ANKARA BAROSU

TÜM YÖNLERİYLE
“KDV TEVKİFATI”

Hazırlayan
Av. Dr. Serkan AĞAR
Ankara Barosu Vergi ve İdare Hukuku Kurulu Başkanı
İÇİNDEKİLER
I. GİRİŞ.........................................................................................................................1
II. “KDV TEVKİFATI” MÜESSESESİNE GENEL BAKIŞ......................................1
A. HUKUKİ NİTELİĞİ...............................................................................................1
B. TAM TEVKİFAT-KISMİ TEVKİFAT AYRIMI.. ................................................1
C. BEYANI ................................................................................................................2
D. TEVKİF EDİLEN KDV'NİN İNDİRİMİ..........................................................3
III. TAM TEVKİFAT...................................................................................................4
A. GENEL BAKIŞ ......................................................................................................4
B. TÜRKİYE'DE MUKİM OLMAYANLARCA YAPILAN İŞLEMLER.............4
C. TAM TEVKİFAT UYGULANACAK HİZMETLER..........................................5
1. Serbest Meslek Hizmetleri..............................................................................5
2. Kiralama İşlemleri...............................................................................................6
3. Reklam Verme İşlemleri...................................................................................6
IV. KISMİ TEVKİFAT.................................................................................................7
A. GENEL BAKIŞ.......................................................................................................7
B. KISMİ TEVKİFAT UYGULAYACAK ALICILAR..............................................7
C. KISMİ TEVKİFAT KAPSAMINDAKİ HİZMETLER........................................9
1. Yapım İşleri ile Bu İşlerle Birlikte İfa Edilen Mühendislik-Mimarlık ve
Etüt-Proje Hizmetleri..............................................................................................9
2. Etüt, Plan-Proje, Danışmanlık, Denetim ve Benzeri Hizmetler...........11
3. Makine, Teçhizat, Demirbaş ve Taşıtlara Ait Tadil, Bakım ve Onarım
Hizmetleri..................................................................................................14
4. Yemek Servis ve Organizasyon Hizmetleri...............................................14
5. İşgücü Temin Hizmetleri.................................................................................15
6. Yapı Denetim Hizmetleri................................................................................16
7. Fason Olarak Yaptırılan Tekstil ve Konfeksiyon İşleri, Çanta ve
Ayakkabı Dikim İşleri ve Bu İşlere Aracılık Hizmetleri................................16
8. Turistik Mağazalara Verilen Müşteri Bulma/Götürme Hizmetleri....17
9. Spor Kulüplerinin Yayın, Reklâm ve İsim Hakkı Gelirlerine Konu
İşlemleri....................................................................................................................17
10. Temizlik, Çevre ve Bahçe Bakım Hizmetleri........................................17
11. Servis Taşımacılığı Hizmeti........................................................................18
12. Her Türlü Baskı ve Basım Hizmetleri......................................................18
13. Yukarıda Belirtilenler Dışındaki Hizmet Alımları................................18
D. KISMİ TEVKİFAT UYGULANACAK TESLİMLER......................................19
1. Külçe Metal Teslimleri ...................................................................................19
2. Bakır, Çinko ve Alüminyum Ürünlerinin Teslimi...................................19
3. Hurda ve Atık Teslimleri................................................................................19
4. Metal, Plastik, Lastik, Kauçuk, Kağıt ve Cam Hurda ve Atıklarından
Elde Edilen HammaddeTeslimi........................................................................19
5. Pamuk, Tiftik, Yün ve Yapağı ile Ham Post ve Deri Teslimleri..............20
6. Ağaç ve Orman Ürünleri Teslimi..................................................................20
E. KISMİ TEVKİFAT UYGULAMASINDA MÜŞTEREK HUSUSLAR..........21
1. Tevkifat Uygulamasında Sınır......................................................................21
2. Belge Düzeni.....................................................................................................21
3. Beyannamenin Düzenlenmesi....................................................................21
4. Satıcıların Beyanı..............................................................................................23
V. DÜZELTME İŞLEMLERİ ...................................................................................23
A. MAL İADELERİ...................................................................................................23
B. MATRAHTA DEĞİŞİKLİK................................................................................24
C. FAZLA VE YERSİZ TEVKİF EDİLEN VERGİLERİN İADESİ......................24
VI. BİLDİRİM ZORUNLULUĞU VE MÜTESELSİL SORUMLULUK...........25
A. BİLDİRİM ZORUNLULUĞU...........................................................................25
B. MÜTESELSİL SORUMLULUK........................................................................26
 TÜM YÖNLERİYLE “KDV TEVKİFATI”

I. GİRİŞ
“KDV tevkifatı” müessesesi; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi
(KDV) Kanunu'nun 9 ve 29. maddeleri ile 213 sayılı Vergi Usul
Kanunu'nun (VUK) 120. maddesinde düzenlenmiş olup,
uygulamaya ilişkin ayrıntılara ise 117 seri numaralı KDV Genel
Tebliği1 ile 118 seri numaralı KDV Genel Tebliği'nde2 yer verilmiştir.
II. “KDV TEVKİFATI” MÜESSESESİNE GENEL BAKIŞ
A. HUKUKİ NİTELİĞİ
“KDV tevkifatı” ile mükellefin Türkiye içinde ikametgâhının,
işyerinin, kanuni merkezi ve iş merkezinin bulunmaması veya
Maliye Bakanlığı'nın gerekli göreceği diğer hallerde vergi
alacağının güvence altına alınması amaçlanmıştır. Böylece KDV'ye
tâbi olan bir işlemin (mal teslimi ve hizmet ifası) tarafı olanlar
KDV'den “sorumlu” tutulmak suretiyle KDV teminat altına alınır.
Bu nedenle KDV tevkifatı, ihtiyari değil, zorunludur. Eş anlatımla,
Maliye Bakanlığı tarafından tevkifat kapsamına dâhil edilmeyen
işlemlerde, alıcılar tarafından tevkifat yapılamaz.
B. TAM TEVKİFAT-KISMİ TEVKİFAT AYRIMI
KDV tevkifatında, mal teslimi veya hizmet ifası şeklinde
gerçekleşen işlemin bedeli üzerinden hesaplanan vergi, işlemi
yapanlar tarafından değil, bu işleme muhatap olanlar tarafından
kısmen veya tamamen sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenir. “Tam
tevkifat” durumunda, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV'nin
tamamı, işleme muhatap olan alıcılar tarafından beyan edilip
ödenir. “Kısmi tevkifat” durumunda ise, işlem bedeli üzerinden
hesaplanan KDV'nin Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen belli
bir oranı, işlemin muhatabı alıcılar tarafından, kalan kısmı ise
işlemi yapan tarafından beyan edilip ödenir.

1 RG, 14/04/2012, 28264.

2 RG, 16/05/2012, 28292.

1
ANKARA BAROSU

C. BEYANI
KDV tevkifatı, genel bütçeli idareler hariç,3 işlemin yapıldığı
dönemde sorumlulara ait 2 numaralı KDV Beyannamesi ile beyan
edilir. İşlemin gerçekleştiği dönem, 3065 sayılı KDV Kanunu'nun
10. maddesine4 göre belirlenir. İşleme ait fatura veya benzeri
belge, işlemin gerçekleştiği tarihi izleyen ay içinde düzenlense
bile, sorumlu sıfatıyla beyan, işlemin vuku bulduğu dönemin
beyan süresi içinde yapılır. “Kısmi tevkifat” uygulamasında,
satıcının mükellef sıfatıyla 1 numaralı KDV Beyannamesi ile beyan
edeceği kısım da aynı dönemde beyan edilir. Hizmet ifası
işlemlerinde, hizmetin ayın sonunda tamamlanması halinde de
fatura izleyen ayda düzenlense bile, yukarıda izah edildiği şekilde

