المحاضرة06 الرسم على القيمة المضافة

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 6

‫‪22‬‬

‫ا ﺎﺿﺮة رﻗﻢ‪06 :‬‬

‫اﻟﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ‬

‫ﻣﺤﺘﻮى ا ﺎﺿﺮة‪:‬‬

‫‪ ‬ﻌﺮ ﻒ اﻟﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ؛‬


‫‪ ‬ﻣﺠﺎل اﻟﺘﻄﺒﻴﻖ؛‬
‫‪ ‬ﻣﻌﺪﻻت اﻟﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ؛‬
‫‪ ‬ﺣﺴﺎب اﻟﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ؛‬
‫ﻴﻞ ا ﺎﺳ ﻟﻠﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ؛‬ ‫‪ ‬اﻟ‬
‫‪ ‬ﺣﺎﻻت اﺳ ﺟﺎع اﻟﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ و ﺴﺪﻳﺪ اﻟﺮﺳﻢ اﳌﺴﺘﺤﻖ اﻟﺪﻓﻊ‪.‬‬

‫‪22‬‬
‫‪06‬‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫ﻣﺤﺎﺿﺮات ﻣﻘﻴﺎس ا ﺎﺳﺒﺔ اﳌﺎﻟﻴﺔ ‪01‬‬
‫ﻌﺮ ﻒ اﻟﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ‪:‬‬ ‫‪.1‬‬
‫‪ maurice laure‬أول ﻣﻦ أوﺟﺪ ﻧﻈﺎم اﻟﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ ﺳﻨﺔ ‪ ،1954‬و ﺬا ﻣﻦ‬ ‫ﻌﺘ اﳌﻔﻜﺮ اﻟﻔﺮ‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ اﳌﺮاﺣﻞ ﺳﺘ اد ﻧﺘﺎج واﻟﺘﻮز ﻊ‪ ،‬وا ﺰاﺋﺮ‬ ‫أﺟﻞ ﺗﻔﺎدي ا ﻀﻮع اﳌﺘﻌﺪد ﻟﺮﺳﻮم ﺳ ﻼك‬
‫إﻃﺎر ﺻﻼح ا ﺒﺎ ﻲ اﻟﺬي ﻗﺎﻣﺖ ﺑﮫ ﺳﻨﺔ ‪ 1992‬ﺧﻠﻔﺎ ﻟﻠﺮﺳﻢ‬ ‫ﻛﻐ ﺎ ﻣﻦ دول اﻟﻌﺎﻟﻢ ﻗﺎﻣﺖ ﺑﺈدراﺟﮫ‬
‫ﻧﺘﺎج )‪ ،(TUGP‬واﻟﺮﺳﻢ اﻟﻮﺣﻴﺪ ﺟﻤﺎ ﻋ ﺗﺄدﻳﺔ ا ﺪﻣﺎت )‪ ،(TUGPS‬ﺣﻴﺚ‬ ‫اﻟﻮﺣﻴﺪ ﺟﻤﺎ ﻋ‬
‫ﺗﻄﺒﻴﻖ ﺬا اﻟﻨﻈﺎم اﻟﻀﺮ ا ﺪﻳﺪ اﺑﺘﺪاء ﻣﻦ ‪ 01‬أﻓﺮ ﻞ ‪ 1992‬ﺑﻤﻮﺟﺐ‬ ‫اﻧﻄﻠﻘﺖ اﳌﺆﺳﺴﺎت ا ﺰاﺋﺮ ﺔ‬
‫ﺸﺎﻃﺎت اﻟﺒﻨﻮك واﻟﺘﺄﻣﻴﻨﺎت ﺧﻠﻔﺎ ﻟﻠﺮﺳﻢ اﳌﻄﺒﻖ ﻋ‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن اﳌﺎﻟﻴﺔ ﻟﺴﻨﺔ ‪ ،1992‬و ﻌﻤﻢ ﻌﺪ ذﻟﻚ ﻋ‬
