Tuyên ngôn độc lập của Mỹ và Tuyên ngôn nhân quyền và dân Trong Tuyên ngôn độc lập
n độc lập năm 1945 của Việt Nam, từ những
quyền của Pháp là hai bản tuyên ngôn nổi tiếng của nhân loại.
Đó là văn kiện pháp lý thấm nhuần tư tưởng tiến bộ của thời
đại, nêu cao nguyên tắc bình đẳng, dân chủ và các quyền cơ
bản của con người, của dân tộc. Trân trọng những giá trị cao cả
ấy, trong một thời đại mới và một cuộc cách mạng mới, Hồ Chí
Minh đã tiếp thu, kế thừa và hơn nữa phát triển các giá trị ấy ở
hai nội dung cơ bản là quyền con người, quyền dân tộc và
nguyên tắc chủ quyền nhân dân.
KẾ THỪA VÀ PHÁT TRIỂN QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
DÂN TỘC
Tuyên ngôn độc lập của nước Mỹ năm 1776 và Tuyên ngôn
Nhân quyền và Dân quyền năm 1789 được ra đời từ sau cuộc
đấu tranh giành độc lập của 13 bang thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ
và cuộc đại cách mạng tư sản Pháp. Trên cơ sở kế thừa
những tư tưởng tiến bộ thời kỳ Khai sáng, hai bản Tuyên ngôn
là những lời khẳng định đầy sức thuyết phục về quyền con
người, quyền dân tộc, về nguyên tắc “chủ quyền nhân dân”
trong cuộc đấu tranh chống lại chế độ phong kiến chuyên chế
hướng con người vươn tới các giá trị dân chủ, giá trị nhân văn
cao cả về tự do, bình đẳng, bác ái.
Trong bản Tuyên ngôn độc lập nước Mỹ, tác giả Thomas
Jefferson khẳng định các nước thuộc địa phải có quyền là
quốc gia tự do và độc lập và từ việc xóa bỏ quyền thống trị
của thực dân Anh, cuộc đấu tranh vì nền độc lập của các bang
thuộc địa ở Bắc Mỹ cũng nhằm tới tranh đấu cho các quyền tự
nhiên của riêng mỗi con người
Bản Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền của cách mạng
Pháp năm 1791 cũng nêu rõ: “Người ta sinh ra tự do và bình
đẳng về quyền lợi, và phải luôn luôn được tự do và bình đẳng
về quyền lợi”(2).
dòng đầu tiên, Hồ Chí Minh đã trích dẫn những câu nổi tiếng
nhất trong hai bản Tuyên ngôn lịch sử đó với thái độ rất trân
trọng: “Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng. tạo
hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được;
trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và
quyền mưu cầu hạnh phúc…”. Ở đây, Hồ Chí Minh đã xuất
phát từ những giá trị nhân văn cao cả, mang tính phổ quát
toàn nhân loại làm cơ sở, mục tiêu cho cuộc đấu tranh của
dân tộc Việt Nam. Từ đó, Người khẳng định cuộc đấu tranh
giải phóng dân tộc Việt Nam cũng là nhằm thực hiện những
quyền chính đáng, thiêng liêng không ai có thể xâm phạm, là
sự tiếp nối của lá cờ giải phóng dân tộc, giải phóng con người
mà các cuộc cách mạng Pháp, cách mạng Mỹ đã giương cao.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có sự kế thừa và mở rộng, phát triển
vượt bậc những giá trị của các bản Tuyên ngôn trước đó trong
thời đại mới. Trong Tuyên ngôn độc lập của nước Mỹ, nguyên
bản câu “tất cả mọi người” là “tất cả đàn ông” (All men).
