Machine Design Handwriting Ccourse

‫أ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪:‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺪا‬
‫ﺟﺰوه درس ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ‪II‬‬
‫اﻧﺪازه ﻫﺎ ﺑﻪ اﯾﻨﭻ اﺳﺖ‬
‫ﻣﺪرس‪ :‬دﮐﺘﺮ ﻋﺒﺎس رﻫﯽ‬

‫‪abbasrahi@yahoo.com‬‬
‫ﺑﻬﺎر ‪1394‬‬
‫‪WWW.MOHANDES.ORG‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ :‬ب‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺖ‪:‬‬
‫ﻣﺮاﺟﻊ‪ ،‬ﻧﺤﻮه ارزﯾﺎﺑﯽ و ﺳﺮﻓﺼﻠﻬﺎ ‪1 ................................................................................‬‬

‫ﯾﺎدآوري ‪ :‬ﺗﺌﻮرﯾﻬﺎي ﺷﮑﺴﺖ و ﯾﺎ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ‪3 .................................................................‬‬
‫ﻓﺼﻞ اول ‪ :‬ﻃﺮاﺣﯽ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﺗﻤﺎس ﻏﻠﺘﺸﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪SKF‬‬
‫‪ -1 -1‬ﯾﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ﺗﻤﺎس ﻏﻠﺘﺸﯽ ‪5 ................ ................................ ................................‬‬
‫‪ -2 -1‬اﻧﻮاع ﯾﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ﺑﺎل ﺑﺮﯾﻨﮓ ‪6 ............. ................................ ................................‬‬
‫‪ -3 -1‬اﻧﻮاع روﻟﺮﺑﺮﯾﻨﮓ ﻫﺎ ‪6 .......................... ................................ ................................‬‬
‫‪ -4 -1‬ﻋﻤﺮ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ‪7 .. ................................ ................................ ................................‬‬
‫‪ -5 -1‬ﻇﺮﻓﯿﺖ دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ‪8 ......................... ................................ ................................‬‬
‫‪ -6 -1‬ﻇﺮﻓﯿﺖ اﺳﺘﺎ ﺗ ﯿﮑﯽ‪8 ............................ ................................ ................................‬‬
‫‪ -7 -1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﻣﻌﺎدل ‪9 ........... ................................ ................................‬‬
‫‪ -8 -1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﻣﻌﺎدل ﺑﺮاي ﯾﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ‪ ) D.G.B.B‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ‬
‫‪10 ............. ......................................................................................... ...................( SKF‬‬
‫‪ -9 -1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺎر اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﻣﻌﺎدل ‪11 ........... ................................ ................................‬‬
‫‪ -10 -1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎر ﺷﻌﺎﻋﯽ ﺑﺮاي ﺑﺎل ﺑﺮﯾﻨﮕﻬﺎي ﺷﯿﺎر ﻋﻤﯿﻖ ‪11 ................................‬‬
‫‪ -11 -1‬ﻃﺮاﺣﯽ ) اﻧﺘﺨﺎب ( ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪11 .......................... SKF‬‬
‫‪ -12 -1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ‪12 ................................ ................................‬‬
‫‪ -13 -1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻋﻤﺮ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن )‪ (D.G.B.B‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪13 ............................... SKF‬‬
‫‪ -14 -1‬اﻧﺘﺨﺎب روﻏﻦ ﺑﺎ وﯾﺴﮑﻮزﯾﺘﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﺑﺮ اﺳﺎس ‪16 ..................... SKF‬‬
‫ﻓﺼﻞ دوم ‪ :‬ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﻟﻐﺰﺷﯽ‬

‫‪ -1 -2‬رواﻧﮑﺎر ﻫﺎ ) روﻏﻦ ﻫﺎي ﻣﻌﺪﻧﯽ ( ‪24 ........ ................................ ................................‬‬
‫‪ -2 -2‬اﻧﻮاع ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﻟﻐﺰﺷﯽ ‪26 ..................... ................................ ................................‬‬
‫‪ -3 -2‬ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻫﯿﺪرودﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ‪27 .................. ................................ ................................‬‬
‫‪ -4 -2‬ﻣﻌﺎدﻻت ﭘﺘﺮوف ‪38 ........................... ................................ ................................‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ :‬ت‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪ -5 -2‬روﻏﻨﮑﺎري ﭘﺎﯾﺪار ‪39 ......................... ................................ ................................‬‬
‫‪ -6 -2‬ﺗﺌﻮري ﻫﯿﺪرودﯾﻨﺎﻣﯿﮏ و روﻏﻨﮑﺎري ‪40 . ................................ ................................‬‬
‫‪ -7 -2‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ژورﻧﺎل ‪43 ............................ ................................‬‬
‫‪ -8 -2‬ﻣﺜﺎل ‪44 .......... ................................ ................................ ................................‬‬
‫ﻓﺼﻞ ﺳ ﻮم ‪ :‬ﻃﺮاﺣﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ – ﮐﻠﯿﺎت‬

‫‪ -1 -3‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ ‪54 ... ................................ ................................ ................................‬‬
‫‪ -2 -3‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﺳﺎده ‪55 ....................... ................................ ................................‬‬
‫‪ -3 -3‬ﻋﻤﻞ ﻣﺰدوج ‪58 .. ................................ ................................ ................................‬‬
‫‪ -4 -3‬ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻤﺎس ‪60 .. ................................ ................................ ................................‬‬
‫‪ -5 -3‬ﺗﺪاﺧﻞ ‪60 .......... ................................ ................................ ................................‬‬
‫‪ -6 -3‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺮزﮔﺮد‪64 .......................... ................................ ................................‬‬
‫‪ -7 -3‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﯿﺮوﯾﯽ دو ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه درﮔﯿﺮ ﺳﺎده ‪65 ......................... ................................‬‬
‫‪ -8 -3‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﻫﻠﯿﮑﺎل ‪67 ................. ................................ ................................‬‬
‫‪ -9 -3‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارد ﺑﻪ دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﯾﮏ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﻠﯿﮑﺎل ‪70 .......... ................................‬‬
‫‪ -10 -3‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﯿﺮوﯾﯽ دو ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه درﮔﯿﺮ ﻫﻠﯿﮑﺎل ﺑﺎ ﻣﺤﻮر ﻫﺎي ﻣﻮازي ‪71 ........................‬‬
‫‪ -11 -3‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﻣﺨﺮوﻃﯽ ‪73 ............... ................................ ................................‬‬
‫‪ -12 -3‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﯿﺮو ﻫﺎي وارد ﺑﻪ ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺎي ﻣﺨﺮوﻃﯽ ‪73 .......... ................................‬‬
‫‪ -13 -3‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﺣﻠﺰوﻧﯽ ‪74 ................ ................................ ................................‬‬
‫‪ -14 -3‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﯿﺮوﯾﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺣﻠﺰوﻧﯽ ‪75 . ................................ ................................‬‬
‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم ‪ :‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﻨﺶ و ﻃﺮاﺣﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه‬

‫‪ -1 -4‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﻨﺶ در دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎ ‪78 ................. ................................ ................................‬‬
‫‪ -2 -4‬ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺗﻨﺶ ﺧﻤﺸﯽ در ﭘﺎي دﻧﺪاﻧﻪ ‪78 .. ................................ ................................‬‬
‫‪ -3 -4‬اﺛﺮﻫﺎي دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ‪80 .......................... ................................ ................................‬‬
‫‪ -4 -4‬ﺷﮑﺴﺖ ﺧﺴﺘﮕﯽ در ﺳﻄﺢ دﻧﺪاﻧﻪ ‪87 .... ................................ ................................‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ :‬ث‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪ -5 -4‬ﺗﻨﺶ ﺧﺴﺘﮕﯽ در ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﻫﻠﯿﮑﺎل‪89 ......................... ................................‬‬
‫‪ -6 -4‬ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﻨﺶ آﮔﻤﺎ ‪89 ........................ ................................ ................................‬‬
‫‪ -7 -4‬ﻣﻌﺎدﻻت اﺳﺘﺤﮑﺎم آﮔﻤﺎ ‪90 .................... ................................ ................................‬‬
‫‪ -8 -4‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻫﺎي ﻫﻨﺪﺳﯽ ‪ I‬و ‪94 ......................................... .. .. .................... J‬‬
‫‪ -9 -4‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻫﺎي ﻫﻨﺪﺳﯽ اﺳﺘﺤﮑﺎم ﺧﻤﺸﯽ ‪94 .............. ................................ J‬‬
‫‪ -10 -4‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻫﺎي ﻫﻨﺪﺳﯽ اﺳﺘﺤﮑﺎم ﺳﻄﺢ ‪97 ........... .. ....................................... I‬‬
‫‪ -11 -4‬ﺿﺮاﯾﺐ اﻻﺳﺘﯿﮏ ‪98 ........................... ................................ ................................‬‬
‫‪ -12 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ‪98 .......................... ................................ ................................‬‬
‫‪ -13 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺎر ‪99 .......................... ................................ ................................‬‬
‫‪ -14 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر وﺿﻌﯿﺖ ﺳﻄﺢ ‪99 ..................... ................................ ................................‬‬
‫‪ -15 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر اﻧﺪازه ‪99 ............................... ................................ ................................‬‬
‫‪ -16 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ﺗﻮزﯾﻊ ﺑﺎر ‪99 .......................... ................................ ................................‬‬
‫‪ -17 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻧﺴﺒﺖ ﺳﺨﺘﯽ ‪100 .................... ................................ ................................‬‬
‫‪ -18 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ﭼﺮﺧﻪ ﺗﻨﺶ ‪100 ...................... ................................ ................................‬‬
‫‪ -19 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻋﺘﻤﺎد ‪101 ................... ................................ ................................‬‬
‫‪ -20 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر دﻣﺎ ‪101 .. ................................ ................................ ................................‬‬
‫‪ -21 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ﺿﺨﺎﻣﺖ دﯾﻮاره ‪101 .................. ................................ ................................‬‬
‫‪ -22 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي اﯾﻤﻨﯽ ‪102 ........................ ................................ ................................‬‬
‫‪ -23 -4‬آﻧﺎﻟﯿﺰ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ ‪103 ...................... ................................ ................................‬‬
‫‪ -24 -4‬ﺧﻼﺻﻪ رواﺑﻂ ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺳﺎده ‪105 ..................... ................................‬‬
‫‪ -25 -4‬ﺧﻼﺻﻪ رواﺑﻂ ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﻫﻠﯿﮑﺎل ‪108 .......... ................................‬‬
‫‪ -26 -4‬ﻓﺮض ﻫﺎي اوﻟﯿﻪ ﺑﺮاي ﺷﺮوع ﻃﺮاﺣﯽ در ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﻫﻠﯿﮑﺎل ‪108 .........................‬‬
‫‪ -27 -4‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﻮال اﻣﺘﺤﺎﻧﯽ ‪113 ................... ................................ ................................‬‬
‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠ ﻢ ‪ :‬ﻃﺮاﺣﯽ اﻟﻤﺎﻧﻬﺎي اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ اﻧﺘﻘﺎل ﻗﺪرت‬

‫‪ -1 -5‬اﺟﺰاي ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ اﻧﺘﻘﺎل ﻗﺪرت اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ ‪118 ...................... ................................‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ :‬ج‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪ -2 -5‬ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎ ‪118 ........ ................................ ................................ ................................‬‬
‫‪ -3 -5‬آﻧﺎﻟﯿﺰ ﻧﯿﺮوﯾﯽ ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ﺗﺨﺖ و ﮔﺮد ‪122 .............................. ................................‬‬
‫‪ -4 -5‬ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ‪ V‬ﺷﮑﻞ ‪128 ....................... ................................ ................................‬‬
‫‪ -5 -5‬روﻧﺪ ﻃﺮاﺣﯽ و اﻧﺘﺨﺎب ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ‪ V‬ﺷﮑﻞ ‪133 ...................... ................................‬‬
‫‪ -6 -5‬ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ﺗﺎﯾﻤﯿﻨﮓ ‪134 ..................... ................................ ................................‬‬
‫‪ -7 -5‬زﻧﺠﯿﺮﻫﺎ ي ﻏﻠﺘﮑﯽ ‪135 ........................ ................................ ................................‬‬
‫‪ -8 -5‬ﮐﺎﺑﻞ ﻫﺎي ﻓﻠﺰي ‪144 ............................ ................................ ................................‬‬
‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸ ﻢ ‪ :‬ﮐﻼچ‪ ،‬ﺗﺮﻣﺰ‪ ،‬ﮐﻮﭘﻠﯿﻨﮓ و ﭼﺮخ ﻟﻨﮕﺮ‬

‫‪ -1 -6‬ﮐﻼﭼﻬﺎ‪ ،‬ﺗﺮﻣﺰﻫﺎ ‪ ،‬ﮐﻮﭘﻠﯿﻨﮓ ﻫﺎ و ﭼﺮخ ﻟﻨﮕﺮ ﻫﺎ ‪150 ..................... ................................‬‬
‫‪ -2 -6‬اﻧﻮاع ﮐﻼﭼﻬﺎ و ﺗﺮﻣﺰﻫﺎ ‪150 .................... ................................ ................................‬‬
‫‪ -3 -6‬ﺗﺮﻣﺰ ﻣﺨﺮوﻃﯽ ‪151 ............................... ................................ ................................‬‬
‫‪ -4 -6‬ﺗﺮﻣﺰ ﮐﻔﺸﮑﯽ ‪151 ................................ ................................ ................................‬‬
‫‪ -5 -6‬ﺗﺮﻣﺰ ﻧﻮاري )‪151 ............ ................................ ................................ (Band Brake‬‬
‫‪ -6 -6‬ﺗﺤﻠﯿﻞ اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﯾﮏ ﺗﺮﻣﺰ ﯾﺎ ﮐﻼچ ﺳﺎده ‪152 .......................... ................................‬‬
‫‪ -7 -6‬ﺧﻮد ﻗﻔﻠﯽ ﯾﺎ ﺷﺮط ﺧﻮد ﻗﻔﻠ ﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪153 ............................ ................................‬‬
‫‪ -8 -6‬ﺗﺮﻣﺰﻫﺎي ﻧﻮاري ) ﺗﺴﻤﻪ اي ( ‪153 ............ ................................ ................................‬‬
‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪ -1‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﻮاﻻت اﻣﺘﺤﺎن ) ﮐﺘﺎب ﺑﺎز ( ‪159 ........................... ................................‬‬
‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪ -2‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺆاﻻت اﻣﺘﺤﺎن ) ﮐﺘﺎب ﺑﺴﺘﻪ ( ‪167 ....................... ................................‬‬
‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪ -3‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﺴﺎﯾﻞ ﺣﻞ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن ‪168 ..................................................‬‬
‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪ -4‬ﺧﻼﺻﻪ رواﺑﻂ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﺘﺎب ﻗﺪﯾﻢ ﺷﯿﮕﻠﯽ ‪174 ........‬‬
‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪ -5‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﯾﯽ از ﺟﻌﺒﻪ دﻧﺪه ‪182 ..... ................................ ................................‬‬
‫‪1‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪:‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫ﺑ ﻪ ﻧﺎم ﺧﺪا‬
‫ﻋﻨﻮان درس ‪ :‬ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰا ء ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ‪II‬‬

‫‪ 3‬واﺣﺪ درﺳﯽ ) ‪ 51‬ﺳﺎﻋﺖ (‬
‫ﻣﺮ ا ﺟﻊ ‪:‬‬
‫‪[1] Richard Budynas, Keith Nisbett, 2011, Shigley's Mechanical Engineering Design, McGraw-‬‬
‫‪Hill, Ninth Edition, ISBN 978–0–07–352928–8‬‬
‫‪[2] MARKS’ STANDARD HANDBOOK FOR MECHANICAL ENGINEERS, 2007, New‬‬

‫‪York, McGraw-Hill, ISBN-13: 978-0-07-142867-5‬‬
‫ﻧﺤﻮه ارزﯾﺎﺑﯽ ‪:‬‬
‫‪ 1‬ـ اﻣﺘﺤﺎن ﻣﯿﺎن ﺗﺮم ) ﮐﺘﺎب ﺑﺎز ( ‪% 40‬‬

‫ﺗﺎرﯾﺦ اﻣﺘﺤﺎن ﻣﯿﺎن ﺗﺮم ‪ :‬ﻫﻔﺘﻪ ﻧﻬﻢ ﺗﺮم ) روز ؟؟؟ ﻣﻮرخ ؟؟؟ (‬
‫‪ -2‬اﻣﺘﺤﺎن ﭘﺎﯾﺎن ﺗﺮم ) ﮐﺘﺎب ﺑﺎز ( ‪% 45‬‬
‫‪ 3‬ـ ﭘﺮوژه درﺳﯽ ) ﭘﻨﺠﺎه درﺻﺪ ( ‪ +‬ﺗﮑﺎﻟﯿﻒ ) ﺑﯿﺴﺖ درﺻﺪ ( ‪ +‬ﮐﻮﺋﯿﺰ ) ﺳﯽ درﺻﺪ ( ) ‪( % 15‬‬
‫‪ -4‬ﺣﻀﻮر در ﮐﻼس ) ﻏﯿﺒﺖ ﺗﺎ ﺷﺶ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺎ ﮐﺴﺮ ‪ 0.1‬ﻧﻤﺮه ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﺟﻠﺴﻪ ﻏﯿﺒﺖ ﻣﺠﺎز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و‬
‫ﻏﯿﺒﺖ ﺑﯿﺶ از ﺷﺶ ﺟﻠﺴﻪ‪ ،‬ﺣﺬف آﻣﻮزﺷﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد (‬
‫روش و ﻫﺪف ‪ :‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﻣﺪاوم ﺑﺎ آﻣﻮزش و ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﺴﺘﻤﺮ ) ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﺷﺮوع و ﯾﺎ‬
‫اﻧﺘﻬﺎي ﻫﺮ ﺟﻠﺴﻪ ﮐﻮﺋﯿﺰ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد (‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ‪ : 1‬ﺗﺤﻮﯾﻞ ﭘﺮوژه درﺳﯽ ﺷﺮط ﻻزم ﺑﺮاي ﮔﺬراﻧﺪن درس ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺻﻮرﺗﯿﮑﻪ ﻧﻤﺮه‬
‫اﻣﺘﺤﺎن ﭘﺎﯾﺎن ﺗ ﺮم ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 6 / 5‬از ‪ 20‬ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬داﻧﺸﺠﻮ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ درس را ﺑﮕﺬراﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ‪ : 2‬ﻣﻬﻠﺖ ﺗﺤﻮﯾﻞ ﺗﮑﺎﻟﯿﻒ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ از ﺗﺎرﯾﺦ اﻋﻼم آن و ﻣﻬﻠﺖ اراﯾﻪ ﭘﺮوژه ﻫﺎي درﺳﯽ‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ دو ﻫﻔﺘﻪ از ﺗﺎرﯾﺦ اﻋﻼم آن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﭘﯿﺶ ﻧﯿﺎزﻫﺎ ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰا ي ﯾﮏ‬
‫ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎ ي ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ‪:‬‬

‫‪CATIA, ANSYS, ABAQUS‬‬
‫ﻧﺤﻮه ﺗﻤﺎس و ﺳﺎﯾﺖ داﻧﺸﮕﺎه ‪:‬‬

‫داﻧﺸﮑﺪه ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻣﮑﺎﻧﯿﮏ و اﻧﺮژي ‪ ،‬ﻃﺒﻘﻪ دوم‪ ،‬اﺗﺎق ‪ ، 317‬ﻋﺒﺎس رﻫﯽ‬
‫ﺗﻠﻔﻦ ‪ 73932686 :‬اﯾﻤﯿﻞ ‪ abbasrahi@yahoo.com :‬و ‪A_Rahi@sbu.ac.ir‬‬
‫‪2‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪:‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫ﺳﺮﻓﺼﻞ ﻫﺎ ‪:‬‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰا ي ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﯾﮏ ‪:‬‬
‫‪ 1‬ـ ﻣﻘﺪﻣﻪ اي ﺑﺮ اﺻﻮل ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫‪ -2‬ﻣﻮاد ‪ ) Materials ،‬ﻧﻤﻮدار ﺗﻨﺶ‪ -‬ﮐﺮﻧﺶ‪ ،‬ﻣﻮاد ﻧﺮم و ﻣﻮاد ﺗﺮد (‬
‫‪ -3‬ﻣﻘﺪﻣﻪ اي ﺑﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﻨﺶ‬
‫‪ -4‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ )‪( Deflection‬‬
‫‪ 5‬ـ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺑﺎرﻫﺎي اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ )‪( Static failure‬‬
‫‪ -1 -5‬ﺗﺌﻮرﯾ ﻬﺎي ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮاي ﻣﻮاد ﻧﺮم‬
‫‪ -2 -5‬ﺗﺌﻮرﯾ ﻬﺎي ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮاي ﻣﻮاد ﺗﺮد‬
‫‪ 6‬ـ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺑﺎرﻫﺎي دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ و ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ‬
‫‪ -1 -6‬ﭘﺪﯾﺪه ﺧﺴﺘﮕﯽ و آزﻣﺎﯾﺶ ﺧﺴﺘﮕﯽ‬
‫‪ -2 -6‬ﺗﺌﻮرﯾﻬﺎي ﺧﺴﺘﮕﯽ‬
‫‪ 7‬ـ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺤﻮر ) ﺷﺎﻓﺖ ( ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺧﺎر ‪ +‬ﻃﺮاﺣﯽ ﭘﯿﻦ‬
‫‪ 8‬ـ ﻃﺮاﺣﯽ ﭘﯿﭻ ﻫﺎ و ﭘﺮچ ﻫﺎ و اﺗﺼﺎﻻت ﻏﯿﺮ داﺋﻢ‬
‫‪ -9‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺟﻮش ) ﺗﺤﻠﯿﻞ اﺳﺘﺤﮑﺎم (‬
‫) ده ﻓﺼﻞ اول ﮐﺘﺎب ﺷﯿﮕﻠﯽ (‬ ‫‪ -10‬ﻃﺮاﺣﯽ ﻓﻨﺮﻫﺎ‬
‫‪--------------------------------------------------------‬‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰا ي ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ دو ‪:‬‬
‫‪ -11‬ﯾﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎ ي ﻏﻠﺘﺸﯽ‬
‫‪ -12‬ﯾﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎ ي ﻟﻐﺰﺷﯽ‬
‫‪ -13‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ‬
‫‪ -1 -13‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﺳﺎده‬
‫‪ -2 -13‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﻫﻠﯿﮑﺎل‬
‫‪ -3 -13‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﺣﻠﺰوﻧﯽ و ﻣﺨﺮوﻃﯽ‬
‫‪ -14‬ﻃﺮاﺣﯽ اﻟﻤﺎﻧﻬﺎي اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ اﻧﺘﻘﺎل ﻗﺪرت‬
‫‪ -1 -14‬ﺗﺴﻤﻪ‬
‫‪ -2 -14‬زﻧﺠﯿﺮ‬
‫‪ -3 -14‬ﮐﺎﺑﻞ‬
‫‪ -15‬ﮐﻼ چ‪ ،‬ﺗﺮﻣﺰ ‪ ،‬ﮐﻮﭘﻠﯿﻨﮓ و ﭼﺮخ ﻟﻨﮕﺮ‬
‫‪ -16‬ﺗ ﻮ ﻟﺮاﻧﺴﻬﺎ و اﻧﻄﺒﺎﻗﺎت‬
‫‪ -17‬آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﯽ از اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و ﻧﺤﻮه اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﻬﺎ‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪3 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫ﯾﺎدآوري ‪:‬‬
‫ﺗﺌﻮرﯾﻬﺎي ﺷﮑﺴﺖ و ﯾﺎ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ‬
‫اﻟﻒ ( ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻨﺶ ﺛﺎﺑﺖ در ﻗﻄﻌﻪ ) ﺑﺎرﮔﺬاري ﺛﺎﺑﺖ (‬

‫‪ -1‬ﺗﺌﻮري ﻫﺎي ﺷﮑﺴﺖ ﺑﺮاي ﻣﻮاد ﻧﺮم ‪S yt  S yc ,  F  0.05 :‬‬
‫‪ -1 -1‬ﺗﺌﻮري ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﻨﺶ ﺑﺮﺷﯽ‪ ،‬ﺗﺮﺳﮑﺎ ) ‪(Maximum Shear Stress Theory: MSS‬‬
‫‪ -2 -1‬ﺗﺌﻮري اﻧﺮژي ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ ) ‪( Distortion Energy Theory: DE‬‬
‫‪ -3 -1‬ﺗﺌﻮري ﮐﻮﻟﻤﺐ‪ -‬ﻣﻮر ﺑﺮاي ﻣﻮاد ﻧﺮم )‪( Ductile Coulomb-Mohr: DCM‬‬
‫‪ -2‬ﺗﺌﻮري ﻫﺎي ﺷﮑﺴﺖ ﺑﺮاي ﻣﻮاد ﺗﺮد ‪Sut  Suc ,  F 0.05 :‬‬
‫‪ -1 -2‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﻨﺶ ﻧﺮﻣﺎل ) ‪(Maximum Normal Stress Theory: MNS‬‬

‫‪ -2 -2‬ﺗﺌﻮري ﮐﻮﻟﻤﺐ‪ -‬ﻣﻮر ﺑﺮاي ﻣﻮاد ﺗﺮد )‪( Brittle Coulomb-Mohr Theory: BCM‬‬
‫‪ -3 -2‬ﺗﺌﻮري اﺻﻼح ﺷﺪه ﻣﻮر ) ‪( Modified Mohr Theory: MM‬‬
‫ب ( ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻨﺶ ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ در ﻗﻄﻌﻪ ) ﺑﺎرﮔﺬاري دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ( ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ دور ﺑﺎﻻ )‪( HCF‬‬
‫‪ -1‬ﺗﺌﻮري ﻫﺎي ﺷﮑﺴﺖ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺑﺮاي ﻣﻮاد ﻧﺮم ‪S yt  S yc ,  F  0.05 :‬‬
‫‪ -1 -1‬ﺗﺌﻮري ﮔﻮدﻣﻦ‬
‫‪ -2 -1‬ﺗﺌﻮري ﺳﺎدرﺑﺮگ‬
‫‪ -3 -1‬ﺗﺌﻮري اﺻﻼح ﺷﺪه ﮔﻮدﻣﻦ‬
‫‪ -4 -1‬ﺗﺌﻮري ﺧﻂ ﮔﺮﺑﺮ‬
‫‪ -5 -1‬ﺗﺌﻮري ﺑﯿﻀﯽ ‪ASME‬‬
‫‪ -2‬ﺗﺌﻮري ﻫﺎي ﺷﮑﺴﺖ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺑﺮاي ﻣﻮاد ﺗﺮد ‪Sut  Suc ,  F 0.05 :‬‬
‫‪ -1 -2‬ﺗﺌﻮري اﺳﻤﯿﺖ دوﻻن ) ‪( Smith-Dolan Theory: SD‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ‪ :‬ﻣﻮاد ﺗﺮد در ﮐﺸﺶ و ﻣﻮاد ﻧﺮم در ﺑﺮش ﺷﮑﺴﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪:‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫ﻓﺼﻞ اول‪:‬‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﻏﻠﺘﺸﯽ‬

‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪SKF‬‬
‫‪5‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪:‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪ -1 -1‬ﯾﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ﺗﻤﺎس ﻏﻠﺘﺸﯽ ) ‪( Anti friction Bearings‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ ‬اﻧﻮاع ﯾﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ﻏﻠﺘﺸﯽ‬
‫‪ -1‬ﯾﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ﻏﻠﺘﺸﯽ ﺑﺮاي ﺗﺤﻤﻞ ﺑﺎرﻫﺎي ﺷﻌﺎﻋﯽ ﺧﺎﻟﺺ‬
‫‪ -2‬ﯾﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ﻏﻠﺘﺸﯽ ﺑﺮاي ﺗﺤﻤﻞ ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺤﻮري ﺧﺎﻟﺺ ) ﮐﻒ ﮔﺮد (‬
‫‪ -3‬ﯾﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ﻏﻠﺘﺸﯽ ﺑﺮاي ﺗﺤﻤﻞ ﺑﺎرﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از ﺑﺎرﻫﺎي ﺷﻌﺎﻋﯽ و ﻣﺤﻮري ‪.‬‬
‫اﺟﺰاء اﺻﻠﯽ ﯾﮏ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﻏﻠﺘﺸﯽ‬ ‫‪‬‬
‫‪ -1‬رﯾﻨﮓ داﺧﻠﯽ‬
‫‪ -2‬رﯾﻨﮓ ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫‪ -3‬اﺟﺰاي ﻏﻠﺘﺸﯽ‬
‫‪ -4‬ﺟﺪا ﮐﻨﻨﺪه‬
‫‪ -5‬ﮐﺎﺳﻪ ﻧﻤﺪ‬
‫‪ ‬اﺟﺰاء ﻏﻠﺘﺸﯽ‬
‫اﻟﻒ ( ﮐﺮوي و ﯾﺎ ﺳﺎﭼﻤﻪ )‪(Ball‬‬
‫‪d‬‬ ‫ب ( ﻏﻠﺘﮏ )‪(Roller‬‬

‫‪L‬‬
‫‪L‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ﺳﻮزﻧﯽ ﺷﮑﻞ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻮع ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﺑﺮاي ﺗﺤﻤﻞ‬ ‫اﮔﺮ ﻧﺴﺒﺖ ‪ 4‬‬
‫‪d‬‬
‫ﺑﺎر ﺷﻌﺎﻋﯽ زﯾﺎد ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ رود ‪.‬‬
‫ج ( ﺧﻤﺮه اي وﯾﺎ ﺑﺸﮑﻪ اي )‪(spherical‬‬
‫د ( ﻣﺨﺮوﻃﯽ )‪(tapered‬‬
‫‪6‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪:‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪ -2 -1 ‬اﻧﻮاع ﯾﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ﺑﺎل ﺑﺮﯾﻨﮓ‬
‫‪ -1‬ﺑﺎل ﺑﺮﯾﻨﮓ ﻫﺎي ﺷﻌﺎﻋﯽ ﺷﯿﺎر ﻋﻤﯿﻖ ) ‪( Deep groove ball bearings‬‬
‫‪ -2‬ﺑﺎل ﺑﺮﯾﻨﮓ ﻫﺎي ﻧﻮع ﻣﺤﻮري ‪ ،‬ﮐﻒ ﮔﺮد ) ‪( Thrust Bearings‬‬
‫‪ -3‬ﺑﺎل ﺑﺮﯾﻨﮓ ﺗﻤﺎس زاوﯾﻪ اي ) ‪( Angular contacting bearing‬‬
‫‪ -4‬ﺑﺎل ﺑﺮﯾﻨﮓ ﺧﻮد ﻣﯿﺰان ) ‪( Self alignment Ball Bearing‬‬
‫‪ -3 -1 ‬اﻧﻮاع روﻟﺮﺑﺮﯾﻨﮓ ﻫﺎ‬
‫‪ -1‬روﻟﺮﺑﺮﯾﻨﮓ ﻏﻠﺘﮏ ﺳﺎده‬
‫‪ -2‬روﻟﺮﺑﺮﯾﻨﮓ ﺧﻤﺮه اي‬
‫‪ -3‬روﻟﺮﺑﺮﯾﻨﮓ ﺳﻮزﻧﯽ‬
‫‪ -4‬روﻟﺮﺑﺮﯾﻨﮓ ﻣﺨﺮوﻃﯽ‬
‫ﻋﻤﺮ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ‪ :‬ﻋﻤﺮ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﻞ ﺗﻌﺪاد دورﻫﺎ ﯾ ﺎ ﺗﻌﺪاد ﺳﺎﻋﺘﻬﺎي ﮐﺎر ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن در ﺳﺮﻋﺖ زاوﯾﻪ اي‬
‫ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻌ ﻠ ﻮ ﻣ ﯽ ﮐﻪ در آن ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﺧﺮاﺑﯽ ﭘﺪﯾﺪ آﯾﺪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻋﻤﺮ ﺗﺸﺨﯿﺺ ) ﻋﻤﺮ ﭘﺎﯾﻪ ( ‪ : L 10‬ﻋﻤﺮ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﯾﮏ ﮔﺮوه از ﺑﺎل ﺑﺮﯾﻨﮓ ﻫﺎ ﯾﺎ روﻟﺮﺑﺮﯾﻨﮕﻬﺎي ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ‬
‫ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻌﺪاد دورﻫﺎ ﯾﺎ ﺳﺎﻋﺘﻬﺎي ﮐﺎر ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻌﻠﻮﻣﯽ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ در ده درﺻﺪ از ﮔﺮوه‬
‫ﯾﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎ ﺧﺮاﺑﯽ اﯾﺠﺎد ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻋﻤﺮ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺣﺪود ‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 5‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﻤﺮ ‪ L10‬اﺳﺖ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻋﻤﺮ و ﺑﺎر ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕ ﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻌﮑﻮس دارﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ -4 -1 ‬ﻋﻤﺮ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن‬
‫ﺗﺠﺮﺑﻪ و آزﻣﺎﯾﺶ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﻦ دو ﮔﺮوه ﻣﺸﺎﺑﻪ از ﯾﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ‪ F 1‬و ‪F 2‬‬
‫ﻗﺮار دارﻧﺪ و ﻋﻤﺮﻫﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ‪ L 1‬و ‪ L 2‬دارﻧﺪ راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﺑﺮﻗﺮار اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪q‬‬
‫‪L1  F2 ‬‬
‫‪  ‬‬
‫‪L2  F1 ‬‬
‫ﮐﻪ در آن‬
‫‪ : q=3‬ﺑﺮاي ﺑﺎل ﺑﺮﯾﻨﮕﻬﺎ‬

‫‪10‬‬
‫‪ : q ‬ﺑﺮاي روﻟﺮﺑﺮﯾﻨﮕﻬﺎ‬
‫‪3‬‬
‫‪ -5 -1 ‬ﻇﺮﻓﯿﺖ دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ) ‪( C‬‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺑﺎري اﺳﺖ ﮐﻪ رﯾﻨﮓ داﺧﻠﯽ ﯾﮏ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺤﻤﻞ ﮐﻨﺪ و ﺗﺤﺖ آن ﺑﺎر‪ ،‬رﯾﻨﮓ داﺧﻠﯽ ‪ 10 6‬دور‬
‫ﻋﻤﺮ ﻧﻤﺎﯾﺪ ) ﺑ ﭽﺮﺧﺪ ( ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻓﻮق ﻣﯽ ﺗﻮان ﻣﻘﺪار ﻋﻤﺮ ﯾﮏ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﺗﺤﺖ ﺑﺎر ‪ F‬را ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮد ‪:‬‬
‫‪F 2 =C‬‬ ‫‪‬‬ ‫دور ‪L 2 = 10 6‬‬
‫?=‪L‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪F 1 =F‬‬

‫‪L1‬‬ ‫‪F‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪ ( 2 )q ‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪ ( )q‬‬
‫‪L2‬‬ ‫‪F1‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪F‬‬
‫‪C q‬‬
‫(‪ L‬‬ ‫‪)  L10‬‬
‫‪F‬‬
‫‪L10  10 6‬‬
‫‪L10 h‬‬ ‫‪‬‬
‫‪60 n‬‬
‫ﮐﻪ در آن ‪:‬‬
‫‪ : L 10‬ﻋﻤﺮ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﯿﻠﯿﻮن دور‬

‫‪ : C‬ﻇﺮﻓﯿﺖ دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ‪ ‬از ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ]‪[KN‬‬
‫‪ : F‬ﺑﺎر ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ]‪[KN‬‬
‫‪ : n‬ﺳﺮﻋﺖ زاوﯾﻪ اي ﺷﺎﻓﺖ )‪(rpm‬‬
‫‪ : L 10 h‬ﻋﻤﺮ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺳﺎﻋﺖ‬
‫‪ -6 -1‬ﻇﺮﻓﯿﺖ اﺳﺘﺎ ﺗ ﯿﮑﯽ ) ‪(C 0‬‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﯿﺰان ﺑﺎري اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻗﻄﺮ ﺟﺰء ﻏﻠﺘﺸﯽ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ) ﺳﺎﭼﻤﻪ ﯾﺎ روﻟﺮ ( ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ ‪ 0.0001‬ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫ﻗﻄﺮ را اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪.‬‬
‫‪9‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪:‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪ -7 -1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﻣﻌﺎدل‬
‫ﻫﺮﮔﺎه ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از ﺑﺎر ﺷﻌﺎﻋﯽ و ﺑﺎر ﻣﺤﻮري ﺑﺮ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن اﻋﻤﺎل ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻣﻘﺪار ﺑﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﻣﻌﺎدل را ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻋﻤﺮ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮد ‪ .‬ﺑﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﻣﻌﺎدل ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ ) .‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﮐﺘﺎب‬
‫ﺷﯿﮕﻠﯽ وﯾﺮاﯾﺶ ﻗﺪﯾﻢ (‬
‫? ‪P  Feq ‬‬
‫) ‪Fe  max( Fe 1 , Fe 2‬‬
‫‪Fe 1 V Fr‬‬ ‫‪Fe 2  X V Fr Y Fa‬‬
‫ﺿﺮﯾﺒﻬﺎي ﺑﺎر ﺷﻌﺎﻋﯽ ﻣﻌﺎدل‬

‫‪Y2‬‬ ‫‪X2‬‬ ‫‪Y1‬‬ ‫‪X1‬‬ ‫ﻧﻮع ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن‬
‫‪1/ 4‬‬ ‫‪0/ 5‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﺑﻠﺒﺮﯾﻨﮓ ﻫﺎي ﺗﻤﺎس ﺷﻌﺎﻋﯽ‬
‫‪1/ 2‬‬ ‫‪0 / 45‬‬ ‫‪1 / 25‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﺑﻠﺒﺮﯾﻨﮓ ﻫﺎي ﺗﻤﺎس زاوﯾﻪ اي ﺑﺎ زاوﯾﻪ ﮐﻢ ﺷﯿﺐ‬
‫‪0 / 75‬‬ ‫‪0/ 4‬‬ ‫‪0 / 75‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﺑﻠﺒﺮﯾﻨﮓ ﻫﺎي ﺗﻤﺎس زاوﯾﻪ اي ﺑﺎ زاوﯾﻪ ﭘﺮﺷﯿﺐ‬
‫‪1 / 25‬‬ ‫‪0 / 63‬‬ ‫‪0 / 75‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﺑﻠﺒﺮﯾﻨﮓ ﻫﺎي دور ردﯾﻔﻪ و دوﺑﻠﻪ ) ﻧﻮع ‪ DB‬ﯾﺎ ‪( DF‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ‪ :‬از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ) ‪ X 1‬و ‪ ( Y 1‬و ﯾﺎ ) ‪ X 2‬و ‪ ( Y 2‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯿﮕﺮدد ﮐﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﻘﺪار را ﺑﺮاي ‪ Fe 2‬اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ : F r‬ﺑﺎر ﺷﻌﺎﻋﯽ‬ ‫‪ : F e . F eq‬ﺑﺎر ﻣﻌﺎدل‬

‫‪ : V‬ﺿﺮﯾﺐ ﭼﺮﺧﺶ‬ ‫‪ : F a‬ﺑﺎر ﻣﺤﻮري‬
‫‪V =1‬‬ ‫ﭼﺮﺧﺎن ﺑﻮدن رﯾﻨﮓ داﺧﻠﯽ‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﭼﺮﺧﺶ‬ ‫ﭼﺮﺧﺎن ﺑﻮدن رﯾﻨﮓ ﺧﺎرﺟﯽ ‪V = 1.2‬‬
‫‪V =1‬‬ ‫ﺑﺮاي ﯾﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ﺧﻮد ﻣﯿﺰان‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ‪ X‬و ‪ Y‬ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد و ﻗﻄﺮ ﺳﺎﭼﻤﻪ ﻫﺎ و ﻧﻮع ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ و در ﺟﺪول ‪ 11 -2‬ﮐﺘﺎب ) ﺟﺪول ﻓﻮق (‬
‫آﻣﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮ ﻻ ً ﯾﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ﻏﻠﺘﺸﯽ را از ﻟﺤﺎظ ﮐﻼس ﮐﺎري ﺑﻪ ﺳﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﺳﺒﮏ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﺳﻨﮕﯿﻦ ﻃﺒﻘﻪ‬
‫ﺑﻨﺪي ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻧﺤﻮه ﻧﺎﻣﮕﺬاري ﯾﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎ در ﮐﺎﺗﺎﻟﻮﮔﻬﺎي ﺳﺎزﻧﺪه ﻋﻨﻮان ﻣﯽ ﮔﺮدد و ﻣﻌﻤﻮﻻ ً ﻧﻮع ﮐﻼس ﮐﺎري و ﻗﻄﺮ داﺧﻠﯽ‬
‫ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن در اﯾﻦ ﻧﺎﻣﮕﺬاري ﻣﺴﺘﺘﺮ اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﺜ ﻼ ً در ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪ SKF‬ﺑﺮاي دو ﻣﺪل ‪ 6304 :‬و ‪ 6204‬ﻗﻄﺮ داﺧﻠﯽ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 20‬ﻣﯿﻠﯿﻤﺘﺮ اﺳﺖ وﻟﯽ ﮐﻼس ﮐﺎري آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪04 * 5  d‬‬
‫‪2,3‬‬ ‫ﮐﻼس ﮐﺎري ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن را ﻣﯽ ﻫﺪ ‪‬‬
‫‪ -8 -1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﻣﻌﺎدل ﺑﺮاي ﯾﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ‪ ) D.G.B.B‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪( SKF‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺑﺮاي ﯾﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ‪ ، D.G.B.B‬ﻣﻘﺪار ﺑﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﻣﻌﺎدل ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪ SKF‬از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﺑﺪﺳﺖ‬
‫ﻣﯽ آﯾﺪ ‪:‬‬
‫‪Fa‬‬
‫‪P  Fr‬‬ ‫‪when‬‬ ‫‪e‬‬
‫‪Fr‬‬
‫‪Fa‬‬
‫‪P  X Fr Y Fa‬‬ ‫‪when‬‬ ‫‪e‬‬
‫‪Fr‬‬
‫‪ : P‬ﺑﺎر ﻣﻌﺎدل دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ‬ ‫‪ : F a‬ﺑﺎر ﻣﺤﻮري ‪ : F r‬ﺑﺎر ﺷﻌﺎﻋﯽ‬
‫‪Fa‬‬
‫‪ f o‬ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬ ‫‪ : X, Y, e‬ﺿﺮاﯾﺒﯽ ﮐﻪ از ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ 4‬ﺻﻔﺤﻪ ‪ 299‬ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪ SKF‬ﺑﺮﺣﺴﺐ‬
‫‪Co‬‬
‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ 4‬ﺻﻔﺤﻪ ‪ 299‬ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪SKF‬‬
‫و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ‪ f0‬و ‪ C 0‬ﻧﯿﺰ از ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺑﺎل ﺑﺮﯾﻨﮓ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ از ﺟﺪاول ﺗﻮﻟﯿﺪات ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن‬
‫) ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ( ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -9 -1 ‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺎر اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﻣﻌﺎدل‬
‫ﺑﺎر اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﻣﻌﺎدل ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪ SKF‬ﺑﺮاي ﯾﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ﺷﯿﺎر ﻋﻤﯿﻖ )‪ ( D.G.B.B‬ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪:‬‬
‫) ‪P0  Max ( P01 , P02‬‬

‫‪P01  0.6Fr  0.5Fa‬‬
‫‪P02  Fr‬‬
‫‪ -10 -1 ‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎر ﺷﻌﺎﻋﯽ ﺑﺮاي ﺑﺎل ﺑﺮﯾﻨﮕﻬﺎي ﺷﯿﺎر ﻋﻤﯿﻖ‬
‫در ﺳﺮﻋﺘﻬﺎ و ﺷﺘﺎﺑﻬﺎي زﯾﺎد‪ ،‬ﺑﺮاي ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﻬﺘﺮ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﺑﺎل ﺑﺮﯾﻨﮓ ﺷﯿﺎر ﻋﻤﯿﻖ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﯾﮏ ﺣﺪاﻗﻞ ﻧﯿﺮوي‬
‫ﺷﻌﺎﻋﯽ ﺑﻪ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن اﻋﻤﺎل ﮔﺮدد ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪ SKF‬ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪v  n ‬‬ ‫‪ dm ‬‬
‫‪Frm‬‬ ‫‪ Kr ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 1000 ‬‬ ‫‪ 100 ‬‬
‫‪Where:‬‬
‫)‪F rm : Minimum radial load (KN‬‬
‫)‪K r minimum load factor (product table‬‬