3 Genel bütçeli idareler, beyanname vermeden, tevkif edilen KDV'yi “doğrudan” gelir
kaydeder.
4 Vergiyi doğuran olayın meydana gelmesi:
Madde 10 – Vergiyi Doğuran Olay:
a) Mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde, malın teslimi veya hizmetin yapılması,
b) Malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri
belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere
fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi,
c) Kısım kısım mal teslimi veya hizmet yapılması mutad olan veya bu hususlarda
mutabık kalınan hallerde, her bir kısmın teslimi veya bir kısım hizmetin yapılması,
d) Komisyoncular vasıtasıyla veya konsinyasyon suretiyle yapılan satışlarda,
malların alıcıya teslimi,
e) Malın alıcıya veya onun adına hareket edenlere gönderilmesi halinde, malın
nakliyesine başlanması veya nakliyeci veya sürücüye tevdii,
f) (Mülga: 22/07/1998-4369/ m. 82)
g) Su, elektrik, gaz, ısıtma, soğutma ve benzeri enerji dağıtım veya kullanımlarında
bunların bedellerinin tahakkuk ettirilmesi,
h) (Mülga: 05/11/1986-3316/m. 2)
ı) İthalatta, Gümrük Kanununa göre gümrük vergisi ödeme mükellefiyetinin
başlaması, gümrük vergisine tabi olmayan işlemlerde ise gümrük beyannamesinin
tescili
j) İkametgahı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayanlar
tarafından yabancı ülkeler ile Türkiye arasında yapılan taşımacılık ile transit
taşımacılıkta (Değişik ibare: 27/01/2000-4503/m. 3) gümrük bölgesine girilmesi
veya gümrük bölgesinden çıkılması
k) (Ek: 16/06/2009-5904/m. 10) 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk
Kanununa göre düzenlenen ürün senetlerinin temsil ettiği ürünlerin depodan
çekilmesi.
anında meydana gelir.

2
 TÜM YÖNLERİYLE “KDV TEVKİFATI”

işlem yapılır.
İşlem bedelinin hiç ödenmemesi, işleme ait faturanın süresinde
düzenlenmemesi, alıcıya geç gelmesi veya hiç gelmemesi, KDV
tevkifatının vergiyi doğuran olayın meydana geldiği süre içinde
sorumlu tarafından beyan edilmesine engel değildir.
Sorumlulara ait 2 numaralı KDV Beyannamesi, sadece tevkifata
tâbi işlemlerin olduğu dönemlerde verilir. 1 numaralı KDV
Beyannamesi'nin verilmemesi, 2 numaralı KDV Beyannamesi'nin
verilmesine engel değildir. Gerçek usulde KDV mükellefleri (KDV1
vergi türünden mükellef sicilinde kayıtlı olanlar), tevkifata tâbi
KDV'nin beyanında 1015B beyanname kodlu KDV2
beyannamesini; gerçek usulde KDV mükellefiyeti bulunmayanlar
ise, 9015 beyanname kodlu KDV2 beyannamesini kullanmak
zorundadır.
10/12/2003 tarih ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol
Kanunu'na ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşların
KDV tevkifatı uygulaması kapsamındaki alımlarına ait bedellerin
genel bütçe ödenekleri dışındaki bir kaynaktan karşılanması
halinde, tevkif edilen KDV, anılan idare, kurum ve kuruluşlar
tarafından 2 numaralı KDV Beyannamesi ile beyan edilip ödenir.
KDV mükellefiyeti bulunmayan banka ve sigorta muameleleri
vergisi mükelleflerinin, 2 numaralı KDV Beyannamesi'ni kurumlar
vergisi yönünden bağlı bulundukları vergi dairesine vermeleri
gerekir. Bankalar tarafından tevkif edilen KDV, ödemeyi yapan
şube itibariyle bu şubenin bağlı bulunduğu vergi dairesine beyan
edilip ödenebilir. Ancak bunun için bankanın, durumu bir
dilekçeyle genel müdürlüğün bağlı olduğu vergi dairesine
önceden bildirmesi gerekir.
D. TEVKİF EDİLEN KDV'NİN İNDİRİMİ
2 numaralı KDV Beyannamesi'nde hiçbir surette indirim
yapılamaz. Tevkif edilen KDV'nin tamamı beyan edilip ödenir.

3
ANKARA BAROSU

Alıcının KDV mükellefi olması ve tevkifat uygulanan teslim veya

hizmeti indirim hakkı tanınan işlemlerde kullanacak olması
halinde, 2 numaralı KDV Beyannamesi ile beyan edilen vergi, 1
numaralı KDV Beyannamesi'nde indirim konusu yapılır. Bu
durumda indirimin dayanağı, 2 numaralı KDV Beyannamesi'dir. Eş
anlatımla bu durumda indirimin, fatura veya benzeri bir belgeye
dayanması gerekmez.
Kısmi tevkifata tâbi işlemlerde, işlem bedeli üzerinden
hesaplanan KDV'nin, satıcı tarafından “mükellef” sıfatıyla beyan
edilecek kısmı, takvim yılı aşılmamak şartıyla işleme ait fatura veya
benzeri belgenin defterlere kaydedildiği döneme ilişkin olarak
verilmesi gereken; “sorumlu” sıfatıyla beyan edilen kısmı ise, 2
numaralı KDV Beyannamesi'nin verildiği ay içinde verilmesi
gereken 1 numaralı KDV Beyannamesi'nde indirim konusu yapılır.
III. TAM TEVKİFAT
A. GENEL BAKIŞ
Tam tevkifatta, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV'nin
tamamı, alıcı tarafından tevkifata tâbi tutulur. Tam tevkifat
uygulanacak işlemler, Maliye Bakanlığı tarafından belirlenir.
B. TÜRKİYE'DE MUKİM OLMAYANLARCA YAPILAN
İŞLEMLER
3065 sayılı KDV Kanunu'nun 1 ve 6/b maddeleri çerçevesinde,
Türkiye'de mukim olmayanlar tarafından Türkiye'de yapılan veya
yararlanılan hizmetler Türkiye'de ifa edilmiş sayılır. Eş anlatımla,
ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye'de
bulunmayanların, Türkiye'de yaptığı hizmetler ile bunların yurt
dışında yaptığı, ancak Türkiye'de yararlandıkları hizmetler KDV'ye
tâbidir.
Türkiye'de ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi
bulunmadığından, KDV'nin tamamı, yurt içinde hizmetten
yararlanan muhatap tarafından “sorumlu” sıfatıyla beyan edilip

4
 TÜM YÖNLERİYLE “KDV TEVKİFATI”

ödenir. Hizmetin vergiden müstesna olması veya hizmetin yurt

dışında yapılıp hizmetten yurt dışında yararlanılması halinde,
mükellef veya sorumlu sıfatıyla KDV beyan edilmez.
Hizmetten Türkiye'de yararlanan muhatabın, KDV tevkifatı
yaparak “sorumlu” sıfatıyla ödemesi için, KDV mükellefi olması
gerekmez. KDV mükellefi olmayanlar da KDV'ye tâbi hizmetler
nedeniyle KDV tevkifatı yapmak ve bunu 2 numaralı KDV
Beyannamesi ile beyan edip ödemek zorundadır.
aYurt dışından temin edilen ve tevkifata tâbi tutulması
gereken hizmetler kapsamında şu örnekler verilebilir:
aTürkiye'de inşa edilecek bir alışveriş merkezi için yurt dışında
hazırlanarak Türkiye'ye gönderilen mimari proje hizmeti,
aTürkiye'de faaliyette bulunan enerji santralinin işletilmesine
ilişkin olarak yurt dışından verilen danışmanlık hizmeti,
aKDV mükellefi olmayan genel bütçeli bir idareye yurt
dışından verilen bilgisayar yazılım hizmeti,
aKDV mükellefi olmayan bir sivil toplum kuruluşuna konusuyla
ilgili olarak dünyadaki hukuki gelişmeler hakkında yurt dışından
bilgi gönderilmesi hizmeti.
Sayılan hizmetler aynı zamanda “kısmi tevkifat” kapsamında da
olsa, sadece “tam tevkifat”a göre işlem yapılır.
C. TAM TEVKİFAT UYGULANACAK HİZMETLER
1. Serbest Meslek Hizmetleri
Serbest meslek faaliyetini mutat ve sürekli olarak yapanlar KDV
mükellefidir. Ancak 3065 sayılı KDV Kanunu'nun 1. maddesine öre,
ârızi olarak serbest meslek faaliyetinde bulunanlar için KDV
mükellefiyeti tesis edilmez. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun
(GVK) 18 ve 94. maddelerine göre, telif kazançları istisnası
kapsamındaki serbest meslek faaliyetlerinden doğan KDV,
sorumlular tarafından beyan edilebilir. Telif kazançları istisnası

