MINISTERSTWO OBRONY NARODOWEJ

CENTRUM DOKTRYN I SZKOLENIA SIŁ ZBROJNYCH

Szkol …./2017

OPERACJE INFORMACYJNE
DD-3.10(A)

BYDGOSZCZ
2017
 2
DD-3.10(A)

DECYZJA Nr 56/Szkol./SG
MINISTRA OBRONY NARODOWEJ
z dnia 2 sierpnia 2017 r.
w sprawie wprowadzenia do użytku dokumentu doktrynalnego
Operacje informacyjne – DD-3.10(A)

Na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r. o urzędzie

Ministra Obrony Narodowej (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 189 z późn. zm.),
a także w związku z § 1 pkt 6 lit. c i pkt 11 lit. f oraz § 2 pkt 14 rozporządzenia
Rady Ministrów z dnia 9 lipca 1996 r. w sprawie szczegółowego zakresu
działania Ministra Obrony Narodowej (Dz. U. Nr 94, poz. 426 z późn. zm.) oraz
z pkt. 2 Decyzji Nr 56/Szkol./SG Ministra Obrony Narodowej z dnia 6 sierpnia
2015 r. w sprawie wprowadzenia do użytku Zasad planowania, opracowywania
i wprowadzania doktryn oraz dokumentów doktrynalnych – DA-01(A) oraz
upoważnienia Szefa Sztabu Generalnego WP do wprowadzania dokumentów
oznaczonych cechą „Szkol./SG” do użytku w formie decyzji w imieniu Ministra
Obrony Narodowej ustala się, co następuje:
1. Wprowadza się do użytku w resorcie obrony narodowej dokument
doktrynalny „Operacje informacyjne – DD-3.10(A)” stanowiący załącznik
do decyzji, z dniem 2 października 2017 r.
2. Decyzja wchodzi w życie z dniem podpisania.

Minister Obrony Narodowej

z upoważnienia
SZEF
SZTABU GENERALNEGO WP

/-/ wz. gen. broni Michał SIKORA

II
 3
DD-3.10(A)

SPIS TREŚCI
Strona

ROZDZIAŁ 1. WSTĘP
0101. Przedmowa ……………………………………………………….... 9 (1-1)
0102. Wprowadzenie do dokumentu…..….……..………..…….…..…… 10 (1-2)
Zagrożenia w środowisku informacyjnym i ich wpływ na
0103. 13 (1-5)
Info Ops ……………………………………………………………
ROZDZIAŁ 2. OGÓLNE ZAŁOŻENIA
0201. Wprowadzenie………………………………………………………. 15 (2-1)
0202. Podstawy operacji informacyjnych……………………………….. 15 (2-1)
0203. Zasady operacji informacyjnych …………………………………. 21 (2-7)
Kluczowe zdolności i techniki informacyjne integrowane
0204. 23 (2-9)
i koordynowane w ramach Info Ops…………………..…….……
Rola i zadania Info Ops na poziomie strategicznym,
0205. 34 (2-20)
operacyjnym i taktycznym ……………………………………..….
Wyzwania stawiane przez współczesne technologie
0206. 36 (2-22)
informatyczne ……………………………………………………….
ROZDZIAŁ 3. PLANOWANIE OPERACJI INFORMACYJNYCH
0301. Wprowadzenie……………………………………………………… 39 (3-1)
0302. Ogólne założenia planistyczne ….………................................... 40 (3-2)
0303. Proces planowania operacji informacyjnych ….……….…….….. 40 (3-2)
ROZDZIAŁ 4. KOORDYNACJA OPERACJI INFORMACYJNYCH
0401. Koordynacja wewnętrzna operacji informacyjnych……….…...… 53 (4-1)

0402. Zewnętrzna koordynacja działań w zakresie operacji 56 (4-4)

informacyjnych ………………………………………………………
0403. Kolegium Koordynacyjne Działań Informacyjnych ……………... 57 (4-5)
ROZDZIAŁ 5. ZAKRES KOMPETENCJI I SZKOLENIE PERSONELU
INFO OPS
0501. Wprowadzenie………………………………………………………. 69 (5-1)
0502. Kompetencje osób funkcyjnych ……………………………..……. 69 (5-1)
0503. Wymagania dotyczące personelu Info Ops ..…………………… 69 (5-1)
0504. Szkolenie w zakresie Info Ops……………………………….….. 70 (5-2)

III
 4
DD-3.10(A)

ZAŁĄCZNIK A. Analiza środowiska informacyjnego …………………….. 73 (A-1)

ZAŁĄCZNIK B. Załącznik „Działania informacyjne do rozkazu” –
79 (B-1)
przykład
SŁOWNIK TERMINÓW I DEFINICJI ……………………………………….. 85 (Słownik-1)
LISTA AKRONIMÓW I SKRÓTÓW ……………………………………...… 89 (LAIS-1)
WYKAZ DOKUMENTÓW ODNIESIENIA ………………………………….. 91 (SU-1)
ARKUSZ ZMIAN ………………………………………………………...……. 93 (SU-3)

IV
 5
DD-3.10(A)

SPIS RYSUNKÓW

Strona

ROZDZIAŁ 2. OGÓLNE ZAŁOŻENIA

Rysunek 2-1. Istota prowadzenia operacji informacyjnych………….……. 16 (2-2)

Rysunek 2-2. Środowisko informacyjne ……………………………….…… 19 (2-5)

Rysunek 2-3. Integracja działań informacyjnych w ramach StratCom … 36 (2-22)

ROZDZIAŁ 3. PLANOWANIE OPERACJI INFORMACYJNYCH
Rysunek 3-1. Schemat przebiegu procesu planowania na poziomie
41 (3-3)
operacyjnym …………………………………………………
Rysunek 3-2. Czynności planistyczne i produkty ………………………….. 42 (3-4)
ROZDZIAŁ 4. KOORDYNACJA OPERACJI INFORMACYJNYCH
Rysunek 4-1. Istota targetingu ……………………………………………… 55 (4-3)
Rysunek 4-2. Skład Kolegium Koordynacyjnego Działań Informacyjnych
58 (4-6)
– przykład ………………………………………………………

V
 6
DD-3.10(A)

STRONA PUSTA

VI
 7
DD-3.10(A)

SPIS TABEL
Strona
ROZDZIAŁ 3. PLANOWANIE OPERACJI INFORMACYJNYCH
Tabela 3-1. Przykładowy zakres oceny prowadzonej przez Info Ops … 51 (3-13)
ROZDZIAŁ 4. KOORDYNACJA OPERACJI INFORMACYJNYCH
Tabela 4-1. Zadania osób funkcyjnych .…………………………………… 60 (4-8)

VII
 8
DD-3.10(A)

STRONA PUSTA

VIII
 9
DD-3.10(A)

ROZDZIAŁ 1
WSTĘP

0101. Przedmowa

1. Znaczenie informacji w globalnym środowisku bezpieczeństwa. Światowe

trendy mające wpływ na środowisko życia człowieka oraz dynamiczne zmiany
w globalnym układzie sił mogą prowadzić do destabilizacji sytuacji na świecie
oraz stwarzać możliwość wybuchu konfliktu zbrojnego. Zagrożenia we
współczesnym i przyszłym środowisku prowadzenia działań są i będą trudne do
sklasyfikowania, a ich rozproszony charakter umożliwi potencjalnemu
przeciwnikowi skuteczne oddziaływanie na różne dziedziny i obszary
funkcjonowania danego państwa. Podmioty (włączając w to potencjalnego
przeciwnika), aby osiągać określone cele, coraz częściej będą dążyć do
łączenia ze sobą środków konwencjonalnych i asymetrycznych. Poszczególne
kraje będą unikać bezpośredniego konfliktu zbrojnego o charakterze
międzypaństwowym, należy się zatem liczyć z możliwością wykorzystywania
przez nie np. narzędzi pośrednich1 (ang. proxies) i podmiotów niepaństwowych
(ang. non-state actors) do osiągania założonych celów.
2. Oprócz występowania opisanych wyżej zjawisk dokonuje się tzw. rewolucja
informacyjna (Internet, media społecznościowe), która zapoczątkowała epokę
podejmowania decyzji przy wsparciu informatycznym (ang. information
technology – IT). Aby sprostać tym nowym wyzwaniom, należy kontynuować
proces opracowywania koncepcji, procedur i doktryn, m.in. tych dotyczących
operacji informacyjnych, z uwzględnieniem zmieniającej się globalnej sytuacji
bezpieczeństwa i rosnącego znaczenia oraz złożoności środowiska
informacyjnego2.
3. Pomimo łatwego dostępu do najnowszych technologii potencjalni przeciwnicy
nadal będą używać sprawdzonych i skutecznych metod oraz sposobów walki.
Ponadto w celu osiągnięcia swoich celów przeciwnik będzie wykorzystywał
1
To siły i środki o charakterze niepaństwowym i niemilitarnym, za pomocą których oddziaływujący podmiot
pośrednio wpływa na zachowanie obiektu oddziaływania (audytorium) w celu podjęcia działań sprzyjających
interesowi oddziałującego.
2
Środowisko informacyjne to środowisko składające się z informacji, osób, struktur organizacyjnych oraz
systemów, które gromadzą, przetwarzają i przekazują informacje. Funkcjonuje ono w trzech wymiarach:
fizycznym (ang. physical), wirtualnym (ang. virtual) i poznawczym (ang. cognitive).

1-1
 10
DD-3.10(A)

różne osoby, których działania mogą nie podlegać wszechobecnemu

nadzorowi opinii publicznej i mediów oraz nie być ograniczone przez ogólnie
przyjęte i przestrzegane przez członków Sojuszu normy społeczno-kulturowe,
takie jak: normy prawne, etyczne.
0102. Wprowadzenie do dokumentu

1. Celem doktryny jest określenie wytycznych i wskazówek do integracji działań

Info Ops z planowaniem, prowadzeniem i oceną operacji.
2. Niniejszy dokument przedstawia podstawowe zasady prowadzenia operacji
informacyjnych w układzie narodowym i sojuszniczym. Ma zastosowanie
również w wymiarze koalicyjnym. Ratyfikacja przez Polskę, jako członka
NATO, sojuszniczej doktryny AJP-3.10(A) – Allied Joint Doctrine for
Information Operations determinuje konieczność implementacji zawartych
w niej regulacji w Siłach Zbrojnych RP.
3. Dokument doktrynalny Operacje informacyjne – DD-3.10(A) jest narodowym
odpowiednikiem dokumentu sojuszniczego AJP-3.10(A), który został
ratyfikowany bez zastrzeżeń. Wdrożenie zapisów powyższego dokumentu
doktrynalnego umożliwia funkcjonowanie SZ RP zgodnie z obowiązującymi
w NATO standardami.
4. Ogólne zasady prowadzenia operacji informacyjnych obowiązujące w Unii
Europejskiej (ang. European Union – UE) są zgodne z zasadami
obowiązującymi w NATO oraz SZ RP.
5. Zapisy DD-3.10(A) mają zastosowanie w komórkach organizacyjnych MON
i jednostkach organizacyjnych resortu obrony narodowej.
6. W dokumencie doktrynalnym zastosowano akronimy i skróty anglojęzyczne,
które umożliwiają zrozumienie terminologii związanej z operacjami
informacyjnymi stosowanej w NATO. Przyswojenie tej terminologii ułatwi
pracę w środowisku międzynarodowym podczas przygotowania
i prowadzenia operacji połączonych.
7. Wytyczne strategiczne. Działania militarne same w sobie nie prowadzą do
przezwyciężania kryzysów czy zakończenia wojen, ale mogą stwarzać do tego
sprzyjające warunki. Zażegnywanie współczesnych kryzysów jest realizowane
przez szereg zaangażowanych podmiotów przy wykorzystaniu wszystkich

1-2
 11
DD-3.10(A)

dostępnych środków, w tym środków będących w dyspozycji państw

członkowskich Sojuszu. Podczas planowania i prowadzenia operacji militarnych
określa się w jakim zakresie operacje te mogą wspierać i być wspierane przez
inne instrumenty (narzędzia) oddziaływania (ang. Instruments of Power)3.
8. Komunikacja strategiczna (ang. strategic communications – StratCom) to
zamierzona koordynacja procesów komunikacyjnych realizowanych na
wszystkich poziomach kierowania i dowodzenia, w wymiarze politycznym
i wojskowym, również w ramach operacji wspierających realizację celów
resortu obrony narodowej na płaszczyźnie narodowej, sojuszniczej
i koalicyjnej. Istotą komunikacji strategicznej jest koordynacja istniejących już
w resorcie obrony narodowej obszarów komunikacyjnych, do których
zaliczane są również operacje informacyjne (obok dyplomacji publicznej,
komunikacji społecznej i operacji psychologicznych). Każda operacja militarna
ma swój wymiar komunikacyjny i należy dołożyć wszelkich starań, aby
działania komunikacyjne na poziomach strategicznym i operacyjnym miały
odzwierciedlenie w wytycznych zapewnionych przez Koordynatora Systemu
Komunikacji Strategicznej.
9. Komunikacja strategiczna między innymi zapewnia spójność operacji militarnych
z przekazem informacyjnym. Działania zbrojne prowadzone z użyciem broni
śmiercionośnej generują określony przekaz informacyjny, dlatego też powinny
być właściwie skoordynowane w ramach operacji informacyjnych. Na poziomie
strategicznym, operacyjnym i taktycznym głównym zadaniem personelu Info Ops
jest koordynacja i integracja działań informacyjnych realizowanych we
współpracy ze strukturami odpowiadającymi za komunikację strategiczną.
Prowadzenie działań informacyjnych, bez względu na poziom ich planowania
i realizacji (strategiczny, operacyjny i taktyczny) może powodować widoczne
i znaczące skutki na poziomie strategicznym i operacyjnym, dlatego też muszą
być one (działania Info Ops) zgodne z ogólną koncepcją wynikającą

3
Instrumenty (narzędzia) oddziaływania to narodowe lub organizacyjne środki służące do wzmocnienia woli
lub wywierania wpływu na innych; zaliczamy do nich dyplomację (ang. Diplomacy), informację (ang.
Information), elementy wojskowe (ang. Military) i elementy ekonomiczne (ang. Economic) – (ang. DIME) –
AJP-01(E) str. 1-3.

1-3
 12
DD-3.10(A)

z wytycznych. Personel Info Ops na poziomie strategicznym, operacyjnym

i taktycznym zapewnia dowódcy właściwe środki prowadzenia Info Ops.
10. Koordynator Systemu Komunikacji Strategicznej4 wydaje ogólne wytyczne
strategiczne, zawierające zalecenia dotyczące działań w środowisku
informacyjnym, obejmujące zarówno przedsięwzięcia dyplomacji publicznej,
komunikacji społecznej, jak również wytyczne poziomu strategicznego dotyczące
aspektu komunikacyjnego danej misji, także w zakresie operacji informacyjnych
na poziomie operacyjnym. W miarę rozwoju sytuacji polityczno-wojskowej
dotyczącej operacji wytyczne te podlegają weryfikacji i uaktualnianiu,
a następnie są przekazywane personelowi odpowiedzialnemu za wymiar
komunikacji strategicznej danej misji w obszarze operacji połączonych (ang. joint
operation area – JOA), w tym za operacje informacyjne (ang. Information
Operations – Info Ops).
11. Proces komunikacyjny to sekwencja czynności obejmująca analizę
środowiska informacyjnego, planowanie działań komunikacyjnych, działania
komunikacyjne i ewaluację komunikacji.
a. Analiza środowiska informacyjnego to zestaw czynności obejmujący
monitoring i analizę przekazu medialnego, analizę grup docelowych
i wszelkie inne formy monitoringu bądź analizy poszczególnych aspektów
środowiska informacyjnego.
b. Planowanie działań komunikacyjnych to proces określania celów, zadań,
treści i pozostałych szczegółów działań komunikacyjnych wykorzystujący
wyniki analizy środowiska informacyjnego oraz ewaluacji komunikacji.
c. Działanie komunikacyjne to wszelka aktywność w środowisku
informacyjnym mająca na celu przekazanie informacji określonej grupie
odbiorców.
d. Ewaluacja komunikacji to proces analizy skutków działań
komunikacyjnych realizowany głównie w oparciu o analizę przekazu
własnego, analizę przebiegu i skutków pierwszych trzech etapów
procesu komunikacyjnego.

4
Zgodnie z podziałem zadań w resorcie obrony narodowej zawartym w pkt. 8. decyzji nr 478/MON.

1-4
 13
DD-3.10(A)

12. Niniejsza publikacja jest powiązana z Doktryną działań połączonych – D-01,

jak również z innymi doktrynami i dokumentami doktrynalnymi oraz
dokumentami uzupełniającymi, do których zalicza się5: Rozpoznanie
wojskowe – D-2(A), Doktryna prowadzenia operacji połączonych – D-3(B),
Doktryna planowania na poziomie strategiczno-operacyjnym – D-5, Walka
radioelektroniczna – DD-3.6(B).
0103. Zagrożenia w środowisku informacyjnym i ich wpływ na Info Ops
1. Operacje informacyjne są integralną częścią współczesnych działań
zbrojnych. Działania bojowe poprzedzane są intensywnymi działaniami
informacyjnymi mającymi na celu ukształtowanie i przygotowanie rejonu
konfliktu. Jak wynika z doświadczeń zdobytych w trakcie współczesnych
konfliktów zbrojnych, prowadzenie skutecznych działań informacyjnych jest
konieczne dla uzyskania zakładanych efektów końcowych operacji połączonej.
2. Obecnie obserwuje się wzrost znaczenia mediów związanych
z Internetem w trakcie konfliktów. Internet zapewnia dostęp do informacji
oraz umożliwia nieograniczone publikowanie wiadomości wszystkim jego
użytkownikom. Powszechność informacji wpływa na społeczne nastroje
i wywołuje presję opinii publicznej na określone działania. Obserwuje się
zastosowanie mediów społecznościowych, które mogą być wykorzystywane
jako środek wpływu na określone grupy odbiorców i źródło informacji.
3. Zagrożenia w środowisku informacyjnym to destruktywne oddziaływania na
podmioty (liderów politycznych, dowódców wojskowych, systemy dowodzenia
i łączności itp.) realizowane przez potencjalnego przeciwnika.
4. W trakcie przygotowania i prowadzenia operacji informacyjnych, szczególnie
na etapie identyfikacji środowiska informacyjnego oraz kluczowych
uczestników ze strony potencjalnego przeciwnika, należy ustalić zasadnicze
zagrożenia, a następnie, stosownie do prawdopodobieństwa ich wystąpienia,
określić odpowiedni algorytm reagowania.
5. Do zasadniczych zagrożeń zalicza się między innymi:

5
W trakcie opracowania: Komunikacja Strategiczna – D-10 oraz Operacje psychologiczne – DD-3.10.1(B).

1-5
 14
DD-3.10(A)

a. prowadzenie działalności rozpoznawczej i wywiadowczej przez

przeciwnika w celu gromadzenia informacji potrzebnych do realizacji
własnych zamierzeń w środowisku informacyjnym;
b. wpływanie na liderów politycznych w celu zakłócenia procesu
podejmowania decyzji (np. manipulacja);
c. wpływanie na dowódców wojskowych różnych szczebli w celu
obezwładnienia systemu dowodzenia SZ (np. szantaż, przekupstwo);
d. oddziaływanie kinetyczne na techniczne elementy systemu dowodzenia
i łączności w celu jego zniszczenia, obezwładnienia lub pozbawienia
dowódców możliwości dowodzenia podległymi wojskami;
e. oddziaływanie w mediach na społeczeństwo lub grupy społeczne w celu
podważenia wiarygodności liderów lub spowodowania utraty przez nich
poparcia społecznego;
f. atakowanie w sieci komputerowej (Internet) organów władzy państwowej
lub instytucji „wrażliwych” dla poprawnego funkcjonowania państwa
w celu podważenia ich kompetencji lub zakłócenia funkcjonowania na
rzecz społeczeństwa;
g. oddziaływanie psychologiczne na pododdziały (oddziały) SZ w celu
obniżenia ich morale i woli walki.
6. W związku z przedstawionymi zagrożeniami szczególnie ważne jest
przygotowanie SZ RP do działań obronnych poprzez gruntowną analizę
środowiska informacyjnego i utrzymywanie zdolności pozwalających na
skuteczne przeciwdziałanie zagrożeniom.

