Բոր կամ բորոտ&թյ&ն (անգլ.՝ leprosy, ռ)ս.

՝ проĸаза, հ)ն․՝ lepra) կամ Հանսենի

հիվանդ)թյ)ն (հանսենոզ, հանսենիազ), խրոնիկական վարակիչ հիվանդ)թյ)ն,
հար)ցված Mycobacterium leprae-ով, որն ախտահար)մ է հիﬓական)մ մաշկը,
ծայրամասային նյարդերը, վերին շնչառական )ղիների լորձաթաղանթը և աչքերը[1]։
Բոր
Մարդկ)թյանը հայտնի հնագ)յն հիվանդ)թյ)ններից ﬔկն է։ Այն հայտնի է եղել
Եգիպտոսի, Չինաստանի և Հնդկաստանի հնագ)յն քաղաքակրթ)թյ)ններին, և
հիվանդ)թյան մասին առաջին գրավոր հիշատակ)մը վերագրվ)մ է Հին Հնդկաստանին,
դեռևս մ.թ.ա. 15-10-րդ դարերին։ Բորի նախահայրենիքը համարվ)մ են Հարավ-Արևելյան
Ասիան և Կենտրոնական Աֆրիկան, որտեղից էլ հիվանդ)թյ)նը տարածվել է ամբողջ
աշխարհով։ Բորի մասին հիշատակվ)մ է նաև Աստվածաշնչ)մ։ Հիվանդ)թյան հար)ցիչը
հայտնաբերվել և նկարագրվել է առաջին անգամ 1873-ին, նորվեգացի բժիշկ Գերհարդ
Հանսենի կողﬕց։
Պատﬕչներ Փավստոս Բ)զանդն ) Մովսես Խորենացին գր)մ են, որ 4-րդ դար)մ Ներսես
Մեծի հրամանով բազմաթիվ բորոտանոցներ են բացվել Հայաստանի զանազան վայրեր)մ։
Միջին դարեր)մ բորով հիվանդներին վտարել են բնակավայրերից, արգելել շփ)մը առողջ
մարդկանց հետ։ Հետագայ)մ պարզվել է, որ բորը քիչ վարակիչ է, և բ)ժման
ժամանակակից ﬔթոդները կասեցն)մ ) բ)ժ)մ են հիվանդ)թյ)նը։
Այժմ բորը հանդիպ)մ է Ասիայի, Աֆրիկայի, Հարավային և Կենտրոնական Աﬔրիկայի
երկրներ)մ։ Եվրոպայ)մ, ինչպես նաև ԱՊՀ-)մ հիվանդան)մ են հազվադեպ։