5
ANKARA BAROSU

kapsamında olan işlemlerin gelir vergisi tevkifatı yapmakla

sorumlu tutulmayanlara yapılması halinde, ihtiyari KDV tevkifatı
uygulaması yapılamaz.
2. Kiralama İşlemleri
3065 sayılı KDV Kanunu'nun 1/3-f ve 193 sayılı GVK'nun 70.
maddesine göre, mal ve hakların kiralanması işlemleri KDV
kapsamındadır. Kiralama işlemleri ile ilgili KDV; kiraya verenin
başka faaliyetleri nedeniyle KDV mükellefiyetinin bulunmaması
(sadece sorumlu sıfatıyla KDV ödeyenler bu kapsama dâhildir) ve
kiracının KDV mükellefi olması (sadece sorumlu sıfatıyla KDV
ödeyenler bu kapsama dâhil değildir) şartlarının birlikte
gerçekleşmesi halinde, kiracı tarafından sorumlu sıfatıyla beyan
edilir.
Kiracının; basit usulde vergilendirilenler (istisnadan vazgeçerek
KDV mükellefi olmasalar bile), banka ve sigorta şirketleri gibi
faaliyetleri KDV'den istisna olan işletmeler, sadece KDV'ye tâbi
işlemlerinin bulunduğu dönemlerde KDV mükellefiyeti tesis
ettirerek beyanname vermeleri uygun görülenler ve 5018 sayılı
kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar olması
hallerinde de kiralama hizmetine ait KDV tevkifata tâbi tutulur.
Kiraya verenin KDV mükellefi olması halinde, sorumluluk
uygulamasından söz edilemez. Kiralama işleminin KDV'den
müstesna olması halinde (193 sayılı GVK m. 70, 3065 sayılı KDV
Kanunu 17/4-d, iktisadi işletmeye dâhil olmayan gayrimenkul),
mükellef veya sorumlu sıfatıyla KDV beyan edilmez.
5018 sayılı kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve
kuruluşlar, kiralama işlemlerinde, kiracının KDV mükellefi olup
olmadığına bakmaksızın, tevkifat yapmaz.
3. Reklam Verme İşlemleri
KDV mükellefi gerçek veya tüzel kişiler, KDV mükellefiyeti
olmayan; amatör spor kulüplerine, oyuncularının formalarında

6
 TÜM YÖNLERİYLE “KDV TEVKİFATI”

gösterilmek, şahıslara veya kuruluşlara ait bina, arsa, arazi gibi

yerlerde duvarlara yazılmak, pano olarak yerleştirilmek, gerçek
veya tüzel kişiler tarafından yayımlanan dergi, kitap gibi yazılı
eserlerde yayınlanmak ve benzeri şekillerde reklâm verir. Bu
şekilde reklâm verme işlemleriyle ilgili KDV, reklâm hizmeti
verenlerin KDV mükellefi olmaması halinde, reklâm hizmeti
alanlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilir.
Reklam hizmetini alanların; basit usulde vergilendirilenler
(istisnadan vazgeçerek KDV mükellefi olmasalar bile), banka ve
sigorta şirketleri gibi faaliyetleri KDV'den istisna olan işletmeler,
sadece KDV'ye tâbi işlemlerinin bulunduğu dönemlerde KDV
mükellefiyeti tesis ettirerek beyanname vermeleri uygun
görülenler, 5018 sayılı kanuna ekli cetvellerde yer alan idare,
kurum ve kuruluşlar olması hallerinde de, reklam hizmetine ait
KDV, hizmeti alanlar tarafından tevkifata tâbi tutulur.
5018 sayılı kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve
kuruluşların reklâm hizmeti vermesi halinde, reklâm hizmeti alanın
KDV mükellefi olup olmadığına bakılmaksızın, tevkifat uygulanmaz.
IV. KISMİ TEVKİFAT
A. GENEL BAKIŞ
“Kısmi tevkifat”ta, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV'nin
tamamı değil, belli bir oranı alıcılar tarafından sorumlu sıfatıyla
beyan edilip ödenir. Tevkifata tâbi tutulmayan kısım ise, satıcılar
tarafından mükellef sıfatıyla beyan edilip, (beyannamede
Ödenmesi Gereken KDV çıkması halinde) ödenir.
Kısmi tevkifat uygulanacak işlemler, 117 seri numaralı KDV
Genel Tebliği'nde belirlenenlerle sınırlı olup, bunlar dışındaki
işlemlerde, işleme muhatap olanlar tarafından kısmi tevkifat
yapılmaz.
B. KISMİ TEVKİFAT UYGULAYACAK ALICILAR
Sadece “sorumlu” sıfatıyla KDV ödeyenler hariç, KDV mükellefleri,

7
ANKARA BAROSU

kısmi tevkifat uygulayacak alıcılar kapsamındadır. Bunun yanında,

KDV mükellefi olsun olmasın, aşağıdaki belirlenmiş alıcılar da kısmi
tevkifat yapmak zorundadır:
a5018 sayılı kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve
kuruluşlar (I sayılı cetvel Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu
İdareleri, II sayılı cetvel Özel Bütçeli İdareler - Yükseköğretim
Kurulu, Üniversiteler ve Yüksek Teknoloji Enstitüleri ve Özel Bütçeli
Diğer İdareler-, III sayılı cetvel Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar
ve IV sayılı cetvel Sosyal Güvenlik Kurumları), il özel idareleri ve
bunların teşkil ettikleri birlikler, belediyeler hariç belediyelerin
teşkil ettikleri birlikler ile köylere hizmet götürme birlikleri,
aYukarıda sayılanlar dışındaki kanunla kurulan kamu kurum ve
kuruluşları,
aDöner sermayeli kuruluşlar,
aKamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları,
aKanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım
sandıkları,
aBankalar (mevduat bankaları, katılım bankaları, kalkınma ve
yatırım bankaları; 5411 sayılı Bankacılık Kanunu m. 3),
aKamu iktisadi teşebbüsleri (Kamu İktisadi Kuruluşları, İktisadi
Devlet Teşekkülleri; 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname m. 2),
aÖzelleştirme kapsamındaki kuruluşlar (4046 sayılı
Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun),
aOrganize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli
işlemler borsaları dâhil bütün borsalar,
aYarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda sayılan idare, kurum
ve kuruluşlara ait olan (tek başına veya birlikte) kurum, kuruluş ve
işletmeler,
aPayları İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda (İMKB) işlem
gören şirketler,

8
 TÜM YÖNLERİYLE “KDV TEVKİFATI”

aKalkınma ve yatırım ajansları (5449 sayılı Kalkınma Ajanslarının

Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında Kanun).
Okul aile birlikleri ve Sağlık Bakanlığı'na bağlı aile hekimliği
kurumları bu kapsamda değildir. Belirlenmiş alıcıların birbirleriyle
yaptıkları teslim ve hizmetlerde (şirketleşenler dâhil, ancak
profesyonel spor kulüpleri tarafından yapılanlar hariç) KDV
tevkifatı uygulanmaz. 5018 sayılı kanuna ekli cetvellerde yer alan
idare, kurum ve kuruluşların KDV tevkifatı kapsamındaki
alımlarına ait bedellerin, genel bütçe ödenekleri dışındaki bir
kaynaktan ödenmesi tevkifat uygulamasına engel değildir. Tevkif
edilen vergiler, vergi sorumlularına ait 2 numaralı KDV
beyannamesi ile yetki alanı içerisinde bulunulan vergi dairesine
beyan edilip kanuni süresinde ödenir. KDV mükellefiyeti
bulunmayanların, belirlenmiş alıcı olmamak kaydıyla, kısmi
tevkifat uygulaması kapsamındaki alımlarında tevkifat yapılmaz.
C. KISMİ TEVKİFAT KAPSAMINDAKİ HİZMETLER
1. Yapım İşleri ile Bu İşlerle Birlikte İfa Edilen Mühendislik-
Mimarlık ve Etüt-Proje Hizmetleri
Bu tür işlerde KDV tevkifatını belirlenmiş alıcılar yapar. Tevkifat
oranı, 2/10'dur. Yapım işleri ile birlikte ifa edilen; mimarlık,
mühendislik, etüt, plan, proje, harita (kadastral harita dâhil),
kadastro, imar uygulama, her ölçekte imar planı hazırlama ve
benzeri hizmetler tevifat uygulanacak hizmetler kapsamındadır.
Sayılan hizmetler yapım işlerinden ayrı ve bağımsız olarak verildiği
takdirde tevkifat oranı 9/10'dur. Yüklenicileri tarafından tamamen
veya kısmen alt yüklenicilere veya daha alt yüklenicilere
devredilen yapım işlerinde, işi devreden her yüklenici tarafından,
kendisine ifa edilen hizmete ait KDV üzerinden tevkifat yapılır.
Tevkifat kapsamındaki işin bir kısmının alt yüklenicilere
devredilmesi halinde, devir işlemlerinin yazılı bir sözleşmeye
dayanıp dayanmaması tevkifat uygulaması bakımından önemli