1-6
 15
DD-3.10(A)

ROZDZIAŁ 2

OGÓLNE ZAŁOŻENIA
0201. Wprowadzenie
W rozdziale przedstawiono ogólne informacje dotyczące operacji informacyjnych
oraz środowiska informacyjnego. Opisano również kluczowe zdolności i techniki
informacyjne integrowane i koordynowane w ramach Info Ops oraz wyzwania
stawiane przez współczesne technologie informatyczne.
0202. Podstawy operacji informacyjnych
1. Definicje:
a. Operacje informacyjne (Info Ops) to przedsięwzięcia koordynowane przez
komórkę sztabu polegające na analizowaniu środowiska informacyjnego,
planowaniu, integrowaniu i ocenie działań informacyjnych w celu uzyskania
oczekiwanych efektów oddziaływania na wolę działania, zrozumienie
sytuacji i posiadane zdolności przeciwnika (potencjalnego przeciwnika)
i inne zatwierdzone obiekty oddziaływania6 dla wsparcia osiągania
zakładanych celów operacji, a także celów komunikacji strategicznej.
b. Działania informacyjne to czynności mające wpływ na obiekty
oddziaływania, informacje i systemy informacyjne przy zastosowaniu
odpowiednich zdolności oraz narzędzi. Mogą być one realizowane przez
któregokolwiek z uczestników działań z uwzględnieniem środków
prewencyjnych ograniczających oddziaływanie na własne informacje
i systemy informacyjne.
2. Operacje informacyjne obejmują trzy wzajemnie powiązane obszary:
a. zapewnienie swobody działań wojsk własnych w środowisku informacyjnym
poprzez ochronę danych i informacji zasilających decydentów
i wspierających procesy decyzyjne;
b. oddziaływanie na zachowanie, postrzeganie i postawy zatwierdzonych
obiektów oddziaływania w celu uzyskania wzrostu poparcia dla działań
(zakładanych celów) SZ RP;

6
Należą do nich m.in.: przeciwnik, potencjalny przeciwnik, decydenci (politycy, przywódcy, liderzy, dowódcy
wojskowi, osoby wpływowe, personel wojskowy, ugrupowania zbrojne), grupy społeczne i społeczności
międzynarodowe, a także obiekty neutralne i wspierające.

2-1
 16
DD-3.10(A)

c. przeciwdziałanie oddziaływaniu propagandowemu przeciwnika

(potencjalnego przeciwnika) jak również neutralizacja zdolności jego
systemu kierowania i dowodzenia (C2), który wspiera proces podejmowania
decyzji i proces opiniotwórczy.
Operacje informacyjne dotyczące zachowania i zabezpieczenia swobody działania
wojsk własnych w środowisku informacyjnym prowadzone są w sposób ciągły.
Jednakże operacje informacyjne w pozostałych dwóch obszarach prowadzone są
jedynie w ramach i zgodnie z planem operacji lub przeciwko zatwierdzonym
obiektom oddziaływania.

3. Istotą operacji informacyjnych jest uzyskanie przewagi informacyjnej nad

przeciwnikiem lub potencjalnym przeciwnikiem (w tym w obszarze C2, CIS).
Działania koordynowane w ramach operacji informacyjnych wpływają na wolę
działania, zakłócają zrozumienie sytuacji przez obiekty oddziaływania lub sprzyjają
korzystnemu zrozumieniu sytuacji ze względu na osiągnięcie celów operacji
i narzucaniu woli działania stronie przeciwnej.

Rysunek 2-1. Istota prowadzenia operacji informacyjnych

Poniżej przedstawiono, w jaki sposób operacje informacyjne wpływają na wolę

działania, zrozumienie sytuacji oraz zakres posiadanych zdolności.

2-2
 17
DD-3.10(A)

a. Wola działania. Posiadanie woli działania jest cechą, dzięki której podmiot
może podejmować decyzje i zainicjować wybrany wariant działania.
Zawiera ona w sobie takie czynniki, jak: motywacja, postawa, przekonania
i wartości, a także obejmuje zamiar lub zaniechanie działania. W kontekście
wyznaczonych kierunków i celów operacji wojskowych sprecyzowanych dla
danej misji, działania informacyjne są ukierunkowane na uczestników
działań posiadających zdolności oddziaływania na sytuację operacyjną.
1) Działania informacyjne mają na celu wzmacnianie lub osłabianie
określonego rodzaju zachowania poprzez oddziaływanie na wolę
obiektów oddziaływania. W odniesieniu do przeciwnika działania te mogą
polegać na osłabianiu jego legitymizacji poprzez podważanie legalności
władzy, przywództwa i przyczyn działania. Działania informacyjne mogą
również służyć kwestionowaniu zasad moralnych przeciwnika
i powodować rozdzielenie przywódców od ich politycznych i wojskowych
zwolenników oraz społeczeństwa, a tym samym osłabiać ich zdolności
do kontynuowania i wywierania wpływu na społeczeństwo. Działania
informacyjne to również czynności, których celem jest oddziaływanie na
wolę i spójność sojuszu/koalicji oraz wzmocnienie swobody działania.
Działania takie mogą być prowadzone przez przeciwnika, potencjalnego
przeciwnika i pozostałych uczestników działań.
2) Celem działań informacyjnych jest ochrona tych zdolności (np.
infrastruktury systemów dowodzenia i kierowania (ang. command and
control system – C2S) czy infrastruktury systemów łączności
i informatyki (ang. communication and information systems – CIS),
które pozwalają dowódcy sił połączonych na sprawowanie dowodzenia,
realizację zamiaru działania oraz przejmowanie i utrzymanie inicjatywy.
NATO może przeciwdziałać działaniom informacyjnym prowadzonym
przez przeciwnika w celu ochrony zdolności innych, wcześniej
wyznaczonych uczestników działań.
b. Zrozumienie sytuacji. W kontekście procesu podejmowania decyzji
zrozumienie sytuacji polega na postrzeganiu i interpretacji danej sytuacji,
dzięki czemu można ocenić jej obecny stan i możliwość przewidywania

2-3
 18
DD-3.10(A)

przyszłych zdarzeń. Sytuacja jest określana przez pryzmat kultury,

środowiska i sposobu postrzegania danego odbiorcy.
Prowadząc działania informacyjne, należy także dążyć do obniżenia
wiarygodności, zakłócania lub zniekształcenia informacji dostępnych dla
odbiorców, tak aby spowodowały one zmianę postrzegania i zrozumienia
sytuacji.
Działania informacyjne mają również na celu zapewnienie ochrony
i bezpieczeństwa informacji dostępnych dla decydentów.
c. Zdolność do prowadzenia operacji. Rozpoczęcie i prowadzenie działań
zależy od posiadanych zdolności oraz ich przydatności w danej sytuacji
operacyjnej. Celem działań informacyjnych będzie zatem oddziaływanie
na takie zdolności, jak np. systemy dowodzenia i kierowania (ang.
command and control – C2), CIS, które umożliwiają danym uczestnikom
uzyskanie zrozumienia sytuacji i postępowanie zgodne z wolą działania.
1) Działania informacyjne mają na celu zakłócenie, ograniczenie lub
zniszczenie zdolności, które umożliwiają przeciwnikowi lepsze
zrozumienie sytuacji.
2) Działania informacyjne mają również na celu aktywne oddziaływanie
na zatwierdzone obiekty oddziaływania popierające przeciwnika,
powodując podziały i rozłamy wewnątrz ich struktur. Ich celem jest
oddziaływanie na procesy decyzyjne przeciwnika i tym samym
uniemożliwianie mu przejmowania inicjatywy.
3) W związku z powyższym celem działań informacyjnych będzie
oddziaływanie na takie zdolności, jak C2S, CIS, które pozwalają
dowódcy na sprawne dowodzenie zgodnie z jego zamiarem.
4. Środowisko informacyjne.
Środowisko informacyjne to przestrzeń, w której informacja jest wytwarzana,
pozyskiwana, przetwarzana i przekazywana od nadawców do określonych
odbiorców. Przestrzeń ta wykorzystywana jest do prowadzenia aktywnych działań
dla osiągnięcia celów polityczno-militarnych. Środowisko to podlega ciągłym
przemianom. Rozwijające się technologie oraz ich powszechna dostępność
powodują, że staje się ono złożone, niejednorodne i nieuporządkowane. Istotną

2-4
 19
DD-3.10(A)

cechą środowiska informacyjnego jest systematycznie rosnący poziom

uzależnienia państwa i społeczeństwa od systemów teleinformatycznych.
Współczesne technologie umożliwiają tworzenie, gromadzenie, zarządzanie,
kontrolowanie, manipulowanie i przesyłanie informacji w sposób łatwy i szybki.
Informacje te w znacznej części nie podlegają żadnej cenzurze. Ta swoista
rewolucja komunikacyjna umożliwiła pewnym osobom i grupom zorganizowanie
się w sposób, jakiego nigdy wcześniej nie zaobserwowano. Rozważając
problematykę środowiska informacyjnego, należy mieć na uwadze, że informacje
mogą ulegać zniekształceniom na skutek uprzedzeń, stronniczości, ukrytych
celów, manipulacji, interpretacji emocjonalnej zarówno nadawców, jak i odbiorców.

Środowisko informacyjne składa się z dwóch głównych podobszarów: domen

(wymiarów ) i relacji między nimi (rys. 2-2).

Grupy społeczne
Domena
poznawcza/psychologiczna Ludzie
Osoba

Informacje
Domena wirtualna

Sieć

Domena fizyczna Świat rzeczywisty

Rysunek 2-2. Środowisko informacyjne

Pierwszy podobszar obejmuje trzy domeny (wymiary):

 domena poznawcza/psychologiczna – w której podejmowane są decyzje;
 domena wirtualna – w której zachodzą procesy informacyjne przy użyciu
narzędzi technicznych ułatwiających komunikację;

2-5
 20
DD-3.10(A)

 domena fizyczna – przestrzeń, w której przeprowadzane są rzeczywiste

działania i wzajemne oddziaływanie pomiędzy poszczególnymi osobami,
narodami, państwami, kulturami i społeczeństwami.
Drugi podobszar stanowią wzajemne relacje między sześcioma elementami lub
warstwami środowiska, którymi są:
 rzeczywisty świat i wydarzenia;
 sieć połączeń, poprzez które następuje przekazanie informacji;
 informacja;
 podmiot funkcjonujący w środowisku informacyjnym, który wytwarza
informacje;
 warstwa piąta i szósta obejmuje ludzi (osoby i grupy społeczne), którzy
interpretują i wykorzystują środowisko informacyjne.
5. Działania prowadzone z użyciem broni śmiercionośnej (ang. lethal)7
i środków innych niż śmiercionośne (ang. non-lethal). Skoordynowane
działania prowadzone z użyciem broni śmiercionośnej i środków innych niż
śmiercionośne wywołują określony efekt informacyjny8. Koordynacja tych
działań odbywa się na wstępnym etapie planowania w celu najbardziej
efektywnego wykonania wspólnych zadań. Odpowiednio skoordynowane
działania śmiercionośne i nieśmiercionośne mają na celu wywołanie
określonego efektu informacyjnego w środowisku informacyjnym (we
wszystkich trzech domenach), co z kolei wspiera główne cele misji i zamiar
dowódcy. Zadaniem komórek operacji informacyjnych będzie integrowanie
ww. działań oraz osiągnięcie określonego efektu w środowisku informacyjnym.
6. Rola mediów we współczesnych konfliktach. Przebieg współczesnych
konfliktów jest monitorowany przez wszelkiego rodzaju media. Ich
oddziaływanie w istotny sposób wpływa na ludzką percepcję, a tym samym na
ludzkie zachowania, zarówno w obszarze operacji, jak i jej bezpośrednim
sąsiedztwie. Zapewnienie zrozumienia i utrzymanie wsparcia społecznego

7
Działania z użyciem broni śmiercionośnej mają na celu uzyskania pewnego skutku fizycznego jakim jest
uśmiercenie przeciwnika lub zniszczenie elementów jego struktur, np. artylerii. Działania z wykorzystaniem
środków innych niż śmiercionośne mają na celu wypracowanie skutków o charakterze psychologicznym.
8
Efekt (rezultat) informacyjny – stan pożądany tworzony w środowisku informacyjnym w wyniku prowadzenia
działań informacyjnych. Efekty informacyjne powinny być mierzalne po to, aby umożliwiać analizowanie,
planowanie, prowadzenie i ocenę podobnych działań jak i samych efektów (MC 0422/5).

2-6
 21
DD-3.10(A)

wpływa bezpośrednio na decyzje polityczne, włączając w to decyzje o użyciu

sił zbrojnych. Uzyskanie i utrzymanie poparcia społecznego przez rządy
państw zależy od legalności i przejrzystości podejmowanych działań.
Informacje medialne dotyczące konfliktu mogą powodować pożądane lub
niepożądane efekty na poziomie strategicznym i odwrotnie. Tym samym
media mogą stanowić skuteczne narzędzie realizacji działań informacyjnych
przez (potencjalnego) przeciwnika.
0203. Zasady operacji informacyjnych
Planowanie i prowadzenie operacji informacyjnych jest uzależnione od wytycznych
strategicznych dotyczących danej misji, zrozumienia zamiaru dowódcy oraz
sytuacji panującej w środowisku informacyjnym. Operacje informacyjne w sposób
pośredni lub bezpośredni wspierają realizacje celów dowódcy.
Operacje informacyjne prowadzone są według zasad opisanych poniżej.
1. Synergia. Zrozumienie środowiska informacyjnego pozwala na właściwy
dobór sił i środków oraz rodzaju działań (śmiercionośne/nieśmiercionośne)
tak, aby możliwe było wypracowanie oczekiwanych efektów. Operacje
informacyjne muszą być tak zaplanowane, aby w ich wyniku uzyskać efekty
niezbędne do osiągnięcia celów dowódcy. Czynnikiem, który zapewnia
właściwe prowadzenie działań informacyjnych jest integracja wszystkich
zdolności w trakcie procesów planowania i targetingu. Integracja ta pozwala
na uzyskanie większej efektywności niż ta osiągana w wyniku działań
jednostkowych elementów.
2. Spójność. Należy zachować spójność przekazu pomiędzy słowami, obrazami
oraz działaniami na wszystkich poziomach dowodzenia. Treść i forma
informacji na każdym poziomie dowodzenia mogą różnić się od siebie
w zależności od rodzaju odbiorców, jednak przekaz musi pozostać spójny.
3. Kompleksowe zrozumienie sytuacji. Powodzenie operacji zależy od
kompleksowego zrozumienia środowiska operacyjnego, w tym środowiska
informacyjnego, a szczególnie struktury społeczno-polityczno-kulturowej
ludności cywilnej (w rejonie prowadzenia działań) oraz składających się na nią
relacji, interakcji i uwarunkowań ekonomicznych, wartości i poglądów (ang.

2-7
 22
DD-3.10(A)

human terrain9). Osiągnięcie wysokiego stopnia zrozumienia socjologiczno-

-kulturowego kontekstu środowiska operacyjnego pozwoli usprawnić
i uszczegółowić procesy planowania. Stopień zrozumienia zwiększa się wraz
ze wzrostem poziomu zaangażowania.
4. Scentralizowane planowanie i zdecentralizowana realizacja. W związku
z potrzebą pełnej integracji operacji informacyjnych z innymi operacjami, na
wszystkich poziomach dowodzenia znajdują zastosowanie zasady planowania
scentralizowanego i zdecentralizowanej realizacji. Dowódcy, podejmując
ryzyko, powinni dążyć do przekazywania uprawnień do najniższego
możliwego poziomu dowodzenia. Ze względu na poufność i wrażliwość
prowadzonych działań lub użycie strategicznych sił i środków może wystąpić
konieczność prowadzenia działań w sposób scentralizowany.
5. Powszechność. Operacje informacyjne przeprowadza się podczas każdej
operacji wojskowej i na każdym poziomie dowodzenia.
6. Monitorowanie i ocena. Kluczowym elementem operacji informacyjnych jest
monitorowanie i ocena osiąganych efektów krótko- i długoterminowych.
Monitorowanie służy identyfikacji działań i czynności, które stanowią odpowiedzi
na zaplanowane działania. Dokładna i właściwie przeprowadzona ocena
zapewnia dowódcy i jego sztabowi informacje niezbędne do podejmowania
decyzji i korekty procesów planowania. Proces monitorowania i oceny zależy od
zdolności zbierania informacji z różnych źródeł oraz otrzymywania informacji
zwrotnych. Istotne jest skupienie się na identyfikowaniu wskaźników,
tj. zmianach w podejściu, postawie, aktywności polityczno-społecznej,
przykładach niepokojów społecznych. Monitorowanie w zakresie Info Ops
wykorzystywane jest również do identyfikowania specyficznych działań
wynikających z planu maskowania operacyjnego.
7. Elastyczność. Specjaliści Info Ops muszą posiadać łatwość przystosowywania
się do zmieniających się warunków środowiska operacyjnego. Czynnościami
gwarantującymi uzyskanie elastyczności działań są ciągły monitoring i ocena
efektów prowadzonych operacji informacyjnych.

9
Społeczna, polityczna i ekonomiczna struktura ludności (w rejonie prowadzenia działań) oraz poglądy,
wartości i formy wzajemnego oddziaływania w danej społeczności, w tym interakcje wewnętrzne.

2-8
 23
DD-3.10(A)

0204. Kluczowe zdolności i techniki informacyjne integrowane i koordynowane

w ramach Info Ops
Prowadzenie operacji informacyjnych polega na analizowaniu, planowaniu,
integrowaniu i ocenianiu działań, których celem jest oddziaływanie na wolę,
zrozumienie sytuacji oraz zdolności do działań. Przedstawiona poniżej lista
zdolności i technik stanowi podstawę prowadzenia działań informacyjnych.
Lista ta jest otwarta i w dużej mierze zależy od dostępności wskazanych
zdolności i technik. Jedynym istotnym ograniczeniem są obowiązujące normy
prawne i uwarunkowania polityczne.
1. Operacje psychologiczne (ang. psychological operation – PSYOPS) to planowy
proces przekazywania przygotowanych treści za pomocą różnych metod
i środków komunikacji do wyselekcjonowanych i zatwierdzonych obiektów
oddziaływania (odbiorców) w celu wywołania oczekiwanej zmiany percepcji, postaw
i zachowań, która umożliwi osiągnięcie zamierzonych celów politycznych
i wojskowych. Podstawowym założeniem PSYOPS jest oddziaływanie na
zachowanie, percepcję i postawy zatwierdzonych obiektów oddziaływania
w ramach realizacji celów operacji. Operacje psychologiczne, a zwłaszcza ich
plany, muszą być zgodne z wytycznymi strategicznymi oraz wytycznymi
dotyczącymi StratCom zawartymi w planie operacji (ang. operation plan – OPLAN).
Operacje psychologiczne zapewniają główne zdolności w zakresie analizowania
i przeciwdziałania propagandzie przeciwnika oraz w przeciwieństwie do komunikacji
społecznej (ang. public affairs – PA), pozwalają na zachowanie bezpośredniej
kontroli nad treściami i sposobem ich rozpowszechniania. Skuteczne prowadzenie
operacji psychologicznych zależy od aktualnych informacji i wiadomości
rozpoznawczych oraz dostępności zasobów, takich jak: wsparcie lingwistyczne,
zdolności graficzne i drukarskie, zdolności do prowadzenia transmisji radiowo-
-telewizyjnych i prowadzenia działań w internecie oraz od innych mechanizmów
rozpowszechniania. Pozostałe zdolności niezbędne do prowadzenie PSYOPS
mogą być pozyskiwane poprzez zakontraktowanie usług mediów lokalnych lub
w ramach wsparcia realizowanego przez poszczególnych uczestników operacji10.

