1

AutoCAD

AutoCAD
AutoCAD, tüm dünyada başta mühendisler ve
mimarlar tarafından kullanılan, dünyaca tanınan
yazılım firması Autodesk tarafından hazırlanan,
bilgisayar destekli çizim-tasarım yazılımıdır. Gerek
kullanım ve öğrenim kolaylığı gerekse kullanıcı
kitlesinin çok geniş olması tüm dünyada tartışmasız
kullanılan en yaygın çizim yazılımı olmasını Ayrıntılar
sağlamıştır. Son olarak 2007 sürümü çıkmıştır.
Yapımcı Firma Autodesk
Son Sürüm AutoCAD 2007
İşletim Sistemi Windows
Yazılım Türü 2B Teknik Çizim
3B Modelleme
Lisans 30 gün deneme;
3995 dolar

Autocad Versiyon Tarihçesi

• Version 1.0 (Release 1) - Aralık 1982

• Version 1.2 (Release 2) - Nisan 1983
• Version 1.3 (Release 3) - August 1983
• Version 1.4 (Release 4) - Ekim 1983
• Version 2.0 (Release 5) - Ekim 1984
• Version 2.1 (Release 6) - Mayıs 1985
• Version 2.5 (Release 7) - Haziran 1986
• Version 2.6 (Release 8) - Nisan 1987
• Release 9 - Eylül 1987
• Release 10 - Ekim 1988
• Release 11 - Ekim 1990
• Release 12 - Haziran 1992 (Apple Macintosh için)
• Release 13 - Kasım 1994 (IRIX için)
• Release 14 - Şubat 1997
• AutoCAD 2000 (R15.0) - Mart 1999
• AutoCAD 2000i (R15.1)- July 2000
• AutoCAD 2002 (R15.6) - Haziran 2001
• AutoCAD 2004 (R16.0) - Mart 2003
• AutoCAD 2005 (R16.1) - Mart 2004
• AutoCAD 2006 (R16.2) - Mart 2005
• AutoCAD 2007 (R17.0) - Mart 2006
 2

Autodesk
Autodesk endüstriyel kullanıma dönük profesyonel yazılımlar geliştiren bir ABD firmasıdır.
Dünyada en çok kullanılan endüstriyel amaçlı yazılımları portföyünde bulundurmakla birlikte
en çok yazılım kodu üreten firmaların başında olmasıyla da tanınır. en çok kullanılan yazılımı
Autocad'dir.

2005 yılında SGI firmasının yazılım grubu olan Alias firmasını da satın almasıyla gündeme
gelmiştir. Ürün yelpazesinde; inşaat, makine, endüstri, mimari ve sinema alanına yönelik
ürünleri vardır. Alanında ilk ürünleri son kullanıcı için üretmesi nedeniyle özellikle ABD
dışındaki bazı ülke üniversitelerinde yazılımları öğretim anlamında ders olarak okutulur.
ABD'de ise en büyük rakibi daha geniş bir yazılım gamına sahip olanBentley firmasıdır.

CAD
(Computer-Aided Design, Bilgisayar Destekli Tasarım)

Bazı Cad Programları

AutoCAD
Microstation
IntelliCAD
ArchiCAD
PowerCAD
TurboCAD
Fastcad

Modern bir CAD sistemi ile bazı yapılabilece işlemler;

• Wireframe (nesnenin iskelet hali) geometri oluşturma

• 3 Boyutlu modelleme, Katı modelleme
• Serbest yüzey modelleme
• Katı modellerden mühendislik çizimleri elde etme
• Tasarlanan bileşenleri tekrar kullanabilme
• Üretim için geliştirilen modelin tasarımında istenilen değişiklikleri kolayca yapabilme
• Tasarım bileşenlerini otomatik olarak üretme
• Tasarım kurallarının ve tasarım özelliklerini kontrol etme
• Fiziksel prototipi olmadan tasarımın simülasyonu
• Diğer yazılımlardan veri alma veya verme
• Üretim kolaylığına yönelik tasarımdan çıktı alma
• Direk olarak üretim aşamasındaki makinelere çıktı verme
• Programlanabilir tasarım çalışmaları ve optimizasyonu
 3

CAM
(Computer-Aided Manufacturing., Bilgisayar Destekli Üretim)çizimin bilgisayar destekli
CNC makineleri ile bir projeyi uygulamanın 1. aşamasına geçirme, şekil verme işlemi.

AutoCAD DWG
DWG, Cad programlarının ortak olarak tanıdığı bir çizim dosya formatıdır. Orjinal olarak ilk
defa Intercad Cad Paketi ile kullanılmaya başlanmış ve daha sonra Autodesk firması bu
formatı kendi Cad programı olan Autocad için satın alıp kullanmaya başlamıştır.

AutoCAD DXF
AutoCAD DXF (Drawing Interchange Format, Drawing Exchange Format) is a CAD için
dosya formatıdır. Autodesk tarafından geliştirilmiş ve Autocad ile diğer Cad programları
arasında veri değişimi işlemleri için kullanılmıştır. Birçok Cad programı tarafından
tanınabilen ortak bir dosya formatı olduğu için programlar arası veri taşınımında büyük
kolaylıklar sağlamıştır.

DWF
DWF, (Design Web Format) dosya formatı, Autodesk tarafından geliştrilmiştir. Açık, güveli
bir dosya formatıdır. Çizimlerin dağıtımı, görüntülenmesi ve yazdırılması gibi işlemler için
oldukça etkili bir dosya formatıdır. DWF dosyaları yüksek oranda sıkıştırılmış dosyalardır.
 4

DRAW araç çubuğu/menüsünde bulunan çizim komutları

LINE : (Çizgi) Başlangıç noktası ile bitiş noktası arasındaki düz çizgileri çizmek için
kullanılan bir komuttur.

Kullanım şekli
• Draw menüsünde bulunan Line seçeneği ile
• Draw araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “line” yazarak

Çizgi çizmek için

1. Komut başlatın
2. Mouse ile yada komut satırından başlangıç noktasını belirtin
3. Başlangıç noktasından bitiş noktasına kadar olan parçanın uzunluğunu belirleyin
4. Parçanın bitiş noktasından çizim devam edecekse aynı işlemleri tekrarlayın, çizim
bitecekse Enter tuşuna basın yada sağ tuş ile Enter seçeneğini klikleyin. Son çizim geri
almak isterseniz komut satırından “u” yazın veya sağ tuş ile “undo” seçeneğini
klikleyin.

Örnek Çizim :

CONSTRUCTION LINE : (Yapı Çizgisi) Proje içerisine sonu olmayan yatay, dikey
veya herhangi bir açıda düz çizgi çizmek için kullanılır.

Komut Parametreleri :
 5

Bu parametreleri kullanmak için komut satırından seçim yapabilir veya komutu

başlattıktan sonra sağ tuş menüsü ile parametre seçimi yapabilirsiniz.

[Hor/Ver/Ang/Bisect/Offset]
Hor : Yatay Construction Line çizilir.

Ver : Dikey Construction Line çizilir.

Ang : Açı vererek Construction Line çizilir.

Bisect : Verilen açı ile kesişen bir Construction Line çizilir.

Ofset : Diğer çizim nesnelerine paralel bir Construction Line çizilir.

Kullanım şekli
• Draw menüsünde bulunan Construction Line seçeneği ile
• Draw araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “xline” yazarak

İki nokta belirterek Construction Line çizmek için

1. Yukarıda belirtildiği gibi komutu başlatın
2. Construction Line’in başlangıç noktasını belirtin
3. Yatay, dikey veya herhangi bir açı ile çizimi tamamlayın
4. Çizimi bitirmek için Enter tuşuna basın yada sağ tuşa tıklayın
 6

Örnek Çizim :

RAY : Construction Line komutuna benzer olarak çalışan bir komuttur. Üç boyutlu koordinat
referans çizgisi çizmek için kullanılabilir.

Kullanım şekli
• Draw menüsünde bulunan Ray seçeneği ile
• Komut satırında “ray” yazarak

Ray çizmek için

1. Komutu başlatın
2. Koordinat çizgisinin merkezini belirtin,
3. X boyutlu koordinat çizgisinin birincisini çizin, aynı şekilde ikinci ve
üçüncüsünü, X. Çizgisini çizin,
4. Çizimi bitirmek için Enter tuşuna basın veya sağ tuş Enter seçeneğini
klikleyin

Örnek Çizim :
 7

MULTILINE : Birbirine paralel düz çizgiler çizmek için kullanılır.

Kullanım şekli
• Draw menüsünde bulunan Multline seçeneği ile
• Komut satırında “mline” yazarak

Komut Parametreleri :
Bu parametreleri kullanmak için komut satırından seçim yapabilir veya komutu
başlattıktan sonra sağ tuş menüsü ile parametre seçimi yapabilirsiniz.

[Justification/Scale/STyle]:

Justification : Top, Bottom ve Zero seçenekleri mevcuttur. Çizim yapılırken üstten,

alttan referans almak için kullanılır.

Top, Bottom, Zero

 8

Scale : Paralel çizgilerin arasındaki uzaklığı değiştirmek için kullanılır.

STyle : Değişik çizgi stillerinin kullanılmasını sağlar. MLN uzantılı çizgi stil dosyaları
kullanılabilir. Bu dosyaları yüklemek veya değiştirmek için Format->Multiline Styles Menü
komutunu kullanabilirsiniz.

Multiline çizmek için

1. Draw->Multiline menü seçeneği ile komutu başlatın,
2. Komuta ait parametreleri kullanacaksanız bunları komut satırından girin veya sağ tuş
menüsü ile seçimini yapın. Kullanmayacaksanız, başlangıç noktasını verin
3. Bir sonraki bitiş noktasına kadar çiziminizi yapın,
4. Çizim kapatılacaksa sağ tuş Close seçiminizi yapın, kapatılmayacaksa Enter tuşuna
basın veya sağ tuş Enter seçimini yapın.

Örnek Çizim :

POLYLINE :Birbirine bağlı düz çizgi segmentlerinden (Parça) oluşturulmuş tek bir
bütün halindeki bir çizim nesnesidir. Bu komut ile düz çizgi (Line) ve daire yayı (Arc) ile
birleşik olan çizimler de yapılabilir.

Kullanım şekli
• Draw menüsünde bulunan Polyline seçeneği ile
• Draw araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “pline” yazarak
 9

Komut Parametreleri :
Bu parametreleri kullanmak için komut satırından seçim yapabilir veya komutu
başlattıktan sonra sağ tuş menüsü ile parametre seçimi yapabilirsiniz.