‫‪mm 2‬‬
‫‪‬‬ ‫‪:‬‬ ‫‪Oil‬‬ ‫‪viscosity‬‬ ‫‪at‬‬ ‫‪operation‬‬ ‫‪temp‬‬ ‫(‬ ‫)‬
‫‪s‬‬
‫)‪n: Rotational speed (rpm‬‬
‫)‪d m : Bearing mean diameter (mm‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Where d m ‬‬ ‫)‪( d  D‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ -11 -1 ‬ﻃﺮاﺣﯽ ) اﻧﺘﺨﺎب ( ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪SKF‬‬

‫اﻟﻒ ( اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻮع ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن )‪(type‬‬
‫ب ( اﻧﺘﺨﺎب ﺳﺎﯾﺰ و اﻧﺪازه ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن‬
‫اﻟﻒ ( اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻮع ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن )‪(type‬‬

‫ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ذﯾﻞ در اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻮع ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﻣﻮﺛﺮﻧﺪ ‪:‬‬
‫‪ -2‬ﺑﺎر ) ‪( Load‬‬ ‫‪ -1‬ﻓﻀﺎي ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس‬
‫‪ -4‬دﻗﺖ )‪(Precision‬‬ ‫‪ -3‬ﻧﺎﻫﻢ راﺳﺘﺎﯾﯽ )‪(Misalignment‬‬
‫‪ -6‬ﺣﺮﮐﺖ آرام ) ﺳﺮ و ﺻﺪاي ﮐﻢ ( ‪noise‬‬ ‫‪ -5‬ﺳﺮﻋﺖ )‪(Speed‬‬
‫‪ -8‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎن در ﺟﻬﺖ ﻃﻮﻟﯽ‬ ‫‪ -7‬ﺳﺨﺘﯽ ـ ﻣﺎﺷﯿﻦ اﺑﺰار‬
‫‪ -10‬آب ﺑﻨﺪي داﺧﻠﯽ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن )‪(Seals‬‬ ‫‪ -9‬ﺟﺎ زدن و ﺧﺎرج ﮐﺮدن‬
‫ب ( اﻧﺘﺨﺎب ﺳﺎﯾﺰ و اﻧﺪازه ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن‬
‫ﻋﻤﺮ ﯾﮏ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﻏﻠﺘﺸﯽ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ذﯾﻞ واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪ -2‬ﻋﻤﺮ اﻟﻤﺎن ﭼﺮﺧﻨﺪه‬ ‫‪ -1‬ﻋﻤﺮ ﭘﻮﺳﺘﻪ داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن‬

‫‪ -4‬روﻏﻨﮑﺎري‬ ‫‪ -3‬ﻋﻤﺮ ﺑﺨﺶ ﺟﺪا ﮐﻨﻨﺪه‬
‫‪ - 6‬ﺑﺎر )‪(Load‬‬ ‫‪ -5‬ﻗﻄﻌﻪ آب ﺑﻨﺪي ﮐﻨﻨﺪه )‪(seals‬‬
‫‪ -12 -1 ‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ‬
‫ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ در ﺣﺎﻟﺘﻬﺎي ﭼﺮﺧﺶ آﻫﺴﺘﻪ ﺷﺎﻓﺖ‪ ،‬ﺣﺮﮐﺖ ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ آﻫﺴﺘﻪ ﺑﺮاي ﺷﺎﻓﺖ و‬
‫زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺷﺎﻓﺖ ﻣﺪت زﻣﺎن ﮐﻮﺗﺎﻫﯽ ﺳﺎﮐﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮد ‪ .‬در ﻫﺮ ﺣﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﺿﺮﯾﺐ‬
‫اﻃﻤﯿﻨﺎن اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﺣﺘﻤ ﺎ ً ﺑﺮاي ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﭼﮏ ﺷﻮد ‪ .‬ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪:‬‬
‫‪Co‬‬
‫‪So ‬‬
‫‪Po‬‬
‫‪ : P 0‬ﺑﺎر اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﻣﻌﺎدل‬ ‫‪ : S 0‬ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ‪،‬‬

‫‪ : C 0‬ﻇﺮﻓﯿﺖ اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ‬
‫ﻣﻘﺪار ﻣﺠﺎز ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ در ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ 10‬ﺻﻔﺤﻪ ‪ 77‬ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪ SKF‬آﻣﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل در ﮐﺎرﮐﺮد ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﻣﻘﺪار آن ) ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ( ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﯾﮏ ﺑﺎﺷﺪ و‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ‪ S 0‬ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﯾﮏ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -13 -1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻋﻤﺮ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن )‪ (D.G.B.B‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪SKF‬‬
‫‪q‬‬
‫‪C ‬‬
‫‪L10‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫ﻋﻤﺮ ﭘﺎﯾﻪ ) ﻋﻤﺮ ﺗﺸﺨﯿﺺ (‬
‫‪P ‬‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﮐﻪ ﻋﻤﺮ واﻗﻌﯽ ﯾﮏ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن در ﺷﺮاﯾﻂ واﻗﻌﯽ ﮐﺎرﮐﺮد ﺑﺎ ﻣﻘﺪار ﻋﻤﺮ ﭘﺎﯾﻪ آن ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫در ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪ SKF‬ﻋﻤﺮ اﺻﻼح ﺷﺪه ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪q‬‬
‫‪C ‬‬
‫‪L nm  a1askf‬‬ ‫‪ ‬‬
‫‪P ‬‬
‫‪10 6‬‬
‫‪( Lnm ) h ‬‬ ‫‪Lnm‬‬
‫‪60n‬‬
‫‪ : L nm‬ﻋﻤﺮ اﺻﻼح ﺷﺪه ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﺑﺮ اﺳﺎس ‪ SKF‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﯿﻠﯿﻮن دور ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻋﺘﻤﺎد ‪(100-n)%‬‬
‫‪ : C‬ﻇﺮﻓﯿﺖ دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن‬
‫‪ : P‬ﺑﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﻣﻌﺎدل‬
‫‪ : a 1‬ﺿﺮﯾﺐ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻋﺘﻤﺎد ) ﺟﺪول ‪ 1‬ص ‪ 53‬ﺟﺪول ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪( SKF‬‬
‫ﺟﺪول ‪ 1‬ص ‪ 53‬ﺟﺪول ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪SKF‬‬
‫‪ : a sk f‬ﺿﺮﯾﺐ اﺻﻼﺣﯽ ﻋﻤﺮ ‪ ) SKF‬ﮐﻪ از ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ‪ 1‬اﻟﯽ ‪ 4‬ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪ SKF‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮔﺮدد ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮاي‬
‫ﺑﺎل ﺑﺮﯾﻨﮓ ﻫﺎ از ﻧﻤﻮدار ﺷﻤﺎره ‪ 1‬ﺻﻔﺤﻪ ‪ 54‬ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪ SKF‬ﻣﯽ ﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد (‪.‬‬
‫‪ : n‬ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧ ﯽ ﺷﺎﻓﺖ ) ‪( rpm‬‬
‫‪ : (L nm ) h‬ﻋﻤﺮ اﺻﻼح ﺷﺪه ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن در ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪ SKF‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻋﺘﻤﺎد ‪(100-n)%‬‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ‪ a sk f‬ﺑﻪ ﺣﺪ ﺑﺎر ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﺷﺮاﯾﻂ روﻏﻨﮑﺎري و وﯾﺴﮑﻮزﯾﺘﻪ روﻏﻦ واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي‬
‫زﯾﺮ از ﻧﻤﻮدار ﺷﻤﺎره ‪ 1‬ﺻﻔﺤﻪ ‪ 54‬ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪ SKF‬ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪v‬‬ ‫‪ Pu ‬‬

‫‪K ‬‬
‫‪v1‬‬
‫‪,‬‬ ‫‪C P ‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫ﻧﻤﻮدار ‪ 1‬ﺻﻔﺤﻪ ‪ 54‬ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪SKF‬‬
‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬

‫‪ ) :  c‬ﺳﻄﺢ آﻟﻮدﮔﯽ در ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ( ) ‪ ( contamination level in the bearing‬ﮐﻪ از ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ 4‬ﺻـﻔﺤﻪ‬
‫‪ 62‬ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪ ) SKF‬ﺟﺪول زﯾﺮ ( ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ : P u‬ﺣﺪ ﺑﺎر ﺧﺴﺘﮕﯽ ﮐﻪ از ﺟﺪاول ﺧﻮد ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪ : ‬وﯾﺴﮑﻮزﯾﺘﻪ ﺳﯿﻨﻤﺎﺗﯿﮑﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز دردﻣﺎي ﻣﺮﺟﻊ )‪(40 o C‬‬
‫‪ :  1‬وﯾﺴﮑﻮزﯾﺘﻪ ﺳﯿﻨﻤﺎﺗﯿﮑﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز در دﻣﺎي ﮐﺎرﮐﺮد ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن‬
‫ﻻزم ﺑﻪ ﺗﻮﺿﯿﺢ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ﻫﺎي ﻗﺒﻠﯽ ‪ ، SKF‬ﻋﻤﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﻓﺎﮐﺘﻮر ‪ » a 23‬ﺟﻬﺖ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺛﺮ ﺟﻨﺲ و روﻏﻨﮑﺎري « اﺻﻼح ﻣﯽ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ‪ a 23‬در ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ‬
‫‪ Pu ‬‬
‫ﺛﺎﺑﺖ در ﻧﻈﺮ‬ ‫‪C P ‬‬ ‫ﺳﺎل ‪ 1975‬ﺷﺮﮐﺖ ‪ SKF‬ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬در ﺣﺎﻟﺖ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺎﮐﺘﻮر ‪ a 23‬ﻣﻘﺪار‬
‫‪‬‬ ‫‪ 23‬‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻓﺎﮐﺘﻮر ‪ a 23‬ﺗﻨﻬﺎ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ وﯾﺴﮑﻮزﯾﺘﻪ ﺳﯿﻨﻤﺎﺗﯿﮑﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪ -14 -1‬اﻧﺘﺨﺎب روﻏﻦ ﺑﺎ وﯾﺴﮑﻮزﯾﺘﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﺑﺮ اﺳﺎس ‪SKF‬‬ ‫‪‬‬
‫وﯾﺴﮑﻮزﯾﺘﻪ ﺳﯿﻨﻤﺎﺗﯿﮑﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي روﻏﻦ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﻄﺮ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ) ‪ (d m‬و ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﯽ ﺷﺎﻓﺖ ﺑﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻤﻮدار ﺷﻤﺎره ‪ 5‬ﺻﻔﺤﻪ ‪ 60‬ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪ SKF‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدد ‪.‬‬
‫ﻧﻤﻮدار ﺷﻤﺎره ‪ 5‬ﺻﻔﺤﻪ ‪ 60‬ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪SKF‬‬
‫‪1‬‬
‫)‪d m  (d  D‬‬
‫‪2‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺷﻤﺎره روﻏﻦ ﺑﺮ اﺳﺎس ‪ ISO‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻤﻮدار ﺷﻤﺎره ‪ 6‬ﺻﻔﺤﻪ ‪ 61‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ دﻣﺎي ﮐﺎرﮐﺮد ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن‬
‫و وﯾﺴﮑﻮزﯾﺘﻪ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪ ) .‬ﻧﻤﻮدار زﯾﺮ (‬
‫ﻧﻤﻮدار ﺷﻤﺎره ‪ 6‬ﺻﻔﺤﻪ ‪ 60‬ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪SKF‬‬
‫رده ﺑﻨﺪي روﻏﻨﻬﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس وﯾﺴﮑﻮزﯾﺘﻪ و اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ISO 3448‬در ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ 3‬ﺻﻔﺤﻪ ‪ 59‬ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪SKF‬‬
‫آﻣﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﺜﺎل ‪1‬‬
‫ﺑﺎل ﺑﺮﯾﻨﮓ ﺷﯿﺎر ﻋﻤﯿﻖ ﺑﻪ ﺷﻤﺎره ‪ *6206‬را در ﺗﮑﯿﻪ ﮔﺎﻫﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮده اﯾﻢ ﮐﻪ در آن ﻣﻘﺪار‬
‫ﺑﺎر ﺷﻌﺎﻋﯽ ﺧﺎﻟﺺ ‪ F r =2000N‬و ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﯽ ‪ n=3000 rpm‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ ﻓﺮض دﻣﺎي‬
‫ﮐﺎرﮐﺮد ‪ T=60 0 C‬و ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﻤﯿﺰي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ روﻏﻦ )‪ (Normal cleanliness‬ﻣﻄﻠﻮب اﺳﺖ ‪:‬‬
‫اﻟﻒ ( ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻋﻤﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ) ?= ‪( L 1 0‬‬
‫‪F r = 2000 N‬‬ ‫‪n= 3000 rpm‬‬ ‫‪T= 60 o C‬‬

‫ﺑﺮاي ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﺷﻤﺎره ‪ *6206‬از ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪ SKF‬دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫‪d= 30 mm‬‬ ‫‪,‬‬ ‫‪D=62 mm‬‬
‫‪C=20.3 KN ,‬‬ ‫‪C 0 = 11.2 KN‬‬
‫‪P u = 0.48‬‬ ‫‪,‬‬ ‫‪fo = 14‬‬
‫‪K r = 0.025‬‬
‫‪P=F r = 2 kN‬‬
‫‪20.3 3‬‬
‫( ‪ : L10 ‬ﺟﺎﯾﮕﺬاري‬ ‫) ﻣﯿﻠﯿﻮن دور ( ‪)  1045.68‬‬
‫‪2‬‬
‫‪10 6‬‬
‫‪L10 h ‬‬ ‫) ﺳﺎﻋﺖ ( ‪L10  5809.3‬‬
‫‪60n‬‬
‫ب ( ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‬
‫‪C o 11 .2‬‬
‫‪S0 ‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪ 5.6 (According to the table 10 of SKF Catalogue‬‬
‫‪Po‬‬ ‫‪2‬‬
‫ج ( ﺷﻤﺎره روﻏﻦ ﺑﺮاﺳﺎس ‪ISO‬‬
‫ﻣﯽ داﻧﯿﻢ ‪:‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫)‪dm  (d  D)  (30  62)  46(mm‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫)‪dm  46(mm‬‬ ‫‪mm 2‬‬

‫‪‬‬ ‫‪v1  11‬‬ ‫) ‪( Diagram 5 of SKF‬‬ ‫ﺣﺎل دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫)‪n  3000(rpm‬‬ ‫‪s‬‬
‫‪Required viscosity at operating temperature‬‬

‫‪T= 60 o C‬‬
‫‪mm 2‬‬ ‫‪mm 2‬‬
‫‪1  11‬‬ ‫‪ ) ‬اﻧﺘﺨﺎب روﻏﻦ ( ‪ ISO VG22‬‬ ‫‪v  22‬‬ ‫) ‪(atT  40o c‬‬
‫‪S‬‬ ‫‪S‬‬
‫د ( ﻣﻘﺪار ﻋﻤﺮ اﺻﻼح ﺷﺪه ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﺑﺮاﺳﺎس ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪ SKF‬را ﺑﺎ ﻓﺮض ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻃﻤﯿﻨﺎن‬
‫‪ 95%‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﻨﯿﺪ ‪.‬‬
‫‪R= 95%‬‬ ‫?= ‪Lnm‬‬

‫?= ‪L5m‬‬ ‫‪R= 95%‬‬
‫‪v 22‬‬
‫) از ﺟﺪول ‪ 1‬ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ( ‪a 1 = 0.62‬‬ ‫‪،‬‬ ‫‪k‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪v1 11‬‬
‫از ‪ 0.5‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯿﺸﻮد ) ‪ ) (  c  0.5,...,0.6‬ﺟﺪول ‪Normal cleanliness ( 4‬‬
‫‪Pu‬‬ ‫‪0.48‬‬
‫‪ c ‬‬ ‫‪ 0.12 ‬‬ ‫‪0.5‬‬ ‫‪ 0.12‬‬
‫‪P‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﻮدار ‪ 1‬ﺻﻔﺤﻪ ‪ 54‬ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪ SKF‬دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫‪For explorer bearing: a skf  7‬‬
‫ﺣﺎل دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫‪c‬‬
‫‪Lnm  a1 a skf ( ) q‬‬
‫‪P‬‬
‫‪20.3 3‬‬
‫() ‪L5 m  (0.62)(7‬‬ ‫‪)  4538.24‬‬ ‫) ﻣﯿﻠﯿﻮن دور (‬
‫‪2‬‬
‫‪L5 mh  25213‬‬ ‫) ﺳﺎﻋﺖ (‬
‫ﻫـ ( ﺑﺮاي ﺑﺎﻟﺒﺮﯾﻨﮓ ﻓﻮق ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎر ﺷﻌﺎﻋﯽ ﻣﻮردﻧﯿﺎز را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﻨﯿﺪ ‪:‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪  n  3  d m ‬‬
‫‪Frm‬‬ ‫‪ Kr  1‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 1000   100 ‬‬
‫‪ν 1 : oil viscosity at operating temp‬‬

‫‪11 * 3000 2 3 46 2‬‬
‫()‪Frm  (0.025‬‬ ‫( )‬ ‫) ‪)  0.054( KN‬‬
‫‪1000‬‬ ‫‪100‬‬
‫‪ ‬ﻣﺜﺎل ‪2‬‬
‫ﺑﺎﻟﺒﺮﯾﻨﮓ ﺷﯿﺎر ﻋﻤﯿﻖ ﺷﻤﺎره ‪ *6318‬ﺑﺮاي ﺗﮑﯿﻪ ﮔﺎﻫﯽ ﺑﺎ ﺑﺎر ﺷﻌﺎﻋﯽ )‪ F r =8000 (N‬و ﺑﺎر‬
‫ﻣﺤﻮري )‪ F a =5000(N‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪ .‬ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﯽ ﺷﺎﻓﺖ ‪ n= 1500 rpm‬و‬
‫دﻣﺎي ﮐﺎرﮐﺮد ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ‪ T=75 o C‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬وﺿﻌﯿﺖ روﻏﻦ را ﺑ ﻪ ﺻﻮرت ‪Normal Cleanliness‬‬
‫در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ‪.‬‬
‫اﻟﻒ ( ﻋﻤﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﻨﯿﺪ‬
‫?= ‪L10 , L10h‬‬

‫ﺑﺮاي ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ‪ *6318‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪ SKF‬دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫‪d= 90 mm‬‬
‫‪D=190 mm‬‬ ‫‪C= 151 KN‬‬
‫‪C 0 = 108 KN‬‬ ‫‪P u = 3.8 KN‬‬
‫‪K r = 0.03‬‬ ‫‪fo = 13‬‬
‫‪Fa‬‬ ‫‪5000‬‬
‫‪fo‬‬ ‫)‪ (13‬‬ ‫‪ 0.602‬‬
‫‪Co‬‬ ‫‪108000‬‬
‫‪ e=0.25 , X=0.56 , Y=1.78‬‬ ‫) ﺟﺪول ‪ 4‬ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪( SKF‬‬
‫‪Fa 5000‬‬
‫‪‬‬ ‫‪ 0.625  e  P  XFr YFa‬‬
‫‪Fr 8000‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪151 3‬‬

‫( ‪ P  13380(N )  L10  ( )q ‬‬ ‫)‪)  1437.35 (million Rev.‬‬
‫‪P‬‬ ‫‪13.38‬‬
‫‪106‬‬
‫‪(L10 )h ‬‬ ‫ﺎﻋﺖ ‪ L10  15970.6‬‬ ‫ﺳ‬
‫‪60n‬‬
‫ب ( ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ‬
‫)‪P 01 = 0.6 F r +0.5 F a = 7300 (N‬‬

‫‪P 02 = F r = 8000 N‬‬
‫)‪P 0 = Max (P 01 , P o2 ) = 8000 (N‬‬
‫‪C o 108 KN‬‬
‫=‪S0‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 13.5‬‬ ‫‪ok‬‬ ‫) ﺟﺪول ‪ 10‬ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ (‬
‫‪Po‬‬ ‫‪8KN‬‬
‫ج ( ﻣﻘﺪارﻋﻤﺮ اﺻﻼح ﺷﺪه ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻋﺘﻤﺎد ‪90%‬‬
‫)‪(R= 90%‬‬ ‫? = ‪L10m , L10 mh‬‬

‫‪d m = 140 mm‬‬
‫)‪n= 1500 rpm  υ 1 = 9 (mm2 /s‬‬ ‫) ﻧﻤﻮدار ‪ 5‬ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ (‬
‫‪T=75 oC  ISO VG 32‬‬

‫‪v 32‬‬
‫‪K‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 3.6‬‬
‫‪v1‬‬ ‫‪9‬‬
‫) از ﺟﺪول ‪ 4‬ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ( ‪)  C  0.6‬ﺣﺎﻟﺖ ‪( Normal cleanliness‬‬
‫‪d m >100 mm‬‬

‫‪Pu‬‬ ‫‪3. 8‬‬
‫‪ c‬‬ ‫)‪ ( 0.6‬‬ ‫‪ 0.17‬‬
‫‪P‬‬ ‫‪13.38‬‬
‫‪  aSKF  20‬ﻧﻤﻮدار ﺻﻔﺤﻪ ‪ 54‬ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ‬
‫‪R=90%  a 1 = 1‬‬
‫‪151 3‬‬
‫()‪L10 m  (1)(20‬‬ ‫‪)  28746.9‬‬ ‫ﻣﯿﻠﯿﻮن دور‬
‫‪13.38‬‬
‫‪L10mh =31941.0‬‬ ‫) ﺳﺎﻋﺖ (‬
‫د ( ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎر ﺷﻌﺎﻋﯽ ? = ‪F rm‬‬

‫‪2‬‬
‫‪9 * 1500 3 140 2‬‬
‫‪Frm‬‬ ‫()‪ (0.03‬‬ ‫( )‬ ‫‪)  0.333 KN‬‬
‫‪1000‬‬ ‫‪100‬‬
‫‪ ‬ﺗﻤﺮﯾﻦ ‪:‬‬
‫در ﺻﻮرت اﻣﮑﺎن ﺑﺎﻟﺒﺮﯾﻨﮓ ﺷﯿﺎر ﻋﻤﯿﻖ ﺳﺎده اي ﺑﺮاي ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﮑﯿﻪ ﮔﺎﻫﯽ ذﯾﻞ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ‪:‬‬
‫)‪F r =6000 (N‬‬ ‫‪d= 75 mm‬‬
‫)‪F a = 4700 (N‬‬ ‫‪n= 2000 rpm‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﻮع ﻣﺎﺷﯿﻦ اﯾﺠﺎب ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﮐﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻤﺮ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺮاي ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ‪ 40000‬ﺳﺎﻋﺖ و ﻗﺎ ﺑﻠﯿﺖ اﻋﺘﻤﺎد‬
‫‪ R=96%‬ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در ﺿﻤﻦ در اﻧﺘﺨﺎب ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ را ﻧﯿﺰ در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ‪:‬‬
‫ﺳﻄﺢ آﻟﻮدﮔﯽ روﻏﻦ ‪ ، Slight Contamination :‬دﻣﺎي ﮐﺎرﮐﺮد ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ‪T  60 o C‬‬
‫ﻓﺼﻞ دوم‪:‬‬
‫ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﻟﻐﺰﺷﯽ‬
‫‪ -2 ‬ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﻟﻐﺰﺷﯽ‬
‫در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﯿﻦ دو ﺑﺨﺶ ﻣﺘﺤﺮك از ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺣﺮﮐﺖ ﻧﺴﺒﯽ دارﻧﺪ از رواﻧﮑﺎر ) روﻏﻦ (‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ژورﻧﺎل در ﺗﻮرﺑﯿﻦ ﻫﺎ‪ ،‬ﭘﯿﺴﺘﻮن و ﺷﺎﺗﻮن در ﺧﻮدروﻫﺎ‪،‬‬
‫ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ و ﻏﯿﺮه اﺷﺎره ﮐﺮد ‪.‬‬
‫‪ -1 -2 ‬رواﻧﮑﺎر ﻫﺎ ) روﻏﻦ ﻫﺎي ﻣﻌﺪﻧﯽ (‬
‫از رواﻧﮑﺎرﻫﺎ ﺑﺮاي ‪ -1‬ﮐﺎﻫﺶ اﺻﻄﮑﺎك ‪ -2‬ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺎﯾﺶ ‪ -3‬ﮐﺎﻫﺶ ﮔﺮﻣﺎ ﺑﯿﻦ دو ﺑﺨﺶ از ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬
‫ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺣﺮﮐﺖ ﻧﺴﺒﯽ دارﻧﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯿﺸﻮد ‪.‬‬
‫از اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ SAE‬ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب روﻏﻦ در ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮔﺮدد ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮ ﻻ ً ﺑﻪ روﻏﻦ ﻣﻮادي اﺿﺎﻓﻪ‬
‫ﻣﯽ ﮔﺮدد ﺗﺎ ﺧﻮاص ذﯾﻞ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد ) ﻣﻮاد اﻓﺰودﻧﯽ ‪. ( Additive‬‬
‫ﺟﺎذب ﻟﺠﻦ‬ ‫‪-1‬‬

‫ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن ﻣﻘﺎوﻣﺖ روﻏﻦ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺸﺎر‬ ‫‪-2‬‬
‫ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن ﻣﻘﺎوﻣﺖ روﻏﻦ در ﺑﺮاﺑﺮ ﮔﺮﻣﺎ ) ﺗﻐﯿﯿﺮات دﻣﺎ (‬ ‫‪-3‬‬
‫ﺑﻬﺒﻮد ) اﻓﺰاﯾﺶ ( ﻋﻤﺮ روﻏﻦ و ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از اﮐﺴﯿﺪﺷﺪن آن‬ ‫‪-4‬‬
‫ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از زﻧﮓ زدﮔﯽ ﻗﻄﻌﺎت‬ ‫‪-5‬‬
‫‪y‬‬
‫‪ ‬وﯾﺴﮑﻮزﯾﺘﻪ‬
‫‪A‬‬
‫‪U‬‬ ‫‪F‬‬
‫‪h‬‬ ‫‪x‬‬
‫ﺑﺮاي زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮐﻢ و ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﺮﻋﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع ﺧﻄﯽ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺑﺮ اي ﺳﯿﺎل ﻧﯿﻮﺗﻨﯽ‪ ،‬ﺗﻨﺶ ﺑﺮﺷﯽ در ﻫﺮ ﻻﯾﻪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﮔﺮادﯾﺎن ﺳﺮﻋﺖ در آن ﻻﯾﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪F‬‬ ‫‪du‬‬ ‫‪U F‬‬

‫‪‬‬ ‫‪  ‬‬ ‫‪ ‬‬
‫‪A‬‬ ‫‪dy‬‬ ‫‪h A‬‬
‫‪μA‬‬
‫=‪→F‬‬ ‫‪U‬‬
‫‪h‬‬
‫‪ : ‬ﺛﺎﺑﺖ ﺗﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ و ﺑﻪ آن وﯾﺴﮑﻮزﯾﺘﻪ ﻣﻄﻠﻖ ) ﯾﺎ وﯾﺴﮑﻮزﯾﺘﻪ دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ( ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫وﯾﺴﮑﻮزﯾﺘﻪ ﻣﻄﻠﻖ را وﯾﺴﮑﻮزﯾﺘﻪ دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﻧﺎﻣﻨﺪ ‪.‬‬
‫واﺣﺪ وﯾﺴﮑﻮزﯾﺘﻪ ﻣﻄﻠﻖ ) ‪ ( ‬در ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪( m ، kg ، Sec ) SI‬‬
‫‪.ℎ‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫=]‪[μ‬‬ ‫=‬ ‫=‬ ‫=‬ ‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫‪m‬‬ ‫= ‪.‬‬ ‫‪.‬‬
‫‪1000‬‬
‫‪Pa. S = 1000 mPa. S‬‬

‫واﺣﺪ وﯾﺴﮑﻮزﯾﺘﻪ ﻣﻄﻠﻖ ) ‪ ( ‬در ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ ، ( cm ، gr ، Sec ) c.g.s‬ﭘﻮز‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬
‫= ‪μ‬‬ ‫=‬ ‫=‬
‫‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫= ‪Z = CP‬‬
‫‪100‬‬
‫واﺣﺪ وﯾﺴﮑﻮزﯾﺘﻪ ﻣﻄﻠﻖ ) ‪ ( ‬در ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ) اﯾﻨﭽﯽ‪ ، ( ips ،‬رﯾﻨﻮﻟﺪز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪Lb. in‬‬ ‫‪Lb. Sec‬‬

‫= ]‪[μ‬‬ ‫=‬ ‫‪= Reyn‬‬
‫‪in‬‬ ‫‪in‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪in‬‬
‫‪Sec‬‬
‫‪ ‬ﺗﺒﺪﯾﻞ واﺣﺪﻫﺎ‬
‫‪1Pa.s  10 3 Z‬‬ ‫‪1Reyn  6890 Pa.S‬‬

‫) ‪( cp‬‬
‫‪ ‬ﻧﺤﻮه ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ وﯾﺴﮑﻮزﯾﺘﻪ ﺳﯿﻨﻤﺎﺗﯿﮑﯽ ‪:‬‬
‫در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ASTM‬ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ وﯾﺴﮑﻮزﯾﺘﻪ ﺳﯿﻨﻤﺎﺗﯿﮑﯽ از وﺳﯿﻠﻪ اي ﺑﻪ ﻧﺎم وﯾﺴﮑﻮزﯾﺘﻪ ﺳﻨﺞ ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫‪ Saybolt‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬اﯾﻦ روش ﺷﺎﻣﻞ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻣﺪت زﻣﺎن ‪ t‬ﻋﺒﻮر ‪ 60‬ﺳﯽ ﺳﯽ از رواﻧﮑﺎر در دﻣﺎي‬
‫ﻣﺸﺨﺺ از ﻟﻮﻟﻪ اي ﺑﻪ ﻗﻄﺮ ‪ 17.6 mm‬و ﻃﻮل ‪ 12.25 mm‬ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺣﺎﺻﻞ‬
‫‪cm2‬‬
‫) اﺳﺘﻮك ‪ ( Stoke‬ﺑﺮاي وﯾﺴﮑﻮزﯾﺘﻪ ﺳﯿﻨﻤﺎﺗﯿﮑﯽ ) ‪( υ‬‬ ‫وﯾﺴﮑﻮزﯾﺘﻪ ) ‪ ( υ‬ﺳﯿﻨﻤﺎﺗﯿﮑﯽ را ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬از ﯾﮑﺎي‬
‫‪sec‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪L‬‬ ‫‪a‬‬
‫در ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻨﭽﯽ دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫‪180‬‬
‫‪St or‬‬ ‫=‬ ‫‪0.22 −‬‬
‫= ‪St‬‬
‫در ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ SI‬دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫‪2‬‬
‫=‪υ‬‬ ‫‪= 10+6‬‬ ‫) ‪( .‬‬
‫‪ : υ‬وﯾﺴﮑﻮزﯾﺘﻪ ﺳﯿﻨﻤﺎﺗﯿﮑﯽ ) واﺣﺪ اﺳﺘﻮك‪( Stok or St ،‬‬

‫‪μ‬‬
‫=‪υ‬‬ ‫⇒‬ ‫‪μ = ρ. υ‬‬
‫‪ρ‬‬
‫‪ : ‬ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص ﺳﯿﺎل ) رواﻧﮑﺎر (‬
‫‪ -2 -2 ‬اﻧﻮاع رواﻧﮑﺎري ) ‪( Types of Lubrication‬‬
‫‪ -1‬رواﻧﮑﺎري ) روﻏﻨﮑﺎري ( ﻫﯿﺪرودﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ) ‪( Hydrodynamic Lubrication‬‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻟﻘﯽ در ﺣﺪ ﭼﻨﺪ ده ﻣﯿﮑﺮون اﺳﺖ و رواﻧﮑﺎر در اﺛﺮ ﭼﺮﺧﺶ ﻣﺤﻮر در ﺑﯿﻦ دو ﻗﻄﻌﻪ ﻣﺘﺤﺮك ﭘﻤﭙﺎژ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﮐﺎرﺑﺮد در ﻧﯿﺮوﮔﺎﻫﻬﺎ ﺑﺮاي ژﻧﺮاﺗﻮر‪ ،‬ﺗﻮرﺑﯿﻦ ﺑﺨﺎر و ﺗﻮرﺑﯿﻦ ﮔﺎزي ) ﯾﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ژروﻧﺎل (‬
‫‪ -2‬رواﻧﮑﺎري ) روﻏﻨﮑﺎري ( ﻫﯿﺪرو ا ﺳﺘﺎﺗﯿﮏ )‪( Hydro Static Lubrication‬‬
‫‪ -3‬رواﻧﮑﺎري ) روﻏﻨﮑﺎري ( اﻻﺳﺘﻮ ﻫﯿﺪرودﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ) ‪ ، ( Elasto Hydrodynamic Lubrication‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ‬
‫روﻏﻨﮑﺎري ﺑﯿﻦ دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﯾﮏ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه‬
‫‪ -4‬رواﻧﮑﺎري ) روﻏﻨﮑﺎري ( ﻣﺮزي )‪ ، ( Boundary Lubrication‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪ ﺣﺪ ﭼﻨﺪ ﻣﻠﮑﻮل ﻣﯽ رﺳﺪ ‪.‬‬

‫‪ -5‬رواﻧﮑﺎري ) روﻏﻨﮑﺎري ( ﻓﯿﻠﻢ ﺟﺎﻣﺪ ) ‪ ، ( Solid film lubrication‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ دﻣﺎي ﮐﺎرﮐﺮد ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﺑﺎﻻ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﻻﯾﻪ اي از ﮔﺮاﻓﯿﺖ ﺑﺮاي رواﻧﮑﺎري اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -3 -2 ‬ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻫﯿﺪرودﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ‬
‫‪N r‬‬
‫‪f  2 2‬‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺘﺮوف‬
‫‪P c‬‬
‫‪w‬‬
‫‪p‬‬
‫‪2rL‬‬
‫‪ : c‬ﻟﻘﯽ ﺷﻌﺎﻋﯽ ﺑﯿﻦ ﻣﺤﻮر و ﭘﻮﺳﺘﻪ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن‬
‫‪ : f‬ﺿﺮﯾﺐ اﺻﻄﮑﺎك‬
‫‪  h 3 P‬‬ ‫‪   h 3 P‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪h‬‬

‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪  6U‬‬
‫‪x   x‬‬ ‫‪ z   z‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪x‬‬
‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻓﻮق ﺣﻞ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﻧﺪارد و ﺣﻞ ﻫﺎي ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روﺷﻬﺎي ﻋﺪدي و ﺗﺮﺳﯿﻤﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪r‬‬ ‫‪ r  2  N ‬‬

‫‪f    ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪c‬‬ ‫‪ c  P ‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ r  N‬‬
‫‪Summerfeld number  S   ‬‬
‫‪c  P‬‬
‫** ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻪ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﻟﻐﺰﺷﯽ و ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ژورﻧﺎل در ﮐﺘﺎب و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﻓﺎﯾﻞ ﺿﻤﯿﻤﻪ آﻣﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
28 : ‫ﺻﻔﺤﻪ‬ ( 2 ) ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء‬
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‪:‬‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ ‪ -‬ﮐﻠﯿﺎت‬
‫‪ ‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺳﺎده‬
‫‪ ‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﻠﯿﮑﺎل‬
‫‪ ‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺣﻠﺰوﻧﯽ‬
‫‪ ‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻣﺨﺮوﻃﯽ‬
‫‪ -1 -3‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ‬
‫اﻧﻮاع ﻣﻬﻢ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ‬
‫‪ -1‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺳﺎده )‪(Spur Gear‬‬
‫‪ -2‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﻠﯿﮑﺎل ﯾﺎ ﻣﺎرﭘﯿﭻ )‪(Helical Gear‬‬
‫‪ -3‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺣﻠﺰوﻧﯽ )‪(Worm Gear‬‬
‫‪ -4‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻣﺨﺮوﻃﯽ ) ‪( Bevel Gear‬‬
‫) ﺷﮑﻞ ج(‬
‫ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻣﺨﺮوﻃﯽ‬ ‫ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺳﺎده‬
‫ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺣﻠﺰوﻧﯽ‬ ‫ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﻠﯿﮑﺎل ﯾﺎ ﻣﺎرﭘﯿﭻ‬
‫‪ ‬ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ‬
‫‪ -1‬ﺗﺤ ﻠﯿﻞ ﺳﯿﻨﻤﺎﺗﯿﮑﯽ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ ) در درس دﯾﻨﺎﻣﯿﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد (‬
‫‪ -2‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﯿﺮوﯾﯽ و اﺳﺘﺤﮑﺎم ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ ) در درس ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰا ﻣﻄﺮح ﻣﯽ ﺷﻮد(‬
‫‪ ‬ﺗﻌﺎرﯾﻒ‬
‫‪ -‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ را ﭘ ﯿ ﻨﯿﻮن )‪ (pinion‬و ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺑﺰرﮔﺘﺮ را ﮔﯿﺮ )‪ (Gear‬ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ -‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه راﻧﻨﺪه ) ﻣﺤﺮك ( را ‪ Driver‬و ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻣﺘﺤﺮك ﯾﺎ راﻧﺪه ﺷﺪه را ‪ Driven‬ﻣﯽ ﻧﺎﻣﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ﻧﺴﺒﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ دور در ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﺳﺎده ‪ 1‬ﺑﻪ ‪ 6‬اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺮاي ﭼﺮخ ﺣﻠﺰوﻧ ﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ‬
‫ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ‪ 1‬ﺑﻪ ‪ 40‬ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﺎﻻﺑﺮ ﺟﺮﺛﻘﯿﻠﻬﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ ‪ 1‬ﺑﻪ ‪ 400‬ﻫﻢ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﺎ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي‬
‫ﺳﯿﺎره اي اﯾﺠﺎد ﻣﯿﺸﻮد ‪.‬‬
‫‪ -2 -3 ‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﺳﺎده ) ‪( Spur Gears‬‬
‫ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﺳﺎده ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮﮐﺖ دوراﻧﯽ ﺑﯿﻦ ﻣﺤﻮرﻫﺎي ﻣﻮازي ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ و دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي آﻧﻬﺎ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻮازات ﻣﺤﻮر ﭼﺮﺧﺸﺸﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ً ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﺳﺎده از ﻟﺤﺎظ ﺗﺌﻮري ﻗﺎدر ﺑﻪ اﯾﺠﺎد ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ﻧﺴﺒﺖ‬
‫دور ‪ 1‬ﺑﻪ ‪ 6‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ اﯾﻦ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي اﺳﺖ و ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻣﺤﺪودﯾﺖ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﺳﺎده ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪n2‬‬ ‫‪1‬‬
‫( ‪ :‬ﻧﺴﺒﺖ ﺗ ﺒﺪﯾﻞ دور‬ ‫‪)‬‬ ‫و‬ ‫‪ < 40 hp‬ﺗﻮان‬
‫‪n1‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪ -‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل دور ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﮐﻮﭼﮏ » ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﺳﺎده « ﻧﺒﺎﯾ ﺴﺘﯽ از ‪ 3600 rpm‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪n 1 < 3600 rpm‬‬
‫‪ : a‬ارﺗﻔﺎع ﺗﺎج دﻧﺪاﻧﻪ ) ‪( Addendum‬‬
‫‪ : b‬ارﺗﻔﺎع رﯾﺸﻪ دﻧﺪاﻧﻪ )‪( Dedendum‬‬
‫ﻫﻤﻮاره ‪ b>a‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺳﺮ دﻧﺪاﻧﻪ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه درﮔﯿﺮ ﺑﻪ داﯾﺮه ﺗﻪ دﻧﺪاﻧﻪ ﻧﺮﺳﺪ ‪.‬‬
‫ارﺗﻔﺎع دﻧﺪاﻧﻪ ‪h t =a+b :‬‬
‫‪ ‬داﯾﺮه ﮔﺎم ) ‪: ( Pitch Circle‬‬
‫داﯾﺮه اي اﺳﺖ ﻓﺮﺿﯽ ﮐﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺑﺮﻣﺒﻨﺎي آن اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬و ﻗﻄﺮ آن را ﻗﻄﺮ داﯾﺮه ﮔﺎم‬
‫ﮔﻮﯾﻨﺪ‪ .‬داﯾﺮه ﻫﺎي ﮔﺎم ﯾﮏ ﺟﻔﺖ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه درﮔﯿﺮ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻤﺎس اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ‬داﯾﺮه ﻟﻘﯽ ) ‪: ( Clearance Circle‬‬
‫داﯾﺮه ﻟﻘﯽ داﯾﺮه اي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ داﯾﺮه ادﻧﺪوم ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه درﮔﯿﺮ ﻣﻤﺎس اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﮔﺎم ) ﮔﺎم داﯾﺮه اي ‪: P c ، P ( Circular Pitch ،‬‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ اي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ روي داﯾﺮه ﮔﺎم از ﯾﮏ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺮ روي ﯾﮏ دﻧﺪاﻧﻪ ﺗﺎ ﻧﻘﻄﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺮ روي دﻧﺪاﻧﻪ‬
‫ﻣﺠﺎور اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ d‬‬
‫‪P ‬‬
‫‪N‬‬
‫‪ :d‬ﻗﻄﺮ داﯾﺮه ﮔﺎم )‪(mm‬‬
‫‪ :p‬ﮔﺎم ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه )‪(mm‬‬
‫‪ :N‬ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه‬
‫‪ ‬ﻣﺪول ) ‪: m، ( Module‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻗﻄﺮ داﯾﺮه ﮔﺎم ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه‪ ،‬ﻣﺪول ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪d‬‬
‫‪m‬‬
‫‪N‬‬
‫‪ :m‬ﻣﺪول )‪(mm‬‬
‫‪ :d‬ﻗﻄﺮ داﯾﺮه ﮔﺎم ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه )‪(mm‬‬
‫‪ :N‬ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه‬
‫ﺑﺎ ﺟﺎﯾﮕﺬاري دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫‪ d‬‬
‫‪P ‬‬ ‫‪ m‬‬
‫‪N‬‬
‫ﯾﮏ ﺟﻔﺖ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه درﮔﯿﺮ ﺑﺎﯾﺪ داراي ﻣﺪول ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﺪﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﻫﺮ ﻣﺪول ﺑﻪ‬
‫اﺑﺰار ﺗﺮاش ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ اي ﻧﯿﺎز اﺳﺖ‪ ،‬ﻟﺬا ﺗﻨﻬﺎ از ﺗﻌﺪاد ﻣﺤﺪودي ﻣﺪول اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬ﮔﺎم ﻗﻄﺮي ) ‪: P d ، ( Diametral Pitch‬‬
‫درﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻨﭽﯽ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﺮ ﻗﻄﺮ داﯾﺮه ﮔﺎم ﺑﺮ ﺣﺴﺐ اﯾﻨﭻ ﮔﺎم ﻗﻄﺮي ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‬
‫) ﮐﻪ ﻋﮑﺲ ﻣﺪول ﺑﻪ اﯾﻨﭻ اﺳﺖ (‬
‫‪N‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪Pd ‬‬ ‫‪Pd ‬‬
‫)‪d (in‬‬ ‫)‪m(in‬‬
‫‪ :d‬ﻗﻄﺮ داﯾﺮه ﮔﺎم )‪ :N ، (inch‬ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎ‬
‫‪d p =2 rp‬‬ ‫‪,‬‬ ‫‪d G =2 r G‬‬

‫‪d p  dG‬‬
‫= ‪Cd‬‬ ‫‪ rp  rG‬‬
‫‪2‬‬
‫ﻗﻄﺮ داﯾﺮه ﮔﺎم ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﮔﯿﺮ ‪d G :‬‬
‫ﻗﻄﺮ داﯾﺮه ﮔﺎم ﭘﯿﻨﯿﻮن ‪d p :‬‬
‫) ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺮاﮐﺰ دو ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ( ‪Cd : Center distance‬‬
‫‪nG rP‬‬ ‫=‬ ‫=‬

‫‪‬‬
‫‪nP rG‬‬
‫‪ : n P‬ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﭘﯿﻨﯿﻮن )‪(rpm‬‬