10
Więcej informacji na temat operacji psychologicznych w DD-3.10.1.

2-9
 24
DD-3.10(A)

2. Walka radioelektroniczna. Walka radioelektroniczna (WRE) (ang. electronic

warfare – EW) to działania wojskowe wykorzystujące energię EM
(elektromagnetyczną) do zapewnienia świadomości sytuacyjnej oraz
uzyskania efektów ofensywnych i defensywnych 11. Wsparcie WRE umożliwia
dowódcy poszerzanie i pogłębianie świadomości sytuacyjnej, co z kolei ma
bezpośredni wpływ na jego procesy decyzyjne. We współczesnym środowisku
operacyjnym osoby indywidualne oraz organizacje, zarówno militarne, jak
i cywilne, korzystają z różnorodnych urządzeń wykorzystujących fale
elektromagnetyczne. Dla podmiotów militarnych niezwykle istotne jest
posiadanie swobodnego i nieograniczonego dostępu oraz korzystanie
z całego spektrum EM. Czasami prowadzenie działań w środowisku EM staje
się kluczowym elementem operacji. WRE ma szerokie zastosowanie
w ochronie operacji własnych oraz zakłócaniu operacji przeciwnika,
prowadzonych z wykorzystaniem widma EM. Efekty powstałe w wyniku
prowadzenia walki radioelektronicznej mogą mieć charakter tymczasowy lub
stały. Pozwalają one ekonomizować użycie sił i środków, co z kolei skutkuje
minimalizacją niezamierzonych i niepotrzebnych skutków (np. ofiar, zniszczeń
i strat wśród ludności cywilnej. Działania radioelektroniczne o charakterze
ofensywnym skierowane na węzły komunikacyjne lub np. systemy
naprowadzania pocisków przeciwnika osłabiają jego funkcje dowodzenia.
Środki ochrony radioelektronicznej chronią personel, obiekty, wyposażenie,
jak również ograniczają zdolności określonych odbiorców w wymiarze
poznawczym i ich wiedzę. Ponadto przeciwdziałają zdolnościom
informacyjnym przeciwnika, a także chronią wykorzystanie widma EM przez
siły własne. Wsparcie WRE12 (ang. electronic warfare suport measures –
ESM) jest integralną częścią procesu zbierania danych rozpoznawczych, która
pozwala na natychmiastową identyfikację zagrożeń na potrzeby między innymi
wsparcia działań taktycznych, w tym działań informacyjnych. Ponadto
potencjał WRE może wspierać operacje informacyjne poprzez:

11
DD-3.6(B) – Walka radioelektroniczna, str. 18.
12
Wsparcie WRE (ang. Electronic Warfare Support Measures – ESM) to wszelkie czynności mające na celu
wykrywanie i przechwytywanie emisji EM oraz określenie położenia jej źródła na potrzeby dokonania
natychmiastowej identyfikacji zagrożeń – DD 3.6(B), str. 60.

2-10
 25
DD-3.10(A)

 zdobywanie danych i informacji, na bazie których przeciwnik wypracowuje

i podejmuje swoje decyzje;
 realizację przedsięwzięć ataku radioelektronicznego ukierunkowanego na
systemy dowodzenia, mającego na celu wsparcie wysiłku dezinformacji
i działań psychologicznych;
 zapewnia ochrony systemów informacyjnych oraz stworzenie warunków do
ich niezakłóconej pracy.
3. Współpraca cywilno-wojskowa. Współpraca cywilno-wojskowa (ang. cywil-
military cooperation – CIMIC) jest definiowana jako koordynacja i współpraca
prowadzona w celu wsparcia misji pomiędzy dowódcą i podmiotami cywilnymi,
obejmująca ludność danego kraju oraz władze lokalne, jak również
organizacje i agencje międzynarodowe, krajowe i pozarządowe.
Istotą CIMIC jest nawiązywanie dobrych relacji między agencjami wojskowymi,
cywilnymi oraz ludnością lokalną. CIMIC ułatwia współpracę i koordynuje
działania między siłami a pozostałymi elementami środowiska cywilnego
w obszarze operacji poprzez:
a. prowadzenie działalności łącznikowej z podmiotami cywilnymi, na przykład
z organizacjami międzynarodowymi oraz pozarządowymi;
b. przygotowywanie bieżącej oceny i zdobywanie wiedzy z zakresu polityki,
gospodarki, środowiska oraz dotyczącej czynników humanitarnych
niezbędnych podczas planowania i prowadzenia operacji wojskowych;
c. budowanie korzystnych relacji między władzami wojskowymi a cywilnymi,
organizacjami, agencjami i ludnością w rejonie działań połączonych;
d. poza współpracą cywilno-wojskową, doradztwem i koordynacją zarządzania
projektami w ramach wsparcia uczestników cywilnych, personel CIMIC
może również koordynować działania militarne w operacjach wsparcia
humanitarnego (ang. relif operations). Podczas tego rodzaju operacji
personel CIMIC będzie nawiązywać relacje z różnymi władzami i agencjami
cywilnymi, przez co uzyska cenne źródło informacji, które może zostać
wykorzystane podczas planowania operacji informacyjnych oraz innych
operacji militarnych. Należy dołożyć wszelkich starań by działania CIMIC
nie były postrzegane jako zbieranie informacji rozpoznawczych lub

2-11
 26
DD-3.10(A)

negatywne oddziaływanie na inne podmioty partnerskie, takie jak

organizacje międzynarodowe lub pozarządowe.
4. Operacje w cyberprzestrzeni. Pomiędzy Info Ops a operacjami
w cyberprzestrzeni (ang. cyberspace operations – CO) zachodzą relacje.
Operacje w cyberprzestrzeni są związane z wykorzystaniem potencjału
cyberprzestrzeni do stworzenia efektu, który będzie wspierał operacje
zarówno w domenach fizycznych, jak i w samej cyberprzestrzeni. Operacje
informacyjne z kolei są ściślej związane ze zintegrowanym wykorzystaniem
zdolności informacyjnych razem z innymi liniami działania w celu
oddziaływania, zakłócania, zniekształcania lub przywłaszczania procesu
decyzyjnego przeciwnika i potencjalnego przeciwnika z jednoczesnym
zapewnieniem ochrony własnych sił. Cyberprzestrzeń jest zatem medium,
przez które pewne zdolności informacyjne mogą być wykorzystywane.
W przypadku operacji informacyjnych do osiągnięcia celów wykorzystywane
są także zdolności pochodzące z domen fizycznych. Pomimo że niektóre
operacje w cyberprzestrzeni mogą wspierać cele operacji informacyjnych,
odrębne operacje będą prowadzone dla wsparcia zasadniczych celów innych
operacji lub działań w domenach fizycznych13. Relacje pomiędzy tymi
operacjami przedstawiają ewolucję, która dokonała się, zarówno w operacjach
informacyjnych (przekształcenie wielu zdolności w zintegrowaną funkcję
skoncentrowaną na przeciwniku), jak i w operacjach w cyberprzestrzeni
(przejście od operacji w sieciach komputerowych do prowadzonych w ramach
operacji połączonej, zintegrowanych w cyberprzestrzeni).
Operacje w cyberprzestrzeni dzielimy na: operacje obronne w cyberprzestrzeni
(ang. defensive cyberspace operations – DCO), operacje zaczepne
w cyberprzestrzeni (ang. offensive cyberspace operations – OCO) oraz operacje
w sieci informacyjnej MON14.
a. Operacje zaczepne w cyberprzestrzeni są operacjami realizowanymi
w celu narzucania kontroli poprzez zastosowanie siły w i poprzez
cyberprzestrzeń. Będą zatwierdzane tak samo jak działania zaczepne,

13
Osiąganie skutków fizycznych.
14
Podział ten może ulec zmianie z chwilą wydania dokumentu w NATO Allied Joint Doctrine for Cyberspace
Operations – AJP-3.20(A) (STUDY 6514).

2-12
 27
DD-3.10(A)

w domenach fizycznych, poprzez rozkaz operacyjny/bojowy (ang. execute

order – EXORD). Operacje zaczepne w cyberprzestrzeni wymagają
dekonfliktacji zgodnie z obowiązującymi zasadami.
b. Operacje obronne w cyberprzestrzeni są operacjami w cyberprzestrzeni
realizowanymi w celu obrony sieci i systemów teleinformatycznych
Ministerstwa Obrony Narodowej oraz zasobów w nich pozostających.
Mają charakter pasywnych lub aktywnych operacji obronnych
w cyberprzestrzeni prowadzonych w celu zachowania zdolności do
wykorzystania własnych możliwości oraz ochrony danych i informacji,
sieci, zdolności sieciocentrycznych oraz innych wydzielonych systemów.
Operacje obronne w cyberprzestrzeni polegają na reagowaniu na
nieautoryzowaną działalność lub informacje o alarmach/zagrożeniach
w sieciach i/lub systemach informacyjnych MON. Operacje obronne
w cyberprzestrzeni obejmują powstrzymywanie działań przeciwnika
podejmującego lub zamierzającego podjąć działania ofensywne przeciwko
sieciom i systemom teleinformatycznym sił własnych lub w innym
wypadku reagowanie na wewnętrzne i zewnętrzne cyberzagrożenia.
Najczęściej operacje obronne w cyberprzestrzeni są prowadzone
w obrębie bronionych sieci i systemów teleinformatycznych. Wewnętrzne
środki obronne obejmują działania mające zapewniać dynamiczne
przywrócenie bezpieczeństwa, przekierowanie, odtworzenie lub
izolowanie zniszczonych/zainfekowanych sieci i systemów lokalnych, by
zapewnić wystarczający dostęp do cyberprzestrzeni dla dowódców
w ramach misji. Operacje obronne w cyberprzestrzeni obejmują ponadto
aktywne poszukiwanie zagrożeń wewnętrznych, niewykrytych przez
rutynowe środki bezpieczeństwa. Niektóre działania przeciwnika mogą
wymagać niezbędnych do obrony własnych sieci i systemów
teleinformatycznych odpowiedzi mających następstwa poza sieciami
informacyjnymi resortu obrony narodowej RP. Operacje obronne
w cyberprzestrzeni obejmują działania obliczone na ochronę własnych
zasobów cyberprzestrzeni przed oddziaływaniem przeciwnika; mogą być
prowadzone w odpowiedzi na atak, wykorzystanie, włamanie lub skutki

2-13
 28
DD-3.10(A)

oddziaływania oprogramowania złośliwego na sieć informacyjną MON lub

inne zasoby, które zgodnie z wytycznymi MON mają być bronione.
Kluczową cechą operacji obronnych w cyberprzestrzeni jest idea aktywnej
obrony cyberprzestrzeni.
c. Operacje w sieci informacyjnej MON są działaniami podejmowanymi
w celu zaprojektowania, zbudowania, skonfigurowania, zabezpieczenia,
konserwacji i utrzymania systemów oraz sieci komunikacyjnych MON
w taki sposób, by zapewnić i zachować dostępność, integralność oraz
poufność danych, jak również uwierzytelnienie użytkowników/jednostek
i niezaprzeczalność. Zaliczają się do nich działania proaktywne –
w tym kontrola konfiguracji i aktualizacja – środki bezpieczeństwa
informacji oraz szkolenie użytkowników, bezpieczeństwo fizyczne
i bezpieczeństwo projektowania architektury, działanie na systemach
bezpieczeństwa opartych o hosty i firewalle, a także szyfrowanie danych.
Chociaż wiele działań w ramach operacji w sieci informacyjnej MON jest
zaplanowanych cyklicznie, nie należy ich traktować jako rutynowych
i nieznaczących, ponieważ ich łączny efekt wpływa na ustanawianie ram
bezpieczeństwa, w oparciu o które planowane są wszystkie cele/misje
MON.
5. Obecność, postawa i wizerunek (ang. presence, posture and profile –
PPP). Obecność wojsk w określonym rejonie może wywoływać różne reakcje
wśród różnych podmiotów. Obecność, postawa i wizerunek tworzy określony
przekaz informacyjny kierowany bezpośrednio do ludności lokalnej
zamieszkującej dany rejon oraz społeczności międzynarodowej, która odbiera
go za pośrednictwem współczesnych technologii informacyjnych. Zadaniem
personelu Info Ops będzie prowadzenie działalności doradczej w zakresie
PPP oraz określenie wpływu PPP na środowisko informacyjne.
a. Obecność sił (wojsk). Obecność sił lub perspektywa rozwinięcia sił
w rejonie konfliktu może być różnie interpretowana przez różne grupy
uczestników działań. Rozwinięcie odpowiedniej ilości sił we właściwym
miejscu i czasie stanowi potwierdzenie przekazywanych informacji za
pomocą różnych środków przekazu oraz zwiększa wiarygodność kanałów

2-14
 29
DD-3.10(A)

ich dystrybucji a jednocześnie jest elementem polityki odstraszania

przeciwnika (ang. deterrence).
b. Postawa. Postawa oraz zachowanie wojsk mogą być przedmiotem
szczegółowej i globalnej obserwacji oraz podlegać interpretacji przez
poszczególnych uczestników działań. Szczególnie istotne jest, aby
w określanym z góry zachowaniu wojsk uwzględnić normy kulturowe
obowiązujące w obszarze operacji.
c. Wizerunek. Należy zwracać szczególną uwagę na czynniki wpływające
i kształtujące wizerunek sił własnych, uwzględniając przy tym lokalne
uwarunkowania kulturowe i zagrożenia. Wizerunek publiczny dowódców na
każdym poziomie dowodzenia może wzbudzać duże zainteresowanie,
dlatego też musi być on zaprojektowany i kreowany tak, aby za jego
pośrednictwem można było tworzyć z góry określony, spójny, jasny
i czytelny przekaz dla wszystkich uczestników działań i obserwatorów.
6. Dezinformacja (ang. deception) to wszelkie przedsięwzięcia mające na celu
wprowadzenie przeciwnika w błąd poprzez manipulowanie, działania pozorujące
i preparowanie dowodów, prowokujące działania szkodzące jego własnym
interesom15. Obejmuje zastosowanie środków w celu manipulacji percepcją
decydentów przeciwnika, a także oddziaływania na zachowanie tak, aby
przekonać ich do realizacji wskazanego wariantu działania. Dezinformacja ma
charakter złożony i powinna być szczegółowo zaplanowana oraz realizowana
przy pełnym wsparciu innych działań. Prowadzenie dezinformacji podczas
trwania operacji może bezpośrednio wpłynąć na osiągnięcie efektu zaskoczenia
przeciwnika, a pośrednio na bezpieczeństwo i ekonomię wysiłku. Dezinformacja
jest zwykle planowana i przeprowadzana przez personel różnych komórek
strukturalnych, w tym personel Info Ops. Skoordynowane działania informacyjne,
za wyjątkiem komunikacji społecznej, są kluczowe dla przeprowadzania
dezinformacji na wszystkich poziomach, na przykład poprzez oddziaływanie na
percepcję przeciwnika. Personel planowania operacji informacyjnych musi być

15
Słownik terminów i definicji NATO, AAP-6 (2015) str. 128.

2-15
 30
DD-3.10(A)

zaangażowany w planowanie dezinformacji tak, aby jego cele oraz działania

informacyjne wzajemnie się wspierały i uzupełniały16.
7. Bezpieczeństwo operacji (ang. operations security – OPSEC).
Bezpieczeństwo operacji to proces zapewniający odpowiedni poziom
bezpieczeństwa operacjom lub działaniom wojskowym, realizowany za pomocą
środków pasywnych lub aktywnych w celu ukrycia przed przeciwnikiem
możliwości i zamiarów sił własnych17. Działania OPSEC służą zidentyfikowaniu
i ochronie informacji kluczowych dla powodzenia operacji, zwanych
niezbędnymi elementami informacji własnej (ang. essential elements of friendly
information – EEFI). Celem działań realizowanych w ramach OPSEC jest
uniemożliwienie przechwycenia EEFI przez przeciwnika lub potencjalnego
przeciwnika, gdyż ich przechwycenie i posiadanie może wpłynąć na lepsze
zrozumienie przez niego środowiska operacyjnego. EEFI podlegają ścisłej
ochronie, m.in. poprzez zastosowanie różnych technik o charakterze czynnym
i biernym w określonym czasie i podczas określonych działań.
8. Zdolności specjalne. Zdolności specjalne odnoszą się do określonych,
często ściśle tajnych zdolności narodowych, które posiada dane państwo lub
które zostały wydzielone do realizacji danej misji. Zastosowanie zdolności
specjalnych wymaga realizacji właściwych procedur, w tym wyznaczenia
oficera funkcyjnego w celu informowania dowódcy.
9. Zaangażowanie. Termin „zaangażowanie” w tradycyjnym rozumieniu odnosi
się przede wszystkim do kluczowych przywódców. Jednakże w trakcie
prowadzonych ostatnio operacji zaobserwowano, że zaangażowanie na
każdym poziomie wpływa na zachowanie, postawę i percepcję obiektów
oddziaływania. Powinno być ono celowe, spójne treściowo, dostosowane
kulturowo, dopasowane do realiów danego działania, a także autentyczne.
Poszczególne rodzaje zaangażowania zostały opisane w dalszej części
dokumentu.
a. Zaangażowanie kluczowych przywódców (ang. key leader engagement –
KLE) oznacza relacje między wojskowymi dowódcami i ich reprezentantami

16
W SZ RP opracowywany jest narodowy dokument doktrynalny Maskowanie operacyjne – DD-3.31(A), który
będzie zawierał szczegółowe wiadomości dotyczące dezinformacji.
17
Słownik terminów i definicji NATO – AAP-6 (2015) str. 292.

2-16
 31
DD-3.10(A)

oraz kluczowymi decydentami reprezentującymi poszczególnych

uczestników działań, którzy mają określone cele (takie jak: zmiana polityki lub
wsparcie celów operacji). Zaangażowanie KLE może być wykorzystane do
kształtowania sposobu myślenia lokalnych przywódców oraz do
oddziaływania na ich decyzje. Ponadto KLE może być ukierunkowane na
poszczególne grupy odbiorców, takie jak przywódcy religijni, kręgi
akademicko-naukowe czy przywódcy lokalni. Działania informacyjne
wspierają zaangażowanie KLE poprzez prowadzenie baz danych
dotyczących najważniejszych uczestników działań w danym rejonie operacji
i ich wzajemnych relacji. Szczegółowa wiedza dotycząca kluczowych
przywódców – w tym ich cech osobowych, stylu przywództwa, poziomu
i zakresu ambicji, motywów działania, potrzeb, celów (krótko-
i długoterminowych), aktualnie prezentowanych postaw, zależności
(powiązań), profili psychologicznych i faktów biograficznych – stanowi
podstawę do wypracowania właściwej strategii działań informacyjnych.
W sytuacji braku dedykowanej komórki KLE personel Info Ops może być
odpowiedzialny za koordynację planu dotyczącego zagadnień KLE. Plan
zaangażowania kluczowych przywódców powinien uwzględniać: kontekst
sytuacyjny (przewidywane momenty przełomowe), planowe kontakty
personelu dowódczo-sztabowego z przedstawicielami innych uczestników
działań, cele, zasadnicze treści przekazu (tematy), pożądane efekty
i mierniki efektywności (ang. measures of effectivenes – MOE) oddziaływania
informacyjnego.
b. Zaangażowanie na poziomie taktycznym (ang. soldier-level engagement) –
SLE). Realizując działania, personel militarny wchodzi w interakcje
z przedstawicielami środowiska cywilnego. W rezultacie powstają specyficzne
relacje, które mogą w dużej mierze stanowić znaczną część ogólnego
zaangażowania na poziomie taktycznym. Możliwość bezpośredniego kontaktu
wojska ze społecznością lokalną, zarówno podczas planowanych
przedsięwzięć, jak i podczas realizacji codziennych obowiązków, powoduje
skrócenie dystansu i polepszenie relacji pomiędzy wojskiem a ludnością
cywilną. Mechanizmy te powinny być zatem właściwie wykorzystywane,