[Arc/Halfwidth/Length/Undo/Width]

Arc : Line ile birlikte veya tek başına daire yayı çizmek için kullanılır. Daire yayı (Arc)
çizimini kolaylaştıran alt parametreleri bulunmaktadır.

[Angle/CEnter/CLose/Direction/Halfwidth/Line/Radius/Second pt/Undo/Width]

Angle : Arc segmentinin başlangıç noktasından itibaren Açı vererek yayı çizer.

CEnter : Arc segmentinin merkez noktasını tanımlayarak yayı çizer.

Specify center point of arc:Specify a point (2)
Specify endpoint of arc or [Angle/Length]:Specify a point (3) or enter an option

CLose : Polyline’i bir daire yayı olarak kapatır.

Direction : Arc segmenti için bir başlangıç yönü belirtmeyi sağlar.

Specify the tangent direction from the start point of arc:Specify a point (2)
Specify endpoint of arc: Specify a point (3)

Halfwidth : Geniş polyline arc segmentinin merkez noktasından itibaren olan genişliğini
belirler.
Specify starting half-width <current>: Enter a value or press ENTER
Specify ending half-width <starting width>: Enter a value or press ENTER
 10

Line : Arc çiziminden çıkıp Line çizimine geçmeyi sağlar.

Radius : Arc segmentinin yarıçapını vererek çizim yapmayı sağlar.

Specify radius of arc: Specify a distance
Specify endpoint of arc or [Angle]:Specify a point or enter a

Second pt : Üç nokta alarak arc segmentini çizmeyi sağlar.

Specify second point on arc:Specify a point (2)
Specify end point of arc: Specify a point (3)

Undo: En son çizilen Arc segmenti çizimini geri almayı sağlar.

Width: Arc segmentinin genişliğini belirler.

Specify starting width <current>: Enter a value or pressENTER
Specify ending width <starting width>: Enter a value or press ENTER

Halfwidth : Polyline line parçasının merkez noktasından olan genişliğini belirtmek için
kullanılır. Bu genişliği komut satırından veya Mouse ile verebilirsiniz.

Length : Aynı açıdaki bir önceki segmentin belirtilen uzunluk kadar çizilmesini sağlar.
 11

Undo : Polyline çizim adımının bir yanlış çizilmesi durumunda bir önceki adıma
dönmesini sağlar.

Width : Line segmentinin genişliğini belirtir.

Close : Aktif pozisyondan başlangıç noktasına doğru çizimi birleştirir.

Önce Sonra

Düz çizgi (Line) segmenti çizmek için

1. Draw->Polyline komutunu seçin veya kullanım şeklinde belirtildiği gibi komutu
başlatın
2. Polyline’ın birinci noktasını belirleyin
3. Birinci segmentin bitiş noktasını belirleyin
4. Gerek duyulan segmenter için aynı işlemleri tekrarlayın
5. Polyline çizimini olduğu yerde bitirmek için Enter tuşuna basın veya sağ tuş Enter
seçeneğini klikleyin. Bu çizimin başlangıç ile bulunulan pozisyon arasında bağlantı
kurmak için “c” tuşuna basın veya sağ tuş Close seçeneğini klikleyin.

Line ve Arc karışık Polyline segmenti çizmek için

1. Draw->Polyline komutunu seçin veya kullanım şeklinde belirtildiği gibi komutu
başlatın
2. Polyline segmentinin başlangıç noktasını belirleyin
3. Polyline segmentinin bitiş noktasını belirleyin
• Arc çizim moduna geçmek için “a” tuşuna basın veya sağ tuş Arc seçeneğini klikleyin
• Line çizim moduna dönmek için “L” tuşuna basın veya sağ tuş Line seçeneğini
klikleyin.
4. Gerektiği kadar Polyline segmenti çizin
5. Polyline çizimini olduğu yerde bitirmek için Enter tuşuna basın veya sağ tuş Enter
seçeneğini klikleyin. Bu çizimin başlangıç ile bulunulan pozisyon arasında bağlantı
kurmak için “c” tuşuna basın veya sağ tuş Close seçeneğini klikleyin.

Geniş Polyline çizmek için

1. Draw->Polyline komutunu seçin veya kullanım şeklinde belirtildiği gibi komutu
başlatın
2. Line segmentinin başlangıç noktasını belirleyin
3. “w” tuşuna basın (width) veya sağ tuş Width seçeneğini klikleyin
4. Line segmentinin başlangıç genişliğini ve bitiş genişliğini verin
5. Gerektiği kadar Polyline segmenti çizin
6. Polyline çizimini olduğu yerde bitirmek için Enter tuşuna basın veya sağ tuş Enter
seçeneğini klikleyin. Bu çizimin başlangıç ile bulunulan pozisyon arasında bağlantı
kurmak için “c” tuşuna basın veya sağ tuş Close seçeneğini klikleyin.
 12

Örnek Çizim :

POLYGON : Çokgen çizmek için kullanılır. Polygon komutu ile 3-1024 eşit kenar arasında
çokgen çizilebilir. Kareler, eşkenar üçgenler, sekizgenler vs. çizimleri bu komut ile
yapabilirsiniz. Poligon çizimi bir daire içerisine yerleştirilerek gerçekleştirilir. Önce çokgenin
kenar sayısı verilir sonra bu çokgenin içine yerleştirileceği dairenin yarıçapı verilir. Ayrıca
daire içine yerleştirilerek çizim yapmanın yanı sıra, çokgenin herhangi bir kenarın başlangıç
ve bitiş noktasını vererek de çizimi yapabilirsiniz.

Kullanım şekli
• Draw menüsünde bulunan Polygon seçeneği ile
• Draw araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “polygon” yazarak

Çokgeni (Polygon ) 3 değişik metotla çizebilirsiniz,

1. inscribed : Polygon merkezi ile herhangi bir kenarın bitiş noktası arasındaki mesafe
bilindiği zaman yarıçapını belirleyerek çokgeni çizme
 13

1 : Polygonun merkezi, 2: Yarıçapın uzunluğu

2. circumscribed : Polygon merkezi ile herhangi bir kenarın orta noktası arasındaki
uzaklık bilindiği zaman yarıçapını belirleyerek çokgeni çizme

1 : Polygonun merkezi, 2: Yarıçapın uzunluğu

3. Edge : Polygonu yerleştireceğiniz yerdeki herhangi bir kenarın uzunluğu belirterek

çokgeni çizme

Circumscribed metodu ile bir Polygon çizmek için

1. Draw->Polygon komutunu seçin veya kullanım şeklinde belirtildiği gibi komutu
başlatın
2. Komut satırından çokgenin kenar sayısını girin ve Enter tuşuna basın
3. Polygonun merkezini belirleyin (1)
4. “c” tuşuna basın veya sol tuş “Circumscribed about circle” seçeneğini seçin
5. Yarıçapın uzunluğunu belirleyin (2)
 14

Inscribed metodu ile bir Polygon çizmek için

1. Draw->Polygon komutunu seçin veya kullanım şeklinde belirtildiği gibi komutu
başlatın
2. Komut satırından çokgenin kenar sayısını girin ve Enter tuşuna basın
3. Polygonun merkezini belirleyin
4. “i” tuşuna basın veya sol tuş “Inscribed in circle” seçeneğini seçin
5. Yarıçapın uzunluğunu belirleyin

Edge metodu ile bir Polygon çizmek için

1. Draw->Polygon komutunu seçin veya kullanım şeklinde belirtildiği gibi komutu
başlatın
2. Komut satırından çokgenin kenar sayısını girin ve Enter tuşuna basın
3. “e” tuşuna basın veya sağ tuş Edge seçeneğini seçin
4. Polygon segmentinin başlangıç noktasını belirleyin
5. Polygon segmentinin bitiş noktasını belirleyin

Örnek Çizim :

RECTANGLE: Dikdörtgen çizmek için kullanılan çizim komutudur.

Kullanım şekli
• Draw menüsünde bulunan Rectangle seçeneği ile
• Draw araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “rectang veya ractangle” yazarak

Komut Parametreleri :
Bu parametreleri kullanmak için komut satırından seçim yapabilir veya komutu
başlattıktan sonra sağ tuş menüsü ile parametre seçimi yapabilirsiniz.
 15

[Chamfer/Elevation/Fillet/Thickness/Width]

Chamfer: Dikdörtgen için Chamfer (Yiv) uzaklığını ayarlar

Komut satırı :
Specify first chamfer distance for rectangles <current>: Specify a distance or pressENTER
Specify second chamfer distance for rectangles <current>: Specify a distance or pressENTER

Elevation: Dikdörtgenin elevation (yükseklik) değerini ayarlar

Komut satırı :
Specify the elevation for rectangles <current>: Specify a distance or press ENTER

Filet: Dikdörtgenin fillet yarıçapının ayarlar. Köşeleri yuvarlak dikdörtgen çizmede

kullanılır.
Komut satırı :
Specify fillet radius for rectangles <current>:30.00 Specify a distance or pressENTER

Thickness: Dikdörtgenin kalınlığını belirler

Komut satırı :
Specify thickness for rectangles <current>: Specify a distance or pressENTER

Width: Çizilen dikdörtgenin Polyline genişliğini belirler

Komut satırı :
Specify line width for rectangles <20.0000>: 20

Rectangle komutunu başlattıktan sonra dikdörtgenin sol üst köşe noktası (1) belirlenir ve
sağ alt köşe noktası (2) belirlenerek çizim yapılır.

Birinci köşe noktasını verdikten sonra komuta ait [Area/Dimensions/Rotation]

parametreleri de belirtilebilir.