‫‪V  rp *  P‬‬
‫‪ : n G‬ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﯽ ﭼﺮﻧﺪﻧﺪه ‪(rpm) Gear‬‬
‫‪ rp  P  rG G‬‬
‫‪ : P‬ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﯽ ﭼﺮﻧﺪﻧﺪه ﭘﯿﻨﯿﻮن )‪(rad/sec‬‬
‫‪V  rG * G‬‬
‫‪ : G‬ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﯽ ﭼﺮﻧﺪﻧﺪه )‪Gear(rad/sec‬‬
‫‪G rp n G N p‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ P rG n P N G‬‬
‫در ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫‪a=m‬‬ ‫‪φ = 20°, 22.5°, 25°‬‬

‫ﺑﺮاي دﻧﺪاﻧﻪ ﺑﻠﻨﺪ‬
‫) ‪( Full Depth‬‬ ‫‪b=1.25m or 1.35m‬‬ ‫‪ C= b-a = 0.25m or 0.35m‬ﻟﻘﯽ ﺷﻌﺎﻋﯽ‬
‫‪a=0.8 m‬‬ ‫‪φ = 20°‬‬

‫ﺑﺮاي دﻧﺪاﻧﻪ ﮐﻮﺗﺎه‬
‫) ‪( Stud‬‬ ‫‪b=m‬‬ ‫‪C=b-a=0.2 m‬‬
‫‪ -3 -3‬ﻋﻤﻞ ﻣﺰدوج )‪( Conjugate Action‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﭘﺮوﻓﯿﻞ دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ در ﺣﯿﻦ درﮔﯿﺮي دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي دو ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺳﺮﻋﺖ زاوﯾﻪ اي ﺛﺎﺑﺘﯽ اﯾﺠﺎد ﺷﻮد ‪ ،‬ﮔﻮﯾﻨﺪ ﮐﻪ آن دو ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻋﻤﻞ ﻣﺰدوج دارﻧﺪ در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ‬
‫اﻧﺘﻘﺎل ﻗﺪرت آرام ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﯾﮑﯽ از راه ﺣﻞ ﻫﺎ ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﻧﺴﺒﺖ ﺳﺮﻋﺖ زاوﯾﻪ اي ﺛﺎﺑﺖ در د و‬
‫ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه درﮔﯿﺮ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺮوﻓﯿﻞ ﺳﯿﮑﻠﻮﺋﯿﺪ و ﯾﺎ ﭘﺮوﻓﯿﻞ اﯾﻨﻮﻟﻮت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﭘﺮوﻓﯿﻞ ﺳﯿﮑﻠﻮﺋﯿﺪ در‬
‫ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺗﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪ .‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﮐﻠﯿﻪ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ ﺑﺎ‬
‫ﭘﺮوﻓﯿﻞ اﯾﻨﻮﻟﻮت ﺗﺮاﺷﯿﺪه و ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺤﻮه اﯾﺠﺎد ﭘﺮوﻓﯿﻞ اﯾﻨﻮﻟﻮت ﺑﻪ ﮐﺘﺎب‬
‫ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫اﺛﺒﺎت ﻣﯽ ﺷﻮد » ﺑﻪ ﮐﺘﺎب ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد « ﮐﻪ اﮔﺮ از ﭘﺮوﻓﯿﻞ اﯾﻨﻮﻟﻮت ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪،‬‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺳﺮﻋﺖ زاوﯾﻪ اي دو ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه در ﻃﯽ درﮔﯿﺮي دو دﻧﺪاﻧﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﻫﯿﭙﻮﺳﯿﮑﻠﻮﺋﯿﺪ‬ ‫اﭘﯽ ﺳﯿﮑﻠﻮﺋﯿﺪ‬ ‫ﺳﯿﮑﻠﻮﺋﯿﺪ‬
‫‪ : ‬زاوﯾﻪ ﻓﺸﺎر) ‪( Pressure Angle‬‬

‫‪ : r bp , rbG‬ﺷﻌﺎع داﯾﺮه ﻣﺒﻨﺎي ﭘﻨﯿﻮن و ﮔﯿﺮ‬
‫‪ : r p , r G‬ﺷﻌﺎع داﯾﺮه ﮔﺎم ﭘﻨﯿﻮن و ﮔﯿﺮ‬
‫‪ ‬ﺷﻌﺎع داﯾﺮه ﻣﺒﻨﺎ ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫‪rbG  rG . cos ‬‬

‫‪ rb  r cos ‬‬
‫‪rbp  rp . cos ‬‬
‫‪if‬‬ ‫‪c.d . ‬‬ ‫‪ r   cos      wr ‬‬
‫ﻣﺜﺎل ‪ :‬ﯾﮏ ﭘﯿﻨﯿﻮن ‪ 16‬دﻧﺪاﻧﻪ‪ ،‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه اي ﺑﺎ ‪ 60‬دﻧﺪاﻧﻪ را ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ در ﻣﯽ آورد ‪ .‬ﮔﺎم ﻗﻄﺮي ‪ 2‬و‬
‫ارﺗﻔﺎع ﺗﺎج و رﯾﺸﻪ دﻧﺪاﻧﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ‪ 1/p‬و ‪ 1.25/p‬ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬زاوﯾﻪ ﻓﺸﺎر ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺎ در ﻫﻨﮕﺎم‬
‫ﺳﺎﺧﺖ آﻧﻬﺎ ‪ 20‬درﺟﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﮔﺎم داﯾﺮه اي‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺮاﮐﺰ و ﺷﻌﺎﻋﻬﺎي داﯾﺮه ﻫﺎي ﻣﺒﻨﺎ را‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﻨﯿﺪ ‪.‬‬
‫‪π‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪60‬‬
‫=‪p‬‬ ‫= ‪= 1.57 in , d‬‬ ‫= ‪= 8 in , d‬‬ ‫‪= 30in‬‬
‫‪P‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺮاﮐﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ ‪:‬‬
‫‪d +d‬‬ ‫‪8 + 30‬‬
‫=‬ ‫‪= 19‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪30‬‬
‫= ‪r = cos20 = 3.76 in , r‬‬ ‫‪cos20 = 14.09‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪ -4 -3‬ﻧﺴﺒﺖ درﮔﯿﺮي ) ‪( Contact Ratio‬‬
‫ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي درﮔﯿﺮ در ﻫﻨﮕﺎم ﭼﺮﺧﺶ دو ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه را ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻤﺎس ﮔﻮﯾﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮ ﻻ ً ﭘﺮوﻓﯿﻞ‬
‫ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻃﻮري ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻗﺒﻞ از ﺟﺪاﯾﯽ ﯾﮏ ﺟﻔﺖ دﻧﺪاﻧﻪ ‪ ،‬ﯾﮏ ﺟﻔﺖ دﻧﺪاﻧﻪ دﯾﮕﺮ ﺑﺎ‬
‫ﻫﻢ درﮔﯿﺮ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﻃﺮاﺣﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻣﻘﺪار )‪ (C R < 2‬ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮ ﻻ ً در‬
‫ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﺳﺎده ﻣﻘﺪار )‪ (1.2  C R  1.5‬اﺳﺖ ‪.‬‬
‫در ﻣﺤﺪوده ﻓﻮق اﻟﺬﮐﺮ ﻫﺮ ﭼﻪ ﻣﻘﺪار ‪ C R‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮐﺎرﮐﺮد ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻧﺮم ﺗﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ C R .‬از راﺑﻄﻪ‬
‫زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪:‬‬
‫‪rap2  rbp2  raG‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪ rbG‬‬ ‫‪ cd sin ‬‬
‫‪CR ‬‬
‫‪  .d G . cos  ‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪NG‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ -5 -3‬ﺗﺪاﺧﻞ ) ‪( Interference‬‬
‫ﺗﺪاﺧﻞ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ آﻏﺎز ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺗﺎج ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه راﻧﺪه ﺷﺪه ﺑﺎ رﯾﺸﻪ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه راﻧﻨﺪ ه ﺗﻤﺎس ﯾﺎﺑﺪ ‪.‬‬
‫ﺗﺪاﺧﻞ در اﺛﺮ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﻗﯿﻤﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﮐﻪ ﻣﻘﺪار ﻣﺪول‪ ،‬ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﭘﻬﻨﺎي روﯾﻪ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﻗﯿﻤﺖ و ﺣﺠﻢ ﻣﺎده ﻣﺼﺮﻓﯽ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎ ﮐﻢ ﺷﻮد‪ ،‬ﭘﺪﯾﺪه ﺗﺪاﺧﻞ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﺪ ﮐﻪ دراﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه رﯾﺸﻪ‬
‫ﺗﺮاﺷﯽ ﺷﻮﻧ ﺪ‪ .‬ﺑﺪﯾﻬﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻧﺎﺣﯿﻪ رﯾﺸﻪ ﺗﺮاﺷﯽ ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﻨﺤﻨﯽ اﯾﻨﻮﻟﻮت وﺟﻮد ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫‪NG‬‬
‫‪ ،‬ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﭘﯿﻨﯿﻮن ﺑﺮاي‬ ‫* در ﯾﮏ ﺟﻔﺖ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه درﮔﯿﺮ ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ‬
‫‪NP‬‬
‫ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺗﺪاﺧﻞ‪ ،‬از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ ‪:‬‬
‫‪2k‬‬ ‫‪NG‬‬ ‫‪N‬‬ ‫‪N‬‬ ‫‪‬‬

‫‪N P )min ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ ( G ) 2 [1  2 G ] sin 2  ‬‬
‫‪2N G‬‬ ‫‪N‬‬ ‫‪NP‬‬ ‫‪NP‬‬
‫‪(1 ‬‬ ‫‪) sin 2   P‬‬ ‫‪‬‬
‫‪NP‬‬
‫‪ K=1‬ﺑﺮاي دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ‬

‫‪ K=2‬ﺑﺮاي دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﮐﻮﺗﺎه‬
‫‪N‬‬
‫ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ﺑﺮاي ‪   20 ، N  4‬و ‪ ) k  1‬دﻧﺪاﻧﻪ ﺑﻠﻨﺪ ( دارﯾﻢ‪:‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪G‬‬
‫‪P‬‬
‫‪N P )min  15.4  16 teeth‬‬
‫* ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه اي ) ‪ ( Gear‬ﮐﻪ ﺑﺪون ﺗﺪاﺧﻞ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﭘﯿﻨﯿﻮﻧﯽ ﺑﺎ‬
‫‪ N p‬دﻧﺪاﻧﻪ درﮔﯿﺮ ﺷﻮد از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ‪.‬‬
‫‪N Sin φ − 4K Cos ψ‬‬

‫= ‪N‬‬
‫‪4KCosψ − 2N Sin φ‬‬
‫‪N P2  Sin 2  4k 2‬‬

‫‪NG ‬‬ ‫)‪(for ψ=0‬‬
‫‪4k  2 N P  Sin 2‬‬
‫ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ﺑﺮاي ﭘﯿﻨﯿﻮﻧﯽ ﺑﺎ ‪ N P  13‬دﻧﺪاﻧﻪ‪ ،‬زاوﯾﻪ ﻓﺸﺎر ‪   20‬و ‪ ) k  1‬دﻧﺪاﻧﻪ ﺑﻠﻨﺪ ( دارﯾﻢ‪:‬‬
‫‪0‬‬
‫‪N G  16.45  16 teeth‬‬ ‫) ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه (‬
‫* ﺟﺪول زﯾﺮ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ‪ Gear‬ﮐﻪ ﺑﺪون ﺗﺪاﺧﻞ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﭘﯿﻨﯿﻮﻧﯽ ﺑﺎ ‪ N P‬دﻧﺪاﻧﻪ‬
‫درﮔﯿﺮ ﺷﻮد را ﺑﺮاي ‪   20‬و دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ ) ‪ ( K=1‬اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ ) .‬ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﻪ زﯾﺮ(‬
‫ﺟﺪول ‪ :‬ﺗﻌﺪاد ﺣﺪاﮐﺜﺮ دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ) ‪ ( N G‬ﺑﺮاي ﻋﺪم وﺟﻮد ﺗﺪاﺧﻞ ‪ -‬ﺑﺮ اﺳﺎس آﺧﺮﯾﻦ وﯾﺮاﯾﺶ‬
‫ﮐﺘﺎب ﺷﯿﮕﻠﯽ ) ﺑﺮاي ‪   20‬و دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ (‬
‫=‪ψ‬‬ ‫=‪ψ‬‬ ‫=‪ψ‬‬ ‫=‪ψ‬‬ ‫=‪ψ‬‬ ‫=‪ψ‬‬ ‫=‪ψ‬‬ ‫‪ 0‬‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ‬
‫‪35‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪ 5‬درﺟﻪ‬
‫ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه‬
‫ﭘﯿﻨﯿﻮن ‪N P‬‬
‫ﺳﺎده‬
‫‪12‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪8‬‬

‫‪34‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪9‬‬
‫‪‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪10‬‬
‫‪‬‬ ‫‪93‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪11‬‬
‫‪‬‬ ‫‪57‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪12‬‬
‫‪‬‬ ‫‪1385‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪13‬‬
‫‪‬‬ ‫‪207‬‬ ‫‪53‬‬ ‫‪34‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪14‬‬
‫‪‬‬ ‫‪181‬‬ ‫‪69‬‬ ‫‪49‬‬ ‫‪41‬‬ ‫‪15‬‬
‫‪‬‬ ‫‪287‬‬ ‫‪121‬‬ ‫‪101‬‬ ‫‪16‬‬
‫‪‬‬ ‫‪1309‬‬ ‫‪17‬‬
‫‪‬‬ ‫‪18‬‬
‫ﺟﺪول ‪ :‬ﺗﻌﺪاد ﺣﺪاﮐﺜﺮ دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ) ‪ ( N G‬ﺑﺮاي ﻋﺪم وﺟﻮد ﺗﺪاﺧﻞ ‪ -‬ﺑﺮ اﺳﺎس آﺧﺮﯾﻦ وﯾﺮاﯾﺶ‬
‫ﮐﺘﺎب ﺷﯿﮕﻠﯽ ‪ ) ،‬ﺑﺮاي ‪  ‬و دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ (‬
‫‪ ‬‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻌﺪاد‬
‫ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه‬
‫‪ 35‬‬ ‫‪ 30‬‬ ‫‪ 25‬‬ ‫‪ 20‬‬ ‫‪ 15‬‬ ‫‪ 10‬‬ ‫‪ 5‬‬ ‫ﺳﺎده‬
‫دﻧﺪاﻧﻪ‬
‫درﺟﻪ‬ ‫ﭘﯿﻨﯿﻮن ‪N p‬‬
‫∞‬ ‫‪36‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪8‬‬

‫∞‬ ‫‪62‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪9‬‬
‫∞‬ ‫‪181‬‬ ‫‪52‬‬ ‫‪36‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪10‬‬
‫∞‬ ‫∞‬ ‫‪685‬‬ ‫‪249‬‬ ‫‪11‬‬
‫∞‬ ‫∞‬ ‫‪12‬‬
‫∞‬ ‫‪13‬‬
‫∞‬ ‫‪14‬‬
‫‪NG‬‬
‫ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﺑﺮاي ﭘﯿﻨﯿﻮن‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺎي ﻫﻠﯿﮑﺎل ‪ ،‬در ﯾﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﺸﺨﺺ‬
‫‪NP‬‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ‪:‬‬
‫و ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﭼﺮخ دﻧﺪه ‪ Gear‬ﮐﻪ ﺑﺪون ﺗﺪاﺧﻞ ﺑﺎ ﭘﯿﻨﯿﻮن درﮔﯿﺮ ﺷﻮد ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺑﺮاي ﭘﯿﻨﯿﻮﻧﯽ ﺑﺎ ‪ 9‬دﻧﺪاﻧﻪ و زاوﯾﻪ ﻓﺸﺎر ‪ 20‬و زاوﯾﻪ ﻫﻠﯿﮑﺎل ‪ 30‬درﺟﻪ و ﺑﺎ ﯾﺎدآوري‬
‫اﯾﻨﮑﻪ زاوﯾﻪ ﻓﺸﺎر ﻣﻤﺎﺳﯽ ‪ 22.8‬درﺟﻪ اﺳﺖ دارﯾﻢ‪:‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ‪ :‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﺘﺎب ﻗﺪﯾﻢ ﺷﯿﮕﻠﯽ ) ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺎ دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ ( دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫‪ ) ‬درﺟﻪ(‬ ‫ﺗﻌﺪاد ﻣﯽ ﻧﯿﻤﻢ دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﭘﯿﻨﯿﻮن ‪N p /min‬‬

‫‪14.5‬‬ ‫) ﻣﻨﺴﻮخ ﺷﺪه(‬ ‫‪24‬‬
‫‪20‬‬ ‫‪18‬‬
‫‪25‬‬ ‫‪12‬‬
‫ﺗﮑﻠﯿﻒ ‪ :‬ﺟﺪول ﻓﻮق را ﺑﺮاي زواﯾﺎي ﻓﺸﺎر ‪ 22.5‬و ‪ 25‬درﺟﻪ ﺑﺮ ا ي دو ﺣﺎﻟﺖ دﻧﺪاﻧﻪ ﺑﻠﻨﺪ و دﻧﺪاﻧﻪ‬
‫ﮐﻮﺗﺎه اﺳﺘﺨﺮاج ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫* اﻧﺪازه ﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ‬
‫در ﺟﺪول ) ‪ ( 1 -13‬ﮐﺘﺎب اﻧﺪازه اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 22.5‬ﻧﯿﺰ‬ ‫‪o‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮ ﻻ ً از زاوﯾﻪ ﻓﺸﺎر ‪ 20 o‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﮔﺴﺘﺮده اي در ﺻﻨﻌﺖ اﺳﺘﻔﺎده و زاوﯾﻪ ﻓﺸﺎر ‪ 25 o‬و‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﻗﺼﺪ ﺳﺎﺧﺖ ﭘﻨﯿﻮﻧﯽ ﺑﺎ ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫زاوﯾﻪ ﻓﺸﺎر ‪ 14.5 0‬در ﺳﺎﺧﺖ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺗﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺣﺎﺿﺮ‬
‫ﻣﻨﺴﻮخ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 1 -13‬ﮐﺘﺎب ﺷﯿﮕﻠﯽ ‪ :‬اﻧﺪازه اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺪوﻟﻬﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺮ اﺳﺎس ﺟﺪول ) ‪ 13‬ـ ‪ ( 1‬ﮐﺘﺎب ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫اﻟﻒ ( ﻣﺪوﻟﻬﺎي راﯾﺞ » اوﻟﻮﯾﺖ اول «‬

‫‪m=1,1.25,1.5,2,2.5,3,4,5,6,8,10,12,16,20,25,32,,40, 50‬‬
‫ب ( ﻣﺪوﻟﻬﺎي راﯾﺞ » اوﻟﻮﯾﺖ دوم «‬
‫‪m=1.125, 1.375, 1.75 , 2.25 , 2.75 , 3.5 , 4.5 , 5.5 , 7, 9 , 11, 14 ,18, 22, 28, 36, 45‬‬
‫‪ -6 -3‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺮزﮔﺮد‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻣﻘﺎﺑﻞ را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ‪:‬‬
‫‪ : N i‬ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ‪ i‬ام‬

‫‪ : n i‬ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﯽ ﭼﺮ ﺧ ﺪﻧﺪه ‪ i‬ام )‪(rpm‬‬
‫‪V‬‬
‫‪ : i‬ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﯽ ﭼﺮﻧﺪﻧﺪه ‪ i‬ام )‪(rad/sec‬‬
‫‪V V 2 V 3‬‬ ‫ﺳﺮﻋﺖ ﺧﻂ ﮔﺎم‬

‫‪d2‬‬ ‫‪d‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪d‬‬ ‫‪N‬‬ ‫‪n‬‬
‫‪‬‬ ‫‪2  3  3  2  3  3  2‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3 d 2 N 2 n 3‬‬
‫‪n2 N 3‬‬ ‫‪n3 N 4‬‬ ‫‪n2 N 4‬‬
‫‪‬‬ ‫‪,‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪n3 N 2‬‬ ‫‪n4 N 3‬‬ ‫‪n4 N 2‬‬
‫ﭘﺲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺷﻤﺎره ‪ ) 3‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺮزﮔﺮد( ‪ ،‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه اي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎ‬
‫و ﻗﻄﺮ آن ﺗﺎﺛﯿﺮي در ﻧﺴﺒﺖ دور ﺧﺮوﺟﯽ ﺑﻪ ورودي ﻧﺪارد و ﻓﻘﻂ ﺟﻬﺖ دوران را ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ دﻫﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺮزﮔﺮد ﯾﮏ ﺑﺎر ﺑﻪ ﻋﻨﻮان راﻧﻨﺪه و ﯾﮏ ﺑﺎر ﺑﻪ ﻋﻨﻮان راﻧﺪه ﺷﺪه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﻟﺬا ﺗﻨﺶ ﻣﻀﺎﻋﻔﯽ روي دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي آن اﻋﻤﺎل ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﻣﻌﻤﻮ ﻻ ً ﺑﺎﯾﺪ ﺟﻨﺲ‬
‫ﻣﻘﺎوم ﺗﺮي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪ -7 -3‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﯿﺮوﯾﯽ دو ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه درﮔﯿﺮ ﺳﺎده‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﯿﺮوﯾﯽ دوﭼﺮﺧﺪﻧﺪه درﮔﯿﺮ ﺳﺎده ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ زﯾﺮ ﻃﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﮔﺎم اول ‪ :‬ﺗﺸﺨﯿﺺ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه راﻧﻨﺪه و راﻧﺪه ﺷﺪه‬
‫از روي ﺟﻬﺖ دوران ﺷ ﺎ ﻓﺖ و اﻟﮑﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﭼﺮﺧﺪﻧـﺪه راﻧﻨـﺪه و راﻧـﺪه ﺷـﺪه و ﺟﻬـﺖ دوران آن را‬
‫ﺗﺸﺨﯿﺺ دﻫﯿﻢ ﺟﻬﺖ دوران در ﺷﮑﻞ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ و ﭼﺮﺧﺪﻧـﺪه ‪ Gear‬راﻧـﺪه ﺷـﺪه و ﭼـﺮخ دﻧـﺪه‬
‫‪ Pinion‬راﻧﻨﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﮔﺎم دوم ‪ :‬رﺳﻢ دﯾﺎﮔﺮام آزاد ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه راﻧﺪه ﺷﺪه‬
‫ﺟﻬﺖ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي ﻧﯿﺮو ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ راﺳﺘﺎي ﻧﯿﺮوي ﮐﻞ ﻋﻤﻮد ﺑـﺮ دﻧﺪاﻧـﻪ ﭼﺮﺧﺪﻧـﺪه ﺑﺎﺷـﺪ و‬
‫ﻣﻮﺟﺐ ﭼﺮﺧﺶ آن در ﺟﻬﺖ دوران ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﮔﺮدد ‪.‬‬
‫‪ : W r‬ﻧﯿﺮوي ﺷﻌﺎﻋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه و ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﺮﮐ ﺰ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه راﻧﺪه ﺷﺪه ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪو‬
‫ﻧﯿﺮوي ‪ W t‬ﻧﯿﺮوي ﻣﻤﺎﺳﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﯿﺸﻪ در ﺟﻬﺖ دوران ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه راﻧﺪه ﺷﺪه و ﻣﻤﺎس ﺑﺮ آن اﺳﺖ ‪.‬‬
‫دﯾﺪ از ﭼﭗ‬
‫ﮔﺎم ﺳﻮم ‪ :‬رﺳﻢ دﯾﺎﮔﺮام آزاد ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه راﻧﻨﺪه‬
‫ﺑﺮاي رﺳﻢ دﯾﺎﮔﺮام آزاد ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه راﻧﻨﺪه از اﺻﻞ ﻋﻤﻞ و ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮔﺮدد ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ راﺳﺘﺎي‬
‫ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎ ﻧﯿﺮوي اﻋﻤﺎﻟﯽ ﺑﻪ دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه راﻧﻨﺪه دﻗﯿﻘﺎ در ﺟﻬﺖ ﻋﮑﺲ راﺳﺘﺎي ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي اﻋﻤﺎل ﺷﺪه‬
‫ﺑﻪ دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه راﻧﺪه ﺷﺪه ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪ ) .‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ (‬
‫ﺗﺒﺪﻳﻞ‬
‫دﯾﺪ از ﭼﭗ‬
‫‪ -‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎ اﻧﺘﻘﺎل ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارد ﺷﺪه ﺑﻪ دﻧﺪاﻧﻪ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ ﺑﻪ روي ﺷﺎﻓﺘﻬﺎي ﻫﺮﯾﮏ از آﻧﻬﺎ ﻣـﯽ ﺗـﻮان‬
‫دﯾﺎﮔﺮام آزاد ﻧﯿﺮوي ﺷﺎﻓﺖ ﻫﺎ راﻧﯿﺰ رﺳﻢ ﻧﻤﻮد ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل دﯾﺎﮔﺮام آزاد ﺷﺎﻓﺖ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه راﻧﺪه ﺷﺪه ﺑﺼﻮرت زﯾﺮ‬
‫اﺳﺖ ‪:‬‬
‫* رواﺑﻂ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز در ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻨﭽﯽ ‪:‬‬
‫* رواﺑﻂ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز در ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪: SI‬‬
‫‪ -8 -3 ‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﻫﻠﯿﮑﺎل ) ﻣﺎرﭘﯿﭽﯽ () ‪( Helical Gear‬‬
‫در ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﺳﺎده ﺗﻤﺎس ﺑﯿﻦ دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ ﺧﻂ در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ دﻧﺪاﻧﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﯾﻦ‬
‫ﺗﻤﺎس در اﺑﺘﺪا ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺗﻨﺶ ﺗﻤﺎﺳﯽ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﻟﺬا در ﺳﺮﻋﺘﻬﺎي ﺑﺎﻻ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺳﺮ و ﺻﺪا در‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد وﻟﯽ در ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﻫﻠﯿﮑﺎل ﺗﻤﺎس اوﻟﯿﻪ ﯾﮏ ﻧﻘﻄﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ‬
‫ﺑﻪ ﯾﮏ ﺧﻂ در ﺳﺮ ﺗﺎ ﺳﺮ دﻧﺪاﻧﻪ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﻤﺎس ﺗﺪرﯾﺠﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺮ و ﺻﺪا ﺑﻪ‬
‫ﺧﺼﻮص درﺳﺮﻋﺖ ﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﻣﯽ ﮔﺮدد و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﯾﮏ اﻧﺘﻘﺎل آرام ﺑﺎر از ﯾﮏ دﻧﺪاﻧﻪ ﺑﻪ دﻧﺪاﻧﻪ‬
‫دﯾﮕﺮي ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﻫﻠﯿﮑﺎل ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺎرﻫﺎي ﺳﻨﮕﯿﻦ در ﺳﺮﻋﺘﻬﺎي‬
‫ﺑﺎ ﻻ را دارا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫در ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﻫﻠﯿﮑﺎل ﻧﯿﺮو داراي ﺳﻪ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي روي ﺷﺎﻓﺖ داراي ﻫﺮ‬
‫دو ﻧﻮع ﺑﺎرﺷﻌﺎﻋﯽ و ﻣﺤﻮري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺎر ﻣﺤﻮري زﯾﺎد ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از ﯾﮏ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﻠﯿﮑﺎل دو ﺗﺎﯾﯽ ) دﻧﺪه‬
‫ﺟﻨﺎﻗﯽ( اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد‪ .‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﻫﻠ ﯿﮑﺎل ﺑﻪ ﺻﻮرت راﺳﺘﮕﺮد )‪ ( ψ > 0‬و ﯾﺎ‬
‫ﭼﭙﮕﺮد)‪ ( ψ < 0‬ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﻠﯿﮑﺎل را از ﻃﺮف ﻣﻘﻄﻊ داﯾﺮه اي ﺷﮑﻞ روي ﺳﻄﺢ اﻓﻘﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﯿﻢ‪،‬‬
‫ﻫﺮﮔﺎه راﺳﺘﺎي دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي در ﺟﻬﺖ ‪ y=+x‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ آن ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه راﺳﺘﮕﺮد و اﮔﺮ راﺳﺘﺎي‬
‫دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎ در ﺟﻬﺖ ‪ y=-x‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ آن ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﭼﭙﮕﺮد ﮔﻮﯾﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬دراﻧﺘﻘﺎل ﻗﺪرت ﺑﯿﻦ دو ﻣﺤﻮر ﻣﻮازي ﻫﻤﻮاره ﯾﮏ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﻠﯿﮑﺎل ﺑﺎ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻏﯿﺮ ﻫﻤﻨﺎم‬
‫ﺧﻮد درﮔﯿﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﻣﺜ ﻼ ً ﯾﮏ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه راﺳﺘﮕﺮد ﺑﺎ ﯾﮏ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﭼﭗ ﮔﺮد درﮔﯿﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﮐﻪ زاوﯾﻪ ﻫﻠﯿﮑﺲ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ و داراي ﻋﻼﻣﺖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ ) .‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه‬
‫ﻫﻠﯿﮑﺎل راﺳﺘﮕﺮد داراي زاوﯾﻪ ﻫﻠﯿﮑﺲ ﻣﺜﺒﺖ و ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﻠﯿﮑ ﺎل ﭼﭙﮕﺮد داراي زاوﯾﻪ ﻫﻠﯿﮑﺲ‬
‫ﻣﻨﻔﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ(‬
‫‪ ‬ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﻠﯿﮑﺎل‬
‫‪ ab‬و ‪ : cd‬ﺧﻄﻮط ﻣﺮﮐﺰي دو دﻧﺪاﻧﻪ ﻣﺎرﭘﯿﭻ ﻫﻠﯿﮑﺎل ﻣﺠﺎور‬

‫‪ : ‬زاوﯾﻪ ﻫﻠﯿﮑﺲ‬
‫‪ : ac‬ﮔﺎم ﻋﺮﺿﯽ ‪ ) P t‬ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﮔﺎم داﯾﺮه اي ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ( ﯾﺎﮔﺎم ﻣﻤﺎﺳﯽ‬
‫‪ : ad‬ﮔﺎم ﻣﺤﻮري ‪P x‬‬
‫‪ : ae‬ﮔﺎم ﻋﻤﻮدي ‪P n‬‬
‫‪Pn‬‬
‫‪Pn  Pt .Cos  Pt ‬‬
‫‪cos‬‬
‫‪Pt‬‬
‫‪Px ‬‬
‫‪tan ‬‬
‫‪m n  m .cos‬‬
‫‪tan  n‬‬
‫‪cos ‬‬
‫‪tan  t‬‬
‫‪ : (mt ) m‬ﻣﺪول و ﯾﺎ ﻣﺪول ﻣﻤﺎﺳﯽ‬
‫‪ : m n‬ﻣﺪول ﻋﻤﻮدي )ﻧﺮﻣﺎل (‬
‫‪ : n‬زواﯾﻪ ﻓﺸﺎر ﻋﻤﻮدي ‪ ‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ‪ 20‬درﺟﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ : t‬زاوﯾﻪ ﻓﺸﺎر ﻣﻤﺎﺳﯽ‬
‫ﮐﻠﯿﻪ اﻧﺪازه ﻫﺎي دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎ را ﻣﯽ ﺑﺎﯾﺴﺖ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺪول ﻋﻤﻮدي ‪ » mn‬ﮐﻪ ﻫﻤﺎن ﻣﺪوﻟﻬﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ « ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮد و ﻋﻤﻮﻣ ﺎ ً زاوﯾﻪ ﻓﺸﺎر ﻋﻤﻮدي ‪  n‬ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪ 22.5‬ﯾﺎ ‪ 25°‬ﯾﺎ ‪∅ = 20°‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺮاي ﻣﻘﺪار زاوﯾﻪ ﻫﻠﯿﮑﺲ ‪ ‬وﺟﻮد ﻧﺪارد و ﻣﻘﺪار آن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﯿﻦ ﺻﻔﺮ ﺗﺎ ﭼﻬﻞ و‬
‫ﭘﻨﭻ درﺟﻪ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﻘﺎدﯾﺮ زﯾﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫⇒ ‪0 ≤ ψ ≤ 45‬‬
‫‪ =  1   2‬زاوﯾﻪ ﺑﯿﻦ دو ﺷﺎﻓﺖ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ‪.‬‬ ‫) ﺟﻤﻊ ﺟﺒﺮي (‬
‫ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﻠﯿﮑﺎل راﺳﺘﮕﺮد داراي زاوﯾﻪ ﻫﻠﯿﮑﺲ ﻣﺜﺒﺖ و ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﻠﯿﮑﺎل ﭼﭙﮕﺮد داراي زاوﯾﻪ‬
‫ﻫﻠﯿﮑﺲ ﻣﻨﻔﯽ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -9 -3‬ﻧﯿﺮو ﻫﺎ ي وارد ﺑﻪ دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﯾﮏ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﻠﯿﮑﺎل‬
‫‪ : W‬ﻧﯿﺮوي ﮐﻞ وارده ﺑﺮ دﻧﺪاﻧﻪ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﻠﯿﮑﺎل ) ﻋﻤﻮد ﺑﺮ دﻧﺪاﻧﻪ (‬

‫) ` ‪Wr  W .Sin(n‬‬
‫) ‪Wt  W .Cos( n ).Cos(‬‬
‫) ‪Wa  W .Cos(n ).Sin(‬‬
‫‪ : W r‬ﻣﻮﻟﻔﻪ ﺷﻌﺎﻋﯽ ﻧﯿﺮو‬
‫‪ : W t‬ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻣﻤﺎﺳﯽ ﻧﯿﺮو‬
‫‪ : W a‬ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻣﺤﻮري ﻧﯿﺮو‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي ﻧﯿﺮو ﺑﺮﺣﺴﺐ ‪ W t‬دارﯾﻢ‪:‬‬
‫‪H‬‬ ‫‪ d n‬‬ ‫) ‪tan(n‬‬

‫‪Wt ‬‬ ‫‪,‬‬ ‫‪V ‬‬ ‫‪,‬‬ ‫‪tan(t ) ‬‬
‫‪V‬‬ ‫‪60‬‬ ‫) ‪Cos(‬‬
‫‪ : n‬ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﯽ ﺷﺎﻓﺖ )‪( rpm‬‬

‫‪ : H‬ﺗﻮان ﺑﺮﺣﺴﺐ وات‬
‫‪ -10 -3‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﯿﺮوﯾﯽ دو ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه درﮔﯿﺮ ﻫﻠﯿﮑﺎل ﺑﺎ ﻣﺤﻮر ﻫﺎي ﻣﻮازي‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﯿﺮوﯾﯽ دو ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه درﮔﯿﺮ ﻫﻠﯿﮑﺎل ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺳﺎده ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ زﯾﺮ ﻃﯽ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﮔﺎم اول ‪ :‬ﺗﺸﺨﯿﺺ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه راﻧﻨﺪه و راﻧﺪه ﺷﺪه و ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺟﻬﺖ دوران آﻧﻬﺎ‬
‫از روي ﺟﻬﺖ دوران ﺷﺎﻓﺖ و اﻟﮑﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه راﻧﻨﺪه و راﻧﺪه ﺷﺪه و ﺟﻬﺖ دوران آن‬
‫را ﺗﺸﺨﯿﺺ دﻫﯿﻢ ﺟﻬﺖ دوران در ﺷﮑﻞ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ و ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ‪ Gear‬راﻧﺪه ﺷﺪه و ﭼـﺮخ‬
‫دﻧﺪه ‪ Pinion‬راﻧﻨﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﮔﺎم دوم ‪ :‬رﺳﻢ دﯾﺎﮔﺮام آزاد ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه راﻧﺪه ﺷﺪه‬
‫ﺟﻬﺖ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي ﻧﯿﺮ و ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ راﺳﺘﺎي ﻧﯿﺮوي ﮐﻞ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ دﻧﺪاﻧـﻪ ﭼﺮﺧﺪﻧـﺪه‬
‫ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻮﺟﺐ ﭼﺮﺧﺶ آن در ﺟﻬﺖ دوران ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﮔﺮدد ‪.‬‬
‫‪ : W r‬ﻧﯿﺮوي ﺷﻌﺎﻋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه و ﺑﻪ ﻃـﺮف ﻣﺮﮐـﺰ ﭼﺮﺧﺪﻧـﺪه ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ و‬
‫ﻧﯿﺮوي ‪ W t‬ﻧﯿﺮوي ﻣﻤﺎﺳﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه راﻧﺪه ﺷﺪه ﻫﻤﻮاره در ﺟ ﻬﺖ دوران ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه‬
‫و ﻣﻤﺎس ﺑﺮ آن ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ راﺳﺘﺎي ‪ W a‬ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ راﺳﺘﺎي دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎ و راﺳﺘﺎي ﻧﯿﺮوي ‪W‬‬
‫ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ﺳﻮم ‪ :‬رﺳﻢ دﯾﺎﮔﺮام آزاد ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه راﻧﻨﺪه‬

‫ﺑﺮاي رﺳﻢ دﯾﺎﮔﺮام آزاد ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه راﻧﻨﺪه از اﺻﻞ ﻋﻤﻞ و ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮔﺮدد ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ‬
‫راﺳﺘﺎي ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎ ﻧﯿﺮوي اﻋﻤﺎﻟﯽ ﺑﻪ دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه راﻧﻨـﺪه دﻗﯿﻘـﺎ در ﺟﻬـﺖ ﻋﮑـﺲ راﺳـﺘﺎي‬
‫ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي اﻋﻤﺎل ﺷﺪه ﺑﻪ دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه راﻧﺪه ﺷﺪه ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪ ).‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ (‬
‫‪ -‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎ اﻧﺘﻘﺎل ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارد ﺷﺪه ﺑﻪ دﻧﺪاﻧﻪ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫـﺎ ﺑـﻪ روي ﺷـﺎﻓﺘﻬﺎي ﻫﺮﯾـﮏ از آﻧﻬـﺎ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮان دﯾﺎﮔﺮام آزاد ﻧﯿﺮوي ﺷﺎﻓﺖ ﻫﺎ را ﻧﯿﺰ رﺳﻢ ﻧﻤﻮد ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل دﯾﺎﮔﺮام آزاد ﺷـﺎﻓﺖ ﭼﺮﺧﺪﻧـﺪه‬
‫راﻧﺪه ﺷﺪه ﺑﺼﻮرت زﯾﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪ -11 -3‬ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺎي ﻣﺨﺮوﻃﯽ ‪:‬‬
‫ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺎي ﻣﺨﺮوﻃﯽ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮﮐﺖ ﺑﯿﻦ دو ﺷﺎﻓﺖ ﻣﺘﻘﺎﻃﻊ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ ‪ .‬ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺎي‬
‫ﻣﺨﺮوﻃﯽ ﻣﻌﻤﻮ ﻻ ً ﺑﺮاي زاوﯾﻪ ‪ 90‬درﺟﻪ ﺷﺎﻓﺖ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ اﻣﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺮاي ﮐـﺎر در ﻫـﺮ زاوﯾـﻪ‬
‫دﻟﺨﻮاﻫﯽ از آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد ‪.‬‬
‫رواﺑﻂ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻣﺨﺮوﻃﯽ ‪:‬‬
‫ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ '‪ N‬ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﺠﺎزي و ‪ p‬ﮔﺎم داﯾﺮه اي اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﺷﺪه در ﻟﺒﻪ ﺑﺰرگ دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎ‬
‫اﺳﺖ ‪ .‬زاﯾﻪ ﮔﺎم ﭘﯿﻨﯿﻮن و ﮔﯿﺮ ﻧﯿﺰ در ﺷﮑﻞ ﺑﺎﻻ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -12 -3‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﯿﺮو ﻫﺎي وارد ﺑﻪ ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺎي ﻣﺨﺮوﻃﯽ‬
‫در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﯿﺮو ﻫﺎي وارد ﺑﻪ ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺎي ﻣﺨﺮوﻃﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻓﺮض ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ﻧﯿـﺮو ﻫـﺎ ﺑـﻪ‬
‫ﺷﮑﻞ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺑﻪ وﺳﻂ دﻧﺪاﻧﻪ وارد ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬اﻣﺎ در ﻋﻤﻞ ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﻧﯿﺮو ﻫـﺎ ﺑـﻪ ﻧﻘﻄـﻪ اي ﺑـﯿﻦ وﺳـﻂ‬
‫دﻧﺪاﻧﻪ و ﻟﺒﻪ ﺑﺰرگ آن اﺛﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺧﻄﺎي اﯾﻦ ﻓﺮض اﻧﺪك اﺳﺖ ﺑﺮاي راﺣﺘﯽ ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫آن را ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ ‪ .‬ﻟﺬا ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺎي ﻣﺨﺮوﻃﯽ از رواﺑﻂ زﯾﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ‪:‬‬
‫‪ -13 -3‬ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺎي ﺣﻠﺰوﻧﯽ‬
‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪ C ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺮاﮐﺰ دو ﭼﺮخ دﻧﺪه اﺳﺖ و ‪ L‬ﻃﻮل ﭘﯿﺸﺮوي ‪ ،‬و ﻻﻧﺪا زاوﯾﻪ ﭘﯿﺸﺮوي اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -14 -3‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﯿﺮوﯾﯽ ﭼﺮخ دﻧﺪه ﺣﻠﺰوﻧﯽ‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮري ﮐﻪ در ﺷﮑﻞ ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ اﮔﺮ از ﻧﯿﺮوي اﺻﻄﮑﺎك ﺻـﺮف ﻧﻈـﺮ ﮐﻨـﯿﻢ ﺗﻨﻬـﺎ ﻧﯿـﺮوي وارد‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻧﯿﺮوي ‪ w‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ داراي ﺳﻪ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻣﺘﻌﺎﻣﺪ در ﺟﻬﺖ ‪ x, y, z‬ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ ‪ .‬ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ رواﺑﻂ زﯾﺮ را ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ ‪:‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﮐﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﻧﺴﺒﯽ ﺑﯿﻦ دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﺣﻠﺰ ون و ﭼﺮخ ﺣﻠﺰون ﻟﻐﺰﺷﯽ ﺧـﺎﻟﺺ اﺳـﺖ ﭘـﺲ‬
‫اﺻﻄﮑﺎك ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ در ﻋﻤﻠﮑﺮد اﯾﻦ ﻧﻮع ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺎ دارد ‪ .‬در اﯾﻨﺠﺎ ﺑـﺎ در ﻧﻈـﺮ ﮔـﺮﻓﺘﻦ ﺿـﺮﯾﺐ‬
‫اﺻﻄﮑﺎك ‪ f‬دﺳﺘﻪ دﯾﮕﺮي از ﻣﻌﺎدﻻت را ﺑﻪ دﺳﺖ ﺧﻮاﻫﯿﻢ آورد ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﻧﯿﺮوي ‪ w‬ﮐﻪ ﻋﻤﻮد‬
‫ﺑﺮ ﻧﯿﻤﺮخ دﻧﺪاﻧﻪ ﺣﻠﺰون وارد ﻣﯿﺸﻮد ﻣﻮﺟﺐ ﻧﯿﺮوي اﺻﻄﮑﺎك ‪ fw‬ﻣﯽ ﮔﺮدد ‪ ،‬ﻟﺬا دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫راﻧﺪﻣﺎن ‪:‬‬
‫ﺟﺪول ‪ 6 -13‬ﮐﺘﺎب ‪ :‬ﻣﻘﺪار راﻧﺪﻣﺎن ﺑﺮ ﺣﺴﺐ زاوﯾﻪ ﻫﻠﯿﮑﺲ‬
‫ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي ﺳﺮﻋﺖ و رواﺑﻂ ﻣﺨﺼﻮص ﺑﻪ آن ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رواﺑﻂ زﯾﺮ و ﻧﻤﻮدار زﯾﺮ ﺗ ﻌ ﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪:‬‬
‫) ﺷﮑﻞ ‪ 41 -13‬ﮐﺘﺎب(‬
‫) ﺷﮑﻞ ‪ 42 -13‬ﮐﺘﺎب(‬
‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‪:‬‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﻨﺶ و ﻃﺮاﺣﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه‬
‫‪ ‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺳﺎده‬
‫‪ ‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﻠﯿﮑﺎل‬
‫‪ -1 -4‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﻨﺶ در دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎ‬
‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم ﻫﺎي ﺷﮑ ﺴ ﺖ در دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﯾﮏ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫‪ -1‬ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﻨﺶ ﺧﻤﺸﯽ‬
‫‪ -2‬ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﻨﺶ ﺧﻤﺸﯽ‬
‫‪ -3‬ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻨﺶ ﺗﻤﺎﺳﯽ ﯾﺎ ﻫﺮﺗﺰ‬
‫‪ -2 -4‬ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺗﻨﺶ ﺧﻤﺸﯽ در ﭘﺎي دﻧﺪاﻧﻪ‬
‫ﻣﻌﺎدﻻت ﻟﻮﺋﯿﺲ ﺑﺎ ﻓﺮﺿﯿﺎت زﯾﺮ اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﯽ ﺷﻮد ‪( The Lewis Bending Equation) :‬‬
‫‪ -1‬ﺗﻤﺎم ﺑﺎر ﺑﻪ ﻧﻮك دﻧﺪاﻧﻪ اﻋﻤﺎل ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -2‬از ﻧﯿﺮوي ‪ W r‬ﺻﺮف ﻧﻈﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ ﻓﺮض ﯾﮏ ﻓﺮض ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎراﻧﻪ اﺳﺖ زﯾﺮا اﺻﻮ ﻻ ً ‪W r‬‬
‫ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺗﻨﺶ ﻓﺸﺎري ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻘﺪار ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ ﺣﺎﺻﻞ از ﺧﻤﺶ را ﮐﻢ‬
‫ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻓﺮض ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ﺑﺎر ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ دﻧﺪاﻧﻪ ﺗﺤﻤﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدد ‪ .‬در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ در ﺣﺎﻟﺖ واﻗﻌﯽ‬
‫ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ دﻧﺪاﻧﻪ درﮔﯿﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺳﺎده ﺳﺎزي ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻓﻮق را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ‬
‫ﻧﻮﺷﺖ ‪:‬‬
‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻓﻮق ﻣﻌﺎدﻟﻪ اﺻﻠﯽ ﻟﻮﺋﯿﺲ اﺳﺖ و ‪ y‬ﻓﺎﮐﺘﻮر‬

