Journal of Allergy and Clinical Immunology

Volume 132, Issue 1, July 2013, Pages 55-62.e10

The Pediatric Asthma Control and Communication Instrument asthma questionnaire: For
use in diverse children of all ages
Author links open overlay panelSande O.OkeloMD, PhDaMichelle N.EakinPhDbCecilia M.PatinoMD, PhDcAlvin
P.TeodoroMDdAndreë L.BilderbackMSbDarcy A.ThompsonMD, MPHeAntonioLoiaza-MartinezMDfCynthia
S.RandPhDbShannonThyneMDgGregory B.DietteMD, MHSbKristin A.RiekertPhDb
Sfondi;

Udhëzimet e Instituteve Kombëtare të Shëndetit të astmës rekomandojnë pyetësorë për të

vlerësuar kontrollin e astmës por këto pyetësorë nuk janë të përdorshëm në të gjithë spektrin e
moshës pediatrike dhe nu janë vërtetuar midis një numri të konsiderueshëm të fëmijëve pakicë
ose spanjisht folës.

Objektiv;Ne u përpoqëm të vlerësonim një pyetësor të hartuar për të vlerësuar kontrollin e

astmës në një gamë të gjerë moshe të fëmijëve pakicë dhe spanjisht folës për të cilët kujdesen në
një ambjent të jashtëm.

Metodat;Midis 1 korrikut 2007 dhe 30 shtatorit 2010 ne kemi mbledhur informacion duke
përdorur Instrumentin Pediatrik të kontrollit dhe komunikimit të astmës (PACCI), testin e
kontrollit të astmës (ACT për fëmijët e moshës 4-11 vjeç),astma pediatrike ,pyetësori i cilësisë së
jetës së kujdesit dhe funksioni i mushkërive dhe vlerësimet e klinicistëve të statusit të astmës në
mesin e një popullsie fëmijësh që paraqitën për kujdes rutinë te specialist të astmës.Masa PACCI
e kontrollit të astmës u vërtetua duke vlerësuar saktësinë,besueshmërinë e brendshme dhe
vlefshmërinë e njëkohshme ,diskriminuese, dhe të grupeve të njohura.

Rezultatet;

Ne mblodhëm informacion nga 265 fëmijë anglishtfolës dhe 52 spanjishtfolës(mosha mesatare

8,2 vjeç 58% meshkuj ;44% afro-amerikanë).Në të gjitha grupmoshat dhe në të dy gjuhët
kontrolli i PACCI tregoi besueshmëri të mirë të brendshme dhe vlefshmëri të fortë të
njëkohshme ,diskriminuese dhe te grupeve të njohura me rezultatet e pyetësorit të ACT dhe
Pediatrisë së astmës si dhe vlerësimet e klinicistëve për kontrollin e astmës.Saktësia e PACCI në
klasifikimin e fëmijëve me astmë të pakontrolluar ishte e mirë.

Konkulzionet;PACCI mat saktësisht kontrollin e astmës tek fëmijët që flasin anglisht dhe
spanjisht.PACCI duhet të jetë i dobishëm për klinicistët për të vlerësuar dhe klasifikuar astmën
sipas udhëzimeve të astmës të instituteve kombëtare të shëndetit.
Joan K. Orrell-Valente, Leah G. Jarlsberg, Laura G. Hill and Michael D. Cabana
Pediatrics December 2008, 122 (6) e1186-e1192;
Objektiv;Përdorimi I barnave kontrolluese ditore është një detyrë kritike në menaxhimin e
astmës së vazhdueshme .Qëllimet e studimit ishin të ekzaminonin lidhjen midis moshës së
fëmijës dhe shtrirjes së përgjegjësisë ditore të ilaçeve kontrolluese në një mostër të moshës 4
deri në 19 vjeç .

Metodat;Ne kemi kryer një sondazh telefonik ndër-sektorial të 351 prindërve te femijëve te cilët
u është përshkruar ilaç kontrollues ditor.Mosha mesatare e fëmijëve ishte 10,4 vjeç ;61.5% ishin
meshkuj dhe 88.1% ishin të bardhë.Prindërit siguruan të gjitha të dhënat duke përfshirë një
vlerësim të përqindjes së fëmijës dhe prindërve ,përgjegjësinë e mjekimit të përditshëm.Aderimi
ditor i ilaçeve kontrollues u mat si raporti i prindërve për përqindjen e dozave ditore të marra për
doza të përshkruara në një javë tipike.

