ARALING PANLIPUNAN

QUARTER 4 - MODULE 6

Neokolonyalismo: Ang Bagong

Uri o Pamamaraang
Kolonyalismo
ALAMIN
Napag-aralan mo sa nakaraang aralin ang masidhing pagmamahal ng mga
Asyano sa kanilang bansa. Nagkaroon ng mga pagkilos at pag-alsa sa mga bansang
laban sa kolonyalismo. Tuluyang nawala ang Imperyalismo at maraming bansa ang
naging malaya at nagsasarili. Mula noon, maituturing ba na ang mga bansa sa
Asya lalo ang Pilipinas ay ganap ng malaya at wala ng bahid ng mga
impluwensyang kolonyal?
Sa modyul na ito, inaasahang malilinang ang mga sumusunod na
kasanayan:
MELC (Pinakamahalagang Pamantayan sa Pagkatuto)
❖ Nasusuri ang mga anyo, tugon at epekto sa neokolonyalismo sa Silangan
at Timog-Silangang Asya.
Sa araling ito, inaasahang matutuhan mo ang sumusunod:
a. nabibigyang kahulugan ang konsepto ng neokolonyalismo;
b. maipaliliwanag ang mga bunga o epekto ng neokolonyalismo; at
c. napapahalagahan ang mga anyo at instrumentong ginamit sa
neokolonyalismo.
Marami kang natutuhan sa Kolonyalismo at Imperyalismo sa Silangan at
Timog-Silangang Asya. Balikan natin ang natutuhan mo sa araling ito sa
pamamagitan ng pagsagot sa gawain na nasa ibaba. Isulat ang mga hinihinging
impormasyon sa talahanayan sa sagutang papel.

TUKLASIN AT SURIIN

Matapos ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig, ang pinakamahalagang

pangyayaring naganap sa mga bansa sa Asya tulad ng India, Pakistan, at Pilipinas
ay ang pagkakaroon ng kalayaan mula sa kamay ng makapangyarihang kolonyal.

1
Ngunit nababanaag pa rin ang pagnanais ng mga makapangyarihang bansang
naging biktima. Sa anu-anong paraan?
Sa pagkakataong ito, basahin at suriin mo ang teksto. Pagkatapos ay
sagutan ang mga sumusunod na gawain at pamprosesong katanungan.

NEOKOLONYALISMO
Pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, lumitaw ang makabagong
uri ng pananakop. Ito ay itinuturing na “neokolonyalismo”.
Ang neokolonyalismo ay ang di-tuwirang pananakop sa isang bansang
malaya na may mahinang ekonomiya na umaasa sa isang makapangyarihang
bansa. Batay sa aklat ni Cruz, Romela et al., 2014, ang neokolonyalismo ay
pananatili ng panlipunan at pampolitikang impluwensiya ng dating mananakop sa
mga bansang dating nasakop. (Blando, Rosemarie et al., Araling Asyano Araling
Panlipunan, 280)

Mga Anyo at Instrumentong Ginagamit ng NeoKolonyalismo

Dayuhang Tulong o Foreign Aid

Ilang instrumento ng mga neo-kolonyalismo ang nagkaloob sa tinatawag na
dayuhang tulong (Foreign Aid) pang-ekonomiya, pangkultura, at pangmilitar

A. Pulitikal
Lihim na Pagkilos (Covert Operation)
Kung hindi mapasunod nang mapayapa, gumawa ng paraan ang mga
neokolonyalista upang guluhin ang isang pamahalaan o ibagsak ito ng tuluyan.
Halimbawa noong 1951, pinabagsak ang pamahalaang ni Mohammad
Mossadegh ng Iran at tinulungan ng Estados Unidos si Mohammad Reza Sha
Phalavi na maluklok muli sa kapangyarihan.
Tinulungan din ng Estados Unidos si Ngo Dinh Diem laban kay Ho Chi Minh
na maging pinuno ng Timog Vietman.
Sa Pilipinas, ipinadala ng Central Intelligence Agency si Edward Lansdale
hindi lamang upang sugpuin ang mga Huk kundi tumulong din na mailuklok sa
katungkulan ang isang pangulong manatiling tapat sa Estados Unidos.