Area: Alan bilgisi belirtilerek (uzunluk-Length veya genişlik-Width ) dikdörtgen

çizilmesi sağlanır.
Komut satırı :
 16

Enter area of rectangle in current units <100>:Enter a positive value

Calculate rectangle dimensions based on [Length/Width] <Length>:Enter L or w
Enter rectangle length <10>:Enter a non-zero value

Dimensions: Uzunluk (Length) ve Genişlik (Width) bilgileri kullanılarak dikdörtgen

oluşturulur.
Komut satırı :
Specify length for rectangles <0.0000>Enter a non-zero value
Specify width for rectangles <0.0000>Enter a non-zero value

Rotation: Dikdörtgeni belirli bir döndürme açısı içerisinde oluşturulur. Bu ayardan sonra
Rectangle komutu değiştirilmediği sürece aynı çizim yönünü kullanır.
Komut satırı :
Specify rotation angle or [Points] <0> Specify an angle by entering a value, specifying a point, or entering
p
and specifying two points
Specify other corner point or [Area/Dimensions/Rotation]:Move the cursor to display one of four possible
locations for the rectangle and click the one that you want

Bir dikdörtgen çizmek için

1. Draw->Rectangle komutunu seçin veya kullanım şeklinde belirtildiği gibi komutu
başlatın
2. Sol üst köşe noktasını belirleyin
3. Sağ alt köşe noktasını belirleyin

Köşeleri yuvarlak bir dikdörtgen çizmek için

1. Draw->Rectangle komutunu seçin veya kullanım şeklinde belirtildiği gibi komutu
başlatın
2. “f” tuşuna basın veya sağ tuş Fillet seçeneğini seçin
3. Yuvarlatılacak köşelerin yarıçap değerini girin (Örnek: 20 ) ve Enter tuşuna basın
4. Sol üst köşe noktasını belirleyin
5. Sağ alt köşe noktasını belirleyin

Örnek Çizim :
 17

ARC: Daire yayı (Arc) çizmek için kullanılan bir komuttur.

Kullanım şekli
• Draw menüsünde bulunan Arc seçeneği ile
• Draw araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “arc” yazarak

Daire yayını iki şekilde çizebilirsiniz

- Başlangıç ve bitiş noktasını belirterek; İki nokta arasında kalan yay çizilir.
- Dairenin merkezini belirterek; Merkez referans alınarak daire yayı çizilir.
Parametreleri
- Angle: İç açı (included angle) belirtilerek yay çizilir.

- Chord Length: Başlangıç ve bitiş noktası arasında kalan yayı çizer

İki nokta arasında kalan Arc’ı çizmek için

1. Draw->Arc->3 Points komutunu seçin veya kullanım şeklinde belirtildiği gibi
komutu başlatın
2. Başlangıç noktasını belirleyin
3. İkinci noktayı belirleyin
4. Arc’ın bitiş noktasını belirleyin
 18

Dairenin merkezini belirleyerek Arc çizmek için

1. Draw->Arc komutunu seçin veya kullanım şeklinde belirtildiği gibi komutu başlatın
2. “c” tuşu ve Enter tuşuna basın veya sağ tuş Center seçeneğini seçin
3. Arc’ın merkez noktasını belirleyin
4. Yayın başlangıç noktasını belirleyin
5. Yayın bitiş noktasını belirleyin

Başlangıç, merkez ve bitiş noktasını kullanarak Arc çizmek için

1. Draw->Arc->Start, Center, End komutunu seçin
2. Başlangıç (Start) noktasını belirleyin
3. Merkez (Center) noktasını belirleyin
4. Bitiş (End) noktasını belirleyin

Teğetsel çizgili (Line) Arc çizmek için

1. Arc çiziminizi tamamlayın
2. Draw->Line komutunu seçin veya Line komutunu başlatın
3. Enter tuşuna basın
4. Düz çizginin uzunluğunu belirleyin ve Enter tuşuna basın

Teğetsel daire yaylı Arc çizmek için

1. Arc çiziminizi tamamlayın
2. Draw->Arc->Continue komutunu seçin
3. Teğet geçen yayın ikinci bitiş noktasını belirleyin

Örnek Çizim :
 19

CIRCLE: Daire çizmek için kullanılan çizim komutudur.

Kullanım şekli
• Draw menüsünde bulunan Circle seçeneği ile
• Draw araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “circle” yazarak

Komut Parametreleri :
Bu parametreleri kullanmak için komut satırından seçim yapabilir veya komutu
başlattıktan sonra sağ tuş menüsü ile parametre seçimi yapabilirsiniz.

[3P/2P/Ttr (tan tan radius)]

3P: Üç nokta belirterek daire çizmeyi sağlar.

2P: İki nokta belirterek daire çizmeyi sağlar.

Ttr (tan tan radius): Birbirlerine teğet geçen daireler çizmeyi sağlar.
 20

Merkez noktası, yarıçap veya çap vererek daire çizmek için

1. Draw->Circle->Center, Radius veya Center->Diameter komutunu seçin
2. Dairenin merkez noktasını belirleyin
3. Yarıçapını (Radius) veya çapını (Diameter) belirleyin

İki daireye veya iki nesneye teğet geçen bir daire çizmek için
1. Draw->Circle->Tan,Tan,Radius komutunu seçin
2. Teğet geçilecek birinci nesneyi seçin
3. Teğet geçilecek ikinci nesneyi seçin
4. Dairenin yarıçapını (Radius) belirleyin

Örnek Çizim :

REVISIOUN CLOUD: Birbirine bağlantılı Polyline Arc’lardan oluşmuş bulut benzeri şekil
çizmek için kullanılan bir çizim komutudur.
 21

Kullanım şekli
• Draw menüsünde bulunan Revision Cloud seçeneği ile
• Draw araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “revcloud” yazarak

Komut Parametreleri :
Bu parametreleri kullanmak için komut satırından seçim yapabilir veya komutu
başlattıktan sonra sağ tuş menüsü ile parametre seçimi yapabilirsiniz.

[Arc length/Object/Style]

Arc length: Bulutu oluşturan Arc’ların uzunluğunu belirtmek için kullanılır.

Komut satırı :
Minimum arc length: 30 Maximum arc length: 30.4956 Style: Normal
Specify start point or [Arc length/Object/Style] <Object>: A
Specify minimum length of arc <30>: 50
Specify maximum length of arc <50>: Specify second point:
Specify start point or [Arc length/Object/Style] <Object>:
Guide crosshairs along cloud path...
Revision cloud finished.

Object: Kapalı bir nesneyi bir buluta (Revision Cloud) dönüştürür.

Komut satırı :
Minimum arc length: 50 Maximum arc length: 111.3152 Style: Calligraphy
Specify start point or [Arc length/Object/Style] <Object>: O
Select object:
Reverse direction [Yes/No] <No>: N
Revision cloud finished.
 22

a) Kapalı nesne bir b) Buluta dönüştürülmüş hali Buluta dönüştürülmüş hali

altıgen (Düz) (Ters-Rerverse)

Style: Bulutun stilini belirlemeyi sağlar. Normal ve Calligraphy olarak iki stil
bulunmaktadır.
Komut satırı :
Minimum arc length: 50 Maximum arc length: 111.3152 Style: Normal
Specify start point or [Arc length/Object/Style] <Object>: S
Select arc style [Normal/Calligraphy] <Normal>:C
Arc style = Calligraphy
Specify start point or [Arc length/Object/Style] <Object>:
Guide crosshairs along cloud path...
Revision cloud finished.

Varsayılan değerlerle bulut çizmek (Revision Cloud) için

1. Draw->Revision Cloud komutunu seçin veya kullanım şeklinde belirtildiği gibi
komutu başlatın
2. Başlangıç noktası belirterek bulutu oluşturan Arc’ları serbest olarak çizin
3. Arc’ları bitiş noktasına ulaştırın

Kapalı bir nesneyi buluta (Revision Cloud) dönüştürmek için

4. Draw->Revision Cloud komutunu seçin veya kullanım şeklinde belirtildiği gibi
komutu başlatın
5. “o” tuşu ve Enter tuşuna basın veya sağ tuş Object seçeneğini seçin
6. Buluta dönüştürülecek kapalı çizim nesnesini seçin (Circle, Polygon, Ellipse vs.)
7. Dönüşüm ters (Reverse) olacaksa “Yes” aksi durumda No seçimini yapın
 23

Örnek Çizim :

SPLINE: Yumuşatılmış eğri çizgileri çizmek için kullanılan bir komuttur.

Kullanım şekli
• Draw menüsünde bulunan Spline seçeneği ile
• Draw araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “spline” yazarak

Komut Parametreleri :
Bu parametreleri kullanmak için komut satırından seçim yapabilir veya komutu
başlattıktan sonra sağ tuş menüsü ile parametre seçimi yapabilirsiniz.

[Close/Fit tolerance]

Close: Başlangıç noktası ile bitiş noktasını birleştirerek eğriyi kapatır.

Fit tolerance: Çizimi belirli bir tolerans değerine göre otomatik yumuşatır.
 24

Varsayılan değerlerle Spline çizmek için

1. Draw->Spline komutunu seçin veya kullanım şeklinde belirtildiği gibi komutu
başlatın
2. Başlangıç noktasını belirleyin
3. Bir sonraki noktayı belirleyin
4. Çizimin eğimini belirleyin
5. Çizimi kapatmak için “c” tuşu ve Enter tuşuna basın veya sağ tuş Close seçeneğini
seçerek çizimi kapatın veya

- Çizimi tolerans değerine göre otomatik olarak uydurmak için “f” tuşu ve
Enter tuşuna basın ya da sağ tuş Fit Tolerance seçeneğini seçin,
Tolerance değerini verin ve Enter tuşuna basın

6. Çizimi bitirmek için Enter tuşuna basın veya sağ tuşa tıklayın

Örnek Çizim :
 25

Elipse : Elips veya eliptik daire yayını çizer. (Elliptical Arc)

Kullanım şekli
• Draw menüsünde bulunan Ellipse seçeneği ile
• Draw araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “Ellipse” yazarak

Ellipse komutu ile elips çizmek için;

Ellipse komutu ba şlatılır. Elipsin başlangıç noktası belirlenir. Bitiş noktası belirlenir.
Ortaya bir daire çıkar. Elipsin büyük yarıçapı ile küçük yarıçapı belirtilerek çizilmiş olur.

Örnek 1

1 2

Ellipse Arc : Eliptik yay çizen komuttur.

Kullanım şekli
• Draw menüsünde bulunan Ellipse->Arc seçeneği ile
• Draw araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile

Eliptik yay çizmek için;

Eliptik Yay komutu ba şlatılır. Normal bir elips çizer gibi gerekli bilgiler verilir ve
elips çizilir. Eliptik yayın başlangıç açısı belirlenir. (Specify start angle ) Bitiş açısı belirlenir.
Eliptik yay çizilmiş olur. (Specify end angle )
 26

Örnek 1

1 2

Spline : Birbirini takip eden yumuşatılmış eğri çizgilerden oluşmuş çizim yapan komuttur.

