Spis treści

O metodzie ........................................................................................................ 2
Instrukcja dla graczy .......................................................................................... 3
Informacje dla graczy ........................................................................................ 4
Zastosowania .................................................................................................... 5
Podpowiedzi dla grupy ...................................................................................... 9
Rozwiązanie (nie czytaj tej sekcji jeśli sam chcesz najpierw rozwiązać grę) .... 10
Centrum Dobrego Wychowania ...................................................................... 12

Zestaw do realizacji gry znajduje się na stronach: 3-4.

Wydrukuj je jednostronnie.

Wiek uczestników Liczba uczestników Czas trwania

16 lat < 1 - 11 15 - 120 min

Wszelkie prawa zastrzeżone.
Copyright© Centrum Dobrego Wychowania 2016.

cdw.edu.pl
O metodzie
Gra Komunikacyjna jest metodą zespołu trenerów Centrum Dobrego Wychowania Fundacji
Szczęśliwe Dzieciństwo inspirowaną wykorzystaniem łamigłówek słownych do pracy z grupą. Powstała
ona z myślą o zastosowaniu do pracy z grupami młodzieżowymi, ale z powodzeniem może być stosowana
do pracy również z osobami dorosłymi. Wychodzimy z założenia, że w procesie pracy z grupą bardzo
ważnym elementem jest dobra komunikacja, która pozwala na osiągnięcie sukcesu zespołowego, a co za
tym idzie sukcesu indywidualnego każdego członka zespołu. Gra komunikacyjna skonstruowana jest
w taki sposób, że każdy członek grupy musi brać udział w rozwiązaniu zadania, ponieważ w przeciwnym
razie grupa nie osiągnie sukcesu.
Realizacja gry wygląda tak, że każdy członek zespołu otrzymuje jedną lub kilka pozornie niezwiązanych
ze sobą informacji. Dopiera głębsza analiza treści pozwala dostrzec, że wszystkie te informacje są ze sobą
powiązane i każda z nich jest niezbędna do tego, żeby odpowiedzieć na postawione pytanie.
Metoda może być stosowana do osiągnięcia różnych celów: poprawy komunikacji w grupie,
w ćwiczeniach negocjacyjnych, do nauki rozwiązywania konfliktów, do budowania zespołu, a nawet po
prostu jako rozrywkowa łamigłówka.
Ważnym wymiarem Gry jest również to, że pobudza ona do intensywnego używania swojego umysłu
i logicznego myślenia, a także wykorzystywania posiadanej wiedzy. Zadanie, które otrzymuje grupa na
początku wydaje się nierealne i w toku pracy każdy z uczestników uświadamia sobie, że wcale jednak tak
nie jest, a co więcej, że rozwiązywanie zadania daje dużą satysfakcję i rodzi duże zaangażowanie
w dokończenie zadania. A czyż nie jest tak w życiu? Czasami jakieś zadanie wydaje nam się za duże, za
poważne, za trudne, ale kiedy już zaczniemy je robić i pomaga w tym nasz zespół, to okazuje się, że to
zadanie wcale nie jest takie trudne i daje dużo radości.
Wszystkie metody, które proponujemy w naszej pracy z dziećmi i młodzieżą, ale także dorosłymi (tj.
instruktorami, trenerami młodzieżowymi i nauczycielami) opierają się właśnie na takich założeniach:
pobudzają do własnego rozwoju i uczą pracy w zespole.
Przekazujemy więc Wam tą metodę z myślą o rozbudzaniu i inspirowaniu pasji i talentów w zespołach,
z którymi pracujecie. Powodzenia.
Gra Komunikacyjna Starożytna Piramida to jedna z najtrudniejszych gier, choć składa się tylko z 11
zdań. Gra może być również użyta w procesie nauczania matematyki, fizyki i geografii, ponieważ żeby
rozwiązać zadanie uczestnicy będą musieli wykorzystać wiedzę o prostych działaniach arytmetycznych,
objętości brył, gęstości, wypieraniu cieczy oraz kącie padania promieni słonecznych.
Zespół Centrum Dobrego Wychowania

