được quyền mua bán hoặc phân phối các sản phẩm dưới nhãn hiệu hoặc tên thương
mại mà bên nhượng quyền đang sở hữu.
- Nhượng quyền mô hình kinh doanh: Bên nhượng quyền sẽ chuyển giao cho
bên nhận quyền ít nhất 4 nội dung cơ bản gồm; (1) Hệ thống chiến lược, mô hình,
quy trình vận hành được chuẩn hóa, chính sách quản lý, cẩm nang điều hành, huấn
luyện, tư vấn và hỗ trợ khai trương, kiểm soát, hỗ trợ các hoạt động nghiên cứu thị
trường, quảng cáo và xúc tiến bán; (2) Bí quyết công nghệ sản xuất, kinh doanh; (3)
Hệ thống thương hiệu; (4) Sản phẩm, dịch vụ. Trong đó yếu tố bí quyết có ý nghĩa
quan trọng bởi đây là yếu tố rất cần để bảo vệ quyền lợi cho bên nhượng quyền,
tránh trường hợp bị bên nhận quyền phá bỏ hoặc vi phạm hợp đồng.
1.2 Cơ chế hoạt động của nhượng quyền thương mại.
Nhìn vào những kinh nghiệm thực tế trong quá trình trực tiếp phát triển hệ thống
nhượng quyền thương mại của cà phê Trung Nguyên, có thể thấy rằng nhượng
quyền thương mại là hoạt động thương mại mang những đặc điểm, tính chất tổng
hợp của một số loại hoạt động thương mại khác, đặc biệt là trong hoạt động chuyển
giao công nghệ, chuyển quyền sử dụng đối tượng sở hữu công nghiệp và hoạt động
phân phối thương mại. Tuy nhiên, nhượng quyền thương mại cũng mang những đặc
trưng riêng biệt, có thể phân biệt hoạt động này với các hoạt động thương mại tương
tự:
Đầu tiên, chủ thể tham gia hoạt động nhượng quyền thương mại gồm bên nhượng
quyền và bên nhận quyền là cac pháp nhân độc lập và hoàn toàn không phụ thuộc
với nhau về mặt pháp lý cũng như tài chính. Bên nhận quyền mặc dù kinh doanh
dưới thương hiệu của bên nhượng quyền lại hoàn toàn chủ động trong việc kinh
doanh của mình, việc có lãi hay chịu lỗ không liên quan trực tiếp đến bên nhượng
quyền. Mặt khác các chủ thể hoạt động nhượng quyền thương mại đều là những
doanh nghiệp hoàn toàn độc lập về mặt trách nhiệm đối với khách hàng và các đối
tác khác trong kinh doanh.
Thứ hai, đối tượng của hoạt động nhượng quyền thương mại chính là quyền
thương mại, đó là một thể thống nhất tạo bởi rất nhiều quyền tài sản khác nhau như
quyền sử dụng các đối tượng của quyền sở hữu công nghiệp, quyền kinh doanh theo
hệ thống vận hành với phương thức quản lý, tiếp thị, đào tạo của bên nhượng quyền.
Trong quan hệ nhượng quyền thương mại, nội dung cốt lõi chính là việc bên nhượng
quyền cho phép bên nhận quyền sử dụng quyền thương mại của mình trong kinh
doanh.
Thứ ba, nhượng quyền thương mại là mối quan hệ hỗ trợ mật thiết giữa bên
nhượng quyền và bên nhận quyền. Bên nhận quyền sử dụng nhãn hiệu hàng hóa, bí
quyết kinh doanh của bên nhận quyền để sản xuất, phân phối hàng hóa và cung ứng
dịch vụ, đồng thời còn nhận được sự hỗ trợ về mặt kỹ thuật, đào tạo của bên nhượng
quyền trong quá trình kinh doanh theo hợp đồng nhượng quyền thương mại. Chính
vì vậy bên nhượng quyền luôn có quyền kiểm soát đối với hoạt động kinh doanh
của bên nhận quyền để đảm bảo tính đồng bộ cho toàn hệ thống nhượng quyền.
Ngược lại, bên nhận quyền khi tham gia vào mạng lưới kinh doanh nhượng quyền
sẽ phải trả cho bên nhượng quyền các khoản tiền cho việc sử dụng đối tượng nhượng
quyền sẽ phải trả cho bên nhượng quyền các khoản tiền cho các công việc đào tạo,
hỗ trợ mà mình nhận được.
Cuối cùng, nhượng quyền thương mại là sự phát triển đồng bộ một thương hiệu
tạo ra sự thống nhất một hình ảnh các cửa hàng, để khách hàng vào bất cứ cơ sở,
cửa hàng nào trong hệ thống cũng đều cảm thấy thoải mái, hài lòng như nhau. Hệ
thống nhượng quyền như một bộ máy.