‫اﳌﻄﺒﻖ‬ ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت اﻟﺒﻨﻮك واﻟﺘﺄﻣﻴﻨﺎت )‪ (TOBA‬ﺳﻨﺔ ‪ ،1995‬و ﺬا ﻣﻦ أﺟﻞ أن ﻳﺘﻮ اﻓﻖ اﻟﻨﻈﺎم اﻟﻀﺮ‬
‫ا ﺰاﺋﺮﻣﻊ ﻣﺎ ﻮ ﻣﻄﺒﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻟﺪول اﻟﻌﺎﻟﻢ اﳌﺘﻄﻮرة‪.‬‬
‫ﻧﻔﺎق ﺟﻤﺎ أو ﺳ ﻼك‬ ‫ﻌﺘ اﻟﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ ﺿﺮ ﺒﺔ ﻏ ﻣﺒﺎﺷﺮة ﺗﻔﺮض ﻋ‬
‫ﻃﺎ ﻌﺎ ﺻﻨﺎﻋﻴﺎ أو ﺗﺠﺎر ﺎ‪ ،‬أو ﺣﺮﻓﻴﺎ‪ .‬و ﺘﻤ‬ ‫ﺟﻤﺎ ‪ ،‬أو ﺳ ﻼك ﺟﻤﺎ ‪ ،‬و ﻄﺒﻖ ﻋ اﻟﻌﻤﻠﻴﺎت اﻟ ﺗﻜ‬
‫اﻟﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ ﺑﺎﻟﻌﺪﻳﺪ ﻣﻦ ا ﺼﺎﺋﺺ أ ﻤ ﺎ‪:‬‬
‫‪ ‬ﺿﺮ ﺒﺔ ﻋﺎﻣﺔ‪ :‬ﺑﻤﻌ أن ﺻﻞ ﻓ ﺎ ﻮ ا ﻀﻮع‪ ،‬و ﺳﺘ ﻨﺎء ﻮ ﻋﻔﺎء‪ ،‬ﻓ ﺿﺮ ﺒﺔ ﻋﺎﻣﺔ ﺗﺨﻀﻊ ﻟ ﺎ ﺎﻓﺔ‬
‫اﻟﺴﻠﻊ وا ﺪﻣﺎت ا ﻠﻴﺔ واﳌﺴﺘﻮردة‪.‬‬
‫‪ ‬ﺿﺮ ﺒﺔ ﻏ ﻣﺒﺎﺷﺮة‪ :‬أي أ ﺎ ﻻ ﺗﺪﻓﻊ ﻣﺒﺎﺷﺮة إ ا ﺰ ﻨﺔ اﻟﻌﻤﻮﻣﻴﺔ ﻣﻦ ﻃﺮف اﳌﺴ ﻠﻚ اﻟ ﺎ ﻲ)اﳌ ﻠﻒ‬
‫ا ﻘﻴﻘﻲ(‪ ،‬ﺑﻞ ﺗﺪﻓﻊ ﻣﻦ ﻗﺒﻞ اﳌﺆﺳﺴﺔ اﻟ ﺗﻀﻤﻦ اﻧﺘﺎج أو ﺗﻮز ﻊ اﻟﺴﻠﻊ أو ا ﺪﻣﺎت )اﳌ ﻠﻒ اﻟﻘﺎﻧﻮ ﻲ(‪.‬‬
‫‪ ‬ﺿﺮ ﺒﺔ ﻣﺘﻌﻠﻘﺔ ﺑﺎﻟﻘﻴﻤﺔ‪ :‬ﺗﺤﺴﺐ ﺑﻤﻌﺪل ﻣﺤﺪد ﻋ أﺳﺎس ﻗﻴﻤﺔ اﳌﻨﺘﻮج‪.‬‬
‫ﻮ اﻟﺬي‬ ‫‪ ‬ﺿﺮ ﺒﺔ ﺣﻴﺎدﻳﺔ‪ :‬ﻻ ﻳﺆﺛﺮ اﻟﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ ﻋ اﳌ ﻠﻔ ن اﻟﻘﺎﻧﻮﻧﻴ ن ﻛﻮم اﳌﺴ ﻠﻚ ﺧ‬
‫ﻳﺘﺤﻤﻠ ﺎ ﻓﻌﻠﻴﺎ‪ ،‬ﻓﻴﻤﺎ ﺗﺪﻓﻊ اﳌﺆﺳﺴﺔ اﻟﻔﺮق ﺑ ن اﻟﺮﺳﻢ اﳌﺴﺘﺤﻖ ﻋ اﳌﺒﻴﻌﺎت أو ا ﺪﻣﺎت اﳌﻘﺪﻣﺔ‪،‬‬
‫ﻣﺨﺼﻮم ﻣﻨﮫ اﻟﺮﺳﻢ اﻟﺬي ﻣﺲ اﻟﻌﻨﺎﺻﺮاﳌﻜﻮﻧﺔ ﻟﺴﻌﺮاﻟﺘ ﻠﻔﺔ )ﻣﺸ ﻳﺎت(‪.‬‬
‫‪ .2‬ﻣﺠﺎل اﻟﺘﻄﺒﻴﻖ‪:‬‬
‫ﻳﻘﺼﺪ ﺑﻤﺠﺎل اﻟﺘﻄﺒﻴﻖ ﺗﺤﺪﻳﺪ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻟﻌﻤﻠﻴﺎت ا ﺎﺿﻌﺔ ﻟﻠﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ‪ ،‬واﻟ ﻳﻤﻜﻦ‬
‫ﺗﺠﻤﻴﻌ ﺎ ﺑﺼﻔﺔ ﻋﺎﻣﺔ أر ﻊ أﺻﻨﺎف ﻣﻦ اﻟﻌﻤﻠﻴﺎت ‪:‬‬

