Panitikan

SA PANAHON NG
AMERIKANO AT HAPO
N

Ik a- ta tlo ng pa ng ka t
 Pangkat 3
Herrera, Kclyn D. Hong, Wianna Ageanne A. Hubahib
BS CRIM BS Accountancy

Lamina,Zhian lei Lascano Leyesa, Franzie Maei A.

BS CRIM BS CRIM

Lim, Kaizer Jomar C. Lineses Lovendino, Ma. Janna Sheila

- BSA
AB PSYCH

Macalalad, Franz Marienne R.

AB PSYCH
 PANAHON NG

Nasyonalismo
Pa na na ko p ng m ga Am er ik an o
“Ang kagandahan ng demokrasya'y di lamang ang karapatan ng nakakarami upang mamahala,
kundi angkapantay na karapatan ng kaunti upang sumalungat”
― Amado V. Hernandez, Mga Ibong Mandaragit

1900
Tinatag ni Sergio Osmeña ng
pahayagang “El Nuevo Dia”
sa Cebu.
“El Grito del Pueblo” ni
Pascual Poblete.
Pagtatag ng samahan ng
Aklatang-Bayan.
Kasaysayan
1901 1906
1921
“El Renacimiento” ni Pinagtibay ang isang Pagwawakas ng
Rafael Palma kurso sa wikang Tagalog samahan ng
Batas ng sedisyon para sa mga gurong Aklatang- Bayan.
Batas Bld. 74 sa ilalim ng Amerikano at Pilipino
Schurman Constitution
1931 1922
Paggamit ng bernakular Pagtatag ng Ilaw at Panitik
sa unang apat na taon ng Paglitaw ng magasing
pag-aaral Liwayway.
 Almirante Dewey

Pagdating ng mga Amerikano sa pamumuno ni

Almirante Dewey.
Nagsimula muli ang pakikibaka ng mga Pilipino
higit lalo sa usaping pangwika sapagkat
dumagdag ang wikang Ingles.
Buhat sa antas primarya hanggang kolehiyo,
Ingles ang naging wikang panturo.
Schurman Constitution
Komisyong pinangungunahan ni Jacob Schurman
naniwalang kailangan ng Ingles sa edukasyong primarya
ika-21 ng Marso Batas Blg. 74 noong ika-21 ng Marso 1901 na
nagtatag ng mga paaralang pambayan at nagpapahayag na
Ingles ang gagawin wikang panturo.
3R (Reading, wRiting and aRithmetic) sa pagtuturo ng Ingles
Bernakular
Noong 1906, pinagtibay ang isang kurso sa wikang Tagalog
para sa mga gurong Amerikano at Pilipino sa panahon ng
bakasyon ng mga mag-aaral.
Noong 1931, ang Bise Gobernador-Heneral George Butte
ay nagsasabing mahalaga ang paggamit ng bernakular sa
unang apat na taon ng pag-aaral. Ayon din sa kanya,
hindi kailanman magiging wikang Pambansa ng mga
Pilipino ang Ingles sapagkat hindi ito ang wika ng
tahanan.
 Mga dahilan sa pagtaguyod ng
paggamit ng wikang bernakular
1. Walumpung porsiyento ng mag-aaral ang nakaaabot sa ikalimang grado lang kaya
pagsasayang lamang ang pagtuturo ng wikang Ingles.
2. Magiging epektibo ang pagtuturo sa primarya
3. Kailangang linangin ang komon na wika sa Pilipinas tulad ng Tagalog dahil isang
porsiyento lamang ang gumagamit ng Ingles.
4. Hindi magiging maunlad ang pamamaraang panturo.
5. Ang paglinang ng wikang Ingles bilang wikang Pambansa ay hindi nasyonalismo
6. Ikabubuti ng lahat ang paggamit ng bernakular
7. Walang kakayahang makasulat ng klasiko sa wikang Ingles ang mga Pilipino
 Thomasites
Pangkalahatang tawag sa mga gurong Americano na dumating sa Filipinas mula 1901.
Bunga ito ng pangyayaring nakasakay sa bapor US Army Transport Thomas ang
pinakamalaking bilang ng gurong Americano—509 gurong (368 lalaki at 141 babae) — na
dumating sa Maynila noong 23 Agosto 1901.
Nang dumating ang mga Thomasites noong 1901, naghihintay na ang 4,000 estudyante sa
29 paaralan.
Masasabing sa kanila nagsimula ang edukasyong publiko. Marami sa kanila ang nagsiuwi
matapos ang unang kontrata, ngunit higit na marami ang nanatili sa bansa nang
maraming taón pa.
 Panitikan at
Mga manunulat
Sanligang Kasaysayan
Ang mga manunulat sa katutubong wika ay naging masigla lalo na sa Tagalog
sapagkat mayroon silang kaluwagan sa bagong mananakop.
Lahat ng larangan: tula, maikling kuwento, nobela, dula sanaysay, lathalain,
pamahayagan, at iba pa.
Ang paksa ay nasyonalismo at pag-ibig sa bayan.
Nangamba ang mga Amerikano sa mabilis na paglaganap ng nasyonalismo
kaya’t hinigpitan nila ang sensura.
Noong 1901, nagkaroon ng batas sedisyon laban sa pagtuligsa at pagpuna sa
pamahalaang Amerikano.
Ang pahayagan ni Segio Osmeña na “El Nuevo Dia”
(Ang Bagong Araw) ay makalawang ulit na pinigil
ng mga maykapangyarihan dahil sa makabayang
lathalain.
Pinagbantaan pang ipatatapon ang patnugot at ang
kaniyang katulong na sina Rafael Palma at Jaime
de Veyra.
Lumitaw din ang pahayagang may makabayang
layunin na El Grito del Pueblo (Ang Sigaw/Tinig ng
Bayan) itinatag ni Pascual Poblete at El
Renacimiento (Muling Pagsilang) itinatag ni Rafael
Palma noong 1900.
Apat na kalayaan para sa mga mamamayang Pilipino nang lubusan na
nilang mapayapa ang mga Pilipino: a.) kalayaan sa pagsasalita,
pamamahayag, pagtitipon, at pagpupulong; b) kalayaan sa pagpili ng
relihiyon; c.) karapatan sa wastong paggamit ng batas; at d.) karapatang
idulog sa pamahalaan ang mga karaingan at dinggin ang mga ito ng mga
maykapangyarihan.
Dumami ang limbag na panitikan
Dumami ang mga samahan sa panitikan at lumitaw ang
makatotohanang panitikan
Samahan ng Manunulat: Aklatang Bayan (1900-1921)
Panitikan sa Kastila
Cecilio Apostol
makata sa wikang Kastila at Tagalog Hindi lamang dito
kinikilala si Cecilio Apostol sa pagiging makata, sa
Espanya at Latin Amerika ay sinasabing lalong kilala
siya bilang "the greatest Filipino epic poet in Spanish."