9
ANKARA BAROSU

değildir.
Alıcının, belirlenmiş alıcı olmaması halinde, ilk yüklenicinin ve alt
yüklenicilerin tevkifat yapma sorumluluğu yoktur. İlk yüklenicinin
belirlenmiş alıcı olmaması halinde, ilk aşamada tevkifat kapsamına
girmeyen bu işin kısmen veya tamamen devredildiği alt
yüklenicilerden tevkifat yapılır.
Örnek: (A) Ltd. Şti., yaptıracağı hizmet binası inşaatını (B) A.Ş.'ye
ihale etmiştir. (B), hisse senetleri İMKB' de işlem gören bir şirkettir.
(B), bu inşaatın su basmanı işini (C) firmasına yaptırmaktadır. Bu
durumda, (B)'nin (A)'ya düzenlediği faturada tevkifat
uygulanmayacak, (C)'nin (B)'ye düzenlediği faturada ise tevkifat
uygulanacaktır.
Alıcı ve ilk yüklenici belirlenmiş alıcı ise, ilk aşamada tevkifat
uygulanmaz. Ancak ilk yüklenicinin bu yapım işini belirlenmiş alıcı
olmayan alt yüklenicilere devretmesi halinde kendisi tarafından
tevkifat yapılır.
Tevkifata tâbi işler KDV'den müstesna ise, KDV hesaplanmayacağı
için tevkifat da yapılmaz. KDV'den istisna olan işlerin alt yüklenicilere
devredilmesi ve alt yüklenicilerin yaptığı işlemin KDV'den müstesna
olmaması halinde, alt yüklenicilerin gerçekleştirdikleri işlemler
üzerinden hesaplanan KDV tevkifata tâbi tutulur.
30/04/2006 (bu tarih dâhil) tarihinden önce ihalesi tamamlanmış
işlere ilişkin faturalarda gösterilen KDV tutarı tevkifata tâbi
tutulmayacaktır. Bu kapsamda tevkifata tâbi tutulmayacak yapım
işlerinin yüklenicileri, 30/04/2006 (bu tarih dâhil) tarihinden önce
alt yüklenicilere devrettikleri kısımlara ait KDV üzerinden tevkifat
yapmayacaktır. Ancak 30/04/2006 (bu tarih dâhil) tarihinden önce
sözleşmesi imzalanan yapım işi yüklenicilerinin bu tarihten sonra
alt yüklenicilere devrettikleri veya devredecekleri kısımlara ait KDV
üzerinden ise tevkifat yapmaları gerekir.

10
 TÜM YÖNLERİYLE “KDV TEVKİFATI”

2. Etüt, Plan-Proje, Danışmanlık, Denetim ve Benzeri

Hizmetler
Etüt, plan-proje, danışmanlık, denetim ve benzeri hizmetlerde,
tevkifatı belirlenmiş alıcılar yapar. Tevkifat oranı 9/10'dur. Teknik,
ekonomik, hukuki ve mali konularda sunulan danışmanlık,
müşavirlik, denetim ve benzeri hizmetler bu kapsamdadır.
Herhangi bir teslim ya da hizmet kapsamında veya bu teslim ya da
hizmetin devamı niteliğinde verilmek ve bedeli ayrıca belirlenmek
kaydıyla eğitim hizmetleri danışmanlık hizmeti kapsamında
değerlendirilir.
u AVUKATLARIN KDV TEVKİFATI KAPSAMINDAKİ
HİZMETLERİ
117 seri numaralı KDV Genel Tebliği ile aşağıda belirtilen
kurumlara, yine aşağıda belirtilen şartlarda avukatlara KDV
tevkifatı yapılması zorunluluğu getirilmiştir. Bu çerçevede, aşağıda
belirtilen işlemlere taraf olanlar verginin tam olarak kesilip
ödenmesinden ve bununla ilgili diğer ödevleri yerine getirmekten
mükellef gibi sorumludurlar.
KDV mükellefi olsun olmasın:
- 5018 sayılı kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve
kuruluşlar, il özel idareleri ve bunların teşkil ettikleri birlikler,
belediyelerin teşkil ettikleri birlikler ile köylere hizmet götürme
birliklerine,
- Yukarıda sayılanlar dışındaki, kanunla kurulan kamu kurum
ve kuruluşlarına,
- Döner sermayeli kuruluşlara,
- Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına,
- Kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım
sandıklarına,
- Bankalara,

11
ANKARA BAROSU

- Kamu iktisadi teşebbüslerine (Kamu İktisadi Kuruluşları,

İktisadi Devlet Teşekkülleri),
- Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlara,
- Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli işlemler
borsaları dâhil bütün borsalara,
- Yarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda sayılan idare, kurum
ve kuruluşlara ait olan (tek başına ya da birlikte) kurum, kuruluş ve
işletmelere,
- Payları İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda (İMKB) işlem
gören şirketlere, verilen teknik, ekonomik, mali ve HUKUKİ
danışmanlık, müşavirlik, denetim ve benzeri hizmetlere 1 MAYIS
2012 TARİHİNDEN İTİBAREN 9/10 ORANINDA KDV TEVKİFATI
uygulanacaktır.
Hukuki uyuşmazlıklarla ilgili olarak yargı mercileri nezdinde
veya yargı kararlarının sonuçlarıyla ilgili olarak vekâlet akdi
çerçevesinde (icra vb.) verilen hizmetler, kural olarak, tevkifat
kapsamına girmez. Verilen danışmanlık hizmetleri ise tevkifata
tâbidir.
Avukatlarla yapılan sözleşmede avukatlık ve danışmanlık
hizmetleri birlikte yer alıyorsa, bu iki unsur ayrı ayrı ücretlendiril-
mediği takdirde, toplam sözleşme bedeli üzerinden tevkifat
uygulanır.
Kısmi tevkifat uygulaması kapsamına giren her bir işlemin KDV
dâhil bedeli 1.000,00 lirayı aşmadığı takdirde, hesaplanan KDV
tevkifata tâbi tutulmaz. Sınırın aşılması halinde ise, tutarın tamamı
üzerinden tevkifat yapılır. Tespit edilen tutarı aşan işlemlerde KDV
tevkifatı zorunluluğundan kaçınmak amacıyla bedel parçalara
ayrılamaz. Aynı işleme ait bedellerin toplamı dikkate alınarak bu
sınırın aşılması halinde tevkifat yapılır. Tevkifat zorunluluğundan
kaçınmak amacıyla birden fazla fatura düzenlenmek suretiyle
bedelin parçalara bölündüğünün tespiti halinde vergi dairesi

