Professional Documents
Culture Documents
Umuti We Siswati
Umuti We Siswati
Umuti We Siswati
Umuti wesiSwati ngumuti lowakhiwe ngendlela lelandzela timiso tebuve, wente umsebenti
locondzene nenchubo yekuba liSwati. Wakhiwa ngetakhiwo letitsite, leso naleso sibe nemsebenti
waso. Umuti wesiSwati uba naletindzawo/takhiwo letilandzelako:
Indlunkhulu
Sibaya
Lilawu
Intsanga
Lilawu lababe
Indlu yamake
Lidladla lekuphekela
Lidladla lekuphisela
Sibuya
Imphundvu
Inshungunshu
Lisango
Sihonco
Libhabhadla
Lutsango
Letakhiwo letingenhla atisito todvwa letakha umuti wesiSwati, kepha sitsetse leto letinemsebenti
lotsite. Takhiwa ticondzane nebumcoka bato. Umuti wesiSwati wakhiwa ngekubuka sibaya kanye
nendlunkhulu, lokuyinhlitiyo yemuti. Wakha ubuke emphumalanga, sibaya sibe ngentasi
macondzana nendlunkhulu. Sitawubuka sakhiwo ngasinye nebumcoka baso.
1. Indlunkhulu
Lena yindlu lemcoka kwendlula tonkhe ekhaya. Iba semkhatsini. Uma kwakhiwa umuti, kucala
yona. Kuyenteka ibitwe ngendlu yakagogo.
Bumcoka bayo
Kuhlangana khona bonkhe bantfu belikhaya uma kunetinkhulumo noma kutsetfwa licala
Kuphumela khona emantfombatana uma asaya emendvweni (umtsimba).
Kuphumela khona umnumzane uma ayokwenta intfo lecondzene nelikhaya
Kubekwa khona kudla kwalabaphansi
Kuphumela khona umnumzane uma asashonile
2. Sibaya
3. Lilawu
Lena yindlu yemajaha, leyakhiwa ngesekudla sendlunkhulu, dvute nesihonco nelisango. Yona
ilala emajaha elikhaya
Bumcoka balo
4. Intsanga
Lena yindlu leba ngesencele sendlunkhulu, ilale tintfombi talelikhaya. Ima ilinganise
nendlunkhulu kanye nelilawu
Bumcoka bayo
5. Lilawu lababe
Lena yindlu leba ngemuva kwendlunkhulu. Icondzana nababe, hhayi umfati. Ulala khona.
Igcetjwa bomake ngekuvunyelwa ngubabe.
Bumcoka bayo
6. Indlu yamake
Lena yindlu lecondzene namake ekhaya. Ulala khona, abeke netintfo leticondzene naye, kungaba
yimvunulo noma titja. Ingaba yinye noma tibe tnyenti, kushiyane kutsi lelo khaya linesitsembu
lesinganani.
Bumcoka bayo
Make ulala kuyo, kanye nebantfwana labasephanseliseko
Make ubeka khona tintfo leticondzene naye
7. Lidlala (lekuphekela)
Lena yindlu lakuphekelwa khona kudla kwangemihla ngemihla. Nguloyo naloyo make uba
nelidladla lakhe lelicondzene naye uma loyo muti uwesitsembu. Lisebenta kupheka nekubeka
kudla
Bumcoka balo
8. Lidladla (lekuphisela)
Bumcoka balo
9. Sibuya
Bumcoka baso
10. Sihonco
Lesi sakhiwo lesakhiwa ngemahlahla eceleni kwesibaya. Kuhlala khona emajaha ateke
tekukhulusana, kuyalana nekutiphatsa.
Bumcoka baso