P.S. Zachęcamy podzielenia się uwagami dotyczącymi metody. Państwa

uwagi są bardzo cenne i pomagają rozwijać naszą działalność
edukacyjną i wychowawczą.
Uwagi prosimy przesyłać na adres: kontakt@cdw.edu.pl
Źródło grafik: freepik.com

cdw.edu.pl 2
 Instrukcja dla graczy

Jesteście ekspedycją archeologiczną, która właśnie odkopała fragment

fundamentu zniszczonej piramidy w Egipcie. Piramida została zniszczona już
w starożytności i prawie cały budulec rozkradziono. Wiadomo, że podstawa
piramidy była kwadratowa, ale nie wiadomo jakie miała dokładnie wymiary.
Badacze staroegipskich pism posiadają jednak pewne informacje o tym jak
kiedyś budowano piramidy, które wam przekazano.

Przedstawiciel Ministerstwa Nauki, które finansuje waszą ekspedycję, nie jest

zadowolony z wyników waszych badań i natychmiast oczekuje jakiś rezultatów,
bo w innym przypadku cofnie grant na badania. Ministerstwo chce wiedzieć
jaka była wysokość odnalezionej przez was piramidy z dokładnością co do
metra.

Pamiętacie, każda informacja ma znaczenie!

cdw.edu.pl 3
Informacje dla graczy

Przy budowie piramidy Każdy blok kamienny, Piramida miała kształt

codziennie układano 100 z których zbudowana była ostrosłupa prawidłowego
kamiennych bloków. piramida, ważył dokładnie o podstawie kwadratu
dwie tony. w całości zbudowanego
z jednego rodzaju kamienia.

Piramidę budowano Wasza ekipa znalazła Poziom wody w skrzyni do

dokładnie rok pracując kamienny fragment płukania skał po włożeniu
każdego dnia. budulca używanego do do niego znalezionego
budowy piramidy, który przez was kamiennego
waży 40 kg. fragmentu budulca
podniósł się o 2 cm.

Starożytne manuskrypty Współrzędne geograficzne Ściany piramidy skierowane

egipskie podają, że od dnia waszego stanowiska to: były dokładnie na cztery
równonocy wiosennej do 30°00′N, 31°13′E. strony świata.
dnia równonocy jesiennej
piramida nie dawała cienia
w południe, poza tym
okresem, w południe cień
piramidy był widoczny.

W waszej bazie znajduje się Starożytni Egipcjanie przed

skrzynia do płukania skał wybudowaniem piramidy
w kształcie sześcianu wyrównywali podłożę do
o długości boku 1 m. idealnego poziomu.

cdw.edu.pl 4
Zastosowania
Prezentujemy kilka zastosowań Gry Komunikacyjnej. Oczywiście sami możecie je modyfikować,
w zależności do celu w jakim chcecie ją wykorzystać. Tego zadania nie da się rozwiązać bez kalkulatora!

Zestaw do realizacji gry znajduje się na stronach: 3-4. Wydrukuj je jednostronnie.

1. Zadanie komunikacyjne dla grupy

Opis
Jest to najpopularniejsze zastosowanie gry. Każdemu członkowi grupy dajemy
jedną lub więcej karteczek z informacjami (dlatego graczy może być
Czas
maksymalnie 10 bo tyle jest informacji). Grupie dajemy również instrukcję. w zależności od
liczby graczy:
Dodatkowo można również określić czas, jaki grupa ma na wykonanie zadania. 20-40 min.
Liczba graczy
Dużym utrudnieniem w realizacji zadania, ale za to sprzyjającym uczeniu się
2 - 11
komunikacji ze zrozumieniem, jest zabronienie graczom pokazywania swoich
karteczek. Można tylko mówić to co się ma na niej napisane, ale nie można jej Materiały
pokazywać innym.
wydruk gry x 1