12
 TÜM YÖNLERİYLE “KDV TEVKİFATI”

tarafından bütünlük arz ettiği anlaşılan alımların toplamının

yukarıda belirtilen sınırı aşıp aşmadığına bakılarak gerekli işlemler
yapılır.
Dava vekâlet ücretleri, makbuz kime kesilirse kesilsin KDV
tevkifatına tâbi değildir. CMK vekilliği ve adli yardım avukatlığı da
“vekâlet görevi” kapsamında olduğundan, bu durumlarda KDV
tevkifatı yapılmaz.
Hali hazırda avukatların kestiği serbest meslek makbuzunda
KDV Tevkifatı satırı bulunmamaktadır. Bilindiği üzere serbest
meslek makbuzları Maliye Bakanlığı ile anlaşması bulunan
matbaalarda basılır veya boş makbuz noter tarafından tasdik
edilmek suretiyle kullanılır. 01 Mayıs 2012 itibariyle belli şartların
tahakkuku halinde avukatların verdiği “danışmanlık (müşavirlik)
hizmetleri” KDV tevkifatına tâbi olduğundan meslektaşlarımızın
ya eski makbuzlarına KDV tevkifatı satırını elle çizmek suretiyle
ekleyerek kullanmaları ya da anlaşmalı matbaalarda KDV tevkifatı
satırını da içeren yeni makbuz bastırmaları önerilmektedir.
Danışmanlık hizmeti verilen müvekkiller, KDV mükellefi olsun
olmasın 117 seri numaralı tebliğin 3.1.2.b maddesinde sayılan
(yukarıdaki) belirlenmiş alıcılardan ise, avukata ödemede
bulunulurken bahse konu kişi veya kuruluşların 9/10 oranında
KDV tevkifatı yapmaları gerekmektedir. Örneğin; herhangi bir
anonim şirketin hukuk müşaviri olan meslektaşımız, bu limited
şirket 117 seri numaralı tebliğin 3.1.2.b maddesinde sayılan
kuruluşlar içinde yer almamakta ise (eş anlatımla banka, kamu
iktisadi teşebbüsü, özelleştirme kapsamındaki kuruluş, yarıdan
fazla hissesi doğrudan tek başına ya da birlikte yukarıda sayılan
idare, kurum ve kuruluşlara ait olan kurum, kuruluş ve işletme,
payları İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda işlem gören şirket
DEĞİLSE) KDV tevkifatı yapılmayacak ve dolayısıyla serbest
meslek makbuzunda KDV tevkifatı satırı boş bırakılacaktır.

13
ANKARA BAROSU

Örnek: KDV hariç 3.000,00 lira tutarında %18 oranında KDV'ye

tâbi hukuki danışmanlık hizmeti veren meslektaşımızın bu hizmeti
9/10 oranında KDV tevkifatına tâbidir. Serbest meslek makbuzu
aşağıdaki şekilde düzenlenir:
İşlem Bedeli 3.000,00
Hesaplanan KDV 540,00
Tevkifat Oranı 9/10
Alıcı Tarafından Tevkif Edilecek KDV 486,00
Tevkifat Dâhil Toplam Tutar 3.540,00
Tevkifat Hariç Toplam Tutar 3.054,00
Yalnız Üçbinellidört Türk Lirası'dır
Tevkifata tâbi işlem ile tevkifata tâbi olmayan işlem için tek
makbuz düzenlenmesi mümkündür.
3. Makine, Teçhizat, Demirbaş ve Taşıtlara Ait Tadil, Bakım
ve Onarım Hizmetleri
Bu hizmetlerde tevkifatı belirlenmiş alıcılar yapar. Tevkifat oranı
5/10'dur. Isıtma-soğutma sistemleri, havalandırma sistemi, ses
sistemi, görüntü sistemi, ışık sistemi, asansör ve benzerlerine
yönelik bakım ve onarım hizmetleri bu bölüm kapsamında
tevkifata tâbi tutulur.
İlk yapımı veya tamamen yenilenmesi “yapım” işidir. Bakımı
yapılan eşyanın belirli aksam ve parçalarının değiştirilmesi de
hizmetin ayrılmaz bir parçasıdır.
Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait bakım ve onarım
hizmetlerinin yalnızca işçilik hizmetinden ibaret olmayıp, bu
hizmetlerin gereği olarak yapılan malzeme, yedek parça ve sarf
malzemesi teslimleri de bakım ve onarım hizmeti kapsamındadır.
4. Yemek Servis ve Organizasyon Hizmetleri
Bu türden hizmetlerde tevkifatı belirlenmiş alıcılar yapar.
Tevkifat oranı 5/10'dur. Yemek servis hizmetleri personel, öğrenci,

14
 TÜM YÖNLERİYLE “KDV TEVKİFATI”
hasta, müşteri, misafir, yolcu sıfatı taşıyan kişilerin yemek
ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yapacakları hizmet alımlarını
kapsar. Ancak bazı şirketlerin üreterek pazarladıkları ve
oluşturulan sisteme dâhil işyerlerinde yeme-içme hizmeti
teminine imkân veren yemek çeklerinin (karnelerinin /
biletlerinin) bedeli üzerinden hesaplanan KDV, tevkifata tâbi
tutulmaz.
Yemek servis hizmetinin hizmeti alan idare, kurum veya
kuruluşun bünyesinde ve doğrudan yemek çekini satan firma
tarafından verilmesi halinde de tevkifat uygulanır. Ayrıca otel,
motel, tatil köyü ve benzeri konaklama tesislerinde, konaklama
hizmetinden ayrı olarak verilen veya birlikte verilmekle beraber
ayrı bir faturayla belgelendirilen ya da aynı faturada ayrı olarak
gösterilen durumlarda yemek servis hizmetiyle ilgili olarak
tevkifat kapsamında işlem yapılır.
Tevkifat yapmak zorunda olan idare, kurum ve kuruluşların
kendi personeli marifetiyle hazırlanacak yemekler için piyasadan
yiyecek maddeleri ve hazırlanacak yemekle ilgili çeşitli
malzemeleri satın alması tevkifata tâbi değildir. Diğer yandan
idare, kurum ve kuruluşların konser, fuar, kutlama, parti, kokteyl,
davet, kongre, seminer, panel, tanıtım ve benzeri hizmet alımları
tevkifata tâbidir. Hizmetleri veren mükelleflerin, organizasyonun
yapılacağı yeri (salon, otel ve benzeri) işletenlerden alacakları
hizmetler tevkifat kapsamında değildir. Bu durum, organizasyonu
yapan firmaların, hizmet verdikleri idare, kurum ve kuruluşlar
adına düzenledikleri faturalarda yer alan toplam tutar üzerinden
tevkifat yapılmasına engel değildir.
5. İşgücü Temin Hizmetleri
Bu türden hizmetlerde tevkifatı KDV mükellefleri ve belirlenmiş
alıcılar yapar. Tevkifat oranı 9/10'dur. Ücretli statüsünde olmayan
işgücü bu kapsamdadır. Temin edilen elemanlar, hizmeti alan
işletmenin bilfiil sevk, idare ve kontrolü altında çalıştırılabilmesinin

15
ANKARA BAROSU

mümkün olduğu durumlarda tevkifat kapsamında değerlendirilir.

Elemanların işletmenin mal ve hizmet üretimi aşamalarından
herhangi birinde çalıştırılması halinde sevk, idare ve kontrolün
hizmeti alan işletmede olduğu kabul edilir.
İşgücü temin hizmeti veren mükellefin, bu hizmeti bir başka
mükelleften temin ettiği elemanları kullanarak sunması halinde
sadece kendisine verilen işgücü temin hizmetinde tevkifat
uygulanır. Özel güvenlik ve koruma hizmetleri de işgücü temin
hizmeti kapsamındadır. Sadece özel güvenlik sistemlerinin
kurulması bu kapsamda değildir. Güvenlik sistemi kurulumu
yapım işi özelliği taşıyorsa, yapım işi olarak tevkifat yapılır.
6. Yapı Denetim Hizmetleri
Tevkifatı KDV mükellefleri ve belirlenmiş alıcılar yapar. Tevkifat
oranı 9/10'dur. Yapı denetim firmaları tarafından verilen yapı
denetim hizmetleri bu kapsamdadır. Su yapıları denetim hizmeti
ve benzeri hizmetler de bu kapsama girer. Arsa karşılığı inşaat
işlerinde, hizmet bedeli müteahhit tarafından ödenmekle birlikte
yapı denetim hizmetine ait fatura ilgili mevzuatı gereğince inşaat
ruhsat sahibi (arsa sahibi) adına düzenlendiğinden, inşaat ruhsat
sahibinin mükellefiyet durumuna göre hareket edilir.
7. Fason Olarak Yaptırılan Tekstil ve Konfeksiyon İşleri,
Çanta ve Ayakkabı Dikim İşleri ve Bu İşlere Aracılık Hizmetleri
Bu türden hizmetlerde tevkifatı KDV mükellefleri ve belirlenmiş
alıcılar yapar. Tevkifat oranı 5/10'dur. Terziler tarafından verilen
dikim, tadil, onarım şeklindeki hizmetler de tevkifat kapsamındadır.
Fason imalatın şartı, imal edilecek malla ilgili ana hammadde başta
olmak üzere hammaddelerin fason iş yaptıranlar tarafından temin
edilmesidir.
Fason işlere aracılık hizmetleri de tevkifata tâbidir. Fason
yapılmak üzere alınan işin tamamen başka firmalara fason olarak
yaptırılması halinde her iki aşamada tevkifat uygulanır.

