BAĞIŞIKLIK (SAVUNMA) SİSTEMİ

*Vücudumuza su,hava ve besin yoluyla giren virüs,bakteri ve diğer patojenlerden koruyan sisteme
bağışıklık (savunma)sistemi denir.
Bu sistemi araştıran bilim dalına immünoloji (bağışıklık bilimi) adı verilir.
*Patojenik organizmaların insan vücuduna girerek çoğalmalarına enfeksiyon denir.
*Vücudumuzun enfeksiyonlara karşı gösterdiği tepkilere ise bağışıklık denir.
*Vücuda girdiğinde yabancı olarak kabul edilen ve antikor oluşumuna sebep olan tüm moleküllere
antijen denir.

Doğal (Özgül Olmayan) Bağışıklık (Tüm hayvanlarda var)

*Vücuda zarar veren hastalık yapıcılara karşı,onları ayırt etmeden hangisi olursa olsun aynı
şekilde yapılan savunma tipidir.(yabancı algılanan herşey:antijen)
*Genlerimizde var olan (doğuştan ) sahip olduğumuz bağışıklıktır.
*Doğal bağışıklık çeşitleri:
Savunmanın 1.hattı:
-Fiziksel engeller(deri,mukus,HCl,tükürük,gözyaşı)
Lizozim:Tükürük,gözyaşı ve mukusta bulunur.Bakterilerin hücre duvarını parçalar.
Savunmanın 2.hattı:
-Fagositler(Monositler,nötrofiller görevlidir,hücre içi sindirim örneğidir.)
-Doğal katil hücreler(fagositoz yapmadan yabancı ve tümör hücrelerine kimyasal salgılayarak
onları öldürürler.)
-İnterferonlar (antimikrobiyal proteinler)
(Virüsle enfekte olmuş hücrelerden salınırlar,diğer hücrelerden antiviral protein sentezlenmesini
sağlarlar.)
-Ateşlenmeler (artan sıcaklık fagositik hücrelerin etkinliğini artırır.)
-Yangısal tepki(iltihaplanma)
Yaralanmalarda deriden giren mikroorganizmalar yangısal tepkiye neden olur.
Yaralı dokuya gelen mast hücreleri, histamin salgılar.
Böylece kılcal damarların geçirgenliği artar.
Böylelikle mikroplara karşı savaşan moleküller, dokuların arasına geçer.
(Gelen makrofajlar, sitokinleri salgılar )
Kızarıklık oluşur ve deri sıcaklığı yükselir.
Nötrofiller, bölgedeki patojenleri ve hücre kalıntılarını fagositozla yok eder.
Pıhtılaştırıcı faktörlerin etkisiyle yara kapanır.

NOT:Histamin gereğinden fazla salgılanırsa alerjik tepkilere yol açar.

Vücuda girdiğinde alerjik tepkilere yol açan antijenlere alerjen denir.Alerjenlere karşı bağışıklık
sistemimizin gösterdiği tepkiye ise alerji denir.
Kazanılmış (Özgül) Bağışıklık: (sadece omurgalılarda)
Savunmanın 3.hattı:
*Doğal bağışıklıktan sonra patojenler hala etkinse 3.hatta devreye girer.
*Mikroba özgü tepkiler verilir.
*B ve T lenfositleri görev alır.
B lenfositler :
Antikor üreterek ve bir kısmı bellek hücrelerine dönüşerek savaşır. (humoral:sıvısal bağışıklık)
Aynı mikropla tekrar karşılaşıldığında o mikrobu yok edecek olayları hızlı başlatır.
Kemik iliğinde oluşur ve olgunlaşır.

T lenfositler :
Doğrudan hücreyi yok ederek savaşır.(hücresel bağışıklık)
Bakteri,virüs,çok hücreli parazitler,mantarlar,kanserli hücrelere karşı savunmada.
Kemik iliğinde oluşur, timüs bezinde olgunlaşır.
T lenfositler organ nakillerinde zorluk çıkarırlar.
*Kazanılmış bağışıklık doğumdan sonra kazanılan bağışıklıktır.
Aktif bağışıklıkta birey antikoru kendi üretir.Pasif bağışıklıkta hazır alır.