Kullanım şekli
• Draw menüsünde bulunan Spline seçeneği ile
• Draw araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “Spline” yazarak

Spline komutu ile eğri çizmek için;

Spline komutu ba şlatılır. Eğrinin başlangıcı olan birinci nokta belirlenir. Bir sonraki
nokta belirlenir. (Specify Next Point) İstenildiği kadar nokta sayısı belirlenir. Son noktaya
gelindiğinde Enter tuşuna basılır ve teğet (Tangent) noktasının başlangıcı belirlenir. Teğet
noktasının bitişi belirlenir. Spline çizilmiş olur. Eğer eğri kapalı olacaksa son nokta
belirlendikten sonra sağ tuşa tıklanır ve “Close” seçilir. Sonra tekrar teğet (Tangent) bilgileri
verilerek kapalı eğri çizilmiş olur.

Örnek 1

2
 27

4
3

Örnek 2 (Kapalı Spline)

Donut : İçi dolu daireler ve halkalar çizen bir komuttur.

Kullanım şekli
• Draw menüsünde bulunan Donut seçeneği ile
• Komut satırında “Donut” yazarak

Donut komutu ile halka çizmek için;

Donut komutu ba şlatılır. İç halkanın çapı (Inside Diameter…), başlangıç ve bitiş
noktası işaretlenerek belirlenir. Dış halkanın çapı (Outside Diameter…), başlangıç ve bitiş
noktası işaretlenerek belirlenir. Donut’u yerleştirme noktası belirlenir. Komuttan çıkmak için
Esc veya Enter tuşuna basılır.

Örnek 1

Point : Nokta çizmeyi sağlayan bir komuttur.

 28

Kullanım şekli
• Draw menüsünde bulunan Point seçeneği ile
• Draw araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “Point” yazarak

Point komutu ile çoklu nokta çizmek için;

Point komut ba şlatılır. İstenilen yere nokta atılır. Komuttan çıkmak için Enter veya
Esc tuşuna basılır.

Örnek 1

Hatch : Kapalı çizimlerin iç taraflarını çizgilerle süsleme veya doldurma (Hatch) işlemini
yapan bir komuttur. Bu komut birleştirilmiş yada kapalı çizimlere uygulanan bir komuttur.

Kullanım şekli
• Draw menüsünde bulunan Hatch seçeneği ile
• Draw araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “Hatch” yazarak

Hatch komutu ile kapalı çizimi çizgilerle doldurmak için;

Kapal ı bir çizim çizilir. Örneğin dikdörtgen (rectangle). Hatch komutu başlatılır. Bir
diyalog penceresi açılır. Type, Pattern ve Swatch seçenekleri ile hatch işleminde
uygulanacak çizgi stilleri seçilir. Add: Pick Points butonu ile kapalı çizimin sınırlarını
belirlemek için çizim nesnesinin iç tarafında herhangi bir nokta tıklanır ve Enter tuşuna
basılır. Aynı pencerede Add : Select Objects butonu ile çizim nesnesi işaretlenir ve Enter
tuşuna basılır. Önizleme yapmak için Preview, komutu uygulamak için Ok butonu tıklanır.

Aşağıda Hatch diyalog penceresi ve ayrıntıları bulunmaktadır.

 29

Örnek 1

1 2

5
3
4

6
 30

Örnek 2 (Bir başka çizime uygulanmış hatch stilini örnek alma)

2
(Bu stilin uygulanacağı çizim)
1
(Örnek Hatch stili)

3
(Hatch komutu başlatılır ve inherit properties
seçili) 4
(Hhatch stilinden örnek alınıyor)

5
(Uygulanacak çizim işaretleniyor)

6
(Hatch penceresinden sonra Ok butonu ile
aynı stil bu çizime uygulanmış olur)

Hatch komutu ile ayrıca iki rengin karışımından oluşan renklerde (Gradient) kapalı çizimlere
uygulanabilir. Aşağıda Gradient sekmesine ait diyalog penceresi gözükmektedir.
 31

Örnek 3 (Gradient)

2
1
(Line ile oluşturulan kapalı çizimler hatch
komutunun uygulanması için kabul
edilmeyebilir. Bu durumda kapalı çizimi
bitirdikten sonra Region komutu ile
kapalı bölge durumuna getirilmelidir.)
 32

5
3
4

Wipeout : Üzerine geldiği çizim nesnelerini boş bir alanla kapatır.

Kullanım şekli
• Draw menüsünde bulunan Wipeout seçeneği ile
• Komut satırında “Wipeout” yazarak

Wipeot komutunu kullanmak için;

Wipeout komutu ba şlatılır. Başlangıç noktası belirlenir. Bir sonraki nokta (Next point)
işaretlenir. Sonraki noktalar istenildiği kadar tekrarlanır. Kapatma işlemi bittiyse Enter tuşuna
basılır.

Örnek 1

1 2
(Rectangle) (Wipeout)

3
 33

Make Block : Blok hazırlama işlemini yapan komuttur. Projelerde birçok kere kullanılan bir
veya birden fazla çizim nesnelerini blok haline getirebilirsiniz. Daha sonra bu blokları
projenin herhangi bir yerinde “Insert Block” komutu ile blok listesinden seçerek
kullanabilirsiniz. Bu sayede tekrarlanan çizimleri yeniden yapma işlemi ortadan kalkmış olur.
Bu işlem için öncelikle çiziminizi hazırlamanız gerekmektedir. Daha sonra bu çizimi blok
haline getirmelisiniz.

Kullanım şekli
• Draw menüsünde bulunan Block->Make seçeneği ile
• Draw araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “Block” yazarak

Yeni bir blok oluşturmak için;

Öncelikle blok haline gelecek olan çizim nesnesi/leri olu ştururular. Block komutu
başlatılır. Block Definition adında bir diyalog penceresi açılır.

Block Definiton diyalog penceresi;

Block Definiton penceresinde Name kısmında blok için bir isim verilir. Select objects butonu
ile blok olacak çizim nesneleri işaretlenir. İşaretleme bittikten sonra Enter tuşuna basılır veya
 34

sağ tuş tıklanır ve aynı pencereye tekrar dönülür. Base Point başlığı altında bulunan Pick
point butonu ile blok haline gelecek olan çizimin yerleştirme noktası belirlenir. Ok butonu ile
blok oluşturulmuş olur. Bu şekilde istenildiği kadar çizim nesnesi/leri blok haline getirilebilir.
Bu blokları kullanabilmek için ileride anlatılacağı üzere Insert Block komutunun
kullanılacağı unutulmamalıdır.

Örnek 1 (Bir çizim nesnesi/lerinin blok haline getirilmesi)

2
(Blok için blok1 şeklinde isim verildi)

1
(Blok haline gelecek olan çizim hazırlanır.)

3
(Blok haline gelecek 4
olan çizim nesneleri (Bloku yerleştirirken
işaretlendi) kullanılacak olan
tutma noktası
belirlendi)

5
(Gerektiğinde bu bloku hangi amaçla kullanıldığına dair bir açıklama yazılabilir.)

Insert Block : Blokları, projeye belirtilen şekilde yerleştirme işlemini yapan bir komuttur.
Make Block komutu ile hazırlanan bloklar, bu komut ile yerleştirilebilirler.

Kullanım şekli
• Insert menüsünde bulunan Block seçeneği ile
• Draw veya Insert araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
 35

• Komut satırında “Insert” yazarak

Insert Block komutu ile projeye bir blok eklemek için;

Insert Block komutu başlatılır. Açılan Insert penceresinde Name kısmında listeli
olan bloklardan istenilen belirlenir. Gerekli ayarlamalar yapılır. Ok butonu tıklandığında
istenilen yere blok yerleştirilmiş olur.

Insert diyalog penceresi;

Örnek 1 (Blok haline gelen bir çizimi projeye ekleme)

1
(Blok1 adlı blok seçilir ve Ok tıklanır)

2
(Blok hazırlarken belirtilen blok tutma
noktasından --Pick point-- projeye eklenir.)
 36

3 (Blok projeye eklenmiş olur)

Örnek 2 (Blokun döndürülerek projeye eklenmesi)

1
(Rotaion-Specify On Screen seçiliyor)

2 3
(Ekleme noktası belirleniyor. Döndürme
açısı serbest olarak belirleniyor)

Örnek 3 (Blokun ölçeği küçültülerek projeye eklenmesi)

1
(Scale-Specify On Screen seçiliyor)
2
(Ekleme noktası – Insertion Point –
belirleniyor.

3 4
 37

(Ölçek belirtiliyor. Mouse ile serbest (Blok, %70 daha küçük olarak projeye
büyütme/küçültme yapılabilir. Ayrıca ölçek eklendi.
oranları sabit olarak da verilebilir. Örneğin, 0.7 :
%70 daha küçük olacağını, 2: İki kat daha büyük
olacağını belirtir.

Örnek 4 (Blokun, Explode seçeneği ile ayrı seçilebilir parçalar halinde eklenmesi)

2
(Insert Block komutu
başlatılıyor)

3
1 (Explode seçeneği işaretleniyor)
(Explode seçeneği seçili değilken blok,
bütün halinde seçilebilir)

4
(Tüm çizim nesneleri ayrı ayrı seçilebilir duruma geldi.)

Xref Manager (External Reference) : Geçerli projeye eklenebilecek blok çeşitlerinden birisi
de başka bir dosyada bulunan çizim nesnelerine yapılan bağlantı Xref’dir. (External
Reference: Harici Referans) Xref kullanıldığında bağlantı yapılan dosyadaki çizimde oluşan
herhangi bir değişiklik, anında bağlı bulunduğu tüm dosyalardaki çizimleri etkiler. Bu sayede
tek bir dosyadaki değişiklik birden fazla dosyayı etkilemiş olur. Xref Manager komutu
sayesinde Xref bağlantı bilgileri oluşturulur veya düzenlenir.

Kullanım şekli
• Insert menüsünde bulunan Xref Manager seçeneği ile

• Draw araç veya Insert çubuğunda bulunan araç düğmesi ile

• Komut satırında “xref” yazarak

Xref Manager komutu ile harici referans eklemek için;

Xref Manager komutu başlatılır. Attach butonu ile harici referans dosyası seçimi
yapılır. Örneğin cizimler1.dwg isimli dosya seçilir. Blok ekleme diyalog penceresi gözükür.
Ok butonu tıklandıktan sonra serbest olarak projenin istenilen yerine blok eklenmiş olur.
Çizimler.dwg isimli dosyada oluşan herhangi bir değişiklik yapılıp kaydedildiğinde bağlı
 38

olduğu tüm dosyalarda bu değişiklikten etkilenmiş olur. Bu değişiklik bilgisi Autocad

penceresinin sağ alt köşesinde uyarı balonu şeklinde gösterilir.

