Salamoden, Princess Jehan A.

Grade 9- GOLD
Araling Panlipunan
Iba’t ibang sistemang pang ekonomiya

•Mga bansang nakapaloob sa TRADISYUNAL NA EKONOMIYA: Egypt, Nepal, Nigeria,

Pakistan, Myanmar.

1. Traditional Economy (Tradisyonal na Ekonomiya): Sa isang tradisyonal na
ekonomiya, ang mga gawain sa ekonomiya ay batay sa mga kaugalian, tradisyon, at
kultural na kasanayan na ipinasa mula sa henerasyon hanggang sa henerasyon. Ang
produksyon ay kadalasang nakabatay sa pangangailangan ng sariling konsumo o ng
kanilang komunidad.

•Mga bansang nakapaloob sa MARKET ECONOMY: Germany, Mexico, Canada, Singapore at

Switzerland.

2. Market Economy (Pamilihan ng Ekonomiya): Sa isang market economy, o
kilala rin bilang malayang pamilihan ng ekonomiya, ang alokasyon ng mga
pinagkukunang yaman, produksyon, at pamamahagi ng mga kalakal at serbisyo ay
pangunahing tinatakda ng suplay at demand sa bukas na pamilihan. Ang mga presyo ay
itinatakda ng pag-uugnayan ng mga mamimili at nagbebenta, at ang mga negosyo ay
gumagana batay sa layuning kumita. Halimbawa ng mga bansa na may market economy ay
ang Estados Unidos, Canada, Australia, at Alemanya.

•Mga bansang nakapaloob sa COMMAND ECONOMY: Russia, North Korea, China, Iran at
Libra.

3. Command Economy (Komandong Ekonomiya): Sa isang command economy, o
kilala rin bilang planadong ekonomiya, ang pamahalaan ang may sentralisadong
kontrol sa alokasyon ng mga pinagkukunang yaman, produksyon, at pamamahagi ng mga
kalakal at serbisyo. Ang pamahalaan ang nagtatakda kung ano at gaano karami ang
dapat na produksiyon, nagtatakda ng mga presyo, at kontrolado ang pamamahagi ng mga
kalakal. Halimbawa ng mga bansa na may command economy ay ang Tsina, Cuba, Hilagang
Korea, at ang dating Sobyet Union.

•Mga bansang nakapaloob sa MIXED ECONOMY: United States, Cuba, Norway, Sweden at
France.

4. Mixed Economy (Halong Ekonomiya): Ang mixed economy ay isang
kombinasyon ng market economy at command economy. Sa isang mixed economy, parehong
ang pamahalaan at mga indibidwal at negosyo ang may papel sa alokasyon ng mga
pinagkukunang yaman, produksyon, at pamamahagi ng mga kalakal at serbisyo. Maaaring
magregula ang pamahalaan sa ilang industriya at magbigay ng mga pampublikong
kalakal at serbisyo, habang pinapayagan ang mga pwersa ng merkado na gumana sa
ibang sektor. Halimbawa ng mga bansa na may mixed economy ay ang United States,
Cuba, Norway, sweden, at France.