‫‪ 1.2‬اﻟﻌﻤﻠﻴﺎت اﳌﺘﻌﻠﻘﺔ ﺑﺎﳌﻨﻘﻮﻻت‪ :‬ﻌﺘ ﺑﺼﻔﺔ ﻋﺎﻣﺔ ﺟﻤﻴﻊ ﻋﻤﻠﻴﺎت اﻧﺘﻘﺎل اﻟﺴﻠﻊ وا ﺪﻣﺎت ﺑﻤﻘﺎﺑﻞ‬
‫ﺎص اﻟﻄﺒﻴﻌﻴ ن أو اﳌﻌﻨﻮ ن اﻟﺘﺎ ﻌ ن ﻟﻠﻨﻈﺎم ا ﻘﻴﻘﻲ ﺧﺎﺿﻌﺔ ﻟﻠﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ‬ ‫ﻣﺎدي اﻟ ﻳﻘﻮم ﺎ‬
‫اﳌﻀﺎﻓﺔ ﻣﺎ ﻋﺪا ﺗﻠﻚ اﳌﻌﻔﺎة ﺻﺮاﺣﺔ ﺑﻤﻮﺟﺐ اﻟﻘﺎﻧﻮن‪.‬‬

‫ﻣﻦ إﻋﺪاد اﻟﺪﻛﺘﻮر‪ :‬ﺑﻦ ﺻﻮﺷﺔ ﻳﺰ ﺪ‬ ‫ــــ ـ ـــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ــ ـ ـ ــ ــ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ـــ ـ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ــ ـ ــ ـــ ـ ــ ـ ــ ــ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ـــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـــ ـ ـ ـ ـ ـــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـــ ــ ـ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ــ ـ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـ‬
‫‪23‬‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫ﻣﺤﺎﺿﺮات ﻣﻘﻴﺎس ا ﺎﺳﺒﺔ اﳌﺎﻟﻴﺔ ‪01‬‬
‫‪ 2.2‬اﻟﻌﻤﻠﻴﺎت اﳌﺘﻌﻠﻘﺔ ﺑﺎﻟﻌﻘﺎرات‪ :‬ﺗﺨﻀﻊ ﻟﻠﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺷﻐﺎل اﻟﻌﻘﺎر ﺔ اﻟ‬
‫ﺗﻘﻮم ﺎ ﻣﺆﺳﺴﺎت ﺷﻐﺎل اﻟﻌﻤﻮﻣﻴﺔ‪ ،‬وﻋﻤﻠﻴﺎت ﺑﻴﻊ اﻟﻌﻘﺎرات أو ا ﻼت اﻟﺘﺠﺎر ﺔ وﻛﺬا ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺗﺠﺰﺋﺔ‬
‫‪.‬‬ ‫را‬

‫‪ 3.2‬ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺗﻘﺪﻳﻢ ا ﺪﻣﺎت‪ :‬ﻌﺘ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺗﻘﺪﻳﻢ ا ﺪﻣﺎت ﻣﻦ ﻗﺒﻞ اﳌ ﻠﻔ ن اﻟﺘﺎ ﻌ ن ﻟﻠﻨﻈﺎم ا ﻘﻴﻘﻲ‬
‫ﺎص واﻟﺒﻀﺎ ﻊ‪،‬‬ ‫ﺑﻤﺜﺎﺑﺔ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺧﺎﺿﻌﺔ ﻟﻠﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ ﻣﺜﻞ‪ :‬ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻳﺠﺎر ‪ ،‬ﻧﻘﻞ‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎت اﻟﺒﻨﻮك وﺷﺮ ﺎت اﻟﺘﺄﻣ ن‪ ،‬ﺧﺪﻣﺎت ﺗﺼﺎل و ﻧ ﻧ ﺖ‪ ،‬اﳌ ﻦ ا ﺮة‪ ،‬اﻟﻌﻴﺎدات واﳌﺪارس ا ﺎﺻﺔ‪.‬‬

‫ﻣﻦ ﻗﺎم‬ ‫ﺴﻤﺢ ﻟﻠﻤﺆﺳﺴﺔ ﺑﺎ ﺼﻮل ﻋ ﻣﻨﺘﺠﺎت‬ ‫‪ 4.2‬ﻋﻤﻠﻴﺎت اﻟ ﺴﻠﻴﻢ ﻟﻠﺬات‪ :‬ﻌﺘ اﻟﻌﻤﻠﻴﺎت اﻟ‬
‫ﺑﺈﻧﺘﺎﺟ ﺎ أو ﺑﻨﺎء ﻋﻘﺎرات ﺑﻮﺳﺎﺋﻠ ﺎ ا ﺎﺻﺔ ﺧﺎﺿﻌﺔ ﻟﻠﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ ﺑﺤﻴﺚ ﻌﺘ اﳌﺆﺳﺴﺔز ﻮﻧﺎ‬
‫وﻣﻮردا اﻟﻮﻗﺖ و ﺄ ﺎ ﻗﺎﻣﺖ ﻌﻤﻠﻴﺔ اﻟﺒﻴﻊ ﻟﻨﻔﺴ ﺎ‪.‬‬