Xref Manager diyalog penceresi;

Örnek 1 (cizimler.dwg dosyasında bulunan çizime harici referans yapılması)

1
(Xref Manager->Attach seçiliyor)
 39

2
(cizimler1.dwg harici referans dosyası cizimler1 adlı blok halinde ekleniyor.)

3
(cizimler1.dwg harici referans dosyasındaki çizim geçerli projeye ekleniyor.)

Örnek 2 (cizimler1.dwg harici dosyasında yapılan değişikliğin güncellenmesi)

1
(Eğer cizimler1.dwg dosyası açık değilse File->Open ile açılır. Açık ise Window->
cizimler1.dwg seçilerek cizimler1 dosyasına geçilmiş olur.
 40

3
(Yapılan değişiklik kayıt ediliyor.)

2
(cizimler1.dwg harici referans dosyasında değişiklik
yapılıyor.)

5
(Geçerli projeye geçildiğinde Autocad, Xref dosyasında bir değişikliğin olduğunu belirtiyor.
Reload cizimler1 tıklanarak değişiklik güncellenmiş olur. Aynı işlemi Xref Manager
diyalog penceresinde bulunan Reload butonu ile de yapabilirsiniz.)

6
(Geçerli projede değişiklik güncellenmiş oldu.)

Image Manager : Projeye resim dosyalarını ekleyen, resimleri listeleyen bir komuttur.
Projeye bilinen resim dosya formatlarını (Jpg, Bmp, Gif, Png vs. ) ekleyebilirsiniz. Image
Manager diyalog penceresi Xref Manager diyalog penceresinin bir benzeridir.

Kullanım şekli
• Insert menüsünde bulunan Image Manager seçeneği ile
• Draw veya Insert araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “image” yazarak

Image manager ile resim eklemek için;

Image Manager komutu başlatılır. Image Manager diyalog penceresi açılır. Attach
butonu ile resim dosyası seçimi yapılır. Blok ekleme diyalog penceresinin bir benzeri
gözükür. Ok butonu tıklanır. Resmin ekleneceği yer seçilir. Resmin boyutu, serbest olarak
büyütüp küçültülebilir. Resim projeye eklenmiş olur.

Image Manager diyalog penceresi;

 41

Örnek 1 (Projeye resim eklenmesi)

1
(Image Manager->Attach seçiliyor)

2
(Resim dosyası seçiliyor)
 42

3
(nihan1.jpg resim dosyası nihan1 blok şeklinde ekleniyor)

4
(Resmi projeye ekleme noktası belirleniyor)

5
(Resmin boyutu ayarlanıyor. Boyut, mouse
ile serbest ayarlanabildiği gibi. Sabit
değerlerle de ayarlanabilir. Örneğin 2: resmin
gerçek boyutunun iki katında ekleneceğini
belirtir.)

6
(Resim projeye eklendi.)
 43

Import : WMF, SAT ve 3DS formatındaki dosyaları projeye eklenmesini sağlayan bir
komuttur. WMF (Windows Metafile Format) formatı, vektör tabanlı bir resim formatıdır.
Çoğunlukla clipart türü ve teknik olmayan resim işlemlerinde kullanılır. Vektör tabanlı
olduğu için çözünürlüğü bozulmadan boyutları değiştirilebilir. Bu tür örnek dosyaları kendi
bilgisayarınızda veya internette grafik araması yaparak bulabilirsiniz. SAT dosyaları,
geometrik nesneleri barındıran dosya türlerinden biridir. SAT, ASCII formundaki bir ACIS
dosya formatıdır. 3DS dosyaları, 3D Studio adı verilen bir grafik animasyon programı ile
oluşturulmuş dosya formatlarıdır.

Kullanım şekli
• Draw veya Insert araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “import” yazarak

WMF, SAT ve 3DS dosyalarını projeye eklemek için;

Import komutu ba şlatılır. Dosya seçim penceresinden dosya seçimi yapılır ve ilgili
dosya projeye eklenmiş olur.

Örnek 1 (WMF, SAT ve 3DS dosyalarının projeye eklenmesi)

1
(Import komutu başlatılıyor)

2
(J0105368.WMF Dosyası seçiliyor)
 44

3
(J0105368.WMF dosyasının projedeki görünümü)

OLE Object: OLE (Object linking and embedding), programlar arası bir bilgi paylaşım
metoduna verilen isimdir. Örneğin bir Autocad projesi içerisinde bir Excel tablosunun
bulunması veya bir Word belgesinin bulunması ya da bir ses klipinin bulunması gibi. OLE
nesneleri yardımıyla Windows işletim sisteminde çalışan programlar, birbirleri arasında
bilgilerini paylaştırılabilirler. Projeye eklenen bir OLE nesnesini çift tıkladığınızda bu nesne
düzenleme modunda açılır. Örneğin bir Excel tablosu eklenmişse çift tıklandığında Excel
açılır ve gerekli düzenlemeler yapılır. Projeye geri dönmek için nesneyi açan uygulamanın
Dosya menüsünde bulunan “Kapat/Çık ve ….Dwg uygulamasına dön” seçeneği seçilir.

Kullanım şekli
• Insert menüsünde bulunan Ole Object seçeneği ile

• Draw veya Insert araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile

• Komut satırında “insertobj” yazarak

Projeye bir OLE Nesnesi eklemek için;

OLE Object komutu başlatılır. Nesne Ekle diyalog penceresi açılır. İstenilen nesne
seçimi yapılır. OLE uygulaması açılır. Gerekli değişiklikler yapılır. Uygulamanın Dosya
menüsünde bulunan “Kapat ve ….Dwg uygulamasına dön” seçeneği seçilir ve projeye Ole
Nesnesi eklenmiş olur.

Örnek 1 (Projeye bir Excel tablosunun Ole Nesnesi olarak eklenmesi)

1
(Ole Object komut başlatılıyor)
 45

2
(Nesne Ekle penceresinden Excel Nesnesi seçiliyor)

4
(Autocad projesine tekrar dönmek için
Kapat ve Drawing.dwg Uygulamasına Dön
seçiliyor)

3
(Excel açılıyor ve gerekli bilgiler giriliyor)

5
(Projeye Excel tablosu eklendi. Excel tablosu üzerinde değişiklikler yapmak için nesne
üzerinde iken çift tıklayabilirsiniz.)
 46

Örnek 1 (Projeye bir Ses Klipinin Ole Nesnesi olarak eklenmesi)

1
(Ole Object komut başlatılıyor)

2
(Nesne Ekle penceresinden Ses Dalgası Nesnesi seçiliyor)

4
3 (Kayıt bittikten sonra Autocad projesine
(Ses kayıt programı açılıyor. Bilgisayarınıza dönmek için “Çık ve Drawing.dwg
uygulamasına dön” seçeneği seçiliyor.
mikrofon takılı ise butonunu kullanarak
ses kaydını başlatabilir, butonunu
kullanarak kaydı durdurabilirsiniz.

5
(Ses kaydı projeye eklendi. Ses nesnesini çift tıklayarak sesi düzenleyebilir veya
dinleyebilirsiniz.)
 47

MODIFY Araç çubuğu/menüsünde bulunan komutlar

Erase : Seçili olan nesneyi silen komuttur.

Kullanım şekli
• Modify menüsünde bulunan Erase seçeneği ile
• Modify araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “erase” yazarak

Erase komutu ile silmek için;

Silinecek çizim nesnesini i şaretleyin, Delete tuşuna basın veya Erase komutunu
uygulayın.

Copy: Çizim nesnelerini kopyalama işlemini gerçekleştirir.

Kullanım şekli
• Modify menüsünde bulunan Copy seçeneği ile
• Modify araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “Copy” yazarak

Copy komut ile kopyalamak için;

Komutu kullan ım şeklinde belirtildiği gibi başlattıktan sonra kopyalanacak çizim
nesnesi/lerini işaretleyin. (Select Objects: ) Enter tuşu veya sağ tuşu tıklayın.Nesnenin
kopyalama yapılacağı referans noktasını işaretleyin. Kopyalanacak hedefi belirleyin.
Kopyalama devam ediyorsa Esc tuşuna basıp komuttan çıkın.

Not : Edit-> Copy veya Ctrl+C , Edit->Paste veya Ctrl+V ile benzer işlemi yapabilirsiniz.

Örnek 1

1 2

Move : Çizim nesnelerini taşıma işlemini gerçekleştirir.

 48

Kullanım şekli
• Modify menüsünde bulunan Move seçeneği ile
• Modify araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “move” yazarak

Move komutu ile taşımak için ;

Komutu kullan ım şeklinde belirtildiği gibi başlattıktan sonra taşınacak çizim
nesnesi/lerini işaretleyin. (Select Objects: ) Enter tuşu veya sağ tuşu tıklayın.Nesnenin taşıma
yapılacağı referans noktasını işaretleyin. Taşınacağı hedefi belirleyin.

Örnek 1

1 2

Mirror: Çizim nesnesinin aynadaki ters görüntüsünü elde etme işlemini sağlayan komuttur.

Kullanım şekli
• Modify menüsünde bulunan Mirror seçeneği ile
• Modify araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “Mirror” yazarak

Mirror komutunu uygulamak için;

Komutu ba şlatın. Çizim nesnesi/lerini işaretleyin. Enter tuşuna basın veya sağ tuşu
tıklayın. Döndürülecek noktayı belirleyin ve uygun şekilde nesneyi döndürün. Döndürme
işleminden sonra gelecek olan soruya (Erase source objects? [Yes/No] <N>: --Kaynak nesne
silinsin mi ?--) No veya Yes cevabını yazın ve enter tuşuna basın.

Örnek 1

1 2 (Kaynak nesne korunmuş)

 49

Örnek 2

1 2 (Kaynak nesne silinmiş)

Offset : Çizim nesnelerine kenarlık eklemek için kullanılır.

Kullanım şekli
• Modify menüsünde bulunan Offset seçeneği ile
• Modify araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “Offset” yazarak

Offset komutunu uygulamak için;

Offset komutu ba şlatılır. Çizim nesnesi ile offset çizgisi arasındaki mesafe belirlenir.
Offset uygulanacak çizim nesnesi seçilir. (Select objects to Offset ..) Offset çizgisinin içe mi
dışa mı yerleştirileceği işaretlenir. İşlem bittikten sonra Esc tuşu ile komuttan çıkılır.

Örnek 1

1 2

Rotate : Çizim nesnesi/lerini belirli bir açıda döndürmek için kullanılır.