Khi đó hoạt động nhượng quyền thương mại có sức ép và phức tạp bởi bên nhượng
quyền phải quyết định tất cả các hoạt động kinh doanh để bên nhận nhượng quyền
triển khai theo. Bên nhượng quyền phải thường xuyên giám sát để đảm bảo hoạt
động của bên nhận nhượng quyền diễn ra đúng và tuân thủ theo quy trình chuẩn
chung của toàn bộ hệ thống kinh doanh. Các doanh nghiệp chuyên doanh nhượng
quyền trên phạm vi toàn quốc hoặc quốc tế phải đảm bảo cho khách hàng ở bất kỳ
nơi nào cũng được hưởng đầy đủ chất lượng sản phẩm và dịch vụ như nhau theo
đúng cac chuẩn mực do doanh nghiệp đề ra.
2. Ưu nhược điểm của việc áp dụng nhượng quyền đối với tập đoàn
Trung Nguyên.
2.1 Ưu điểm
Với hơn 26 năm hoạt động kinh doanh, tập đoàn Trung Nguyên đã tiến xa, từ
một hãng cà phê nhỏ bé nằm giữa thủ phủ cà phê Buôn Ma Thuột, Trung Nguyên
đã trỗi dậy thành một tập đoàn hùng mạnh. Đi tiên phong trong việc áp dụng mô
hình kinh doanh nhượng quyền tại Việt Nam, bước đi này đã đưa tập đoàn Trung
Nguyên có được chỗ đứng trên cả thị trường nội địa và trên thị trường quốc tế.
Mô hình kinh doanh nhượng quyền đã giúp Trung Nguyên mở rộng thị trường
nhanh chóng, trước hết là trên thị trường nội địa Việt Nam trong những năm đầu
phát triển. Những yếu tố như vị trí địa lý, chi phí đầu tư thấp là đòi bẩy tạo cơ hội
để Trung Nguyên tích lũy kinh nghiệm, học hỏi từ thị trường nước nhà rồi tiến xa
ra các nước bạn láng giềng và các thị trường quốc tế với những sản phẩm và mô
hình kinh doanh phù hợp. Hiện nay Trung Nguyên cũng đã xây dựng được mạng
lưới hơn 3.000 quán cà phê nhượng quyền trên cả nước và ở nước ngoài.
Thương hiệu Trung Nguyên có thể tận dụng được tính kinh tế theo quy mô
đối với hoạt động quảng bá, marketing thương hiệu của mình, đặc biệt là trên các
thị trường quốc tế. Tháng 8/2022, Forbes Việt Nam vinh danh “Trung Nguyên
Legend – Thương hiệu Tỉnh thức”, nằm trong Top 10 Danh sách 25 thương hiệu
công ty F&B dẫn đầu với giá trị thương hiệu là 54,4 triệu đô.
Một khía cạnh khác đó là bên nhượng quyền Trung Nguyên sẽ đối mặt với
các rủi ro thường gặp trong kinh doanh, cụ thể trong chi phí tự đầu tư để xây dựng
cơ sở vật chất, hệ thống sản xuất và phát triển chuỗi phân phối trực tiếp sản phẩm,
hàng hóa thương hiệu trên thị trường nước ngoài.
Cuối cùng, với hình thức nhượng quyền mô hình kinh doanh, các đại lý, cửa
hàng nhận nhượng quyền kinh doanh của thương hiệu Trung Nguyên sẽ chịu sự
giám sát của doanh nghiệp Trung Nguyên Franchising. Khi đó thương hiệu Trung
Nguyên có thể được bảo vệ tốt hơn trong quy trình hoạt động, công thức, bí mật
kinh doanh, bí quyết cũng như thương hiệu của Trung Nguyên đối với các đối tác
được phép khai thác tại thị trường Việt Nam cũng như tại các thị trường quốc tế.
2.2 Nhược điểm
Tuy nhiên bên những điểm mạnh thì hoạt động nhượng quyền cũng có những
bất cập mà các chủ quán cà phê và tập đoàn Trung Nguyên cũng phải gặp phải.
Trước tiên đó là sự phong phú trong sáng tạo các hương vị cà phê hay hình ảnh mới
mà các chủ, đại lý nhượng quyền thương hiệu để phù hợp với sinh hoạt, thói quen
của địa phương sẽ bị hạn chế bởi hoạt động nhượng quyền kinh doanh cà phê thường
yêu cầu phải thực hiện các quy trình và quy định cụ thể đã được kiểm định, thỏa
thuận giữa tập đoàn Trung Nguyên với đại lý nhượng quyền.