Fernando Maria
Guerrero
Natanyag sa pagkamakata bilang mahigpit
na kaagaw sa karangalan ni Cecilio
Apostol.
 Panitikan sa Kastila

Jesus Claro M.
Balmori Recto

Manuel
Bernabe Zoilo
Hilario
 Panitikan sa Tagalog

Lope K. Jose Corazon

Santos de Jesus

Amado V. Julian
Hernandez Cruz
Balmaceda
 Panitikan sa Tagalog

Florentino Ildefonso
Collantes Santos

Valeriano Teodoro
Hernandez Gener
Peña
 Panitikan sa Tagalog

Iñigo Ed Faustino
Regalado Aguilar

Aurelio Severino
Tolentino Reyes
 Patricio
Mariano
Hermogenes
Ilagan

Panitikan sa Tagalog
 Panitikan sa Ingles

Jose Garcia Marcelo de

Villa Gracia
Concepcion

Zulueta da N.V.M.
Costa Gonzalez
 Panitikan sa Ingles

Zoilo Natividad
Galang Marquez

Angela Estrella
Manalang Alfon
-Gloria
GINTONG PANAHON
NG

Filipino
Pa na na ko p ng m ga ha po ne s
 Kasaysayan
Sinakop ang Pilipinas ng Hapon sa kadahilanang nasa
ilalim ng kolonyang Estados Unidos ang bansa.
Ang Pananakop ng mga Hapones sa Pilipinas ay mula
1942 hanggang 1945 noong Ikalawang Digmaang
Pandaigdig.
Habang nagaganap ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig,
binomba ng hukbo ng mga sundalong Hapones ang
Pilipinas noong Disyembre 8, 1941.
Sumibol nang lubos ang panitikan ng bansa sa panahong
ito dahil ipinagbawal ng namumunong Hapon ang
paggamit ng wikang Ingles at itinaguyod ang
pagpapayaman sa panitikan gamit ang mga katutubong
wika sa bansa.
 Kasaysayan
Sa pagnanais na burahin ang anumang impluwensiya ng
mga Amerikano, ipinagamit nila ang katutubong wika
partikular ang wikang Tagalog sa pagsulat ng mga akdang
pampanitikan.
Ipinatupad nila ang Order Militar Blg. 13 na nag-uutos na
gawing opisyal na wika ang Tagalog at wikang Hapon. Ito
ang panahong namayagpag ang panitikang Tagalog.
Sa panahon din na ito napilitang mag-aral ng Tagalog ang
mga bihasa sa Ingles.
KALIBAPI-Kapisanan Sa Paglilingkod sa Bagong Pilipinas,
na ang layon ay pagpapalakas at pagpapaunlad
ng kabuhayan sa pamatnubay ng Imperyong Hapones.
 Kasaysayan
Sa pagnanais ng mga Hapones na itaguyod ang wikang
pambansa, binuhay nila ang Surian ang Wikang Pambansa.
May tatlong pangkat na namayagpag sa usaping pangwika.
Ang pangkat ni Carlos Ronquillo, Lope K. Santos, at pangkat
nina N. Sevilla at G.E Tolentino.
Si Jose Villa Panganiban ang nagturo ng Tagalog sa mga
Hapones at di tagalog. Upang mapadali ang pagkatuto ng
Tagalog, gumawa siya ng iba’t ibang pormularyo na tinawag
niyang “A Shortcut to the National Language”.
Naging masigla ang talakayan ng tungkol sa wika sa
panahon ng Hapones
 Panitikan sa
Panahon ng Hapon
Sinunog din ang mga aklat na nasusulat sa Ingles upang
masigurong hindi mababahiran ng kanluraning ideya ang
panitikang nililikha. 
Ang panahong ito sa kasaysayan ng bansa at ng panitikan
ang tinaguriang Gintong Panahon ng Panitikang Filipino
dahil higit na malaya ang mga Pilipino (kaysa noong sa
Amerikano) sa pagsulat ng panitikan at pagsanib ng
kultura, kaugalian at paniniwalang Pilipino sa mga ito.
 Panitikan sa
Panahon ng Hapon
Natigil ang panitikan sa Ingles.
Maliban sa Tribune at Philippine Review, ang
lahat halos ng pahayagan sa Ingles ay pinatigil
ng mga Hapones.
 Panitikan sa
Panahon ng Hapon