Ne përdorëm regresionin linear shumëvariant për të përcaktuar shoqërimet midis racës\etnisë

prindërore ,arsimit,të ardhurave ,numrit të personave në ngarkim,moshës së
fëmijëve ,gjinisë,viteve që nga diagnostikimi ,perceptimit të prindërve për ashpërsinë dhe
kontrollin e simptomës,dhe variablet e varur(përgjegjësia e mjekimit të përditshëm të fëmijës
dhe aderimi i kontrolluesve të përditshëm të ilaçeve).Ne gjithashtu shqyrtuam shoqërimet midis
përgjegjësisë ditore të kontrollit të ilaçeve të fëmijëve dhe aderimit të ilaçeve ditore të
kontrolluesve.

Rezultatet;Përgjegjësia e mjekimit të përditshëm për kontrolluesin e fëmijëve rritet me

moshën.Deri në moshën 7 vjeç fëmijët kishin marrë mesatarisht gati 20% të përgjegjësisë ditore
të ilaçeve kontrolluese;deri në moshën 11 vjeç 50%;deri ne moshën 15 vjeç 75%.Në modelet me
shumë variante mosha e fëmijëve dhe gjinia mashkullore mbetën të lidhura në mënyrë të
konsiderueshme me përgjegjësinë e mjekimit të përditshëm të fëmijës,mosha e fëmijës dhe
raca/etnia e prindërve mbetën të lidhura në mënyrë të konsiderueshme me respektimin e
përditshëm të ilaçeve të kontrolluesit.

Përfundime;

Klinikët mund të kenë nevojë për të kontrolluar menaxhimin e përditshëm të ilaçeve të fëmijëve
dhe përfshijnë edhe fëmijë të vegjël kur arsimojnë familjet për përdorimin e ilaçeve të astmës
dhe detyrave të tjera kryesore të administrimit të astmës.
Bradley E. Chipps, Michael M. Mellon, Kevin R. Murphy, Robert S. Zeiger
Test for Respiratory and Asthma Control in Kids (TRACK): A validated control
tool for preschool-aged children
Journal of Allergy and Clinical Immunology, Volume 133, Issue 6, June 2014,
Pages 1776

Instituti Kombëtar I Shëndetit të fëmijëve dhe zhvillimit njerëzor Eurice Kennedy Shriver
mblodhi një grup të astmës në përgjigje të aktit farmaceutik më të mirë për fëmijët.

Qëllimi I përgjithshëm I programit më të mirë farmaceutikë për fëmijët është të përmirësojë

terapinë pediatrike përmes provave paraklinike dhe klinike të ilaçeve që çojnë në ndryshime të
etiketimit të ilaçeve.

Megjithëse janë bërë përparime të rëndësishme në kuptimin dhe menaxhimin e astmës tek të
rriturit,me ilaçe të etiketuara në mënyrë të përshtatshme ,por më pak informacion është ne
dispozicion për menaxhimin e astmës tek fëmijët.Në të vërtetë ,shumë ilaçe janë etiketuar në
mënyrë joadekuate për tu përdorur tek fëmijët.
Në përgjithësi ,sa më i vogël të jetë fëmija ,aq më pak informacion ka në dispozicion për të
drejtuar klinicistët .Meqënëse,astma shpesh fillon në fëmijërinë e hershme,na takon neve që të
vazhdojmë të aderojmë pyetjet kryesore të ngritura në këtë përmbledhje dhe të vlerësojmë me
kujdes ilaçet e përdorura për të menaxhuar astmën tek fëmijët.

Ndërkohë,duhet që të bëhen përpjekje të vazhdueshme në përcaktimin e strategjive efektive që

zvogëlojnë rrezikun e përkeqësimeve .Nëse fushat e nevojave të përcaktuara aderohen në vitet e
ardhshme,përkatësisht parandalimi i përkeqësimeve dhe përparimit të sëmundjes ,si dhe
ndërhyrja primare ne do të shohim uljen e vazhdueshme të vdekshmërisë dhe sëmundshmërisë
së astmës së bashku me cilësinë e përmirësuar të jetës për fëmijët me astmë.