16
 TÜM YÖNLERİYLE “KDV TEVKİFATI”

8. Turistik Mağazalara Verilen Müşteri Bulma/Götürme

Hizmetleri
Bu türden hizmetlerde tevkifatı KDV mükellefleri yapar. Tevkifat
oranı 9/10'dur. Turizm acentesi, rehber ve benzerlerinin turist
kafilelerini alışveriş etmeleri için belirli dükkânlara/ mağazalara
götürmeleri karşılığında bu işletmelerden aldıkları komisyonlar
genel oranda KDV'ye tâbidir. Bu kapsamdaki komisyon ve benzeri
ödemeleri yapan işletmeler tarafından komisyon tutarına ait KDV
üzerinden tevkifat uygulanır.
9. Spor Kulüplerinin Yayın, Reklâm ve İsim Hakkı Gelirlerine
Konu İşlemleri
Bu türden hizmetlerde tevkifatı KDV mükellefleri ve belirlenmiş
alıcılar yapar. Tevkifat oranı 9/10'dur. Profesyonel spor kulüpleri
(şirketleşenler dâhil); sponsorluk yoluyla veya reklâm almak
(reklâm alanları ve panolarının kiralanması dâhil) suretiyle reklâm,
spor müsabakalarının veya kulüple ilgili faaliyetlerin yayınlanması
suretiyle yayın ve toplumsal şans oyunları ve diğer faaliyetlerde
kulüp isminin kullanılmasına izin verilmesinden dolayı isim hakkı
gelirleri %18 oranında KDV'ye tâbi olup tevkifat uygulanır.
10. Temizlik, Çevre ve Bahçe Bakım Hizmetleri
Bu türden hizmetlerde tevkifatı KDV mükellefleri ve belirlenmiş
alıcılar yapar. Tevkifat oranı 7/10'dur. Temizlik hizmetleri
sektörünün yaygın olarak sunduğu hizmetler bu kapsamdadır.
Bina temizliğine, iç ve dış temizliğin tamamı girer. Havlu, çarşaf,
elbise, çamaşır gibi eşyaların temizlettirilmesi veya yıkattırılması da
temizlik hizmetleri kapsamındadır. Park, bahçe ve mezarlık alanları
ile bulvar, refüj, göbek, rekreasyon alanları ve havuzların bakımı,
bitkilendirilmesi, sulanması, haşere mücadelesi, sokak hayvanlarının
toplanması-ıslahı ve benzerlerine ilişkin hizmet alımları da bu
kapsama girer.

17
ANKARA BAROSU
11. Servis Taşımacılığı Hizmeti
Bu türden hizmetlerde tevkifatı KDV mükellefleri ve belirlenmiş
alıcılar yapar. Tevkifat oranı 5/10'dur. Personel, öğrenci, müşteri ve
benzerlerinin belirli bir güzergah dâhilinde taşınması amacıyla
ihdas ettikleri servis hizmetlerine ilişkin olarak yaptıkları
taşımacılık hizmeti alımları bu kapsama girer. Hizmetin, tahsis
edilmiş özel plakalı araçlarla yapılıp yapılmaması tevkifat
uygulamasını etkilemez. Servis hizmetinin, personel veya
öğrencilerin (veya velilerin) kendi aralarında anlaşmak suretiyle
doğrudan taşımacıyla sözleşme yapılması/anlaşılması suretiyle
sağlanması halinde, esas olarak, hizmete ait faturaların servis
hizmetinden yararlanan personel, öğrenci (veya velisi) adına
düzenlenmesi gerektiğinden tevkifat uygulanmaz. Ancak,
faturanın tevkifat yapmakla sorumlu tutulanlar adına
düzenlenmesi halinde tevkifat uygulanır.
12. Her Türlü Baskı ve Basım Hizmetleri
Bu türden hizmetlerde tevkifatı belirlenmiş alıcılar yapar.
Tevkifat oranı 5/10'dur. Kitap, dergi ve benzeri baskı ve basımı
hizmeti ile bunların veya sorumlu tayin edilenler tarafından
kullanılan her çeşit evrakın ciltlenmesine ilişkin hizmetler bu
kapsama girer. Üretimde kullanılacak kâğıt, boya ve benzeri ham
ve yardımcı maddelerin siparişi veren alıcı tarafından temin
edilmesi veya edilmemesi tevkifat uygulamasını etkilemez.
Basılmış ürünlerin doğrudan alınması halinde tevkifat
uygulanmaz.
13. Yukarıda Belirtilenler Dışındaki Hizmet Alımları
Yukarıda belirtilen hizmetler dışındakı hizmet alımlarında
tevkifatı 5018 sayılı kanuna ekli cetveller kapsamındaki idare,
kurum ve kuruluşlar yapar. Tevkifat oranı 5/10'dur. Yukarıda
belirtilmeyen diğer bütün hizmet ifaları (3065 sayılı KDV Kanunu
m. 1, 4, 5 ve 6) bu kapsamdadır.

18
 TÜM YÖNLERİYLE “KDV TEVKİFATI”

D. KISMİ TEVKİFAT UYGULANACAK TESLİMLER

1. Külçe Metal Teslimleri
Bu türden teslimlerde tevkifatı KDV mükellefleri ve belirlenmiş
alıcılar yapar. Tevkifat oranı 7/10'dur. Her türlü hurda metallerden
elde edilen külçeler ile hurda metallerden elde edilenler dışındaki
bakır, çinko ve alüminyum külçelerinin teslimi bu kapsamdadır.
Hurda metallerden elde edilenler dışındaki bakır, çinko ve
alüminyum külçelerinin ithalatçılar ve ilk üreticiler (cevherden üretim
yapanlar) tarafından yapılan teslimlerinde tevkifat uygulanmaz.
Ancak bu aşamalardan sonraki el değiştirmelerde tevkifat uygulanır.
Hurda metalden elde edilen külçelerin ithalatçıları ve üreticileri
tarafından tesliminde de tevkifat uygulanır.
2. Bakır, Çinko ve Alüminyum Ürünlerinin Teslimi
Bu türden teslimlerde tevkifatı KDV mükellefleri ve belirlenmiş
alıcılar yapar. Tevkifat oranı 7/10'dur. İlk üreticileri (cevherden
üretim yapanlar) ile ithalatçıları tarafından tesliminde tevkifat
uygulanmaz. Sonraki aşamaların teslimleri ise tevkifata tâbidir.
Profilin boyanmış veya kaplanmış olması, bunların tesliminde
tevkifat uygulanmasına engel değildir.
3. Hurda ve Atık Teslimleri
Bu türden teslimlerde tevkifatı KDV mükellefleri ve belirlenmiş
alıcılar yapar. Tevkifat oranı 9/10'dur. 3065 sayılı KDV Kanunu'nun
17/4-g maddesine göre metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam
hurda ve atıklarının teslimi vergiden müstesnadır. Ancak aynı
kanunun 18/1 maddesine göre, istisnadan vazgeçilmesi
mümkündür. İstisnadan vazgeçenlerin metal, plastik, lastik,
kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıklarının tesliminde KDV tevkifatı
uygulanır.
4. Metal, Plastik, Lastik, Kauçuk, Kağıt ve Cam Hurda ve
Atıklarından Elde Edilen Hammadde Teslimi
Bu türden teslimlerde tevkifatı KDV mükellefleri ve belirlenmiş