Sự cạnh tranh khốc liệt giữa các thương hiệu địa phương và các thương hiệu
nhượng quyền khác trong cùng một khu vực trong thời buổi hiện nay. Đối với các
thương hiệu địa phương, đó là sự cạnh tranh trong việc thu hút khách hàng, quảng
bá hình ảnh hay tạo ấn tượng để nhóm khách hàng địa phương của các đối thủ có
cơ hội trải nghiệm và giữ lại những khách hàng tiềm năng. Đối với các thương hiệu
nhượng quyền khác, do tính đơn giản và lợi nhuận tương đối cao, nhượng quyền
kinh doanh cà phê đã trở thành một lĩnh vực kinh doanh phát triển nhanh chóng.
Tuy nhiên, điều này cũng có nghĩa là sự cạnh tranh khốc liệt và giá cả cạnh tranh
gắt gao.
Các chi nhánh nhượng quyền thường phải trả tiền sử dụng hàng tháng cho tổ
chức nhượng quyền như Trung Nguyên dựa trên một tỷ lệ phần trăm của doanh số
bán, Số tiền này nếu quá cao sẽ làm giảm lợi nhuận của các chi nhánh nhượng quyền.
Ngoài những khó khăn xuất phát từ phía các đại lý, chủ tiệm địa phương, sự
thành công của kinh doanh nhượng quyền cà phê phụ thuộc rất nhiều vào sức hấp
dẫn của thương hiệu, điều này có thể khiến các đại lý nhượng quyền không thể đứng
vững khi thương hiệu trở nên kém phổ biến hoặc xảy ra vấn đề liên quan đến thương
hiệu.
Kinh doanh nhượng quyền cà phê cũng có thể gặp phải rủi ro pháp lý khi các
quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến thương hiệu bị vi phạm hoặc khi nhượng quyền
kinh doanh không được phép hoặc bị cấm tại một số quốc gia hoặc vùng lãnh thổ
bởi luật pháp hoặc phong tục, tập quán ở các địa phương, vùng lãnh thổ.
3. Chiến lược sử dụng nhượng quyền kinh doanh của tập đoàn.
Tập đoàn Trung Nguyên áp dụng hình thức nhượng quyền thương mại để đảm
bảo sự phân phối giữa thương hiệu và sản phẩm có sức lan tỏa mạnh mẽ và nhanh
chóng nhất.
Trung Nguyên phân phối cafe bằng hình thức nhượng quyền thương hiệu[ĐK3] .
Vừa là kim chỉ nam trong hoạt động nhượng quyền, nhờ vào kinh nghiệm cũng như
thương hiệu đã được xây dựng, phát triển với những điểm nét riêng, phù hợp với
hướng đi của thị trường trong những năm gần đây. Trước đây, Trung Nguyên đã
cho ra đời mô hình cà phê mới, hoàn toàn khác biệt với những cơ sở nhượng quyền
trước đây nhưng vẫn kế thừa nét đặc trưng văn hóa. Đây là tiền đề cho hàng loạt cơ
sở nhượng quyền tiếp theo của Trung Nguyên ra đời và tạo nên một làn sóng mới.
Ngày nay làn sóng đó đã tạo ra những chỗ đứng vững chắc để Trung Nguyên củng
cố vị trí trong thị trường trong nước và mở rộng hơn trên thị trường quốc tế.
Với sự khánh thành của công ty Trung Nguyên Franchising vào năm 2011 với vị trí
quản lý hệ thống chuỗi cửa hàng nhượng quyền, hiện nay thương hiệu Trung
Nguyên quản lý sự hoạt động của hai hệ thống cửa hàng nhượng quyền là Trung
Nguyên Legend và Trung Nguyên E-Coffee.
· Trung Nguyên Legend là chuỗi cửa hàng hướng tới các sản phẩm thuộc phân
khúc trung và cao cấp, với gần 80 cửa hàng chính thức và hơn 40 cửa hàng nhượng
quyền trong thị trường nội địa.
· Trung Nguyên E-Coffee là hệ thống chuỗi cửa hàng hướng đến nhóm khách
hàng đông đảo, với giá thành thấp, hiện nay đã có hơn 800 cửa hàng khắp các tỉnh
thành và hơn 1.000 hợp đồng nhượng quyền đã ký kết thành công trong thị trường
Việt Nam.
Chiến lược sử dụng nhượng quyền kinh doanh của thương hiệu của Trung Nguyên
trên phát triển trên thị trường thế giới có thể được nhìn nhận thông qua một số thị
trường lớn trên toàn cầu.