B. Ekonomiya
Dayuhang Pautang o Foreign Debt
Anumang pautang ng International Monetary Fund (IMF), World Bank o ng
Estados Unidos ay laging may mga kondisyon.
Kabilang sa mga kondisyon ang pagbubukas ng ekonomiya sa dayuhang
pamumuhunan at kalakalan, pagsasapribado ng mga kumpanya at pagbaklas ng
mga monopolyo, pagpapababa ng halaga ng
salapi, at pagsasaayos ng sistema ng pagbubuwis. Kung hindi susundin
ang mga kondisyon, hindi makauutang ang umuutang. (Project EASE, Modyul 10
neo-kolonyalismo ang bagong uri o pamamaraang ko (1),
slideshare,www.slideshare.net/ssusercdfe4f/modyul-10-neokolonyalismo-ang-bago
ng-uri-o-pamamaraang-ko-1, June 19, 2015)

2
C. Pangkultura
Kaisipan ang hinawakan sa ganitong pamamaraan.
Maraming Pilipino ang naipadala sa Estados Unidos upang
magpakadalubhasa. Tinatawag silang mga pensyonadong mag-aaral, at kumikilos
nang tila Amerikano nang magbalik sa Pilipinas.
Natutuhan ng mga Pilipino ang mga bagay na totoong banyaga sa kanilang
kamalayan tulad ng Christmas, Santa Claus, Snow White, at Mistletoe na totoong
hindi matatagpuan sa bansa.
Maging ang mga aklat sa paaralan ay dumakila sa buhay ng mga bayaning
Amerikano tulad nina Washington, Jefferson, at Lincoln.
Bahagi rin ng imperyalistang kultural ang pagpasok ng iba’t- ibang pagkaing
Amerikano tulad ng: hotdog, hamburger, at mansanas.
Masamang epekto sa mga Pilipino ang pagpairal ng Wikang Ingles bilang
wikang gamitin sa mga paaralan.
Pagpasok ng iba’t-ibang pagkaing Amerikano na ngayo’y palasak na sa
panlasang mga Pilipino at ipinagpalit ang katutubong mga pagkaing tulad ng
kalamay, puto, latik, at bibingka. Maging ang pananaw ng mga Pilipino sa buhay
ay nabahiran na rin ng imperyalismo. Naghangad ang mga Pilipino ng pagkaroon
ng mga materyal na bagay na siyang batayan ng katayuan sa lipunan.
Kaya ang resulta ay ang mga sumusunod:
⮚ Nakaapekto ng malaki ang pag-aanunsyo sa mass media sa pagbabago ng
panlasa at kagustuhan ng mga tao.
⮚ Pangunguna ng mga produktong imported sa kaso ng Pilipinas.
⮚ Nagbunga ng paglikas mula sa pook na rural tungo sa pook urban na nagbunga
ng kulturang Slum o Squatter.
⮚ Nagbunga ng kaisipang kolonyal lalo na sa mga bansang di-maunlad.

D. Militar
Pagkatapos ng digmaan, ipinamigay ng Estados Unidos ang mga natitirang
(surplus) kagamitang militar.
Ang pagpapadala ng mga pulis at sundalo sa Estados Unidos upang
magsanay.
Pagpapalaganap ng mga tagapayong militar upang tulungan ang
pamahalaan sa pangangalaga ng seguridad ng bansa

EPEKTO NG NEOKOLONYALISMO
Maraming epekto ang neokolonyalismo sa mga bansang sinakop at
pinag-samantalahan nito.
1. Over Independence o labis na pagdepende sa iba - Malinaw na umaasa nang
labis ang mga tao sa mayayamang bansa lalong-lalo na sa may kaugnayan
sa United States.
2. Loss of Pride o kawalan ng Karangalan – Sanhi ng impluwensiya ng mga
dayuhan, nabubuo sa isipan ng mga tao na lahat ng galing sa kanluran ay
mabuti at magalang, na isang dahilan kung bakit ang tao ay nawalan ng

3
 interes sa sariling kultura at mga produkto. (Blando, Rosemarie et al.,
Araling Panlipunan kasaysayan ng Daigdig, 517)
3. Continued Enslavement o Patuloy na Pang-aalipin – Totoo ngang ang
umuunlad na bansa ay malaya sa prinsipyo, ngunit sa tunay na kahulugan
ng salitang Kalayaan, ang maliit na bansa ay patuloy pa ring nakatali sa
malakolonyal at makakapitalistang interes ng kanluran. Ang lahat ng aspeto
ng kabuhayan ay kontrolado pa rin ng kanluran. (Blando, Rosemarie et al.,
Araling Panlipunan kasaysayan ng Daigdig, 517)
4.
MGA GAWAIN

Gawain 1: WEB
Panuto: Punan ang ulap ng iba’t ibang anyo ng Neokolonyalismo. Isulat ang sagot
sa sagutang papel.