Nguyên bản của câu đó là đặt trong bối cảnh nước Mỹ những
năm cuối thế kỉ XVIII khi chế độ nô lệ còn tồn tại, sự phân biệt
và kỳ thị chủng tộc rất nặng nề, những người đàn ông có
quyền mà Tuyên ngôn đề cập đến chỉ là những người đàn ông
da trắng. Như vậy, các quyền cơ bản của con người, quyền
vốn có ấy lại không dành cho tất cả mọi người, mà chỉ dành
cho đàn ông da trắng. Còn với Hồ Chí Minh, Người khẳng
định một cách rõ ràng, quyền là dành cho “tất cả mọi người”,
không phân biệt địa vị, thành phần, tôn giáo, giới tính, sắc tộc.
Đó là sự mở rộng tuyệt đối, đem lại những giá trị to lớn và phù
hợp với sự phát triển tiến bộ của nhân loại.
Cũng từ việc khẳng định đạo lý và chính nghĩa của nhân loại,
Hồ Chí Minh đã vạch trần bộ mặt giả dối, bản chất tàn bạo của
chủ nghĩa thực dân Pháp. Trong Tuyên ngôn độc lập, Người
đã khái quát một cách sâu sắc tội ác của thực dân Pháp trong
gần 100 năm cai trị ở đất nước ta trên tất cả các mặt, đặc biệt
là việc chà đạp, tước đoạt quyền các quyền tự nhiên của con
người, của dân tộc. Và từ đó, Người khẳng định: trong thời đại
mới, không chỉ chế độ phong kiến chuyên chế mà chủ nghĩa
thực dân với bản chất tàn bạo của nó cần được xóa bỏ, để
bảo vệ quyền và nhân phẩm của con người. Khi còn chủ
nghĩa thực dân, còn tình trạng dân tộc này áp bức, nô dịch
dân tộc khác thì chắc chắn quyền con người ở các dân tộc
thuộc địa, phụ thuộc bị chà đạp, không được ghi nhận và thực
hiện.
Một điểm đáng chú ý nữa là từ quyền của con người, Hồ Chí
Minh đã suy rộng ra quyền dân tộc “các dân tộc trên thế giới
đều sinh ra bình đẳng, dân tộc nào cũng có quyền sống,
quyền sung sướng và quyền tự do”(3). Từ quyền con người,
Người suy rộng ra quyền dân tộc cũng là quyền tự nhiên,
thiêng liêng “là lẽ phải không ai chối cãi được”(4). Nếu như
trong bản Tuyên ngôn của nước Mỹ đã đề cập đến cả quyền
con người, quyền dân tộc, thì đến bản Tuyên ngôn của Việt
Nam đã gắn kết hai phạm trù pháp lý cơ bản này trong mối
liên hệ biện chứng, chặt chẽ với nhau. Dân tộc độc lập là điều
kiện tiên quyết để bảo đảm quyền con người và ngược lại
thực hiện quyền con người chính là phát huy những giá trị cao
cả và ý nghĩa thật sự của độc lập dân tộc. Quyền con người
cao nhất chính là được sống trong đất nước tự do, là công
dân của một nước độc lập.
Ngày 02/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình, trước quốc
dân đồng bào, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn
độc lập, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay
là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Ở thời khắc
quan trọng mang tính bước ngoặt của cách mạng Việt
Nam Người đã khẳng định chân lý lịch sử “Không có gì
quý hơn độc lập, tự do”.
Đây là tiền đề, là một động lực tinh thần to lớn để nhân dân ta vượt qua
mọi khó khăn, gian khổ, hy sinh, đánh thắng thực dân Pháp và đế quốc
Mỹ, giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước; là một động lực để chúng
ta xây dựng chủ nghĩa xã hội mà ở đó nhân dân có cuộc sống ấm no, tự
do, hạnh phúc “ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành”.