Kullanım şekli
• Modify menüsünde bulunan Rotate seçeneği ile
• Modify araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “Rotate” yazarak
 50

Rotate komutu ile çizimi döndürmek için;

Rotate komutu ba şlatılır. Döndürülecek çizim nesnesi/leri işaretlenir (Select Objects).
Enter tuşuna basılır veya sağ tuş tıklanır. Çizim nesnesinin hangi referans noktasından
döndürüleceği işaretlenir. Uygun döndürme ayarlanır.

Örnek 1

1 2

Scale : Çizim nesnesi/lerini küçültme veya büyütme işlemini yapar.

Kullanım şekli
• Modify menüsünde bulunan Scale seçeneği ile
• Modify araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “Scale” yazarak

Scale ile çizim nesnesi/lerini küçültme veya büyütmek için;

Scale komutu ba şlatılır. Ölçeği değiştirilecek çizim nesnesi veya nesneleri işaretlenir
(Select objects). Enter tuşuna basılır veya sağ tuş tıklanır. Ölçeğin değiştirileceği referans
noktası işaretlenir Mouse ile küçültme veya büyütme yapılır. Ya da sayısal bilgi girilerek
ölçek değiştirilir. Örneğin 1 yazılırsa aynı büyüklükte, 2 yazılıp enter tuşuna basılırsa 2 katı
büyüklüğünde, 0.5 yazılırsa eski ölçeğinin yarısında bir ölçeğe ulaşır.

Örnek 1

2 (Ölçek, 2 katı seçilmiş )

Stretch : Çizim nesnelerini germe işlemini yapar.

 51

Kullanım şekli
• Modify menüsünde bulunan Stretch seçeneği ile
• Modify araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “Stretch” yazarak

Stretch ile nesneyi germek için;

Stretch komutu ba şlatılır. Germe işlemi yapılacak nesne işaretlenir. Enter tuşuna
basılır veya sağ tuş tıklanır. Taban noktası (Base Point) işaretlenir. Bitiş noktası işaretlenir.

Örnek 1

1 2 3

Lengthen : Çizim nesnesinin uzunluğunu ve daire yaylarının (Arc) iç açılarını değiştirir.

Kullanım şekli
• Modify menüsünde bulunan Lengthen seçeneği ile
• Komut satırında “Lengthen” yazarak

Lengthen komutu ile çizgiyi uzatmak için;

Lengthen komutu ba şlatılır. Sağ tuşa tıklanır. Boyutunu yüzde olarak arttırmak için
Percent, serbest uzatma şeklinde arttırmak için Dynamic seçeneği seçilir. Uzatılacak çizgi
(Line) işaretlenir. Eğer işlem tamamlandıysa komuttan çıkmak için Esc tuşuna basılır.

Örnek 1

1 2

3 4
(Çizgi, % 200 uzatıldı.)
 52

Trim : Başka bir nesne ile kesiştiği noktada bir kesme budama gerçekleştirir.

Kullanım şekli
• Modify menüsünde bulunan Trim seçeneği ile
• Modify araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “Trim” yazarak

Trim komutu ile budama yapmak için;

Trim komutu ba şlatılır. Trim yapılacak nesneler işaretlenir. Enter tuşuna basılır veya
sağ tuş tıklanır. Budama yapılacak kısım işaretlenir. Trim (Budama) işlemini bitirmek için
enter tuşuna basın.

Örnek 1

Extend : Herhangi bir çizim nesnesini, başka bir nesneye doğru uzatır.

Kullanım şekli
• Modify menüsünde bulunan Extend seçeneği ile
• Modify araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “Extend” yazarak

Extend komutu ile nesneyi uzatmak için;

Extend komutu ba şlatılır. Komutun uygulanacağı nesneler işaretlenir. Enter tuşuna
basılır veya sağ tuş tıklanır. Uzatılacak nesne işaretlenir. Komutun işlemini bitirmek için Esc
tuşuna basılır.

Örnek 1
 53

1 2

Break : Herhangi bir nesneye iki nokta arasına aralık veya kesme (Break) atar.

Kullanım şekli
• Modify menüsünde bulunan Break seçeneği ile
• Modify araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “Break” yazarak

Kesme atmak için ;

Break komutu ba şlatılır. Kesme atılacak çizim nesnesi işaretlenir (Select Object).
Çizim nesnesini işaretlerken bulunulan nokta kesme atılacak ilk noktadır. İkinci kesme
noktasını işaretlenir. İki nokta arasına kesme atılır.

Örnek 1

1 2

Join : Benzer nesneleri tek bir çizim nesnesi olarak birleştirmek için kullanılır. Join komutu
ile Arc, Elliptical arc, Line, Polyline, Spline nesnelerini birleştirebilirsiniz.

Kullanım şekli
• Modify menüsünde bulunan Join seçeneği ile
• Modify araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “Join” yazarak

Join komutunu uygulamak için;

Join komutu ba şlatılır. Kaynak nesne işaretlenir (Select Source Object ). Birleştirmek
için aynı türdeki çizim nesnesi/leri işaretlenir. Enter tuşuna basılır veya sağ tuş tıklanır.

Örnek 1
 54

1 2

Explode : Bütün veya birleşik halde bulunan çizim nesnelerini seçilebilir ayrı nesneler haline
getirmeye yarar. Örneğin bir dikdörtgeni Rectangle komutu ile çizildiğinde bu nesne bütün
halinde bir nesne durumuna gelir. Eğer Explode komutu uygulandıktan sonra her bir kenarı
ayrı seçilebilir Line nesnesi haline gelir.

Kullanım şekli
• Modify menüsünde bulunan Explode seçeneği ile
• Modify araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “Explode” yazarak

Explode komutu ile çizim nesnesini parçalara ayırmak için;

Explode komutu ba şlatılır. Parçalara ayrılacak birleşik halindeki çizim nesnesi
işaretlenir (Select Objects ). Enter tuşuna basılır veya sağ tuş tıklanır.

Örnek 1

1 2

Chamfer : Çizim nesnelerinin köşelerine eğim (şev) verir. İki köşe arasındaki eğimi verirken
aralarındaki uzaklığı (Distance) belirtmeniz gereklidir. Eğer uzaklık 0 ise köşeler 90˚
olacaktır.

Kullanım şekli
• Modify menüsünde bulunan Chamfer seçeneği ile
• Modify araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “Chamfer” yazarak

Chamfer komutu ile köşelere eğim vermek için;

Chamfer komutu ba şlatılır. Sağ tuşa tıklanır, Distance seçilir veya komut satırından
Distance yazılır, uzaklık belirlenir ve enter tuşuna basılır. Birinci köşe işaretlenir. İkinci köşe
 55

işaretlenir. Uzaklık değerinin Enter tuşu ile girilmesi sağlanır. Eğim verilecek köşelerin
birincisi işaretlenir (Select first line ), ikincisi işaretlenir. İki köşe arasına eğim verilmiş olur.

Örnek 1

1 2

3 4 (Sonuç)
(Köşeler arasındaki uzaklık belirleniyor
Distance:347.0404)

Örnek 2

1 2

3 4
(öşeler arasındaki uzaklık belirleniyor (Köşeler 90˚ olarak birleştirildi.)
Distance:0.0000)

Fillet : Çizim nesnelerinin köşelerini yuvarlatarak birleştirir. Köşeleri yuvarlak olarak

birleştirirken dairenin yarıçapı (Radius) verilmelidir. Aksi durumda dairenin yarıçapı 0 olarak
alınacağı için köşeler 90˚ olarak birleştirilir.

Kullanım şekli
• Modify menüsünde bulunan Fillet seçeneği ile
• Modify araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “Fillet” yazarak

Fillet komutu ile köşeleri yuvarlak olarak birleştirmek için;

 56

Fillet komutu ba şlatılır. Sağ tuşa tıklanır, listeden Radius seçilir veya komut satırından
Radius yazılır, yarıçap bilgisi belirlenir ve enter tuşuna basılır. Birinci köşe işaretlenir. İkinci
köşe işaretlenir. Köşe yuvarlatılmış olur. Köşeleri birleştirecek dairenin yarıçapı sabit bir bilgi
olarak verilebildiği gibi her iki köşenin kesiştiği nokta verilirse köşeler, geniş daire şeklinde
birleşir.

Örnek 1

1 2

3 4
(Köşeye uygulanan dairenin yarıçapı : 100)

Örnek 2

1 2

3 4
(Dairenin yarıçapı, iki köşenin kesiştiği yer
olarak belirleniyor)

Array : Bir çizim nesnesi veya nesnelerinden belirli bir düzende kopyasını oluşturmayı
sağlayan komuttur. Aynı çizim nesnesinden çoğaltma işlemini gerçekleştirir. Dikdörtgen
 57

biçiminde (Rectangular) ve Kutupsal biçimde olmak (Polar) üzere iki çeşit nesneleri çoğaltma
metodu bulunmaktadır.

Kullanım şekli
• Modify menüsünde bulunan Array seçeneği ile
• Modify araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “Array” yazarak

Array komutunu uygulamak için;

Array komut ba şlatılır.
A) Çoğaltma biçimi Dikdörtgen biçiminde (Rectangular) olacağı belirtilirse aşağıdaki
ekran görüntüsü elde edilir.

Rows : Çoğaltma işleminin kaç satırda yapılacağını belirtir.

Columns : Çoğaltma işleminin kaç kolonda yapılacağını belirtir.
Row Offset : Çoğaltma işlemi sırasında nesneler arasına satır olarak bırakılacak uzaklık
değeri. Negatif değerde ise, çoğaltma işlemi aşağıya doğru olacaktır.
Column Offset : Çoğaltma işlemi sırasında nesneler arasına sütun olarak bırakılacak uzaklık
değeri. Negatif değerde ise çoğaltma işlemi sola doğru olacaktır.
Angle Of Array : Nesne çoğaltılırken kullanılacak açı değeri.

Dikdörtgen biçiminde çoğaltma işleminin Kutupsal biçimde çoğaltma işleminin

yapılacağını belirtir. yapılacağını belirtir.
 58

Row Offset ve Column Offset

değerlerini Mouse ile serbest
ayarlamak için kullanılan buton.

Row Offset değerini ayarlamak için

kullanılan buton.
Column Offset değerini ayarlayan buton.

Çoğaltılacak nesne veya nesneleri seçim butonu.

Array komutunu uygular.