‫ﺷﮑﻞ ﻟﻮﺋﯿﺲ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻟﻮﺋﯿﺲ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺑﺎز ﻧﻮﯾﺴﯽ ﻧﻤﻮد‪:‬‬
‫‪ : W t‬ﻧﯿﺮوي ﻣﻤﺎﺳﯽ )‪(N‬‬
‫‪ : F‬ﭘﻬﻨﺎي روﯾﻪ دﻧﺪاﻧﻪ )‪(mm‬‬
‫‪ : m‬ﻣﺪول ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه )‪(mm‬‬
‫‪ : Y‬ﺿﺮﯾﺐ ﺷﮑﻞ ﻟﻮﺋﯿﺲ ﮐﻪ از ﺟﺪول ) ‪ ( 2 -14‬ﮐﺘﺎب ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن ‪ Y‬از ﺟﺪول زﯾﺮ ) ﺟﺪول ‪ ( 2 -14‬ﮐﺘﺎب ﺷﯿﮕﻠﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪:‬‬
‫ﺟﺪول ) ‪ 2 -14‬ﮐﺘﺎب ( ‪ :‬ﺿﺮﯾﺐ ﺷﮑﻞ ﻟﻮﺋﯿﺲ ﺑﺮاي زاوﯾﻪ ﻓﺸﺎر ‪ 20‬درﺟﻪ و دﻧﺪاﻧﻪ ﺗﻤﺎم ﻋﻤﻖ‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﺷﮑﻞ ﻟﻮﺋﯿﺲ ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﺘﺎب ﻗﺪﯾﻢ ﺷﯿﮕﻠﯽ‬
‫‪ -3 -4‬اﺛﺮﻫﺎي دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ‪ ،‬ﯾﺎ ﺿﺮﯾﺐ ﺳﺮﻋﺖ )‪( Dynamic Effects‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ دو ﭼ ﺮﺧﺪﻧﺪه درﮔﯿﺮ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﻻ ﻣﯽ ﭼﺮﺧﻨﺪ اﺛﺮ ﻫﺎي دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ وﺟﻮد ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪،‬‬
‫ﺑﺮاي ﻟﺤﺎظ ﮐﺮدن اﺛﺮﻫﺎي دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ ، SI‬ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد آﮔﻤﺎ دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫)‪AGMA ( American Gear Manufactures Association‬‬
‫‪ : V‬ﺳﺮﻋﺖ ﺧﻂ ﮔﺎم ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه )‪ : K v ، (m/s‬ﺿﺮﯾﺐ ﺳﺮﻋﺖ‬
‫ﻣﻌﺎدﻻت ﻓﻮق را در ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻨﭽﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﻧﻮﺷﺖ ‪:‬‬
‫ﮐﻪ در آن ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪ ft/min‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫درﺿﻤﻦ ﻫﺮﮔﺎه ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ داراي دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﭘﺮداﺧﺖ ﺷﺪه و ﯾﺎ ﺳﻨﮓ زده ﺷﺪه ﺑﺴﯿﺎر دﻗﯿﻘﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫ﺑﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ اي وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آﮔﻤﺎ ﺿﺮﯾﺐ ﺳﺮﻋﺖ ‪ K v‬را ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﯾﮏ در ﻧﻈﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺿﺮﯾﺐ ﺳﺮﻋﺖ ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ‪:‬‬

‫‪KV Wt‬‬
‫‪‬‬ ‫)*(‬
‫‪FmY‬‬
‫ﮐﻪ در آن ﭘﻬﻨﺎي دﻧﺪاﻧﻪ ‪ F‬و ﻣﺪول ‪ m‬ﻫﺮ دو ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﯿﻠﯽ ﻣﺘﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫در ﻃﺮاﺣﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﺳﺎده ﻣﻌﻤﻮ ﻻ ً ﻣﺤﺪوده ﭘﻬﻨﺎي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪:‬‬
‫اﮔﺮ ﭘﻬﻨﺎي دﻧﺪاﻧﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ 5 m‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎر در روﯾﻪ دﻧﺪاﻧﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﺗﻮزﯾﻊ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد و‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﭘﻬﻨﺎي روﯾﻪ ﮐﻤﺘﺮ از ﺳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﮔﺎم داﯾﺮه اي ﺑﺎﺷﺪ » ﮐﻤﺘﺮ از ‪ « 3 m‬ﺑﺮاي ﺣﻤﻞ ﺑﺎر‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ازاي واﺣﺪ ﭘﻬﻨﺎي روﯾﻪ‪ ،‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺑﺰرﮔﺘﺮي ﻻزم اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ )*( ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ و آﻏﺎزﯾﻦ ﺗﻨﺶ ﺧﻤﺸﯽ در ﭘﺎي دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮده‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬ﻃﺮاﺣﯽ ﯾﮏ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺳﺎده در ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎر اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ‬

‫روش ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ ‪ :‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺮاﺣﻞ زﯾﺮ را ﻃﯽ ﻧﻤﻮد ‪:‬‬
‫‪ ( 1‬اﺑﺘﺪا ﺗﻌﺪاد ﺣﺪاﻗﻞ دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﻫﺮ ﯾﮏ از ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﻧﺴﺒﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮ د ‪.‬‬
‫‪ ( 2‬از ﺑﯿﻦ ﻣﺪوﻟﻬﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﯾﮏ ﻣﺪول اوﻟﯿﻪ ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪d  (m * N ) *103‬‬ ‫] ‪[m‬‬ ‫‪ ( 3‬ﻗﻄﺮ داﯾﺮه ﮔﺎم ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ ( 4‬ﺳﺮﻋﺖ ﺧﻂ ﮔﺎم ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ )‪ (m/s‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ d n‬‬
‫‪V ‬‬ ‫‪ : n‬ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﯽ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ )‪(rpm‬‬
‫‪60‬‬
‫‪ ( 5‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺪار ﺑﺎر ‪W t‬‬
‫‪H‬‬
‫‪Wt ‬‬ ‫‪ : H‬ﺗﻮان ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه ﺑﺮﺣﺴﺐ وات‬
‫‪V‬‬
‫‪ ( 6‬ﺿﺮﯾﺐ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪3.05 +‬‬
‫=‬ ‫(‬ ‫‪,‬‬ ‫)‬
‫‪3.05‬‬
‫و ﯾﺎ‬
‫‪6.1 +‬‬
‫=‬ ‫(‬ ‫)‬
‫‪6.1‬‬
‫‪ : V‬ﺳﺮﻋﺖ ﺧﻂ ﮔﺎم ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه )‪(m/s‬‬

‫‪ ( 7‬ﭘﻬﻨﺎي روﯾﻪ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ :  p‬ﺗﻨﺶ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺠﺎز ﺑﺮ ﺣﺴﺐ )‪ : SF ، (Mpa‬ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن‬
‫‪.‬‬
‫=‬ ‫‪,‬‬ ‫=‬
‫‪. .‬‬
‫‪ : Wt‬ﻧﯿﺮوي ﻣﻤﺎﺳﯽ )‪(N‬‬
‫‪ : F‬ﭘﻬﻨﺎي روﯾﻪ دﻧﺪاﻧﻪ )‪(mm‬‬
‫‪ : m‬ﻣﺪول ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه )‪(mm‬‬
‫‪ : Y‬ﺿﺮﯾﺐ ﺷﮑﻞ ﻟﻮﺋﯿﺲ ﺑﺮاي زاوﯾﻪ ﻓﺸﺎر ‪ 20‬درﺟﻪ و دﻧﺪاﻧﻪ ﺗﻤﺎم ﻋﻤﻖ از ﺟﺪول ) ‪ ( 2 -14‬ﮐﺘﺎب ﺧﻮاﻧﺪه‬
‫‪ ( 8‬ﻣﻘﺪار ﭘﻬﻨﺎي ﺣﺪاﻗﻞ و ﺣﺪاﮐﺜﺮ روﯾﻪ ) ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪ ( mm‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ ‪:‬‬
‫‪Fmin  3P  3 m‬‬
‫‪Fmax  5P  5 m‬‬
‫‪ ( 9‬درﺻﻮرﺗﯿﮑﻪ ﭘﻬﻨﺎي روﯾﻪ ) ‪ ( F‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه در ﮔﺎم ‪ 7‬در ﻣﺤﺪوده ﻓﻮق ﻗﺮار ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺑﺎ‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﺟﺪﯾﺪي ﺑﺮاي ﻣﻘﺪار ﻣﺪول ‪ m‬از ﺑﯿﻦ ﻣﻘﺎدﯾﺮ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺗﮑﺮار ﻣﯽ ﺷﻮ د ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮري ﮐﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﻌﯿﯿﻦ اﻧﺪازه ﻫﺎي ﯾﮏ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﺳﻌﯽ و‬
‫ﺧﻄﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮد ‪ .‬ﭼﺮا ﮐﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮرﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﯾﺎ ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﻪ ﻣﺪول واﺑﺴﺘﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﺜﺎل ‪: 1‬‬
‫ﯾﮏ ﺟﻔﺖ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﮐﺎﻫﻨﺪه ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ ‪ 4‬ﺑﻪ ‪ 1‬ﺑﺮاي ﻣﻮﺗﻮر ‪ 75‬ﮐﯿﻠﻮ واﺗﯽ ﮐﻪ ﺳﺮﻋﺖ آن )‪1120(rpm‬‬
‫اﺳﺖ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ از ﻧﻮع ﺗﻤﺎم ﻋﻤﻖ و ﺑـﺎ زاوﯾـﻪ ﻓﺸـﺎر ‪ 20‬درﺟـﻪ ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﻨﺪ و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از ﻓﻮﻻد آﻟﯿﺎژي ‪ B540N40‬ﺑﺎ )‪ S y =580(Mpa‬و )‪ S u t =800(Mpa‬ﺟﻬﺖ ﺳـﺎﺧﺖ ﭼﺮﺧﺪﻧـﺪه ﻫـﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﺎ اﺣﺘﺴﺎب ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ‪ ، 4‬اﻧﺪازه ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز را ﺗﺨﻤﯿﻦ ﺑﺰﻧﯿﺪ ‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫‪  200  N P‬‬ ‫دﻧﺪاﻧﻪ ‪ 18‬‬ ‫دﻧﺪاﻧﻪ ‪ N G  18   72‬‬
‫‪min‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪Sy‬‬ ‫‪580Mpa‬‬
‫‪p ‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﺗﻨﺶ ﻣﺠﺎز ‪ 145 Mpa‬‬
‫‪n‬‬ ‫‪4‬‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ ﻃﺮاﺣﯽ ‪:‬‬
‫‪ ( 1‬اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺪول اﺳﺘﺎﻧﺪارد )‪ )  ( m‬ﻓﺮض ﻣﯿﻠﯿﻤﺘﺮ ‪( m=5‬‬

‫‪ ( 2‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻗﻄﺮ داﯾﺮه ﮔﺎم ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ‬
‫(=‬ ‫‪∗ ) ∗ 10‬‬ ‫] [‬ ‫>===‬ ‫‪= (5 ∗ 18) ∗ 10‬‬ ‫] [‬
‫) ‪ dn  (0.09m )(1120rpm‬‬
‫‪V ‬‬ ‫‪‬‬ ‫) ‪ 5.28 ( m/Sec‬‬ ‫‪ ( 3‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺧﻂ ﮔﺎم ‪:‬‬
‫‪60‬‬ ‫‪60‬‬
‫) ‪H 75(KW‬‬
‫‪Wt ‬‬ ‫‪‬‬ ‫) ‪ 14.21 (KN‬‬ ‫‪ ( 4‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺪار ﻧﯿﺮوي ﻣﻤﺎﺳﯽ ‪: W t‬‬
‫‪V‬‬ ‫‪5.28 m‬‬
‫‪S‬‬
‫‪ ( 5‬ﺿﺮﯾﺐ ﺳﺮﻋﺖ ‪:‬‬
‫‪3.05 +‬‬ ‫‪3.05 + 5.28‬‬
‫‪= 5.28 [ /‬‬ ‫>== ]‬ ‫=‬ ‫=‬ ‫( ‪= 2.73‬‬ ‫‪,‬‬ ‫)‬
‫‪3.05‬‬ ‫‪3.05‬‬
‫‪ ( 6‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﭘﻨﻬﺎي روﯾﻪ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ‪:‬‬
‫‪580‬‬
‫=‬ ‫‪= 145 ,‬‬ ‫‪= 0.309‬‬
‫‪4‬‬
‫‪2.73 ∗ 14.21 ∗ 103‬‬

‫>==‬ ‫=‬ ‫( ‪= 194.73‬‬ ‫)‬
‫‪5 ∗ 0.309 ∗ 145‬‬
‫‪ ( 7‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ و ﺣﺪاﻗﻞ ﭘﻬﻨﺎي روﯾﻪ ‪:‬‬

‫) ‪Fmin  3 p  3 m  46.2(mm‬‬ ‫‪,‬‬ ‫) ‪Fmax  5 p  5 m  78.5( mm‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺮاي ﻣﺪوﻟﻬﺎي اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ‪ 6‬و ‪ 7‬و ‪ 8‬ﻣﯿﻠﯿﻤﺘـﺮ‪ ،‬ﻣﻘـﺪار ﭘﻬﻨـﺎي روﯾـﻪ ﭼﺮﺧﺪﻧـﺪه را ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ‬
‫‪WWW.MOHANDES.ORG‬‬ ‫ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ‪.‬‬
‫ﻻزم ﺑﻪ ذﮐﺮ اﺳﺖ ﭼﻮن ) ‪ ( F‬ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﻪ ازاي ﻣﺪول ) ‪ ( m=5‬در ﺑﺎزه ‪ 3 p  F  5 P‬ﻧﯿﺴﺖ ﯾﻌﻨﯽ ﺑﯿﺸـﺘﺮ از‬
‫‪ Fmax  5P‬اﺳﺖ ﭘﺲ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻘﺪار ﻣﺪول را اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﯿﻢ ﭼﻮن ﻣـﺪول ﺑـﺎ ﭘﻬﻨـﺎ راﺑﻄـﻪ ﻋﮑـﺲ دارد ‪ .‬ﺧﻼﺻـﻪ‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت در ﺟﺪول زﯾﺮ آﻣﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬
‫)‪ m (mm‬ﻣﺪول‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪ ) d‬ﻣﺘﺮ (‬ ‫‪0.09‬‬ ‫‪0.108‬‬ ‫‪0.126‬‬ ‫‪0.144‬‬
‫‪ ) V‬ﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ (‬ ‫‪5.28‬‬ ‫‪6.33‬‬ ‫‪7.4‬‬ ‫‪8.44‬‬
‫)‪W t (KN‬‬ ‫‪14.21‬‬ ‫‪11.84‬‬ ‫‪10.15‬‬ ‫‪8.88‬‬
‫‪Kv‬‬ ‫‪2.73‬‬ ‫‪3.07‬‬ ‫‪3.42‬‬ ‫‪3.76‬‬
‫)‪F (mm‬‬ ‫‪194.73‬‬ ‫‪134.75‬‬ ‫‪110.13‬‬ ‫‪92.31‬‬
‫)‪F mi n =3p (mm‬‬ ‫‪46.2‬‬ ‫‪55.5‬‬ ‫‪65.8‬‬ ‫‪74.0‬‬
‫)‪F max =5p (mm‬‬ ‫‪78.5‬‬ ‫‪94.2‬‬ ‫‪109.96‬‬ ‫‪125.7‬‬
‫ﯾﮏ اﻧﺘﺨﺎب ارﺟـﺢ اﺳـﺖ ) از ﺑـﯿﻦ ﻣـﺪول ﻫـﺎي‬ ‫(‪=8‬‬ ‫ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺟﺪول ﻓﻮق ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﻣﺪول )‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻟﻮﯾﺖ اول ( ‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻣﻘﺪار ﭘﻬﻨﺎي روﯾﻪ را ﺑﻪ اﻧﺪازه ‪ 93 mm‬اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮد ‪.‬‬
‫‪ P = 8‬و ﭘﻬﻨﺎي ‪ 16 ، F = 1 in‬دﻧﺪاﻧﻪ و ﺑﺎ زاوﯾﻪ‬ ‫ﻣﺜﺎل ‪ :2‬ﯾﮏ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺳﺎده ﺑﺎ ﮔﺎم ﻗﻄﺮي‬
‫ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه‬ ‫ﺟﻨﺲ‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫وﺟﻮد‬ ‫دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﺗﻤﺎم ﻋﻤﻖ )‪( Full Depth‬‬ ‫درﺟﻪ و‬ ‫ﻓﺸﺎر ‪20‬‬
‫‪ AISI1020 Hot Rolled‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن را ‪ 3‬در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ و دور ‪ 1200rpm‬اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﻮان ﺧﺮوﺟﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﻨﯿﺪ ‪.‬‬
‫ﺣﻞ ‪ :‬از ﺟﺪول ‪ A-20‬ﻣﻘﺪار ‪ S y =30kpsi‬و ‪ S ut =55kpsi‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ آورﯾﻢ و دارﯾﻢ‪:‬‬
‫‪N 16‬‬
‫=‪d‬‬ ‫=‬ ‫‪= 2 in‬‬
‫‪p‬‬ ‫‪8‬‬
‫ﻻزم ﺑﻪ ﺗﻮﺿﯿﺢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻘﺪار ﻓﻮق ﯾﮏ ﺗﺨﻤﯿﻦ ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ اﺳﺖ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻋﻠﺖ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺮ ﻋﺪد‬
‫‪ 12‬ﺗﺒﺪﯾﻞ اﯾﻨﭻ ﺑﻪ ﻓﻮت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل ‪ :3‬در ﻣﺜﺎل ﻗﺒﻞ ﻣﻘﺪار ﺗﻮان ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ ﺗﻮﺳﻂ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ را ﺑﺮ اﺳﺎس ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ در‬
‫ﭘﺎي دﻧﺪاﻧﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﺣﻞ ‪ :‬دارﯾﻢ ‪ S = k k k k k k S :‬و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯽ داﻧﯿﻢ ﮐﻪ‬
‫ﺑﺎ اﯾﻦ ﻓﺮض ﮐﻪ ﺳﻄﺢ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮐﺎري ﺷﺪه اﺳﺖ و از ﺟﺪول ‪ 3‬از ﻓﺼﻞ ‪ 6‬دارﯾﻢ‪:‬‬
‫‪a=2.7 , b=-0.265‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت ﺑﺎﻻ ﺿﺮﯾﺐ ﭘﺮداﺧﺖ ﺳﻄﺢ را ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ آورﯾﻢ‪:‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺿﺮﯾﺐ اﻧﺪازه ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ دﻧﺪاﻧﻪ ﻧﯿﺎز اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﺎ ﻓﺮض ‪ Full Depth‬ﺑﺮاي ﺑﻪ دﺳﺖ‬
‫آوردن ﻃﻮل دﻧﺪاﻧﻪ دارﯾﻢ ‪ L = m + 1.25m :‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ دارﯾﻢ‪:‬‬
‫ﭘﺲ ﻗﻄﺮ ﻣﻌﺎدل ﯾﮏ دﻧﺪاﻧﻪ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ﺷﮑﻞ از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪:‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﻪ در ﮐﺘﺎب ﻗﺪﯾﻢ ﺷﯿﮕﻠﯽ داﺷﺘﯿﻢ ‪d = πm = 0.293 in :‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺿﺮﯾﺐ اﻧﺪازه ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ‪:‬‬
‫در‬ ‫‪k = 1 ,k = 1‬‬ ‫ﺑﺎ ﻓﺮض ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻋﺘﻤﺎد ‪ 50‬درﺻﺪ دارﯾﻢ ‪ k = 1‬و ﻓﺎﮐﺘﻮر دﻣﺎ و ﻓﺎﮐﺘﻮر ﺑﺎر را ﻧﯿﺰ‬
‫= ‪ ، σ = σ‬ﭘﺲ ﺑﺮ اﺳﺎس‬ ‫ﻧﻈﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﯾﻢ‪ .‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺗﺤﺖ ﺧﻤﺶ ﯾﮏ ﻃﺮﻓﻪ ﻗﺮار دارد و دارﯾﻢ‪:‬‬
‫ﻣﻌﯿﺎر ﮔﻮدﻣﻦ دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫و ‪ S = S‬ﮐﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ ‪:‬‬
‫= ‪ S‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ دارﯾﻢ‪:‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯽ داﻧﯿﻢ ﮐﻪ‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻌﯿﺎر ﮔﻮدﻣﻦ دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫و ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻌﯿﺎر ﺧﺴﺘﮕﯽ ﮔﺮﺑﺮ دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫در اﯾﻨﺠﺎ از ﻣﻌﯿﺎر ﺧﺴﺘﮕﯽ ﮔﺮﺑﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ و دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﻨﺶ ﺧﻤﺸﯽ در ﭘﺎي دﻧﺪاﻧﻪ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺿﺮﯾﺐ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺗﻨﺶ ‪ K‬را در ﭘﺎي دﻧﺪاﻧﻪ‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬ﺑﺮاي زاو ﯾ ﻪ ﻓﺸﺎ ر ‪ 20‬درﺟﻪ و دﻧﺪاﻧﻪ ﺗﻤﺎم ﻋﻤﻖ ﺷﻌﺎع رﯾﺸﻪ دﻧﺪاﻧﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺑﻪ‬
‫دﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ‪:‬‬
‫از ﺷﮑﻞ ‪ A-15-6‬دارﯾﻢ‪:‬‬
‫ﮐﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪:‬‬ ‫→ ∞=‬ ‫دارﯾﻢ‪= 3 ،‬‬
‫ﮐﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ‪:‬‬ ‫از ﺷﮑﻞ ‪ 6-20‬دارﯾﻢ ‪:‬‬

‫ﭘﺲ ﺗﻨﺶ ﺧﻤﺸﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ در ﭘﺎي دﻧﺪاﻧﻪ از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪:‬‬
‫و در ﺑﺎر ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه ‪:‬‬
‫ﺗﻮان اﻧﺘﻘﺎﻟﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ‪:‬‬
‫ﻻزم ﺑﻪ ﺗﺎﮐﯿﺪ ﻣﺠﺪد اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻘﺪار ﻓﻮق ﯾﮏ ﻣﻘﺪار ﺗﺨﻤﯿﻦ زده ﺷﺪه اوﻟﯿﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻮﺿﯿﺢ ‪ :‬ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺪار ﺿﺮﯾﺐ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺗﻨﺶ ﻣﯽ ﺗﻮان از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ‪ mitchiner‬و‬
‫‪ mabic‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪:‬‬
‫زاوﯾﻪ ﻓﺸﺎر‪ r ،‬ﺷﻌﺎع ﻓﯿﻠﺖ رﯾﺸﻪ‪ d ،‬ﻗﻄﺮ داﯾﺮه ﮔﺎم ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ‪ b=dedendum‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬ ‫و‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ‪ :‬ﻣﺤﺪوده ﻣﻘﺪار ﺿﺮﯾﺐ ‪ K f‬ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ اﺳﺖ ‪ ) ( 1.33 < K f < 1.6 ) :‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ زﯾﺮ از ﮐﺘﺎب ﻗﺪﯾﻢ‬
‫ﺷﯿﮕﻠﯽ (‬
‫ﺑﺮاي ﺧﻤﺶ ﯾﮑﻄﺮﻓﻪ دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه از ‪ k f =1.33‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺪارﻫﺎي ‪ S ut‬ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 1.4 Gpa‬اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ‪.‬‬
‫‪ -4 -4‬ﺷﮑﺴﺖ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ در دﻧﺪاﻧﻪ‬
‫ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر از ﺗﺌﻮري ﻫﺮﺗﺰ ) ﻓﺼﻞ ﺳﻮم ﮐﺘﺎب ( اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ‪ .‬ﺗﻨﺶ ﻓﺸﺎري ﺳﻄﺢ ) ﺗﻨﺶ‬
‫ﻫﺮﺗﺰي ( از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ) ﺑﺮاي دو ﭼﺮخ دﻧﺪه درﮔﯿﺮ ﺳﺎده ( از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ :d p‬ﻗﻄﺮ داﯾﺮه ﮔﺎم ﭘﯿﻨﯿﻮن‬

‫‪ :d g‬ﻗﻄﺮ داﯾﺮه ﮔﺎم ﮔﯿﺮ‬
‫‪ :‬زاوﯾﻪ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ :C p‬ﺿﺮﯾﺐ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ آﮔﻤﺎ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ :v‬ﺿﺮﯾﺐ ﭘﻮاﺳﻮن‬
‫‪ :E‬ﻣﺪول ﯾﺎﻧﮓ‬
‫‪ :W t‬ﻣﻮاﻓﻪ ﻣﻤﺎﺳﯽ ﻧﯿﺮو‬
‫آﮔﻤﺎ ﺿﺮﯾﺐ اﻻﺳﺘﯿﮏ ‪ C‬را ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬
‫ﭘﺲ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻓﺎﮐﺘﻮر ﺳﺮﻋﺖ ) اﺛﺮﻫﺎي دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ( ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ‪:‬‬
‫اﺳﺘﺤﮑﺎم دوام ﺳﻄﺢ ) ‪ ( Surface Endurance Strength‬ﺑﺮاي ﭼﺪن )‪ ( Cast Iron‬از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﺗﻘﺮﯾﺐ‬
‫زده ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﮐﻪ در آن ‪ H‬ﺳﺨﺘﯽ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺑﺮﯾﻨﻞ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﯾﺎ ﻣﯿﺘﻮاﻧﯿﻢ ﺑﺮاي ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮاد ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﮐﺘﺎب ﻗﺪﯾﻢ ﺷﯿﮕﻠﯽ از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﻢ‪:‬‬
‫‪S = 2.76H − 70Mpa‬‬

‫و ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻧﯿﺰ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫=‪n‬‬
‫ﻣﺜﺎل ‪ –4‬ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﭘﯿﻨﯿﻮن ﻣﺜﺎﻟﻬﺎي ﯾﮏ و دو ﺑﺎ ﯾﮏ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ‪ gear‬ﺑﺎ ‪ 50‬دﻧﺪاﻧﻪ از‬
‫ﺟﻨﺲ ‪ AISI NO.50 cast iron‬درﮔﯿﺮ اﺳﺖ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ ﺑﺎر ﻣﻤﺎﺳﯽ ‪ 380lbf‬ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺿﺮﯾﺐ‬
‫اﻃﻤﯿﻨﺎن را در ﺣﺎﻟﺖ ﺷﮑﺴﺖ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﻨﯿﺪ ‪.‬‬
‫ﺣﻞ ‪ :‬از ﺟﺪول ‪ A-5‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﺟﻨﺲ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه دارﯾﻢ‪:‬‬
‫‪E p =30 Mpsi‬‬ ‫‪E G =1405 Mpsi‬‬

‫‪V p =0.292‬‬ ‫‪V G =0.211‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺿﺮﯾﺐ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻣﯽ ﭘﺮدازﯾﻢ ‪:‬‬
‫از ﻣﺜﺎل ﻗﺒﻞ دارﯾﻢ ‪ d = 2in‬ﭘﺲ دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫اﺳﺘﺤﮑﺎم ﺣﺪ دوام ﺧﺴﺘﮕﯽ از راﺑﻄﻪ ﻣﻘﺎﺑﻞ )ﺑﺮاي ﭼﺪن ( ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫از ﺟﺪول ‪ A-24‬ﺑﺮاي ‪ ASTM NO.20 cast iron‬دارﯾﻢ ‪H = 262 :‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ‪Kpsi × 6.29 = Mpa :‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ راﺑﻄﻪ ‪ σ‬ﺑﺮ ﺟﺴﺐ ﺑﺎر ﻣﻤﺎﺳﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد راﺑﻄﻪ ﺗﻨﺶ ﺗﻤﺎﺳﯽ ﺑﺎ ﻣﻘﺪار ﺑﺎر ﻣﻤﺎﺳﯽ‬
‫ﺧﻄﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﭘﺲ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ‪ :‬در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺗﻨﺶ ‪ σ‬ﺑﺎر ﻣﻤﺎﺳﯽ در زﯾﺮ رادﯾﮑﺎل ﻗﺮار دارد ﻟﺬا ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺿﺮﯾﺐ‬
‫اﻃ ﻤﯿﻨﺎن در ﺻﻔﺤﻪ ‪ 747‬ﮐﺘﺎب ﻓﺎرﺳﯽ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ در ﻣﻘﺪار ﺑﺎر ﺿﺮب ﺷﻮد ﭘﺲ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن‬
‫ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﻮق ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ -5 -4‬ﺗﻨﺶ ﺧﺴﺘﮕﯽ در ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﻫﻠﯿﮑﺎل ) ‪( Fatigue Stress of Helical Gear‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺗﻨﺶ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ در ﭘﺎي دﻧﺪاﻧﻪ و ﺗﻨﺶ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺗﻤﺎﺳﯽ ﻫﺮﺗﺰ در ﯾﮏ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه‬
‫ﻫﻠﯿﮑﺎل ﻣﯽ ﺗﻮان از رواﺑﻂ ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ زﯾﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد ) ﺻﺤﺖ آﻧﻬﺎ را ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻨﯿﺪ (‪.‬‬
‫‪K W‬‬ ‫‪C W 1 1‬‬

‫=‪σ‬‬ ‫‪, σ = −C‬‬ ‫‪+‬‬
‫‪Fm Y‬‬ ‫‪Fcos∅ r‬‬ ‫‪r‬‬
‫ﮐﻪ در آن ‪ m‬ﻣﺪول ﻣﻤﺎﺳﯽ‪ ∅ ،‬زاوﯾﻪ ﻓﺸﺎر ﻣﻤﺎﺳﯽ‪ F ،‬ﭘﻬﻨﺎي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه و ‪ C‬ﺿﺮﯾﺐ ﺳﺮﻋﺖ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫= ‪r‬‬ ‫= ‪sin∅ , r‬‬ ‫∅‪sin‬‬
‫‪78‬‬
‫= ‪C =K‬‬
‫‪78 + √200V‬‬
‫= ‪ m‬و‬ ‫= ‪ K‬و ‪ F ≈ 10m‬و‬ ‫ﺑﺮاي ﺷﺮوع ﻃﺮاﺣﯽ در ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﻠﯿﮑﺎل ‪= 1.18‬‬

‫‪.‬‬
‫= ‪ tanϕ‬در ﻧﻈﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﯾﻢ‪.‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ‪ :‬رواﺑﻂ اراﺋﻪ ﺷﺪه ﻓﻮق ﮐﺎرﺑﺮد آﻣﻮزﺷﯽ دارد و ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ واﻗﻌﯽ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ از رواﺑﻂ آﮔﻤﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪ -6 -4‬ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﻨﺶ آﮔﻤﺎ ) ‪( AGMA Stress Equationd‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد آﮔﻤﺎ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺗﻨﺶ ﺧﻤﺸﯽ و ﺗﻨﺶ ﺗﻤﺎﺳﯽ ﻣﻌﺎدﻻت زﯾﺮ را ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﮐﺮده اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ : W t‬ﺑﺎر ﻣﻤﺎﺳﯽ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪ : k 0 ، lbf‬ﻓﺎﮐﺘﻮر اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺎر ‪ : K v ،‬ﻓﺎﮐﺘﻮر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ‬

‫‪ : K s‬ﻓﺎﮐﺘﻮر اﻧﺪازه ‪ : P d ،‬ﮔﺎم ﻋﺮﺿﯽ‪ : F ،‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ‪ : b ، in‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ‪mm‬‬
‫‪ : ( K H ) K m‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ﺗﻮزﯾﻊ ﺑﺎر‬
‫‪ : K B‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ﺿﺨﻤﺎت دﯾﻮاره‪ :( Y j ) J ،‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻫﻨﺪﺳﯽ ﺑﺮاي اﺳﺘﺤﮑﺎم ﺧﻤﺸﯽ ) ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻓﺎﮐﺘﻮر ﺗﻤﺮﮐﺰ‬
‫ﺗﻨﺶ ﺷﻌﺎع ﻓﯿﻠﺖ رﯾﺸﻪ دﻧﺪاﻧﻪ ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ (‬
‫‪ : mt‬ﻣﺪول ﻋﺮﺿﯽ ) ﻣﻤﺎﺳﯽ (‬
‫ﺗﻨﺶ ﺗﻤﺎﺳﯽ ) ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮐﻨﺪه ﺷﺪن ﺳﻄﺢ دﻧﺪاﻧﻪ ( از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫(‬ ‫‪) ،‬‬ ‫‪ : ( Z E ) C p‬ﺿﺮﯾﺐ اﻻﺳﺘﯿﮏ‬

‫‪ : ( Z R ) C f‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ﺷﺮاﯾﻂ ﺳﻄﺢ‪،‬‬
‫‪ : d p‬ﻗﻄﺮ داﯾﺮه ﮔﺎم ﭘﯿﻨﯿﻮن ‪( mm ) in‬‬
‫‪ :( Z I ) I‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻫﻨﺪﺳﯽ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮐﻨﺪﮔﯽ ﺳﻄﺢ‬
‫‪ -7 -4‬ﻣﻌﺎدﻻت اﺳﺘﺤﮑﺎم آﮔﻤﺎ ) ‪( AGMA Strength Equations‬‬
‫آﮔﻤﺎ از ﺗﻨﺶ ﻫﺎي ﻣﺠﺎز ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ‪ S a t‬و ‪ S a c‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻨﺶ ﺧﻤﺸﯽ)‪ ( contanct strees‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﮐﻪ ﺑﺎ ‪ S t‬ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﻣﯽ ﺷﻮد از ﺷﮑﻠﻬﺎ و ﺟﺪاول زﯾﺮ‬
‫اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞ ) ‪ 2 -14‬ﮐﺘﺎب (‪ :‬ﺗﻨﺶ ﺧﻤﺸﯽ)‪ ( contanct strees‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه‬
‫ﺟﺪول ) ‪ 3 -14‬ﮐﺘﺎب (‪ :‬ﺗﻨﺶ ﺧﻤﺸﯽ) ‪ ( contanct strees‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه‬
‫ﺟﺪول ) ‪ 4 -14‬ﮐﺘﺎب (‪ :‬ﺗﻨﺶ ﺧﻤﺸﯽ) ‪ ( contanct strees‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه‬
‫ﺗﻨﺶ ﺗﻤﺎﺳﯽ ﻣﺠﺎز از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﮐﻪ در آن ‪ S c‬ﺗﻨﺶ ﺗﻤﺎﺳﯽ ﻣﺠﺎز ‪ Z n ، ( N/mm2 ) lbf/in 2‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻋﻤﺮ ﭼﺮﺧﻪ‪ ( Z W ) C H ،‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ﺿﺮﯾﺐ‬
‫ﺳﺨﺘﯽ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮐﻨﺪﮔﯽ ﺳﻄﺢ دﻧﺪاﻧﻪ ‪ ( Y ) K T ،‬ﻓﺎﮐﺘﻮر دﻣﺎ‪ ( Y z ) K R ،‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ‬
‫اﻋﺘﻤﺎد‪ S H ،‬ﻓﺎﮐﺘﻮر اﯾﻤﻨﯽ آﮔﻤﺎ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻘﺪار ‪ S c‬از ﺷﮑﻞ ﻫﺎ و ﺟﺪاول زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ ‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞ ) ‪ 5 -14‬ﮐﺘﺎب (‪ :‬ﺧﻮاﻧﺪن ﻣﻘﺪار ‪S c‬‬
‫ﺟﺪول ) ‪ 5 -14‬ﮐﺘﺎب (‪ :‬ﺧﻮاﻧﺪن ﻣﻘﺪار ‪S c‬‬
‫ﺟﺪول ) ‪ 6 -14‬ﮐﺘﺎب (‪ :‬؟؟؟‬
‫ﺟﺪول ) ‪ 7 -14‬ﮐﺘﺎب (‪ :‬؟؟؟‬
‫‪ -‬آﮔﻤﺎ ﺑﺮاي ﺧﻤﺶ دو ﻃﺮﻓﻪ دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎ ) ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺮزﮔﺮد ( ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ﻣﻘﺪار ‪ K e =1.43‬در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ‪:‬‬
‫‪Goodman Failure Locus 1.33<1.43<1.66 Gerber Failure Locus‬‬
‫‪ -8 -4‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي ﻫﻨﺪﺳﯽ ‪ I‬و ‪ ZI ) J‬و ‪( Y J‬‬
‫= ‪m‬‬ ‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ ‪ I‬و ‪ J‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻤﺎس روﯾﻪ ‪ mF‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﮐﻪ در آن ‪ F‬ﭘﻬﻨﺎي روﯾﻪ دﻧﺪاﻧﻪ و ‪ P x‬ﮔﺎم ﻣﺤﻮري اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﺳﺎده ﻣﻘﺪار ‪ mF = 0‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -9 -4‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻫﻨﺪﺳﯽ اﺳﺘﺤﮑﺎم ﺧﻤﺸﯽ ‪( Y J ) J‬‬
‫=‪J‬‬ ‫در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ آﮔﻤﺎ ﻣﻘﺪار ‪ J‬را از اﺻﻼح ﺿﺮﯾﺐ ﺷﮑﻞ ﻟﻮﺋﯿﺲ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ آورد ‪.‬‬
‫ﮐﻪ در آن ‪ K f‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ﺗﺼﺤﯿﺢ ﺗﻨﺶ آﮔﻤﺎ اﺳﺖ‪.‬‬
‫= ‪ m‬اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﺳﺎده ‪ m n =1‬و ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﻫﻠﯿﮑﺎل ∅‪, P = P cos‬‬
‫‪ : P N‬ﮔﺎم داﯾﺮه اي ﻧﺮﻣﺎل )‪( Normal base pitch‬‬
‫از ﺷﮑﻞ زﯾﺮ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻓﺎﮐﺘﻮر ‪ J‬ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺳﺎده ﺑﺎ زاوﯾﻪ ﻓﺸﺎر ‪ 20‬درﺟﻪ و دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﺗﻤﺎم‬
‫ﻋﻤﻖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ 6 -14‬ﮐﺘﺎب ‪ :‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻓﺎﮐﺘﻮر ‪ J‬ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺳﺎده ﺑﺎ زاوﯾﻪ ﻓﺸﺎر ‪ 20‬درﺟﻪ و دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﺗﻤﺎم ﻋﻤﻖ‬
‫از ﺷﮑﻞ ﻫﺎي زﯾﺮ ﻧﯿﺰ ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﻫﻠﯿﮑﺎل ﺑﺎ زاوﯾﻪ ﻓﺸﺎر ﻧﺮﻣﺎل ‪ 20‬درﺟﻪ و ‪ m f =2‬ﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ 7 -14‬ﮐﺘﺎب ‪ :‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻓﺎﮐﺘﻮر ‪ J‬ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﻠﯿﮑﺎل ﺑﺎ زاوﯾﻪ ﻓﺸﺎر ﻧﺮﻣﺎل ‪ 20‬درﺟﻪ و ‪ m f =2‬ﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ 8 -14‬ﮐﺘﺎب ‪ :‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻓﺎﮐﺘﻮر ‪ J‬ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﻠﯿﮑﺎل ﺑﺎ زاوﯾﻪ ﻓﺸﺎر ﻧﺮﻣﺎل ‪ 20‬درﺟﻪ و ‪ m f =2‬ﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮاي ﺳﺎﯾﺮ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ ﻧﯿﺰ از اﺳﺘﺎﻧﺪارد آﮔﻤﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -10 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻫﻨﺪﺳﯽ اﺳﺘﺤﮑﺎم ﺳﻄﺢ ‪( ZI ) I‬‬

‫ﻓﺎﮐﺘﻮر ‪ ، I‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻫﻨﺪﺳﯽ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮐﻨﺪه ﺷﺪن ﺳﻄﺢ دﻧﺪاﻧﻪ در آﮔﻤﺎ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬دارﯾﻢ‪:‬‬
‫ﮐﻪ در آن ∅ زاوﯾﻪ ﻓﺸﺎر ﻋﺮﺿﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ∅ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺳﺮﻋﺖ ‪ mG‬دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫ﭘﺲ دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻌﺎدﻟﻪ ‪ 14 -14‬ﺷﯿﮕﻠﯽ وﯾﺮاﯾﺶ ‪ 9‬ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﯾﻢ ﮐﻪ‪:‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺿﺮﯾﺐ ‪ M N‬ﺑﺮاي ﻫﺮ دو ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺳﺎده و ﻫﻠﯿﮑﺎل دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺳﺎده ‪ mN = 1‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ : r G‬ﺷﻌﺎع داﯾﺮه ﮔﺎم ‪Gear‬‬ ‫‪ : r p‬ﺷﻌﺎع داﯾﺮه ﮔﺎم ﭘﯿﻨﯿﻮن‪،‬‬
‫‪ : r bG‬ﺷﻌﺎع داﯾﺮه ﻣﺒﻨﺎي ‪Gear‬‬ ‫‪ : r bp‬ﺷﻌﺎع داﯾﺮه ﻣﺒﻨﺎي ﭘﯿﻨﯿﻮن؛‬
‫‪ -11 -4‬ﺿﺮاﯾﺐ اﻻﺳﺘﯿﮏ ‪( ZE ) C p‬‬
‫ﻣﻘﺪار ‪ C p‬را ﻣﯽ ﺗﻮان از راﺑﻄﻪ ذﮐﺮ ﺷﺪه در ﺻﻔﺤﺎت ﻗﺒﻞ ﺑﻪ دﺳﺖ آورد ﯾﺎ از ﺟﺪول زﯾﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد ‪:‬‬
‫ﺟﺪول ‪ 8 -14‬ﮐﺘﺎب ‪ :‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺪار ‪C p‬‬
‫‪ -12 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ‪k v‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﻓﺎﮐﺘﻮر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ در اﺳﺘﺎﻧﺪارد آﮔﻤﺎ از ﺷﮑﻞ زﯾﺮ ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ 9 -14‬ﮐﺘﺎب ‪ :‬ﻣﻘﺪار ﻓﺎﮐﺘﻮر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ در اﺳﺘﺎﻧﺪارد آﮔﻤﺎ‬
‫‪ -13 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺎر ‪K o‬‬

‫ﻣﻘﺪار ﻓﺎﮐﺘﻮر اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺎر ‪ K o‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﺪول زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ :‬ﻣﻘﺪار ﻓﺎﮐﺘﻮر اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺎر ‪K o‬‬