Từ chân lý “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”
“Không có gì quý hơn độc lập, tự do” là sự thể hiện ý chí kiên cường, bất
khuất đã được hun đúc qua hàng nghìn năm đấu tranh dựng nước và giữ
nước của dân tộc Việt Nam. Bởi giá trị của độc lập, tự do là sự đánh đổi biết
bao hy sinh xương máu của nhân dân mới giành lại được. Trong suốt
chiều dài lịch sử đất nước, nhân dân Việt Nam đã luôn đấu tranh kiên
cường cho quyền độc lập, tự do thiêng liêng ấy “Một dân tộc đã gan góc
chống ách nô lệ của Pháp hơn 80 năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng
về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự
do! Dân tộc đó phải được độc lập!”(1).
Cũng chính khát vọng độc lập, tự do ấy đã trở thành sức mạnh tổng lực
giúp quân và dân ta đánh bại thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, làm nên đại
thắng mùa xuân năm 1975, hoàn thành nhiệm vụ cách mạng dân tộc dân
chủ nhân dân, thống nhất đất nước, quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội vì mục
tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Độc lập, tự do và
hạnh phúc không còn là khát vọng mà đã trở nên hiện hữu trong đời sống
của nhân dân các dân tộc Việt Nam.
Bước ra khỏi chiến tranh, hậu quả còn rất nặng nề, đời sống người dân hết
sức khó khăn, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc trở
thành động lực để toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta dốc toàn sức lực
cho công cuộc bảo vệ Tổ quốc và kiến thiết đất nước. Thành tựu của công
cuộc đổi mới đã giúp đất nước vượt qua thời kỳ khủng hoảng kinh tế, ổn
định đời sống nhân dân. Khát vọng độc lập, tự do, phát triển đất
nước cường thịnh, phồn vinh và hạnh phúc không chỉ làm cho dân tộc
ta thực hiện thành công những kỳ tích trong công cuộc đấu tranh giải
phóng dân tộc, mà còn tạo nên những bước đột phá trong phát triển kinh
tế và hội nhập quốc tế.
Hiện nay, trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực diễn biến rất nhanh,
phức tạp, khó dự báo; đất nước đang đứng trước nhiều thời cơ, thuận lợi
và nhiều khó khăn, thách thức đan xen, nhiều vấn đề mới đặt ra phải giải
quyết. Vì vậy, những giá trị tư tưởng của Hồ Chí Minh về độc lập, tự do về
quyền con người, về khát vọng vươn lên …lại càng có ý nghĩa, là những
nhân tố quan trọng thúc đẩy công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị
trong sạch, vững mạnh, đất nước phát triển nhanh và bền vững, dân tộc
cường thịnh và trường tồn. Đó là bài học về sự vận dụng sáng tạo, phát
triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh phù hợp với bối cảnh
mới của tình hình thế giới và trong nước. Đó là những bài học về tăng
cường công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo,
năng lực cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng. Bài học về khơi dậy mạnh
mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân
tộc. Bài học về phát huy bản sắc nền văn hóa, con người Việt Nam, bồi
dưỡng sức dân, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, trọng dụng nhân tài.
Bài học về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại; về ý chí độc
lập, tự chủ, chủ động, tích cực hội nhập và nâng cao hiệu quả hợp tác quốc
tế, phát huy tối đa nội lực, tranh thủ ngoại lực. Bài học về sự kết hợp chặt
chẽ giữa đổi mới, ổn định với hội nhập và phát triển, tạo động lực mới cho
phát triển nhanh và bền vững đất nước, sớm hiện thực hóa khát vọng xây
dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc.
Hiện nay, tình hình quốc tế có nhiều biến động phức tạp, các thế lực thù
địch đẩy mạnh thực hiện “diễn biến hòa bình”, lợi dụng khó khăn, khuyết
điểm để bôi nhọ, nói xấu Đảng, Nhà nước và chế độ ta; dùng nhiều âm
mưu, thủ đoạn mua chuộc, kích động, chia rẽ đội ngũ cán bộ, đảng viên,
gây nên “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ Đảng; chia rẽ khối
đại đoàn kết toàn dân tộc và sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, hòng làm
giảm uy tín của Đảng. Đồng thời, xây dựng Đảng trong điều kiện kinh tế thị
trường xuất hiện những thách thức mới, nhất là “nhóm lợi ích”, chủ nghĩa
cá nhân... nếu không chỉnh đốn kịp thời sẽ gây những hệ lụy cho sự đoàn
kết thống nhất trong Đảng. Chính vì vậy, nghiên cứu, vận dụng sáng tạo tư
tưởng Hồ Chí Minh về giữ gìn sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng để khắc
phục thiếu sót, khuyết điểm, củng cố lòng tin của nhân dân với Đảng là
một đòi hỏi cấp thiết trong sự nghiệp đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa,
hiện đại hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng hiện nay.