Zastosowania
- rozwijanie umiejętności komunikacyjnych
- rozwijanie umiejętności pracy zespołowej
- odkrywanie predyspozycji liderskich

2. Ćwiczenie negocjacyjne
Opis
Uczestników dzielimy na dwa lub więcej równych zespołów. Każdy zespół
otrzymuje materiały do gry (karteczki z informacjami oraz instrukcje). Zespoły
Czas
przystępują do realizacji zadania. Mogą to robić w jednym pomieszczeniu i co w zależności od
jakiś czas, na sygnał trenera konsultować ze sobą postępy. liczby graczy:
40-60 min.
Ćwiczenie to można zastosować w kształtowaniu umiejętności negocjacyjnych. Liczba graczy
Każda informacja traktowana jest jako dobro, którym można się wymieniać.
Oczywiście dla każdego zespołu każda informacja będzie miała inną wartość, 4 - 11
dlatego, np. jeden zespół będzie skory do wymiany dwóch informacji za jedną. Materiały
W tym wariancie w każdym zespole warto wyznaczyć negocjatorów, którzy będą wydruk gry x
odpowiedzialni z wymianę informacji z drugim zespołem. liczba zespołów
Zastosowania
- rozwijanie umiejętności komunikacyjnych
- rozwijanie umiejętności negocjacyjnych

cdw.edu.pl 5
3. Kooperacja zespołowa
Opis
Uczestników dzielimy na dwa zespoły. Każdy zespół otrzymuje instrukcję oraz
połowę kart z informacjami. Całej grupie przekazujemy informację, że ich
Czas
zadaniem jest wspólne rozwiązanie zadania. w zależności od
liczby graczy:
Zespoły przystępują do realizacji zadania, ale nie mówimy im, że brakuje im 40-60 min.
informacji niezbędnych do rozwiązania. Dopiero po jakimś czasie uczestnicy Liczba graczy
zorientują się, że nie mają wystarczających informacji. Trener może wtedy
podpowiedzieć, że przecież zadanie miało być rozwiązywane wspólnie. 4 - 11

Na zakończenie prowadzący może zauważyć, że bardzo często w sytuacji

Materiały
podziału na zespoły nastawiamy się rywalizacyjnie, podczas gdy sukces zależny wydruk gry x 1
jest od współpracy pomiędzy zespołami.

Ciekawym wariantem tego zastosowania jest również to, że grupę dzielimy na

więcej niż 2 zespoły i każdy zespół otrzymuje zestaw kart z informacjami,
w których brakuje kilku informacji. Oczywiście każdemu zespołowi brakuje
innych karteczek.
Zastosowania
- rozwijanie umiejętności komunikacyjnych
- rozwijanie umiejętności pracy zespołowej i współpracy pomiędzy zespołami
- odkrywanie predyspozycji liderskich
- kształtowanie postawy kooperacji

4. Gra handlowa
Opis
Uczestników dzielimy na trzy lub więcej zespołów. Każdy z zespołów otrzymuje
więcej niż połowę kart z informacjami, to jest np. 6. Zespoły otrzymują również
Czas
instrukcję i wirtualne pieniądze, np. 1000 dukatów (można do tego celu użyć np. w zależności od
cukierków lub pieniędzy z gier). liczby graczy:
60-100 min.
Zespoły przystępują do rozwiązania, ale orientują się, że brakuje im informacji.
Liczba graczy
Przedstawiciele odwiedzają, więc inne zespoły i kupują potrzebne im
informacje. Inny zespół może nie chcieć im czegoś sprzedać, więc może pójść do 9 - 11
kolejnego? Materiały
Kończymy grę, kiedy upłynie określony czas (najlepiej 1 godz.) lub wszystkie wydruk gry x
zespoły rozwiążą zadanie. Wygrywa zespół, który ma najwięcej pieniędzy. liczba zespołów
Zastosowania
- rozwijanie umiejętności komunikacyjnych
- rozwijanie umiejętności negocjacyjnych
- rozwijanie umiejętności sprzedaży