Lynn M. Olson, Linda Radecki, Mary Pat Frintner, Kevin B. Ëeiss, Jon Korfmacher and Robert M. Siegel
Pediatrics January 2007, 119 (1) e93-e102;

Objektiv;Ky studim shqyrtoi vetitë psikometrike dhe çështjet e fizibilitetit që rrethojnë të dhënat
e statusit shëndetësor të astmës të raportuara nga fëmijët.
Metodat;Në intervista të ndara prindërit dhe fëmijët përfunduan 3 vizita.Pyetësorët e fëmijëve
janë të administruara nga intervistuesit.Instrumenti kryesor ishte Anketa e Shëndetit të Fëmijëve
për Astma-versioni i fëmijëve ,i përdorur për të arritur 3 shkallë(shëndeti fizik,aktivitetet,dhe
shëndeti emocional).Në vijim u vlerësuan besueshmëria ,qëndrueshmëria e brendshme dhe
besueshmëria e rishikimit të testit,vlefshmëria,gjëndja e përgjithshme shëndetësore,ngarkesa e
simptomave dhe funksioni i mushkërive,si dhe realizueshmëria.
Rezultatet;Gjithsej 414 çifte prind-fëmijë përfunduan studimin(mosha mesatare e fëmijës 11 dhe
5 vjeç).Vlerësimet e besueshmërisë për aktivitetet dhe shkallët e shëndetit emocional ishin >0.70
në të gjitha kategoritë e moshës përveç 1;5 nga 9 grupmoshat kishin vlerësime të pranueshme të
qëndrueshmërisë së brendshme për shkallen e shëndetit fizik.
Në përgjithësi korrelacionet e provës-ritestimit,midis formave dhe koeficientëve të korrelacionit
brenda klasës ishin të forta për të gjitha moshat,por kishin tendencë të rriteshin me moshën e
fëmijëve.
Korrelacionet midis formave varionin nga 57 (subjekte 7 vjeçarë,shëndeti fizik)deri në
96(subjekte 14 vjeçarë,aktivitete)Koeficientët e korrelacionit brenda klasës varionin nga
76(subjekte 13 vjeçarë,shëndeti emocional)në 94(subjekte 15-16 vjeçarë,shëndeti fizik).
Fëmijët me më pak ngarkesë të simptomave raportuan rezultate mesatare më të larta të anketës së
shëndetit të fëmijëve për astmën –versioni i fëmijëve(që tregon statusin më të mirë
shëndetësor)për secilën shkollë ,në nivele të konsiderueshme për gati të gjitha grupmoshat.
Përfundime;Ky hulumtim tregon se fëmijët me astmë që në moshën 7 vjeç mund të jenë
reporterë të besueshëm dhe të vlefshëm të shëndetit të tyre.Cilësia e të dhënave tenton të
përmirësohet me moshën.

The Journal of Pediatrics

Volume 152, Issue 4, April 2008, Pages 476-480.e1

The Pediatric Respiratory Assessment Measure: A Valid Clinical Score for Assessing Acute Asthma
Severity from Toddlers to Teenagers

Objektiv ;Për të përcaktuar karakteristikat e performancës ,së masës së vlerësimit të

frymëmarrjes parashkollore(PRAM) në fëmijët parashkollorë dhe të moshës shkollore me
astmë akute.

Hartimi I studimit;Në këtë studim kemi ekzaminuar vlefshmërinë, përgjegjshërinë,dhe

besueshmërinë e PRAM në fëmijët e moshës 2 deri në 17 vjeç me astmë akute.Studimi
përfshiu më shumë se 100 infermierë dhe mjekë të cilët regjistruan PRAM pas bronkodilatimit
fillestar dhe në gjëndje të rregulluar.Vlefshmëria parashikuese dhe reagimi u ekzaminuan duke
përdorur prirjen si rezultat.

Rezultatet;PRAM u regjistrua në 81%(n=782)të pacientëve në triagji.Koeficienti i përgjegjësisë

prej 0.7 tregoi aftësi të mirë për të identifikuar ndryshimin pas bronkodilatimit.PRAM tregoi
qëndrueshmëri të mirë të brendshme dhe besueshmëri ndërmjet vlerësuesve për të gjithë
pacientët dhe në të gjitha grupmoshat.
Konkulzionet;Karakteristikat e mira të performancës u vunë re në të gjitha grupmoshat,duke bërë
PRAM një rezultat tërheqës për vlerësimin e ashpërsisë së astmës dhe përgjigjen ndaj trajtimit.

