Họ và tên người dạy:

BÀI 17: CUỘC ĐẤU TRANH BẢO TỒN VÀ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DÂN TỘC
CỦA NGƯỜI VIỆT
Môn học: LỊCH SỬ 6
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức:
Thông qua bài học, HS nắm được:
- Những biểu hiện trong việc giữ gìn văn hóa của người Việt trong thời kì Bắc
thuộc
- Sự phát triển của văn hóa dân tộc trên cơ sở tiếp thu có chọn lọc, văn hóa Trung
Hoa trong thời kì Bắc thuộc.
2. Năng lực
* Năng lực chung:
- Năng lực giao tiếp, hợp tác: Trao đổi, thảo luận để thực hiện các nhiệm vụ học
tập.
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Sử dụng các kiến thức đã học ứng dụng
vào thực tế, tìm tòi, phát hiện giải quyết các nhiệm vụ trong cuộc sống.
* Năng lực riêng:
- Giới thiệu được những nét chính của cuộc đấu tranh về văn hoá và bảo vệ bản
sắc văn hoá của nhân dân Việt Nam thời Bắc thuộc.
3. Phẩm chất
- Có ý thức trách nhiệm giữ gìn, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hoá dân tộc.
- Yêu nước, sẵn sàng góp sức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với giáo viên
- Giáo án, SGV, SGK Lịch sử và Địa lí 6.
- Hình minh họa về cuộc đấu tranh giữ gìn và phát triển văn hóa dân tộc thời kì
Bắc thuộc.
- Máy tính, máy chiếu.
1
- Giấy A3
2. Đối với học sinh
- SGK Lịch sử và Địa lí 6.
- Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học (nếu có) và dụng cụ học tập
theo yêu cầu của GV.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. KHỞI ĐỘNG (5 phút)
a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho học sinh và từng bước làm quen bài học.
b. Nội dung: GV trình bày vấn đề, HS trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm học tập: HS lắng nghe và tiếp thu kiến thức.
d. Tổ chức thực hiện:
- GV yêu cầu HS đọc phần mở đầu sgk trang 78 và trả lời câu hỏi: Sau khi chiếm
được Âu Lạc, các triều đại phong kiến phương Bắc đã thực hiện nhiều biện pháp
nhằm thủ tiêu văn hoá của người Việt. Trong cuộc đấu tranh sinh tồn, em có biết,
người Việt đã làm gì để bảo vệ những giá trị văn hoá truyền thống của mình. Điều
gì đã tạo nên sự kì diệu đó?
- HS tiếp nhận nhiệm vụ, trả lời câu hỏi:
Trong cuộc đấu tranh sinh tồn, người Việt đã tiếp thu có chọn lọc những yếu tố văn
hóa để phát triển văn hoá truyền thống của dân tộc mình.
- GV đặt vấn đề: Trong cuộc đấu tranh sinh tồn, chống lại nhiều biện pháp thủ tiêu
văn hóa người Việt của các triều đại phong kiến phương Bắc, dân tộc ta đã bảo vệ
và giữ gìn được những giá trị văn hóa truyền thống của mình. Tiêu biểu như tục
xăm mình có thời dựng nước. Sức sống mãnh liệt của nền văn hóa bản địa đó có
được là do dân tộc ta đã biết tiếp thu có chọn lọc từ các những yếu tố văn hóa
Trung Hoa để phát triển văn hóa dân tộc. Để tìm hiểu kĩ hơn về vấn đề này, chúng
ta cùng đi vào bài học này hôm nay – Bài 17: Cuộc đấu tranh bảo tồn và phát
triển văn hóa dân tộc của người Việt.
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC (30 phút)
HOẠT ĐỘNG 1: ĐẤU TRANH BẢO TỒN VĂN HÓA DÂN TỘC (17 phút)

2
a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS biết được chính quyền đô hộ đã thi hành
chính sách đồng hoá dân tộc ta bằng nhiều thủ đoạn khác nhau, nhằm ép buộc
người Việt theo lễ nghi, phong tục Hán. Tuy nhiên, người Việt luôn có ý thức giữ
gìn dòng giống Tiên Rồng và nền văn hóa của cha ông để lại.
b. Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS lắng nghe, đọc SGK, trả lời câu hỏi và tiếp
thu kiến thức.
c. Sản phẩm học tập: HS làm việc cá nhân, thảo luận theo cặp và trả lời câu hỏi.
d. Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao NV học tập I. Sức sống của nền văn
- GV giới thiệu kiến thức: Trải qua hàng thế kỉ, hóa bản địa
những ngôi làng Việt ẩn mình sau luỹ tre là thành
trì kiên cố bảo vệ văn hoá truyền thống của người
Việt đã hình thành và phát triển từ thời Văn Lang,
Âu Lạc.
- GV yêu cầu HS đọc thông tin mục I SGK làm
việc cá nhân và trả lời câu hỏi:

