GVHD: Nguyễn Kim Thắng

TRƯỜNG ĐẠI HỌC DUY TÂN

KHOA CƠ KHÍ

DUY TÂN
UNIVERSITY
TIỂU LUẬN
Đề tài : Tìm hiểu về cấu tạo và nguyên lý hoạt động
của hệ thống trợ lực tay lái

GVHD : Nguyễn Kim Thắng

SVTH : Hà Trịnh Anh Trung (Nhóm trưởng) – 29212343271
Tô Hữu Gia Bảo – 29212362034
Lê Việt Anh –29212322384
Lớp : DTE-ATE 521 N-1

1 K29
 GVHD: Nguyễn Kim Thắng

ĐÀ NẴNG, THÁNG 4 NĂM 2024

Mục lục
1. CHƯƠNG 1: Khái quát
2. CHƯƠNG 2: Cấu tạo
2.1 Phần bánh răng – thanh răng
2.2 Phần trợ lực
2.2.1 Trợ lái thủy lực (HPS)
2.2.2 Trợ lái điện (EPS)

2 K29
 GVHD: Nguyễn Kim Thắng

CHƯƠNG 1: KHÁI QUÁT

Trợ lực tay lái là một hệ thống quan trọng trong ô tô giúp
lái xe dễ dàng hơn và giảm sức lực cần thiết để điều khiển
hướng của xe. Hệ thống này thường được thiết kế để giảm áp
lực mà lái xe cần áp dụng lên bánh lái, đặc biệt là trong các tình
huống như đỗ xe, lái xe ở tốc độ chậm, hoặc khi cần phản ứng
nhanh trên đường cao tốc.
Có hai loại chính của hệ thống trợ lực tay lái:
a) Trợ lực tay lái thủy lực (hydraulic power steering - HPS):
Trong hệ thống này, áp suất từ bơm thủy lực được sử
dụng để giảm áp lực trên bánh lái thông qua van điều
khiển. Khi tay lái được xoay, van này điều chỉnh dòng
chảy của dầu thủy lực, giúp giảm áp lực và làm cho việc
lái xe dễ dàng hơn.
b) Trợ lực tay lái điện (electric power steering - EPS): Thay
vì sử dụng dầu thủy lực và bơm thủy lực, hệ thống EPS sử
dụng một động cơ điện hoặc motor để cung cấp lực đẩy
cần thiết để giảm áp lực trên bánh lái. Hệ thống này
thường nhẹ hơn, tiết kiệm năng lượng và linh hoạt hơn so
với hệ thống trợ lực tay lái cơ học.
Cả hai loại hệ thống trợ lực tay lái đều được điều khiển
bởi các cảm biến để cung cấp mức độ trợ lực phù hợp với tốc
độ và tình trạng lái xe. Sự tiện lợi của hệ thống trợ lực tay lái
giúp lái xe trở nên dễ dàng hơn và giảm bớt mệt mỏi cho
người lái trong quá trình điều khiển xe.

3 K29
 GVHD: Nguyễn Kim Thắng

CHƯƠNG 2: CẤU TẠO, NGUYÊN LÍ HOẠT ĐỘNG

2.1 Bánh răng – thanh răng
Đối với mọi loại hệ thống trợ lực tay lái đều có 1
đặc điểm chung là đều có cơ chế bánh răng – thanh răng
Cơ chế bánh răng – thanh răng bao gồm :
- Trục từ vô lăng ( Shaft from steering wheel)
- Bánh răng cưa ( Pinion gear)
- Ủng cao su chống bụi (Rubber dust boot)
- Thanh răng ( Rack)

Hình 2.1
Nguyên lí hoạt động của Bánh răng – thanh răng:
-Cơ cấu lái bánh răng – thanh răng gồm một bánh răng
nối trực tiếp với một ống kim loại và một thanh răng được
gắn trên ống kim loại khác. Thanh nối có nhiệm vụ nối
hai đầu mút của thanh răng. Kết cấu cơ khí này khá đơn