Trước hết, phả i tă ng cườ ng công tác giáo dụ c chính trị, tư tưở ng, trọ ng
tâm là giáo dụ c lý luậ n chính trị, giáo dụ c chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư
tưở ng Hồ Chí Minh, làm cho mỗ i cán bộ , đả ng viên thấ m nhuầ n sâu sắ c tư
tưở ng Hồ Chí Minh và tầ m quan trọ ng củ a việc giữ gìn sự đoàn kết, thố ng
nhấ t trong Đả ng. Tă ng cườ ng sự đoàn kết, thố ng nhấ t trong Đả ng, củ ng cố
khố i đạ i đoàn kết toàn dân tộ c, gắ n vớ i việc đẩ y mạ nh họ c tậ p và làm theo
tư tưở ng, đạ o đứ c, phong cách Hồ Chí Minh, qua đó, tạ o sự chuyển biến
về nhậ n thứ c, trách nhiệm củ a tổ chứ c đả ng và cán bộ , đả ng viên đố i vớ i
việc xây dự ng tổ chứ c đả ng trong sạ ch, vữ ng mạ nh, nâng cao chấ t lượ ng
độ i ngũ cán bộ , đả ng viên, góp phầ n ngă n chặ n các biểu hiện suy thoái về
tư tưở ng chính trị, đạ o đứ c, lố i số ng
Thứ hai, mở rộ ng dân chủ trong Đả ng đi đôi vớ i nắ m vữ ng nguyên tắ c
đoàn kết, thố ng nhấ t trên cơ sở chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưở ng Hồ Chí
Minh, cương lĩnh chính trị, đườ ng lố i, quan điểm, Điều lệ củ a Đả ng và
trên cơ sở tình cả m cách mạ ng trong sáng củ a ngườ i cộ ng sả n.
Thứ ba, xây dự ng, đào tạ o độ i ngũ cán bộ có đứ c, có tài, xứ ng đáng là
ngườ i lãnh đạ o, ngườ i đày tớ thậ t trung thành củ a nhân dân, nhấ t là ngườ i
đứ ng đầ u tổ chứ c đả ng và cơ quan chính quyền.
Thứ tư, tă ng cườ ng công tác kiểm tra, giám sát củ a Đả ng. Đây là hoạ t
độ ng rấ t quan trọ ng củ a các tổ chứ c đả ng, nhấ t là trong tình hình mớ i
nhằ m sớ m phát hiện và giả i quyết dứ t điểm mọ i mầ m mố ng mấ t đoàn kết
trong nộ i bộ Đả ng ngay từ khi chớ m xuấ t hiện.
Bên cạ nh đó, cầ n củ ng cố , kiện toàn tổ chứ c, nâng cao nă ng lự c lãnh đạ o,
sứ c chiến đấ u củ a các tổ chứ c cơ sở đả ng; tă ng cườ ng sự lãnh đạ o, chỉ
đạ o củ a cấ p ủ y các cấ p, đề cao trách nhiệm củ a các cơ quan chứ c nă ng,
tích cự c đổ i mớ i nộ i dung, phương pháp, cách thứ c tiến hành; đồ ng thờ i,
cầ n có cơ chế, quy chế cụ thể để bả o vệ và phát huy vai trò giám sát củ a
nhân dân đố i vớ i độ i ngũ cán bộ , đả ng viên.