Nhiệm vụ 1: Làm việc cá nhân - Những phong tục của

Hãy chỉ ra những phong tục của người Việt được người Việt được đề cập
nhắc đến trong tư liệu: đến trong đoạn tư liệu:
+ Tục xăm mình.
+ Dùng trầu cau để tiếp
khách.

Nhiệm vụ 2: Thảo luận theo cặp đôi (3 phút): - Những phong tục của
Câu hỏi liên hệ: Những phong tục nào của người người Việt trong thời kì
Việt trong thời kì Bắc thuộc vẫn được duy trì đến Bắc thuộc vẫn được duy
ngày nay? trì đến ngày nay là:

3
 - GV giải thích thêm: + Búi tóc, xăm mình;
+ Phong tục ăn trầu của người Việt cổ có từ thời nhuộm răng đen,
Văn Lang, Âu Lạc. + Ăn trầu, làm bánh
+ Hiện nay phong tục ăn trầu và sử dụng trầu cau chưng, bánh giầy;
trong các dịp lễ, tết, các ngày trọng đại (hiếu, + Tục thờ cúng tổ tiên,
hỉ…) vẫn được duy trì. thờ cúng các vị anh hùng
dân tộc...

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV hướng dẫn, HS đọc SGK và thực hiện yêu
cầu.
- GV theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- GV gọi HS trả lời câu hỏi.
- GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ
học tập
- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, chuyển
sang nội dung mới

HOẠT ĐỘNG 2: TIẾP THU CÓ CHỌN LỌC VĂN HÓA TRUNG HOA (15 phút)
a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS biết được thời Bắc thuộc, người Việt vừa
bảo tồn văn hoá truyền thống vừa chủ động tiếp thu có chọn lọc và sáng tạo những
giá trị văn hoá bên ngoài để phát triển nền văn hoá dân tộc trên một số lĩnh vực:
Phật giáo, đạo giáo, chữ Hán, khoa học kĩ thuật.
b. Nội dung:
- GV trình bày vấn đề;
- HS lắng nghe, đọc SGK, trả lời câu hỏi và tiếp thu kiến thức.
c. Sản phẩm học tập: HS làm việc cá nhân, thảo luận theo cặp và trả lời câu hỏi.
d. Tổ chức hoạt động:
4
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
Bước 1: GV chuyển giao NV học
tập
- GV yêu cầu HS đọc thông tin, hình
ảnh trong mục II thảo luận nhóm và
vẽ sơ đồ tư duy:
Nhiệm vụ 3: Làm việc theo nhóm
(4phút)
Nhóm 1: Trong thời kì Bắc thuộc,
nhân dân ta đã tiếp thu có chọn lọc
văn hóa Trung Hoa như thế nào?
GV giải thích thêm: Tiếp thu một số
lễ tết có nguồn gốc từ Trung Quốc
như tết Hàn thực, tết Đoan Ngọ, tết
Trung thu,... Tết Hàn thực sang Việt
Nam trở thành tết Bánh trôi, bánh
chay, tết Đoan ngọ trở thành ngày tết
“giết” sâu bọ; tết Trung thu của
người Việt Nam dành cho thiếu nhi
trong khi ở Trung Quốc dành cho
sum họp gia đình,... Đó là nét khác
biệt thể hiện sự tiếp thu và Việt hoá
văn hoá Trung Quốc của người Việt.
5
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
II. Tiếp thu có chọn lọc văn hóa
Trung Hoa
- Học một số phát minh kỹ thuật của
người Trung Quốc.
- Tiếp thu một số lễ tết nhưng đã có
sự vận dụng cho phù hợp với văn hóa
của người Việt.
- Tiếp thu chữ Hán, một số quy tắc lễ
nghĩa, cách đặt tên họ giống người
Hàn, tư tưởng gia trưởng, phụ quyền,
nhưng vẫn giữ gìn truyền thống tôn
trọng người già và phụ nữ...
- Đón nhận một số dòng Phật giáo;
xuất hiện nhiều vị cao tăng nối tiếng
đã sang kinh đô nhà Đường để giảng
kinh cho vua Đường.
- Tiếp thu Đạo giáo, có sự hoà nhập
với tín ngưỡng dân gian.
 Nhóm 2: Kể tên một số thành tựu kĩ - Kĩ thuật: làm giấy, làm thủy tinh…
thuật, lễ tết mà người Việt tiếp thu từ - Lễ tết: Tết Nguyên đán; Tết hàn
văn hóa Trung Hoa? thực; Tết Trung thu…

