2.03.

2024
KOŁO_przygotowanie do matury/OLIMPIAD
TEST (oddychanie komórkowe)
Liczba punktów: /25 pkt wynik %:

Zadanie 1: Na schemacie przedstawiono strukturę i funkcjonowanie łańcucha oddechowego.

Zadanie 1a: Określ lokalizację białkowych kompleksów łańcucha oddechowego w komórce prokariotycznej
i komórce eukariotycznej. W miejsce wyznaczone przy każdym rodzaju komórki (A–B) wpisz numer
właściwej struktury wybrany spośród 1.–5. (1 pkt): …………………
Rodzaj komórki
A: prokariotyczna: .................
B: eukariotyczna: ...................
Lokalizacja białkowych kompleksów łańcucha oddechowego
1. zewnętrzna błona mitochondrium
2. błona komórkowa
3. cytozol
4. nukleosom
5. wewnętrzna błona mitochondrium
Zadanie 1b: Oceń, czy poniższe informacje dotyczące funkcjonowania łańcucha oddechowego są
prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa (3 pkt):……………..

1. NADH + H+ oddaje elektrony kompleksom białkowym łańcucha oddechowego, w P F

wyniku czego utlenia się do NAD+.
2 Kompleksy białkowe łańcucha oddechowego są uszeregowane na schemacie według P F
wzrastającego powinowactwa do elektronów.
3 Ostatecznym akceptorem elektronów i protonów przenoszonych w łańcuchu P F
oddechowym jest woda.

1
Zadanie 2. Na rysunku przedstawiono budowę mitochondrium

Zadanie 2a: Wybranym elementom budowy mitochondrium (A–C) przyporządkuj po jednym z

procesów (1–4), jakie w nich zachodzą. Wpisz odpowiednie numery w wyznaczone miejsca (3pkt):
……………….
Elementy budowy mitochondrium
A: grzebień mitochondrialny
B: macierz mitochondrialna
C: rybosomy
Procesy
1. glikoliza
2. łańcuch oddechowy
3. cykl kwasu cytrynowego
4. synteza białka
A:…………………
B:………………….
C:………………….

Zadanie 2b: Wybierz z poniższych (A–D) i zaznacz etap oddychania tlenowego, w którym powstaje
najwięcej cząsteczek ATP w przeliczeniu na jedną cząsteczkę utlenionej glukozy (1pkt): …………………
A. glikoliza
B. powstawanie acetylo-CoA (reakcja pomostowa)
C. cykl kwasu cytrynowego (cykl Krebsa)
D. łańcuch transportu elektronów (łańcuch oddechowy)

Zadanie 3: Uzupełnij tabelę, wpisując w odpowiednie miejsca substraty i produkty reakcji zachodzących
w mitochondrium. Wybierz je z poniższych (3pkt): …………………
tlen, dwutlenek węgla, ADP, ATP, woda, mleczan, pirogronian, glukoza.

Substraty reakcji zachodzących w mitochondrium Produkty reakcji zachodzących w mitochondrium

2
Zadanie 4: Komórki uzyskują energię w procesie oddychania tlenowego lub beztlenowego. Na schemacie
przedstawiono w uproszczeniu jeden z rodzajów oddychania komórkowego.

Zadanie 4a: Podaj nazwę typu oddychania komórkowego – tlenowe albo beztlenowe – przedstawionego na
schemacie. Odpowiedź uzasadnij (1 pkt): …………………………..

Zadanie 4b: Podaj nazwy albo wzory chemiczne substratów lub produktów oddychania, które należałoby
wpisać w miejsca oznaczone na schemacie cyframi 1 i 2 (2 pkt): …………………………….
1. ……………………………………………..

2. …………………………………………….

Zadanie 5: „Tlen, który bierze udział w procesie oddychania wewnątrzkomórkowego (utleniania glukozy)
w komórkach zwierząt i człowieka, wraca do atmosfery jako składnik wydychanego CO2”. (1 pkt):
……………..
Uzasadnij, że powyższe stwierdzenie nie jest prawdziwe.

3
Zadnie 6 (pytanie z OB./etap szkolny): Uzupełnij w poniższym tekście luki (1.–3.) wyrażeniami z tabeli,
wybierając w każdymprzypadku jedno z dwóch zaproponowanych (1.5pkt): ……………………………
Glikoliza jest szlakiem metabolicznym zachodzącym w komórkach eukariotycznych w (1).
Substratem glikolizy jest (2), a końcowym produktem – (3)

Numer luki Wyrażenie

1  A. cytozolu /  B. mitochondrium
2  A. glikogen /  B. glukoza
3  A. pirogronian /  B. mleczan

Zadanie 7: Uzupełnij poniższe zdania tak, aby zawierały one informacje prawdziwe. Podkreśl w każdym
nawiasie właściwe określenie (1,5pkt): …………………….

Przez kanał utworzony z podjednostek syntazy ATP (elektrony / protony) powracają do

(matriks / przestrzeni międzybłonowej). Ich przepływ przez kanał syntazy ATP sprawia, że
możliwe jest przyłączenie reszty fosforanowej do (ATP / ADP).
Zadanie 8: Na schemacie przedstawiono fragment wnętrza mitochondrium – matriks i błonę wewnętrzną.
Literami X i Y oznaczono miejsca zachodzenia określonych etapów oddychania tlenowego. Błona
zewnętrzna mitochondrium nie jest widoczna.

Zadanie 8a: Podaj nazwę etapu oddychania tlenowego, oznaczonego na schemacie literą X (1 pkt):
……………
Odp:

Zadanie 8b: Wyjaśnij, jaką funkcję pełnią białka tworzące kompleks oznaczony na schemacie literą Y
(1 pkt):………..

4
Zadanie 8c: Oceń prawdziwość informacji opisujących błony mitochondrialne. Zaznacz P, jeśli informacja
jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa (3pkt): ………………

1. Syntaza ATP występuje w błonie zewnętrznej i wewnętrznej mitochondrium P F

2. Wewnętrzna błona mitochondrium ma większą powierzchnię niż błona zewnętrzna P F
3. Wewnętrzna błona mitochondrium jest dobrze przepuszczalna dla większości małych P F
cząsteczek i jonów.

Zadanie 9: Uzupełnij poniższy schemat reakcji fermentacji alkoholowej – wybierz właściwe związki
chemiczne spośród wymienionych poniżej i wpisz je w odpowiednie miejsca (2pkt):………………….

2 pirogronian 2 dwutlenek węgla 2 NADH + 2H+ 2 ATP