Komutu iptal eder.
Array komutunu önizleme şeklinde uygular. Elde edilen sonuç kabul
edilirse “Accept”, değişiklik yapılacaksa “Modify” butonu tıklanır.
İşlemi iptal için “Cancel” butonu tıklanır.
Komut hakkında yardım penceresini açar.

B) Çoğaltma biçimi Kutupsal biçimde (Polar) olacağı belirtilirse aşağıdaki ekran

görüntüsü elde edilir.

Dairenin merkez noktası (X, Y)

Method : Kutupsal biçimde nesneyi çoğaltma
metodu.
 59

Daire etrafında gözükecek nesne sayısı.

Nesneleri yerleştirirken kullanılan açı. Pozitif
değerlerde nesneler saatin dönüş yönünde
yerleştirilir. Negatif değerlerde ise saatin
dönüş yönünün tersinde yerleştirilir.
Nesneler arasındaki açı.
Nesneler çoğaltılırken döndürüleceğini
belirtir.

Örnek 1 (Dikdörtgen biçiminde çoğaltma işlemi. Rectangular)

2
(Dikdörtgen biçiminde çoğaltma olacağı, satır
ve sütun sayısı,Row offset, Column Offset ve
Açı ayarlanıyor)

4
(Çoğaltma işleminde örnek alınacak nesne
seçimi yapılıyor.İşaretleme işleminden sonra
Enter tuşuna basılır veya sağ tuş tıklanır.)

3
(Row Offset, Column Offset ayarlanıyor)

5
(Yukarıdaki ayarlara göre komutun
uygulanması sağlanıyor)
 60

6
(4 satır -- -- ve 4 sütun --
-- olarak çoğaltılmış hali.)

Örnek 2 (Kutupsal biçimde çoğaltma işlemi. Polar)

2
(Kutupsal biçiminde çoğaltma işlemi, metod,
nesne sayısı, yerleştirme açısı, nesneler
arasındaki açı belirleniyor)

3
(Çoğaltma işleminde örnek alınacak nesne
seçimi yapılıyor.İşaretleme işleminden sonra
Enter tuşuna basılır veya sağ tuş tıklanır.) 4
(Yukarıdaki ayarlara göre komutun
uygulanması sağlanıyor)

5
 61

DIMENSION Araç çubuğu/menüsünde bulunan komutlar

Dimension, çizimlere boyut ölçülerini verme işlemine verilen isimdir. Ölçümlerin

hesaplanması işlemini Autocad, otomatik olarak gerçekleştirebilir. Autocad, ayrıca belirli
noktalar arasındaki açıları da tespit edebilir. Bu işlem için sadece uzaklığın başlangıç ve bitiş
değerlerini belirtmek yeterlidir. Boyutlandırma işlemi, çizimin geometrisine bağlı olarak
değişiklik göstermektedir. Örneğin bir düz çizimin boyutlandırma şekli ile bir dairesel çizimin
boyutlandırma şekli farklıdır. Bu geometriyi Autocad otomatik olarak tespit eder ve uygun
boyutlandırma stilini uygular.
Ayr ıca hesaplanan boyutların gösterildiği Boyut metnindeki (Dimension Text)
değerler istenildiği gibi değiştirilebilir. Bunun için boyutlandırma komutunu başlattıktan
sonra sağ tuşa basılır ve Mtext (Çok satırlı metin) ve Text (Metin) parametreleri seçilirse
belirlenmiş olan metinler yazılabilir ve boyutlandırma yapıldıktan sonra metin kısmına girilen
değerler yerleştirilmiş olur. Bununla birlikte Angle parametresi yardımıyla da metnin
yerleştirme açısı da belirlenmiş olur.
 62

Quick Dimension : En hızlı boyutlandırma komutudur. Çizimin geometrisi otomatik olarak

tespit edilir ve bu geometriye uygun boyut stili uygulanır. Quick Dimension komutu
varsayılan ayarlara göre boyutlandırma işlemini yapar. Farklı boyutlandırma işlemleri için
çizimin geometrisine uygun boyutlandırma komutları kullanılmalıdır.

Kullanım şekli
• Dimension menüsünde bulunan Quick Dimension seçeneği ile
• Dimension araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “qdim” yazarak

En hızlı boyutlandırma işlemi için;

Quick Dimension komutu başlatılır. Boyutlandırma çizgisi eklenecek çizim nesnesi
işaretlenir. Enter tuşuna basılır veya sağ tuş tıklanır. Dimension çizgisi ile çizim arasındaki
uzaklık belirlenir.

Örnek 1 (Düz bir çizime hızlı boyutlandırma işlemi)

2
(Quick Dimension komutu başlatılıyor)

1
(Boyutlandırma uygulanacak çizim)

3 4
(Boyutlandırılacak çizim nesnesi Boyutlandırma yapıldı.
 63

işaretleniyor)

Örnek 2 (Dairesel bir çizime hızlı boyutlandırma işlemi)

2
(Quick Dimension komutu başlatılıyor)

1
(Boyutlandırma uygulanacak çizim)

3 4
(Boyutlandırılacak çizim nesnesi Boyutlandırma yapıldı.
işaretleniyor)

Örnek 3 (Çokgen bir çizime hızlı boyutlandırma işlemi)

2
(Quick Dimension komutu başlatılıyor)

1
(Boyutlandırma uygulanacak çizim)

3
 64

(Boyutlandırılacak çizim nesnesi 4

işaretleniyor) (Boyutlandırma yapıldı.)

Linear : Çizgisel veya doğrusal boyutlandırma işlemlerini yapan bir komuttur. Özellikle
doğrusal çizimlerde kullanılır.

Kullanım şekli
• Dimension menüsünde bulunan Linear seçeneği ile
• Dimension araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “dimlinear” yazarak

Linear komutu ile doğrusal bir çizimi boyutlandırmak için;

Linear komutu başlatılır. Uzatma çizgisinin (Extension Line) birinci ve ikinci noktası
işaretlenir. Boyut çizgisinin (Dimension Line) çizim ile olan uzaklığı belirlenir. Boyut
verilmiş olur.

Örnek 1 (Doğrusal bir çizimin boyutlandırılması)

2
(Linear komutu başlatılıyor)

1
(Boyutlandırma uygulanacak çizim)

3
(Uzatma çizgilerinin birinci ve ikinci
noktaları işaretleniyor)

4
 65

(Boyutlandırma yapıldı.)

Örnek 2 (Doğrusal bir çizimin boyutlandırılması)

2
(Linear komutu başlatılıyor)

1
(Boyutlandırma uygulanacak çizim)

3
(Uzatma çizgilerinin birinci ve ikinci
noktaları işaretleniyor)

4
(Boyutlandırma yapıldı.)

Aligned : Hizalanmış bir doğrusal boyut çizgisi oluşturan komuttur. Özellikle yatay veya
dikey olmayan doğrusal çizimlerde uçtan uca boyutunu hesaplamak için kullanılabilir.
Örneğin Linear komutu ile altıgenin yatay veya dikey olmayan kenarlarını
boyutlandırdığımızda kenarın tam uzaklığı yerine dik olarak iki uç arasındaki uzaklık
boyutlandırılır. (Linear komutu Örnek 2’ye bakınız…) Altıgenin yatay veya dikey olmayan
kenarlarında Aligned komutu ile boyutlandırma yapıldığında iki uç arasındaki uzaklık
boyutlandırılmış olur.

Kullanım şekli
• Dimension menüsünde bulunan Aligned seçeneği ile
• Dimension araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “dimaligned” yazarak
 66

Aligned komutu ile boyutlandırma yapmak için;

Aligned komutu ba şlatılır. Uzatma çizgisinin (Extension Line) birinci ve ikinci
noktası işaretlenir. Boyut çizgisinin (Dimension Line) çizim ile olan uzaklığı belirlenir.
Boyut verilmiş olur.

Örnek 1 (Doğrusal bir çizimin boyutlandırılması)

2
(Aligned komutu başlatılıyor)
1
(Boyutlandırma uygulanacak çizim)

3
(Uzatma çizgilerinin birinci ve ikinci
noktaları işaretleniyor)

4
(Boyutlandırma yapıldı.)

Ordinate : Datum adı verilen herhangi bir orijin noktasından dik uzaklığı ölçme ve
boyutlandırma işlemini yapan bir komuttur.
 67

Kullanım şekli
• Dimension menüsünde bulunan Ordinate seçeneği ile
• Dimension araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “dimordinate” yazarak

Ordinate Boyutlandırma oluşturmak için;

Ordinate komut başlatılır. Başlangıç noktası belirlenir. Uzaklık belirlenir. Belirtme
(Leader) çizgisinin konumu belirlenir. Boyut verilmiş olur.
Örnek 1 (Ordinate komutu ile boyutlandırma)

1
2
(Boyutlandırma uygulanacak çizim) (Başlangıç noktası ve uzaklık belirleniyor)

3
(Belirtme çizgisinin konumu veriliyor)

Örnek 2 (Ordinate komutu ile dairesel bir çizimi boyutlandırma)

 68

1 2
(Boyutlandırma uygulanacak çizim) (Başlangıç noktası ve uzaklık belirleniyor)

3
(Belirtme çizgisinin konumu veriliyor)

Arc Length : Daire yayının (Arc) uzunluğunu tespit eden ve boyutlandıran bir komuttur.

Kullanım şekli
• Dimension menüsünde bulunan Acr Length seçeneği ile
• Dimension araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “dimarc” yazarak

Arc’ın uzunluğunu boyutlandırmak için;

Arc Length komutu başlatılır. Boyutlandırılacak Arc nesnesinin seçimi yapılır. Boyut
çizgilerinin uzaklığı belirlenir. Boyut verilmiş olur.

Örnek 1 (Daire Yayının uzunluğunun boyutlandırılması)

 69

1 2
(Boyutlandırma uygulanacak çizim (Komut başlatılıyor. Arc veya Polyline Arc
oluşturuluyor.) segmenti seçimi yapılıyor.)

3
(Boyut çizgisinin uzaklığı belirleniyor ve yerleştiriliyor.)

Radius : Dairesel çizimlere merkez noktalarından yarıçap boyutlandırma yapmak için

kullanılan komuttur. Daireler (Circle) ve daire yayları (Arc) için yarıçap boyutlandırma
yapabilen bir komuttur. Doğrusal çizimlerde kullanılmaz.