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học

tập
- GV hướng dẫn, HS đọc SGK và
thực hiện yêu cầu.
- GV theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần
thiết.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động
và thảo luận
- GV gọi HS trả lời câu hỏi.
- GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực
hiện nhiệm vụ học tập
- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến
thức.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP ( 5 phút )

a. Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức đã học thông qua dạng câu hỏi trắc nghiệm.
b. Nội dung: HS sử dụng SGK, kiến thức đã học, GV hướng dẫn (nếu cần thiết)
để trả lời câu hỏi trắc nghiệm
c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
Câu 1. Trong suốt thời kì Bắc thuộc, người Việt vẫn nghe và nói hoàn toàn bằng
A. tiếng Hán.
B. tiếng Việt.
C. tiếng Anh.
D. tiếng Thái.
6
Câu 2. Tín ngưỡng truyền thống nào vẫn được người Việt duy trì trong suốt thời
Bắc thuộc?
A. Thờ cúng tổ tiên.
B. Thờ thần tài.
C. Thờ Đức Phật.
D. Thờ thánh A-la.
Câu 3. Dịp lễ, tết nào của người Trung Quốc được du nhập vào Việt Nam dưới
thời Bắc thuộc?
A. Tết Đoan Ngọ.
B. Lễ Giáng sinh.
C. Lễ Phật đản.
D. Tết dương lịch.
Câu 4. Nội dung nào dưới đây không đúng khi nói về sức sống bền bỉ của văn hóa
bản địa Việt Nam dưới thời Bắc thuộc?
A. Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên tiếp tục được duy trì.
B. Phong tục ăn trầu… được truyền từ đời này sang đời khác.
C. Người Việt tiếp thu tiếng Hán để thay thế tiếng mẹ đẻ.
D. Người Việt vẫn hoàn toàn nghe – nói bằng tiếng Việt.
Câu 5. Nội dung nào dưới đây không phản ánh đúng sự tiếp thu có chọn lọc văn
hóa Trung Quốc của người Việt dưới thời bắc thuộc?
A. Học một số phát minh kĩ thuật như: làm giấy, chế tạo đồ thủy tinh.
B. Tiếp thu một số lễ tết nhưng đã có sự vận dụng cho phù hợp.
C. Tiếp thu tư tưởng, phụ quyền nhưng vẫn tôn trọng phụ nữ.
D. Chủ động tiếp thu chữ Hán và tiếng Hán để thay thế ngôn ngữ mẹ đẻ.
- HS tiếp nhận nhiệm vụ, trả lời câu hỏi.
- GV nhận xét, chuẩn kiến thức.
D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG (3 phút)
a. Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức đã học thông qua dạng câu hỏi thực hành.
b. Nội dung: HS sử dụng SGK, kiến thức đã học, kiến thức và hiểu biết thực tế,
GV hướng dẫn (nếu cần thiết) để trả lời câu hỏi.
7
c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
- GV nêu câu hỏi: Em có suy nghĩ gì khi giới trẻ ngày nay đang biến tấu các từ
ngữ tiếng việt thành những cụm từ viết tắt không rõ nghĩa?
- HS tiếp nhận nhiệm vụ, đưa ra câu trả lời
- GV nhận xét, chuẩn kiến thức.
* DẶN DÒ:
- Học bài và trả lời những câu hỏi trong sách giáo khoa.
- Xem trước nội dung bài 18. Bước ngặt lịch sử đầu thế kỉ X
- Sưu tầm tư liệu lịch sử về: Khúc Thừa Dụ, Dương Đình Nghệ, Ngô Quyền

Xác nhận của GVHD Sinh viên thực tập

(Ký và ghi rõ họ tên) (Ký và ghi rõ họ tên)