‫ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻣﺘﺤﺮك‬
‫ﺿﺮﺑﻪ ﺳﻨﮕﯿﻦ‬ ‫ﺿﺮﺑﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ‬ ‫ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻮان‬
‫‪1.75‬‬ ‫‪1.25‬‬ ‫‪1.00‬‬ ‫ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ‬
‫‪2.00‬‬ ‫‪1.50‬‬ ‫‪1.25‬‬ ‫ﺿﺮﺑﻪ ﺳﺒﮏ‬
‫‪2.25‬‬ ‫‪1.75‬‬ ‫‪1.50‬‬ ‫ﺿﺮﺑﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫‪ -14 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر وﺿﻌﯿﺖ ﺳﻄﺢ ‪( Z R ) C f‬‬

‫در آﮔﻤﺎ ‪ C f >1‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -15 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر اﻧﺪازه ‪K S‬‬
‫اﮔﺮ ﻓﺎﮐﺘﻮر اﻧﺪازه ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ از ﯾﮏ ﺑﻮد آن را ﯾﮏ در ﻧﻈﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﯾﻢ‪.‬‬
‫‪ -16 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ﺗﻮزﯾﻊ ﺑﺎر ‪( K H ) K m‬‬

‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻓﺎﮐﺘﻮر ﺗﻮزﯾﻊ ﺑﺎر از رواﺑﻂ زﯾﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪100 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪ -17 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻧﺴﺒﺖ ﺳﺨﺘﯽ ‪C H‬‬
‫‪ -18 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ﭼﺮﺧﻪ ﺗﻨﺶ ‪ Y N‬و ‪Z N‬‬
‫ﺑﺮاي ‪ 10 7‬دور ‪ Y N‬و ‪ Z N‬ﻫﺮ دو ﻣﺴﺎوي ‪ 1‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬از ﺷﮑﻞ ﻫﺎي زﯾﺮ ﺑﺮاي ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن ﻣﻘﺎدﯾﺮ‬
‫آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ‪:‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ 14 -14‬ﮐﺘﺎب ‪ :‬ﻣﻘﺪار ﻓﺎﮐﺘﻮر ﭼﺮﺧﻪ ﺗﻨﺶ ‪Y N‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪101 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ 15 -14‬ﮐﺘﺎب ‪ :‬ﻣﻘﺪار ﻓﺎﮐﺘﻮر ﭼﺮﺧﻪ ﺗﻨﺶ ‪Z N‬‬
‫‪ -19 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻋﺘﻤﺎد ‪( Y Z ) K R‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯿﺘﻮان ﻣﻘﺪار ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻋﺘﻤﺎد را از ﺟﺪول زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ آورد ‪:‬‬
‫ﺟﺪول ) ‪ 10 -14‬ﮐﺘﺎب ( ‪ :‬ﻣﻘﺪار ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻋﺘﻤﺎد‬
‫‪ -20 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر دﻣﺎ ‪( Y ) K T‬‬

‫ﺑﺮاي دﻣﺎﻫﺎي ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 250‬درﺟﻪ ﻓﺎراﻧﻬﺎﯾﺖ ﯾﺎ ‪ 120‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯿﮕﺮاد اﯾﻦ ﻓﺎﮐﺘﻮر ﺑﺮاﺑﺮ ﯾﮏ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -21 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ﺿﺨﺎﻣﺖ دﯾﻮاره ‪K B‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪102 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻘﺪار ﻓﺎﮐﺘﻮر ﺿﺨﺎﻣﺖ دﯾﻮاره را ﻣﯽ ﺗﻮان از ﺷﮑﻞ زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ آورد‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ 16 -14‬ﮐﺘﺎب ‪ :‬ﻣﻘﺪار ﻓﺎﮐﺘﻮر ﺿﺨﺎﻣﺖ دﯾﻮاره ‪K B‬‬
‫‪ -22 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي اﯾﻤﻨﯽ ‪ S F‬و ‪S H‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ‪ ANSI/AGMA2001-D04‬و ‪ 2101-D4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر اﯾﻤﻨﯽ ‪ S F‬را در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺷﮑﺴﺖ‬

‫ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ و ﻓﺎﮐﺘﻮر اﯾﻤﻨﯽ ‪ S H‬را در ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺷﮑﺴﺖ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﻣﻌﺎدﻟﻪ ‪ 15 -14‬ﮐﺘﺎب ﺷﯿﮕﻠﯽ وﯾﺮاﯾﺶ ‪ 9‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ‪.‬‬ ‫ﮐﻪ در آن‬
‫از ﻣﻌﺎدﻟﻪ ‪ 16 -14‬ﮐﺘﺎب ﺷﯿﮕﻠﯽ وﯾﺮاﯾﺶ ‪ 9‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ‪.‬‬ ‫ﮐﻪ در آن‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪103 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪ -23 -4‬آﻧﺎﻟﯿﺰ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ )‪( Gear Analysis‬‬
‫‪ -1 -23 -4‬ﺧﻤﺶ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﺳﺎده ‪ANSI/AGMA 2001-D04‬‬
‫ﺑﺮاي آﻧﺎﻟﯿﺰ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﺳﺘﺎﻧﺪارد آﮔﻤﺎ از رواﺑﻂ زﯾﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫‪33000‬‬
‫=‬ ‫‪,‬‬ ‫=‬ ‫‪,‬‬ ‫=‬
‫‪12‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻨﺶ ﺧﻤﺸﯽ در ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫=‬
‫ﮐﻪ در آن ‪ K o‬از ﺟﺪوﻟﯽ ﮐﻪ در زﯾﺮ آﻣﺪه ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ ‪.‬‬

‫‪ K v‬از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪:‬‬
‫و ‪ K B ، K m ، K s‬ﻣﻄﺎﺑﻖ آﻧﭽﻪ ﮐﻪ در ﺻﻔﺤﺎت ﻗﺒﻞ ﻧﯿﺰ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ :‬ﻣﻘﺪار ﻓﺎﮐﺘﻮر اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺎر ‪K o‬‬

‫ﺟﺪول ﺿﺮﯾﺐ اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺎر ) ﻓﺮا ﺑﺎر ( ‪K o ،‬‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻣﺘﺤﺮك‬
‫ﺿﺮﺑﻪ ﺳﻨﮕﯿﻦ‬ ‫ﺿﺮﺑﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ‬ ‫ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻮان‬
‫‪1.75‬‬ ‫‪1.25‬‬ ‫‪1.00‬‬ ‫ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ‬
‫‪2.00‬‬ ‫‪1.50‬‬ ‫‪1.25‬‬ ‫ﺿﺮﺑﻪ ﺳﺒﮏ‬
‫‪2.25‬‬ ‫‪1.75‬‬ ‫‪1.50‬‬ ‫ﺿﺮﺑﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ اﺳﺘﺤﮑﺎم دوام ﺧﻤﺸﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ‪:‬‬
‫=‬ ‫‪،‬‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ ‪= 1 ،‬‬ ‫اﮔﺮ ℉‪< 250‬‬
‫‪ S F‬ﻧﯿﺰ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺧﻤﺸﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻣﻌﺎدﻟﻪ زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ‪.‬‬
‫‪/‬‬
‫=‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪104 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮدن اﯾﻨﮑﻪ ﺗﻬﺪﯾﺪ از ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﺖ ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺸﯽ‪ S F ،‬را ﺑﺎ ﺗﻮان دو م ‪S H‬‬
‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﺗﺎج دار ‪ S F‬را ﺑﺎ ﺗﻮان ﺳﻪ ‪ S H‬ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ‪.‬‬
‫‪ -2 -23 -4‬ﺳﺎﯾﺶ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﺳﺎده ‪ANSI/AGMA 2001-D04‬‬
‫‪33000‬‬
‫=‬ ‫‪,‬‬ ‫=‬ ‫‪,‬‬ ‫=‬
‫‪12‬‬
‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺗﻨﺶ ﺗﻤﺎﺳﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪/‬‬
‫=‬ ‫(‬ ‫)‬
‫ﮐﻪ در آن ﺿﺮﯾﺐ اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺎر ) ﻓﺮاﺑﺎر ( ‪ K o‬از ﺟﺪول ذﮐﺮ ﺷﺪه در ﺻﻔﺤﺎت ﻗﺒﻞ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻌﺎدﻟﻪ اﺳﺘﺤﮑﺎم دوام ﺗﻤﺎﺳﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪,‬‬ ‫=‬
‫ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺳﺎﯾﺸﯽ ‪ S H‬ﻧﯿﺰ از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ ‪.‬‬

‫(‪/‬‬ ‫)‬
‫=‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮدن اﯾﻨﮑﻪ ﺗﻬﺪﯾﺪ از ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﺖ ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺸﯽ‪ S F ،‬را ﺑﺎ ﺗﻮان دو م ‪S H‬‬
‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﺗﺎج دار ‪ S F‬را ﺑﺎ ﺗﻮان ﺳﻪ ‪ S H‬ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ‪.‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪105 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪ -24 -4‬ﺧﻼﺻﻪ رواﺑﻂ ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺳﺎده‬
‫=‬ ‫‪,‬‬ ‫=‬ ‫=‬ ‫∶‬ ‫=‬ ‫‪,‬‬ ‫=‬ ‫‪ℎ,‬‬ ‫=‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪12‬‬
‫‪2‬‬
‫=‬ ‫‪,‬‬ ‫=‬ ‫‪.‬‬ ‫‪× 10‬‬ ‫⟹‬ ‫=‬ ‫‪× 10‬‬ ‫)‪(1‬‬
‫‪= 33000‬‬ ‫∶‬ ‫‪=ℎ ,‬‬ ‫=‬ ‫‪,‬‬ ‫=‬ ‫در ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻨﭽﯽ دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫=‬ ‫‪,‬‬ ‫=‬ ‫‪,‬‬ ‫=‬ ‫‪,‬‬ ‫=‬ ‫‪,‬‬ ‫=‬ ‫در ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ SI‬ﻧﯿﺰ دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫ﺑﺮاي ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن ﺗﻮان ﺑﺮ ﺣﺴﺐ اﺳﺐ ﺑﺨﺎر دارﯾﻢ ‪:‬‬

‫×‬
‫= ‪hp‬‬
‫* ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ دارﯾﻢ ‪:‬‬

‫‪1 KH KB‬‬ ‫‪mn‬‬
‫‪σ = Wt Ko Kv Ks‬‬ ‫= ‪(2), mt‬‬ ‫‪ ⟹ mt = mn‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺳﺎده ‪⟹ for ψ = 0‬‬
‫‪Fmt‬‬ ‫‪J‬‬ ‫‪cos ψ‬‬
‫‪2K K K K K T‬‬
‫=‪σ‬‬ ‫‪× 10‬‬ ‫)‪(3‬‬
‫‪Y Fm N‬‬
‫‪ σ‬ﮐـﻪ در آن ‪ S t‬ﺗـﻨﺶ ﺧﻤﺸـﯽ ﻣﺠـﺎز‬ ‫=‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮاي ﺗﻨﺶ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺠـﺎز دارﯾـﻢ ‪(4) :‬‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ در ﻃﺮاﺣﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن ﻣﺪول ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ زﯾﺮا ﺑﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن آن‬
‫ﺳﺎﯾﺮ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ ﭘﺲ ﻣﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ‪:‬‬
‫‪3πm = 3P ≤ F ≤ 5P = 5πm ⟹ 9m ≤ F ≤ 15m‬‬
‫ﺣﺎل ﻓﺮض ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ‪ F=xm‬ﮐﻪ از اﯾﻦ ﻓﺮض ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﯾﻢ ‪9 ≤ x ≤ 15 :‬‬
‫ﺑﺮاي ﺷﺮوع ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻌﻤﻮ ﻻ ً ‪ X‬را ‪ 10‬ﻓﺮض ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رواﺑﻂ ) ‪ ( 3‬و ) ‪ ( 4‬دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫‪2K K K K K S Y Y . T × 10‬‬
‫= ‪S‬‬
‫‪Y m Y N. F‬‬
‫ﺣﺎل ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺮض ﻫﺎي ﺑﺎﻻ )‪ ( F=xm‬دارﯾﻢ ‪:‬‬

‫‪2K K K K K S Y Y . T × 10‬‬
‫= ‪S‬‬
‫‪Y m Y N. x‬‬
‫در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻣﺪول ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻨﺶ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺠﺎز ﻣﯽ ﺷﻮد ‪:‬‬
‫‪2S TK K K K K Y Y × 10‬‬
‫‪m‬‬ ‫=‬ ‫)اﻟﻒ(‬
‫‪S Y xNJ‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪106 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿ ﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺿﺮﯾﺐ اﻧﺪازه ) ‪ ( Ks‬ﻧﯿﺰ دارﯾﻢ ‪:‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪F√Y‬‬ ‫‪F = xm‬‬ ‫‪x√Y‬‬
‫= ‪K‬‬ ‫‪= 1.192‬‬ ‫⟹‬ ‫‪⟹ K = 1.192‬‬
‫‪K‬‬ ‫‪P‬‬ ‫‪p = πm‬‬ ‫‪π‬‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ ﮐﻪ ﻫﻢ ‪ p‬و ﻫﻢ ‪ F‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺪول ﻣﯽ ﺗﻮان ﻧﻮﺷﺖ و ﭼﻮن ﻣﺪول ﻫﺎ در ﺻﻮرت و ﻣﺨﺮج‬
‫ﺣﺬف ﻣﯽ ﺷﻮد راﺑﻂ ‪ K s‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺪول ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎﯾﺪ ﻃﺒﻖ ﻓﺮض ‪ x=10‬و ‪ Y‬را ازﺟﺪول ) ‪( 2 -14‬‬
‫ﮐﺘﺎب ﺑﻪ دﺳﺖ آورد ﻫﻤ ﭽﻨﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮان ‪ x√Y‬را ﺣﺪس زد و در ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﻌﺪ اﯾﻦ ﺣﺪس را اﺻﻼح ﮐﺮد ‪.‬‬
‫* ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻨﺶ ﺗﻤﺎﺳﯽ در ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺳﺎده دارﯾﻢ ‪:‬‬

‫‪2‬‬
‫=‬ ‫‪× 10‬‬
‫ﺑﺮاي ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫=‬ ‫)‪(1‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ راﺑﻄﻪ ﺗﻨﺶ ﺗﻤﺎﺳﯽ ﻣﺠﺎز ‪:‬‬
‫‪,‬‬ ‫=‬ ‫)‪(2‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ راﺑﻄﻪ ) ‪ ( 1‬و ) ‪ ( 2‬ﺗﻨﺶ ﺗﻤﺎﺳﯽ ﻣﺠﺎز ﻣﯽ ﺷﻮد ‪:‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪× 10‬‬
‫=‬
‫از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ‪ b=F=xmn :‬و ‪ d=mn N‬اﺳﺖ دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪× 10‬‬

‫=‬
‫ﭘﺲ ﺑﺮاي ﻣﺪول ﻧﺮﻣﺎل ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻨﺶ ﺗﻤﺎﺳﯽ ﻣﺠﺎز دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫‪× 10‬‬
‫(‪= 2‬‬ ‫× )‬ ‫)ب(‬
‫ﭘﺲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﺑﺮاي ﯾﮏ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺳﺎده ﮔﯿﺮ ﯾﺎ ﭘﯿﻨﯿﻮن دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫اﻟﻒ ( ﺑﺮاي ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ ‪:‬‬

‫×‬
‫=‬
‫ب ( ﺑﺮاي ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ ‪:‬‬
‫×‬
‫(‪= 2‬‬ ‫× )‬
‫‪WWW.MOHANDES.ORG‬‬ ‫ﮐﻪ در آن ‪:‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪107 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪ : W t‬ﺑﺎر ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه ﻣﻤﺎﺳﯽ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻧﯿﻮﺗﻦ‬

‫‪ : mt‬ﻣﺪول ﻣﻤﺎﺳﯽ‬
‫‪ : K o‬ﺿﺮﯾﺐ اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺎر و ﯾﺎ ﻓﺮاﺑﺎر‬
‫‪ I‬ﯾﺎ ) ‪ : (Z I‬ﺿﺮﯾﺐ ﺷﮑﻞ ﻫﻨﺪﺳﯽ‬
‫‪ : K v‬ﺿﺮﯾﺐ دﯾﻨﺎﻣﯿﮑ ﯽ‬
‫‪ : d p‬ﻗﻄﺮ ﮔﺎم ﭘﯿﻨﯿﻮن‬
‫‪ : K s‬ﺿﺮﯾﺐ اﻧﺪازه‬
‫‪ : Z E‬ﺿﺮﯾﺐ اﻻﺳﺘﯿﮏ‬
‫‪ : K B‬ﺿﺮﯾﺐ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻃﻮﻗﻪ‬
‫‪ : Z R‬ﺿﺮﯾﺐ ﺷﺮاﯾﻂ ﺳﻄﺢ‬
‫‪ : S H‬ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن‬
‫‪ : S t‬اﺳﺘﺤﮑﺎم ﺧﻤﺸﯽ ‪AGMA‬‬
‫‪ : Z N‬ﺿﺮﯾﺐ ﺳﯿﮑﻞ ﺗﻨﺶ‬
‫‪ : Y N‬ﺿﺮﯾﺐ ﺳﯿﮑﻞ ﺗﻨﺶ‬
‫‪ : Y Z‬ﺿﺮﯾﺐ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻋﺘﻤﺎد‬
‫‪ : Y‬ﺿﺮﯾﺐ دﻣﺎ‬
‫‪ F‬ﯾﺎ )‪ : (b‬ﭘﻬﻨﺎي ﺧﺎﻟﺺ ﺻﻮرت دﻧﺪاﻧﻪ ﻋﻀﻮ ﺑﺎرﯾﮑﺘﺮ‬
‫‪ : S F‬ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن‬
‫‪ K m‬ﯾﺎ ‪ : K H‬ﺿﺮﯾﺐ ﺗﻮزﯾﻊ ﺑﺎر‬
‫‪ : S c‬اﺳﺘﺤﮑﺎم دوام ﺳﻄﺢ ‪AGMA‬‬
‫‪:Zw‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪108 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪ -25 -4‬ﺧﻼﺻﻪ رواﺑﻂ ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﻫﻠﯿﮑﺎل‬
‫‪2‬‬
‫=‬ ‫‪,‬‬ ‫=‬ ‫‪.‬‬ ‫‪× 10‬‬ ‫⟹‬ ‫=‬
‫)‪( /2‬‬ ‫‪. × 10‬‬
‫=‬ ‫=‬
‫≤‪9‬‬ ‫‪ 9‬و ﺑﺎ ﻓﺮض ‪ F=xmn‬ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ ‪≤ 15 :‬‬ ‫≤‬ ‫‪≤ 15‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯽ داﻧﯿﻢ ﮐﻪ‬
‫ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫‪× 10‬‬
‫=‬
‫‪2‬‬
‫و ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫‪× 10‬‬
‫=‬
‫‪2‬‬
‫ﺣﺎل رواﺑﻂ ﻓﻮق را ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺪول ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺑﺎزﻧﻮﯾﺴﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ‪:‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪× 10‬‬

‫=‬
‫‪× 10‬‬
‫(‪= 2‬‬ ‫× )‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ‪ :‬در رواﺑﻂ ﺑﺎﻻ ﺑﻌﻀ ﯽ از ﺿﺮا ﯾ ﺐ ﺑﺮﺣﺴﺐ ‪ F‬ﯾ ﺎ ‪ xm n‬ﻣ ﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﯾ ﺎ ﺑﺎ ﯾ ﺪ ﺣﺪس زده ﺷﻮﻧﺪ ﯾ ﺎ ﺑﺎ‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺎﺑﻌ ﯽ از ‪ mn‬ﺑﻪ دﺳﺖ آ ﯾ ﻨﺪ و در رواﺑﻂ ﺟﺎ ﯾ ﮕﺬار ي ﮔﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻟ ﯿ ﻞ ﺣﺠﻢ ز ﯾ ﺎد و‬
‫ﭘ ﯿ ﭽ ﯿﺪﮔ ﯽ از ا ﯾ ﻦ ﮐﺎر ﺻﺮف ﻧﻈﺮ ﮐﺮده ا ﯾ ﻢ اﻣﺎ در ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻃﺮاﺣ ﯽ ﺑﺎ ﯾ ﺪ ا ﯾ ﻦ ﮐﺎر را اﻧﺠﺎ م داد‪.‬‬
‫‪ -26 -4‬ﻓﺮض ﻫﺎي اوﻟﯿﻪ ﺑﺮاي ﺷﺮوع ﻃﺮاﺣﯽ در ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﻫﻠﯿﮑﺎل‬
‫ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ ، SI‬ﻓﺮض اوﻟﯿﻪ ‪ K v ،‬را ﺑﯿﻦ ‪ 1.2‬و ‪ 1.8‬ﺑﺎﯾﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺣﺪس اوﻟﯿﻪ ‪ K v =1.8‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮ ﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬؟؟؟‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮاي ﺷﺮوع ﻃﺮاﺣﯽ ‪ I=0.2‬و ‪ X=10‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘ ﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪109 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫ﻣﺜﺎل ‪ : 5‬ﯾﮏ ﮔﯿﺮﺑﮑﺲ ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ ‪ 4‬ﺑﻪ ‪ ، 1‬ﺗﻮان ‪ 6‬ﮐﯿﻠﻮ وات را اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر‬
‫ﮐﻮﭼﮏ ﮐﺮدن اﻧﺪازه ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ از ﻣﺎده ﻧﯿﺘﺮ آﻟﻮي ‪ 135m‬درﺟﻪ ﯾﮏ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬دور‬
‫ورودي ﺑﻪ ﮔﯿﺮﺑﮑﺲ ‪ 1440rpm‬اﺳﺖ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺟﻨﺲ ﮔﯿﺮ از ﻓﻮﻻد ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺼﺎت ‪s u t =550 mpa‬‬
‫و ‪ s y =385 mpa‬و ﺟﻨﺲ ﭘﯿﻨﯿﻮن از ﻓﻮﻻد ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺼﺎت ‪ s ut =826 Mpa‬و ‪ s y =578 Mpa‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻋﺘﻤﺎد در ‪ 10 9‬دور ﭼﺮﺧﺶ ﭘﯿﻨﯿﻮن ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 95‬درﺻﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ اﺑﺘﺪا‬
‫‪=6‬‬ ‫ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺣﺮارﺗﯽ و ﺳﭙﺲ ﻧﯿﺘﺮوژن دﻫﯽ ﺷﺪه ا ﻧﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻄﻠﻮب ا ﺳﺖ‪ :‬اﻟﻒ ( ﻃﺮاﺣﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺳﺎده‪ ،‬ب ( ﻃﺮاﺣﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﻠﯿﮑﺎل‬
‫ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ زاوﯾﻪ ﻓﺸﺎر را ‪ 20‬درﺟﻪ و زاوﯾﻪ ﻫﻠﯿﮑﺲ را ‪ 15‬درﺟﻪ در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻃﺮح را ‪ 2‬در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺣﻞ ‪:‬‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﭘﯿﻨﯿﻮن ⟹ ‪= 20°‬‬ ‫⟹ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻫﺎ ‪= 18 ,‬‬ ‫‪=6‬‬
‫از ﻣﻌﺎد ﻟ ﻪ ‪ 40 -14‬ﮐﺘﺎب ﺷﯿﮕﻠﯽ وﯾﺮاﯾﺶ ‪ 9‬دارﯾﻢ ‪ K B =1‬و از ﺟﺪول ﺻﻔﺤﻪ ‪644‬‬ ‫≥‬ ‫ﺑﺎ ﻓﺮض‬
‫ﮐﺘﺎب ﺷﯿﮕﻠﯽ ﮐﻪ در ﺻﻔﺤﺎت ﻗﺒﻞ ذﮐﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد ‪ K o =1‬در ﻧﻈﺮ ﻣﯿﮕﯿﺮﯾﻢ‪.‬‬
‫از ﺟﺪول ‪ 2 -14‬ﺑﺮاي ﺿﺮﯾﺐ ﺷﮑﻞ دارﯾﻢ ‪ Y G =0.432 :‬و ‪Y p =0.309‬‬
‫ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎر وارده ﺑﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﯾﮏ ﺗﻤﺎس ﺗﮏ دﻧﺪاﻧﻪ اي از ﺷﮑﻞ ‪ 6 -14‬دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫‪ J G = 0.415‬و ‪J p = 0.32‬‬
‫‪6000‬‬
‫=‬ ‫‪= 39.8( .‬‬ ‫‪),‬‬ ‫×‪=3‬‬ ‫‪= 119.4( .‬‬ ‫)‬
‫‪2‬‬
‫)‪1440(60‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﻫﻨﻮز ﻣﻘﺪار ﺳﺮﻋﺖ ﺧﻂ ﮔﺎم ﻣﻌﻠﻮم ﻧﯿﺴﺖ ﻟﺬا ﺑﺮاي ﺷﺮوع ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻘﺪار ‪K V =1.8‬‬
‫در ﻧﻈﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﯾﻢ ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺿﺮﯾﺐ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻋﺘﻤﺎد در ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ ، SI‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻋﺘﻤﺎد ‪ 95‬درﺻﺪ‬
‫) ‪ ( R=95%‬دارﯾﻢ‪:‬‬
‫)‪Y z = 0.685 – 0.0759 Ln(1 – R‬‬
‫‪Y z = 0.658 – 0.0759 Ln(1-0.095) = 0.885‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺿﺮﯾﺐ ﺳﯿﮑﻞ ﺗﻨﺶ ‪:‬‬
‫‪ N=10 9‬ﺗﻌﺪاد ﺳﯿﮑﻞ ﺑﺎرﮔﺬاري ‪ ،‬از ﺷﮑﻞ ‪ 14 -14‬دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫‪.‬‬
‫(‬ ‫) ‪) = 1.3558(10‬‬ ‫‪= 0.938‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪.‬‬
‫(‬ ‫(‪) = 1.3558‬‬ ‫)‬ ‫‪= 0.961‬‬
‫‪4‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪110 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺿﺮﯾﺐ ﻋﻤﺮ ﺗﻨﺶ ﯾﮏ ﻃﺮﻓﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺗﻤﺎﺳﯽ ‪ ،‬از ﺷﮑﻞ ‪ 15 -14‬دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫‪.‬‬
‫(‬ ‫) ‪) = 1.4488(10‬‬ ‫‪= 0.9‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪.‬‬
‫(‬ ‫(‪) = 1.4488‬‬ ‫)‬ ‫‪= 0.929‬‬
‫‪4‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺿﺮﯾﺐ اﻧﺪازه ‪ K s‬ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﭘﯿﻨﯿﻮن و ﮔﯿﺮ ‪:‬‬
‫√‬ ‫‪.‬‬
‫√ ‪4‬‬ ‫‪.‬‬
‫(‪= 1.192‬‬ ‫)‬ ‫(‪= 1.192‬‬ ‫)‬
‫‪1‬‬ ‫‪.‬‬
‫=‬ ‫‪,‬‬ ‫‪= 10‬‬ ‫⟹‬ ‫‪= 1.192(10‬‬ ‫) √‬
‫‪.‬‬ ‫‪(1.096) = 1.4‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬
‫‪= 1.192‬‬ ‫‪,‬‬ ‫‪= 1.3‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ‪ :‬ﻣﻘﺪار ‪ Y‬از ﺟﺪول ‪ 2 -14‬ﮐﺘﺎب ﺑﺮاي ﭘﯿﻨﯿﻮن ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ‪ 18‬ﻋﺪد ) ‪ ( Y N=18 =0.309‬ﺧﻮاﻧﺪه‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺿﺮﯾﺐ ﺗﻮزﯾﻊ ﺑﺎر ‪ K m‬ﯾﺎ ‪: K H‬‬
‫از ﻣﻌﺎدﻟﻪ ‪ 31 -14‬ﺑﺮاي دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﺪون ﺗﺎج ‪ C me =1‬و از ﻣﻌﺎدﻟﻪ ‪ 33 -14‬دارﯾﻢ ‪ C Pm = 1‬و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از ﻣﻌﺎدﻟﻪ ‪ 35 -14‬دارﯾﻢ ‪C e =1‬‬
‫از ﺷﮑﻞ ‪ 11 -14‬ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ ﺑﺎ ﭘﻮﺷﺶ ﺗﺠﺎري و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﭘﻬﻨﺎي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻣﻌﻠﻮم‬
‫ﻧﯿﺴﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪ 11 -14‬ﮐﺘﺎب ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﻣﻘﺪار ‪ C ma = 0.4‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫و از ﻣﻌﺎدﻟﻪ ‪ C Pf =1 ، 32 -14‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ‪.‬‬
‫‪K m = C mf = 1 + C me (C Pf + C ma C e) = 2.4‬‬
‫ﻣﻘﺪار ‪ I‬را ﺑﺮاي اﺑﺘﺪاي ﮐﺎر ‪ 0.2‬در ﻧﻈﺮ ﻣﯿﮕﯿﺮﯾﻢ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺿﺮﯾﺐ دﻣﺎ را ‪ 1‬در ﻧﻈﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﯾﻢ ‪K t =1‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ‪ : S t‬از ﺟﺪول ‪ 5 -14‬ﺑﺮاي ﺳﺨﺘﯽ ﻧﯿﺘﺮ آﻟﻮي ‪ 135m‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ C32-36‬راﮐﻮل اﺳﺖ ﯾﺎ ﺑﯿﻦ‬
‫‪ 325 -302‬ﺑﺮﯾﻨﻞ ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﺳﺨﺘﯽ ‪ 320‬ﺑﺮﯾﻨﻞ از ﻧﻤﻮدار ‪ 4 -14‬دارﯾﻢ ‪ :‬ﺑﺮاي ﻣﻮادي ﮐﻪ ﻧﯿﺘﺮﯾﺪ دﻫﯽ‬
‫ﺷﺪه اﻧﺪ ‪ :‬ﺑﺮاي د ر ﺟﻪ ﯾﮏ ‪S t = 0.784H B +114.81 = 360.69 mpa :‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ‪ : S c‬از ﺟﺪول ‪ 6 -14‬ﺑﺮاي ﻧﯿﺘﺮ آﻟﻮي ‪: 135M‬‬
‫‪S c =170000psi=1186.32 Mpa‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ دارﯾﻢ ‪Z R =1 :‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪ 12 -14‬ﭼﻮن ﺳﺨﺘﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﮔﯿﺮ و ﭘﯿﻨﯿﻮن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻓﺮض ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬دارﯾﻢ‪:‬‬
‫‪Z w =1‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪111 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫از ﺟﺪول ‪ 8 -14‬ﺑﺮاي ﭼ ﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﻓﻮﻻدي دارﯾﻢ ‪Z E =191 Mpa :‬‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ ‪:‬‬
‫در ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺮاي ﮔﯿﺮ ‪S F =n d :‬‬
‫‪2n . T . K . K . K . K . K . Y . Y . 10‬‬
‫= ‪m‬‬
‫‪S . Y . x. J. N‬‬
‫‪2 × 2 × 119.4 × 1 × 1.4 × m . × 2.4 × 1 × 1 × 0.88 × 10‬‬
‫= ‪m‬‬
‫‪360.69 × 0.961 × 10 × 0.415 × 72‬‬
‫⟹‬ ‫⟹ ‪m2.893 = 13.44‬‬ ‫‪m = 2.42‬‬
‫ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ ﭘﯿﻨﯿﻮن دارﯾﻢ ‪S H = n d = 2 :‬‬
‫‪S Z Y Y‬‬ ‫‪K K K K Z T × 10‬‬

‫(‪m = 2‬‬ ‫× )‬
‫‪S Z Z‬‬ ‫‪N xZ‬‬
‫‪2 × 191 × 1 × 0.885‬‬ ‫‪1 × 1.6 × 1.3m . 2.4 × 1 × 39.8 × 10‬‬
‫(‪m = 2‬‬ ‫× )‬
‫‪1186.32 × 0.9 × 1‬‬ ‫‪18 0.2 × 10‬‬
‫‪.‬‬
‫‪m‬‬ ‫⟹ ‪= 61.4‬‬ ‫‪m = 4.13‬‬
‫ﭘﺲ ﭘﯿﻨﯿﻮن از ﻟﺤﺎظ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺪول ﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﯽ ﺗﻮان ﻣﺪول ﻫﺎي ‪ 5‬و ‪ 4.5‬و ‪ 4‬را اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺮد ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬
‫ﻣﺪول را ‪ 4.5‬در ﻧﻈﺮ ﻣﯿﮕﯿﺮﯾﻢ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﭘﻬﻨﺎي اوﻟﯿﻪ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫‪m = 4.5 ⟹ x = 10 ⟹ F = 10(4.5) = 45 mm‬‬

‫ﺣﺎل ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻣﻘﺪار ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺑﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺎدﯾﺮ دﻗﯿﻖ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ ﻣﺠﺪدا ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ ﭘﯿﻨﯿﻮن دارﯾﻢ‪:‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺪار دﻗﯿﻖ ‪ K m‬ﯾﺎ ‪: K H‬‬
‫‪A + √200V‬‬
‫(= ‪K‬‬ ‫‪) = 1.87 ,‬‬ ‫‪B = 0.825 ,‬‬ ‫‪A = 59.77‬‬
‫‪A‬‬
‫‪πdn 3.14 × 0.31 × 1440‬‬
‫=‪V‬‬ ‫=‬ ‫‪= 23.47‬‬
‫‪60‬‬ ‫‪60‬‬
‫‪K H = 1.46‬‬
‫‪Z Y Y‬‬ ‫‪K K K K Z T. 10‬‬
‫‪S‬‬ ‫(‪= 2‬‬ ‫)‬
‫‪S Z Z‬‬ ‫‪N xZ . m‬‬
‫‪1910 × 1 × 0.885 1 × 1.87 × 1.52 × 1.46 × 1 × 39.8 × 10‬‬
‫‪S‬‬ ‫(‪= 2‬‬ ‫)‬
‫‪1186.32 × 0.9 × 1‬‬ ‫‪1.8 0.2 × 10 × 4.5‬‬
‫‪S‬‬ ‫ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ⟹ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ‪= 0.14 ⟹ S = 2.6 > 2‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪112 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫ﭘﺲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ ﮐﻪ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﻧﺪﮐﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ 2‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﻟﺬا ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﻗﺒﻮل اﺳﺖ در ﻏﯿﺮ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﮐﻠﯿﻪ ﻣﺮاﺣﻞ ﻃﺮاﺣﯽ را ﺑﺎ ﺳﻌﯽ و ﺧﻄﺎ ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺿﺮﯾﺐ‬
‫اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺗﮑﺮار ﮐﺮد‪ .‬ﭘﺲ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﮐﻠﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺳﺎده ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ‬
‫اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪m = 4.5mm , a = m = 4.5mm , b = 1.25m = 5.625mm‬‬

‫‪d +d‬‬
‫= ‪d = mN = 81mm , F = 10m = 45mm , C‬‬ ‫‪= 202.5mm‬‬
‫‪2‬‬
‫ب ( ﻃﺮاﺣﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﻠﯿﮑﺎل‬

‫ﺑﻄﻮر ﻣﻌﻤﻮل در ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﻫﻠﯿﮑﺎل ﺿﻌﻒ روي ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ ﭘﯿﻨ ﯿ ﻮن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﯽ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻗﺒﻞ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ و ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ ﻣﻮرد‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد و ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺿﻌﯿﻒ ﺗﺮ ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدد ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﭼﻮن ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮔﺮدﯾﺪ ﮐﻪ‬
‫ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ ﭘﯿﻨﯿﻮن ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺗﺮ اﺳﺖ ﻟﺬا ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ ﭘﯿﻨﯿﻮن ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪∅ = 20 ⟹ NP = 18 ⟹ NG = 72 , ψ = 15° , I = 0.2‬‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﻠﯿﮑﺎل از ﻟﺤﺎظ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﭘﯿﻨﯿﻮن‪:‬‬
‫‪S Z Y Y‬‬ ‫‪K K K K Z Tcosψ × 10‬‬

‫‪m‬‬ ‫(‪= 2‬‬ ‫× )‬
‫‪S Z Z‬‬ ‫‪N xZ‬‬
‫‪.‬‬
‫‪2 × 191 × 1 × 0.885‬‬ ‫‪1 × 1.6 × 1.3 × m‬‬ ‫‪× 2.4 × 1 × 39.8 × 0.9 × 10‬‬
‫‪m‬‬ ‫(‪= 2‬‬ ‫× )‬
‫‪1186.32 × 0.9 × 1‬‬ ‫‪18 0.2 × 10‬‬
‫‪m‬‬ ‫‪.‬‬
‫‪ x = 11.77 ⟹ x = 12, F = x. m = 48mm‬و ‪= 55.89 ⟹ m = 4.007 ⟹ m‬‬
‫ﺣﺎل ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن را ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ‪ m n =2.5mm‬و ‪ F = 48mm‬ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ‪:‬‬

‫‪tanϕ‬‬ ‫‪m N‬‬
‫‪ϕ = tan‬‬ ‫= ‪= 20.65° , d = mN‬‬ ‫‪= 74.5mm‬‬
‫‪cosψ‬‬ ‫‪cosψ‬‬
‫‪r = 37.26 ,‬‬ ‫‪a=m =4,‬‬ ‫‪r‬‬ ‫‪= r cosϕ = 35.01 ,‬‬ ‫‪d = 298,‬‬ ‫‪r = 149,‬‬
‫‪r‬‬ ‫‪= 140.01‬‬
‫=‪Z‬‬ ‫‪(37.26 + 4) − (35.01) + (149 + 4) − (140.01) − (149 + 37.26)sin20.65‬‬

‫‪= 17.8‬‬
‫‪N‬‬
‫‪sinϕ . cosϕ‬‬ ‫‪N‬‬ ‫‪πdn 3.14 × 74.5 × 1440 5.6m‬‬
‫=‪I‬‬ ‫×‬ ‫= ‪= 0.18 , V‬‬ ‫=‬ ‫=‬
‫‪2Πm cosϕ‬‬ ‫‪N‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪s‬‬
‫) ‪( 0.95Z‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪N‬‬
‫‪A + √200V‬‬
‫( = ‪B = 0.825 , A = 59.77 , K‬‬ ‫‪) = 1.44‬‬
‫‪A‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪113 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪Z Y Y‬‬ ‫‪K K K K Z T. cosψ . 10‬‬

‫‪S‬‬ ‫(‪= 2‬‬ ‫)‬
‫‪S Z Z‬‬ ‫‪N xZ . m‬‬
‫‪191 × 1 × 0.885 1 × 1.44 × 1.5 × 1.78 × 1 × 39.8 × 0.9 × 10‬‬
‫(‪= 2‬‬ ‫)‬
‫‪1186.32 × 0.9 × 1‬‬ ‫‪18 0.18 × 124‬‬
‫> ‪= 2.54‬‬ ‫ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ⟹ ‪= 2‬‬
‫‪ -27 -4‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﻮال اﻣﺘﺤﺎﻧﯽ‬
‫ﯾﮏ ﺟﻔﺖ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺳﺎده ﺑﺎ ﻣﺪول ‪ 5‬ﻣﯿﻠﯽ ﻣﺘﺮ‪ ،‬ﭘﻬﻨﺎي ‪ 55‬ﻣﯿﻠﯽ ﻣﺘﺮ‪ N p =19 ،‬و ‪ N G =57‬دﻧﺪاﻧﻪ در‬
‫ﺟﻌﺒﻪ دﻧﺪه ﺷﮑﻞ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬دور ورودي ﺑﻪ ﺟﻌﺒﻪ دﻧﺪه ‪ 1500 rpm‬اﺳﺖ ‪ .‬ﺟﻨﺲ‬
‫ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ ‪ AISI 1050 Hot Rolled‬اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﻮان ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺘﻘﺎل ﺗﻮﺳﻂ ﺟﻌﺒﻪ دﻧﺪه را ﺑﺮاي دو ﺣﺎ ﻟﺖ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﻨﺶ‬
‫ﺧﻤﺸﯽ در ﭘﺎي دﻧﺪاﻧﻪ و ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻨﺶ ﺗﻤﺎﺳﯽ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ اﺳﺐ ﺑﺨﺎر ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺟﻌﺒﻪ دﻧﺪه ﻃﺮح ﻣﻨﺎﺳﺐ را ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﮐﻠﯿﻪ ﺗﻤﻬﯿﺪات ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻻزم اراﺋﻪ‬
‫)‪= 620(90‬‬
‫‪− 20‬‬ ‫‪1050‬‬ ‫⇒‬ ‫)‪= 340(49.5‬‬
‫‪= 179‬‬
‫‪= 207‬‬ ‫‪= 30‬‬

‫‪−5‬‬ ‫⟹‬
‫‪= 0.292‬‬
‫=‬ ‫=‪⇒5‬‬ ‫⇒‬ ‫‪= 95‬‬ ‫‪≈ 3.74‬‬ ‫‪ℎ,‬‬ ‫‪=5‬‬ ‫‪= 0.2‬‬ ‫= ‪ℎ ,5‬‬ ‫⟹‬
‫‪= 285‬‬ ‫‪= 11.22‬‬ ‫‪ℎ‬‬
‫ﺧﺴﺘﮕﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻨﺶ ﺧﻤﺸﯽ در ﭘﺎي دﻧﺪاﻧﻪ‪:‬‬
‫=‬ ‫‪,‬‬ ‫‪= 0.5‬‬ ‫‪= 0.5(90) = 45‬‬
‫‪ ⟹ fromtable6 − 3 ⟹ a = 2.7 , b = −0.265 ⟹ Ka = aSut b = 0.819‬ﺳﻄﺢ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮐﺎري‬

‫‪for full depth Gear ∶ L = m + 1.25m = 0.2 + 1.25(0.2) = 0.45 inch‬‬
‫‪3Y‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫=‪x‬‬ ‫= = ‪, from table 14 − 2 ⇒ forN = 19 ⇒ y = 0.314 , P‬‬ ‫‪=5‬‬
‫‪2P‬‬ ‫‪m 0.2‬‬
‫)‪3(0.314‬‬
‫=‪⇒x‬‬ ‫‪= 0.0942‬‬
‫‪2×5‬‬
‫‪t = (4Lx) = √4 × 0.45 × 0.0942 = 0.41 inch‬‬ ‫‪, F = 55mm ≈ 2.165inch‬‬
‫‪d = 0.808(bh) = 0.808(Ft) = 0.808(2.165 × 0.41) = 0.761 inch‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪114 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬
‫‪d‬‬ ‫‪0.761‬‬
‫= ‪K‬‬ ‫=‬ ‫‪= 0.9 , forbendingK = 1 ,‬‬
‫‪0.3‬‬ ‫‪0.3‬‬
‫)‪For Normal Temp K = 1 , For 90% RelibilityK = 0.897 (Table6 − 5‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺿﺮﯾﺐ اﺛﺮات دﯾﮕﺮ ‪ K f‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﯿﺎر ﺧﺴﺘﮕﯽ ﮔﺮﺑﺮ ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻨﺶ ﯾﮏ ﻃﺮﻓﻪ‬
‫دﻧﺪاﻧﻪ ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ ‪:‬‬
‫⇒ ‪= 1.66‬‬ ‫‪= (0.819)(0.9)(1)(1)(0.897)(1.66)(45) = 49.4‬‬

‫‪0.3‬‬
‫‪= 20° ,‬‬ ‫⇒‪ℎ‬‬ ‫=‬ ‫‪= 0.06‬‬ ‫‪ℎ‬‬
‫‪0.06‬‬
‫=‬ ‫=‬ ‫‪= 0.14‬‬
‫‪.‬‬ ‫⇒ ‪− 15 − 6‬‬ ‫‪0.41‬‬ ‫⇒‬ ‫‪= 1.7‬‬
‫‪=∞≈3‬‬
‫⇒ ‪. 6 − 20‬‬ ‫⇒ ‪= 0.82‬‬ ‫( ‪=1+‬‬ ‫‪− 1) = 1 + 0.82(1.7 − 1) = 1.574‬‬
‫⎧‬ ‫=‬ ‫=‬