‫‪.3‬اﳌﻌﺪﻻت اﻟﻀﺮ ﻴﺔ ﻟﻠﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ‪:‬‬

‫ﻋﺮﻓﺖ ﻣﻌﺪﻻت اﻟﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ اﻟﻌﺪﻳﺪ ﻣﻦ اﻟﺘﻐ ات ﻋ ﻗﻮاﻧ ن اﳌﺎﻟﻴﺔ ا ﺰاﺋﺮ ﺔ‬
‫ﻟﺴﻨﻮات ‪ ،2017 ،2001 ،1997 ،1995‬وا ﺪول اﻟﺘﺎ ﻳﺒ ن ﺗﻄﻮر ﺬﻩ اﳌﻌﺪﻻت ﻋ اﻟﺴﻨﻮات‪:‬‬

‫ﺗﻄﻮر ﻣﻌﺪﻻت اﻟﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ ا ﺰاﺋﺮ‬

‫ﺳﻨﺔ ‪2017‬‬ ‫ﺳﻨﺔ ‪2001‬‬ ‫ﺳﻨﺔ ‪1997‬‬ ‫ﺳﻨﺔ ‪1995‬‬ ‫ﺳﻨﺔ ‪1992‬‬ ‫اﻟﺒﻴﺎن‬
‫‪%09‬‬ ‫‪%07‬‬ ‫‪%07‬‬ ‫‪%07‬‬ ‫‪%07‬‬ ‫اﳌﻌﺪل ا ﻔﺾ ا ﺎص‬
‫ﻣﻠ‬ ‫ﻣﻠ‬ ‫‪%14‬‬ ‫‪%13‬‬ ‫‪%13‬‬ ‫اﳌﻌﺪل ا ﻔﺾ‬
‫‪%19‬‬ ‫‪%17‬‬ ‫‪%21‬‬ ‫‪%21‬‬ ‫‪%21‬‬ ‫اﳌﻌﺪل اﻟﻌﺎدي‬
‫ﻣﻠ‬ ‫ﻣﻠ‬ ‫ﻣﻠ‬ ‫ﻣﻠ‬ ‫‪%40‬‬ ‫اﳌﻌﺪل اﳌﻀﺎﻋﻒ‬
‫ﺳﻤﺎﻋ ن‪ ،‬ﺟﺒﺎﻳﺔ وﻣﺤﺎﺳﺒﺔ اﳌﺆﺳﺴﺔ‪ ،‬اﻟﺼﻔﺤﺔ اﻟﺰرﻗﺎء‪ ،‬ا ﺰاﺋﺮ‪ ،2022 ،‬ص‪.89‬‬ ‫ﻋ‬

‫‪ .4‬ﺣﺴﺎب اﻟﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ‬


‫ﻳﺤﺴﺐ ﻣﺒﻠﻎ اﻟﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ ﻣﻦ ﺧﻼل ﺳﻌﺮ اﻟﺒﻴﻊ ﺧﺎرج اﻟﺮﺳﻢ )‪ (HT‬واﻟﺬي ﻳﺘﻜﻮن ﺳﻌﺮ‬
‫اﻟﺸﺮاء ﺧﺎرج اﻟﺮﺳﻢ)‪ +(HT‬ﺎﻣﺶ اﻟﺮ ﺢ ﻣﻀﺮوب ﻣﻌﺪل اﻟﺮﺳﻢ وﻓﻖ اﳌﻌﺎدﻟﺔ اﻟﺘﺎﻟﻴﺔ‪:‬‬
‫ﻣﺒﻠﻎ اﻟﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ )‪ = (TVA‬اﳌﺒﻠﻎ ﺧﺎرج اﻟﺮﺳﻢ)‪ X (HT‬ﻣﻌﺪل اﻟﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ )‪(TVA‬‬
‫و ﺎﻟﺘﺎ ﻳﻜﻮن ﺳﻌﺮاﻟﺒﻴﻊ ﻣﻊ اﺣ ﺴﺎب ﻞ اﻟﺮﺳﻢ ﺎﻵ ﻲ‪:‬‬
‫اﳌﺒﻠﻎ ﺑﺎﺣ ﺴﺎب ﻞ اﻟﺮﺳﻮم )‪ = (TTC‬اﳌﺒﻠﻎ ﺧﺎرج اﻟﺮﺳﻢ )‪ + (HT‬ﻣﻌﺪل اﻟﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ )‪(TVA‬‬
‫ﻣﻦ أﺟﻞ ﺣﺴﺎب اﳌﺒﻠﻎ ﺧﺎرج اﻟﺮﺳﻢ )‪ ( HT‬ﻣﻦ ﻣﺒﻠﻎ ﻣﺘﻀﻤﻦ اﻟﺮﺳﻢ)‪ (TTC‬ﺴﺘﻌﻤﻞ ﻣﻌﺎﻣﻞ اﻟﺘﺤﻮ ﻞ ‪+1) /1‬ﻣﻌﺪل‬ ‫‪-‬‬
‫اﻟﺮﺳﻢ(‬