19
ANKARA BAROSU

alıcılar yapar. Tevkifat oranı 9/10'dur. Anılan ürünlerin teslimleri

vergiden müstesna olmayıp, 3065 sayılı KDV Kanunu'nun 17/4-g
ve 28. maddeleri çerçevesinde genel oranda vergiye tâbidir.
İthalatçıları tarafından tesliminde tevkifat uygulanmaz. Sonraki
aşamaların teslimleri ise tevkifata tâbidir. Metal, plastik, lastik,
kauçuk, kâğıt ve cam hurda ve atıklarının çeşitli işlemlerden
geçirilip işlenmesi sonucunda elde edilen ve genellikle hurda ve
atık niteliğini kaybederek metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve
cam esaslı malzeme imalatında hammadde olarak kullanılan
mamûl niteliğindeki kırık, çapak, toz, granül ve benzeri ürünlerin
teslimi tevkifat uygulaması kapsamındadır.
5. Pamuk, Tiftik, Yün ve Yapağı ile Ham Post ve Deri Teslimleri
Bu türden teslimlerde tevkifatı KDV mükellefleri ve belirlenmiş
alıcılar yapar. Tevkifat oranı 9/10'dur. Mal ve hizmetlere
uygulanacak KDV oranlarını belirleyen 2007/13033 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararı eki (II) sayılı listenin (B) bölümünün 1 ve 2. sıraları
kapsamına giren ürünlerin teslimi tevkifat uygulaması
kapsamındadır.
6. Ağaç ve Orman Ürünleri Teslimi
Bu türden teslimlerde tevkifatı KDV mükellefleri ve belirlenmiş
alıcılar yapar. Tevkifat oranı 9/10'dur. Bunların ithalatçıları
tarafından tesliminde tevkifat uygulanmaz. Ağaç işleme
endüstrisinde kullanılan ve ilk madde-malzeme niteliğinde olan
her türlü ağaç, tomruk, odun ile bunların önceden belirlenmiş
ölçülerde biçilmesiyle elde edilen inşaatlık, doğramalık,
marangozluk, mobilyalık ve benzeri kereste, mobilya ve kereste
imalatı sonucu ortaya çıkan kırpıntı, çıta ve benzeri imalat artıkları
ile odun artığı talaş teslimleri tevkifat uygulaması kapsamındadır.
Tomruk, odun, kereste, kırpıntı, atık ve benzeri mahiyetinde
olmayan; mobilya, kapı-pencere doğraması, döşeme malzemesi,
sunta, levha, mdf, rabıta, lambri, süpürgelik ve benzeri ürünlerin

20
 TÜM YÖNLERİYLE “KDV TEVKİFATI”

tesliminde tevkifat uygulanmaz.

E. KISMİ TEVKİFAT UYGULAMASINDA MÜŞTEREK
HUSUSLAR
1. Tevkifat Uygulamasında Sınır
Belirlenmiş alıcıların kısmi tevkifat uygulaması kapsamındaki
teslim ve hizmetlerinde hesaplanan KDV, alıcıların durumuna
bakılmaksızın, tevkifata tâbi tutulmaz. Profesyonel spor kulüpleri
tarafından (şirketleşenler dâhil) belirlenmiş alıcı olsa bile tevkifat
uygulanır. 3065 sayılı KDV Kanunu'nun 11/c ve Geçici 17. maddesi
çerçevesinde, ihraç kayıtlı teslimler ile dâhilde işleme ve geçici
kabul rejimi kapsamındaki teslimlerde tevkifat söz konusu
değildir.
Vergiden müstesna teslim ve hizmetlerde tevkifat uygulanmaz.
Zira burada hesaplanan KDV yoktur. Her bir işlemin KDV dâhil
bedeli 1.000,00 lirayı aşmadığı takdirde tevkifata tâbi tutulmaz.
Tevkifattan kaçınmak için bedel parçalara ayrılamaz. Aynı işleme
ait bedellerin toplamı dikkate alınarak işlem yapılır.
2. Belge Düzeni
Düzenlenecek belgelerde; “İşlem Bedeli, Hesaplanan KDV,
Tevkifat Oranı, Alıcı Tarafından Tevkif Edilecek KDV Tutarı, Tevkifat
Dâhil Toplam Tutar ve Tevkifattan Sonra Tahsil Edilmesi Gereken
Toplam Bedel (Tevkifat Hariç Toplam Tutar)” ayrıca gösterilir.
Fatura veya makbuz, satıcı açısından işlem bedeli üzerinden
hesaplanan KDV'ye tevkifat uygulandığını tevsik eden belge
mahiyetini taşır. Faturaya borçlanılan miktar olarak rakam ve yazı
ile tevkifattan sonra kalan tutar yazılır.
3. Beyannamenin Düzenlenmesi
Tevkifata tâbi tutulan KDV, 2 numaralı KDV Beyannamesi ile
beyan edilip ödenir. “Genel Bilgiler” kulakçığında “Vergi
Sorumlusuna Ait Sicil Bilgileri”ni kapsayan satırlara sicil bilgileri

21
ANKARA BAROSU

girilir. “Kesinti Yapılan Satıcılar” kulakçığında ise, her bir kesinti

yapılan mükellef itibariyle tevkifat uygulaması kapsamındaki
işlemleri yapan (satıcı) mükellefle ilgili kimlik bilgileri, tevkifata
tâbi işleme ait matrah ve tevkifat tutarına ilişkin kayıt yapılır. “Vergi
Bildirimi” kulakçığının “Tam Tevkifat Uygulanan İşlemlere Ait
Bildirim” tablosunda işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV'nin
tamamının alıcı tarafından tevkif edildiği işlemler beyan edilir.
Tablonun “İşlem Türü” alanı, bu alana ilişkin işlem türü listesinden
seçim yapılmak suretiyle doldurulur. “Matrah” alanına, işlemin
KDV hariç bedeli, “Oran” alanına işlemin tâbi olduğu KDV oranı,
“Tevkifat Oranı” alanına beyanı yapılan işlem için öngörülmüş
alıcıların yapacağı tevkifat oranı yazılır. Alıcı tarafından tevkif
edilen KDV tutarını gösteren “Vergi” alanı, e-beyanname
programı tarafından hesaplanır. “Kısmi Tevkifat Uygulanan
İşlemlere Ait Bildirim” tablosunda ise Maliye Bakanlığı tarafından
kısmi tevkifat uygulaması kapsamına alınması uygun görülen ve
işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV tutarının tamamı değil,
alıcı tarafından tevkif edilen kısmı beyan edilir.
Sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenmesi gereken vergilerin
beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi halinde cezai işlem
uygulanır. Sorumlu sıfatıyla beyan edilmeyen tutarın 1 numaralı
KDV beyannamesinde indirim konusu yapılmamış olması, bu
şekilde işlem tesis edilmesine engel değildir. Sorumlu sıfatıyla
beyan edilmeyen veya eksik beyan edilen KDV tutarının satıcı
tarafından beyan edilmiş olması halinde sorumlu adına yapılacak
tarhiyatta vergi aslı aranmaz. Sorumlu tarafından beyan edilip
ödenmesi gerekirken satıcı tarafından beyan edilen KDV'nin
ödenmiş olması halinde, bu verginin normal vade tarihinden
ödendiği tarihe kadar; söz konusu verginin ödenmemiş olması
halinde ise normal vade tarihinden yapılacak tarhiyatın tahakkuk
tarihine kadar gecikme faizi uygulanır.