cdw.edu.pl 6
5. Rozwijanie predyspozycji liderskich oraz omawianie ról grupowych
Opis
Grę można również wykorzystać do rozwijania predyspozycji liderskich. Powyżej
opisane zastosowania pozwalały nam na rozpoznawania predyspozycji
Czas
liderskich, ponieważ w zadaniach zespołowych osoby o predyspozycjach w zależności od
liderskich zazwyczaj przejmują inicjatywę. Grę można również wykorzystać do liczby graczy:
kształtowania takich predyspozycji. W tym celu przed rozpoczęciem gry 60-120 min.
wyznaczamy lidera i informujemy o tym grupę. Liczba graczy
Członkom grupy można również przydzielić role, które chcemy omówić (np. 4 - 11
mentora, błazna, emocjonalne centrum, fajtłapę, itp.). W zależności od tego jaki Materiały
cel chcemy osiągnąć możemy rolę przypisać tak, żeby grupa nie wiedziała jaką wydruk gry x
dany członek ma rolę (żeby później zgadnąć na podstawie jego zachowania) lub liczba zespołów
żeby dany członek nie wiedział (np. poprzez karteczkę na czole), a grupa się
wobec niego tak zachowywała.

W przypadku tego rodzaju ćwiczeń dobrym pomysłem jest również

zaangażowanie obserwatorów, którzy nie biorą udziału w grze, a jedynie się
przyglądają.

Zastosowania
- rozwijanie liderskich
- omówienie ról i procesów grupowych

6. Wciągająca łamigłówka
Opis

Gra to ciekawy pomysł również na intelektualną rozrywkę, a nie tylko ćwiczenie

Czas
do pracy z grupą. w zależności od
liczby graczy:
Z rodziną lub przyjaciółmi siadamy przy stole. Wyłączamy telewizor i wspólnie 60-100 min.
próbujemy rozwiązać zadanie. Liczba graczy
1-6
Materiały
wydruk gry x 1

Zastosowania
- rozrywka intelektualna

cdw.edu.pl 7
7. Powtórka z matematyki, fizyki lub geografii
Opis

Grę można wykorzystać również jako ciekawą i nietypową powtórkę

Czas
z matematyki, fizyki lub geografii. W tym celu najlepiej zrobić to w małych 4-6 ok. 15 min
osobowych zespołach.
Liczba graczy
Uczestnicy wykonują zadanie, a następnie wspólnie rozmawiamy 4-6 w jednym
o zastosowanych prawidłowościach matematycznych. Uczniowie liceum są zespole
w stanie wykonać to zadanie.
Materiały
wydruk gry x
liczba zespołów
Zastosowania
- powtórka z matematyki
- powtórka z fizyki
- powtórka z geografii

Ważna porada

Tego zadania nie da się rozwiązać bez kalkulatora!

Porada
Pamiętajcie, że gra jest elementem doświadczenia i do dobrego zastosowania jej w czasie
szkolenia czy warsztatu, należy jeszcze omówić jej przebieg, zaobserwować co się działo
i jak zachowywali się uczestnicy, następnie odwołać się do podstaw teoretycznych i
posiadanej przez nas wiedzy, a na zakończenie odnieść do przyszłości i zastanowić się jak
to, czego się nauczyliśmy możemy zastosować w życiu i pracy.

cdw.edu.pl 8
Podpowiedzi dla grupy
Jeśli widzisz, że grupa nie może ruszyć dalej z rozwiązaniem możesz udzielić im kilku podpowiedzi.
Najlepiej w takiej kolejności:

Pytanie Odpowiedź
Jaka była gęstość budulca z jakiego
2 g / cm3, czyli 2 kg / l, czyli 20 000 kg / m3
wykonano piramidę?