Si Juan Laya na dating manunulat sa wikang Ingles

ay nabaling sa Tagalog, dahil sa mahigpit na
pagbabawal ng pamahalaang Hapon tungkol sa
pagsulat ng anumang akda sa Ingles.
Ang lingguhang LIWAYWAY ay inilagay ng mga
Hapones sa mahigpit na pagmamatyag hanggang sa
ipabahala ito sa isang Hapong nagngangalang
ISHIKAWA.
 Panitikan sa
Panahon ng Hapon
Ang naging paksain ng mga panitikan sa panahon ng
Hapon ay pawang nauukol sa buhay lalawigan.
Paksa rin ang iba’t ibang karanasan ng buhay ng tao
Nabigyang sigla ang Wikang Pambansa.
 Ang Tanka at Haiku ay napakahalaga sa panitikang
hapon. Layunin ng mga ito na pagsama-samahin
ang mga ideya at imahe sa pamamagitan ng
kaunting salita lamang. Pareho itong
nagpapahayag ng masidhing damdamin.

TANKA
Kung dati'y walang gulo
Bakit nagbago
Mga taong nanakop
Dulot ng takot
Sa lahat ng kasakop
-binubuo ng 31 na pantig na
may 5 linya:
7-7-7-5-5 / 5-7-5-7-7 na pantig
sa bawat taludtod.
HAIKU
Maging tapat ka,
Sabihin ang Problema
Huwag mangamba
-mayroon lamang 17 bilang ng
pantig na may 3 linya lamang:
5-7-5 / 5-5-7 na pantig sa
bawat taludtod.
Mga Uri ng Akda
MAIKLING KWENTO- naging
maunlad at lubusang namulaklak
sa Panahon ng Hapones

DULA- libangan para sa mga tao

upang makalimut sa karahasan

TULA- Namayani ang tulang may

malayang taludturan
 Liwayway A.
Mga Arceo
Manunulat
Sa panahon ding ito kinilala ang mga manunulat na
babaeng Pilipino sa pangalan nina Liwayway A.
Arceo at Genoveva Edroza-Matute dahil sa mga
makintal na maka-feministang maikling-kwento.
Genoveva Edroza-
Matute
 CLODUALDO DEL MUNDO SR.
Mga
Manunulat

Maikling Kuwento NARCISO REYES

 Julian C. Balmaceda
Mga
Manunulat

Dula Fidel
Sicam
 JOSE MA. HERNANDEZ

Mga
Manunulat
F RANCISCO
Maikling Kuwento “SOC”
at dula RODRIGO
Mga
Manunulat

Nestor Vicente
Madali Gonzales

larawan ng mga pilipino sa panahon ng amerikano
mula sa Renee Karunungan website
larawan ni Dewey: Library Congress website
larawan ni Schurman: Scalar website
larawan ni Butte - Tarlton Library website
Disclaimer
larawan mula :
https://images.app.goo.gl/He7iij4xQs7LTx7X6
https://images.app.goo.gl/rnrz6zZwn9AXTY7J9
https://images.app.goo.gl/HwDogAzWTGw7afaf6
https://images.app.goo.gl/N1LBw4g9DCNj6aZr7

Sanggunian
Module 8 LMS

https://www.slideshare.net/shainamavreenvillaroza/panitikan-sa-panahon-ng-amerikano
https://www.slideshare.net/MaeGarcia2/panitikan-sa-panahon-ng-amerikano-102546585
https://pinoypanitik.weebly.com/panahon-ng-amerikano.html
https://pinoypanitik.weebly.com/panahon-ng-hapon.html
https://www.slideshare.net/margielynaninon/panahon-ng-hapon-65691176
https://www.slideshare.net/menchu25/panitikan-sa-panahon-ng-hapones-presentation
Maraming
Salamat gumawa ng presentasyon:
Lovendino, Leyesa,

po
Macalalad