Pagproseso ng Gawain:

1. Ano ang neokolonyalismo?________________________________________________

2. Ano ano ang epekto ng neokolonyalismo sa mga bansa sa Silangan at
Timog-Silangang Asya? 1.______________ 2.______________ 3.______________

Gawain 2: ITSEK MO!

A. Panuto: Lagyan ng tsek (/) ang talaan sa kaukulang epekto ng
neo-kolonyalismo. Isulat ang sagot sa sagutang papel.

Mabuti Di-mabut
i
1. Pagkakaroon ng kaisipang kolonyal.

4
 2. Pagkahilig sa imported.
3. Kulturang Slum o Squater.
4. Makabagong pamamaraan ng produksyon.
5. Makabagong sistema ng pagbubuwis.
6. Paglaki ng agwat ng mayaman at mahirap.
7. Paglaki ng populasyon.
8. Mababang antas ng edukasyon.
9. Modernong sistema ng transportasyon.
10.Paglikas mula rural tungo sa urban.

B. Pumili ng isa at pangatwiranan kung bakit mabuti o di-mabuti ang iyong sagot.
Isulat ang sagot sa sagutang papel.

__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Gawain 3: DUGTUNGAN MO AKO?

Panuto: Dugtungan ang mga kataga ayon sa iyong pagkakaintindi. Isulat ang mga
dugtong sa sagutang papel.
1. Natutunan ko sa aralin na ang neokolonyalismo ay _______________________
___________________________________________________________________________
2. Nakabuti ba o nakasama ang neokolonyalismo sa daigdig
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Ngayong nalaman mo ang negatibong epekto nito, ano ang nararapat mong
gawin upang
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

TAYAHIN
I. Panuto: Suriing mabuti ang mga tanong. Piliin ang letra ng tamang sagot at
isulat sa sagutang papel.

1. Ang pagdating ng iba’t-ibang mananakop sa Silangan at Timog-Silangang

Asya ay nagdulot ng maraming pagbabago sa pamumuhay ng mga Asyano.
Alin sa sumusunod ang nagpapakita ng pagbabago sa aspektong politikal
ng mga nasakop na bansa?
A. Pagpapatayo ng mga imprastraktura.
B. Pagbabago sa paniniwala sa relihiyon.
C. Pagtaguyod ng makabagong sistema ng edukasyon.
D. Pagkawala ng karapatang pamunuan ang sariling bansa.

5
2. Kung ang iyong bansa ay humaharap sa krisis ng pagtatanggol ng
teritoryo laban sa mas malakas na bansa, bilang isang kinatawan ng iyong
bansa alin sa sumusunod ang isusulong mo sa iyong gagawing
resolusyon?
A. Hindi magsusulong ng anumang interes dahil mababalewala rin
naman.
B. Papayag sa kung ano ang gusto ng mas malakas na bansa para
walang gulo.
C. Isusulong ang pambansang interes at karapatan ng bansa anuman
ang mangyari.
D. Isusulong ang interes ng iba pang bansa na interesado sa usapin
upang magkaroon ng Kalayaan.

3. Itinuturing ng ilan na isang porma ng neokolonyalismo ang tulong

pinansyal, militar at impluwensyang kultural na hatid ng mga bansang
kanluranin sa mga bansa sa Asya. Ano ang mabisang gawin ng mga
Asyano upang mapangalagaan ang kanilang sariling kapakanan?
A. Putulin ang ugnayan sa mga bansang ito at simulan ang pagsasarili
sa aspektong pinansiyal, militar at kultural.
B. Pumili ng mga bansang makapagbibigay ng higit na
kapakinabangan sa aspektong aspektong pinansiyal, militar at
kultural.
C. Pag-aralan at suriin ang epekto ng kasunduang umiiral lalo na ang
may kaugnay sa aspektong pinansiyal, militar at kultural.
D. Lumahok sa iba pang samahan panrehiyon at pandaigdig para sa
higit na tulong pinansiyal, militar at kultural.