2-17
 32
DD-3.10(A)

a personel militarny powinien z kolei być właściwie przygotowany

i przeszkolony w zakresie nawiązywania oraz utrzymania relacji
z przedstawicielami społeczności lokalnych w rejonie prowadzenia działań.
c. Zarówno zaangażowanie kluczowych przywódców (KLE), jak
i zaangażowanie na poziomie taktycznym (SLE) mogą mieć charakter
planowy i doraźny. Zaangażowanie planowe stanowi wcześniej
zaplanowaną interakcję interpersonalną, której celem jest osiągnięcie
pożądanego efektu. Może zachodzić bezpośrednio lub za pośrednictwem
technicznych środków łączności. Zaangażowanie doraźne ma charakter
przedsięwzięć nieplanowych, które mogą charakteryzować się wysoką
częstotliwością oraz być realizowane w różnych sytuacjach. Umiejętność
ich wykorzystania będzie uzależniona od poziomu wyszkolenia,
doświadczenia i właściwego zrozumienia specyfiki zadania.
d. Zaangażowanie a zrozumienie kultury i dialogu międzykulturowego.
W przypadku niektórych społeczeństw nawiązanie bezpośrednich relacji
z wybranymi grupami społecznymi (na przykład z kobietami, kastami czy
plemionami) może okazać się niemożliwe z powodów kulturowych. Bardziej
pożądane może okazać się nawiązanie relacji z przywódcami religijnymi
w związku z ich wpływową pozycją i rolą społeczną. W takich sytuacjach
należy podjąć szczególne starania, aby umożliwić i zainicjować osobiste
zaangażowanie personelu w nawiązanie kontaktów interpersonalnych
(z założenia planowe), poprzedzone odpowiednim przygotowaniem.
Szczególną uwagę należy zwrócić na właściwe przygotowanie
lingwistyczne kadry i w miarę możliwości zminimalizować udział tłumaczy
w kontaktach bezpośrednich (komunikacji).
10. Niszczenie fizyczne. Niszczenie fizyczne zastosowane dla osiągnięcia
rezultatów w środowisku informacyjnym obejmuje dwa aspekty. Po pierwsze:
oddziaływanie i zniszczenie systemów dowodzenia oraz kierowania
przeciwnika spowoduje jego utratę zrozumienia sytuacji operacyjnej, a tym
samym ograniczy użycie woli działania. Po drugie użycie właściwie
dostosowanej siły fizycznej siły fizycznej niesie za sobą bardzo silne
przesłanie psychologiczne i może odgrywać znaczącą rolę podczas

2-18
 33
DD-3.10(A)

zastosowania rozwiązań siłowych, prowadzenia odstraszania oraz osłabiania

zdolności przeciwnika do dowodzenia. Przy wykorzystaniu niszczenia
fizycznego w celu uzyskania skutków psychologicznych należy jednak
uwzględniać ryzyko wystąpienia strat i zniszczeń niezamierzonych (ang.
collateral damage), gdyż ich wystąpienie może mieć negatywny wpływ na
poparcie dla działań wojsk własnych ze strony opinii publicznej. Jeśli
osiągnięcie pożądanego efektu poprzez niszczenie fizyczne jest zaplanowane,
dowódca musi rozważyć i zrównoważyć jego negatywny wpływ (np. skutki
uboczne, niezamierzone konsekwencje oraz konieczność odbudowy) ze
spodziewanymi korzyściami. Działania skutkujące zniszczeniem fizycznym
regulowane są prawem konfliktów zbrojnych (ang. the Law of Armed
Conflicts).
11. Wojskowa Komunikacja Społeczna (ang. military public affairs – MPA).
Wojskowa Komunikacja Społeczna została zdefiniowana jako narzędzie,
w ramach którego prowadzi się planowanie i realizację współpracy z mediami,
komunikację wewnętrzną oraz współpracę ze społeczeństwem w celu
promowania celów i zadań SZ RP wśród obiektów oddziaływania, a także
zwiększenia świadomości i zrozumienia idei18. Działania MPA nie stanowią
części operacji informacyjnych, lecz są z nimi ściśle powiązane. Obie działalności
bezpośrednio wspierają cele militarne, przeciwdziałając dezinformacji ze strony
przeciwnika oraz powstrzymując jego działania. Należy jednakże pamiętać, że
Wojskowa Komunikacja Społeczna i operacje informacyjne mogą mieć różnych
odbiorców, zakres działania i zamiar. Niezbędna jest zatem stała koordynacja
działań i współpracy pomiędzy wspomnianymi obszarami na wszystkich
poziomach, którą realizuje się poprzez StratCom19 oraz różne przedsięwzięcia
koordynacyjne. Współpraca i koordynacja pomiędzy MPA a Info Ops zapewnia
spójność przekazu informacyjnego, wspiera ogólną efektywność i wiarygodność
operacji, szczególnie podczas zarządzania skutkami20 (ang. consequence
management – CM).

18
MC 0457/2 NATO Military Policy on Public Affairs.
19
Zagadnienia dotyczące StratCom zostały opisane w dokumentach: Decyzja nr 478/MON z 8 grudnia 2014 r.,
Koncepcja StratCom etc.
20
Działania podejmowane w celu utrzymywania lub przywracania niezbędnych usług oraz zmniejszenia

2-19
 34
DD-3.10(A)

0205. Rola i zadania Info Ops na poziomie strategicznym, operacyjnym

i taktycznym
1. Operacje planowane i prowadzone są na trzech poziomach dowodzenia.
Kierunki i wytyczne dotyczące operacji są pozyskiwane z wyższego poziomu
dowodzenia, natomiast ich planowanie i realizacja odbywają się na poziomie
operacyjnym i taktycznym. Rozróżnienie między działaniami prowadzonymi
przez siły na trzech różnych poziomach jest wyraźne, jednak efekty działań
połączonych rzadko będą dotyczyć tylko jednego z poziomów.
W związku z powyższym operacje informacyjne wymagają korelacji
z komunikacją strategiczną, gdyż działania prowadzone na poziomie
taktycznym mogą mieć implikacje strategiczne i odwrotnie. Należy zwrócić
szczególną uwagę na media lokalne i regionalne, ponieważ mogą one silnie
oddziaływać na daną społeczność oraz jej opinie.
2. Poziom strategiczny. Za przygotowanie oraz prowadzenie Operacji
Informacyjnych Sił Zbrojnych RP w wymiarze strategicznym odpowiedzialny
jest Sztab Generalny WP. Na tym poziomie jest rozważany sposób, w jaki
operacje informacyjne mogą się przyczynić do osiągnięcia celów operacji,
będąc w zgodzie z ogólną koncepcją komunikacji strategicznej. Zasadnicze
zadania przygotowujące siły zbrojne do prowadzenia operacji informacyjnych
realizuje Zarząd Planowania Użycia Sił Zbrojnych i Szkolenia – P3/P7
(ZPUSZiS – P3/P7). Ponadto SG WP realizuje zadania:
a. doradzanie Naczelnemu Dowódcy SZ RP w zakresie Info Ops;
b. identyfikowanie wszelkich istniejących ograniczeń prawnych lub
politycznych dotyczących prowadzenia operacji informacyjnych
(szczególnie w kontekście prawa międzynarodowego, zwyczajów i praktyk,
umów/porozumień z państwem-gospodarzem, wsparcia realizowanego
przez inne państwa itp.);
c. uwzględnianie zatwierdzonych przez Radę Północnoatlantycką zasad
użycia sił przy prowadzeniu działań informacyjnych;
d. współuczestniczenie w opracowaniu wytycznych do StratCom (za
pośrednictwem dyrektyw inicjujących), które następnie są wykorzystywane

skutków klęsk żywiołowych bądź katastrof będących efektem działalności ludzkiej.

2-20
 35
DD-3.10(A)

podczas tworzenia projektu operacyjnego (ang. operational design), a tym

samym planowania i realizacji operacji informacyjnych; zadaniem SG WP
będzie również zatwierdzanie obiektów oddziaływania dla potrzeb operacji
informacyjnych;
e. zapewnienie warunków rozwoju teorii prowadzenia Operacji Informacyjnych
Sił Zbrojnych RP m.in. przez aktualizację narodowej doktryny Info Ops, oraz
udział w opracowywaniu sojuszniczych dokumentów standaryzacyjnych
z zakresu operacji informacyjnych;
f. określanie wytycznych głównych efektów informacyjnych i obiektów
oddziaływania na potrzeby prowadzenia operacji informacyjnych w czasie
pokoju, kryzysu i wojny;
g. kształtowanie systemu i procesu szkolenia specjalistycznego personelu
operacji informacyjnych przy uwzględnieniu pojawiających się wyzwań
i potrzeb;
h. planowanie, a także koordynowanie współpracy międzynarodowej ze
strukturami wojskowymi i sztabami NATO oraz Unii Europejskiej, a także
nawiązywanie kontaktów partnerskich z innymi podmiotami;
i. czynny udział w przedsięwzięciach dotyczących operacji informacyjnych
(w konferencjach, warsztatach, pracach Grup Roboczych NATO itp.).
3. Poziom operacyjny. Wykorzystując wytyczne w zakresie komunikacji
strategicznej, personel operacji informacyjnych na tym poziomie będzie:
a. przeprowadzać analizę środowiska informacyjnego na rzecz lepszego
zrozumienia sytuacji operacyjnej przez dowódcę;
b. identyfikować w środowisku informacyjnym efekty działań niezbędne do
osiągnięcia celów dowódcy i ustanawiać priorytety osiągnięcia tych efektów;
c. opracowywać wytyczne dotyczące przydzielania sił i środków do
prowadzenia działań informacyjnych dla podległych dowódców;
d. prowadzić bieżącą ocenę działań informacyjnych w celu oszacowania ich
skuteczności (ocena ta stanowić będzie wkład w ogólną ocenę prowadzonej
operacji) oraz doradzać dowódcy w zakresie operacji informacyjnych;

2-21
 36
DD-3.10(A)

e. zapewniać dowódcom na poziomie taktycznym wytyczne dotyczące

przeprowadzania działań informacyjnych aby umożliwić im osiągnięcie
pożądanych efektów przedstawionych w planie operacji.
4. Poziom taktyczny. Działania informacyjne na tym poziomie obejmują:
a. uzyskanie określonych efektów dotyczących kluczowych decydentów
dowódców i grup lokalnych poprzez oddziaływanie na ich wolę działania,
zdolności
i zrozumienie sytuacji, w tym na procesy decyzyjne;
b. koordynowanie i integrowanie działań informacyjnych w celu uzyskania ww.
efektów;
c. prowadzenie działań i czynności mających na celu ochronę informacji
własnych i własnych systemów informacyjnych.
Poniższy rysunek pokazuje, w jaki sposób prowadzenie operacji informacyjnych
integruje wszystkie pozostałe działania mające związek z komunikacją strategiczną.

Rysunek 2-3. Integracja działań informacyjnych w ramach StratCom

0206. Wyzwania stawiane przez współczesne technologie informatyczne

1. Wzrost zaufania do informatyki sprzyja powstawaniu nowych możliwości jej
wykorzystywania. Niesie on jednak ze sobą również zagrożenia, które należy

2-22
 37
DD-3.10(A)

zdefiniować i uwzględniać w działalności sił własnych. Informatyka dostarcza

nowych narzędzi do bezpośredniego dostępu do informacji, między innymi
poprzez Internet czy portale społecznościowe. Informacja taka może być
przyjmowana bezkrytycznie lub wymagać właściwego zrozumienia, a jej źródła
mogą być uważane za wiarygodne, w niektórych przypadkach wzbudzając
szczególne zaufanie.
2. Internet używany jest między innymi w celu rozpowszechniania i rozsyłania
różnych informacji oraz opinii, włączając w to różnego rodzaju pogłoski. Jest
nieograniczonym i nieuregulowanym środkiem przekazu o zasięgu
ogólnoświatowym, który może być wykorzystywany przez przeciwnika do
rozpowszechniania jego komunikatów (odnotowano przypadki, iż podczas trwania
niektórych zdarzeń terrorystycznych rebelianci (terroryści) byli w stanie
komunikować się ze sobą w czasie rzeczywistym lub zbliżonym do rzeczywistego),
przeprowadzania cyberataków lub jako otwarte źródło rozpoznania.
3. Informacje, szczególnie te udostępniane w sieci, szybko znajdują szerokie
grono odbiorców, nawet jeśli ich wiarygodność i źródło pochodzenia są
nieznane. Internet daje możliwość rozpowszechniania i rozsyłania informacji
oraz opinii, również tych niesprawdzonych, z szybkością, jaką jeszcze kilku lat
temu trudno było sobie wyobrazić. Jest on zatem nieograniczonym
i nieuregulowanym środkiem przekazu o zasięgu ogólnoświatowym, który
może być wykorzystywany zarówno przez NATO, jak i przez przeciwnika.
4. Analizy środowiska informacyjnego prowadzone przez struktury Info Ops
pozwalają dowódcy zrozumieć, w jaki sposób może on wykorzystywać pewne
zdarzenia czy posiadane możliwości i zarządzać ryzykiem.
5. Świat początku XXI wieku zależny jest od teleinformatyki. Zależność ta, poza
oczywistymi korzyściami płynącymi z najnowszych rozwiązań technicznych
i technologii, niesie również wiele nieznanych dotychczas zagrożeń –
cyberzagrożeń. Dynamiczny rozwój rozwiązań teleinformatycznych powoduje,
że katalog owych zagrożeń pozostaje wciąż otwarty. W związku z tym
w działaniach prewencyjnych opieranie się jedynie o gotowe narzędzia
służące do ochrony własnych sieci i systemów teleinformatycznych może być
zgubne. Należy poszukiwać nowych i bardziej wyrafinowanych nie tylko

2-23
 38
DD-3.10(A)

narzędzi, ale również metod i metodyk działania. Nieprzewidywalność działań

w cyberprzestrzeni wymusza zachowanie ciągłej uwagi i gotowości do
reagowania na pojawiające się zdarzenia. Kluczowa w zakresie
cyberbezpieczeństwa jest świadomość cyberzagrożeń.

2-24
 39
DD-3.10(A)

ROZDZIAŁ 3

PLANOWANIE OPERACJI INFORMACYJNYCH

0301. Wprowadzenie
Rozdział przedstawia proces planowania operacji w zakresie Info Ops.
Zawarto w nim podstawowe zasady dotyczące planowania oraz przebieg tego
procesu w odniesieniu do poziomu operacyjnego.
1. Operacje informacyjne stanowią funkcję połączoną wspierającą dowódcę sił
połączonych w zakresie planowania i prowadzenia działań w środowisku
informacyjnym. Planowane działania informacyjne muszą być skoncentrowane
na efektach niezbędnych do osiągnięcia celów operacji. Personel Info Ops
powinien być bezpośrednio zaangażowany w proces planowania operacji już
w chwili jego rozpoczęcia. Uczestnicząc w procesie planowania, personel Info
Ops musi uwzględniać zmienność środowiska informacyjnego.
2. Tylko pełna integracja i koordynacja działań prowadzonych w ramach operacji
informacyjnych z innymi działaniami sił połączonych gwarantuje powodzenie
i realizację celów. Osiągnięcie pożądanych efektów wymaga ścisłej
i zsynchronizowanej współpracy pomiędzy sztabami oraz dowództwami
poziomów równorzędnych i podległych zgodnie z wytycznymi wyższego
poziomu. Koordynacja działań w ramach środowiska informacyjnego oraz
realizacja określonych działań militarnych na wszystkich poziomach zgodnie
z założeniami komunikacji strategicznej (StratCom) zapewnia osiągnięcie
pożądanych efektów.
3. Koordynacja prowadzona w ramach operacji informacyjnych.
Proces planistyczny wymaga skoordynowanych działań realizowanych przez
personel Info Ops, co obejmuje następujące przedsięwzięcia:
a. prowadzenie analizy środowiska informacyjnego, która następnie zostaje
wykorzystana do opracowania oceny operacyjnej (ang. joint staff estimate)
oraz podczas procesów planowania i targetingu połączonego;
b. planowanie działań informacyjnych w ramach procesu planowania operacji
w celu wywołania określonych efektów,

3-1
 40
DD-3.10(A)

c. koordynowanie i integrowanie zdolności i technik w ramach działań

informacyjnych,
d. ocenę działań prowadzonych w środowisku informacyjnym oraz uzyskanych
efektów.
0302. Ogólne założenia planistyczne
1. Specjaliści Info Ops wchodzą w skład zespołów planowania SD na każdym
poziomie dowodzenia. Ponadto dostarczają informacje niezbędne do
planowania targetingu połączonego. Komórka Info Ops odpowiada również za
prowadzenie analizy środowiska informacyjnego.
2. Zasadniczym dokumentem planistycznym wytwarzanym przez komórkę Info
Ops jest załącznik Operacje informacyjne21 do planu operacji.
3. Zalecenia dotyczące operacji informacyjnych są zawarte w wytycznych
komunikacji strategicznej oraz znajdują się w załączniku do planu operacji
(ang. operation plan – OPLAN) poziomu operacyjnego (jeśli taki został
opracowany). Wytyczne strategiczne uwzględniają: wytyczne polityczne, cele
strategiczne, dyrektywy i ograniczenia.
4. Zarówno koncepcja operacji (ang. concept of operations – CONOPS), jak
i OPLAN będą uwzględniać wytyczne komunikacji strategicznej, które mogą
odnosić się do poszczególnych zagadnień czy obszarów szczególnego
zainteresowania (ang. focus areas).
5. Po zakończeniu wstępnego procesu koordynacji oraz wydaniu wytycznych
dotyczących planowania operacyjnego personel StratCom i Info Ops
uszczegóławia OPLAN, plan wariantowy (ang. contingency plan) lub stały plan
obrony (ang. Standing Defence Plan) z uwzględnieniem kwestii wynikających
z planowania operacji połączonych i wielonarodowych na poziomie
operacyjnym.
0303. Proces planowania operacji informacyjnych
Przebieg procesu planowania Info Ops jest ściśle powiązany z procesem
planowania operacji i analogicznie podzielony na etapy.

21
Wzór dokumentu Operacje informacyjne zamieszczono w załączniku C.

3-2
 41
DD-3.10(A)

Rys. 3-1. Schemat przebiegu procesu planowania na poziomie operacyjnym

Etap 1 – inicjowanie

Etap ten rozpoczyna się z chwilą otrzymania dyrektywy planistycznej od poziomu

nadrzędnego. Informacje zawarte w wyżej wymienionych dokumentach pozwalają
dowódcy zapoznać się z sytuacją strategiczną i zrozumieć jąoraz zaproponować
przełożonemu opcję odpowiedzi militarnej (ang. Military Response Options – MRO).

We współpracy z innymi komórkami sztabowymi specjaliści Info Ops definiują,

analizują i oceniają środowisko informacyjne z uwzględnieniem potencjalnych
obiektów oddziaływania zgodnie z rys. 3-2.

3-3
 42
DD-3.10(A)

Rys. 3-2 Czynności planistyczne i produkty

Zadania komórek Info Ops

1) Udział w kompleksowym przygotowaniu środowiska operacyjnego (ang.

Comprehensive Preparation of Operational Environment – CPOE)
w zakresie opracowania analizy środowiska informacyjnego.
2) Wstępne zdefiniowanie zadań dla Info Ops w ramach prowadzonej operacji.
3) Wstępne określenie priorytetowych wymagań rozpoznawczych (ang. priority
intelligence requirement – PIR) oraz zapotrzebowań na informacje (ang.
request for information – RFI).
4) Udział w opracowaniu zarządzenia przygotowawczego dla podległych
dowództw w zakresie prowadzenia działań informacyjnych.
5) Ustalenie potrzeb dotyczących wsparcia procesu planowania Info Ops
(z uwzględnieniem możliwości zwiększenia stanu osobowego,
zabezpieczenia w środki materiałowe).

3-4
 43
DD-3.10(A)

6) Zwołanie Kolegium Koordynacyjnego Działań Informacyjnych – KKDI (ang.

Information Activities Coordination Board – IACB) i wskazanie we
współpracy z przedstawicielem Połączonego Kolegium Koordynacyjnego
Targetingu (ang. Joint Targeting Coordination Board – JTCB) potencjalnych
obiektów oddziaływania.
Etap 2 – analiza zadania (ang. mission analysis)

W Sojuszu wydanie przez przełożonego dyrektywy planistycznej, a następnie

strategicznej koncepcji operacji (ang. strategic CONOPS) rozpoczyna 2. etap
procesu planowania, tj. analizę zadania.

W SZ RP proces planowania rozpoczyna się po otrzymaniu planu operacji

(w ramach planowania wyprzedzającego) lub dyrektywy planistycznej
(w ramach planowania reagowania kryzysowego).

Celem drugiego etapu jest szczegółowa analiza sytuacji kryzysowej. Ma ona

doprowadzić do identyfikacji problemu operacyjnego oraz sprecyzowania
warunków operacyjnych, które muszą być spełnione. W analizie tej muszą być
określone główne czynniki operacyjne niezbędne do osiągnięcia danych
warunków operacyjnych oraz zidentyfikowane ewentualne ograniczenia
w zakresie swobody działania dowódcy podczas przygotowywania projektu
operacyjnego (ang. operational design).