‫⇒‬ ‫=‬
‫⎨‬ ‫=‬
‫⎩‬
‫‪1200 +‬‬
‫∶‬ ‫=‬ ‫‪,‬‬ ‫=‬ ‫× ‪= 1500 × 3.74‬‬ ‫‪= 1468.7‬‬
‫‪12‬‬ ‫‪12‬‬
‫‪1200 + 1468.7‬‬
‫⇒‬ ‫=‬ ‫‪= 2.22‬‬
‫‪1468.7‬‬
‫‪49.4 × 10‬‬ ‫‪1.574 × 2.22‬‬
‫⇒‬ ‫=‬ ‫⇒‬ ‫‪= 768.86‬‬
‫‪2.5‬‬ ‫‪2.165 × 0.2 × 0.314‬‬
‫‪768.86 × 1468.7‬‬
‫= ⇒‬ ‫=‬ ‫‪= 34.2ℎ‬‬
‫‪33000‬‬ ‫‪33000‬‬
‫ﺧﺴﺘﮕﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻨﺶ ﺗﻤﺎﺳﯽ ‪:‬‬
‫⎡‬ ‫⎤‬
‫‪1‬‬
‫⎢=‬ ‫‪⎥ = 2284.67‬‬
‫⎢‬ ‫‪1−‬‬ ‫‪1−‬‬ ‫⎥‬
‫‪+‬‬
‫⎣‬ ‫⎦‬
‫‪3.74‬‬ ‫‪11.22‬‬
‫=‬ ‫=‬ ‫‪= 0.64 ,‬‬ ‫=‬ ‫=‬ ‫‪= 1.92‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2.22‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪=−‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪= −2284.67‬‬ ‫‪+‬‬
‫‪c‬‬ ‫‪2.165‬‬ ‫‪20 0.64 1.92‬‬
‫‪= 2.76H − 70(mpa) = 2.76(179) − 70 = 424.04 mpa = 61.5 kpsi‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪115 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪S‬‬ ‫‪61.5‬‬
‫= ‪⇒n‬‬ ‫= ‪⇒ 2.5‬‬ ‫‪⟹ σ = −38.9 kpsi ⟹ w = 127.52 lb‬‬
‫‪σ‬‬ ‫‪σ‬‬
‫‪127.52 × 1468.7‬‬
‫=‪⇒H‬‬ ‫‪= 5.67 hp‬‬
‫‪33000‬‬
‫در ﺷﮑﻞ ﻫﺎي زﯾﺮ ﻧﯿﺰ ﻃﺮﺣﯽ ﺑﺮاي ﭘﻮﺳﺘﻪ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﺤﻞ ﭘﯿﭻ ﻫﺎ و ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ‬
‫و ﻣﺤﻮر و ﻣﺤﻞ ورود روﻏﻦ در آن ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪116 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪ ‬ﺗﻤﺮﯾﻦ ‪:‬‬
‫ﯾﮏ ﮔﯿﺮﺑﮑﺲ ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ ‪ 15‬ﺑﻪ ‪ ، 4‬ﺗﻮان ‪ 17kw‬را اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬دور ورودي ﺑﻪ ﮔﺮﯾﺒﮑﺲ ‪n i =1500‬‬
‫‪ rpm‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺟﻨﺲ ‪ Gear‬از ﻓﻮﻻد ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺼﺎت ) ‪ S u t =650 Mpa‬و ‪ ( S y =480 Mpa‬و ﺟﻨﺲ‬
‫ﭘﯿﻨﯿﻮن از ﻓﻮﻻد ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺼﺎت ) ‪ S ut =856Mpa‬و ‪ ( S y =590 Mpa‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻄﻠﻮب اﺳﺖ ‪:‬‬
‫اﻟﻒ ( ﻃﺮاﺣﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺳﺎده‬
‫ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ زاوﯾﻪ ﻓﺸﺎر را ‪ ، 20 o‬زاوﯾﻪ ﻫﻠﯿﮑﺲ را ‪   300‬و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ آﺑﮑﺎري » ﺳﺨﺘﯽ ﺳﻄﺢ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه «‬
‫اﯾﻦ دو ﻓﻮﻻد را ﺗﺎ ‪ 440 BHN‬در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻃﺮح را ‪ 3‬در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ‪.‬‬
‫ﺧﻼﺻﻪ رواﺑﻂ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ ي ﺳﺎده و ﻫﻠﯿﮑﺎل ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﺘﺎب ﻗﺪﯾﻢ ﺷﯿﮕﻠﯽ و‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬
‫ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺣﻞ ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس آن ﻧﯿﺰ در ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪ 4‬ﻫﻤﯿﻦ ﺟﺰوه آﻣﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪117 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‪:‬‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ اﻟﻤﺎﻧﻬﺎي اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ‬

‫اﻧﺘﻘﺎل ﻗﺪرت‬
‫‪ ‬ﺗﺴﻤﻪ‬
‫‪ ‬زﻧﺠﯿﺮ‬
‫‪ ‬ﮐﺎﺑﻞ‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪118 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪ -1 -5‬اﺟﺰاي ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ اﻧﺘﻘﺎل ﻗﺪرت اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ‬
‫ﺗﺴﻤﻪ‪ ،‬زﻧﺠﯿﺮ‪ ،‬و ﮐﺎﺑﻞ‬
‫از اﺟﺰاي ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎ‪ ،‬زﻧﺠﯿﺮﻫﺎ‪ ،‬ﮐﺎﺑﻠﻬﺎ ﺑﺮاي ﻣﮑﺎﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ دو ﻣﺤﻮر‬
‫ﻧﺴﺒﺘ ﺎ ً زﯾﺎد اﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ‪.‬‬
‫اﺟﺰاي ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ ﺗﺎ ﺣﺪود زﯾﺎدي ﺑﺎرﻫﺎي ﺷﻮﮐﯽ را ﺟﺬب ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ارﺗﻌﺎش ﺳﯿﺴﺘﻢ را‬
‫ﻣﺴﺘﻬﻠﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻟﺬا در ﺟﺎﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه داراي ﺑﺎرﻫﺎي ﺷﻮﮐﯽ اﺳﺖ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ اﻧﺘﺨﺎب اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫اﻟﻤﺎﻧﻬﺎي اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ ﺟﻬﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﻗﺪرت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫اﻧﺘﺨﺎب اﺟﺰاي ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ اﻧ ﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻗﯿﻤﺖ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدد و ﻟﺬا اﯾﻦ ﯾﮏ ﻓﺎﮐﺘﻮر‬
‫ﻣﻬﻢ ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب آﻧﻬﺎ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎ ﺑﺮ ﺧﻼف ﮐﺎﺑﻠﻬﺎ و ﭼﺮخ زﻧﺠﯿﺮﻫﺎ داراي ﺳﺮ و ﺻﺪاي ﮐﻤﺘﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬
‫در ﺳﺮﻋﺘﻬﺎي ﻧﺴﺒﺘ ﺎ ً ﺑﺎﻻ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺴﻤﻪ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻣﻌﻤﻮ ﻻ ً ﺗﺴﻤﻪ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺳﺮﻋﺘﻬﺎي ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﻮان‬
‫را ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ اﻧﺘﻘﺎل دﻫﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﮐﻪ ﻟﻐﺰش اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد وﻟﯽ زﻧﺠﯿﺮﻫﺎ ﺑﺮاي ﺳﺮﻋﺘﻬﺎي ﺑﺎﻻ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﭼﻮن در ﺳﺮﻋﺘﻬﺎي ﺑﺎﻻ داﻧﻪ ﻫﺎي زﻧﺠﯿﺮ از روي ﭼﺮخ زﻧﺠﯿﺮ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد و زﻧﺠﯿﺮ ﮔﺴﺴﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد وﻟﯽ در‬
‫ﺳﺮﻋﺘﻬﺎي ﭘﺎﯾﯿﻦ زﻧﺠﯿﺮ ﯾﮏ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﻻزم ﺑﻪ ذﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮔﺎﻫ ﯽ اوﻗﺎت ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎ در ﺳﺮﻋﺘﻬﺎي ﭘﺎﯾﯿﻦ و زﻧﺠﯿﺮﻫﺎ در ﺳﺮﻋﺘﻬﺎي ﺑﺎﻻ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮔﺮدد ‪.‬‬
‫ﻣﺜﻞ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺴﻤﻪ در ﻣﺎﺷﯿﻨﻬﺎي ﮐﺸﺎورزي و اﺳﺘﻔﺎده از زﻧﺠﯿﺮدر ﺧﻮدرو ﺑﻪ ﻋﻠﺖ وﺟﻮد روﻏﻦ و ‪timing‬‬
‫ﺑﻮدن آن ‪.‬‬
‫‪ -2 -5 ‬ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎ )‪(Belts‬‬
‫‪ ‬اﻧﻮاع ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎ‬
‫‪ -1‬ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ﺗﺨﺖ )‪(Flat Belts‬‬

‫ﮔﺮد )‪( Round Belts‬‬ ‫‪ -2‬ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي‬
‫‪ V‬ﺷﮑﻞ )‪(V- Belts‬‬ ‫‪ -3‬ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي‬
‫ﺗﺎﯾﻤﯿﻨﮓ ﯾﺎ دﻧﺪاﻧﻪ دار )‪(Timing Belts‬‬ ‫‪ -4‬ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي‬
‫ﺗﺨﺖ ﻓﻠﺰي )‪(Flat Metal Belts‬‬ ‫‪ -5‬ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي‬
‫ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ﺗﺨﺖ ﻣﻌﻤﻮ ﻻ ً ﺑﺮاي ﺣﻤﻞ ﺑﺎر و ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﺗﻮان ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪119 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫وﻟﯽ ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ‪ V‬ﺷﮑﻞ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﻗﺪرت ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ ‪ .‬اﻣﺎ ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت در ﺣﺎﻟﺖ ﻫﺎي ﺧﺎص ﻧﯿﺰ‬
‫از ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ‪ V‬ﺷﮑﻞ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﻗﻄﻌﺎت اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺟﻨﺲ ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ از ﭼﺮم‪ ،‬ﭘﻠﯽ آﻣﯿﺪ ) ‪ ، ( Polyamide‬ﯾﻮرﺗﺎن ) ‪ ، ( Urethane‬ﻻﺳﺘﯿﮏ‪ ،‬ﮐﺘﺎن‪ ،‬و ﯾﺎ‬
‫اﻟﯿﺎف ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﯾﺎ اﻟﯿﺎف ﺧﺎﺻﯽ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮزﻧﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﺤﺮك ﻫﺎي ﺑﺎ ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ﺗﺨﺖ داراي راﻧﺪﻣﺎن ﺣﺪود ‪ 98‬درﺻﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ راﻧﺪﻣﺎن ﺑﺎ‬
‫راﻧﺪﻣﺎن ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ وﻟﯽ راﻧﺪﻣﺎن ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ‪ V‬ﺷﮑﻞ در ﻣﺤﺪوده ‪ 70‬اﻟﯽ ‪96‬‬
‫درﺻﺪ ﻗﺮار دارد ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﺴﻤﻪ اي ﺗﺨﺖ ﺳﺮو ﺻﺪا و ﻧﻮﯾﺰ ﺑﺴﯿﺎر اﻧﺪﮐﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﭘﯿﭽﺸﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮي را ﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﺑﻪ ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ‪ V‬ﺷﮑﻞ و ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ ﺟﺬب ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞ ) ‪ ( 1 -17‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ‪ :‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺧﯿﺰ در ﺷﺎﻓﺖ ﺑﺎﯾﺪ از ﺗﻌﺪاد ﻣﺤﺪودي ﺗﺴﻤﻪ ‪ V‬ﺷﮑﻞ در اﻧﺘﻬﺎي ﯾﮏ ﺷﺎﻓﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد ‪.‬‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﯿﺶ از ‪ 5‬ﻋﺪد ﺗﺴﻤﻪ ‪ V‬ﺷﮑﻞ روي ﯾﮏ ﭘﻮﻟﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﮕﺮدد ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت اﯾﻦ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ رﻋﺎﯾﺖ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪120 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪ ‬ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ﺗﺨﺖ و ﮔﺮد‬

‫دو ﻧﻮع آراﯾﺶ ﺗﺴﻤﻪ ) آراﯾﺶ ﺑﺎز و ﺿﺮﺑﺪري ( در ﺷﮑﻞ زﯾﺮ آﻣﺪه اﺳﺖ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ‪ :‬ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ﺗﺨﺖ و ﮔﺮد ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاي ﻣﺤﻮرﻫﺎي ﻣﺘﻨﺎﻓﺮ ﻧﯿﺰ ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ : F 1‬ﮐﺸﺶ ﺳﻔﺖ ﺗﺴﻤﻪ‬
‫‪ : F 2‬ﮐﺸﺶ ﺷﻞ ﺗﺴﻤﻪ‬
‫‪ D    2‬‬
‫‪ L  s‬‬
‫‪ d    2‬‬
‫در آراﯾﺶ ﺑﺎز ﻫﻤﻮاره ﺑﺤﺮان ) از ﻟﺤﺎظ ﻟﻐﺰش ﺗﺴﻤﻪ روي ﭘﻮﻟﯽ ( روي ﭘﻮﻟﯽ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ اﺳﺖ ‪ .‬ﭼﺮا ﮐﻪ در آن ‪ d‬‬
‫داراي ﻣﻘﺪار ﮐﻤﺘﺮي از ‪  D‬اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻧﺤﻮه ﭼﺮﺧﺶ ﭘﻮﻟﯽ ﮐﻮﭼﮏ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﮐﺸﺶ ﺳﻔﺖ در ﺳﻤﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ و ﮐﺸﺶ ﺷﻞ‬
‫ﺗﺴﻤﻪ در ﺳﻤﺖ ﺑﺎﻻ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد ) ﭼﺮا؟ (‬
‫‪WWW.MOHANDES.ORG‬‬ ‫ﺑﺮاي آراﯾﺶ ﺑﺎز ﺗﺴﻤﻪ ﺗﺨﺖ دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪121 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪Dd ‬‬
‫‪  sin 1 ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 2c ‬‬
‫‪ D    2‬‬
‫‪ d    2‬‬
‫‪ : L p‬ﻃﻮل ﺗﺴﻤﻪ )‪(Belt length‬‬
‫) ‪( L D  s d‬‬
‫‪Lp ‬‬ ‫‪ 2C .Cos ‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫) ‪ LP  4C 2  (D  d ) 2  (DL  d s‬‬
‫‪2‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻃﻮل ﺗﺴﻤﻪ ﺑﺮاي آراﯾﺶ ﺿﺮﺑﺪري ﺗﺴﻤﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪ ‬ﻧﮑﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ‪:‬‬
‫‪ ( 1‬ﺗﺴﻤﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ روي ﻫﺮ زاوﯾﻪ اي از ﺷﺎﻓﺖ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد وﻟﯽ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ روي ﺷﺎﻓﺘﻬﺎي ﻣﻮازي ﻗﺮار ﮔﯿﺮد ‪.‬‬
‫‪ ( 2‬ﻣﻌﻤﻮ ﻻ ً ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺸﺶ ﺳﻔﺖ ﺗﺴﻤﻪ روي ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﯿﺎﻓﺘﺪ ﺗﺎ ﺷﮑﻢ دادن ﺗﺴﻤﻪ در ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻻي‬
‫آن ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ زواﯾﺎي ﺗﻤﺎس ‪  d‬و ‪  D‬ﮔﺮدد ‪.‬‬
‫‪ ( 3‬ﺗﺴﻤﻪ ﺳﻔﺖ ﮐﻦ را ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ روي ﺑﺨﺶ ﺷﻞ ﺗﺴﻤﻪ و ﺣﺘﯽ اﻟﻤﻘﺪور ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ ‪  d‬ﻗﺮار داد ‪ ) .‬ﭼﺮا؟ (‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪122 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪ -3 -5 ‬آﻧﺎﻟﯿﺰ ﻧﯿﺮوﯾﯽ ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ﺗﺨﺖ و ﮔﺮد‬
‫راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﺸﺶ ﺗﺴﻤﻪ ﺗﺨﺖ و ﯾﺎ ﮔﺮد در آﺳﺘﺎﻧﻪ ﻟﻐﺰش اﺳﺖ ) اﺛﺒﺎت در ﮐﺘﺎب آﻣﺪه اﺳﺖ (‪:‬‬
‫‪ : f‬ﺿﺮﯾﺐ اﺻﻄﮑﺎك ﺑﯿﻦ ﺗﺴﻤﻪ و ﭘﻮﻟﯽ ) ‪( 0.3 <f<0.9‬‬

‫‪ : ‬ﺣﺪاﻗﻞ زاوﯾﻪ ﺗﻤﺎس ﺑﯿﻦ ﭘﻮﻟﯽ و ﺗﺴﻤﻪ اﺳﺖ ‪(  d ) .‬‬
‫‪ : F 1‬ﮐﺸﺶ ﺳﻔﺖ ﺗﺴﻤﻪ‬
‫‪ : F 2‬ﮐﺸﺶ ﺷﻞ ﺗﺴﻤﻪ‬
‫‪ : F c‬ﻧﯿﺮوي ﻧﺎﺷﯽ از ﮔﺮﯾﺰﻣﺮﮐﺰ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ‪ F c‬ﺑﺮاي ﭘﻮﻟﯽ ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ‪ d‬و ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﯽ ‪ n‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ دور ﺑﺮ دﻗﯿﻘﻪ دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫دﯾﺎﮔﺮام آزاد ﭘﻮﻟﯽ در ﺷﮑﻞ زﯾﺮ آﻣﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪123:‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫ﭘﺲ دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫ﭘﺲ از راﺑﻄﻪ ﺑﺎﻻ ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ ‪:‬‬
‫ﭘﺲ ﺑﺎ ﺗﺮﮐﯿﺐ رواﺑﻂ ﻓﻮق ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ ‪:‬‬
‫‪ : F i‬ﮐﺸﺶ اوﻟﯿﻪ در ﺗﺴﻤﻪ‬
‫‪ : d‬ﻗﻄﺮ ﭼﺮخ ﺗﺴﻤﻪ‬
‫‪ : T‬ﮔﺸﺘﺎور وارد ﺑﺮ ﭼﺮخ ﺗﺴﻤﻪ‬
‫راﺑﻄﻪ ﺑﺎﻻ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ ﮐﺸﺶ اوﻟﯿﻪ در ﺗﺴﻤﻪ ﺻﻔﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻫﯿﭻ ﮔﺸﺘﺎوري ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪124 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ‪:‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻮان ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺴﻤﻪ ) ﺑﺮ ﺣﺴﺐ اﺳﺐ ﺑﺨﺎر ( را ﻣﯽ ﺗﻮان از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﺑﺪﺳﺖ آورد ‪.‬‬
‫ﮐﻪ در آن ‪ F‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﭘﻮﻧﺪ ﻧﯿﺮو و ‪ V‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻓﻮت ﺑﺮ دﻗﯿﻘﻪ اﺳﺖ ) راﺑﻄﻪ ﻓﻮق را اﺛﺒﺎت ﮐﻨﯿﺪ (‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ SI‬دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫‪H= (F 1 -F 2 )V‬‬ ‫)‪(2‬‬
‫‪ : H‬ﺗﻮان ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه ) وات (‬
‫‪ : V‬ﺳﺮﻋﺖ ﺧﻄﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﺗﺴﻤﻪ ) ﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ (‬
‫‪ F 1‬و ‪ : F 2‬ﻧﯿﺮو در ﺑﺨﺶ ﺳﻔﺖ و ﺷﻞ ﺗﺴﻤﻪ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻧﯿﻮﺗﻦ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ‪ :‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺮاي ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺴﻤﻪ ﺑﯿﺶ از ‪ 35 ft/sec‬ﻧﯿﺮوي ﮔﺮﯾﺰ از ﻣﺮﮐﺰ ‪ F c‬را در رواﺑﻂ در ﻧﻈﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ ﻣﺠﺎز ‪ F a‬و ﯾﺎ ﺗﻨﺶ ﻣﺠﺎز ‪  all‬در ﺗﺴﻤﻪ را در ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ اراﯾﻪ‬
‫ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻋﻤﺮ ﺗﺴﻤﻪ ﻧﯿﺰ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺳﺎل ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ داده ﺷﺪه در ﺟﺪول ‪ 17 -2‬ﺑﺮاي ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺴﻤﻪ ‪ 600‬ﻓﻮت ﺑﺮ دﻗﯿﻘﻪ اﺳﺖ و ﻟﺬا ﺑﺮاي ﺳﺮﻋﺖ ﻫﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ از ﺿﺮﯾﺐ اﺻﻼح ‪ C v‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد ‪ .‬ﻣﻘﺪار ‪ C v‬ﺑﺮاي ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ﭘﻮﻟﯽ آﻣﯿﺪ و ﯾﻮرﺗﺎن ﯾﮏ اﺳﺖ و ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ﭼﺮﻣﯽ ﻣﻘﺪار آن در ﺷﮑﻞ ) ‪ ( 17-9‬آﻣﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪125 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻮان ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺗﻮان ﻧﺎﻣﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪:‬‬
‫ﮐﻪ در آن ‪ K s‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎرﺑﺮد ) ﺿﺮﯾﺐ ﺳﺮوﯾﺲ ‪ ،‬ﺟﺪول ‪ 15 -17‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ ( و ‪ n d‬ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن و ‪ H nom‬ﺗﻮان‬
‫ﻧﺎﻣﯽ ﻃﺮح اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺑﺮاي ﺗﺴﻤﻪ ﺗﺨﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ﻫﺎ ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻗﻄﺮ ﭘﻮﻟﯽ در ﺟﺪ ا ول ) ‪ ( 17-2‬و ) ‪ ( 17-3‬آﻣﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪ -2‬ﮐﺸﺶ ﻣﺠﺎز ﺑﺮﺧﯽ از ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ﺗﺨﺖ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﭘﻮﻧﺪ ﻧﯿﺮو ﺑﺮ اﯾﻨﭻ ) ﺑﺮ ﭘﻬﻨﺎي ‪ w‬واﺣﺪ ﺗﺴﻤﻪ ( در‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ‪ 600‬ﻓﻮت ﺑﺮ دﻗﯿﻘﻪ در ﺟﺪول ) ‪ ( 17-2‬آﻣﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫* ﻣﺜﺎل ﻫﺎي ) ‪ ( 17-1‬و ) ‪ ( 17-2‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﻮ ﻧ ﺪ ‪.‬‬
‫* ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ﺗﺨﺖ ﻓﻠﺰي )‪ ( Flat Metal Belts‬از ﮐﺘﺎب ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﻮد ‪.‬‬
WWW.MOHANDES.ORG
127: ‫ﺻﻔﺤﻪ‬ ( 2 ) ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء‬
WWW.MOHANDES.ORG
‫‪ -4 -5‬ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ‪ V‬ﺷﮑﻞ )‪(V - Belt‬‬
‫‪ ‬ﻣﻘﻄﻊ و ﻃﻮل ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ‪ V‬ﺷﮑﻞ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺟﺪاوﻟﯽ در اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و ﯾﺎ ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن آﻣﺪه‬
‫اﺳﺖ و ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن ﻧﯿﺰ ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ﻫﺎي ﺧﻮد را ﺟﻬﺖ اﻧﺘﺨﺎب و ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ‪ V‬ﺷﮑﻞ ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي‬
‫اراﺋﻪ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ در اﯾﻦ ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ﻫﺎ رﻫﻨﻤﻮدﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﻧﺤﻮه اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺗﺴﻤﻪ وﺟﻮد‬
‫دارد ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﻘﻄﻊ و ﻃﻮل ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ‪ V‬ﺷﮑﻞ ﺗﻮﺳﻂ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ANSI‬و ﯾﺎ ‪ ISO‬داده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺷﻤﺎره ﮔﺬاري اﯾﻦ ﻧﻮع ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎ در ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻨﭽﯽ ﺑﺎ ﺣﺮوف اﻟﻔﺒﺎي ﻻﺗﯿﻦ اﺳﺖ و در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺘﺮﯾﮏ‬
‫از اﻋﺪاد ﺑﺮاي ﺷﻤﺎره ﮔﺬاري آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‬
‫ﺟﺪ ا ول ) ‪ ( 17-9‬و ) ‪ ( 17-10‬ﮐﺘﺎب اﻧﺪازه ﻫﺎ و درﺟﻪ ﺑﻨﺪي ﻫﺎي ﻣﻘﻄﻊ ﻫﺎي ﺗﺴﻤﻪ ‪ V‬ﺷﮑﻞ ﭘﺮ ﻃﺎﻗﺖ ﻣﺮﺳﻮم در‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻨﭽﯽ را ﻣﯽ دﻫﺪ ‪.‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪129 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪ ‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﻣﻔﻬﻮم ‪ B75‬آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﺴﻤﻪ از ﻧﻮع ‪ B‬و ﻃﻮل داﺧﻠﯽ آن ‪ 75‬اﯾﻨﭻ و ﻃﻮل‬
‫ﮔﺎﻣﯽ آن ‪ 76.8‬اﺳﺖ ‪ ) .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﺪ ا ول ‪ 17-9‬اﻟﯽ ‪( 17-11‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻃﻮل ﮔﺎم ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ‪ V‬ﺷﮑﻞ را ﻣﯽ ﺗﻮان از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﺑﺪﺳﺖ آورد ‪.‬‬
‫‪where‬‬
‫‪D = pitch diameter of the large sheave‬‬
‫‪d = pitch diameter of the small sheave‬‬
‫‪ : C‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺮﮐﺰي ﭘﻮﻟﯽ ﻫﺎ ) ﭼﺮخ ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎ (‬
‫‪ : D‬ﻗﻄﺮ ﮔﺎم ﭼﺮخ ﺗﺴﻤﻪ ﺑﺰرگ‬
‫‪ : d‬ﻗﻄﺮ ﮔﺎم ﭼﺮخ ﺗﺴﻤﻪ ﮐﻮﭼﮏ‬
‫‪ : L p‬ﻃﻮل ﮔﺎم ﻣﻮﺛﺮ ﺗﺴﻤﻪ‬
‫ﺑﺮﺧﻼف ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ﺗﺨﺖ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ‪ V‬ﺷﮑﻞ در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﺎي ﻣﺮﮐﺰي ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد ‪ .‬زﯾﺮا‬
‫ارﺗﻌﺎش ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﻃﺮف ﺷﻞ ﺗﺴﻤﻪ ﻋﻤﺮ آن را ﮐﻮﺗﺎه ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺮﮐﺰي ﺗﺴﻤﻪ ‪ v‬ﺷﮑﻞ در ﻣﺤﺪوده ذﯾﻞ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫)‪D<C<3(d+D‬‬
‫ﺑﺮاي ﺷﺮوع ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻ از ‪ C=2D‬ﺷﺮوع ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ‪.‬‬
‫ ( ﮐﺘﺎب اﯾﻦ‬17-12 ) ‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻧﺮخ ﺗﻮان اﻧﺘﻘﺎﻟﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺴﻤﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻧﺪه اراﯾﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد وﻟﯽ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ﺟﺪول‬
. ‫ﻣﻘﺪار را ﺑﺮاي ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد اراﯾﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬
. ‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺗﻮان اﻧﺘﻘﺎﻟﯽ ﺟﺪول ﻓﻮق ﺑﺎ راﺑﻄﻪ زﯾﺮ اﺻﻼح ﻣﯽ ﺷﻮد‬
Where
Ha = allowable power, per belt
K1 = angle-of-wrap correction factor, Table 17–13
K2 = belt length correction factor, Table 17–14
The allowable power can be near to Htab, depending upon circumstances.
WWW.MOHANDES.ORG
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪131 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪The Gates Rubber Company declares its effective coefficient of friction to be 0.5123 for‬‬
‫‪grooves. Thus‬‬
‫‪where‬‬
‫‪Hnom is the nominal power,‬‬
‫) ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎرﺑﺮي ﺗﺴﻤﻪ ( ‪Ks is the service factor given in Table 17–15,‬‬
‫‪nd is the design factor.‬‬
‫ﺗﻌﺪاد ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ‪ v‬ﺷﮑﻞ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ ‪.‬‬
‫ﻗﺪرت ﻃﺮاﺣﯽ ) ‪( H d‬‬
‫ﺗﻌﺪاد ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ) ‪( N b‬‬ ‫=‬
‫ﻗﺪرت واﻗﻌﯽ ‪ /‬ﻣﺠﺎز ﻫﺮ ﺗﺴﻤﻪ ) ‪( H a‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ‪ V‬ﺷﮑﻞ ﻧﯿﺮوي ﮔﺮﯾﺰ از ﻣﺮﮐﺰ از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﮐﻪ در آن ‪ K c‬از ﺟﺪول ) ‪ ( 17-16‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ ‪:‬‬
‫ﻣﯿﺰان ﺗﻮان ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺴﻤﻪ ازراﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪:‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻃﺮاﺣﯽ از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺪت زﻣﺎن ﻋﻤﺮ ﺗﺴﻤﻪ ‪ V‬ﺷﮑﻞ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺳﺎﻋﺖ را ﻣﯽ ﺗﻮان از راﺑﻄﻪ ﻫﺎي زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﺮد ‪:‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﺿﺮﯾﺐ ‪ K b‬در ﺟﺪول ) ‪ ( 17-16‬و ﺿﺮاﯾﺐ ‪ K‬و ‪ b‬در ﺟﺪول ) ‪ ( 17-16‬آﻣﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ از ﺟﺪول‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﺿﺮﯾﺐ ‪ b‬ﺣﺪود ‪ 11‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ‪ NP > 109‬آﻧﮕﺎه ‪ NP = 109‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪If NP > 109, report that NP = 109 and t > NP Lp /(720V) without placing confidence in numerical‬‬
‫‪values beyond the validity interval. See the statement about NP and t near the conclusion of Ex.‬‬
‫‪17–4.‬‬
‫* ﻣﺜﺎل ) ‪ ( 17-4‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﻮ ﻧ ﺪ ‪.‬‬
‫‪ -5 -5 ‬روﻧﺪ ﻃﺮاﺣﯽ و اﻧﺘﺨﺎب ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ‪ V‬ﺷﮑﻞ‬
‫از ﺟﺪول ) ‪ 17‬ـ ‪ ( 12‬ﻧﻮع ﺗﺴﻤﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آن ﺗﻌﺪاد ردﯾﻒ ﻫﺎي ﺗﺴﻤﻪ و‬ ‫‪-1‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺣﺪاﻗﻞ ﻗﻄﺮ ﮔﺎم ﭘﻮﻟﯽ ﮐﻮﭼﮏ ‪ d‬ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﮔﺮدد ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ‪ ،‬ﻗﻄﺮ ﮔﺎم ﭘﻮﻟﯽ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ‪ D‬ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬ ‫‪-2‬‬
‫ﺑﺎ ﻓﺮض اوﻟﯿﻪ ‪ C=2D‬ﻣﻘﺪار ﻃﻮل ﮔﺎم اوﻟﯿﻪ ﺗﺴﻤﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد ‪.‬‬ ‫‪-3‬‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﺪاول اﺳﺘﺎﻧﺪارد ) ‪ 17‬ـ ‪ ( 10‬و ) ‪ 17‬ـ ‪ ، ( 11‬ﻃﻮل ﺗﺴﻤﻪ ﺗﺼﺤﯿﺢ ﺷﺪه و ﻃﻮل اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬ ‫‪-4‬‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽ ﺷﻮ د ‪.‬‬
‫ﺣﺎل ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻃﻮل اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺗﺴﻤﻪ ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﺻﺤﯿﺢ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺮاﮐﺰ د و ﭘﻮﻟﯽ ﻣﺠﺪد ا ً ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬ ‫‪-5‬‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮ د ‪.‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪134 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪ -6 -5‬ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ﺗﺎﯾﻤﯿﻨﮓ )‪(Timing Belts‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Standard pitch lengths are available in sizes from 6 to 180 in. Pulleys come in sizes from‬‬
‫‪0.60 in pitch diameter up to 35.8 in and with groove numbers from 10 to 120.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاي ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ﺗﺎﯾﻤﻨﮓ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪:‬‬

‫‪ ‬ﮔﺎم ﻗﻄﺮ ﭘﻮﻟﯽ ﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺗﺴﻤﻪ ﺗﺎﻣﯿﻨﮓ در ﻣﺤﺪوده زﯾﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪d= 0.6 to 35.8 in‬‬
‫‪ ‬ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﭘﻮﻟﯽ ﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺗﺴﻤﻪ ﺗﺎﻣﯿﻨﮓ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﻣﺤﺪوده زﯾﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪N= 10 to 120 teeth‬‬
‫‪ ‬ﻃﻮل ﮔﺎم ﺗﺴﻤﻪ ﺗﺎﻣﯿﻨﮓ اﺳﺘﺎﻧﺪارد در ﻣﺤﺪوده زﯾﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪Lp = 6 to 180 in‬‬
‫‪ -7 -5‬زﻧﺠﯿﺮﻫﺎ ي ﻏﻠﺘﮑﯽ )‪(Roller chain‬‬
‫‪ : ‬زاوﯾﻪ ﮔﺎم‬
‫‪ : D‬ﻗﻄﺮ داﯾﺮه ﮔﺎم ﭼﺮخ زﻧﺠﯿﺮ‬
‫‪ : P‬ﮔﺎم زﻧﺠﯿﺮ‬
‫‪ : N‬ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﭼﺮخ زﻧﺠﯿﺮ‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ دارﯾﻢ ‪:‬‬

‫)‪ ( P / 2‬‬ ‫‪P‬‬
‫‪sin‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪D‬‬
‫)‪2 ( D / 2‬‬ ‫‪‬‬
‫) (‪sin‬‬
‫‪2‬‬
‫‪360‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪N‬‬
‫‪P‬‬
‫‪D‬‬
‫‪ 180 o ‬‬
‫‪Sin‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ N ‬‬
‫از راﺑﻄﻪ ﻓﻮق ﻣﯽ ﺗﻮان ﻗﻄﺮ ﭼﺮخ زﻧﺠﯿﺮ را ﯾﺎﻓﺖ ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﺮﻋﺖ ﺣﺮﮐﺖ زﻧﺠﯿﺮ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ )‪ (m/sec‬ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ‪:‬‬
‫‪Dn NPn‬‬
‫‪V‬‬ ‫‪‬‬
‫‪60‬‬ ‫‪60‬‬
‫‪ : N‬ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﭼﺮخ زﻧﺠﯿﺮ‬
‫‪ : P‬ﮔﺎم زﻧﺠﯿﺮ ) ﻣﺘﺮ (‬
‫‪ : n‬ﺳﺮﻋﺖ زاوﯾﻪ اي ﭼﺮخ زﻧﺠﯿﺮ )‪(rpm‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﺮﻋﺖ زﻧﺠﯿﺮ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻓﻮت ﺑﺮ دﻗﯿﻘﻪ از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪:‬‬
‫‪NPn‬‬
‫‪V‬‬
‫‪12‬‬
‫‪where‬‬
‫‪N = number of sprocket teeth‬‬
‫‪p = chain pitch, in‬‬
‫‪n = sprocket speed, rev/min‬‬
‫‪This is called the chordal speed variation and is plotted in Fig. 17–18.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاي زﻧﺠﯿﺮ ﻫﺎي ﻏﻠﺘﮑﯽ ‪:‬‬

‫زﻧﺠﯿﺮﻫﺎ ي ﻏﻠﺘﮑﯽ ﺗﺎ ‪ 8‬ردﯾﻔﻪ ﻧﯿﺰ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮد زﻧﺠﯿﺮﻫﺎي ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 4‬ردﯾﻔﻪ‬ ‫‪‬‬
‫ﻣﺘﺪاول ﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﺮخ زﻧﺠﯿﺮ راﻧﻨﺪه ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 17‬دﻧﺪاﻧﻪ ﻣﺘﺪاول ﺗﺮ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ اوﺿﺎع ﺑﺮاي ﻓﻀﺎي ﮐﻤﺘﺮ از‬ ‫‪‬‬
‫ﭼﺮخ زﻧﺠﯿﺮﻫﺎي ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 17‬دﻧﺪاﻧﻪ ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد اﮔﺮ ﭼﺮخ زﻧﺠﯿﺮ ‪ 19‬ﯾﺎ ‪ 21‬دﻧﺪاﻧﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻋﻤﺮ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﺻﺪا زﻧﺠﯿﺮ ﮐﻤﺘﺮ‬ ‫‪‬‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪.‬‬
‫ﭼﺮخ زﻧﺠﯿﺮﻫﺎي راﻧﺪه ﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ 120‬دﻧﺪاﻧﻪ ﻣﻌﻤﻮل ﻧﯿﺴﺖ ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ‪ 1‬ﺑﻪ ‪ 6‬اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اﺑﻌﺎد زﻧﺠﯿﺮﻫﺎي ﻏﻠﺘﮑﯽ ﺑﺮ اﺳﺎ س اﺳﺘﺎﻧﺪارد آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ ‪ ANSI‬در ﺟﺪول ) ‪ ( 17-19‬آﻣﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ﻃﻮل زﻧﺠﯿﺮ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﮔﺎم ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺮﺟﯿﺢ داده ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺗﻌﺪاد ﮔﺎﻣﻬﺎ ي زﻧﺠﯿﺮ‬ ‫‪‬‬
‫زوج ﺑﺎﺷﺪ در ﻏﯿﺮ اﯾﻨﺼﻮرت ﺑﻪ ﯾﮏ راﺑﻂ ﻧﯿﺎز اﺳﺖ ‪ .‬ﺗﺎ دو ﺳﺮ آن در ﻫﻢ ﺟﻔﺖ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫در ﻃﺮاﺣﯽ ﻫﺎ ﺗﺮﺟﯿﺢ داده ﻣ ﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ از ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﻓﺮد ﺑﺮاي ﭼﺮخ زﻧﺠﯿﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺗﻮان ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺳﺮﻋﺘﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭼﺮخ زﻧﺠﯿﺮ در ﺟﺪاول ) ‪ 17‬ـ ‪ ( 20‬ﺑﺮاي ﭼﺮخ زﻧﺠﯿﺮﻫﺎي‬
‫ﺗﮏ ردﯾﻔﻪ ﺑﺎ راﻧﻨﺪه ‪ 17‬دﻧﺪاﻧﻪ اي آﻣﺪه اﺳﺖ ‪ ) .‬ﻧﻮع روﻏﻨﮑﺎري ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ﻧﯿﺰ در اﯾﻦ ﺟﺪول آﻣﺪه اﺳﺖ (‬
‫ﻻزم ﺑﻪ ذﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻫﺎي اراﯾﻪ ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻮارد زﯾﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪:‬‬
‫‪The capacities of chains are based on the following:‬‬

‫‪• 15 000 h at full load‬‬
‫‪• Single strand‬‬
‫‪• ANSI proportions‬‬
‫‪• Service factor of unity‬‬
‫‪• 100 pitches in length‬‬
‫‪• Recommended lubrication‬‬
‫‪• Elongation maximum of 3 percent‬‬
‫‪• Horizontal shafts‬‬
‫‪• Two 17-tooth sprockets‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﯾﮏ ﺳﺮي ﺿﺮاﯾﺐ اﺻﻼح دارﻧﺪ ﮐﻪ در ﺟﺪاول ) ‪ ( 22 -17‬و ) ‪ ( 23 -17‬آﻣﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
WWW.MOHANDES.ORG
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪140 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫ﺟﺪاول ) ‪ 17‬ـ ‪ ( 21‬ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﭼﺮخ زﻧﺠﯿﺮﻫﺎي در دﺳﺘﺮس را ﺑﺮاي زﻧﺠﯿﺮﻫﺎي ﻏﻠﺘﮑﯽ ﺗﮏ ردﯾﻔﻪ اراﯾﻪ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﺗﻮان اﻧﺘﻘﺎل ﯾﺎﻓﺘﻪ اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﺟﺪول ) ‪ 17‬ـ ‪ ( 20‬ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﺿﺮﯾﺐ ﺗﺼﺤﯿﺢ دﻧﺪاﻧﻪ ‪ ) K 1‬ﺟﺪول ‪ ( 22 -17‬و‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﭼﻨﺪ ردﯾﻔ ﻪ ‪ ) K 2‬ﺟﺪول ‪ ( 23 -17‬اﺻﻼح ﻣﯽ ﺷﻮ د ‪ .‬ﭘﺲ دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫‪Ha = K1K2Htab‬‬ ‫)‪(17–37‬‬
‫‪Where‬‬
‫‪Ha = allowable power‬‬
‫)‪K1 = correction factor for tooth number (Table 17–22‬‬
‫)‪K2 = strand correction (Table 17–23‬‬
‫‪ : Htab‬ﺗﻮان اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي زﻧﺠﯿﺮ ﯾﮏ ردﯾﻔﻪ ﺑﺎ ﭼﺮخ زﻧﺠﯿﺮ ‪ 17‬دﻧﺪاﻧﻪ در ﺟﺪاول ) ‪ 17‬ـ ‪( 20‬‬
‫‪ : K 1‬ﺿﺮﯾﺐ ﺗﺼﺤﯿﺢ ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎ از ﺟﺪول ) ‪ 17‬ـ ‪( 22‬‬
‫‪ : K 2‬ﺿﺮﯾﺐ ﺗﺼﺤﯿﺢ ﭼﻨﺪ ردﯾﻔﻪ‪ ،‬ﺟﺪول ) ‪( 23 -17‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻘﺪار ﺗﻮان ﻃﺮاﺣﯽ ‪ Hd‬ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه ﺑﺮ ﺣﺴﺐ اﺳﺐ ﺑﺨﺎر از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪Hd = HnomKsnd‬‬ ‫)‪(17–38‬‬

‫‪Hd = The horsepower that must be transmitted‬‬
‫‪ : K s‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎرﺑﺮدي ﺑﺎر‪ ،‬ﺟﺪول ) ‪ ، ( 15 -17‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎرﺑﺮدي ﺑﺎر ‪ K s‬ﺑﺮاي ﻣﺤﺴﻮب ﻧﻤﻮدن ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫راﻧﻨﺪه و راﻧﺪه ﺷﺪه ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪.‬‬
‫‪ : nd‬ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪141 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫ﺟﺪول ) ‪ -( A 23 -17‬ﯾﺎ ﺑﻪ ﺟﺪول ) ‪ ( 15 -17‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‬
‫ﻃﻮل ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ زﻧﺠﯿﺮ را ﻣﯽ ﺗﻮان از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮد ‪:‬‬
‫‪L 2C N 1  N 2 (N 2  N 1 )2‬‬
‫‪LP ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪P‬‬ ‫‪P‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪C‬‬
‫) ( ‪4 2‬‬
‫‪p‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪142 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪ : L‬ﻃﻮل زﻧﺠﯿﺮ‬
‫‪ : P‬ﮔﺎم زﻧﺠﯿﺮ‬
‫‪1‬‬
‫‪ : C‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺮﮐﺰي ) ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ 30P  C  50P‬در ﻫﺮ ﺻﻮرت ‪ C  80P‬و ) ‪( C  ( D  d‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ : N 1‬ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﭼﺮخ زﻧﺠﯿﺮ ﮐﻮﭼﮏ ) در ﺻﻮرت اﻣﮑﺎن ﻓﺮد (‬
‫‪ : N 2‬ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﭼﺮخ زﻧﺠﯿﺮ ﺑﺰرگ ) در ﺻﻮرت اﻣﮑﺎن زوج (‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ‪ :‬زﻧﺠﯿﺮﻫﺎي ﻏﻠﺘﮏ دار را ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﺎﺳﺐ رواﻧﮑﺎري ﻧﻤﻮد ﺗﺎ ﻋﻤﺮ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺗﺮي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺪﯾﻦ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر اﺳﺘﻔﺎده از روﻏﻨﻬﺎي آﻟﯽ ﺳﺒﮏ و ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﺮﯾﺲ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ وﯾﺴﮑﻮزﯾﺘﻪ ﺑﺎﻻ و‬
‫ﻋﺪم ﻧ ﻔ ﻮذ ﺑﻪ داﺧﻞ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﺎي زﻧﺠﯿﺮ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﺜﺎل ) ‪ ( 5 -17‬ﮐﺘﺎب ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﻮد ) اﯾﻦ ﻣﺜﺎل در اداﻣﻪ ﻧﯿﺰ آﻣﺪه اﺳﺖ (‪.‬‬
: ‫ﭘﺲ ﺑﻄﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﯽ ﻃﺮح ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ‬