‫ﻣﻦ إﻋﺪاد اﻟﺪﻛﺘﻮر‪ :‬ﺑﻦ ﺻﻮﺷﺔ ﻳﺰ ﺪ‬ ‫ــــ ـ ـــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ــ ـ ـ ــ ــ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ـــ ـ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ــ ـ ــ ـــ ـ ــ ـ ــ ــ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ـــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـــ ـ ـ ـ ـ ـــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـــ ــ ـ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ــ ـ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـ‬
‫‪24‬‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫ﻣﺤﺎﺿﺮات ﻣﻘﻴﺎس ا ﺎﺳﺒﺔ اﳌﺎﻟﻴﺔ ‪01‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪:01‬‬

‫اﺷ ى أﺣﺪ اﻟﺘﺠﺎر ﺳﻠﻌﺔ ﺑﻘﻴﻤﺔ ‪ 150 000‬ﺧﺎرج اﻟﺮﺳﻢ‪ ،‬وأراد ﺑﻴﻌ ﺎ ﺎﻣﺶ ر ﺢ ﻣﻌﺪﻟﮫ ‪ ،%12‬أﺣﺴﺐ ﻣﺒﻠﻎ اﻟﺮﺳﻢ‬
‫ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ وﺳﻌﺮ اﻟﺒﻴﻊ ﻣﻊ اﺣ ﺴﺎب ﻞ اﻟﺮﺳﻮم ﻣﻊ اﻟﻌﻠﻢ أن ﻣﻌﺪل ‪.%19 =TVA‬‬
‫ا ﻞ‪:‬‬
‫ﺣﺴﺎب ﺳﻌﺮاﻟﺒﻴﻊ ﺧﺎرج اﻟﺮﺳﻢ= ﺳﻌﺮاﻟﺸﺮاء ﺧﺎرج اﻟﺮﺳﻢ ‪ +‬ﺎﻣﺶ اﻟﺮ ﺢ‬
‫ﺎﻣﺶ اﻟﺮﺢ = ﺳﻌﺮاﻟﺸﺮاء * ﻣﻌﺪل ﺎﻣﺶ اﻟﺮﺢ= ‪18 000 =0.12 * 150 000‬‬
‫ﺳﻌﺮاﻟﺒﻴﻊ ﺧﺎرج اﻟﺮﺳﻢ= ‪.168 000 = 1.12 * 150 000 = 18 000 + 150 000‬‬
‫ﻣﺒﻠﻎ اﻟﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ )‪ = (TVA‬اﳌﺒﻠﻎ اﻟﺒﻴﻊ ﺧﺎرج اﻟﺮﺳﻢ)‪ X (HT‬ﻣﻌﺪل اﻟﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ )‪(TVA‬‬
‫= ‪3192 = 0.19 X168 000‬‬
‫ﺳﻌﺮاﻟﺒﻴﻊ ﻣﻊ ﻞ اﻟﺮﺳﻮم = ‪.19992 =1.19 *168 000 =3192+168 000‬‬
‫ﻴﻞ ا ﺎﺳ ﻟﻠﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ‪:‬‬ ‫‪ .5‬اﻟ‬
‫ﻋﻨﺪ اﻟﺒﺎ ﻊ‪:‬‬
‫اﳌﺒﺎﻟﻎ‬ ‫اﻟﺒﻴﺎن‬ ‫أرﻗﺎم ا ﺴﺎﺑﺎت‬
‫داﺋﻦ‬ ‫ﻣﺪﻳﻦ‬ ‫داﺋﻦ‬ ‫ﻣﺪﻳﻦ‬
‫‪-----------//----------------‬‬
‫‪199 920‬‬ ‫ح‪/‬ز ﺎﺋﻦ‬ ‫‪411‬‬
‫ح‪/‬ﻣﺒﻴﻌﺎت ﺑﻀﺎ ﻊ‬
‫‪700‬‬
‫‪168 000‬‬
‫ح‪ tva /‬ﻋ اﳌﺒﻴﻌﺎت‬ ‫‪4457‬‬
‫‪31 920‬‬
‫ﺑﻴﻊ ﺑﻀﺎﻋﺔ‬
‫‪---------------- // ----------------‬‬
‫‪150 000‬‬ ‫ح‪ /‬ﻣﺸ ﻳﺎت اﻟﺒﻀﺎ ﻊ اﳌﺒﺎﻋﺔ‬ ‫‪600‬‬
‫ح‪ /‬ﺑﻀﺎ ﻊ‬ ‫‪30‬‬
‫‪150 000‬‬
‫إﺧﺮاج اﻟﺒﻀﺎﻋﺔ‬
‫ﻋﻨﺪ اﳌﺸ ي‪:‬‬
‫اﳌﺒﺎﻟﻎ‬ ‫اﻟﺒﻴﺎن‬ ‫أرﻗﺎم ا ﺴﺎﺑﺎت‬
‫داﺋﻦ‬ ‫ﻣﺪﻳﻦ‬ ‫داﺋﻦ‬ ‫ﻣﺪﻳﻦ‬
‫‪-----------//----------------‬‬
‫‪199 920‬‬ ‫ح‪ /‬ﻣﺸ ﻳﺎت ﺑﻀﺎ ﻊ‬ ‫‪380‬‬
‫‪168 000‬‬ ‫ح ‪/ tva‬ﻋ اﳌﺸ ﻳﺎت‬ ‫‪4456‬‬
‫ح‪ /‬ﻣﻮردون‬ ‫‪401‬‬
‫‪31 920‬‬
‫ﺷﺮاء ﺑﻀﺎﻋﺔ‬
‫‪---------------- // ----------------‬‬
‫‪30‬‬
‫‪199 920‬‬ ‫ح‪ /‬ﺑﻀﺎ ﻊ‬
‫ح‪ /‬ﻣﺸ ﻳﺎت ﺑﻀﺎ ﻊ‬ ‫‪380‬‬
‫‪199 920‬‬
‫دﺧﺎل اﻟﺒﻀﺎﻋﺔ ﻟﻠﻤﺨﺰن‬