Głównym wynikiem realizacji etapu drugiego w Sojuszu jest opracowanie projektu

operacyjnego, w następstwie którego wydawane są wytyczne do planowania dla
dowództwa oraz dyrektywa planowania operacyjnego dla podległych dowództw.
W wymiarze narodowym z kolei wynikiem etapu drugiego jest opracowanie
projektu operacyjnego, w następstwie którego wydawane są: dyrektywa/rozkaz
operacyjny do rozpoczęcia planowania oraz wytyczne do planowania dla
podległych dowództw taktycznych. Oba dokumenty zawierają wstępny zamiar
dowódcy i umożliwiają tym samym realizację następnych etapów planowania.
Na tym etapie komórka Info Ops realizować będzie następujące zadania:
a. współpraca z Grupą Planowania Operacji Połączonych (ang. Joint Operations
Planning Group – JOPG) w celu identyfikowania środków ciężkości (ang.

3-5
 44
DD-3.10(A)

centres of gravity – COG) sił własnych i przeciwnika oraz takich czynników jak:
zasadnicze zdolności (ang. critical capabilities), zasadnicze wymagania (ang.
critical requirements) oraz słabe strony (ang. critical vulnerabilities);
b. identyfikacja działań prowadzonych w środowisku informacyjnym przez
przeciwnika lub innych aktorów oraz określenie ich podstawowych zdolności;
c. analiza dostępności zdolności i technik koordynowanych i integrowanych
przez Info Ops, jak również ograniczeń wynikających z decyzji przełożonych,
takich jak:
1) zagadnienia dotyczące zasad użycia siły, ze szczególnym uwzględnieniem
zapisów prawa międzynarodowego, prawa zwyczajowego, porozumień
z państwem-gospodarzem, porozumień w zakresie wsparcia logistycznego
realizowanego przez poszczególne państwa uczestniczące w operacji itp.;
2) ograniczenia, których źródłem są kwestie społeczne, kulturowe, etniczne,
religijne charakterystyczne dla danego regionu;
d. opracowanie i aktualizacja PIR, RFI oraz wymagań dowódcy w zakresie
zasadniczych informacji (ang. commander’s critical information requirement –
CCIR);
e. udział w opracowaniu rozkazu/wytycznych dowódcy do planowania poprzez
sprecyzowanie zadania własnego do prowadzenia działań informacyjnych,
opracowanie zadań, których realizacja będzie wspierać zadanie główne
dowódcy oraz rozpoczęcie oceny w ramach pracy sztabu w zakresie Info Ops –
ta część oceny będzie stanowić podstawę do późniejszego wypracowania
rekomendacji szefa Info Ops na kolejnych etapach planowania;
f. udział w opracowaniu listy potencjalnych celów;
g. wstępne określenie efektów pożądanych i kryteriów sukcesu w zakresie
środowiska informacyjnego;
h. wsparcie eksperckie w zakresie środowiska informacyjnego.
Etap 3 – opracowanie wariantów działania

Opracowanie wariantów działania rozpoczyna się od przeglądu wytycznych

dowódcy do planowania wydanych na poprzednim etapie. Główny wysiłek na tym
etapie skupia się na opracowaniu wariantów działania sił własnych, rozpoczynając

3-6
 45
DD-3.10(A)

od przyjęcia najbardziej prawdopodobnego wariantu działania przeciwnika;

następnie poddaje się go ocenie pod kątem możliwości wykonania.
Na tym etapie komórka Info Ops ma większy wkład w ocenę prowadzoną przez
sztab, jak również odpowiada za:
a. optymalizację efektów w środowisku informacyjnym, wspierających
osiągnięcie celów i punktów decyzyjnych dowódcy;
b. opracowanie mierników efektywności dla wybranych wariantów działania;
c. rekomendowanie działań informacyjnych, które mogą być wykorzystane do
realizacji zadań w ramach każdego z wariantów działania;
d. we współpracy z doradcą ds. komunikacji strategicznej (ang. StratCom
adviser) – opracowanie narracji zgodnej z wytycznymi komunikacji
strategicznej;
e. synchronizacja działań informacyjnych w ramach wariantów działania.
Etap 4 – analiza wariantów działania

Podczas tego etapu opracowane warianty działania dla sił własnych poddawane
są analizie i korekcie. Zasadniczą metodą dokonania analizy opracowanych
wariantów jest symulacja działań (ang. war gaming). Produktem końcowym tego
etapu są warianty działania opracowane w wyniku kompleksowego, logicznego
i wielopłaszczyznowego rozważenia; na kolejnym etapie procesu planowania będą
one porównywane w celu wybrania wariantu rekomendowanego. Warianty
działania podlegają analizie względem kryteriów takich jak zestawienie sił do
zadań (ang. Task-to-troops) oraz możliwości ich wsparcia i zabezpieczenia.
Na tym etapie do zadań komórki Info Ops należy:
a. analiza każdego wariantu działania z perspektywy Info Ops;
b. identyfikacja punktów decyzyjnych (ang. decision points) w zakresie Info Ops;
c. rekomendowanie poprawek do wariantów w zakresie działań informacyjnych;
d. dostarczenie informacji z obszaru Info Ops do tabeli synchronizacji oraz
innych narzędzi wspomagających proces podejmowania decyzji;
e. identyfikacja celów wysokoopłacalnych (ang. high pay-off targets – HPT)
w środowisku informacyjnym;
f. składanie zapotrzebowań na informacje.

3-7
 46
DD-3.10(A)

Etap 5 – weryfikacja i porównanie wariantów działania (ang. courses of action

validation and comparison)

Na piątym etapie procesu odbywa się weryfikacja i porównanie wariantów

działania22 poddanych analizie na poprzednim etapie. Kryteria porównania
wariantów działania, wyniki symulacji działań (ang. war gaming) i ogólna ocena
pozwalają na wybór tego, który będzie rekomendowany dowódcy z właściwym
uzasadnieniem. Na tym etapie komórka Info Ops realizuje następujące działania:
a. porównanie wariantów działania w zakresie Info Ops, w tym w odniesieniu do
dostępnych zdolności i technik informacyjnych;
b. nadanie priorytetów realizacji poszczególnych wariantów działania
z perspektywy Info Ops;
c. dokonanie przeglądu opracowań Info Ops, które są wykorzystywane do
uzupełnienia oceny prowadzonej przez sztab.
Etap 6 – podjęcie decyzji o wyborze wariantu działania

Podczas tego etapu dowódca podejmuje decyzję o wyborze wariantu działania

w oparciu o informacje i rekomendacje wypracowane podczas etapów od 1 do 5.
Komórka Info Ops dostarcza dowódcy rekomendacje dotyczące sposobu, w jaki
działania informacyjne mają przyczynić się do osiągnięcia powodzenia
misji/zadania w każdym z przedstawionych wariantów działania. Rekomendacje te
muszą być jasne i zwięzłe, aby nie budziły wątpliwości dowódcy, oraz zrozumiałe
dla dowództw równorzędnych, podległych i nadrzędnych.

Etap 7 – opracowanie koncepcji i planu operacji

Na etapie siódmym opracowywany jest spójny CONOPS. Personel komórki Info

Ops uczestniczy w przygotowaniu części głównej koncepcji w zakresie obszarów
funkcjonalnych (w tym np. StratCom, OPSEC, MPA, CIMIC, PSYOPS). Komórka
Info Ops opracowuje załącznik Operacje informacyjne do planu operacji (OPLAN),
w którym podane zostaną szczegółowe informacje dotyczące efektów
informacyjnych opisanych w części głównej OPLAN i wytycznych komunikacji

22
Istnieją cztery metody dokonania porównania wariantów działania. Metody te zostały opisane w D-5 na str.
153–155.

3-8
 47
DD-3.10(A)

strategicznej. Załącznik Operacje informacyjne jest spójny z tematami

opracowywanymi przez PSYOPS i MPA. Działania informacyjne opisywane są
w różnych miejscach OPLAN, dlatego personel Info Ops musi aktywnie
uczestniczyć w pracach Grupy Planowania Operacji Połączonych (ang. Joint
Operations Planning Group – JOPG) w celu ich koordynacji. Personel Info Ops jest
odpowiedzialny za opracowanie następujących elementów składowych OPLAN:
a. propozycji do zamiaru dowódcy (ang. commander’s intent) dotyczących
efektów zamierzonych w środowisku informacyjnym;
b. opisu efektów pożądanych w środowisku informacyjnym zgodnych
z wytycznymi StratCom i wytycznymi polityczno-strategicznymi dotyczącymi
operacji informacyjnych;
c. wewnętrznych i zewnętrznych wytycznych koordynacyjnych dotyczących
implementacji funkcji Info Ops w dowództwie macierzystym oraz dowództwach
podległych;
d. zagadnień Info Ops dotyczących obszaru rozpoznania, targetingu (kwestii
użycia środków śmiercionośnych i nieśmiercionośnych) oraz oceny efektów
uzyskanych w środowisku informacyjnym, obejmujących koordynację
i wsparcie głównych uczestników działań informacyjnych;
e. realizację innych istotnych funkcji realizowanych przez Info Ops podczas
planowania, takich jak:
 uszczegółowienie zadań wynikających z zatwierdzonego wariantu działania,
 określenie potrzeb i braków wynikających ze zdolności Info Ops oraz
rekomendacja możliwych rozwiązań naprawczych,
 zaangażowanie w proces uszczegóławiania informacji dotyczących
rozwinięcia sił,
 prowadzenie działalności doradczej dla dowódcy w procesie planowania
dotyczącym obszarów Info Ops.
Etap 8 – ocena operacji i przegląd planu operacji

W trakcie procesu planowania komórka Info Ops prowadzi w trybie ciągłym ocenę
teatru/obszaru operacji w kontekście środowiska informacyjnego oraz
współuczestniczy w uszczegóławianiu i korekcie prowadzonych ocen,

3-9
 48
DD-3.10(A)

a także powiązanych ze sobą planów branżowych obszarów funkcjonalnych.

Wymaga to ciągłej synchronizacji planowania działań informacyjnych z komórką
komunikacji strategicznej oraz odwoływania się do wytycznych strategicznych
charakterystycznych dla danej misji.

a. Uszczegóławianie planów i zarządzeń operacyjnych/bojowych. W związku

ze zmianami zachodzącymi w środowisku informacyjnym oficerowie planowania
z komórki Info Ops muszą utrzymywać stały kontakt z JOPG. Zapewni to ciągłość
dostarczania zaktualizowanych informacji odpowiednio do planu operacji i planów
wariantowych oraz wydawanych zarządzeń operacyjnych/bojowych. W ramach
Połączonego Kolegium Koordynacyjnego (JCB) komórka Info Ops odpowiada za
aspekty dotyczące środowiska informacyjnego, które mają wpływ na prowadzenie
działań informacyjnych i wymagają przeprowadzenia ich dodatkowej koordynacji.

W ramach funkcjonowania Połączonego Kolegium Koordynacyjnego personel

komórki Info Ops uczestniczy w opracowaniu zarządzeń operacyjnych (ang.
fragmentary orders – FRAGO), które zawierają zadania i wytyczne koordynacyjne
do prowadzenia działań/operacji bieżących.

Po aktywowaniu OPLAN personel Info Ops może uczestniczyć w opracowywaniu

zarządzeń koordynacyjnych (ang. joint coordination order – JCO) lub zarządzenia
operacyjnego (ang. fragmentary orders – FRAGO) w zakresie Info Ops mających
na celu wprowadzenie zmian do OPLAN.

b. Udział komórki Info Ops w procesie targetingu (wyznaczanie celów).

Personel komórki Info Ops odgrywa istotną rolę w procesie targetingu
połączonego. Polega ona na identyfikowaniu obszarów, w których można
zastosować działania informacyjne do kreowania określonych efektów w celu
wsparcia osiągania celów operacji. Wyznaczanie celów działań informacyjnych
w ramach nominowania celów (ang. target nomination) jest realizowane na
odprawach kolegium koordynacyjnego działań informacyjnych (IACB). Następnie,
po przedstawieniu na JTCB (ang. Joint Targeting Coordination Board), zostają one
umieszczone na połączonej priorytetowej liście celów (ang. joint prioritized target
list – JPTL). Cele te mogą obejmować zróżnicowane spektrum obiektów, w tym

3-10
 49
DD-3.10(A)

systemy wsparcia procesów decyzyjnych oraz systemy informacyjne.

W cyklicznym procesie ustalania celów (ang. target development proces)
zachodzącym podczas planowania należy uwzględniać dane dostarczane
w obszarze Info Ops na wszystkich poziomach dowodzenia.

c. Analiza działań informacyjnych przeciwnika. Wykorzystując informacje

uzyskane z analizy zadania (etap 2.), komórka Info Ops prowadzi przegląd
zdolności i działań przeciwnika w środowisku informacyjnym w celu identyfikacji
tych, które będą wymagać przeciwdziałania lub mogą zostać wykorzystane do
realizacji własnych celów. W wyniku prowadzenia analiz dotyczących przeciwnika
uzyskiwane są zasadnicze informacje dotyczące jego potencjalnych możliwości
oraz obszarów podatnych na oddziaływanie. Przegląd ten jest prowadzony
w ramach KKDI we współpracy z innymi komórkami sztabu stosownie do potrzeb
i zazwyczaj obejmuje te obszary, które były brane pod uwagę podczas etapu
drugiego.

d. Przygotowanie oceny i monitorowania przebiegu operacji. Kolejne etapy

procesu planowania i prowadzenia operacji wykorzystują mechanizm oceny
działań. Nawet najdoskonalszy plan jest bezużyteczny, jeżeli nie można mierzyć
postępów w jego realizacji, tak aby umożliwić dowódcy zrozumienie, czy działania
generują właściwe efekty, niezbędne do osiągnięcia wyznaczonych celów. Ocena
jest próbą analizy i informuje o stanie realizacji działań i ich efektywności. Dzięki
niej decydenci mogą wprowadzić niezbędne modyfikacje, tak aby osiągnąć
pożądane efekty. Najważniejszym elementem oceny jest pomiar skuteczności
działań.

Wstępnym warunkiem przeprowadzenia oceny jest właściwe określenie mierników

realizacji zadania (ang. measures of performance – MOP) i mierników
efektywności (ang. measurement of effectiveness – MOE), które z kolei stanowią
element procesu zdobywania i kształtowania wiedzy na temat przebiegu operacji.
W procesie oceny wykorzystuje się informacje i wiadomości rozpoznawcze
pochodzące ze wszystkich dostępnych źródeł, a także uwzględnia efekty
prowadzonych operacji informacyjnych. Prowadzona ocena uwzględnia również

3-11
 50
DD-3.10(A)

zmiany zachowania obiektów oddziaływania oraz pozostałe wskaźniki, takie jak:

postawa ludności cywilnej, sytuacja polityczna oraz niepokoje społeczne.
Miernikami efektywności wspomnianego procesu oceny mogą być zmiany
w zdolnościach, jakimi dysponują obiekty oddziaływania, na przykład: zmniejszona
wydajność, dezorganizacja czy opóźniony czas reakcji.

Mierniki realizacji zadania i mierniki efektywności są opracowywane, a następnie

precyzowane podczas procesu planowania. Powinny być dostosowane do misji,
mierzalne i możliwe do zastosowania.

1) Mierniki realizacji zadania. Są wykorzystywane do oceny realizacji

zadań/działań przez siły własne. Pozwalają na dokonanie pomiaru postępu
i zapewniają odpowiedź na pytania – czy działania prowadzone są zgodnie
z planem oraz jakie kryterium zostało wykorzystywane do oceny realizacji
zadań, np.: wykonano i rozpowszechniono 500 ulotek skierowanych do
wskazanych odbiorców. Ulotki trafiły do odbiorców (podniesiono je)
i zostały przez nich przeczytane. Działania te mogą zostać zatem opisane
w ramach odpowiedzi na dwa pytania: Co zostało zrobione? Czy zostało to
zrobione dobrze?
2) Mierniki efektywności. Narzędzie to służy do oceny zachodzących
w systemach, zdolnościach lub środowisku operacyjnym zmian, które
prowadzą do osiągnięcia stanu docelowego, określonego celu lub do
tworzenia efektów; mogą być również używane do oceny uzyskanych
rezultatów. Rozważa się wówczas, jakie efekty, zarówno zamierzone, jak
i niezamierzone, zostały uzyskane w wyniku realizacji zadań w obszarze Info
Ops. Mierniki efektywności są wykorzystywane również do monitorowania
postępów, wskazywania negatywnych skutków prowadzonego działania oraz
wsparcia procesu planowania. Mierniki pomagają uzyskać odpowiedzi na
pytania: czy podejmowane działania pozwalają osiągnąć założony cel? Czy
obiekt oddziaływania zrozumiał przekaz i w konsekwencji przyjął pożądaną
postawę? Czy podjęliśmy właściwe działania?
e. Ocena prowadzona przez Info Ops. Ocena jest procesem ciągłym,
uwzględnianym na wszystkich etapach procesu planowania i prowadzenia

3-12
 51
DD-3.10(A)

operacji. Dla komórki Info Ops stanowi to szczególne wyzwanie, ponieważ

znaczna część pożądanych efektów działań dotyczy sfery poznawczej,
a zmiany w zachowaniu, nastawieniu czy postawie zachodzą wolno
i będą widoczne dopiero po jakimś czasie. W związku z powyższym należy
uwzględnić specyficzny i odmienny charakter oceny prowadzonej przez Info
Ops. Zarówno mierniki realizacji zadania, jak i mierniki efektywności muszą być
uwzględnione w załączniku do OPLAN – Ocena operacji (ang. operational
assessment).
Poniższa tabela przedstawia możliwy zakres działań komórki Info Ops
w ramach prowadzonej oceny na poszczególnych etapach procesu
planowania.

Tabela 3-1. Przykładowy zakres oceny prowadzonej przez Info Ops

Działania Info Ops w ramach oceny Etap procesu planowania operacyjnego

Prowadzenie analizy i oceny środowiska
Etap 1 i 2
informacyjnego
Włączenie oceny Info Ops w proces
Etap 2
planowania

Określenie potrzeb informacyjnych Etap 2 i 3

Od etapu 1 do 7
Stan wyjściowy odzwierciedla relacje
behawioralne oraz postawy odbiorców (grup
Określenie stanu wyjściowego odbiorców) w obszarze operacji. Określanie
go rozpoczyna się z chwilą przystąpienia do
analizy i oceny środowiska informacyjnego
i jest kontynuowane do momentu rozpoczęcia
działań
Prowadzenie działań informacyjnych oraz
wspieranie działalności wywiadowczej Etap 8
i rozpoznawczej

Monitorowanie prowadzenia działań

i gromadzenie ocen Info Ops

Analizowanie ocen Info Ops Po rozpoczęciu operacji

Włączenie wyników oceny i rekomendacji
Info Ops do całościowej oceny operacji
w ramach kolegium koordynacyjnego
działań informacyjnych

3-13
 52
DD-3.10(A)

STRONA PUSTA

3-14
 53
DD-3.10(A)

ROZDZIAŁ 4
KOORDYNACJA OPERACJI INFORMACYJNYCH

0401. Koordynacja wewnętrzna operacji informacyjnych

1. Personel operacji informacyjnych. W skład komórki operacji informacyjnych

(w zależności od wielkości i funkcji danego dowództwa) wchodzą szef Info
Ops i odpowiedni specjaliści, w tym ds. planowania, targetingu, analiz itp.
Zakres przedsięwzięć realizowanych w ramach wyznaczonych struktur Info
Ops będzie zależeć od poziomu dowodzenia i przydzielonego zadania (misji).
Na poziomie operacyjnym tworzy się komórkę Info Ops o kompleksowym
charakterze, która będzie w stanie prowadzić analizę, planowanie,
koordynowanie działań informacyjnych oraz prowadzić przedsięwzięcia
w zakresie targetingu i oceny operacji. Na poziomie taktycznym wymagania
w zakresie obsady komórki Info Ops powinny być dostosowane do zadań
i charakteru prowadzonych działań.
2. W ramach danego dowództwa szef Info Ops jest odpowiedzialny za realizację
następujących zadań:
a. analiza środowiska informacyjnego i współuczestnictwo w kompleksowym
przygotowaniu środowiska operacyjnego (ang. Comprehensive Preparation
of the Operational Environment – CPOE)23;
b. przygotowanie materiałów w zakresie Info Ops, wykorzystywanych do
opracowania wytycznych dowódcy;
c. przygotowanie materiałów dotyczących operacji informacyjnych na potrzeby
planów i rozkazów dowódcy;
d. współpraca w zakresie określenia pożądanych efektów wspierających cele
operacji oraz odpowiednich działań, które należy uwzględnić w procesie
połączonego targetingu;

23
Publikacja Comprehensive Operational Planning Directive (COPD), która jest przeznaczona wyłącznie dla
SHAPE (ang. Supreme Headquarters Allied Powers Europe) oraz podległych mu dowództw NATO, opisuje
CPOE jako charakterystyczny dla kryzysu proces zachodzący pomiędzy dowództwami, kierowany przez
personel wywiadu/rozpoznania po to, aby umożliwić całościowe zrozumienie środowiska operacji, w tym
wszystkich związanych z nim politycznych aspektów. Informacje dotyczące wspomnianych aspektów (takich
jak: militarny, ekonomiczny, społeczny i infrastrukturalny) mają uwzględniać związane z nimi
niebezpieczeństwa i ryzyko.