4 K29
 GVHD: Nguyễn Kim Thắng

giản, phù hợp với những dòng xe du lịch, ô tô tải nhỏ và

xe SUV.
-Cơ cấu lái bánh răng – thanh răng chuyển đổi chuyển
động xoay của vành tay lái thành chuyển động thẳng.
Ngoài ra, cơ cấu này có nhiệm vụ giảm tốc, tăng thêm lực
đổi hướng bánh xe một cách dễ dàng.
2.2 Phần trợ lực
2.2.1 Trợ lái thủy lực (HPS)
Cấu tạo của trợ lái thủy lực (HPS) được phân thành 3 loại
chính:
- Trợ lực có van phân phối và xi-lanh kết hợp trong cơ cấu lái.
- Trợ lực có van phân phối và xi-lanh kết hợp trong đòn kéo.
- Trợ lực có van phân phối và xi-lanh bố trí riêng biệt.

Hình 2.2.1
Nguyên lí hoạt động ở trợ lái thủy lực (HPS)

5 K29
 GVHD: Nguyễn Kim Thắng

Bơm thủy lực gồm nhiều van cánh gạt để di chuyển

hướng kính dễ dàng trong các rãnh của roto. Loại bơm
này có nhiệm vụ dẫn động bằng mô men động cơ thông
qua truyền động puli – đai. Trong trường hợp roto quay,

lực ly

Hình 2.2.2
tâm tác động trực tiếp vào cánh gạt làm chúng văng
ra, vây lấy một không gian kín hình ô van. Đồng thời, dầu
thủy lực ở mức áp suất thấp bị kéo xuống và đẩy sang đầu
ra có áp suất cao

2.2.3 Trợ lái điện (EPS)

Cấu tạo hệ thống trợ lực lái điện (EPS) được cấu tạo
bởi những thành phần chính sau:
- Cảm biến mô-men xoắn: Chi tiết này được gắn vào cột lái,
gần thanh xoắn. Chúng có vai trò chuyển mô-men xoắn thành
tín hiệu điện đưa đến EPS ECU. EPS ECU sẽ sử dụng tín hiệu
này để tính toán mức trợ lực mà động cơ cần.

6 K29
 GVHD: Nguyễn Kim Thắng

- Mô - tơ điện DC: Bộ phận có cấu tạo gồm động cơ DC chổi

than, cổ góp, rôto, cuộn dây và từ trường. Chúng hoạt động
tương tự như động cơ khởi động ô tô để tạo ra lực trợ lực tùy
vào tín hiệu từ EPS ECU.
- EPS ECU: Đây là bộ phận có nhiệm vụ vận hành mô-tơ DC
gắn trên trục lái. Từ đó, chúng sẽ tạo ra trợ lực căn cứ vào tín
hiệu từ các cảm biến, tốc độ xe và tốc độ động cơ.
- ECU động cơ: Là bộ phận đưa tín hiệu tốc độ động cơ tới
EPS ECU.
- Cụm đồng hồ bảng Taplo: Bộ phận làm nhiệm vụ đưa tín
hiệu tốc độ xe đến EPS ECU.
- Đèn cảnh báo P/S (nằm trên bảng đồng hồ Taplo): Được sử
dụng để bật đèn báo khi hệ thống có hư hỏng

Hình 2.2.3

Nguyên lí hoạt động ở Trợ lái điện (EPS):

Cảm biến góc đánh lái được lắp đặt tại trục lái, có
nhiệm vụ thu nhận thông tin đến từ vô lăng. Cảm biến này

7 K29
 GVHD: Nguyễn Kim Thắng

liên tục đo góc đánh lái của vô lăng và gửi tín hiệu tới bộ
điều khiển điện tử ECU. Sau đó, ECU sẽ tính toán lực cần
thiết và truyền đến mô-tơ điện một dòng điện thích hợp.
Dòng điện này sẽ tạo ra một lực tương ứng để đẩy thanh
răng xoay theo hướng đánh lái.
Ngoài ra, do có mô-tơ điện hỗ trợ nên tay lái khá
nhẹ, rất dễ mất kiểm soát khi xe di chuyển nhanh. Do đó,
ECU sẽ thu thập thêm thông tin về tốc độ xe từ cảm biến
mô-men xoắn để điều chỉnh lực mô-tơ điện sao cho xe
chạy càng nhanh thì vô lăng càng nặng, đảm bảo độ an
toàn khi đánh lái.

8 K29