Tóm lại, xây dự ng sự đoàn kết, thố ng nhấ t trong Đả ng đáp ứ ng yêu cầ u bước vào giai đoạn phát triển mới. Đối với bản thân em hiện nay,
nhiệm vụ mớ i là trách nhiệm củ a các tổ chứ c đả ng và mỗ i cán bộ , đả ng em nhận thấy mình phải cần cù, siêng năng, lao động có kế hoạch,
viên, do đó, mỗ i cán bộ , đả ng viên phả i thự c sự thấ m nhuầ n đạ o đứ c cách
mạ ng, phả i thậ t sự cầ n kiệm liêm chính, chí công vô tư, “phả i giữ gìn
sáng tạo, đạt năng suất cao; không lười biếng, không ỷ lại, không
Đả ng ta thậ t trong sạ ch, phả i xứ ng đáng là ngườ i lãnh đạ o, là ngườ i đày dựa dẫm; phải tiết kiệm thì giờ, tiền của, không xa hoa, lãng phí,
tớ thậ t trung thành củ a nhân dân” như lờ i că n dặ n trong Di chúc thiêng không phô trương, hình thức,... Luôn luôn tôn trọng, giữ gìn của
liêng củ a Bác Hồ kính yêu./. công, không tham lam, không ham địa vị, tiền tài,... Đối với bản thân
không tự cao, tự đại, luôn chịu khó học tập, trau dồi bản thân. uôn
Định hướng của bản thân về việc nâng cao, tu dưỡng đạo đức cách mạng
giữ thái độ chân thành, khiêm tốn, đoàn kết thật thà, không dối trá,
Việc mỗi cá nhân, tổ chức cần có một kế hoạch, định hướng riêng trong
lừa lọc.
việc nâng cao, tu dưỡng đạo đức cách mạng là một việc làm cần thiết
– Dù đối với công dân hay cán bộ, viên chức, công chức ở bất kỳ đơn vị nào
cũng cần nêu cao tinh thần ý thức về đạo đức cách mạng, đồng thời chấn
chỉnh kịp thời những hành vi biểu hiện nào không đúng đắn.
– Noi theo những tấm gương sáng, không sa đà đua đòi theo những bộ
phận suy thoái đạo đức cách mạng, đồng thời tố cáo, phản ánh tới cơ quan
có thẩm quyền để kịp thời xử lý triệt để những hành vi tiêu cực đó.
– Kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền về việc thường xuyên tổ chức giáo
dục để tuyên truyền về đạo đức cách mạng Chủ tịch Hồ Chí Minh,..
– Cần thường xuyên kiểm tra đồng thời nghiêm khắc xử lý, không bao che
những trường hợp sai phạm dù là công dân hay cán bộ để củng cố niềm tin
của toàn dân với Nhà nước, pháp luật Việt Nam
– Không chỉ nghiêm khắc xử lý những người có hành vi đạo đức cách mạng
công minh mà việc khen thưởng đối với những cá nhân, tổ chức gương
mẫu về đạo đức, lối sống cũng rất cần thiết. Từ đó, tạo ra động lực để mỗi
chúng ta cố gắng noi theo, phát huy những chuẩn mực đáng học hỏi.
Như vậy, mỗi cá nhân chúng ta cần có định hướng riêng của bản thân về
việc nâng cao, tu dưỡng đạo đức cách mạng, góp một chút sức lực nhỏ bé
tạo nên một lối sống lành mạnh, đấu tranh đẩy lùi những biểu hiện, hành vi
suy thoái về đạo đức cách mạng.

- Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư: “Cần, kiệm, liêm, chính” là
bốn chuẩn mực đạo đức, còn “chí công vô tư” là hai nguyên tắc ứng
xử gắn liền với hoạt động hằng ngày của con người. Những chuẩn
mực đạo đức và cách ứng xử đó rất cần thiết đối với mỗi con
người, gia đình trước đây, lại càng hết sức cần thiết khi đất nước