N 1 = 17, N 2 = 34 teeth
Roller Chain Number: 140 , Number of Strands= 3 , Lubrication Type= B
L p =L/P= 76 , C=4393 in
WWW.MOHANDES.ORG
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪144 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪ -8 -5 ‬ﮐﺎﺑﻞ ﻫﺎي ﻓﻠﺰي ) ‪( Wire Rope‬‬
‫ﯾﮑﯽ از اﻗﺘﺼﺎدي ﺗﺮﯾﻦ روﺷﻬﺎ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﻗﺪرت در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺗﺮ و ﺗﻮاﻧﻬﺎي ﻧﺴﺒﺘ ﺎ ً ﺑﺎﻻ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﮐﺎﺑﻠﻬﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺳﺮﻋﺖ ‪ 25 m/sec‬ﺳﺮﻋﺘﯽ ﻧﺴﺒﺘ ﺎ ً ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﮐﺴﺐ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺑﺎزده از اﯾﻦ ﻧﻮع ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﮐﺎﺑﻞ ﻫﺎ ي ﻓﻠﺰي از ﮐﺘﺎب ) ص ‪ 916‬ﮐﺘﺎب ﻻﺗﯿﻦ ﺷﯿﮕﻠﯽ ( ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪145 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪ ‬ﻣﺜﺎل ‪:‬‬
‫ﯾ ﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺎ ﻣﻮﺗﻮر دﯾﺰل ﺗﮏ ﺳﯿﻠﻨﺪر ﺑﺎ ﻗﺪرت ‪ 12‬اﺳﺐ ﺑﺨﺎر و دور ‪ 900 rpm‬ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ در ﻣﯽ آﯾﺪ ‪ .‬دور‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻨﺘﻘﻞ‬ ‫ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺳﭙﺲ ﺗﻮﺳﻂ زﻧﺠﯿﺮ ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ دور‬ ‫اﺑﺘﺪا ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺴﻤﻪ ﺑﻪ‬
‫‪5‬‬ ‫‪3‬‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻃﺮح را ‪ 1.5‬در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ در ﺿﻤﻦ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺑﺎزار اﯾﺠﺎب ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﮐﻪ از ﺗﺴﻤﻪ‬
‫ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪ 16C‬اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد ‪.‬‬
‫اﻟﻒ ( ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎي ﻓﻨﯽ ﺗﺴﻤﻪ ﯾﺎ ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﭘﻮﻟﯽ آن را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﻨﯿﺪ ‪.‬‬
‫ب ( زﻧﺠﯿﺮ و ﭼﺮخ زﻧﺠﯿﺮ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ‪.‬‬
‫‪H= 12*746*1.5=13428‬‬ ‫‪W‬‬
‫‪ H= 13.5 Kw‬‬

‫اﻟﻒ ( ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﺴﻤﻪ و ﭼﺮخ ﺗﺴﻤﻪ‬
‫ﻃﺒﻖ ﺟﺪول ‪ 17‬ـ ‪ 2‬و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻗﯿﺪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ) اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺴﻤﻪ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪ ( 16C‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ دو‬
‫ﻋﺪد ﺗﺴﻤﻪ ‪ V‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪ 16C‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﻃﺒﻖ ﻫﻤﺎن ﺟﺪول ﺣﺪاﻗﻞ ﻗﻄﺮ ﭘﻮﻟﯽ ﺗﺴﻤﻪ ‪ 140 mm‬اﺳﺖ ‪ .‬ﻟﺬا )‪ d=140 (mm‬اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ‪.‬‬
‫‪D=3*140=420 mm‬‬ ‫ﻗﻄﺮ ﭼﺮخ ﺗﺴﻤﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮ‬
‫)‪D< C< 3 (D+d‬‬

‫ﻓﺮض ﺑﺮاي ﺷﺮوع ﻃﺮاﺣﯽ ‪C=2D‬‬
‫)‪C= 2 (420) = 840 (mm‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻃﻮل ﮔﺎم ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ‪ V‬ﺷﮑﻞ دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪146 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪( D  d )2‬‬
‫‪L p = 2C + 1.57 (D+d) +‬‬
‫‪4C‬‬
‫‪ Lp = 2582.5 mm‬‬
‫از ﺟﺪول ‪ 17‬ـ ‪ 3‬ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪار ‪ Lp‬را ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ‪ .‬ﻃﻮﻟﻬﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد در ﺟﺪول ) ‪ 17‬ـ ‪( 3‬‬
‫ﮐﺘﺎب داده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪Lp =2500 mm‬‬ ‫) اﻧﺘﺨﺎب از ﺟﺪول ‪ 17‬ـ ‪ 3‬ﮐﺘﺎب (‬
‫اﮐﻨﻮن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻃﻮل اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ C ،‬ﺟﺪﯾﺪ را ﺣﺴﺎب ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‬
‫‪( 420  140) 2‬‬

‫‪2500  2C  1.57(140  420) ‬‬
‫‪4C‬‬
‫)‪ C= 798 (mm‬‬

‫ﭘﺲ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫دو ﻋﺪد ﺗﺴﻤﻪ ‪ V‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪16C‬‬
‫)‪Lp = 2500 (mm‬‬

‫)‪C= 798 (mm‬‬
‫)‪d= 140 (mm‬‬
‫)‪D= 420 (mm‬‬
‫ب ( ﻃﺮاﺣﯽ زﻧﺠﯿﺮ و ﭼﺮخ زﻧﺠﯿﺮ‬
‫‪N 1 = 17‬‬
‫‪N 2 = 17*5=85‬‬
‫‪H= 12 * 746* 1.5  13.5 Kw‬‬
‫‪ : H r‬ﺗﻮان اﻧﺘﻘﺎﻟﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﻫﺮ زﻧﺠﯿﺮ‬
‫‪Ks‬‬
‫‪Hr ‬‬ ‫‪H‬‬
‫‪K1K 2‬‬
‫از ﺟﺪول ) ‪ 17‬ـ ‪ ( 8‬ﮐﺘﺎب دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫‪K1 = 1‬‬ ‫) ﺿﺮﯾﺐ ﺗﺼﺤﯿﺢ دﻧﺪاﻧﻪ ﺑﺎ ‪ 17‬دﻧﺪاﻧﻪ (‪:‬‬
‫از ﺟﺪول ) ‪ 17‬ـ ‪ ، (9‬ﺑﺎ ﻓﺮض ﺗﮏ ردﯾﻔﻪ ﺑﻮدن زﻧﺠﯿﺮ دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫‪K2 = 1‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪147 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫از ﺟﺪول ) ‪ 17‬ـ ‪ ( 10‬دارﯾﻢ ‪(K s ) :‬‬
‫) ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺼﺮف آرام در دﺳﺘﮕﺎه ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه و ﻣﻮﺗﻮر درون ﺳﻮز ﺑﺎ راﻧﻨﺪه ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ( ‪K s = 1.2‬‬
‫‪ H r = 16.2 Kw‬‬
‫}‬
‫از ﺟﺪول ) ‪ 17‬ـ ‪( 7‬‬
‫‪n 1 =300 rpm‬‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب زﻧﺠﯿﺮ ﻏﻠﺘﮏ دار ﺑﺎ ﮔﺎم ﺑﺰرگ ‪A100‬‬
‫‪H r =16.2 Kw‬‬
‫از ﺟﺪول ) ‪ ( 4 -17‬ﺑﺮاي ‪ P= 31.75 ( mm )  A100‬ﮔﺎم‬
‫‪P‬‬
‫‪d‬‬ ‫)‪ 172.79(mm‬‬ ‫ﻗﻄﺮ ﭼﺮخ زﻧﺠﯿﺮ ﮐﻮﭼﮏ ‪:‬‬
‫‪ 180 ‬‬
‫‪sin‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ N1 ‬‬
‫‪P‬‬
‫‪D‬‬ ‫)‪ 859.23(mm‬‬ ‫ﻗﻄﺮ ﭼﺮخ زﻧﺠﯿﺮ ﺑﺰرگ ‪:‬‬
‫‪ 180 ‬‬
‫‪sin ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ N2 ‬‬
‫ﺑﺎ ﻓﺮض ‪ ) C= 1000 mm‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﻀﺎي در دﺳﺘﺮس و ﺗﻮﺻﯿﻪ ‪ ( 30P  C  50P‬دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫‪L 2C N 1  N 2 ( N 2  N 1 )2‬‬
‫‪Lp ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﻃﻮل ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ زﻧﺠﯿﺮ ‪:‬‬
‫‪P‬‬ ‫‪P‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪C‬‬
‫) ( ‪4 2‬‬
‫‪P‬‬
‫‪L‬‬ ‫‪L‬‬
‫‪LP ‬‬ ‫‪ 117.71 ‬‬ ‫‪ 118‬‬
‫‪P‬‬ ‫‪P‬‬
‫‪L‬‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮان ﻣﻘﺪار واﻗﻌﯽ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ ﻣﺮاﮐﺰ ﺷﺎﻓﺘﻬﺎ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮد ‪.‬‬ ‫‪ 118‬‬ ‫ﺣﺎل ﺑﺎ ﻣﻘﺪار‬
‫‪P‬‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎت زﻧﺠﯿﺮ ‪:‬‬
‫زﻧﺠﯿﺮ ﺗﮏ ردﯾﻔﻪ ﺑﺎ ﮔﺎم ﺑﺰرگ ‪A100‬‬
‫‪N 1 = 17‬‬
‫‪N 2 = 85‬‬
‫‪d=172.79 mm‬‬
‫‪D= 859.23 mm‬‬
‫‪L‬‬
‫‪ 118‬‬
‫‪P‬‬
‫???=‪C‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪148 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫ﺗﻤﺮﯾﻦ ‪:‬‬
‫ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺎ ﻣﻮﺗﻮر دﯾﺰل ﺗﮏ ﺳﯿﻠﻨﺪر ﺑﺎ ﻗﺪرت ‪ 24‬اﺳﺐ ﺑﺨﺎر و دور ‪ 700 rpm‬ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ در‬
‫‪1‬‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺳﭙﺲ ﺗﻮﺳﻂ زﻧﺠﯿﺮ ﻏﻠﺘﮑﯽ ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ‬ ‫ﻣﯽ آﯾﺪ ‪ .‬دور اﺑﺘﺪا ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺴﻤﻪ ‪ V‬ﺷﮑﻞ ﺑﻪ‬
‫‪5‬‬
‫‪2‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻃﺮح را ‪ 1.8‬در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ در ﺿﻤﻦ‬ ‫دور‬
‫‪7‬‬
‫ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺑﺎزار اﯾﺠﺎب ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﮐﻪ از ﺗﺴﻤﻪ ‪ V‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪ C‬و از زﻧﺠﯿﺮ ﻏﻠﺘﮏ دار اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎي ﻓﻨﯽ ﺗﺴﻤﻪ ﯾﺎ ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﭘﻮﻟﯽ آن را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﻨﯿﺪ ‪.‬‬
‫ب ( ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎي ﻓﻨﯽ زﻧﺠﯿﺮ ‪ /‬ﻫﺎ و ﭼﺮخ زﻧﺠﯿﺮ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪149 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‪:‬‬
‫ﮐﻼچ‪ ،‬ﺗﺮﻣﺰ‪ ،‬ﮐﻮﭘﻠﯿﻨﮓ‬

‫و ﭼﺮخ ﻟﻨﮕﺮ‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪150 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪ -1 -6 -4‬ﮐﻼ ﭼ ﻬﺎ‪ ،‬ﺗﺮﻣﺰﻫﺎ ‪ ،‬ﮐﻮﭘﻠﯿﻨﮓ ﻫﺎ و ﭼﺮخ ﻟﻨﮕﺮ ﻫﺎ‬

‫)‪( Clutches, Brakes, Couplings, and Flywheels‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﮐﻼچ و ﺗﺮﻣﺰ ﻫﺮ دو ﺑﺮاي از ﺑﯿﻦ ﺑﺮدن ﺳﺮﻋﺖ ﻧﺴﺒﯽ دوراﻧﯽ ﺑﯿﻦ دو ﻋﻀﻮ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد اﯾﻦ اﻟﻤﺎن ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮارد زﯾﺮ را در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ ‪:‬‬
‫ﻧﯿﺮوي ﻋﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬ ‫‪‬‬

‫ﮔ ﺸﺘﺎور ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه‬ ‫‪‬‬
‫اﻧﺮژي ﺗﻠﻒ ﺷﺪه‬ ‫‪‬‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ دﻣﺎ‬ ‫‪‬‬
‫‪ -2 -6 ‬اﻧﻮاع ﮐﻼﭼﻬﺎ و ﺗﺮﻣﺰﻫﺎ‬
‫‪ -1‬اﻧﻮاع اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ )‪(Friction Types‬‬

‫‪ -2‬اﻧﻮاع ﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺴﯽ )‪(Magnetic Types‬‬
‫‪ -3‬اﻧﻮاع ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻧﻮاع ﮐﻼﭼﻬﺎ و ﺗﺮﻣﺰﻫﺎ اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪:‬‬

‫‪ ‬اﻧﻮاع دﯾﺴﮑﯽ ﯾﺎ ﻣﺤﻮري )‪(Disk or axial types‬‬
‫‪ ‬اﻧﻮاع ﻣﺨﺮوﻃﯽ )‪(Cone types‬‬
‫‪ ‬اﻧﻮاع ﻃﻮﻗﻪ اي ﯾﺎ ﮐﺎﺳﻪ اي ﺑﺎ ﮐﻔﺸﮏ از درون ﺑﺎز ﺷﻮ‬
‫‪ ‬اﻧﻮاع ﻃﻮﻗﻪ اي ﯾﺎ ﮐﺎﺳﻪ اي ﺑﺎ ﮐﻔﺸﮏ از ﺑﺮون ﺑﺎز ﺷﻮ‬
‫‪ ‬اﻧﻮاع ﻧﻮاري ﯾﺎ ﺗﺴﻤﻪ اي )‪( Band types‬‬
‫‪ ‬اﻧﻮاع ﻣﺘﻔﺮﻗﻪ دﯾﮕﺮ )‪( Miscellaneous types‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪151 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪ -3 -6‬ﺗﺮﻣﺰ ﻣﺨﺮوﻃﯽ‬
‫اﮔﺮ زاوﯾﻪ ‪ α‬ﺑﯿﻦ ‪ 10‬اﻟﯽ ‪ 15‬درﺟﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻼچ و ﯾﺎ ﺗﺮﻣﺰ ﻣﺨﺮوﻃﯽ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﻬﺘﺮي ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ -4 -6 ‬ﺗﺮﻣﺰ ﮐﻔﺸﮑﯽ‬
‫‪ -5 -6‬ﺗﺮﻣﺰ ﻧﻮاري )‪(Band Brake‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪152 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪ -6 -6 ‬ﺗﺤﻠﯿﻞ اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﯾﮏ ﺗﺮﻣﺰ ﯾﺎ ﮐﻼچ ﺳﺎده‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻣﺮاﺣﻞ زﯾﺮ را ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻧﻮاع ﺗﺮﻣﺰﻫﺎ و ﮐﻼﭼﻬﺎ ي اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ ﻃﯽ ﮐﺮد ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻣﺪﻟﺴﺎزي ‪ ،‬و ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺸﺎر روي ﺳﻄﻮح اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ‬

‫‪ -2‬ﭘﯿﺪا ﻧﻤﻮدن راﺑﻄﻪ اي ﻣﯿﺎن ﻓﺸﺎر ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ و ﻓﺸﺎر در ﻫﺮ اﻟﻤﺎن‬
‫‪ -3‬ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮدن ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﻌﺎدل اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﺑﺮاي ﯾﺎﻓﺘﻦ ‪:‬‬
‫اﻟﻒ ( ﻧﯿﺮو ﯾﺎ ﮔﺸﺘﺎور ﻣﺤﺮك ﺗﺮﻣﺰ‬
‫ب ( ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻞ در ﺗﮑﯿﻪ ﮔﺎه ﻫﺎ‬
‫‪ ‬ﻣﺜﺎل ( ﺗﺤﻠﯿﻞ ﯾﮏ ﺗﺮﻣﺰ ﺳﺎده ﺑﺮاي ﭼﺮخ وﯾﻠﭽﺮ‬
‫‪ : F‬ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﺮك ﺗﺮﻣﺰ‬

‫‪ : N‬ﻧﯿﺮوي ﻋﻤﻮدي‬
‫‪ : A‬ﺳﻄﺢ ﻟﻨﺖ ﺗﺮﻣﺰ‬
‫‪ : P‬ﻓﺸﺎر ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ در ﺳﻄﺢ ﻟﻨﺖ ﺗﺮﻣﺰ ) ﻓﺮض (‬
‫‪N= P.A‬‬
‫‪M‬‬ ‫‪o‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪F .b  f .N .a  N .b  0‬‬
‫)‪Nb  fNa N (b  fa‬‬
‫‪F‬‬ ‫‪‬‬
‫‪b‬‬ ‫‪b‬‬
‫)‪P. A(b  fa‬‬
‫‪F‬‬
‫‪b‬‬
‫ﻧﯿﺮوي ﺗﺮﻣﺰ ‪ F‬ﺣﺘﯽ اﻻﻣﮑﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﮐﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺮاي ﺗﺮﻣﺰ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﯿﺮوي ﮐﻤﺘﺮي ﻧﯿﺎز ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -7 -6 ‬ﺧﻮد ﻗﻔﻠﯽ ﯾﺎ ﺷﺮط ﺧﻮد ﻗﻔﻠ ﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﺷﺮط ﺧﻮد ﻗﻔﻠﯽ )‪ (self-locking phenomenon‬ﺑﺮاي ﺗﺮﻣﺰ ﺳﺎده ﺗﺸﺮﯾﺢ ﺷﺪه در ﻣﺜﺎل ﻓﻮق ﺑ ﻪ ﺻﻮرت‬
‫زﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪b-f.a=0‬‬
‫‪b=f.a‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﺮك ﺗﺮﻣﺰ ﺻﻔﺮ ﮔﺮدد را ﺷﺮط ﺧﻮد ﻗﻔﻠﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ‬
‫ﺷﺮط ﺧﻮد ﻗﻔﻠ ﯽ ﻫﻤﻮاره ﻣﻄﻠﻮب ﻧﯿﺴﺖ وﻟﯽ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﻧﯿﺮوي‬
‫ﮐﻤﯽ ﻋﻤﻞ ﺗﺮﻣﺰ ﮐﺮدن اﻧﺠﺎم ﺷﻮد و وﻟﯽ ﭘﺲ از ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﻧﯿﺮوي ‪ F‬ﺗﺮﻣﺰ رﻫﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺎﻟﺖ زﯾﺮ را ﺑﺮاي ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ‪ b‬و ‪ a‬در ﺗﺮﻣﺰ ﺳﺎده ﻓﻮق داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ ‪.‬‬
‫‪B= f'.a‬‬
‫‪ 0.85 f‬ﺗﺎ ‪f'= 0.75 f‬‬
‫‪ -8 -6 ‬ﺗﺮﻣﺰﻫﺎي ﻧﻮاري ) ﺗﺴﻤﻪ اي ( )‪( Band-Type Clutches and Brakes‬‬

‫ﻫﻤﻮاره ‪ P 1 >P 2‬اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪P1‬‬
‫‪ e f‬‬
‫‪P2‬‬
‫‪D‬‬
‫) ‪T  ( P1  P2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ : f‬ﺿﺮﯾﺐ اﺻﻄﮑﺎك ﺗﺴﻤﻪ ﺑﺎ درام ﺗﺮﻣﺰ‬
‫‪ : ‬زاوﯾﻪ ﺗﻤﺎس ﺗﺴﻤﻪ ﺑﺎ درام ﺗﺮﻣﺰ ) ﺑﺮﺣﺴﺐ رادﯾﺎن (‬
‫‪ : T‬ﮔﺸﺘﺎور ﭘﯿﭽﺸﯽ ﺗﺮﻣﺰ‬
‫‪ : D‬ﻗﻄﺮ ﮐﺎﺳﻪ ﯾﺎ ﻣﺤﻮر ﺗﺮﻣﺰ ) ‪( Drum Brake‬‬
‫‪ : P 1‬ﮐﺸﺶ در ﺳﻤﺖ ﺳﻔﺖ ﺗﺴﻤﻪ‬
‫‪ : P 2‬ﮐﺸﺶ در ﺳﻤﺖ ﺷﻞ ﺗﺴﻤﻪ‬
‫اﺛﺒﺎت ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻓﺸﺎر ﺑﺎ ﮐﺸﺶ در ﻧﻮار ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ ‪ .‬ﻟﺬا ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ﻓﺸﺎر ‪ P a‬در ﻟﺒﻪ ﺗﺴﻤﻪ و در ﺟﺎﯾ ﯿ ﮑﻪ‬
‫ﮐﺸﺶ ﺗﺴﻤﻪ ‪ P 1‬اﺳﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽ ﺷﻮ د ‪ .‬ﭘﺲ ﻣﻘﺪار ‪ P a‬ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ﻓﺸﺎر ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ‪:‬‬
‫‪2 P1‬‬
‫‪Pa ‬‬
‫‪b.D‬‬
‫‪ : b‬ﭘﻬﻨﺎي ﺗﺴﻤﻪ‬
‫‪ : P a‬ﻓﺸﺎر ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪154 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪ ‬ﻣﺜﺎل‬
‫ﺗﺮﻣﺰي ﮐﻪ در ﺷﮑﻞ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ داراي ﺿﺮﯾﺐ اﺻﻄﮑﺎك ‪ f=0.3‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎ ﻧﯿﺮوي )‪F= 400 (N‬‬
‫ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬اﮔﺮ ﻋﺮض ﻧﻮار ‪ b‬ﺑﺮاﺑﺮ )‪ b= 50 (mm‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮐﺸﺶ در دو ﺳﺮ ﻧﻮار » ﺗﺴﻤﻪ « و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮔﺸﺘﺎور‬
‫ﺗﺮﻣﺰ ﮐﻨﻨﺪﮔﯽ ﭼﻘﺪر اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪f= 0.3‬‬
‫)‪F=400 (N‬‬
‫)‪b=50 (mm‬‬
‫‪250‬‬ ‫‪250‬‬
‫‪M‬‬ ‫‪O‬‬ ‫‪ 0  F (275 ‬‬
‫‪2‬‬
‫(‪)‬‬
‫‪2‬‬
‫‪)P2‬‬
‫) ‪ P2  1280(N‬‬
‫‪ 125 ‬‬

‫‪        sin 1 ‬‬ ‫) ‪  3.82 (rad‬‬
‫‪ 200 ‬‬
‫‪P1‬‬
‫‪ ef ‬‬ ‫)‪ P1  (1280) e (0.3)(3.82‬‬
‫‪P2‬‬
‫) ‪ P1  4022.77(N‬‬
‫‪D‬‬
‫) ‪T  (P1  P2‬‬ ‫) ‪ 342.8(N .M‬‬
‫‪2‬‬
‫ﻓﺸﺎر ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه در ﺗﺴﻤﻪ‬
‫‪2 P1 2 * 4022.77‬‬
‫‪Pa ‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪ 0.64( Mpa‬‬
‫‪bD‬‬ ‫)‪(50)( 250‬‬
‫‪ ‬ﮐﻼچ ﻫﺎي دﯾﺴﮑﯽ ﻣﺤﻮري )‪ (Frictional-Contact Axial Clutches‬از ﮐﺘﺎب ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪) .‬ﺻﻔﺤﻪ‬
‫‪ 845‬ﻓﺎﯾﻞ ﭘﯽ دي اف ﮐﺘﺎب(‬
‫اﯾﻦ ﮐﻼچ ﻫﺎي ﻣﺤﻮري ﺑﺮ دو ﭘﺎﯾﻪ ﺳﺎﯾﺶ ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ) ‪ ( Uniform Wear‬و ﻓﺸﺎر ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ) ‪Uniform‬‬
‫‪ ( Pressure‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﺮﻣﺰﻫﺎي دﯾﺴﮑﯽ )‪ ( Disk Brakes‬از ﮐﺘﺎب ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﻮﻧﺪ ‪ ) .‬ﺻﻔﺤﻪ ‪ 849‬ﻓﺎﯾﻞ ﭘﯽ دي اف ﮐﺘﺎب(‬
‫‪ ‬ﮐﻼچ ﻫﺎ و ﺗﺮﻣﺰﻫﺎي ﻣﺨﺮوﻃﯽ )‪ ( Cone Clutches and Brakes‬از ﮐﺘﺎب ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﻮﻧﺪ ‪ ) .‬ﺻﻔﺤﻪ‬
‫‪ 853‬ﻓﺎﯾﻞ ﭘﯽ دي اف ﮐﺘﺎب(‬
‫اﮔﺮ زاوﯾﻪ ‪ α‬ﺑﯿﻦ ‪ 10‬اﻟﯽ ‪ 15‬درﺟﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻼچ و ﯾﺎ ﺗﺮﻣﺰ ﻣﺨﺮوﻃﯽ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﻬﺘﺮي ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ ‬ﺗﺮﻣﺰﻫﺎي ﮐﻔﺸﮑﯽ ) ‪ ( Internal or External Expanding Rim Clutches and Brakes‬از ﮐﺘﺎب‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﻮﻧﺪ ‪ ) .‬ﺻﻔﺤﻪ ‪ 840‬ﻓﺎﯾﻞ ﭘﯽ دي اف ﮐﺘﺎب(‬
‫‪ ‬ﮐﻔﺸﮑﯽ ﮐﻮﺗﺎه ‪ ،‬زاوﯾﻪ ﺗﻤﺎس ﺑﯿﻦ ﺗﺮﻣﺰ و درام ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 45‬درﺟﻪ اﺳﺖ ) ‪( Short-Shoe, Dram/Drum Brake‬‬
‫‪ ‬ﮐﻔﺸﮑﯽ ﺑﻠﻨﺪ ) ‪( Long-Shoe, Dram Brake‬‬
WWW.MOHANDES.ORG
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪159 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪ -1‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﻮاﻻت اﻣﺘﺤﺎن ) ﮐﺘﺎب ﺑﺎز(‬

‫ﺗﻮﺟﻪ ‪ :‬ﻣﺴﺎﯾﻞ زﯾﺮ ﺑﺮ اﺳﺎس رواﺑﻂ و ﺟﺪاول ﮐﺘﺎب ﻗﺪﯾﻢ ﺷﯿﮕﻠﯽ ﺣﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﺴ ﺌﻠﻪ ‪ ) 1‬اﻣﺘﺤﺎن ﭘﺎﯾﺎن ﺗﺮم ﻣﻮرخ ‪( 85/3 /27‬‬
‫ﯾﮏ ﮔﯿﺮﺑﮑﺲ‪ 55 kw ،‬را اﻧﺘﻘﺎل ﻣـﯽ دﻫـﺪ‪ ،‬دور ورودي ﺑـﻪ ﮔﯿـﺮﺑﮑﺲ ‪ 2500 rpm‬و دور‬
‫ﺧﺮوﺟﯽ از آن ‪ 550 rpm‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺟﻨﺲ ﭘﯿﻨﯿﻮن از ﻓﻮﻻد ﺑﺎ ‪s y  670 Mpa ، s ut  850Mpa‬‬
‫و ﺟﻨﺲ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه از ﭼﺪن ﭼﮑﺶ ﺧﻮار ﺑﺎ ‪ s y  600Mpa ، s ut  700Mpa‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ‬
‫ﺳﺨﺖ ﮐﺎري ﺳﻄﺤﯽ ﻫﺮ ﯾﮏ از آﻧﻬﺎ ‪ 460BHN‬اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﮔﯿﺮﺑﮑﺲ ﻓﻮق اﻟﺬﮐﺮ ﮐﻠﯿﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت اوﻟﯿﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﺳـﺎده را ﺑﺮاﺳـﺎس‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺣﺠﻢ ﻣﻤﮑﻦ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ‪ .‬زاوﯾﻪ ﻓﺸﺎر را ‪ 20‬درﺟـﻪ‪ ،‬ﺿـﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨـﺎن ﻃـﺮح را‬
‫‪ ، 3.8‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻋﺘﻤﺎد را ‪ 99 %‬و ﺑﺮاي ﻣﻨﺒﻊ ﻗﺪرت ﺷﻮك ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﺑﺮاي ﻣﺼـﺮف ﮐﻨﻨـﺪه‬
‫ﻧﯿﺰ ﺷﻮك ﻣﺘﻮﺳﻂ در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ‪.‬‬
‫ﺣﻞ ) ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﺘﺎب ﺷﯿﮕﻠﯽ ﻗﺪﯾﻢ (‪:‬‬
‫داده ﻫﺎي ﻣﺴﺄﻟﻪ ‪:‬‬
‫‪p  55kw‬‬
‫‪n i  2500rpm‬‬
‫‪n   550rpm‬‬
‫ﭼﺪﻥ ﭼﻜﺶ ﺧﻮﺍﺭ‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ S ut  850 Mpa‬ﺟﻨﺲ ﭘﯿﻨﯿﻮن‬ ‫‪ S ut  700Mpa‬ﺟﻨﺲ ‪ Gear‬و‬
‫‪ S  670 Mpa‬‬ ‫‪S  600Mpa‬‬
‫‪ y‬‬ ‫‪ y‬‬
‫‪460 BHN‬‬
‫ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﺳﺎﻟﻢ ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺣﺠﻢ‬
‫‪ n  20‬‬
‫داراي ﺷﻮك ﻣﺘﻮﺳﻂ ‪ ‬ﻣﻨﺒﻊ ﻗﺪرت و ‪S.F.  3.8‬‬
‫داراي ﺷﻮك ﻣﺘﻮﺳﻂ ‪ ‬ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه و ‪R  99%‬‬
‫‪n i 2500 50‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪n‬‬ ‫‪550 11‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ‬

‫‪n  20  N p |min  18     ‬‬
‫‪ N P  22 ‬‬
‫‪50‬‬
‫* ‪  N G  22‬‬ ‫‪ 100‬‬
‫‪11‬‬
‫‪ J G 100 / 22  0.445 ‬و ‪  J p  22 / 100  0.38‬ج ) ‪ ( 4 -13‬ﮐﺘﺎب ﺷﯿﮕﻠﯽ‬
J p * (S ut ) p  0.38 * 850  323
J G * (Sut )G  0.445 * 700  311.5

 J p (S ut ) p  J G (S ut )G
‫ از ﻟﺤﺎظ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ ﺿﻌﯿﻒ ﺗﺮ اﺳﺖ و ﭘﯿﻨﯿﻮن از ﻟﺤﺎظ ﺧﺴﺘﮕﯽ‬Gear ‫ﭘﺲ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه‬
: ‫ﺳﻄﺢ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺗﺮ اﺳﺖ‬
‫ ( ﮐﺘﺎب ﺷﯿﮕﻠﯽ‬25 -13 ) ‫ ش‬S700

Mpa k a  0.72 
ut
k b  0.9 ‫ﻓﺮض‬
( 8 -13 ) ‫ ج‬R99
%
 k c  0.814 
kd  ke  1
( 26 -13 ) ‫ ش‬S700
Mpa k f  1.33
ut
 Se  (0.72)(0.9)(0.814)(1)(1)(1.33)(0.5 * 700)  245.5Mpa 

50
( )
Sin .Cos
I * 11  0.1317
2 50
( ) 1
11
1
( 11 -13 ) ‫ ج‬ C p  181 ( ‫ ﭼﺪن ﭼﮑﺶ ﺧﻮار‬+ ‫( ) ﻓﻮﻻد‬Mpa )  2
55 * 10 3
Tp   210 .1N.m
2
2500 *
60
50
TG  Tp * ( )  954.93N.m  955N.m
11
( 9 -13 ) ‫ ج‬ k o  1.75 ( ‫ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬/ ‫) ﺷﻮك ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
( 10 -13 ) ‫ ج‬ k m  1.6 ‫) اﻧﺘﺨﺎب ( ﻓﺮض‬
n G  (1.75)(1.6)(3.8)  10.64 ‫ﻓﺮض‬
k v  0.5 ‫ﻓﺮض اوﻟﯿﻪ‬
X  10 ‫ﻓﺮض اوﻟﯿﻪ‬
J G  J100 / 22  0.445 ‫ ( ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ‬4 -13 ‫) از ﺟﺪول‬
Ses  2.76HB  70  1200Mpa

C L .C H
 Ses  Ses
C T .C R
( 12 -13 ) ‫ ج‬
R 99%
C R  1.0
( 12 -13 ) ‫ ج‬ CL  1.0 ‫ و‬C T  1.0(T  120 C)
CH  1.0 ( ‫) ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﺳﺎده‬
1*1
 Ses  Ses  1200Mpa 
1*1
WWW.MOHANDES.ORG
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪161 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ ﭘﯿﻨﯿﻮن دارﯾﻢ ‪:‬‬

‫‪Cp‬‬ ‫‪2TP n G * 103‬‬ ‫) ‪181 2 (2)(210.1)(10.64)(103‬‬
‫( ‪m3 ‬‬ ‫‪)2‬‬ ‫‪‬‬ ‫(‬ ‫)‬ ‫‪ 319.15‬‬
‫‪Ses‬‬ ‫‪xN 2p k v I‬‬ ‫)‪1200 (10)(22) 2 (0.5)(0.1317‬‬
‫ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ ﭘﯿﻨﯿﻮن ‪ m  6.83mm‬‬
‫ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ ‪ Gear‬دارﯾﻢ ) ﻻزم ﺑﻪ ﺗﻮﺿﯿﺢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه اي ﮐﻪ‬
‫داراي ‪ J.S ut‬ﮐﻤﺘﺮي ﺑﺎﺷﺪ از ﻟﺤﺎظ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺗﺮ اﺳﺖ (‪:‬‬
‫‪2Tn G *103‬‬ ‫) ‪(2)(955)(10.64)(103‬‬
‫‪m3 ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 372.04‬‬
‫‪xNJkvSe‬‬ ‫)‪(10)(100)(0.445)(0.5)(245.5‬‬
‫ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ ‪ m  7.2mm Gear‬‬
‫ﻟﺬا ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ در ﮐﻞ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ‪ Gear‬از ﻟﺤﺎظ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺗﺮ اﺳﺖ‬
‫و ﻣﺪول اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ 7‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺟﻮاب ﺑﺎﺷﺪ ﺣﺎل ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻣﺠﺪد ا ً ﭼﮏ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺧﻼﺻﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ اوﻟﯿﻪ ‪:‬‬
‫‪NP  22‬‬
‫‪NG  110‬‬
‫) ‪  F  11 * 7  77( mm‬ﺟﻮاب ‪m  7‬‬
‫‪dP  mNP  154‬‬

‫‪dG  mNG  700‬‬
‫‪a  m  7mm‬‬
‫‪c.d  427mm‬‬
‫) ﺗﻮﺿﯿﺢ ‪ :‬در اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﺪول ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ ﺑﺮاﺑﺮ ﻫﻔﺖ ﻣﯿﻠﯿﻤﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷـﺪ ﻟـﺬا‬
‫ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻘـﺪار ‪ x‬از ﺣﺎﻟـﺖ ﺑﺤﺮاﻧـﯽ ﺧﺴـﺘﮕﯽ‬
‫ﺧﻤﺸﯽ ‪ Gear‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 11‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ ‪(.‬‬
‫ﺣﺎل ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻓﻮق ﻣﺠﺪد ا ً ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫) اداﻣﻪ ﮐﺎر ﺑﻪ ﻋﻬﺪه داﻧﺸﺠﻮ ( ‪.‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪162 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫ﻣﺴ ﺌﻠﻪ ‪ ) 2‬اﻣﺘﺤﺎن ﭘﺎﯾﺎن ﺗﺮم‪ ،‬ﻣﻮرخ ‪( 1385/3 /27‬‬
‫ﺷﮑﻞ زﯾﺮ‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎل ﻗـﺪرت از ﯾـﮏ ﻣﻮﺗـﻮر دﯾـﺰل ﺑـﺎ ﻣﺸﺨﺼـﺎت ‪ P  28hp‬و ‪ n  3000rpm‬را‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺴﻤﻪ و زﻧﺠﯿﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬ﻗﺪرت از ﻃﺮﯾﻖ ﭘـﻮﻟﯽ روي ﺷـﺎﻓﺖ ‪ J‬و ﺑـﻪ‬
‫ﮐﻤﮏ ﺗﺴﻤﻪ ‪ /‬ﻫﺎي ‪ V‬ﺷﮑﻞ ﺑﻪ ﺷﺎﻓﺖ ‪ K‬ﮐﻪ ﺳﺮﻋﺘﯽ ﻣﻌﺎدل )‪ 700(rpm‬دارد ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدد ‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫ﺗﻮان از اﻧﺘﻬﺎي ﻣﺤﻮر ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه اول ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﻘﯿﻪ آن ﺑﻪ ﮐﻤﮏ‬ ‫در اﯾﻨﺠﺎ‬
‫‪3‬‬
‫زﻧﺠﯿﺮ ‪ /‬ﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﺎﻓﺖ ‪ L‬ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﯽ )‪ 150(rpm‬اﻧﺘﻘﺎل ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺑـﻪ ﻣﺼـﺮف ﮐﻨﻨـﺪه دوم‬
‫ﻣﯽ رﺳﺪ ‪ .‬ﻣﻄﻠﻮب اﺳﺖ ‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺗﻌﺪاد و ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎي ﻓﻨﯽ ﺗﺴﻤﻪ ) ﻫﺎي ( ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑـﺎ ﻣﻘﻄـﻊ ‪ 32C‬و ﻃـﺮح‬
‫ﭘﻮﻟﯽ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ) ‪ 20‬ﻧﻤﺮه (‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﻃﺮاﺣﯽ و اﻧﺘﺨﺎب زﻧﺠﯿﺮ ) ﻫﺎي ( ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﮔﺎم ﻣﺘﻮﺳـﻂ ) ‪ ISO‬ﻧـﻮع ‪ ( A‬و ﻃـﺮح ﭼـﺮخ‬
‫زﻧﺠﯿﺮﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ) ‪ 25‬ﻧﻤﺮه (‪.‬‬
‫ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻃﺮح را ‪ 2.3‬و ﺑﺮاي ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ﺷﻮك ﺳﻨﮕﯿﻦ در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ‪.‬‬
‫‪700 rpm‬‬
‫زﻧﺠﯿﺮ‬
‫‪K‬‬
‫‪J‬‬
‫‪L‬‬
‫ﺗﺴﻤﻪ ‪ V‬ﺷﮑﻞ‬ ‫‪P = 28 hp‬‬
‫‪n = 3000 rpm‬‬
‫‪150 rpm‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ 28 hp‬‬
‫‪3‬‬
‫ﺣﻞ ‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﺴﻤﻪ ‪ V‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪: 32 C‬‬
‫‪P  28hp‬‬
‫‪S.F  2.3‬‬
‫‪ H  28hp * 746 * 2.3  48042.4 w  48kw ‬‬
‫‪ For‬از ج ) ‪( 2 -17‬‬
‫‪32‬‬‫‪C‬‬
‫‪‬‬
‫‪  1.3  39kw‬ﺗﻮان ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺘﻘﺎل ﺗﻮﺳﻂ ﻫﺮ ﺗﺴﻤﻪ ‪ v‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪32 C‬‬
‫‪48‬‬
‫‪ ‬ﺗﻌﺪاد ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬ ‫‪ 1.23 ‬‬
‫‪39‬‬
‫‪ ‬ﻋﺪد ‪  2‬ﺗﻌﺪاد ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪32 C‬‬
‫‪ ‬اﻧﺘﺨﺎب ‪d min  355mm  d  357mm‬‬
‫‪30‬‬
‫* ‪ D  357‬‬ ‫‪ 1530mm ‬‬
‫‪7‬‬
‫‪D  C  3( D  d )  C  2D  3060mm‬‬
‫‪(D  d ) 2‬‬
‫‪  L p  2C  1.57(D  d) ‬‬ ‫‪ 9195mm‬‬
‫‪4C‬‬
‫‪ 9240mm‬ﯾﺎ ‪  L p  8850‬از ج ) ‪( 3 -17‬‬
‫‪ C  ‬واﻗﻌﯽ ‪ ‬اﻧﺘﺨﺎب ﻃﻮل اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺮاي ﺗﺴﻤﻪ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪32 C‬‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺗﺴﻤﻪ ‪ v‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪: 32 C‬‬
‫ﺗﺴﻤﻪ ‪ v‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪32 C‬‬
‫ﻋﺪد ‪  2‬ﺗﻌﺪاد‬
‫‪ 6180mm‬ﯾﺎ ‪L p  8850 mm‬‬
‫‪ D  1530mm‬و ‪d  357mm‬‬
‫‪C ‬‬ ‫‪mm‬‬
‫ب‪ -‬ﻃﺮاﺣﯽ زﻧﺠﯿﺮ ﺑﺎ ﮔﺎم ﻣﺘﻮﺳﻂ ) ‪ ISO‬ﻧﻮع ‪: ( A‬‬

‫‪2‬‬
‫‪  48 *  32kw ‬ﺗﻮان اﻧﺘﻘﺎل ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺗﻮﺳﻂ زﻧﺠﯿﺮ‬
‫‪3‬‬
‫‪700 14‬‬
‫‪ ‬ﻧﺴﺒﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ‬ ‫‪ ‬‬
‫‪150 3‬‬
‫‪14‬‬
‫‪ 18  N 2  18 *  84 ‬ﯾﺎ ‪ N1  15‬اﻧﺘﺨﺎب‬
‫‪3‬‬
‫‪ : Hr‬ﺗﻮان اﻧﺘﻘﺎﻟﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﻫﺮ زﻧﺠﯿﺮ‬
‫‪kS‬‬
‫‪Hr ‬‬ ‫‪H‬‬
‫‪k1k 2‬‬
‫) ﺿﺮﯾﺐ ﺗﺼﺤﯿﺢ ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎ ( ‪  k1  1.05‬ج ) ‪( 8 -17‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪164 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫) ﺑﺎ ﻓﺮض اﺳﺘﻔﺎده از زﻧﺠﯿﺮ ﺗﮏ ردﯾﻔﻪ ( ‪  k 2  1‬ج ) ‪( 9 -17‬‬

‫) دﯾﺰل ‪ +‬ﺷﻮك ﺳﻨﮕﯿﻦ در ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ( ‪  k s  1.7‬ج ) ‪( 10 -17‬‬
‫‪1.7‬‬
‫‪ Hr ‬‬ ‫) ‪* 32  51.81( kw‬‬
‫)‪(1.05)(1‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺪول ) ‪ ( 6 -17‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮان ﻓﻮق ﻧﻤﯽ ﺗﻮان زﻧﺠﯿﺮ ﺗﮏ ردﯾﻔﻪ ﺑﺎ‬
‫ﮔﺎم ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻧﻮع ‪ A‬اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮد ﺣﺎل زﻧﺠﯿﺮ ﭼﻬﺎر ردﯾﻔـﻪ را در ﻧﻈـﺮ ﻣـﯽ ﮔﯿـﺮﯾﻢ ‪ ) :‬ﺑـﺮاي‬
‫ﺣﺎﻟﺘﻬﺎي دو و ﺳﻪ ردﯾﻔﻪ ﻧﯿﺰ ﺟﻮاﺑﯽ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد (‬
‫ﻓﺮض ﭼﻬﺎر ردﯾﻔﻪ‬