4-1
 54
DD-3.10(A)

e. przygotowanie rekomendacji w zakresie priorytetów odnośnie do

prowadzenia działań informacyjnych;
f. ocena działań informacyjnych i współpraca na rzecz synchronizacji
i oceny wszystkich działań;
g. koordynacja i współpraca z innymi komórkami funkcyjnymi sztabu
dowództw nadrzędnych i podległych w zakresie prowadzenia operacji
informacyjnych;
h. przewodniczenie kolegium koordynacyjnemu działań informacyjnych.
3. Personel Info Ops w dowództwach.
Personel Info Ops w dowództwach:
a. rozumie procesy zachodzące w środowisku informacyjnym, jak również ma
świadomość posiadanych i dostępnych zdolności niezbędnych do
prowadzenia działań informacyjnych;
b. zna ogólne procedury pracy sztabu dotyczące procesu planowania operacji
i procesu targetingu.
Zadaniem personelu komórki Info Ops jest opracowanie SOP (ang. standing
operations procedures) w ramach struktury dowództwa, w którym funkcjonuje.
Procedury te zapewniają właściwą realizację procesów analizy, planowania,
koordynowania, prowadzenia i oceny działań informacyjnych.
Istota targetingu. Podczas realizacji targetingu niezbędne jest zrozumienie
pożądanych efektów, zidentyfikowanie obiektów krytycznych oraz określenie
działań, jakie należy podjąć w stosunku do nich, a także dobranie optymalnych sił
i środków do oddziaływania. Istota targetingu została przedstawiona w sposób
graficzny na rysunku 4-1.

4-2
 55
DD-3.10(A)

Rys. 4-1. Istota targetingu

Źródło: Targeting w siłach połączonych – DD-3.9(A), str. 18

W ramach targetingu połączonego uwzględnia się i wykorzystuje cały zakres

dostępnych zdolności militarnych do uzyskania określonych efektów, które
wspierają cele operacji. W związku z powyższym personel Info Ops stanowi
integralną część składu połączonego kolegium koordynacyjnego targetingu.
Targeting obejmuje działania o charakterze śmiercionośnym (ang. lethal activities)
i działania nieśmiercionośne (ang. non-lethal activities), które wywołują zarówno
efekty fizyczne, jak i psychologiczne. Ważne jest zatem, aby w procesie targetingu
uwzględniać wszystkie potencjalne skutki uboczne (zamierzone i niezamierzone).
Oznacza to potrzebę pełnej koordynacji wysiłku oddziaływania na zdefiniowane
obiekty działań informacyjnych (czyli między innymi: procesy decyzyjne
przeciwnika, kluczowi decydenci, elementy techniczne systemów informacyjnych).
Komórka Info Ops odgrywa ważną rolę w procesie targetingu – dba o to, by efekty
uzyskane w środowisku informacyjnym służyły osiągnięciu celów operacji.
Wszystkie cele operacji przedstawione są w wytycznych strategicznych,
zawierających również ramy komunikacji strategicznej. Dowódca odpowiada za
proces targetingu na poziomie operacyjnym, a fakt ten wpływa bezpośrednio na
rytm pracy dowództwa (ang. battle rhythm).

W niektórych przypadkach KKDI może zostać włączone w strukturę połączonego

kolegium koordynacyjnego targetingu (JTCB).

4-3
 56
DD-3.10(A)

0402. Zewnętrzna koordynacja działań w zakresie operacji informacyjnych

1. Informacje ogólne. Koordynacja działań powinna zachodzić na wszystkich
możliwych płaszczyznach, tj. na poszczególnych poziomach dowodzenia oraz
z organizacjami międzynarodowymi, regionalnymi, politycznymi i cywilnymi.
Koordynacja realizowana w ramach wojskowego łańcucha dowodzenia odbywa
się poprzez wydawanie planów, wytycznych, strategii, doktryn i realizację
szkoleń. Koordynacja działań z organizacjami spoza wojskowego łańcucha
dowodzenia zazwyczaj odbywa się poprzez realizację wyznaczonych zadań
przez komórki łącznikowe i personel komunikacji strategicznej, który realizuje
swoje zadania z wykorzystaniem struktur dyplomacji publicznej na poziomie
strategicznym, w przeciwieństwie do personelu Info Ops (na poziomie
operacyjnym i niżej) realizującego zadania poprzez angażowanie kluczowych
przywódców (ang. key leader engagement – KLE).
2. Dowódcy na poziomie taktycznym. Niezwykle istotna jest koordynacja
działań i zadań realizowanych przez dowódców na poziomie taktycznym
z działaniami na wyższych poziomach. Koordynacja przyszłych działań
w obszarze Info Ops wymaga dekonfliktacji z działaniami bieżącymi
realizowanymi na poszczególnych poziomach dowodzenia. Funkcję
koordynacji pełnią zespoły oficerów łącznikowych, powoływane podczas
operacji, w ramach których wymagane jest rozwinięcie właściwych sił
i środków na teatrze działań. Oficerowie łącznikowi utrzymują bliską
współpracę ze strukturami Info Ops dowództw macierzystych w celu
zachowania świadomości zmian i wiedzy na temat wymagań przedstawianych
podczas obrad KKDI.
3. Opracowanie analizy środowiska informacyjnego oraz oceny operacji
informacyjnych wymaga połączenia wysiłków wszystkich zaangażowanych
dowództw, które z kolei wykorzystują do ich opracowania wszystkie posiadane
siły i środki, również polityczne i cywilne. Opracowanie analizy i oceny operacji
informacyjnych może również obejmować wykorzystanie zakontraktowanych
zdolności zewnętrznych.

4-4
 57
DD-3.10(A)

0403. Kolegium Koordynacyjne Działań Informacyjnych – KKDI

1. Kolegium Koordynacyjne Działań Informacyjnych (ang. Information Activities
Coordination Board – IACB), funkcjonujące w strukturach poszczególnych
dowództw, stanowi mechanizm integrowania działań poprzez ich
synchronizację i harmonizację z innymi zdolnościami militarnymi.
2. Kolegium Koordynacyjne Działań Informacyjnych opracowuje informacje
wykorzystywane przez zaangażowane dowództwa lub podczas procesów
takich jak targeting połączony, proces nabywania i pogłębiania wiedzy (ang.
knowledge development – KD) czy proces koordynacyjny dla sił połączonych
(ang. joint coordination process). Kolegium jest powoływane, aby
zastosowanie zdolności, technik informacyjnych w procesie przygotowania
i prowadzenia operacji było spójne z działaniami podległych dowództw oraz
jednolitym przekazem informacyjnym (narracją). Skład kolegium powinien być
dostosowany do potrzeb prowadzonej operacji. Szef Info Ops (działający
w imieniu szefa sztabu w roli przewodniczącego) określa zakres bieżących
i przyszłych działań informacyjnych 24. Szczególnie ważne jest zachowanie
spójności wszystkich prowadzonych działań z wytycznymi strategicznymi oraz
uwzględnienie ich potencjalnego wpływu na inne działania.
3. Kolegium Koordynacyjne Działań Informacyjnych pełni rolę podmiotu
wspierającą dla połączonego kolegium koordynacyjnego (ang. Joint
Coordination Board – JCB). Posiedzenia kolegium IACB odbywają się zgodnie
z terminami przyjętymi przez dane dowództwa.
4. Skład i członkostwo w KKDI. Skład ten nie jest stały i może ulegać zmianom,
w zależności od potrzeb. Wszyscy członkowie KKDI są zobowiązani do
uczestnictwa podczas trwania obrad kolegium. Członkowie kolegium są
uprawnieni do wyrażania opinii i podejmowania decyzji w odniesieniu do
reprezentowanych obszarów kompetencyjnych. Jeśli stanowiska oficerów
ds. WRE, maskowania operacyjnego i bezpieczeństwa operacji (OPSEC) nie
zostaną utworzone, odpowiednio przedstawiciele J2, J3 i J5 powinni przejąć

24
W niektórych przypadkach Kolegium Koordynacyjnemu Działań Informacyjnych może przewodniczyć
w imieniu szefa sztabu szef komórki komunikacji strategicznej (StratCom).

4-5
 58
DD-3.10(A)

odpowiedzialność za te obszary. Rysunek 4-2. przedstawia przykładowy skład

Kolegium Koordynacyjnego Działań Informacyjnych.

Rys. 4-2. Skład Kolegium Koordynacyjnego Działań Informacyjnych – przykład

5. Rola i zadania. Kolegium Koordynacyjne Działań Informacyjnych jest przede

wszystkim forum, które zapewnia koordynację, dekonfliktację oraz ciągły
monitoring planowanych i realizowanych przedsięwzięć w ramach operacji
informacyjnych. Ponadto zapewnia spójność i synchronizację działań
informacyjnych z innymi działaniami, które potencjalnie mogą mieć wpływ na
środowisko informacyjne. W zakresie realizowanych zadań kolegium będzie
wstępnie koordynowało proces nominowania celów powiązanych
z informacjami i systemami informatycznymi, co powinno ułatwić oraz
usprawnić późniejszą harmonizację w ramach połączonego kolegium
koordynacyjnego targetingu (JTCB). Kolegium Koordynacyjne Działań
Informacyjnych prowadzi również działalność o charakterze doradczym
w zakresie potencjalnych skutków działań wojskowych na środowisko
informacyjne.

4-6
 59
DD-3.10(A)

Przedstawiciel Info Ops w połączonym kolegium koordynacyjnym targetingu

(JTCB) odpowiada za:
a. przedstawianie rekomendacji KKDI w zakresie nominowania celów;
b. monitorowanie procesów: wyboru, harmonizacji, wyznaczania
i hierarchizacji celów (obiektów oddziaływania);
c. doradztwo we wszystkich kwestiach dotyczących obszaru Info Ops lub
z nim powiązanych.
6. Zakres zadań członków kolegium. Przedstawiciele struktur, którzy
uczestniczą w kolegium, prezentują informacje dotyczące dalszego planu
działania oraz doradzają w zakresie użycia w obszarach funkcjonalnych
posiadanych przez ich struktury macierzyste sił i środków. W ramach kolegium
odbywa się dekonfliktacja działań oraz zamiarów działania w celu zapewnienia
ich spójności przed przekazaniem do Kolegium Koordynacyjnego Targetingu
JTCB i Połączonego Kolegium Koordynacyjnego – JCB i zatwierdzeniem przez
dowódcę. Przedstawiciele dowództw podległych i dowództw komponentów
stanowią źródło specjalistycznej wiedzy oraz pełnią funkcje oficerów
łącznikowych w zakresie problematyki Info Ops pomiędzy dowództwami
wyższego i niższego poziomu. Jeżeli sytuacja na to pozwala, przedstawiciele
komórek Info Ops z poszczególnych komponentów i jednostek mogą
uczestniczyć w IACB, wykorzystując narzędzia teleinformatyczne, takie jak np.
wideotelekonferencja.
7. Zadania Kolegium Koordynacyjnego Działań Informacyjnych.
Zadania Kolegium Koordynacyjnego Działań Informacyjnych obejmują:
a. przedstawianie analiz dotyczących środowiska informacyjnego;
b. opracowywanie, przegląd i ocenę planów oraz działań informacyjnych na
podstawie zaplanowanych efektów informacyjnych;
c. zapewnianie wytycznych w zakresie Info Ops zgodnych z wytycznymi
dowódcy;
d. planowanie działań zgodnie z wytycznymi Komunikacji Strategicznej;
e. określanie potrzeb w zakresie wsparcia działań informacyjnych;
f. wydawanie rekomendacji odnośnie do wykorzystania posiadanych
zdolności, koordynacji działań oraz zadań dla sztabu;

4-7
 60
DD-3.10(A)

g. przeprowadzanie przeglądu informacji opracowanych dotyczących Info Ops

do części głównej rozkazu i załączników opracowywanych planów,
rozkazów i zarządzeń operacyjnych/bojowych;
h. wstępne wyznaczenie celów (obiektów oddziaływania) przedstawiane
podczas JTCB;
i. uzgodnienie treści załącznika UU Info Ops do planu operacji;
j. koordynowanie działań z instytucjami zewnętrznymi i prowadzenie
niezbędnych konsultacji z przedstawicielami pozostałych komórek sztabu;
k. rekomendowanie i monitorowanie mierników efektywności MOE.
Skuteczne prowadzenie operacji informacyjnych wymaga zastosowania
skoordynowanego zaangażowania wszystkich osób funkcyjnych i komórek sztabu.
Zadania poszczególnych stanowisk funkcyjnych zostały szczegółowo opisane
w tabeli poniżej.

Tabela 4-1. Zadania osób funkcyjnych

Funkcja/osoba
Zadania (zakres odpowiedzialności)
funkcyjna

Dowódca Dowódca zapewnia wytyczne i wyznacza kierunki

działania dla podległych dowództw i sztabu w zakresie
opracowania oraz prowadzenia Operacji Informacyjnych.
Pełni funkcje doradcze w obszarze Info Ops dla
wyższych poziomów dowodzenia (przełożonych),
dokonuje oceny działań informacyjnych będących
elementem składowym całej operacji oraz odpowiada za
wprowadzenie i zapis wytycznych politycznych.
Dowódca jest jednym z najważniejszych elementów Info
Ops z uwagi na jego zdolność do oddziaływania na
wydarzania lokalne poprzez zaangażowanie kluczowych
przywódców (KLE), swoją postawę i prowadzony dialog.
Ponadto dowódca uczestniczy w tworzeniu ogólnych
wytycznych dla danej misji.

4-8
 61
DD-3.10(A)

Szef sztabu Szef sztabu koordynuje pracę wszystkich elementów

sztabu w ramach dowództwa, określa priorytety oraz
przekazuje dodatkowe wskazówki do sposobu
realizacji wytycznych dowódcy. Szef sztabu zapewnia
również jedność wysiłków sztabu oraz synchronizację
i integrację działań informacyjnych.
Doradca ds. Doradca ds. komunikacji strategicznej odpowiada za
komunikacji
koordynację operacji informacyjnych, wojskowej
strategicznej
komunikacji społecznej oraz dyplomacji publicznej
(poprzez doradcę politycznego). Zgodnie
z charakterem i rodzajem prowadzonej misji oraz
wytycznymi komunikacji strategicznej może on
również przewodniczyć Kolegium Koordynacyjnemu
Działań Informacyjnych (jeżeli sytuacja tego wymaga).
Szef Info Ops Szef Info Ops na każdym poziomie dowodzenia jest
ekspertem, który pełni funkcję doradcy dowódcy
w kwestiach dotyczących środowiska informacyjnego.
Jest on również odpowiedzialny za kierowanie pracą
komórek/struktur Info Ops poprzez realizowany
w dowództwie proces koordynacji i synchronizacji.
Ponadto może on w imieniu szefa sztabu
przewodniczyć Kolegium Koordynacyjnemu Działań
Informacyjnych. Szef Info Ops kieruje procesem
integracji, określa priorytety, prowadzi dekonfliktację
oraz zapewnia jedność celu dla wszystkich działań
informacyjnych podejmowanych w ramach procesu
dowodzenia.
Doradca polityczny Jest odpowiedzialny za doradztwo w zakresie
POLAD następstw politycznych planowanych działań
informacyjnych. W sytuacji ich wystąpienia prowadzi
działania koordynacyjne z doradcami politycznymi

4-9
 62
DD-3.10(A)

innych dowództw. Powinien również koordynować

z personelem Info Ops działania dyplomacji publicznej
w ramach wytycznych politycznych opracowanych dla
danej misji.
Doradca prawny25 Odpowiedzialny za doradztwo dotyczące zagadnień
LEGAD prawnych, w tym zasad użycia siły (ang. Rules of
Engagement – ROE) dla działań informacyjnych.
Opracowuje i zapewnia ocenę prawną działań
informacyjnych planowanych przez Kolegium
Koordynacyjnemu Działań Informacyjnych.
Doradca ds. Odpowiedzialny za:
kulturowych
a. doradzanie w zakresie aspektów kulturowych, które
CULAD
mają lub mogą mieć wpływ na sferę różnorodności
etnicznej i kulturowej;
b. identyfikację kluczowych elementów kultury
mających wpływ na przebieg działań ZT/O w rejonie
(pasie) działania;
c. określenie efektywności prowadzonych działań
przez ZT/O przy uwzględnieniu specyfiki kulturowej;
d. ocenę wpływu prowadzonych operacji (działań)
informacyjnych w pasie (rejonie) ZT/O na
środowisko wielokulturowe.
Doradca ds. równego Doradca ds. równego traktowania kobiet i mężczyzn
traktowania kobiet
zapewnia:
i mężczyzn
GENAD a. doradztwo w zakresie kulturowej roli oraz
poszanowania płci w społeczności lokalnej;
b. ocenę wpływu prowadzonych operacji (działań)
informacyjnych w pasie (rejonie) ZT/O na lokalne
społeczeństwo.

25
W dokumencie tym termin LEGAD nie oznacza radcy prawnego, a doradcę. Radca prawny w j. polskim to
osoba posiadająca taki tytuł i stosowne do niego kwalifikacje oraz przygotowanie, zdobyte w wyniku aplikacji
radcowskiej.

4-10
 63
DD-3.10(A)

Analityk operacyjny Przy wykorzystaniu metod naukowych osoba funkcyjna

wyznaczona do analiz operacyjnych zapewnia istotny
wkład w opracowanie ocen prowadzonych działań
i ogólnej oceny operacji. Współpracując z personelem
Info Ops, doradza oraz prowadzi analizy dotyczące
mierników efektywności i zapewnia informacje niezbędne
do oceny prowadzonych działań. Opracowania doradcze
analityka operacyjnego są wykorzystywane podczas
prowadzonych analiz i przeglądów, w szczególności
w odniesieniu do środowiska informacyjnego.