4. Maraming pagbabago ang dulot ng kolonyalismo at imperyalismong

kanluranin sa Asya. Isa rito ay pagbabago sa kultura na naging dahilan sa
kawalan ng tunay na pagkakaisa ng mamamayang Asyano sa
kani-kanilang bansa. Makikita na may kaugnayan ito sa mga hamon na
nararanasan ng mga Asyano sa kasalukuyan. Ano ang nararapat na gawin
upang maging bahagi sa paglutas ng nabanggit na suliranin?
A. Sisihin ang mga kanluraning bansa na nanakop sa mga bansang
Asyano.
B. Tanggihan ang mga turista na mula sa mga bansa na nanakop
noon sa Asya.
C. Magsumikap sa pag-aaral upang hindi maging pabigat sa lipunan.
D. Tanggapin ang mga pagbabagong naganap at gamitin para
mapaunlad ang bansa.

5. Alin sa mga sumusunod ang uri ng Neokolonyalismo?

A. Ekonomiya B. Ideolohiya C. Relihiyon D. Tradisyon

6
 6. Di-tuwirang pananakop sa isang bansang malaya na may mahinang
ekonomiya na umaasa sa isang makapangyarihang bansa.
A. Imperyalismo B.Kolonyalismo C. Nasyonalismo D.
Neokolonyalismo
7. Alin sa mga sumusunod ang epekto ng neokolonyalismo sa rehiyong Asya.
A. Pag-unlad ng kalakalan.
B. Natutong lumaban ang mga bansang sinakop.
C. Patuloy na pang-aalipin ng mga bansang sumakop.
D. Pigilan ang paglaganap ng imperyalismong kanluranin.
8. Paraan ng pamumuhay ng isang pangkat ng lipunan.
A. Kultura B. Pamahiin C. Paniniwala D. Tradisyon

II. Panuto: Tukuyin kung anong anyo o uri ng Neokolonyalismo: Pulitika,

Ekonomiya, Pangkultura, Militar. Isulat ang sagot sa sagutang papel.
1. Pagbibigay ng suportang pananalapi.
2. Pag-angkat ng mga hilaw na gamit.
3. Pagpapahiraman ng mga pondo para sa pagpapaunlad.
4. Pagsama sa UN upang pangalagaan ang kapangyarihan.
5. Maraming Pilipino ang naipadala sa Estados Unidos upang magpakadalubhasa.
6. Pagpasok ng iba’t-ibang pagkaing Amerikano tulad ng hotdog at hamburger.
7. Pagpapalaganap ng mga tagapayag militar.
8. Pagpapairal ng Wikang Ingles bilang wikang gagamitin sa mga paaralan.
9. Pagtulong sa isang pinuno na manatiling tapat sa U.S.
10. Pagkakaloob ng isang dayuhang pautang.
11. Madalas na pag-utang.
12. Produktong dayuhan.

III. Panuto: Paggawa ng Sanaysay. Pumili ng isa at talakayin sa 1-2 talata. Isulat
ang sagot sa sagutang papel. (10 pts)
1. “Walang bansa ang makapag-iisa”
2 “Ang sariling pagkakakilanlan ay nawawala dahil sa kulturang dayuhan”
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
Rubrik para sa Paggawa ng Sanaysay.

Mahusay Katamtaman ang Nangangailangan ng

Pamantayan Husay pagsasanay
(5 Puntos) (4 na Puntos) (3 Puntos)
Napakaangkop at Angkop at wasto ang Kakaunti ang angkop na
Pagkabuo wasto ang mga salitang ginamit sa salitang ginamit sa pagkabuo
salitang ginamit sa pagkabuo
pagkabuo
Buong husay ang Mahusay ang Di gaanong mahusay ang
Nilalaman pagpapahayag ng pagpapahayag ng pagpapahayag n mensahe
mensahe mensahe

7
SAGOT SA MGA GAWAIN

SANGGUNIAN
A. Aklat
Blando, Rosemarie et al., Araling Asyano Araling Panlipunan – Modyul
para sa Mag-aaral, Pinagmulan, Kasaysayan, Kayamanan,
Pagkakakilanlan (Meralco Avenue, Pasig City, Pilipinas ng
Eduresources Publishing Inc., 2014), 280-281.
Blando, Rosemarie et al., Araling Panlipunan kasaysayan ng Daigdig
(Meralco Avenue, Pasig City, Philipppines 1600 Pilipinas ng Vibal
group Inc., 2014) 514-517.
B. Website
Project EASE, Modyul 10 neo-kolonyalismo ang bagong uri o
pamamaraang ko (1), slideshare,www.slideshare.net/
ssusercdfe4f/modyul-10-neokolonyalismo-ang-bagong-uri-o-pam
amaraang-ko-1, June 19, 2015

8
SAGOT SA MGA TAYAHIN