‫‪ ‬ج ) ‪( 9 -17‬‬
‫‪ k 2  3.3‬‬
‫‪1.7‬‬
‫‪ Hr ‬‬ ‫) ‪* 32  15.7( kw‬‬
‫)‪(1.05)(3.3‬‬
‫) زﻧﺠﯿﺮ ﭼﻬﺎر ردﯾﻔﻪ ﺑﺎ ﮔﺎم ﻣﺘﻮﺳﻂ ( ‪  ISO A80‬از ج ) ‪( 6 -17‬‬
‫‪ A‬ج ) ‪( 4 -17‬‬
‫‪80‬‬
‫‪‬‬ ‫‪p  25.40mm ‬‬
‫‪p‬‬ ‫‪25.40‬‬
‫‪d‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 146.273mm ‬‬
‫‪180‬‬ ‫‪180‬‬
‫(‪sin‬‬ ‫(‪) sin‬‬ ‫)‬
‫‪N‬‬ ‫‪18‬‬
‫‪25.40‬‬
‫‪D‬‬ ‫‪ 679.3mm ‬‬
‫‪180‬‬
‫(‪sin‬‬ ‫)‬
‫‪84‬‬
‫ﺑﺎ ﻓﺮﺽ ‪L 2C N 1  N 2 (N 2  N 1 )2 C 700mm‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪p‬‬ ‫‪p‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2 C‬‬
‫) ( ‪2‬‬
‫‪p‬‬
‫‪L‬‬ ‫‪L‬‬
‫‪ ‬اﻧﺘﺨﺎب زوج ‪ 114.1   116‬‬
‫‪p‬‬ ‫‪p‬‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎت زﻧﺠﯿﺮ ‪:‬‬
‫‪ISO type A80‬‬
‫زﻧﺠﯿﺮ ﭼﻬﺎر ردﯾﻔﻪ‬
‫‪N1  18‬‬
‫‪N2  84‬‬
‫‪d  146.273mm‬‬
‫‪D  679.3mm‬‬
‫‪L‬‬
‫) ‪ 116(for C  700mm‬‬
‫‪p‬‬
‫‪C‬‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ‪ ) 3‬اﻣﺘﺤﺎن ﭘﺎﯾﺎن ﺗﺮم ﻣﻮرخ ‪( 85/3 /27‬‬
‫در ﺻﻮرت اﻣﮑﺎن ﺑﺎﻟﺒﺮﯾﻨﮓ ﺷﯿﺎر ﻋﻤﯿﻖ ﺗﮏ ردﯾﻔﻪ ﺳﺎده اي ) ‪ ( DGBB‬ﺑﺮاي ﺷﺮاﯾﻂ ذﯾـﻞ‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺎر ﺷﻌﺎﻋﯽ )‪ ، 8000 (N‬ﺑﺎر ﻣﺤﻮري )‪ 5500 (N‬و ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧـﯽ ﻣﺤـﻮر )‪ 1500 (rpm‬ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ‬
‫و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺣﺪاﻗﻞ ﻗﻄﺮ ﻧﺸﯿﻤﻦ ﮔﺎه ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ) ﻗﻄﺮ ﻣﺤﻮر ( ‪ 75‬ﻣﯿﻠﯽ ﻣﺘﺮ ﺑﺮآورد ﺷﺪه اﺳﺖ‬
‫و ﻧﻮع ﻣﺎﺷﯿﻦ اﯾﺠﺎب ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻤﺮ ﻣﻔﯿﺪ ﻣﻄﻠﻮب ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ‪ 70000‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺎﺷـﺪ ‪.‬‬
‫در ﺿﻤﻦ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎر ﺷﻌﺎﻋﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑـﺮاي ﯾﺎﺗﺎﻗـﺎن‪ ،‬ﺿـﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨـﺎن اﺳـﺘﺎﺗﯿﮑﯽ و ﻧـﻮع‬
‫روﻏﻦ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑ ﺮاي ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ‪ .‬ﺑـﺮاي ﻣﺤﺎﺳـﺒﺎت‪ ،‬ﺿـﺮﯾﺐ ﻗﺎﺑﻠﯿـﺖ اﻋﺘﻤـﺎد را‬
‫‪ ، R  94%‬ﺳﻄﺢ آﻟﻮدﮔﯽ ) ‪ ( Concentration level‬را ﺑﺮاي روﻏﻦ ﻧﺎﭼﯿﺰ ) ﯾﻌﻨﯽ ‪Slight‬‬
‫‪ ( Contamination‬و دﻣﺎي ﮐﺎرﮐﺮد ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن را ‪ T  70 C‬در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐـﻪ‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن از ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪ SKF‬ﻣﻤﮑﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ دﻟﯿﻞ و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدﻫﺎي ﺧـﻮد را ) ﺣـﺪاﻗﻞ ﺳـﻪ‬
‫ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ( ﺟﻬﺖ ﯾﮏ ﻃﺮاﺣﯽ و اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻨﺎﺳﺐ اراﯾﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ‪.‬‬
‫ﺣﻞ ‪ :‬ﻃﺮاﺣﯽ و اﻧﺘﺨﺎب ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ‪، DGBB‬‬

‫داده ﻫﺎي ﻣﺴﺄﻟﻪ ‪:‬‬
‫)‪ Fa  5500( N‬و )‪Fr  8000(N‬‬
‫) ‪ d  75( mm‬و ‪n  1500rpm‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ‪  70000‬ﻋﻤﺮ ﻣﻔﯿﺪ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬
‫‪ Slight Cont.‬و ‪ T  70 C‬و ‪R  94%‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﺑﺎر ﺷﻌﺎﻋﯽ ﻧﺴﺒﺘ ﺎ ً ﺑـﺎﻻ‪ ،‬اﻧﺘﺨـﺎب اول از ﺟـﺪول ‪ SKF‬ﺑـﺮاي ‪ d  75mm‬را‬
‫ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﺷﻤﺎره ‪ 6415‬در ﻧﻈﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﯾﻢ ‪.‬‬
‫‪ d  75mm‬‬
‫‪ D  190mm‬‬
‫‪‬‬
‫اﻧﺘﺨﺎب‬ ‫‪ C  153KN‬‬
‫‪    6415(DGBB) C0  114KN‬از ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪SKF‬‬
‫‪p  4.15KN‬‬
‫‪ u‬‬
‫‪ K r  0.035‬‬
‫‪‬‬
‫‪ f a  12‬‬
‫‪ e  0.247‬‬
‫‪Fa‬‬ ‫‪5.5‬‬ ‫‪‬‬
‫‪f0‬‬ ‫)‪ (12‬‬ ‫‪ 0.579 Table‬‬
‫‪4 X  0.56‬‬
‫‪C0‬‬ ‫‪114‬‬ ‫‪SKF‬‬
‫‪Y  1.79  1.8‬‬
‫‪‬‬
‫‪Fa 5500‬‬
‫‪‬‬ ‫‪ 0.688  e  p  XFr  YFa‬‬
‫‪F‬‬
‫‪r‬‬ ‫‪8000‬‬
‫‪ p  (0.56)(8000)  (1.8)(5500)  14.38KN‬‬

‫‪C‬‬ ‫‪153 3‬‬
‫( ‪L10  ( ) 3 ‬‬ ‫ﻣﯿﻠﯿﻮن دور ‪)  1204.5‬‬
‫‪p‬‬ ‫‪14.38‬‬
‫‪10 6‬‬
‫‪ L10 h ‬‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ‪L 10  13383‬‬
‫‪60n‬‬
‫‪Dd‬‬
‫‪dm ‬‬ ‫) ‪ 132.5(mm‬‬
‫‪2‬‬
‫‪  c  0.6‬ﺟﺪول ‪ 4‬ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪SKF‬‬
‫‪   1  8‬ﻧﻤﻮدار ‪ 5‬ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪SKF‬‬
‫‪   22‬‬
‫‪  ‬ﻧﻤﻮدار ‪ 6‬ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ‪SKF‬‬ ‫ﻧﻮع روﻏﻦ‬
‫‪ISOVG22‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪k‬‬ ‫‪ 2 .75 ‬‬
‫‪1‬‬ ‫ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ‪ ١‬ﺹ ‪ ٥٤‬‬
‫‪    ‬‬ ‫‪ a SKF  15‬‬
‫‪pu‬‬ ‫‪SKF‬ﻛﺎﺗﺎﻟﻮﮒ‬
‫‪c‬‬ ‫‪ 0 .173‬‬ ‫‪‬‬
‫‪p‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ R‬از ﺟﺪول ﺻﻔﺤﻪ ‪SKF ، 53‬‬
‫‪94%‬‬
‫‪ a 1  0.72‬‬
‫‪C‬‬
‫‪L nm  a 1a SKF ( ) 2‬‬
‫‪p‬‬
‫‪153 3‬‬
‫()‪ L6 m  (0.72)(15‬‬ ‫ﻣﯿﻠﯿﻮن دور ‪)  13008.33‬‬
‫‪14.38‬‬
‫‪10 6‬‬
‫‪ L 6 mh  L 6 m‬‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ‪  70000‬ﺳﺎﻋﺖ ‪ 144536.95‬‬
‫‪60n‬‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ‪ DGBB‬ﺑﻪ ﺷﻤﺎره ‪ 6415‬از ﮐﺎﺗـﺎﻟﻮگ ‪ SKF‬ﺑـﺮاي ﻣﻨﻈـﻮر‬
‫ﻓﻮق ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ ﺑﺮاي اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺑﯿﺸـﺘﺮ ﻣـﯽ ﺗـﻮان ﯾﺎﺗﺎﻗـﺎﻧﯽ ﺿـﻌﯿﻒ ﺗـﺮ از آن ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎره‬
‫‪ *6315‬را ﻧﯿﺰ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار داد ‪ ) .‬ﺑﻪ ﻋﻬﺪه داﻧﺸﺠﻮ (‬
‫‪p0  0.6Fr  0.5Fa‬‬

‫)‪p0  max(Fr ,0.6Fr  0.5Fa )  max(8000,7550‬‬
‫)‪ p0  8000( N‬‬
‫‪C0‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪S0 ‬‬ ‫)‪ S0  0  14.25 Ok (Acc. To table 10 page 77‬‬
‫‪p0‬‬ ‫‪p0‬‬
‫‪ 1n 23 d m 2‬‬
‫( ‪ Frm  k r‬ﻣﯽ ﻧﯿﻤﻢ ﺑﺎر ﺷﻌﺎﻋﯽ‬ ‫( )‬ ‫‪)  0.322 KN‬‬
‫‪1000 100‬‬
‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪ -2‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺆاﻻت اﻣﺘﺤﺎن ) ﮐﺘﺎب ﺑﺴﺘﻪ(‬
‫‪ -1‬ﻋﻤﺮ ﭘﺎﯾﻪ )‪ (Basic Life‬و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻇﺮﻓﯿﺖ دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﻔﻬﻮم ﻋﻤﻞ ﻣﺰدوج در ﯾﮏ ﺟﻔﺖ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﭼﯿﺴﺖ ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻣﻮارد ﮐﺎرﺑﺮد ﺗﺴﻤﻪ و زﻧﺠﯿﺮ ﭼﯿﺴﺖ ) ﺣﺪاﻗﻞ دو ﻣﺜﺎل ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮد ﻫﺮ ﯾﮏ اراﯾﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ (‪.‬‬
‫‪ -4‬ﭼﻬﺎر ﻧﻮع از اﻧﻮاع ﯾﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ﻟﻐﺰﺷﯽ ) اﻧﻮاع رواﻧﮑﺎري ( را ﺑﯿﺎن ﻧﻤﺎﯾﯿـﺪ و ﺑـﺮاي ﻫـﺮ ﯾـﮏ از آﻧﻬـﺎ‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ دو ﻣﺜﺎل اراﯾﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻣﻔﻬﻮم ﺧﻮد ﻗﻔﻠﯽ ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺗﺮﻣﺰ ﭼﯿﺴﺖ؟ و ﭼﻪ اﺳﺘﻔﺎده اي از آن ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﺮﻣـﺰ ﻣـﯽ ﺷـﻮد ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ دﻻﯾﻞ ﺑﺮﺗﺮي ﺗﺮﻣﺰ و ﯾﺎ ﮐﻼچ ﻧﻮع ﻣﺨﺮوﻃﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺮﻣﺰ و ﯾﺎ ﮐﻼچ ﻧﻮع دﯾﺴـﮑﯽ را ﺑﯿـﺎن‬
‫‪2‬‬
‫( در دو ﻣﺮﺣﻠﻪ دور ورودي ﺑﻪ ﮔﯿﺮﺑﮑﺲ را ﮐﺎﻫﺶ‬ ‫‪ -6‬ﯾﮏ ﮔﯿﺮﺑﮑﺲ ﮐﺎﻫﻨﺪه ) ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﮐﺎﻫﺶ دور‬
‫‪19‬‬
‫ﻣﯽ دﻫﺪ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ اﯾﻦ ﮔﯿﺮﺑﮑﺲ داراي ﺳﻪ ﺷﺎﻓﺖ و ﭼﻬﺎر ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺷﺎﻓﺖ ورودي‬
‫و ﯾﮏ ﺷﺎﻓﺖ ﺧﺮوﺟﯽ دارد ‪ .‬ﻧﺴﺒﺖ ﮐﺎﻫﺶ دور در ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ را ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ﺗﺎ ﮔﯿﺮﺑﮑﺲ‬
‫ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﺣﺠﻢ ﻣﻤﮑﻦ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﻫﺮ ﯾﮏ از ﭼﻬـﺎر ﭼﺮﺧﺪﻧـﺪه را‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮده و ﺷﮑﻞ ﺷﻤﺎﺗﯿﮏ ﮔﯿﺮﺑﮑﺲ را رﺳﻢ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ‪.‬‬
‫‪ -7‬ﻣﻔﻬﻮم ﻃﺮاﺣﯽ ﭼﯿﺴﺖ؟‬
‫‪ -8‬اﻧﻮاع ﯾﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ﻏﻠﺘﺸﯽ را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ و ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﻌﺎﯾﺐ ﻫﺮ ﯾﮏ را ﺑﯿﺎن ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ‪.‬‬
‫‪ -9‬ﻇﺮﻓﯿﺖ دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ و اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﯾﮏ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﻏﻠﺘﺸﯽ را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ‪.‬‬
‫‪ -10‬ﭘﺎرا ﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﺆﺛﺮ روي ﻋﻤﺮ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ﻏﻠﺘﺸﯽ را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ ‪.‬‬
‫‪ -11‬اﻧﻮاع ﻣﻬﻢ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ را ﻧﺎم ﺑﺮده و وﯾﮋﮔﯿﻬﺎي ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﯾﮕﺮي را ﺑﯿﺎن ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ‪.‬‬
‫‪ -12‬ﻣﺪول‪ ،‬ﮔﺎم ﻗﻄﺮي و ﮔﺎم داﯾﺮه اي را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ‪.‬‬
‫‪ -13‬ﺗﻔﺎوت ﺑﯿﻦ ﻟﻘﯽ ﺷﻌﺎﻋﯽ و ‪ Backlash‬ﭼﯿﺴﺖ؟‬
‫‪ -14‬ﻣﻔﻬﻮم ﻧﺴﺒﺖ درﮔﯿﺮي و ﺗﺪاﺧﻞ ﭼﯿﺴﺖ؟‬
‫‪ -15‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﯾﮏ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻪ ﭼﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎﯾﯽ واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ؟‬
‫‪ -16‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه راﺳﺘﮕﺮد و ﭼﭙﮕﺮد ﭼﯿﺴﺖ؟ و ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه دﻧﺪه ﺟﻨﺎﻗﯽ )‪ (Double helical‬ﺑﻪ ﭼـﻪ دﻟﯿـﻞ ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد؟‬
‫وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﺣﻠﺰو ﻧﯽ ﭼﯿﺴﺖ؟‬ ‫‪-17‬‬
‫اﻧﻮاع ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎ را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ و وﯾﮋﮔﯿﻬﺎي ﻫﺮ ﯾﮏ را ﺑﯿﺎن ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ‪.‬‬ ‫‪-18‬‬
‫اﻧﻮاع ﺗﺮﻣﺰﻫﺎ و ﮐﻼچ ﻫﺎ را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ ‪.‬‬ ‫‪-19‬‬
‫اﻧﻮاع ﺗﺮﻣﺰﻫﺎي ﻧﻮع اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ را ﺑﯿﺎن ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ) ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﺜﺎل (‬ ‫‪-20‬‬
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
WWW.MOHANDES.ORG
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪174 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪ -4‬ﺧﻼﺻﻪ رواﺑﻂ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ‬

‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﺘﺎب ﻗﺪﯾﻢ ﺷﯿﮕﻠﯽ‬
‫ﺧﻼﺻﻪ رواﺑﻂ ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﺳﺎده‬

‫‪T‬‬
‫‪Wt ‬‬ ‫)‪, d  mN *103 (m‬‬
‫)‪(d / 2‬‬
‫‪2T‬‬
‫‪ Wt ‬‬ ‫‪* 10  3‬‬ ‫)‪(1‬‬
‫‪mN‬‬
‫ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫‪Wt‬‬ ‫‪Se‬‬
‫‪ ‬‬ ‫)‪(2‬‬ ‫‪nG ‬‬ ‫)‪(3‬‬
‫‪k v FmJ‬‬ ‫‪‬‬
‫از رواﺑﻂ ) ‪ ( 1‬و ) ‪ ( 2‬و ) ‪ ( 3‬دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫‪2TnG *103‬‬
‫‪Se ‬‬
‫‪m 2 NFK v J‬‬
‫‪3 m  3P  F  5P  5 m‬‬
‫‪ 9 m  F  15m‬‬
‫‪If‬‬ ‫‪F  xm‬‬ ‫‪ 9  x  15‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮ ﻻ ً از ‪ x=10‬ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺮوع ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ و ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫ﺑﺮاي ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ‬

‫‪2TnG *103‬‬
‫‪ Se  3‬‬
‫‪m NxKV J‬‬
‫ﺑﺮاي ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ‬
‫‪2T .nG *10 3‬‬
‫‪ S es  C p‬‬
‫‪x.N 2 .K v .I .m 3‬‬
‫رواﺑﻂ ﻓﻮق ﺑﺮاي ﻫﺮ دو ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﭘﯿﻨﯿﻮن و ﮔﯿﺮ ﻣﻌﺘﺒﺮ اﺳﺖ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ رواﺑﻂ ﻓﻮق را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺪول‬
‫ﺑﺼﻮرت زﯾﺮ ﺑﺎزﻧﻮﯾﺴﯽ ﻧﻤﻮد ‪:‬‬
‫‪2T .nG *103‬‬
‫‪ m3 ‬‬ ‫ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ‬
‫‪x .N .J .KV .S e‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ C P  2T .nG *10 3‬‬
‫‪3‬‬
‫‪m ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ‬
‫‪ S es  x .N .kV .I‬‬
‫‪ : S e‬ﺣﺪ دوام ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ‬

‫‪ : S es‬ﺣﺪ دوام ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ‬
‫‪C LC H‬‬
‫‪S es ‬‬ ‫‪S es‬‬ ‫‪,‬‬ ‫)‪S es  2.76HB  70 (Mpa‬‬
‫‪CT C R‬‬
‫‪ : T‬ﮔﺸﺘﺎور ﭘﯿﭽﺸﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه‬
‫‪ ) n G =k o k m n‬ﻣﻘﺪار ﺿﺮﯾﺐ ‪ K o‬از ﺟﺪول ﮐﺘﺎب اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻣﻘﺪار ﺿﺮﯾﺐ ‪ K m‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺪول ﺑﺮاي‬
‫ﺷﺮوع ﻃﺮاﺣﯽ ﻓﺮض ﻣﯽ ﺷﻮد ‪(.‬‬
‫‪ : m‬ﻣﺪول ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه‬
‫‪ : N‬ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه‬
‫‪ : x‬ﺿﺮﯾﺐ ﺑﯽ ﺑﻌﺪ ‪ ) 9  x  15‬در ﺷﺮوع ﻃﺮاﺣﯽ ‪ x=10‬ﻓﺮض ﻣﯽ ﺷﻮد (‬
‫‪ : K v‬ﺿﺮﯾﺐ دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ اﻋﻤﺎل ﺳﺮﻋﺖ ) در ﺷﺮوع ﻃﺮاﺣﯽ ‪ K v = 0.5‬ﻓﺮض ﻣﯽ ﺷﻮد (‬
‫‪ : J‬ﺿﺮﯾﺐ ﻫﻨﺪﺳﯽ آﮔﻤﺎ در ﺧﻤﺶ‬
‫‪ : I‬ﺿﺮﯾﺐ ﻫﻨﺪﺳﯽ آﮔﻤﺎ در ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ‬
‫‪ : C p‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺸﺴﺎن‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ :‬ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ از رواﺑﻂ ﻓﻮق ﻣﯽ ﺗﻮان ﻣﻘﺪار اوﻟﯿﻪ ﻣﺪول را در ﭼﻬﺎر ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ و ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ‬
‫ﺑﺮاي ﭘﯿﻨﯿﻮن و ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ و ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ ﺑﺮاي ‪ Gear‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮد ‪ .‬ﻫﺮ ﺣﺎﻟﺘﯽ ﮐﻪ ﻣﻘﺪار ﻣﺪول‬
‫ﺑﺰرﮔﺘﺮي را ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺗﺮ اﺳﺖ وﻟﯽ ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ ﺣﺠﻢ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺑﺎﯾﺪ داﻧﺴﺖ ﮐﻪ در ﺧﺴﺘﮕﯽ‬
‫ﺳﻄﺢ ﻫﻤﻮاره ﭘﯿﻨﯿﻮن ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺗﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رواﺑﻂ ﻓﻮق ﻣﺸﺎﻫﺪه‬
‫ﻣﯽ ﮔﺮدد ﻫﺮ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه اي ﮐﻪ داراي ﻣﻘﺪار ‪ J*S e‬و ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ‪ J*S u t‬ﮐﻤﺘﺮي ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺗﺮ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺟﻨﺲ ﯾ ِﮑﺴﺎن ﺑﺮاي ﻫﺮ دو ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ‪ J P < JG‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﭘﺲ ﭘﯿﻨﯿﻮن از ﻟﺤﺎظ ﺧﺴﺘﮕﯽ‬
‫ﺧﻤﺸﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺗﺮ اﺳﺖ ) ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺟﻨﺲ ﭘﯿﻨﯿﻮن را ﻗﻮي ﺗﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ( ‪.‬‬
‫ﺧﻼﺻﻪ رواﺑﻂ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﻫﻠﯿﮑﺎل‬
‫‪T‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Wt ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪d ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪2T‬‬
‫‪ ‬‬ ‫‪  Wt ‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪m t N *10 3‬‬
‫‪d  m t N *103 ‬‬
‫‪mn‬‬
‫‪m  mt ‬‬
‫‪cos‬‬
‫‪9m n  F  15m n‬‬
‫‪F  xm n‬‬ ‫‪,‬‬ ‫‪9  x  15‬‬
‫ﭘﺲ در ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ دارﯾﻢ‬
‫‪2TnG cos 2  * 10 3‬‬

‫‪Se ‬‬ ‫ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ‬
‫‪K v xmn3 JN‬‬
‫‪2T .nG .Cos 2 *10 3‬‬
‫‪S es  C P‬‬ ‫ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ‬
‫‪x.N 2 .k v .I .m n3‬‬
‫رواﺑﻂ ﻓﻮق را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺪول ﺑﺼﻮرت زﯾﺮ ﺑﺎزﻧﻮﯾﺴﯽ ﻧﻤﻮد ‪:‬‬
‫‪2TnG Cos 2 *10 3‬‬

‫‪3‬‬
‫‪m ‬‬ ‫‪n‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ‬
‫‪Kv x J N Se‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ C p  2T .nG .Cos 2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪m ‬‬ ‫‪n‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪*103‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ‬
‫‪ S es  x .N .K v .I‬‬
‫‪ mn‬ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ از ﻣﺪوﻟﻬﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻄﻮر ﻣﻌﻤﻮل در دو ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه درﮔﯿﺮ ﻫﻠﯿﮑﺎل‪ ،‬در ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ‪ ،‬ﭘﯿﻨﯿﻮن ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺗﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫در ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه اي ﮐﻪ داراي ﻣﻘﺪار ‪ J*S e‬و ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ‪ J*S u t‬ﮐﻤﺘﺮي ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺗﺮ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻓﺮﺿﻬﺎي اوﻟﯿﻪ ﺑﺮاي ﺷﺮوع ﻃﺮاﺣﯽ در ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﻫﻠﯿﮑﺎل ‪:‬‬
‫‪K v = 0.8~ 0.9 = 0.85‬‬

‫‪I= 0.2‬‬
‫‪x=10‬‬
‫‪n G = C o C m n=K o K m n‬‬
‫‪ ‬ﻣﺜﺎل ‪ :‬ﯾﮏ ﮔﯿﺮﺑﮑﺲ ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ ‪ 3‬ﺑﻪ ‪ ، 1‬ﺗﻮان ‪ 6kw‬را اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬دور ورودي ﺑﻪ ﮔﺮﯾﺒﮑﺲ‬
‫‪ n i =1440 rpm‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺟﻨﺲ ‪ Gear‬از ﻓﻮﻻد ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺼﺎت ) ‪ S u t =550 Mpa‬و‬
‫‪ ( S y =385 Mpa‬و ﺟﻨﺲ ﭘﯿﻨﯿﻮن از ﻓﻮﻻد ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺼﺎت ) ‪ S u t =826 Mpa‬و ‪ ( S y =578 Mpa‬ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻄﻠﻮب اﺳﺖ ‪:‬‬
‫ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ زاوﯾﻪ ﻓﺸﺎر را ‪ 20 o‬و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ آﺑﮑﺎري » ﺳﺨﺘﯽ ﺳﻄﺢ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه « اﯾﻦ دو ﻓﻮﻻد را ﺗﺎ‬
‫‪ 400 BHN‬و ‪   15 0‬در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻃﺮح را ‪ 2‬در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ‪.‬‬
‫ﺣﻞ ‪:‬‬
‫‪ = 18 = N p‬ﺣﺪاﻗﻞ دﻧﺪاﻧﻪ ‪ n  20 o ‬‬
‫‪N G = 3*18 = 54‬‬
‫ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ‪ JG  S ut G  J P S ut P‬اﺳﺖ ﻟﺬا ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه رواﺑﻂ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه‬
‫ﮔﯿﺮ ﺿﻌﯿﻒ ﺗﺮ و ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺗﺮ از ﻟﺤﺎظ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از ﻟﺤﺎظ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ‬
‫ﭘﯿﻨﯿﻮن ﺑﺤﺮاﻧﯽ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪2TnG * 10 3‬‬
‫‪m3 ‬‬ ‫ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ‬
‫‪xNJKV S e‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Cp‬‬ ‫‪ 2TnG * 10 3‬‬
‫‪3‬‬
‫‪m  ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ xN 2 K I‬‬ ‫ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ‬
‫‪ S es‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪V‬‬
‫ﺣﺎل ﮐﻠﯿﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي رواﺑﻂ ﻓﻮق را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ‪:‬‬
‫) ﺷﮑﻞ ‪ 13‬ـ ‪K a = 0.78 ( 25‬‬
‫‪K b =0.9‬‬ ‫ﻓﺮض ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ‪:‬‬

‫‪K c =K d =K e =1‬‬
‫‪K f =1.33‬‬ ‫از ﻧﻤﻮدار ) ‪ 13‬ـ ‪ ( 26‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ‪ S ut‬دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫)‪ S e  0.78 * 0.9 * 1.33(0.5 * 550)  256.8( Mpa‬‬ ‫ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ‪Gear‬‬
‫‪6000‬‬
‫‪Tp ‬‬ ‫) ‪ 39.8( N .m‬‬
‫‪ 2 ‬‬
‫‪1440 ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 60 ‬‬
‫) ‪T G  3*T p  119.4(N .m‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﺿﺮﯾﺐ ‪ K o‬از ﺟﺪول ‪ 9 -13‬ﮐﺘﺎب اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻣﻘﺪار ﺿﺮﯾﺐ ‪ K m‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺪول ‪10 -13‬‬
‫ﺑﺮاي ﺷﺮوع ﻃﺮاﺣﯽ ‪ 1.6‬ﻓﺮض ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫)‪nG  K o K m n  (1.25)(1.6)(2‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪K v  0.5‬‬ ‫ﻓﺮض‬
‫‪x=10‬‬ ‫ﻓﺮض‬
‫) از ﺟﺪول ( ‪J G  J 54  0.413‬‬
‫در ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺮاي ‪ Gear‬دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪2TnG * 10 3‬‬

‫‪m ‬‬
‫‪xNJKV S e‬‬
‫) ‪2(119.4)(4)(103‬‬
‫‪ m3 ‬‬
‫‪10*54 *0.413* 0.5* 256.8‬‬
‫) ‪ m  3.2( mm‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ ‪Gear‬‬
‫‪S ' es  2.76 HB  70  1034Mpa‬‬
‫‪CLCH‬‬
‫‪S es ‬‬ ‫‪S ' es  1034Mpa‬‬
‫‪CT C R‬‬
‫‪C L  C H  CT  C R  1‬‬
‫‪ NG ‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪sin  .cos ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪NP ‬‬
‫‪I ‬‬ ‫*‬ ‫‪ 0.12‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪ NG ‬‬
‫‪‬‬ ‫‪ 1‬‬
‫‪NP ‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫) ‪C p  191( MPa‬‬
‫ﺑﺮاي ﺣﺎﻟ ﺖ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ ﭘﯿﻨﯿ ﻮن دارﯾﻢ ‪:‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪3‬‬‫) ‪ 191  2(39.8)(4)(10‬‬
‫‪m ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪ 1034  10 *18 * 0.5 * 0.12‬‬
‫)‪m=3.8 (mm‬‬
‫ﭘﺲ ﭘﯿﻨﯿﻮن از ﻟﺤﺎظ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺗﺮ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺪوﻟﻬﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﯽ ﺗﻮان ﻣﺪوﻟﻬﺎي ‪ 3.5 ، 3‬و ﯾﺎ ‪ 4‬را اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ‪.‬‬
‫در اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ‪ m=3.5‬و ‪ N P =18‬اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺗﺮﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ) ﯾ ِﻌﻨﯽ‬
‫ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ ﭘﯿﻨﯿﻮن ( ﻣﻘﺪار ﺿﺮﯾﺐ ‪ x‬را ﺑﺮاي دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ‪ n=2‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫ﻧﻤﻮده و ﺳﭙﺲ ﻣﻘﺪار ﭘﻬﻨﺎي اوﻟﯿﻪ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه را ﺑﺮآورد ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﯿﻢ ‪:‬‬

‫) ‪m  3.5  x  13  F  13(3.5)  45.5(mm‬‬

‫ﺣﺎل ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻣﻘﺪار ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن را ﭼﮏ ﻧﻤﻮد ‪.‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪KV ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 0.558‬‬
‫‪6 V‬‬ ‫‪ dn‬‬
‫‪6‬‬
‫‪60‬‬
‫ﭘﺲ ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ ﭘﯿﻨﯿﻮن ) ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺗﺮﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ( دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫‪ nG‬‬ ‫‪P‬‬
‫‪ 4.58‬‬
‫‪K O  1.25 , K m  1.6‬‬
‫‪nG‬‬ ‫‪4.58‬‬
‫‪n ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪ok‬‬
‫‪K O k m 1.25 1.6‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ ‪ k b =0.942>0.9‬اﺳﺖ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ ﭼﮏ ﻣﺠﺪد آن‬
‫ﻧﯿﺴﺖ ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﺳﺎده‬

‫)‪m=3.5(mm‬‬
‫)‪a= m= 3.5 (mm‬‬
‫)‪b=1.25m=4.374 (mm‬‬
‫)‪d P =mN P =63 (mm) d o | P = 70 (mm‬‬
‫)‪d o | G = 196 (mm‬‬
‫)‪F= 13 m = 45.5 (mm‬‬
‫‪d P  dG‬‬
‫‪C .d ‬‬ ‫‪=133‬‬
‫‪2‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ‪ :‬ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي و ﯾﺎﻓﺘﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﯽ ﺗﻮان ﮐﻠﯿﻪ ﺣﺎﻟﺘﻬﺎي ﻣﻤﮑﻦ را ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول زﯾﺮ در ﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ ‪:‬‬
‫ﺣﺠﻢ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه‬ ‫‪Cd‬‬
‫)‪m (mm‬‬ ‫‪Np‬‬ ‫‪x‬‬ ‫‪NG‬‬
‫) ‪( mm 3‬‬ ‫ﭘﯿﻨﯿﻮن‬ ‫) ‪( mm‬‬
‫‪18‬‬ ‫‪20.7‬‬ ‫‪54‬‬ ‫‪175583.6‬‬ ‫‪108‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪18.6‬‬ ‫‪57‬‬ ‫‪173942.3‬‬ ‫‪114‬‬
‫‪20‬‬ ‫‪16.8‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪172428.2‬‬ ‫‪120‬‬
‫‪18‬‬ ‫‪13.0‬‬ ‫‪54‬‬ ‫‪175104.5‬‬ ‫‪126‬‬
‫‪3.5‬‬
‫‪19‬‬ ‫‪11.7‬‬ ‫‪57‬‬ ‫‪173747.5‬‬ ‫‪133‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪10.6‬‬ ‫‪54‬‬ ‫‪213125.6‬‬ ‫‪150‬‬
‫در ﺟﺪول ﻓﻮق ﺑﺪﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ ﭘﯿﻨﯿﻮن در ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ ﺑﺤﺮاﻧﯽ اﺳﺖ ﭘﺲ ﻣﻘﺪار ‪ x‬در ﺟﺪول ﻓﻮق را ﺑﺮاي‬
‫ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ ‪ pinion‬ﺑﺼﻮرت ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪180 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2T * nG *103  C P ‬‬
‫‪x  3‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪m * N 2 * k v * I  S es ‬‬
‫ﻣﻘﺪار ‪ cd‬از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫) ‪d P  m (N P‬‬ ‫) ‪d G  m(N G‬‬

‫) ‪m(N P )  m(N G ) m (N G  N p‬‬
‫‪cd ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﺣﺠﻢ ﻣﺎده ﺧﺎم ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از رواﺑﻂ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪d 0 = d+2a‬‬
‫)‪= mN+2m=m(N+2‬‬
‫‪ d o2‬‬ ‫‪ [m ( N  2)]2‬‬
‫‪= V ‬ﺣﺠﻢ ﻣﺎده ﺧﺎم ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه‬ ‫‪*F ‬‬ ‫) ‪* ( xm‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬
‫ﻫﺮ ﮐﺪام از ﭘﺎﺳﺨﻬﺎ ﮐﻪ ﻣﻘﺪار ﭘﻬﻨﺎي روﯾﻪ آن در ﻣﺤﺪوده ﻣﺠﺎز و داراي ﺣﺠﻢ ﮐﻤﺘﺮ و ﯾﺎ ‪ cd‬ﮐﻤﺘﺮي ﺑﺎﺷﺪ ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﻮاب اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد ‪ .‬از ﺟﺪول ﻓﻮق ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺣﺎﻟﺖ ‪ m=3.5‬و ‪ N P =18‬داراي ‪ x‬در‬
‫ﻣﺤﺪوده ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ داراي ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ‪ cd‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻄﻮر ﻣﻌﻤﻮل در ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﻫﻠﯿﮑﺎل ﺿﻌﻒ روي ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ ﭘﯿﻨﯿ ﻮن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﯽ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻗﺒﻞ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ و ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد و‬
‫ﭼﺮ ﺧ ﺪﻧﺪه ﺿﻌﯿﻒ ﺗﺮ ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدد ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﭼ ﻮن ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮔﺮدﯾﺪ ﮐﻪ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ ﭘﯿﻨﯿﻮن ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺗﺮ‬
‫اﺳﺖ ﻟﺬا ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ ﭘﯿﻨﯿﻮن ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪.‬‬
‫‪  20 o  N p  18  N G  3 * 18  54‬‬
‫‪  15 0‬‬
‫‪0.8  K v  0.9  K v  0.85‬‬ ‫ﻓﺮض‬
‫‪I  0 .2‬‬ ‫ﻓﺮض‬
‫‪nG  COCm n  Ko K m n  (1.25)(1.6)(2)  nG  4‬‬

‫) ﻓﺮض اوﻟﯿﻪ ( ‪x= 10‬‬
‫‪2TN G Cos 2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪m ‬‬
‫‪n‬‬ ‫‪*103‬‬ ‫ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ‬
‫‪xNJKv S e‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ Cp‬‬ ‫‪ TnG Cos 2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪m  ‬‬
‫‪n‬‬
‫‪‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪* 10 3‬‬ ‫ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺤﯽ‬
‫‪ Se‬‬ ‫‪ xN K v I‬‬
: ‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﺢ ﭘ ﯿ ﻨﯿﻮن دارﯾﻢ‬

2 2
3 191  2 *39.8* 4 *Cos (15)
m 
n  2
*103
 1034  10*18 *0.85* 0.2
m n =2.64 (mm)
 mn=2.5 (mm) ‫اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺪول اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
 x= 11.77  x=12
 F=x.mn = 30 (mm)
: ‫ ﭼﮏ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﯿﻢ‬F=30 (mm) ‫ و‬mn =2.5 (mm) ‫ﺣﺎل ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن را ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ‬
 tan n 
t  tan 1    20.65
o
 cos 
mn N p
d p  mN p   46.59(mm )
cos
rp  23.3(mm ) rbp  rp .cos t  21.8(mm )
a  m n  2.5( mm )
d G  139.77( mm ) rG  69.88(mm )
rbG  65.4( mm )
 Z  (23.3  2.5) 2  21.8 2  (69.88  2.5) 2  65.42  (23.3  69.88)Sin (20.65)  11.94( mm )
 NG 
 
sin t .cos t N
* 
p 
I   0.19
  m n cos n   N G 
 2 0.95Z    1
  NP 
1
 78 2
k v  CV   1/ 2   0.864
78  ( 200V ) 
3.96 3.96
 n G=3.96  n=   2.11  2 OK
C 0 .C m 1.25*1.5
WWW.MOHANDES.ORG
‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪ -5‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﯾﯽ از ﺟﻌﺒﻪ دﻧﺪه‬
WWW.MOHANDES.ORG
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪184 :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬
‫ﭘﺎﯾﺎن‬

Machine Design Handwriting Ccourse

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Machine Design Handwriting Ccourse

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

‫أ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪:‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ) ‪( 2‬‬

‫ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺪا‬

‫ﺟﺰوه درس ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاء ‪II‬‬

‫اﻧﺪازه ﻫﺎ ﺑﻪ اﯾﻨﭻ اﺳﺖ‬

‫ﻣﺪرس‪ :‬دﮐﺘﺮ ﻋﺒﺎس رﻫﯽ‬

‫ﻣﺮاﺟﻊ‪ ،‬ﻧﺤﻮه ارزﯾﺎﺑﯽ و ﺳﺮﻓﺼﻠﻬﺎ ‪1 ................................................................................‬‬

‫‪ -2 -1‬اﻧﻮاع ﯾﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ﺑﺎل ﺑﺮﯾﻨﮓ ‪6 ............. ................................ ................................‬‬

‫‪ -3 -1‬اﻧﻮاع روﻟﺮﺑﺮﯾﻨﮓ ﻫﺎ ‪6 .......................... ................................ ................................‬‬

‫‪ -4 -1‬ﻋﻤﺮ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ‪7 .. ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪ -5 -1‬ﻇﺮﻓﯿﺖ دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ‪8 ......................... ................................ ................................‬‬

‫‪ -6 -1‬ﻇﺮﻓﯿﺖ اﺳﺘﺎ ﺗ ﯿﮑﯽ‪8 ............................ ................................ ................................‬‬

‫‪ -7 -1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﻣﻌﺎدل ‪9 ........... ................................ ................................‬‬

‫‪ -8 -1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﻣﻌﺎدل ﺑﺮاي ﯾﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ‪ ) D.G.B.B‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ‬

‫‪10 ............. ......................................................................................... ...................( SKF‬‬

‫‪ -9 -1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺎر اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﻣﻌﺎدل ‪11 ........... ................................ ................................‬‬

‫‪ -12 -1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ‪12 ................................ ................................‬‬

‫ﻓﺼﻞ دوم ‪ :‬ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﻟﻐﺰﺷﯽ‬

‫‪ -2 -2‬اﻧﻮاع ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﻟﻐﺰﺷﯽ ‪26 ..................... ................................ ................................‬‬

‫‪ -3 -2‬ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻫﯿﺪرودﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ‪27 .................. ................................ ................................‬‬

‫‪ -4 -2‬ﻣﻌﺎدﻻت ﭘﺘﺮوف ‪38 ........................... ................................ ................................‬‬

‫‪ -5 -2‬روﻏﻨﮑﺎري ﭘﺎﯾﺪار ‪39 ......................... ................................ ................................‬‬

‫‪ -6 -2‬ﺗﺌﻮري ﻫﯿﺪرودﯾﻨﺎﻣﯿﮏ و روﻏﻨﮑﺎري ‪40 . ................................ ................................‬‬

‫‪ -7 -2‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ژورﻧﺎل ‪43 ............................ ................................‬‬

‫‪ -8 -2‬ﻣﺜﺎل ‪44 .......... ................................ ................................ ................................‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺳ ﻮم ‪ :‬ﻃﺮاﺣﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ – ﮐﻠﯿﺎت‬

‫‪ -2 -3‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﺳﺎده ‪55 ....................... ................................ ................................‬‬

‫‪ -3 -3‬ﻋﻤﻞ ﻣﺰدوج ‪58 .. ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪ -4 -3‬ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻤﺎس ‪60 .. ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪ -5 -3‬ﺗﺪاﺧﻞ ‪60 .......... ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪ -6 -3‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺮزﮔﺮد‪64 .......................... ................................ ................................‬‬

‫‪ -7 -3‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﯿﺮوﯾﯽ دو ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه درﮔﯿﺮ ﺳﺎده ‪65 ......................... ................................‬‬

‫‪ -8 -3‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﻫﻠﯿﮑﺎل ‪67 ................. ................................ ................................‬‬

‫‪ -9 -3‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارد ﺑﻪ دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﯾﮏ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﻠﯿﮑﺎل ‪70 .......... ................................‬‬

‫‪ -11 -3‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﻣﺨﺮوﻃﯽ ‪73 ............... ................................ ................................‬‬

‫‪ -13 -3‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﺣﻠﺰوﻧﯽ ‪74 ................ ................................ ................................‬‬

‫‪ -14 -3‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﯿﺮوﯾﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺣﻠﺰوﻧﯽ ‪75 . ................................ ................................‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم ‪ :‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﻨﺶ و ﻃﺮاﺣﯽ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه‬

‫‪ -2 -4‬ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺗﻨﺶ ﺧﻤﺸﯽ در ﭘﺎي دﻧﺪاﻧﻪ ‪78 .. ................................ ................................‬‬

‫‪ -3 -4‬اﺛﺮﻫﺎي دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ‪80 .......................... ................................ ................................‬‬

‫‪ -4 -4‬ﺷﮑﺴﺖ ﺧﺴﺘﮕﯽ در ﺳﻄﺢ دﻧﺪاﻧﻪ ‪87 .... ................................ ................................‬‬

‫‪ -5 -4‬ﺗﻨﺶ ﺧﺴﺘﮕﯽ در ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎي ﻫﻠﯿﮑﺎل‪89 ......................... ................................‬‬

‫‪ -6 -4‬ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﻨﺶ آﮔﻤﺎ ‪89 ........................ ................................ ................................‬‬

‫‪ -7 -4‬ﻣﻌﺎدﻻت اﺳﺘﺤﮑﺎم آﮔﻤﺎ ‪90 .................... ................................ ................................‬‬

‫‪ -8 -4‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻫﺎي ﻫﻨﺪﺳﯽ ‪ I‬و ‪94 ......................................... .. .. .................... J‬‬

‫‪ -11 -4‬ﺿﺮاﯾﺐ اﻻﺳﺘﯿﮏ ‪98 ........................... ................................ ................................‬‬

‫‪ -12 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ‪98 .......................... ................................ ................................‬‬

‫‪ -13 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺎر ‪99 .......................... ................................ ................................‬‬

‫‪ -14 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر وﺿﻌﯿﺖ ﺳﻄﺢ ‪99 ..................... ................................ ................................‬‬

‫‪ -15 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر اﻧﺪازه ‪99 ............................... ................................ ................................‬‬

‫‪ -16 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ﺗﻮزﯾﻊ ﺑﺎر ‪99 .......................... ................................ ................................‬‬

‫‪ -17 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻧﺴﺒﺖ ﺳﺨﺘﯽ ‪100 .................... ................................ ................................‬‬

‫‪ -18 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ﭼﺮﺧﻪ ﺗﻨﺶ ‪100 ...................... ................................ ................................‬‬

‫‪ -19 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻋﺘﻤﺎد ‪101 ................... ................................ ................................‬‬

‫‪ -20 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر دﻣﺎ ‪101 .. ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪ -21 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ﺿﺨﺎﻣﺖ دﯾﻮاره ‪101 .................. ................................ ................................‬‬

‫‪ -22 -4‬ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي اﯾﻤﻨﯽ ‪102 ........................ ................................ ................................‬‬

‫‪ -23 -4‬آﻧﺎﻟﯿﺰ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ ‪103 ...................... ................................ ................................‬‬

‫‪ -27 -4‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﻮال اﻣﺘﺤﺎﻧﯽ ‪113 ................... ................................ ................................‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠ ﻢ ‪ :‬ﻃﺮاﺣﯽ اﻟﻤﺎﻧﻬﺎي اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ اﻧﺘﻘﺎل ﻗﺪرت‬

‫‪ -2 -5‬ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎ ‪118 ........ ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪ -3 -5‬آﻧﺎﻟﯿﺰ ﻧﯿﺮوﯾﯽ ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ﺗﺨﺖ و ﮔﺮد ‪122 .............................. ................................‬‬

‫‪ -4 -5‬ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ‪ V‬ﺷﮑﻞ ‪128 ....................... ................................ ................................‬‬

‫‪ -5 -5‬روﻧﺪ ﻃﺮاﺣﯽ و اﻧﺘﺨﺎب ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ‪ V‬ﺷﮑﻞ ‪133 ...................... ................................‬‬

‫‪ -6 -5‬ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ﺗﺎﯾﻤﯿﻨﮓ ‪134 ..................... ................................ ................................‬‬