Bắt đầu từ Trung Quốc, vốn là quốc gia láng giềng mà các thương hiệu Việt Nam
có cơ hội tiếp cận và phát triển nhanh, đặc biệt là Trung Nguyên, bắt đầu từ năm
2003 khi mở cửa hàng nhượng quyền đầu tiên tại thành phố Nam Ninh, tỉnh Quảng
Tây. Một dấu mốc khác là sự mở rộng quy mô xuất khẩu và phân phối sản phẩm,
đặc biệt là G7 tại thị trường tỉ dân này vào năm 2012 với sức tăng trưởng hơn 200%
so với doanh thu báo cáo của năm 2011. Bên cạnh đó với sự khánh thành mô hình
Thế giới Cà phê Trung Nguyên Legend tại thành phố Thượng Hải đã là một dấu
mốc khẳng định vị thế của Trung Nguyên trên thị trường Trung Hoa.
Bên cạnh Trung Quốc là Singapore, một trong những quốc gia phát triển trong khu
vực Đông Nam Á, sự hiện diện của Trung Nguyên đã xuất hiện từ năm 2002 thông
qua sự chuyển nhượng quyền thương mại. Tuy nhiên phải đến năm 2008, Trung
Nguyên mới có cơ hội mở cửa hàng đầu tiên nằm trên sân bay của Singapore. Cửa
hàng thứ hai của Trung Nguyên cũng khánh thành sớm sau đó vào năm 2009 tại khu
trung tâm thương mại Liang Court nằm bên bến cảng Clarke Quay nổi tiếng tại thời
điểm này. Và sức ảnh hưởng của Trung Nguyên tiếp tục lan rộng từ đó với kế hoạch
mở hệ thống chuỗi 18 cửa hàng tại những địa điểm quan trọng của thành phố
Singapore.
Một thị trường lớn khác là Mỹ, trong hơn 20 năm hoạt động, thương hiệu Trung
Nguyên đã xuất khẩu cà phê đối với các doanh nghiệp, nhà bán lẻ trên thị trường
Hoa Kỳ. Với việc bắt tay thông qua các kênh phân phối khác nhau, như bán lẻ, bán
buôn, bán online và nhượng quyền, Trung Nguyên dần dần có chỗ đứng cạnh tranh
với các hãng cà phê lớn khác như Starbucks, Nescafe, Caribou,… Vừa qua vào
tháng 09 năm 2023, Trung Nguyên đã mở cửa hàng đầu tiên tại thành phố
Westminster thuộc bang California theo hình thức nhượng quyền tại trung tâm Little
Saigon với 1.300 m2.
Xuất khẩu • Doanh thu cao: Xuất • Rủi ro cao: Xuất khẩu cà
cà phê khẩu cà phê mang lại phê tiềm ẩn nhiều rủi ro
doanh thu lớn cho Trung như biến động giá cà phê,
Nguyên, giúp doanh rào cản thương mại, cạnh
nghiệp tiếp cận thị tranh gay gắt.
trường quốc tế và tăng • Chi phí cao: Doanh nghiệp
cường khả năng cạnh phải chi trả nhiều chi phí
tranh. cho vận chuyển, bảo hiểm,
• Lợi nhuận cao: Giá cà marketing, v.v.
phê xuất khẩu thường
cao hơn giá bán trong • Yêu cầu cao: Doanh
nước, giúp doanh nghiệp nghiệp cần đáp ứng các
thu được lợi nhuận cao tiêu chuẩn quốc tế về chất
hơn. lượng sản phẩm, an toàn
• Nâng cao thương hiệu: vệ sinh thực phẩm, v.v.
Xuất khẩu cà phê giúp
Trung Nguyên quảng bá
thương hiệu ra thị trường
quốc tế, nâng cao vị thế
và uy tín của doanh
nghiệp.
https://journalofscience.ou.edu.vn/index.php/econ-vi/article/download/1105/893
https://thanhnien.vn/tap-doan-trung-nguyen-legend-khang-dinh-vi-the-thuong-hieu-toan-
cau-185915670.htm
https://coffeenew.vn/uu-nhuoc-diem-cua-mo-hinh-kinh-doanh-cafe-nhuong-quyen-
47n.html
https://amis.misa.vn/54093/chien-luoc-phan-phoi-cua-trung-nguyen/
https://vnr500.com.vn/Thong-tin-doanh-nghiep/TAP-DOAN-TRUNG-NGUYEN-LEGEND-
Chart--309-2016.html
https://vietnambusinessinsider.vn/trung-nguyen-legend-va-chien-luoc-danh-chiem-thi-
truong-ty-dan-cua-ong-dang-le-nguyen-vu-a34737.html
https://dvn.com.vn/thi-truong-xuat-khau-ca-phe-trung-nguyen-
1647953316/#google_vignette
https://bnews.vn/hanh-trinh-dua-ca-phe-viet-ra-the-gioi-cua-tap-doan-trung-nguyen-
legend/183604.html
https://vietnambiz.vn/xuat-khau-ca-phe-nam-2024-co-the-dat-ky-luc-moi-5-ty-usd-
202431211151151.htm