Kullanım şekli
• Dimension menüsünde bulunan Radius seçeneği ile
• Dimension araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “dimradius” yazarak

Dairenin yarıçapını boyutlandırmak için;

Radius komutu başlatılır. Daire veya Arc nesnesi seçimi yapılır. Merkez noktasından
itibaren boyut çizgisinin uzaklığı belirtilir. Yarıçap boyutlandırılmış olur.

Örnek 1 (Dairenin yarıçapının boyutlandırılması)

 70

1 2
(Boyutlandırma uygulanacak çizim (Komut başlatılıyor. Circle veya Arc seçimi
oluşturuluyor.) yapılıyor.)

3
(Yarıçap boyut çizgisinin uzaklığı belirleniyor ve yarıçap (Radius) tespit ediliyor.)

Örnek 2 (Daire yayının yarıçapının boyutlandırılması)

1 2
(Boyutlandırma uygulanacak çizim (Komut başlatılıyor. Circle veya Arc seçimi
oluşturuluyor.) yapılıyor.)

3
(Yarıçap boyut çizgisinin uzaklığı belirleniyor ve yarıçap (Radius) tespit ediliyor.)

Diameter : Dairesel çizimlerin çapını boyutlandıran bir komuttur. Radius komutunda olduğu
gibi doğrusal çizimlerde kullanılmaz.

Kullanım şekli
• Dimension menüsünde bulunan Diameter seçeneği ile
• Dimension araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “dimdiameter” yazarak

Dairesel bir çizimin çapını bulmak için;

 71

Diameter komutu başlatılır. Daire veya Arc nesnesi seçimi yapılır. Boyut çizgisinin
yeri belirlenir. Çap boyutlandırılmış olur.

Örnek 1 (Dairenin çapının boyutlandırılması)

1 2
(Boyutlandırma uygulanacak çizim (Komut başlatılıyor. Circle veya Arc seçimi
oluşturuluyor.) yapılıyor.)

3
(Çap boyut çizgisinin uzaklığı belirleniyor ve Çap (Diameter) tespit ediliyor.)

Jogged : Dairesel çizimlerin Jogged Yarıçap denilen kıvrımlı şekilde yarıçap boyut çizgisini
oluşturan bir komuttur.

Kullanım şekli
• Dimension menüsünde bulunan Jogged seçeneği ile
 72

• Dimension araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile

• Komut satırında “dimjogged” yazarak

Jogged Yarıçap oluşturmak için;

Jogged komutu başlatılır. Dairesel çizim seçimi yapılır. Boyut çizgisinin orijin noktası
belirlenir. Boyut çizgisi ve metninin yeri belirlenir. Jog çizgisinin yeri belirlenir.
Boyutlandırma yapılmış olur.

Örnek 1 (Daire yayının Jogged yarıçapı boyutlandırılması)

1 2
(Boyutlandırma uygulanacak çizim (Komut başlatılıyor. Circle veya Arc seçimi
oluşturuluyor.) yapılıyor.)

3
(Boyut çizgisinin orijin noktası belirleniyor.) 4
(Boyut çizgisi ve metninin yeri belirleniyor.)

5 6
(Jog çizgisinin yeri belirleniyor.) (Jogged Radius boyut çizgisi oluşturuldu.)

Angular : Açısal boyutlandırma işlemlerini yapan bir komuttur. Belirli noktalar arasındaki
açıları, dairesel çizimlerdeki açıları hesaplar ve açısal boyut çizgisini oluşturur. Bu komutu
hem doğrusal hem e dairesel çizimlerde kullanabilirsiniz.

Kullanım şekli
 73

• Dimension menüsünde bulunan Angular seçeneği ile

• Dimension araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “dimangular” yazarak

Bir dairedeki açıyı hesaplamak ve açısal boyutlandırma yapmak için;

Angular komutu başlatılır. Boyutlandırılacak daire veya daire yayı seçilir. Açının
başlangıç noktası belirlenir, bitiş noktası belirlenir. Açısal boyut çizgisi ve metninin yeri
belirlenir. Boyutlandırma yapılmış olur.

İki çizgi arasındaki açıyı hesaplamak ve açısal boyutlandırma yapmak için;

Angular komutu başlatılır. Birinci çizgi nesnesi işaretlenir, belirli bir açıyla bitişik
olan ikinci çizgi nesnesi işaretlenir. Açısal boyut çizgisi ve metninin yeri belirlenir.
Boyutlandırma yapılmış olur.

Örnek 1 (Bir dairedeki açıyı hesaplama ve açısal boyutlandırma)

1 2
(Boyutlandırma uygulanacak çizim (Nesne seçimi yapılıyor.)
oluşturuluyor.)

3 4
(Açının başlangıç noktası belirleniyor.) (Açının bitiş noktası belirleniyor.)
 74

5
(Açısal boyutlandırma yapıldı.)

Örnek 1 (Üç çizgi arasındaki açıları hesaplama ve açısal boyutlandırma)

1 2
(Boyutlandırma uygulanacak çizim (Açıları hesaplanacak olan çizgiler ayrı ayrı
oluşturuluyor.) işaretleniyor ve boyut çizgisinin yeri
belirleniyor.)
 75

3 4
(Her iki çizgi işaretleniyor ve boyut (Her iki çizgi işaretleniyor ve boyut
çizgisinin yeri belirleniyor.) çizgisinin yeri belirleniyor. Dış açıların
toplamının 360˚ (105˚+108˚+147˚=360˚)
olduğuna dikkat ediniz.)

Baseline : Bir önceki oluşturulmuş olan boyutlandırmayı temel alarak yeni boyutlandırma
oluşturur. Bu sayede daha hızlı boyutlandırma yapılmış olur. Temel alınacak boyutlandırma
türleri; doğrusal, açısal ve ordinate’dir.

Kullanım şekli
• Dimension menüsünde bulunan Baseline seçeneği ile
• Dimension araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “dimbaseline” yazarak

Baseline komutunu uygulamak için;

Baseline komutu başlatılır. Temel olarak alınacak boyut çizgisi işaretlenir. Yapılan bir
önceki boyutlandırmanın türüne göre yeni boyutlandırmaya devam edilir. Esc tuşuna basarak
komutu bitirebilirsiniz.

Örnek 1 (Açısal boyutlandırmayı temel alan Baseline komutunun uygulanması)

 76

1 2
(Temel alınacak boyutlandırma (Temel alınacak boyut çizgisi işaretleniyor.)
oluşturuluyor.)

3
(Bir önceki yerden devam ediyor.)

Continue : Baseline komutuna benzer şekilde çalışır. Bir önceki boyutlandırma çizgisini
kaldığı yerden devam ettirir.

Kullanım şekli
• Dimension menüsünde bulunan Continue seçeneği ile
• Dimension araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “dimcontinue” yazarak

Continue komutunu uygulamak için;

Continue komutu başlatılır. Devam ettirilecek var olan boyut çizgisi işaretlenir.
Başlangıç noktası olarak bir önceki boyut çizgisinin ikinci uzatma çizgisi kabul edilir ve
buradan yeni boyut çizgisinin ikinci uzatma çizgisi belirlenir. Esc tuşuna basarak komutu
bitirebilirsiniz.

Örnek 1 (Açısal boyutlandırmaya devam eden Continue komutunun uygulanması)

 77

1 2
(Temel alınacak boyutlandırma (Devam ettirilecek boyut çizgisi
oluşturuluyor.) işaretleniyor.)

3
(Esc tuşuna basana kadar boyutlandırma, bir önceki boyut çizgisinden devam ediyor.)

Leader : Çizimlere belirtme metni ve çizgisi eklemeyi sağlayan bir komuttur.

Kullanım şekli
• Dimension menüsünde bulunan Leader seçeneği ile
• Dimension araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “qleader” yazarak

Belirtme çizgisini oluşturmak için;

Leader komutu başlatılır. Belirtme çizgisinin başlangıç noktası belirlenir. İkinci nokta
belirlenir. Belirtme yazısının genişliği belirlenir. Metin girilir. Enter tuşuna basılır. Belirtme
çizgisi yerleştirilmiş olur.

Örnek 1 (Leader komutu uygulaması )

 78

1
(Belirtme çizgisi konulacak çizim hazırlanıyor.)

3
(Başlangıç noktası belirleniyor.)

4
5
(Bir sonraki nokta belirleniyor.)
(Yerleştirilecek metnin genişliği
ayarlanıyor)

6 7
(Metin giriliyor.) (Belirtme çizgisi ve metin oluşturuldu.)

Center Mark : Dairelerin (Circle) ve daire yaylarının (Arc) merkez noktalarını veya daire
çizgilerini işaretleyen bir komuttur.
 79

Kullanım şekli
• Dimension menüsünde bulunan Center Mark seçeneği ile
• Dimension araç çubuğunda bulunan araç düğmesi ile
• Komut satırında “dimcenter” yazarak

Bir dairenin merkez noktasını işaretlemek için;

Center Mark komutu başlatılır. Merkez noktası işaretlenecek daire veya daire yayı
nesnesi seçilir. Merkez noktası işaretlenmiş olur.

Örnek 1 (Bir dairenin merkez noktasını işaretleme)

1 2
(Merkez noktası işaretlenecek daire (Daire seçimi yapılıyor.)
oluşturuluyor.)

3
(Merkez noktası işaretlendi.)

Tolerance : Boyutlandırma işlemlerinde kullanılan geometrik sembolleri ve bunlara ait

tolerans değerlerini değiştirmeye yarayan bir komuttur. Komut seçildiğinde “Geometric
Tolerance” adında bir diyalog penceresi açılır. Burada semboller seçimi yapılır ve bu
sembollere uygun tolerans değerleri verilir.
 80

Geometric Tolerance diyalog penceresi;

Semboller;
 81

Oblique : Uzatma çizgilerini (Extension Lines) eğmeye yarayan bir komuttur.

Kullanım şekli
• Dimension menüsünde bulunan Oblique seçeneği ile
• Komut satırında “dimedit” yazarak ve “o” parametresini kullanarak

Uzatma çizgilerini eğmek için;

Oblique komutu başlatılır. Eğilecek uzatma çizgileri işaretlenir. Sağ tuşa veya Enter
tuşuna basılır. Eğme açısı belirlenir. Uzatma çizgileri açıya bağlı olarak eğilmiş olur.

Örnek 1 (Uzatma çizgilerini eğme)

 82

1 2
(Eğilecek uzatma çizgileri oluşturuluyor.) (Oblique komutu başlatılıyor.Uzatma çizgisi
seçiliyor.)

3 4
(Eğme açısı belirleniyor.) (Uzatma çizgileri eğildi.)