‫ﻣﻦ إﻋﺪاد اﻟﺪﻛﺘﻮر‪ :‬ﺑﻦ ﺻﻮﺷﺔ ﻳﺰ ﺪ‬ ‫ــــ ـ ـــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ــ ـ ـ ــ ــ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ـــ ـ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ــ ـ ــ ـــ ـ ــ ـ ــ ــ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ـــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـــ ـ ـ ـ ـ ـــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـــ ــ ـ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ــ ـ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـ‬
‫‪25‬‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫ﻣﺤﺎﺿﺮات ﻣﻘﻴﺎس ا ﺎﺳﺒﺔ اﳌﺎﻟﻴﺔ ‪01‬‬
‫‪.6‬ﺣﺎﻻت اﺳ ﺟﺎع اﻟﺮﺳﻢ‪:‬‬
‫ﻧﻘﺼﺪ ﺑﺎﻻﺳ ﺟﺎع‪ ،‬اﻗﺘﻄﺎع اﻟﺮﺳﻮم اﻟﻘﺎﺑﻠﺔ ﻟﻼﺳ ﺟﺎع ﺧﻼل اﻟﺸ ﺮ ﻣﻦ اﻟﺮﺳﻮم ا ﺼﻠﺔ ﺧﻼل‬
‫ﻧﻔﺲ اﻟﻔ ة‪ ،‬ﻗﺒﻞ اﻟ ﺴﺪﻳﺪ ﳌﺼ ﺔ اﻟﻀﺮاﺋﺐ‪ ،‬وﻟ ﺬا ﺗﻘﻮم اﳌﺆﺳﺴﺔ ﺑﺈﻋﺪاد ﺗﺼﺮ ﺢ اﻟﺮﺳﻢ ﻗﺒﻞ ‪ 20‬ﻣﻦ‬
‫وﺛﻴﻘﺔ ‪.G50‬‬ ‫اﻟﺸ ﺮ اﳌﻮا‬
‫و ﻨﺎك ﺛﻼث ﺣﺎﻻت ﻟﻼﺳ ﺟﺎع ‪:‬‬
‫ا ﺎﻟﺔ‪ :01‬اﻟﻔﺮق ﻣﻌﺪوم‬
‫وﻓﻴﮫ ﻳ ﺴﺎوى اﻟﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ ا ﺼﻞ ح‪ 4457/‬ﻣﻊ اﻟﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ اﳌﺪﻓﻮع‬
‫ح‪ ،4456/‬ﺑﺤﻴﺚ ﻻ ﻳﺒﻘﻰ ﻟﻠﻤﺆﺳﺴﺔ أي ﺣﻖ أو دﻳﻦ ﺗﺠﺎﻩ ﻣﺼ ﺔ اﻟﻀﺮاﺋﺐ‪.‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳ ﻴﺎ ﻳﺘﻢ ﺗﺮﺻﻴﺪ ا ﺴﺎﺑ ن ﻣﻊ ﻌﻀ ﻤﺎ وﻓﻖ اﻟﻘﻴﺪ اﳌﻮا ‪:‬‬
‫اﳌﺒﺎﻟﻎ‬ ‫اﻟﺒﻴﺎن‬ ‫أرﻗﺎم ا ﺴﺎﺑﺎت‬
‫داﺋﻦ‬ ‫ﻣﺪﻳﻦ‬ ‫داﺋﻦ‬ ‫ﻣﺪﻳﻦ‬
‫‪ ----------------‬ﻗﺒﻞ ‪20‬ﻣﻦ اﻟﺸ ﺮاﳌﻮا ‪-----------‬‬
‫‪XXXXX‬‬ ‫ح‪ tva /‬ﻋ اﳌﺒﻴﻌﺎت )ﻣﺤﺼﻠﺔ(‬ ‫‪4457‬‬
‫‪XXXXX‬‬ ‫ح ‪/ tva‬ﻋ اﳌﺸ ﻳﺎت)ﻗﺎﺑﻠﺔ ﻟﻼﺳ ﺟﺎع(‬ ‫‪4456‬‬
‫اﻋﺪاد ﺗﺼﺮﺢ ﺷ ﺮ‪......‬‬

