— 487 —

Osmanlı imparatorluğunun inkıraz bul ip Türkiye Büyük Millet Meclisi Hü­

kümeti teşekkül ettiğine dair

No.
307

Osmanlı İmparatorluğunun münkariz olduğuna ve B ü y ü k Millet Meclisi H ü ­

kümeti teşekkül ettiğine ve yeni Türkiye Hükümetinin Osmanlı İ m p a r a t o r l u ­
ğu yerine kaim olup onun hududu millî dahilinde yeni vârisi olduğuna ve T e ş ­
kilâtı esasiye kanuniyle hukuku hükümrani milletin nefsine verildiğinden İ s t a n ­
bul'daki Padişahlığın m a d u m ve tarihe müntakil bulunduğuna ve İ s t a n b u l ' d a
meşru bir H ü k ü m e t mevcut olmayıp İstanbul ve civarının B ü y ü k Millet M e c ­
lisine ait ve binaenaleyh oraların u m u m idaresinin de B ü y ü k Millet Meclisi
memurlarına tevdi edilmesine ve T ü r k Hükümetinin hakkı meşruu olan M a ­
kamı hilâfeti esir bulunduğu ecnebilerin elinden kurtaracağına karar verildi
(Cilt: 24 - Sayfa: 311).

30 teşrinievvel 1338

Türkiye Büyük Millet Meclisinin, hukuku hâkimiyet ve hükümraninin mü­

messili hakikisi olduğuna dair

No.
308

B i r kaç asırdır Saray ve Babıâlinin cehalet v e sefaheti yüzünden Devlet

T

azîm felâketler içinde müthiş bir surette çalkandıktan sonra nihayet tarihe in­
tikal etmiş bulunduğu bir anda Osmanlı İmparatorluğunun müessis ve sahibi ha­
kikisi olan T ü r k milleti A n a d o l u ' d a hem haricî düşmanlarına karşı k ı y a m et­
miş, hem de o düşmanlarla birleşip millet aleyhine harekete gelmiş olan Saray
ve Babıâli aleyhine mücahedeye atılarak T ü r k i y e ' d e B ü y ü k Millet Meclisi ve
onun H ü k ü m e t i ve ordularını bitteşkil haricî düşmanlar, Saray ve Babıâli ile
fiilen ve müsellehan ve malûm müşkülâtı şedide ve mahrumiyeti elime içinde c i ­
dale girişmiş, bugünkü halâs gününe vasıl olmuştur.
T ü r k milleti Saray ve Babıâlinin hıyanetini gördüğü zaman Teşkilâtı E s a ­
siye kanununu ısdar ederek onun birinci maddesiyle hâkimiyeti Padişah'tan
alıp bizzat millete ve ikinci maddesiyle icraî ve teşriî kuvvetleri onun y e d i k u d ­
retine vermiştir. Y e d i n c i madde ile de harp ilânı, sulh akdi gibi bütün h u k u k u
hükümraniyi milletin nefsinde cemeyl miştir.rt

Binaenaleyh; o zamandanberi eski Osmanlı İmparatorluğu tarihe intikal

edip yerine yeni ve millî bir T ü r k i y e Devleti, yine o zamandanberi Padişahlık
merfu olup yerine T ü r k i y e B ü y ü k Mill°t Meclisi kaim olmuştur. Y a n i bugün
İstanbul'da bulunan heyet mevcudiyetini usulen himaye edecek hiç bir meşru
v e gayriecnebi kuvvete v e müzahereti milliyeye malik olmayıp bir zilli zail halin­
dedir. Millet şahsi hükümranlık ve saray halkı ve etrafının sefahati esası ü z e ­
rine müessis b i r Saltanat yerine asıl halk kütlesinin v e köylünün hukukunu h i -
 — 488 —
maye ve saadetini tekeffül eden b i r halk H ü k ü m e t i idaresi tesis v e vazetmiştir.
H a l b ö y l e iken i s t a n b u l ' d a düşmanlarla teşriki mesai etmiş olanlarm elan
hukuku H i l â f e t ve Saltanat v e h u k u k u Hanedandan bahseylemelerini görmekle
müstağrakı hayret bulunuyoruz. T e v f i k Paşanın telgrafı kadar garip ve acip
v e hilafı mevâka b i r vesika tarihte nadir görülmüştür. Binaenaleyh Türkiye
B ü y ü k Millet Meclisi berveçhiati m e v a d d ı neşir ve ilâna karar vermiştir:
1. — Teşkilâtı Esasiye kanuniyle T ü r k i y e halkı, hukuku hâkimiyet ve h ü -
kümranisinin mümessili hakikisi olan T ü r k i y e B ü y ü k Millet Meclisinin şahsiye­
ti mâneviyesinde gayrikabili terk ve tecezzi ve ferağ olmak üzere temsile v e bil­
fiil istimale ve iradei milliyeye istinat etmiyen hiç bir kuvvet v e heyeti tanı­
mamağa karar verdiği cihetle misakı millî hudutları dahilinde T ü r k i y e B ü y ü k
Millet Meclisi Hükümetinden başka şekli H ü k ü m e t i tanımaz. Binaenaleyh T ü r ­
kiye halkı hâkimiyeti şahsiyeye müstenit olan i s t a n b u l ' d a k i şekli H ü k ü m e t i 16
mart 1336 dan itibaren ve ebediyen tarihe müntakil addeylemiştir.
2. — H i l â f e t , Hanedanı Â l i Osmana a i ait olup Halifeliğe T ü r k i y e B ü y ü k M i l ­
let Meclisi tarafından bu Hanedanın ilmen ve ahlâkan erşet ve eslâh olanı inti­
h a p olunur.
T ü r k i y e Devleti Makamı Hilâfetin istinatgahıdır (Cilt: 24 - Sayfa: 328).

1/2 teşrinisani 1338

12 rebiyülevvel gecesiyle gününün bayram addi hakkında

No,
309

Velâdeti P e y g a m b e r i y e ve Hâkimiyeti milliye ilânına müsadif 1/2 teşrinisani

gecesinin v e mütaakıp günün b a y r a m addine karar verildi (Cilt: 24 - Sayfa: 329).

1/2 teşrinisani 1338

574 zatın İstiklâl madalyasiyle taltiflerine dair

No.
310

A f y o n Karahisar, D u m l u p m a r muharebatmda v e düşmanın takibatı esnasın­

da asarı hamaset ve fedakâri gösteren sunuf ve rütebi muhtelifeye mensup beş
yüz yetmiş dört zatın İstiklâl madalyasiyle taltiflerine karar verildi (Cilt: 24-
Sayfa: 408).

6 teşrinisani 1338