LAS SUBSTANCIAS

LEYES FUNDAMENTALES DE LA QUÍMICA

LAS MEDIDAS DE LA CANTIDAD DE SUSTANCIA
LA FORMULA DE LAS SUSTANCIAS
1.LEYES FUNDAMENTALES DE LA QUÍMICA

Antoine L. Lavoisier
(1743-1794)
1.LEYES FUNDAMENTALES DE LA QUÍMICA

Joseph Louis Proust

(1754-1826)
1.LEYES FUNDAMENTALES DE LA QUÍMICA

El Fe es el reactivo limitante
1.LEYES FUNDAMENTALES DE LA QUÍMICA

EJERCICIOS:

LIBRO: pág. 68; ejemplo 1, ejercicio 5º (libro

viejo pág. 24 ejercicio 5º)

FICHA Leyes de la ponderación: ejercicio 2, 3

2.LAS MEDIDAS DE LA CANTIDAD DE SUSTANCIA
MASA ATOMIKOA: Es la masa
de un átomo. Su simbolo
será m (X, atomo) y se
expresa en unidad de masa
atomica, u da.

Masa atómica
2.LAS MEDIDAS DE LA CANTIDAD DE SUSTANCIA

MASA MOLECULAR: Es la
masa de una molécula. Su Adibidea: m (CO) = 12·1 + 16·1 = 28 u
simbolo será m (X,
molécula) expresado en
unidad de masa atomica, u.
Se calcula sumando las
masas de todos los átomos
presentes en la molécula.
 2.LAS MEDIDAS DE LA CANTIDAD DE SUSTANCIA
MOLA: Kimikariek substantzia kimikoak neurtzeko substantzia
unitate berri bat sortu zuten: mola (NAZIOARTEKO UNITATE SISTEMAN).
Substantzia kantitatearen sinboloa n (X) da. Edozein
substantziaren mol batean dagoen partikula-kopurua berdina da: 6,02
·1023 partikula (atomo edo molekula). Zenbaki honi AVOGADROren
zenbakia edo konstantea deritzo.
 MOL KONTZEPTUA ERREPASATZEN

PARE BAT bi elementuz osatutako multzoa da.

DOZENA BAT hamabi elementuz osatutako multzoa da.

MOL BAT entzuten duzuen bakoitzean kantitae honetan pentsatu behar duzue:
 2.LAS MEDIDAS DE LA CANTIDAD DE SUSTANCIA
MASA MOLARRA: Substantzia baten masa molarra substantzia horren
mol baten masa da eta gramotan adierazten da, bere sinboloa M (X)
eta unitatea g/mol direlarik. Bere zenbakizko balioa partikula
baten masa atomikoarekin (atomoz osatuta badago) edo masa
molekularrarekin (molekulaz osatuta badago) bat dator.
2.LAS MEDIDAS DE LA CANTIDAD DE SUSTANCIA

Substantzia baten mol batek eta

beste substantzia baten mol
batek masa desberdina dute,
baina partikula kopuru bera.
 2.LAS MEDIDAS DE LA CANTIDAD DE SUSTANCIA

x molekulan dagoen
: Masa molarra (M) x Avogadroren zenb. atomo kopurua

GRAMOAK MOLAK MOLEKULAK ATOMOAK

x Masa molarra (M) : Avogadroren zenb. : molekulan dagoen
atomo kopurua

ARIKETAK:
LIBURUTIK:77.orriko 4.adb, 13.ariketa (liburu
zaharra 31.or. 13.ariketa); 81.orriko
28.ariketa; 82.orriko 33, 34, 36.ariketak
(liburu zaharra 42-43.or. 30,35,36,38.ariketak)
FITXA MOLAK: 14, 16, 18, 19, 21.ariketak
 3.substantzIEN FORMULA
-Formula enpirikoa: Konposatu bat
zer elementuk osatzen duten ADIBIDEAK:
adierazten du, eta haien atomoak zer
proportziotan konbinatzen diren, H2O: 2xH + 1xO
zenbaki txikienen bidez.
Formula enpirikoa=molekularra
-Formula molekularra: Konposatu bat
zer elementuk osatzen duten
adierazten du, eta konposatu horren
molekula batean zehatz-mehatz zenbat H2O2: 2xH + 2xO
atomo dauden.
Formula molekularra=H2O2
Konposatu molekularrek formula Formula enpirikoa=HO
enpirikoa eta formula molekularra
dituzte.
 3.substantzIEN FORMULA
3.1. KONPOSIZIO EHUNDARRA:
Substantzia baten konposizio
ehundarrak substantzia hori
osatzen duten elementuen
masa-ehunekoa adierazten du.

Konposizio ehundarra
kalkulatzeko, elementu
bakoitzaren masa eta
konposatuaren guztizko masa
alderatu behar dira, eta
bider 100 egin.
3.substantzIEN FORMULA

ARIKETAK:

LIBURUTIK:78.orriko 5.adb, 14.ariketa (liburu zaharra 32.or.

15.ariketa)

FITXA konposizio ehundarra…: 1, 2.ariketak

 3.substantzIEN FORMULA

3.1. KONPOSATU BATEN FORMULA

LORTZEA:
Konposizio ehundarra jakinda, edo
elementuak zer proportziotan
konbinatzen diren adierazteko beste
modu bat jakinda, konposatu baten
formula enpirikoa zehaztu dezakegu.
3.substantzIEN FORMULA

ARIKETAK:

LIBURUTIK:80.orriko 22.ariketa (liburu zaharra 33.or.

19.ariketa)

FITXA konposizio ehundarra…: 4, 5, 6.ariketak

 SIMULAZIOA
MOLEKULAK ERAIKITZEN:
https://phet.colorado.edu/sims/html/build-a-molecule/latest/build-a-molecule_all.html

GASAK:
https://phet.colorado.edu/sims/html/gas-properties/latest/gas-properties_all.html