22
 TÜM YÖNLERİYLE “KDV TEVKİFATI”

4. Satıcıların Beyanı
1 numaralı KDV Beyannamesi'nin iki ayrı bölümüne kayıt yapılır.
Birinci kayıt, “Matrah” kulakçığında “Kısmi Tevkifat Uygulanan
İşlemler” tablosuna; ikinci kayıt “İstisnalar-Diğer İade Hakkı
Doğuran İşlemler” kulakçığında “Diğer İade Hakkı Doğuran
İşlemler” tablosuna yapılır. “Kısmi Tevkifat Uygulanan İşlemler”
tablosunun “İşlem Türü” alanı, bu alana ilişkin işlem türü
listesinden seçim yapılmak suretiyle doldurulur. “Matrah” alanına
kısmi tevkifat uygulanan işleme ait bedel (KDV hariç) tam olarak
yazılır. “Oran” alanına işlemin tâbi olduğu KDV oranı, “Tevkifat
Oranı” alanına ise işlem için öngörülen tevkifat oranı yazılır.
“Vergi” alanı, e-beyanname programı tarafından hesaplanır.
“İstisnalar-Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığında
“Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” tablosunda “İşlem Türü”
listesinden, yapılan işleme ait “Kod” seçilir. “Teslim ve Hizmet
Tutarı” alanına, işleme ait bedelin (KDV hariç) tamamı yazılır. Bu
alana yazılacak tutar, “Kısmi Tevkifat Uygulanan İşlemler”
tablosunun “Matrah” alanına yazılan tutarla aynı olacaktır. “İadeye
Konu Olan KDV” alanına, alıcı tarafından tevkifata tâbi tutularak
sorumlu sıfatıyla beyan edilen tutar yazılır. İade almak istemeyen
mükellefler bu tabloya kayıt yapmazlar.
V. DÜZELTME İŞLEMLERİ
A. MAL İADELERİ
Mal iadelerinde düzeltme, işlem bedeli üzerinden hesaplanan
verginin tevkifata tâbi tutulmayan kısmı üzerinden gerçekleştirilir.
Defter kayıtlarında KDV'nin sadece tevkifata tâbi tutulmayan
kısmı için düzeltme işlemi yapılır. Tevkifata tâbi tutularak sorumlu
sıfatıyla beyan edilmiş ve indirim konusu yapılmış olan tutar için
düzeltme işlemi yapılmaz. Hizmetlerde düzeltme, ifa edilen
hizmetin iadesi söz konusu olmayacağından, faturanın veya
makbuzun hizmetin ifasından önce düzenlendiği durumlarda

23
ANKARA BAROSU

hizmetten tamamen vazgeçilmesi ya da hizmetin sözleşme

şartlarına uygun olarak gerçekleştirilmemesi nedeniyle işlemin
matrahında bir değişiklik meydana gelmesi halinde yapılabilir.
B. MATRAHTA DEĞİŞİKLİK
Fiyat farkı, kur farkı ve benzeri nedenlerle tevkifata tâbi işlemin
bedelinde sonradan bir artış ortaya çıkması halinde, bu artışla ilgili
olarak fatura düzenlenerek KDV hesaplanır ve hesaplanan KDV
üzerinden (tevkifat alt sınırı dikkate alınmaksızın) tevkifat
uygulanır. Bu şekilde işlem yapılabilmesi için fiyat farkı, kur farkı ve
benzerinin ait olduğu asıl işleme ait KDV dâhil bedelin tevkifat alt
sınırını geçmiş ve tevkifata tâbi tutulmuş olması gerekir. Alıcı
lehine, ödemenin yapıldığı tarihte kur farkı oluşması halinde ise,
kur farkı tutarı üzerinden alıcı tarafından satıcıya bir fatura
düzenlenerek, teslim ve hizmetin yapıldığı tarihteki oran
üzerinden KDV hesaplanması gerekir. Böylece, matrahta oluşan
azalma tutarı, tevkifata tâbi tutulmayan KDV tutarıyla birlikte,
satıcı tarafından alıcıya iade edilir. Ayrıca söz konusu KDV tutarı
alıcı tarafından 1 numaralı KDV Beyannamesi ile beyan edilir.
Malların kısmen iade edilmesi, hizmetin bir kısmının
tamamlanmaması, malların ve hizmetin sözleşmede belirtilen
evsafa uymaması ve benzeri nedenlerle tevkifata tâbi işlem
bedelinde sonradan bir azalma meydana gelmişse, azalma
miktarıyla ilgili olarak mal iadelerine ilişkin açıklamalara göre işlem
yapılır.
C. FAZLA VE YERSİZ TEVKİF EDİLEN VERGİLERİN İADESİ
Alıcı veya satıcının beyanlarının düzeltilmesi suretiyle işlemin
tevkifat uygulanmadan önceki hale getirilmesi gerekir. Fazla veya
yersiz tevkif edilen vergi, öncelikle tevkifatı yapan alıcı tarafından
satıcıya iade edilir. Alıcının, fazla veya yersiz tevkif ettiği KDV
tutarını satıcıya ödediğini gösterir belge ve satıcının düzeltmeyi
yaptığını gösterir vergi dairesi yazısıyla birlikte başvurması

24
 TÜM YÖNLERİYLE “KDV TEVKİFATI”

halinde fazla veya yersiz tevkif edilen vergi, bu vergiyi vergi

dairesine beyan ederek ödeyen alıcıya iade edilir. Tevkifata tâbi
olmadığı halde tevkifat uygulanan ve satıcı tarafından verginin
tamamının beyan edildiği durumlarda, satıcının düzeltmeyi
yaptığını gösterir vergi dairesi yazısının ibrazı aranmaz. Tevkifata
tâbi olan ve tevkifata tâbi tutulan, ancak satıcı tarafından verginin
tamamının beyan edildiği durumlarda, satıcının düzeltmeyi
yapmasından sonra, varsa önceki beyanı üzerine ödenen KDV'nin,
söz konusu işlemle sınırlı kısmı satıcıya iade edilir. Dolayısıyla bu
durumda alıcıya iade söz konusu değildir. Yapılacak iadelerde
teminat, YMM KDV İadesi Tasdik Raporu ve Vergi İnceleme
Raporu aranmaz.
Tevkifata tâbi tutulan KDV'nin alıcı tarafından beyan edilmiş,
ancak ödenmemiş olması halinde, sorumlu sıfatıyla beyan edilen
bu vergi tahakkuktan terkin edilir. Genel bütçe kapsamındaki
kamu idarelerinin muhasebe birimleri tarafından yapılan fazla
veya yersiz tevkifatlar, satıcının beyanlarını düzelttiğini gösterir
vergi dairesi yazısını ibraz etmesi üzerine ödemeyi yapan
muhasebe birimleri tarafından düzeltilir ve gereken durumlarda
iade edilir.
VI. BİLDİRİM ZORUNLULUĞU VE MÜTESELSİL
SORUMLULUK
A. BİLDİRİM ZORUNLULUĞU
Kısmi tevkifat uygulaması kapsamındaki işlemlerde satıcılar,
tevkifat uygulanan satışları ile satış yaptıkları alıcılara ait bir listeyi,
satışın yapıldığı döneme ait 1 numaralı KDV Beyannamesi ekinde
elektronik ortamda vermek zorundadır. Buna göre, tevkifat
uygulanan her satış faturası/serbest meslek makbuzu ve benzeri
itibariyle;
u Belgenin tarih ve numarası,
u Tevkifat uygulanan işlemin cinsi, tutarı,

25
ANKARA BAROSU

u İşlemin tâbi olduğu KDV oranı, toplam hesaplanan KDV tutarı,

alıcı tarafından tevkif edilen KDV tutarı,
u Alıcının adı/soyadı-unvanı ve vergi kimlik numarası veya T.C.
kimlik numarası,
u Ve benzeri bilgilerini içeren liste (Ek-1), satıcı mükellefler
tarafından ilgili döneme ait beyanname ekinde verilir. Bu bildirim
zorunluluğuna uymayan veya eksik ya da yanıltıcı bildirimde
bulunanlar hakkında 213 sayılı VUK çerçevesinde işlem yapılır.
B. MÜTESELSİL SORUMLULUK
Tevkifata tâbi alımları dolayısıyla KDV tevkifatı uygulayanlar,
tevkifat tutarını beyan edip ödemiş olmaları şartıyla, tevkif edilen
vergiyle sınırlı olmak üzere bu işlemlerle ilgili olarak önceki
aşamalarda ortaya çıkan verginin hazineye intikal etmemiş olması
nedeniyle müteselsil sorumluluk kapsamında muhatap
tutulmazlar.

26