‫ا ﺎﻟﺔ‪ :02‬اﻟﻔﺮق ﺳﺎﻟﺐ‬


‫وﻓﻴﮫ ﻳﻜﻮن ﻣﺒﻠﻎ اﻟﺮﺳﻢ اﻟﻘﺎﺑﻞ ﻟﻼﺳ ﺟﺎع أﻛ ﻣﻦ اﻟﺮﺳﻢ ا ﺼﻞ‪ ،‬ﻳ ﺘﺞ ﻋﻦ ﺬا اﻟﻔﺮق ﺴ ﻴﻖ ﺿﺮ ﺗﺠﺎﻩ‬
‫ﻣﺼ ﺔ اﻟﻀﺮاﺋﺐ ﻳﻘﺘﻄﻊ ﻣﻦ اﻟﺘﺼﺮ ﺢ اﻟﻼﺣﻖ ﺧﻼل اﻟﺸ ﺮاﳌﻮا ‪.‬‬
‫ا ﺎﻧﺐ اﳌﺪﻳﻦ‪،‬‬ ‫ﻣﺤﺎﺳ ﻴﺎ ﻳﺘﻢ ﺗﺮﺻﻴﺪ ا ﺴﺎﺑ ن ﻛﻤﺎ ﻳ ﻣﻊ ﻇ ﻮر ا ﺴﺎب ‪ ) 44566‬ﺴ ﻴﻖ ﻋ ‪(TVA‬‬
‫ﻛﻤﺖ ﻳ ‪:‬‬

‫اﳌﺒﺎﻟﻎ‬ ‫اﻟﺒﻴﺎن‬ ‫أرﻗﺎم ا ﺴﺎﺑﺎت‬


‫داﺋﻦ‬ ‫ﻣﺪﻳﻦ‬ ‫داﺋﻦ‬ ‫ﻣﺪﻳﻦ‬
‫‪ ----------------‬ﻗﺒﻞ ‪20‬ﻣﻦ اﻟﺸ ﺮاﳌﻮا ‪-----------‬‬
‫‪XXXXX‬‬ ‫ح‪ tva /‬ﻋ اﳌﺒﻴﻌﺎت )ﻣﺤﺼﻠﺔ(‬ ‫‪4457‬‬
‫‪XXXX‬‬ ‫ح‪ /‬ﺴ ﻴﻖ ﻋ ‪TVA‬‬ ‫‪44566‬‬
‫‪XXXXXX‬‬ ‫ح ‪/ tva‬ﻋ اﳌﺸ ﻳﺎت)ﻗﺎﺑﻠﺔ ﻟﻼﺳ ﺟﺎع(‬ ‫‪4456‬‬
‫اﻋﺪاد ﺗﺼﺮﺢ ﺷ ﺮ‪......‬‬