Wojskowa Wojskowa Komunikacja Społeczna jest strukturą

Komunikacja
odpowiedzialną za kontakty dowódcy z mediami
Społeczna
i społeczeństwem oraz komunikację wewnętrzną. Jej
działania są koordynowane z Info Ops w celu
zapewnienia spójności i zgodności przekazu. Szef może
mieć bezpośredni dostęp do dowódcy i kontakt z nim.
J1 Oficer/przedstawiciel komórki J1 uczestniczy
w spotkaniu KKDI w sytuacji, kiedy zagadnienia
personalno-kadrowe dotyczą zakresu działań
informacyjnych. Struktura sztabowa J1 odpowiada za
określenie wymagań dla personelu Info Ops oraz
identyfikację braków kadrowych z uwzględnieniem
bezpieczeństwa operacji.
J2 Komórka J2 koordynuje wymagania dotyczące
zbierania informacji i wiadomości rozpoznawczych oraz
udziela wsparcia analitycznego strukturom Info Ops.
Dodatkowo komórka rozpoznania prowadzi wstępną
analizę systemów, uwzględniając charakterystykę
politycznego/wojskowego procesu podejmowania
decyzji i osób decyzyjnych w tym procesie, analizę
powiązań w ramach systemów łączności i informatyki

4-11
 64
DD-3.10(A)

(CIS), czynników ludzkich (wspólnie z doradcą ds.

kulturowych) oraz analizy zdolności innych uczestników
działań, które mogą oddziaływać na środowisko
informacyjne. Ponadto komórka J2 udziela wsparcia
w zakresie oceny działań oraz ich skutków, jak również
doradza w zakresie możliwości wykorzystania
wszystkich dostępnych środków rozpoznania celem
wsparcia Info Ops (w tym w ramach procesu
targetingu). We współpracy z J3, J2 zapewnia wiedzę
specjalistyczną wykorzystywaną w celu wsparcia
całego zakresu działań rozpoznawczych.
J3 Komórka J3 planuje, integruje i doradza w zakresie
osiągania efektów i prowadzenia działań w środowisku
informacyjnym w ramach procesów planowania
prowadzonych przez dowództwa. Komórka J3 stanowi
również źródło specjalistycznej wiedzy,
wykorzystywanej w celu wsparcia procesu planowania,
prowadzenia i oceny działań informacyjnych oraz
wsparcia poszczególnych dyscyplin rozpoznania.
J4 Komórka J4 określa wpływ efektów działań
informacyjnych oraz bezpieczeństwa operacji na
wsparcie i zabezpieczenie logistyczne, w tym jej
współudział w osiąganiu efektów informacyjnych,
szczególnie w zakresie wymagań Info Ops oraz
kwestii dotyczących bezpieczeństwa operacji.
J5 Komórka J5 przy wsparciu personelu Info Ops
integruje planowanie realizowane w ramach operacji
informacyjnych w procesie planowania operacyjnego.
Operacje informacyjne wspierają i są wspierane przez
J5 poprzez Grupę Planowania Operacji Połączonych
(ang. Joint Operations Planning Group – JOPG).

4-12
 65
DD-3.10(A)

J6 Komórka J6 jest odpowiedzialna za identyfikację

elementów wrażliwych i podatnych na oddziaływanie
w obszarze systemów łączności i informatyki CIS oraz za
opracowanie procedur i zdolności do ochrony własnych
systemów wsparcia dowodzenia (ang. command, control,
communication and information systems). Ponadto J6
opracowuje plan ochrony informacji oraz we współpracy
z szefem Info Ops i J2 ocenia wpływ działań
informacyjnych przeciwnika oraz odpowiada za
prowadzenie połączonego wykazu częstotliwości
zastrzeżonych (ang. Joint Restricted Frequency List –
JRFL).
J8 Prowadzenie działań informacyjnych wymaga korzystania
ze zdolności, które są kontraktowane (na przykład
zatrudnianie tłumaczy ustnych czy drukowanie
materiałów). Komórka odpowiedzialna za zarządzanie
finansami prowadzi działalność doradczą w zakresie
zawierania umów, zapewnia kontrolę nad wydatkami oraz
zarządza zasobami.
Oficer Współpracy Przedstawiciel CIMIC doradza w zakresie
Cywilno-Wojskowej
wykorzystania zdolności CIMIC, które wspierać mogą
CIMIC
osiąganie efektów informacyjnych. Oficer CIMIC może
również stanowić źródło informacji o przebiegu działań
informacyjnych.
Oficer działań Oficer PSYOPS (który może wchodzić w skład
psychologicznych
personelu Info Ops) doradza w zakresie wsparcia
PSYOPS i koordynacji przedsięwzięć PSYOPS z pozostałymi
działaniami informacyjnymi podczas realizacji procesu
planowania na poziomie operacyjnym (OLPP).
Poprzez prowadzenie analizy obiektów oddziaływania
(ang. target audience analysis – TAA) PSYOPS

4-13
 66
DD-3.10(A)

współuczestniczy w pozyskiwaniu zrozumienia

w zakresie czynnika ludzkiego, analizie systemów
wykorzystywanych przez obiekty oddziaływania oraz
analizie działań propagandowych przeciwnika.

Oficer łącznikowy Oficer łącznikowy (np. z dowództw komponentu) jest

kluczowym ogniwem zapewniającym właściwą
współpracę pomiędzy jednostką, z której został
wyznaczony, a dowództwem sił połączonych,
umożliwiając tym samym wzajemne wspieranie się
obu dowództw w działaniach.

Oficer wojsk Działania prowadzone przez wojska specjalne mogą

specjalnych
mieć istotny wpływ na środowisko informacyjne. Z tego
powodu powinny być koordynowane z całością działań
informacyjnych. Oficer wojsk specjalnych (który może
wchodzić w skład komórki Info Ops) zapewnia
wsparcie w zakresie zdolności i potencjału sił
specjalnych w celu osiągnięcia określonego efektu.

Oficer ds. walki Oficer WRE (który może wchodzić w skład personelu Info
radioelektronicznej
Ops) doradza w zakresie wsparcia operacji
WRE informacyjnych przez walkę radioelektroniczną,
tj. oddziaływania na percepcję przeciwnika, jego morale
oraz spójność działań, obezwładnienia informacyjnego
systemów przeciwnika (degradację), wprowadzenia
w błąd, uniemożliwienia wykorzystania informacji
i systemów informacyjnych przez przeciwnika oraz
dostarczania informacji dotyczących ich skuteczności.
Ponadto oficer ten będzie koordynował z J6 użycie
środków i procedur w zakresie obrony radioelektronicznej
w celu zapewnienia sprawnego funkcjonowania własnych
systemów dowodzenia i kierowania.

4-14
 67
DD-3.10(A)

Oficer ds. Oficer ds. bezpieczeństwa operacji J3/J5 jest

bezpieczeństwa
odpowiedzialny za określanie niezbędnych elementów
operacji
informacji własnej (ang. essential elements of friendly
OPSEC
information), ustalenie jej słabych punktów oraz
wdrożenie i oceny planu ich ochrony.
Oficer ds. Oficer ds. dezinformacji, który zazwyczaj pracuje
dezinformacji
w komórce J5, jest odpowiedzialny za formułowanie
celów działań dezinformacji, rekomendowanie
obiektów ww. działań, planowanie przedsięwzięć
w tym obszarze, nadzorowanie ich prowadzenia,
opracowywanie mierników efektywności MOP oraz
sprawowanie nadzoru nad zakończeniem działań
dezinformacyjnych.
Oficer targetingu W sytuacji, kiedy przedstawiciel KKDI nie wchodzi
w skład JTCB, przedstawiciel JTCB jest
odpowiedzialny za zapewnienie synchronizacji
planowania KKDI z procesem targetingu połączonego.
Osoba ta współuczestniczy w prowadzeniu
dekonfliktacji targetingu oraz w ocenie efektów
będących następstwem prowadzenia działań
informacyjnych.
Oficer ds. operacji Oficer doradzający w zakresie prowadzenia operacji
w cyberprzestrzeni
defensywnych i ofensywnych w cyberprzestrzeni
w celu wsparcia planowanych działań informacyjnych.
Oficer ds. inżynierii Oficer ds. inżynierii wojskowej na każdym poziomie
wojskowej
dowodzenia doradza w zakresie obszarów i działań
MILENG powiązanych z inżynierią wojskową, np. ochrony
środowiska naturalnego i obszarów niebezpiecznych,
które mogą mieć wpływ na prowadzone operacje
informacyjne.

4-15
 68
DD-3.10(A)

STRONA PUSTA

4-16
 69
DD-3.10(A)

ROZDZIAŁ 5

ZAKRES KOMPETENCJI I SZKOLENIE PERSONELU INFO OPS

0501. Wprowadzenie
1. Rozdział zawiera podstawowe zasady dotyczące właściwego przygotowaniu
personelu do realizacji zadań z zakresu analizy środowiska informacyjnego,
planowania, oceny i integrowania działań informacyjnych. W rozdziale opisano
również odpowiedzialność komórek organizacyjnych i zadania realizowane
w ramach operacji informacyjnych.
2. Realizacja zadań w ramach funkcji Info Ops wymaga zaangażowania odpowiednio
przygotowanego personelu, który będzie planować, analizować i oceniać działania
informacyjne. Objęcie obowiązków przez personel Info Ops na stanowisku
dowodzenia warunkowane jest odpowiednim wyszkoleniem w ramach kursów
certyfikujących NATO lub narodowych programów szkoleniowych Info Ops.
Programy szkoleniowe Info Ops pozwalają na zrozumienie różnic pomiędzy
narodowymi a sojuszniczymi regulacjami i doktrynami działań informacyjnych
NATO.
3. Zagadnienia operacji informacyjnych powinny być włączone w program
przedsięwzięć szkoleniowych, tak aby dowódcy i ich sztaby mogli zrozumieć
znaczenie Info Ops w prowadzonej operacji, jak również negatywne
konsekwencje wynikające z ich zaniechania.
0502. Kompetencje osób funkcyjnych
Personel Info Ops powinien mieć kompetencje w zakresie planowania,
organizowania i prowadzenia operacji informacyjnych, a także uprawnienia do
oceny efektywności działań informacyjnych podwładnych (podporządkowanych
wojsk).
0503. Wymagania dotyczące personelu Info Ops
Objęcie stanowiska przeznaczonego dla kadry komórek operacji informacyjnych
w strukturach sztabowych narodowych lub sojuszniczych warunkowane jest
ukończeniem odpowiednich (narodowych albo sojuszniczych) kursów (szkoleń)
zakończonych nadaniem certyfikatów.

5-1
 70
DD-3.10(A)

W ramach kursów narodowych wskazane jest omówienie różnic pomiędzy

doktrynami i procedurami obowiązującymi w RP a tymi obowiązującymi NATO
w celu koordynacji przyszłych działań.
0504. Szkolenie w zakresie Info Ops
1. Szkolenia indywidualne i zbiorowe dla personelu Info Ops.
a. Personel Info Ops powinien podlegać szkoleniu uzupełniającemu w swoich
specjalnościach, najlepiej w ramach zespołu/sekcji/grupy obsady organu
dowodzenia SD.
b. Poza szkoleniem opisanym w części I może być również prowadzone
szkolenie indywidualne dla personelu pogrupowanego w zespoły
specjalistyczne w zależności od roli i funkcji, jakie będzie on pełnić
w strukturach sztabu. Zalecane jest również zorganizowanie szkolenia
całego sztabu w zakresie podstawowej znajomości zagadnień Info Ops
oraz szkolenie grupy dowódcy w celu umożliwienia jej lepszego
zrozumienia sposobu wykorzystania siły i środki\zdolności Info Ops.
c. Personel wzmacniający/uzupełniający sztab podczas ćwiczeń lub
prowadzenia operacji musi być odpowiednio przygotowany i przeszkolony
oraz powinien posiadać odpowiednie doświadczenie przed wyznaczeniem
go na dane stanowisko. Szczegółowe karty opisu wszystkich stanowisk Info
Ops (ang. job description) powinny być przygotowane i rozesłane do
zainteresowanych na etapie planowania działań lub ćwiczeń.
d. Przed objęciem stanowisk personel uzupełniający/wzmacniający powinien
zapoznać się z najnowszymi regulacjami, dokumentami doktrynalnymi
i stałymi procedurami operacyjnymi (ang. Standing Operating Procedure –
SOP) z zakresu Info Ops. Wiedza ta pozwoli na właściwe przygotowanie się
do wykonywania obowiązków służbowych.
2. Szkolenie kluczowych osób funkcyjnych, dowództw.
a. Zalecane jest realizowanie szkoleń dla całej obsady operacyjnej stanowiska
dowodzenia w zakresie podstawowej znajomości zagadnień Info Ops.
Umożliwi to efektywniejszą pracę i integrację z personelem Info Ops, oraz
zwiększy skuteczność realizacji działań.

5-2
 71
DD-3.10(A)

b. Niezmiernie istotne jest zrozumienie przez dowódców zaangażowanych

w daną kampanię/operację funkcji operacji informacyjnych, działań
informacyjnych oraz efektów, jakie te działania mogą wywołać. Szkolenie
dowódców w zakresie Info Ops w znacznym stopniu wpłynie na
zrozumienie przez nich w jaki sposób Info Ops mogą przyczynić się do
realizacji ich misji/zadań. NATO oraz poszczególne państwa Sojuszu
prowadzą szereg szkoleń specjalistycznych z tematyki Info Ops
przeznaczonych dla najwyższej kadry dowódczej.
3. Szkolenia wewnętrzne w zakresie Info Ops prowadzone przez poszczególne
dowództwa.
a. Doskonalenie Grupy Dowódcy powinno być ukierunkowane na uzyskanie
lepszego zrozumienia sposobu wykorzystania sił i środków wykonujących
zadania Info Ops.
b. Zaleca się, aby pozostały personel funkcyjny sztabu również uczestniczył
w szkoleniach Info Ops, ponieważ szkolenie to umożliwi mu efektywniejszą
pracę i integrację z personelem komórki Info Ops, a tym samym zwiększy
możliwy wkład Info Ops w realizację zadania. Szkolenie przeznaczone dla
specjalistów spoza Info Ops może obejmować wykłady, zajęcia/odprawy
przygotowujące do ćwiczeń oraz ćwiczenia.

5-3
 72
DD-3.10(A)

STRONA PUSTA

5-4
 73
DD-3.10(A)

ZAŁĄCZNIK A
ANALIZA ŚRODOWISKA INFORMACYJNEGO
(ang. information environment study)
1. Informacja. Info Ops, poprzez proces planowania działań i ich prowadzenie,
uczestniczy w procesie opracowywania oceny realizowanej przez sztab (ang. staff
estimate). Poniżej przedstawiono listę zagadnień, które są uwzględniane przez Info
Ops na każdym etapie opracowywania oceny. Zagadnienia te są przedstawione
w formie analizy środowiska informacyjnego, która podlega regularnym
uaktualnieniom z wykorzystaniem informacji zawartych w analizie rozpoznawczej
i analizie posiadanych zdolności/technik. Analiza środowiska informacyjnego jest
używana do uzupełniania świadomości sytuacyjnej i zrozumienia operacji,
a ponadto wykorzystywana przez obsadę stanowiska dowodzenia.

2. Analiza wytycznych strategicznych. Personel Info Ops w sposób ciągły

dokonuje przeglądu wytycznych strategicznych w obszarze dotyczącym działań
informacyjnych w celu zapewnienia skuteczności działań w środowisku
informacyjnym. Analiza środowiska informacyjnego powinna zatem – zgodnie
z wytycznymi strategicznymi – zawierać aktualne informacje dotyczące celów,
operacji, treści przekazu informacyjnego oraz zamiarów i planów działania dowódcy
sił połączonych dotyczących problematyki Info Ops.

OPIS ŚRODOWISKA INFORMACYJNEGO

3. Centralną częścią analizy środowiska informacyjnego jest opis i ocena

środowiska informacyjnego z uwzględnieniem jego najważniejszych elementów,
tj. uczestników działań (ang. actors), systemów informacyjnych oraz mediów.
Wspomniane opis i ocena nie mogą być wynikiem analizy wyłącznie personelu
Info Ops, dlatego też podlegają koordynacji ze wszystkimi obszarami
funkcjonalnymi, z uwzględnieniem zasady unikania dublowania wysiłków.

4. Uczestnicy działań:

- podmioty/osoby indywidualne (np. osoby decydujące i przywódcy oraz

osoby opiniotwórcze, takie jak dziennikarze, wydawcy prasowi etc.);

A-1
 74
DD-3.10(A)

- grupy (populacja ludności lokalnej jako całość lub jej część), np. grupy
religijne, etniczne, etc.;
- agencje i organizacje rządowe, organizacje międzynarodowe, organizacje
pozarządowe lub organizacje zrzeszające wymienione wyżej grupy albo
podmioty indywidualne.
Opis poszczególnych uczestników działań powinien uwzględniać ich cechy
charakterystyczne (wymienione poniżej).
 Profil osobowościowy – obejmujący cechy osobowości, doświadczenie,
pochodzenie, wartości, zainteresowania, motywy, poglądy, postawę,
skłonność do podejmowania ryzyka oraz potencjalne obszary wrażliwe.
 Funkcję i rolę – oficjalną i nieoficjalną.
 Odczucia, wizerunek, opinie (jak poszczególni uczestnicy działań postrzegają
siebie i innych? – percepcja własna; jak uczestnicy chcieliby być postrzegani?
w jakim stopniu poszczególni uczestnicy działań ufają społeczności
międzynarodowej, koalicji, partnerom koalicyjnym i innym uczestnikom
działań?).
 Przepływ informacji oraz procesy opiniotwórcze, główne źródła informacji
oraz ich wiarygodność.
 Zamiar działania oraz zdolność do prowadzenia Info Ops lub ochrony
środowiska informacyjnego przed działaniami informacyjnymi przeciwnika.
 Zjawisko równowagi sił w aspektach militarnym, ekonomicznym,
socjokulturowym oraz religijnym – czy zachodzi i w jaki sposób się przejawia
(ze szczególnym uwzględnieniem kwestii kontroli i nadzoru nad mediami,
procesów informacyjno-komunikacyjnych, infrastruktury informacyjnej oraz
środków przekazu)?
 Bezpieczeństwo i jego stabilność, zdolność do jego utrzymania.
 Zwolennicy i grupy poparcia, możliwości otrzymania wsparcia od tych grup,
relacje z innymi uczestnikami w kontekście polityki, bezpieczeństwa,
gospodarki etc.
 Strategiczne, operacyjne i taktyczne cele krótko-, średnio- i długoterminowe

A-2
 75
DD-3.10(A)

oraz ich znaczenie – priorytetyzacja celów (co poszczególni uczestnicy

chcą osiągnąć? jak będą działać w środowisku informacyjnym?).
 Współzależności pomiędzy poszczególnymi uczestnikami działań.
 Ocena możliwości fizycznych/technicznych/psychologicznych odbiorcy do
odbioru informacji (należy uwzględnić poziom analfabetyzmu, dostęp do
mediów, poziom cenzury).
 Podatność na tematykę przekazu, która będzie przyciągać/skupiać uwagę
danych odbiorców, określenie obszarów zainteresowania danych
uczestników (np. co/jaka tematyka najszybciej przyciągnie ich uwagę
w gazetach i czasopismach? Jakie informacje czytają najchętniej? Co
oglądają w telewizji? Czego słuchają w radiu?).
 Wrażliwość na sprawy wpływające bezpośrednio na zrozumienie sytuacji
i emocje odbiorców, które mogą być wykorzystane do uzyskania
pożądanych efektów. Ocenę opracowuje się na podstawie badań
społecznych i odnosi się ona bardziej do potrzeb, obaw i niepokojów
odbiorców niż do stosunku do panującej sytuacji w regionie.