Author links open overlay panelFrancine M.DucharmeMD,

MScaDominicChalutMDbLauriePlotnickMDbCherylSavdieMScaDeniseKudirkaRNbXunZhangPhDcLinyanMengMScaDavidMcGil
livrayMDb

Asthma and COVID‐19 in children: A systematic review and

call for data
Jose A. Castro‐Rodriguez MD, PhD

Erick Forno MD, MPH

First published: 18 June 2020

Citations: 4

Hyrje;Shpërthimi aktual I sëmundjes koronavirus-2019(covid-19) shkaktuar nga sindroma e

rëndë akute e frymëmarrjes koronavirus-2(Sars-covid-2) filloi rreth dhjetorit 2019 në Wuhan.Më
30 Janar 2020 OBSH e shpalli covid-19 një emergjencë shëndetësore pandemike.Që nga ajo
kohë ,Covid-19 ka vazhduar të përhapet shpejt dhe tani është bërë pandemia më e madhe e
rrezikshme në mbi 100 vjet.
Një system raportimi në kohë reale covid-19,I kryer nga Qëndra për shkencë dhe inxhinieri
sistemike në universitetin Johns Hopkins,tregon që nga koha e këtij shtrimi më shumë se 5.8
milion raste të konfirmuara dhe mbi 361000 vdekje në të gjithë botën udhëhequr nga ShBA me
30% të të gjitha rasteve dhe 28% të të gjitha vdekjeve.Globalisht,kjo korrespondon një shkallë
fataliteti 6%,megjithëse normat ndryshojnë shumë midis vendeve dhe nën-popullatave dhe është
e vështirë të përcaktohen si numëruesi dhe emëruesi I vërtetë.
Rasti I parë pediatrik në literaturë u raportua në Janar 2020 në një djalë 10 vjeç nga
Shenzher,China ,familja e të cilit kishte vizituar Wuhan.Të gjitha provat epidemiologjike deri më
tani sugjerojnë që infeksioni Sars-cov-2 është më pak i rëndë tek fëmijët sesa tek të rriturit.
Në studimin më të fundit dhe më të madh në Mbretërinë e Bashkuar duke përfshirë 16.749
pacientë të shtruar në spital për Sars-cov-2 vetëm 239(2%) ishin më pak se 18 vjeç përfshirë 139
që ishin <5 vjeç.Studime të mëdha në Itali dhe Kinë gjithashtu ka treguar shkallë shumë të ulët të
fatalitetit të rasteve në fëmijë dhe adoleshentë.Kuptohet shumica e studimeve janë përqëndruar
në popullata të rritur,me shumë pak studime dhe rishikime tek fëmijët.Për më tepër,grumbullimi i
të dhënave tregon për faktorët e rrezikut ,për ashpërsinë dhe vdekshmërinë tek të
rriturit(psh,mosha më e vjetër,sëmundjet
kardiovaskulare,diabeti,kanceri,imunosupresioni,mbipesha,pirja e duhanit),pra ka prova shumë të
pakta nëse faktorët e rrezikut ekzistojnë tek fëmijët.
Ndërsa,covid-19 është një sëmundje me shumë sisteme,ajo kryesisht ndikon në mushkëri,dhe
kështu sëmundjet kronike të mushkërive i vendosin fëmijët në rrezik më të lartë.
Objektivi kryesor i këtij studimi ishte të identifikonte nëse astma,sëmundjet kronike të
frymëmarrjes , tek fëmijët është një faktor rreziku për infeksionin Sars-cov-2 ose ashpërsinë e
covid-19 në popullatën pediatrike.
Metodat;Ne kemi kryer një hulumtim sistematik në tre faza;PUBMED,EMBASE,CINAHL,duke
përdorur termat e mëposhtëm sars-cov-2 ose covid-19 dhe rishikim sistematik tek fëmijët 0-18
vjeç,për të gjetur rishikime sistematike mbi temën dhe më pas shqyrtoi studimet primare të
përfshira në ato rishikime.
Së dyti,ne kërkuam në PUBMED për covid-19 dhe astmën për të gjetur drejtpërdrejt ndonjë
studim për astmën dhe covid-19 dhe vlerësoi nëse ato përfshinin popullata pediatrike.Së treti,ne
përsëritëm kërkimin për të vlërësuar nëse shtypshkronjat ekzistuese mund të kenë informacione
të rëndësishme për astmën pediatrike.
Përditësimi i fundit i kërkimeve ishte më 6 Maj 2020.Të dy autorët(JCR dhe EF) shqyrtuan dhe
morën në mënyrë të pavarur artikuj.Të njëjtët kërkues vlerësuan në mënyrë të pavarur testet e
plota të atyre studimeve parësore të përfshira në rishikimin sistematik të identifikuar. Çdo