Jaka była objętość piramidy? 36 500 000 000 cm3, czyli 36 500 m3

Jaki kształt miał przekrój piramidy na osi

trójkąt równoboczny
północ-południe?
wyprowadzić ze wzorów:
wzór na objętość ostrosłupa:
1
V = a2 × h
3
wzór na wysokość trójkąta równobocznego:
1
h = a√3
2

a więc:
2h
a=
√3
Jak, mając daną objętość, obliczyć i podstawiamy do wzoru pierwszego:
wysokość ostrosłupa prawidłowego, 1 2h 2
którego przekrojem jest trójkąt V= ×( ) ×h
3 √3
równoboczny? 1 4h2
V= × ×h
3 3
4h3
V=
9
4h3
V=
9
9
V = h3
4
3 9
h = √V
4

cdw.edu.pl 9
 Rozwiązanie (nie czytaj tej sekcji jeśli sam chcesz
najpierw rozwiązać grę)
Żeby rozwiązać zadanie musimy znaleźć odpowiedzi na następujące pytania:
Pytanie
Jaka była gęstość budulca z jakiego
wykonano piramidę?
Jaka była objętość piramidy?
Jaki kształt miał przekrój piramidy na
osi północ-południe?
Odpowiedź
W naszej bazie jest skrzynia o wymiarze 1 m x 1 m x 1 m, kiedy
wrzuciliśmy do niej kamień poziom wody podniósł się o 2 cm, a więc
objętość tego kamienia wynosi tyle ile wody zmieści się w 2 cm
wysokości tej skrzyni, czyli 100 cm x 100 cm x 2 cm = 20 000 cm3, czyli
20 litrów. Wiemy również, że waga tego kamienia to 40 kg, a więc
budulec naszej piramidy ma gęstość 40 000 g / 20 000 cm3, czyli
2 g/cm3, lub inaczej 2 kg/l lub jeszcze inaczej 2 000 kg/m3. Co ważne
z zadań wiemy, że nasza piramida wykonana była w całości z jednego
rodzaju kamienia.
Codziennie, przez 365 dni, układano 100 bloków, a więc piramida
składała się z 36 500 bloków. Każdy blok ważył 2 000 kg, a znając
gęstość budulca możemy łatwo obliczyć, że miał on objętość 1 m3.
Cała więc piramida miała objętość 36 500 m3 czyli, 36 500 000 000
cm3.
Co ciekawe starożytni Egipcjanie obliczyli, że rok, czyli czas
okrążenia Ziemi wokół Słońca, to właśnie 365 dni i była to
prawdopodobnie pierwsza cywilizacja, która tego dokonała.
Niewątpliwie należy zauważyć, że jest to najtrudniejszy fragment
zagadki. Ważną informacją jest to, że piramida ustawiona była
ścianami dokładnie w kierunku czterech stron świata (Egipcjanie
naprawdę w taki sposób ustawiali swoje piramidy), a więc w południe
słońce świeciło dokładnie na południową ścianę piramidy. Kolejną
ważną informacją jest to, że od momentu równonocy wiosennej do
momentu równonocy jesiennej w południe, czyli w momencie
górowania słońca, piramida nie dawała cienia. Wiemy również, że
nasza piramida znajdowała się na 30o szerokości północnej. W tym
miejscu, w południe, w dniach równonocy, w więc wtedy kiedy
promienie słoneczne padają prostopadle na równik, promienie
słoneczne padają pod kątem 60o (kąt pomiędzy powierzchnią Ziemi,
a promieniami słonecznymi). Tak więc, żeby cień piramidy był wtedy
niewidoczny (a poza tym okresem widoczny) ściana piramidy musi być
nachylona względem powierzchni pod tym samym kątem, tym samym
dochodzimy do wniosku, że przekrój piramidy będzie miał kształt
trójkąta równobocznego, czyli takiego, którego wszystkie kąty, a tym
samym boki są równe.
Przekrój piramidy na osi północ-południe widziany od wschodu będzie
wyglądał więc tak:
cdw.edu.pl 10
 A tak nasza piramida wyglądała będzie w perspektywie:

W naszym przypadku wysokość ściany piramidy, czyli s równa się

długości boku podstawy, czyli a. Wiemy również, że piramida
ustawiona była na płaski podłożu, co jest ważne, ponieważ pochyłości
mogłyby powodować inne padanie cienia (Egipcjanie rzeczywiście
bardzo dokładnie wyrównywali teren pod piramidami).