5. Wykorzystywane systemy informacyjne.

 Systemy łączności i informatyki CIS. Sprzęt i wyposażenie, metody

i procedury związane z przetwarzaniem danych i ich transferem oraz
personel odpowiedzialny za ich realizację.
 System wspierania dowodzenia i kierowania C2. Sprzęt i wyposażenie,
metody i procedury (w tym narzędzia wspomagające planowanie i procesy
decyzyjne) niezbędne do funkcjonowania C2 oraz odpowiedzialny za nie
personel.
 Opis i charakterystyka komponentów systemów CIS/C2:
- personel;
- wyposażenie techniczne, techniki, moduły, struktura organizacyjna
z podziałem na funkcje, parametry techniczne, pojemność zasobów,
poziom interoperacyjności, poziom bezpieczeństwa informacji;

A-3
 76
DD-3.10(A)

- infrastruktura, w tym wojskowe obiekty telekomunikacyjne i instalacje

komercyjne, infrastruktura wykorzystywana do transmisji programów
radiowych i telewizyjnych;
- poziom uzależnienia od infrastruktury energetycznej, zaopatrywania
w wodę, środków transportu i serwisu.
6. Media.
 Personel (kadra zarządzająca, właściciele, współudziałowcy, wydawcy,
dziennikarze i pracownicy).
 Zasoby – oficjalne i nieoficjalne, wykorzystywane przez uczestników działań
jako środek komunikacji pośredniej, w tym media tradycyjne, Internet etc.
Należy określić ich:
- zawartość (treści przekazu);
- zasięg/strefę oddziaływania;
- przynależność (do jakiej organizacji?);
- wiarygodność;
- dostępność;
- infrastrukturę, w tym np. studia nagrań, drukarnie/punkty drukarskie
etc.
7. Status działań informacyjnych realizowanych przez siły własne.
Analiza środowiska informacyjnego zawiera ogólny opis posiadanych
i dostępnych zdolności oraz technik niezbędnych do prowadzenia działań
informacyjnych, w tym gotowość do działań, stopień zaangażowania
w działania bieżące oraz główne ograniczenia. Ta część analizy powinna być
opracowana przez doradców funkcjonalnych lub oficerów łącznikowych
poszczególnych komponentów.
8. Status działań informacyjnych realizowanych przez siły przeciwnika.
Analiza środowiska informacyjnego zawiera ogólny opis zdolności i technik sił
przeciwnika niezbędnych do prowadzenia działań informacyjnych, w tym jego
gotowości do działań, stopnia zaangażowania w działania bieżące,
przypuszczalnego zamiaru działania, obszarów podatnych na oddziaływanie.
Ta część analizy powinna być opracowana przez personel rozpoznania we

A-4
 77
DD-3.10(A)

współpracy z doradcami funkcjonalnymi lub oficerami łącznikowymi

poszczególnych komponentów.
9. Status działań informacyjnych o charakterze neutralnym. Analiza
środowiska informacyjnego zawiera ogólny opis zdolności i technik
uczestników neutralnych, które są niezbędne do prowadzenia działań
informacyjnych, takich jak: gotowość do działań, stopień zaangażowania
w działania bieżące, przypuszczalny zamiar działania, obszary podatne na
oddziaływanie oraz ich główne ograniczenia. Ta część analizy powinna być
opracowana przez personel rozpoznania we współpracy z doradcami
funkcjonalnymi lub oficerami łącznikowymi poszczególnych komponentów.
10. Efekty w środowisku informacyjnym. Analiza środowiska
informacyjnego powinna zawierać listę możliwych efektów działań
informacyjnych skupionych na:
 zapewnieniu ciągłej swobody manewru w środowisku informacyjnym,
 wpływaniu na postawy i zachowania zatwierdzonych obiektów
oddziaływania,
 przeciwdziałaniu propagandzie oraz osłabieniu funkcji i zdolności
przeciwnika w zakresie dowodzenia i kierowania.

A-5
 78
DD-3.10(A)

STRONA PUSTA

A-6
 79
DD-3.10(A)

ZAŁĄCZNIK B

ZAŁĄCZNIK „DZIAŁANIA INFORMACYJNE DO ROZKAZU” – PRZYKŁAD

KLAUZULA TAJNOŚCI

Egzemplarz Nr … z… egzemplarzy
Dowództwo wydające rozkaz
Miejsce wydania
Data i czas
Numer wychodzący dokumentu

ZAŁĄCZNIK – (DZIAŁANIA INFORMACYJNE) DO ROZKAZU OPERACYJNEGO NR

…. DOWÓDCY….

Dokumenty odniesienia: mapy, schematy i inne dokumenty.

Strefa czasowa: odnosząca się do rozkazu.

1. SYTUACJA
a. Ogólna – (patrz: informacja w części głównej).
b. Szczegółowa.
(1) Środowisko informacyjne. Skrócony opis środowiska
informacyjnego zgodnie ze specyfikacją danej operacji.
(2) Ramy komunikacji strategicznej. Skrócony opis wytycznych
dotyczących komunikacji strategicznej dla danej misji, dotyczący
obszaru działań informacyjnych.
(3) Działania informacyjne sił własnych. Skrócony opis statusu
działań informacyjnych prowadzonych przez siły własne,
opracowany na podstawie oceny połączonej.
(4) Działania informacyjne przeciwnika. Skrócony opis statusu działań
informacyjnych prowadzonych przez przeciwnika, opracowany na
podstawie oceny połączonej.
(5) Działania informacyjne innych uczestników działań. Skrócony
opis statusu działań informacyjnych prowadzonych przez innych
uczestników działań, opracowany na podstawie oceny połączonej.

B-1
 80
DD-3.10(A)

2. ZADANIE
a. Dowództwo strategiczne. Zapis zamiaru działania przełożonego
dotyczący obszaru działań informacyjnych, opracowany na
podstawie strategicznego OPLAN.
b. Dowództwo Sił Połączonych. Zapis zamiaru działania dowódcy sił
połączonych dotyczący prowadzenia działań informacyjnych.
3. REALIZACJA
a. Efekty informacyjne. Lista efektów informacyjnych, które mają
zostać zrealizowane na podstawie wytycznych politycznych
i strategicznych dotyczących operacji informacyjnych. Wykaz ten
powinien również obejmować przewidywane efekty niepożądane.
b. Tematy przekazu informacyjnego. Opracowywane są na podstawie
wytycznych StratCom.
c. Podmioty realizujące zadania w obszarze operacji
informacyjnych. (Patrz – uzupełnienie nr 1).
d. Zaangażowanie. Wytyczne dotyczące opracowania planu
zaangażowania (prowadzenia działań) uwzględniające takie czynniki
jak: kluczowi przywódcy, zagadnienia kulturowe etc. uszczegółowione
w uzupełnieniu nr 2, którego powstanie zależy od sytuacji operacyjnej.
e. Integracja działań informacyjnych. Sposób synchronizacji działań
informacyjnych z innymi działaniami/funkcjami sił połączonych
przedstawiony w tabeli synchronizacji działań opracowywanej przez J3.
4. INSTRUKCJE KOORDYNACYJNE
a. Kolegium Koordynacyjne Działań Informacyjnych. Wytyczne
dotyczące składu kolegium oraz działań/procesów mających na celu
wsparcie funkcjonowania kolegium koordynacyjnego sił połączonych.
Źródłem wytycznych są odpowiednie i obowiązujące procedury
operacyjne SOP.
b. Wsparcie przez analizy rozpoznawcze. Wytyczne dotyczące analiz
i opracowań rozpoznawczych, które mają wspierać zdolności do
prowadzenia oraz prowadzenie działań informacyjnych, uzupełnione
przez inne załączniki funkcjonalne.

B-2
 81
DD-3.10(A)

c. Targeting. Wytyczne dotyczące koordynacji procesu

nominacji/wyznaczania w ramach wsparcia funkcjonowania Kolegium
Koordynacyjnego Targetingu Połączonego, opracowane na
podstawie istniejących stałych procedur operacyjnych.
d. Mierniki efektywności. Wytyczne do realizacji oceny efektywności
działań informacyjnych.
e. System meldunkowy Info Ops. Wytyczne dotyczące
współuczestniczenia w procesie opracowania meldunków działań
informacyjnych.
5. ZABEZPIECZENIE LOGISTYCZNE
Odwołanie do załącznika (Zabezpieczenie logistyczne).
6. DOWODZENIE I ŁĄCZNOŚĆ
Odwołanie do załącznika (Systemy łączności i informatyki).

UZUPEŁNIENIA:

1. Tabela efektów działań informacyjnych.

2. Plan zaangażowania kluczowych przywódców.

B-3
 82
DD-3.10(A)

UZUPEŁNIENIE nr 1

Tabela efektów działań informacyjnych

Celem opracowania tabeli efektów działań informacyjnych jest stworzenie

wykazu/listy efektów pożądanych, a następnie powiązanie ich we właściwej
kolejności z celami dowódcy. Tabela ta pomoże również w określeniu zakresu
działań informacyjnych oraz tematyki przekazu informacyjnego, która będzie
służyć uzyskaniu wskazanych efektów, jak również sposobu ich pomiaru.

Wytyczne dotyczące komunikacji strategicznej1

Mierniki efektywności

Cele Efekty Obiekty Sposób

2 3 4
Realizujacy5 Realizujący
dowódcy informacyjne oddziaływania pomiaru. 7
6
Wskaźniki

Objaśnienie:

1. Wytyczne StratCom przedstawiają w sposób ogólny najważniejsze cele

komunikacji strategicznej oraz tematy przekazu informacyjnego.
2. Cele dowódcy przedstawione są w planie operacji.
3. Efekty informacyjne to efekty uzyskane na skutek działań informacyjnych
prowadzonych w środowisku informacyjnym. Stanowią one uzupełnienie
celów dowódcy.
4. Obiekty oddziaływania – obiekty, do których skierowane są działania
informacyjne w celu uzyskania zaplanowanego efektu informacyjnego.
5. Wybrane zdolności lub techniki, które służą generowaniu efektów pośród
wskazanych grup odbiorców.
6. Określone wskaźniki, które pokazują, czy pożądana zmiana została
zaobserwowana pośród określonej grupy odbiorców.
7. Podmiot realizujący pomiar efektywności działań informacyjnych.

B-4
 83
DD-3.10(A)

UZUPEŁNIENIE nr 2

PLAN ZAANGAŻOWANIA KLUCZOWYCH PRZYWÓDCÓW

(ang. key leaders engagement – KLE)
PRZYKŁAD MATRYCY

DZIEŃ D+1 D+2 D+3 D+4 D+5 D+6

KTO
Dowódca Spotkanie
z
Prezydentem
Miasta
Szef Spotkanie
Sztabu z
Konserwatorem
Zabytków
Zastępca Spotkanie
Dowódcy z lokalnymi
władzami
Szef Spotkanie
CIMIC z oddziałem
pomocy
humanitarnej
Szef J6 Spotkanie
z Szefem
Departamentu
Łączności

Plan własny Na prośbę

Na prośbę Na prośbę
(wysoki Plan własny strony
podwładnych innych
priorytet) przeciwnej

B-5
 84
DD-3.10(A)

STRONA PUSTA

B-6
 85
DD-3.10(A)

SŁOWNIK TERMINÓW I DEFINICJI

Analiza Obiektów Systematyczne analizowanie zachowania ludzi, mające na

Oddziaływania celu lepsze zrozumienie danych osób i zidentyfikowanie
(ang. target audience dostępu do nich, ich słabych stron oraz podatności na
analysis)
określone zachowania, jak również pozyskanie informacji
odnośnie do ich nastawienia.
Chronić Zabezpieczać swobodę działania dowódcy w środowisku
informacyjnym poprzez prowadzenie szeregu czynności
(ang. protect,
safeguard) zabezpieczających, takich jak: OPSEC, defensywne
działania w cyberprzestrzeni, bezpieczeństwo informacji.

Degradacja Termin ten odnosi się do systemów wsparcia dowodzenia

(C2 system), systemów łączności oraz komunikacji lub
(ang. degrade) środków i sposobów zbierania informacji. Celem działań
informacyjnych jest również oddziaływanie, tj. obniżenie
morale, zmniejszenie wagi i znaczenia decyzji oraz
działań podejmowanych przez przeciwnika. Skuteczność
i operatywność podmiotów, które zostały „zdegradowane”,
zostaje ograniczona, jednakże nadal mogą one
funkcjonować.
Dyskredytować Termin ten oznacza wykorzystanie/użycie informacji
w celu zniszczenia lub podważenia reputacji,
(ang. discredit)
wiarygodności lub uprawnień uczestnika działań.
Kształtować Działania skierowane na zachowanie i postawę innych
uczestników działań. Ich celem jest doprowadzenie
(ang. shape)
przeciwnika do realizacji pewnych działań lub przyjęcie
pewnej postawy przed realizacją zadań.
Manipulować Forma wywierania wpływu na osobę lub grupę w taki
sposób, by nieświadomie i z własnej woli realizowała ona
(ang. manipulate)
zamierzone cele.
Maskowanie Ochrona informacji przed pozyskaniem jej przez podmioty
grupowe lub indywidualne aż do chwili ich oficjalnego
(ang. mask)
upowszechnienia. Termin ten dotyczy głównie obszaru
OPSEC i dezinformacji.
Negacja Przeciwdziałanie informacjom lub skutkom wywołanym
przez działania informacyjne przeciwnika. Termin ten
(ang. negate)
występuje w przeciwdziałaniu propagandzie lub OPSEC.

Słownik-1
 86
DD-3.10(A)

Neutralizacja Przeciwdziałanie źródłom informacji (a nie jej efektom),

np. poprzez wykorzystanie narzędzi EW, działania
(ang. neutralize)
fizyczne, odmowa świadczenia usług etc.
Promować wzmacnianie i rozpowszechnianie pozytywnego wizerunku
uczestnika, organizacji, idei lub działań.
(ang. promote)
Przywłaszczanie wypracowanie takiej pozycji w środowisku informacyjnym,
(ang. usurp) która wspiera działania własne, a blokuje lub wypiera
działania przeciwników.
Ujawniać Podawanie, rozpowszechnianie informacji, która może
przynieść korzyści dla prowadzonej operacji.
(ang. expose)
Wpływ Oznacza zachowanie, postawę lub percepcję uczestnika
działań, która jest bezpośrednim skutkiem działań
(ang. influence)
informacyjnych.
Wspierać Termin ten oznacza wykorzystanie informacji w celu
utrzymania lub wzmocnienia wsparcia dla danej idei,
(ang. reinforce)
organizacji, uczestnika lub działań.
Wykorzystywać Pojęcie to oznacza wykorzystanie informacji w celu
(ang. exploit) wykorzystania lub stworzenia warunków dla celów
taktycznych, operacyjnych i strategicznych.
Wzmacniać Termin ten oznacza wykorzystanie informacji w celu
wzmocnienia wiarygodności, pozycji, wierzytelności,
(ang. empower)
odpowiedzialności uczestnika działań.
Wykrywanie Identyfikacja obecności obiektu, osoby lub zjawiska, które
może mieć potencjalne znaczenie militarne. W rozumieniu
(ang. detect)
Info Ops odnosi się do propagandy przeciwnika,
aktywności w mediach społecznościowych lub prób
penetracji systemów informatycznych.
Zaprzeczenie Termin ten oznacza zapobieganie/uniemożliwienie
(komuś) dostępu do informacji, systemów, usług lub ich
(ang. deny)
wykorzystanie. Działania powstrzymujące (ang. denial)
mogą mieć charakter stały lub tymczasowy.
Zniszczenie Próba podważenia zaufania, wiarygodności lub lojalności
uczestników działań poprzez podważenie jego reputacji
(ang. destroy)
lub fizyczne uszkodzenie systemów przeciwnika, np.
systemów wspomagania dowodzenia, tak że nie są one
zdolne do funkcjonowania (zmniejszenie C2 przeciwnika).

Słownik-2
 87
DD-3.10(A)

Zmniejszenie/ Próba oddziaływania w celu osłabienia woli, zrozumienia

Osłabianie sytuacji lub zdolności danego uczestnika działań.
(ang. diminish)
Zakłócanie Termin ten oznacza wykorzystanie zdolności
(śmiercionośnych/nieśmiercionośnych) w celu przerwania
(ang. disrupt)
lub zakłócenia przepływu informacji (np. zniszczenie
obiektów i urządzeń odpowiedzialnych za przekazywanie
informacji, zdolności C2, EW).
Zapobieganie Przekonanie kogoś do niepodejmowania/zaniechania
działań poprzez założenie ich niepowodzenia.
(ang. prevent)
Zapewnienie Udzielenie wsparcia poprzez zintegrowane wykorzystanie
zdolności (np. PSYOPS) lub zastosowanie pewnych
(ang. ressure)
technik, takich jak zaangażowanie kluczowych
przywódców czy PPP.

Słownik-3
 88
DD-3.10(A)

STRONA PUSTA

Słownik-4
 89
DD-3.10(A)

LISTA AKRONIMÓW I SKRÓTÓW

ACO Allied Command Sojusznicze Dowództwo ds. Operacji

Operations
AJP Allied Joint Publication publikacja sojusznicza z obszaru
połączonych działań rodzajów sił
zbrojnych
C2 command and control dowodzenie i kierowanie
C2S command and control system dowodzenia i kierowania
system
CM consequence zarządzanie skutkami
management
CIMIC civil-military cooperation współpraca cywilno-wojskowa
CIS communication and systemy łączności i informatyki
information systems
CONOPS concept of operations koncepcja operacji
CPOE Comprehensive kompleksowe przygotowanie
Preparation of the środowiska operacyjnego
Operational
Environment
COPD Comprehensive dyrektywa kompleksowego
Operational Planning planowania operacji
Directive
D3A Decide, Detect, Deliver, zdecyduj, wykryj, zwalcz, oceń
Assess
DIME Diplomacy, Information, dyplomacja, informacja, elementy
Military, Economia wojskowe, elementy ekonomiczne

ESM electronic warfare wsparcie walki radioelektronicznej

suport measures
EW electronic warfare
IACB Information Activities
Coordination Board
Info Ops information operations
WRE – walka radioelektroniczna
Kolegium Koordynacyjne Działań
Informacyjnych
operacje informacyjne

IRM&CM intelligence proces zarządzania wymaganiami

requirements informacyjnymi i zbieraniem informacji
management and
collection management
ISR intelligence, surveillance działania rozpoznawcze
and reconnaissance
JFC joint force commander dowódca sił połączonych

LAIS-1
 90
DD-3.10(A)

JIPOE joint intelligence połączone informacyjne przygotowanie

preparation of the środowiska operacyjnego
operational environment
JOA joint operation area obszar operacji połączonych
JPTL joint prioritized target list połączona lista celów priorytetowych

JTCB Joint Targeting połączone kolegium koordynacyjne

Coordination Board targetingu

JTF joint task force dowództwo połączonych sił

zadaniowych
JTL joint target list połączona lista obiektów

KLE key leader engagement zaangażowanie kluczowych

przywódców
MOE measures of mierniki efektywności
effectiveness
MOP measures of mierniki realizacji zadania
performance
MPA military public affairs wojskowa komunikacja społeczna
NAC North Atlantic Council Rada Północnoatlantycka

NATO North Atlantic Treaty Sojusz Północnoatlantycki

Organization
OPLAN operation plan plan operacji

PA public affairs komunikacja społeczna

PPP presence, posture and obecność, postawa i wizerunek
profile
PSYOPS psyhological operations operacje psychologiczne
SACEUR Supreme Allied Naczelny Dowódca Sił Sojuszniczych
Commander Europe w Europie
SLE soldier-leveel zaangażowanie na poziomie
engagement taktycznym
SOF special operations siły specjalne
forces
StratCom strategic komunikacja strategiczna
communications
SHAPE Supreme Headquarters Naczelne Dowództwo Sił
Allied Powers Europe Sojuszniczych w Europie

LAIS-2
 91
DD-3.10(A)

WYKAZ DOKUMENTÓW ODNIESIENIA

1. Doktryna działań połączonych – D/01(C), sygn. Szkol. 813/2009.

2. Doktryna rozpoznanie wojskowe – D-2(A), sygn. Szkol. 904/2015.
3. Doktryna prowadzenia operacji połączonych – D-3(B), sygn. Szkol. 918/2015.
4. Doktryna planowania na poziomie strategiczno-operacyjnym – D-5, sygn.
Szkol. 926/2015.
5. Systemy dowodzenia Siłami Zbrojnymi RP – DD-6.1(B), Szt. Gen. 1668/2014.
6. Operacje specjalne – DD-3.5(A), sygn. Szkol. 928/2016.
7. Walka Radioelektroniczna – DD-3.6(B), sygn. Szkol. 913/2015.
8. Targeting w siłach połączonych, 2016 – DD-3.9(A), wydanie elektroniczne,
2016.
9. Słownik terminów i definicji NATO – AAP-6 (2015) PL.
10. Zasady planowania, opracowywania i wprowadzania doktryn oraz
dokumentów doktrynalnych – DA-01(A), Szkol. 920/2015.
11. AJP-01(E), Allied Joint Doctrine, 2017.
12. AJP-2(A), Allied Joint Doctrine for Intelligence, Counterintelligence and
Security, 2014.
13. AJP-3(B), Allied Joint Doctrine for the Conduct of Operations, 2011.
14. AJP-3.5(A), Allied Joint Doctrine for Special Operations, 2013.
15. AJP-3.10.1(B), Allied Joint Doctrine for Psychological Operations, 2014.
16. MC 0457/2, NATO Military Policy on Public Affairs.
17. MC 0422/5, NATO Military Policy for Information Operations. 11 February
2015.

SU-1
 92
DD-3.10(A)

STRONA PUSTA

SU-2
 93
DD-3.10(A)

ARKUSZ ZMIAN

Nr stron Nr
Data Informacje
wyłączonych/ wykreślonego,
Numer i podstawa uzupełniające
włączonych dodanego lub
zmiany wprowadzenia (w tym zakres
zmienionego
zmiany dokonanej zmiany)
punktu

SU-3