mospërputhje u zgjidh me diskutim dhe konsensus.Nëse do të gjendeshin studime të
mjaftueshme me të dhëna përkatëse,plani ishte të kryente një analizë nga studimi i
astmës.Rishikimi u krye duke ndjekur udhëzimet e preferuara të raportimit për rishikimet
sistematike dhe udhëzimet Meta.
Rezultatet;Pas heqjes së kopjimeve ,kërkimi i parë dha tetë shqyrtime sistematike.Trej prej tyre u
eleminuan sepse përfshinin informacione mbi karakteristikat klinike tek fëmijët.Prandaj,ne
vlerësuam pesë rishikime sistematike të bëra në periudha të ndryshme gjatë pandemisë dhe duke
përfshirë kështu studime parësore disi të ndryshme.
Castognoli përfshiu 18 artikuj,botuar deri më 3 mars 2020,Chang përfshiu nente studime nga
kina deri më 15 mars 2020.Rishikimi nga Ludvigsson përfshiu 45 studime nga Kina deri më 19
mars 2020.Dhe streng përfshiu tetë studime nga Kina dhe një nga Gjermania deri më 31 mars
2020.Pas përjashtimit të dublikatave,ne identifikuam dhe shqyrtuam 67 studime primare të
përfshira në ato pesë rishikime .
Asnjë nga studimet primare nuk raportoi astmë ose fishkëllimë të përsëritur si një komorbiditet
ose faktor rreziku për covid-19.Në vend të kësaj disa nga ato studime raportuan moshën e re
sidomos në fëmijët <1 vjeç.Një studim i madh kinez raportoi gjëndje jo-frymëmarrëse kronike
midis 3 fëmijëve që kërkonin mbështetje të njësisë së kujdesit intensiv(ICU) dhe ventilim
mekanik.Midis tyre një vdekje ndodh në një fëmijë 10 muajsh.Një studim tjetër raportoi një
pacient që zhvilloi shok me acidozë metabolike që kërkonte ICU.Në sondazhin gjerman të 33
fëmijëve të shtruar në spital ,katër nga 22 (18%)fëmijë me informacion klinik kishin
komorbiditete të frymëmarrjes pa detaje të mëtejshme .Kërkimi ynë i dytë dha 34 rezultate në
PubMed.Prej tyre,pesë ishin studime parësore që raportuan për astmën tek të rriturit,një tjetër
ishte një deklaratë udhëzuese që i referohej një raporti primar që gjithashtu përfshinte
informacion mbi astmën tek të rriturit.Asnjë studim nga ai kërkim nuk përfshinte informacion
mbi astmen tek fëmijët.
Konkulzione;Pas një rishikimi të gjerë të literaturës aktuale vetëm dy raporte përfshinin
informacion mbi astmën si një faktor potencial rreziku për infeksionin covid-19,por jo ashpërsinë
ose vdekshmërinë tek fëmijët.
Sidoqoftë,studimet më të mëdha deri më tani kanë qenë të kufizuara në një përshkrim të numrit
të rasteve sipas grupmoshës dhe kështu mbetet e paqartë nëse astma e fëmijërisë ose sëmundje të
tjera të frymëmarrjes pediatrike,shoqërohen me rrezikun ose ashpërsinë e covid-19.
Me anë të kësaj ne i kërkojmë komunitetit të shëndetit publik të kërkojë përtej konfirmimit të
asaj që tashmë dihet se sëmundja prek fëmijët dhe të rriturit më rrallë se grupet e moshuara dhe
të studiojë në mënyrë më të detajuar popullatat e prekura pediatrike.A përbën astma një faktor
rreziku për covid-19 tek fëmijët?A e ndryshon ashpërsia ose kontrolli i astmës rrjedhën e
sëmundjes?A janë ilaçet e astmës ose dozat e tyre të dëmshme ose të dobishme?Duke patur
parasysh numrin e kufizuar të rasteve pediatrike në ndonjë qëndër ose vend të caktuar ,përpjekjet
bashkëpunuese ndërkombëtare mund të jenë mënyra e vetme për të hedhur dritë mbi
temën.Nisma të tilla si astma pediatrike në jetën reale ose një version pediatrik i regjistrit
ndërkombëtar të astmës së rëndë,ose përpjekjet e koordinuara nga shoqëritë e mëdha
profesionale,mund të jenë më të përshtashme për këtë detyrë.Kjo do të jetë e vërtetë jo vetëm për
astmën në fëmijëri por për sëmundjet pediatrike në përgjithësi.