Jako ciekawostkę można dodać, że współrzędne geograficzne

Piramidy Cheopsa w Gizie to: 29°58′44″N 31°08′02″E, a ściany
względem podstawy nachylone są pod katem 51°52’.
W sekcji podpowiedzi wyprowadziliśmy wzór na obliczenie wysokości
ostrosłupa prawidłowego, którego przekrojem jest trójkąt
równoboczny, teraz wystarczy tylko podstawić nasze dane:
Jak, mając daną objętość, obliczyć
wysokość ostrosłupa prawidłowego, 3 9
którego przekrojem jest trójkąt h = √36500 ×
4
równoboczny?
w tym miejscu posługujemy się kalkulatorem:
h = 43,466879267196727498935388786495…

Tak więc wysokość piramidy wynosiła: 43 metry i 47 cm.

cdw.edu.pl 11
 CENTRUM DOBREGO WYCHOWANIA

NASZA MISJA
Opracowywanie i upowszechnienie innowacyjnych
metod dydaktycznych oraz budowanie zgranych
i zaangażowanych zespołów klasowych.

WARSZTATY I WYCIECZKI DLA KLAS

WYCIECZKI EDUKACYJNA EDUKACYJNA EDUKACYJNA

I WARSZTATY PRZYGODA PRZYGODA PRZYGODA
INTEGRACYJNE ŚCISŁA HUMANISTYCZNA SPECJALISTYCZNA

Wciągające warsztaty i wycieczki Warsztaty i wycieczki połączone Wciągające warsztaty i wycieczki Warsztaty i wycieczki dla klas
integracyjne dla klas. Nie tylko z edukacją w zakresie połączone z edukacją w zakresie połączone z warsztatami
na początek roku szkolnego! matematyki i informatyki. historii, języka polskiego i WOS. preorientacji zawodowej
i kształtowania kompetencji
liderskich.
 Centrum Dobrego Wychowania
Fundacji Szczęśliwe Dzieciństwo
Motycz Leśny 51, 21-030 Motycz
Centrum znajduje się w odległości 16 km od centrum
Lublina. Można do nas dojechać pociągiem (przystanek
Motycz Leśny, trasa Lublin - Warszawa) oraz autobusem
miejskim (nr 85).

Centrum posiada zaplecze gastronomiczne

i noclegowe dla 50 osób.

KONTAKT: Maria Mikuła

512 305 508
rezerwacje@cdw.edu.pl

SKLEP INTERNETOWY CENTRUM DOBREGO WYCHOWANIA

- gry, gadżety i materiały do pracy z grupami 15% kupon rabatowy:

- materiały edukacyjne i wychowawcze
cdw-drkp15
Kupon należy wpisać w momencie
zatwierdzania zmówienia.

sklep.cdw.edu.pl

CERTYFIKOWANE KURSY ON-LINE

Profesjonalne kursy online dla wszystkich osób zajmujących się
edukacją i wychowaniem.
10% kupon rabatowy
na udział w kursach:
nckp-drkp10
Kupon należy wpisać w momencie
zatwierdzania zmówienia.

Odkrywanie Efektywne Metody Gry i Grywalizacja

kursy.cdw.edu.pl
Talentów w Edukacji Nauczania w Edukacji

Nauczycielom biorącym udział w warsztatach dwudniowych zapewniamy

bezpłatny dostęp do wybranego kursu.