‫ﻣﻦ إﻋﺪاد اﻟﺪﻛﺘﻮر‪ :‬ﺑﻦ ﺻﻮﺷﺔ ﻳﺰ ﺪ‬ ‫ــــ ـ ـــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ــ ـ ـ ــ ــ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ـــ ـ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ــ ـ ــ ـــ ـ ــ ـ ــ ــ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ـــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـــ ـ ـ ـ ـ ـــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـــ ــ ـ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ــ ـ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـ‬
‫‪26‬‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫ﻣﺤﺎﺿﺮات ﻣﻘﻴﺎس ا ﺎﺳﺒﺔ اﳌﺎﻟﻴﺔ ‪01‬‬
‫ا ﺎﻟﺔ‪ :03‬اﻟﻔﺮق ﻣﻮﺟﺐ‬
‫و ﻜﻮن ﻓﻴﮫ ﻣﺒﻠﻎ اﻟﺮﺳﻢ اﻟﻘﺎﺑﻞ ﻟﻼﺳ ﺟﺎع أﻗﻞ ﻣﻦ اﻟﺮﺳﻢ ا ﺼﻞ‪ ،‬ﻌ أﻧﮫ ﻨﺎك رﺳﻢ واﺟﺐ اﻟﺪﻓﻊ‬
‫ﳌﺼ ﺔ اﻟﻀﺮاﺋﺐ ﺑﻘﻴﻤﺔ اﻟﻔﺮق‪.‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳ ﻴﺎ ﻳﺘﻢ ﺗﺮﺻﻴﺪ ا ﺴﺎﺑ ن ﻣﻊ ﻇ ﻮر ا ﺴﺎب ‪ 4455‬رﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ واﺟﺐ اﻟﺪﻓﻊ ا ﺎﻧﺐ‬
‫اﻟﺪاﺋﻦ‪ ،‬ﻛﻢ ﻳ ‪:‬‬
‫اﳌﺒﺎﻟﻎ‬ ‫اﻟﺒﻴﺎن‬ ‫أرﻗﺎم ا ﺴﺎﺑﺎت‬
‫داﺋﻦ‬ ‫ﻣﺪﻳﻦ‬ ‫داﺋﻦ‬ ‫ﻣﺪﻳﻦ‬
‫‪ ----------------‬ﻗﺒﻞ ‪20‬ﻣﻦ اﻟﺸ ﺮ اﳌﻮا ‪-----------‬‬
‫‪XXXXX‬‬ ‫ح‪ tva /‬ﻋ اﳌﺒﻴﻌﺎت )ﻣﺤﺼﻠﺔ(‬ ‫‪4457‬‬
‫‪XXXXXX‬‬ ‫ح ‪/ tva‬ﻋ اﳌﺸ ﻳﺎت)ﻗﺎﺑﻠﺔ ﻟﻼﺳ ﺟﺎع(‬ ‫‪4456‬‬
‫‪XXX‬‬ ‫ح‪ TVA/‬واﺟﺐ اﻟﺪﻓﻊ‬ ‫‪4455‬‬
‫اﻋﺪاد ﺗﺼﺮﺢ ﺷ ﺮ‪......‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﺔ ﺴﺪﻳﺪ اﻟﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ‪:‬‬
‫ﺣﺎﻟﺔ وﺟﻮد ﻓﺮق ﻣﻮﺟﺐ‪ ،‬ﻓﺒﻌﺪ إﻋﺪاد‬ ‫ا ﺎﻟﺔ اﻟﻮﺣﻴﺪة اﻟ ﻳﺘﻢ ﻓ ﺎ اﻟ ﺴﺪﻳﺪ ﳌﺼ ﺔ اﻟﻀﺮاﺋﺐ‪،‬‬
‫اﻟﺘﺼﺮ ﺢ ﻧﻘﻮم ﺑ ﺴﺪﻳﺪ اﻟﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ ﳌﺼ ﺔ اﻟﻀﺮاﺋﺐ ﻗﺒﻞ ‪20‬ﻣﻦ اﻟﺸ ﺮ اﳌﻮا وﻧﻘﻮم‬
‫ﻴﻞ اﻟﺘﺎ ‪:‬‬ ‫ﺑﺎﻟ‬
‫اﳌﺒﺎﻟﻎ‬ ‫اﻟﺒﻴﺎن‬ ‫أرﻗﺎم ا ﺴﺎﺑﺎت‬
‫داﺋﻦ‬ ‫ﻣﺪﻳﻦ‬ ‫داﺋﻦ‬ ‫ﻣﺪﻳﻦ‬
‫‪----------------‬ﻗﺒﻞ ‪20‬ﻣﻦ اﻟﺸ ﺮاﳌﻮا ‪----------‬‬
‫‪XXXXX‬‬ ‫ح‪ TVA/‬واﺟﺐ اﻟﺪﻓﻊ‬ ‫‪4455‬‬
‫‪XXXXXX‬‬ ‫ح‪/‬اﻟﺒﻨﻚ‬ ‫‪512‬‬
‫ﺴﺪﻳﺪ اﻟﺮﺳﻢ ﻋ اﻟﻘﻴﻤﺔ اﳌﻀﺎﻓﺔ اﻟﻮاﺟﺐ اﻟﺪﻓﻊ‬

‫ﻣﻦ إﻋﺪاد اﻟﺪﻛﺘﻮر‪ :‬ﺑﻦ ﺻﻮﺷﺔ ﻳﺰ ﺪ‬ ‫ــــ ـ ـــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ــ ـ ـ ــ ــ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ـــ ـ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ــ ـ ــ ـــ ـ ــ ـ ــ ــ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ـــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـــ ـ ـ ـ ـ ـــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـــ ــ ـ ـ ــ ـ ــ ـ ــ ــ ـ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـ‬
‫‪27‬‬

You might also like