Professional Documents
Culture Documents
ლიტხელის შუალედურის თემები მაგალითები და პარალელები
ლიტხელის შუალედურის თემები მაგალითები და პარალელები
ლიტხელის შუალედურის თემები მაგალითები და პარალელები
სარჩევი:
1) მშვენიერების იდეა ძველ საბერძნეთში.......................................................................................2
იდეალური ქალი, მორცხვი ქალღმერთების სერია.........................................................5
იდეალური კაცი.....................................................................................................................8
2) ადამიანი მოგზაურის იდეა..............................................................................................................11
3) ადამიანი დემიურგის იდეა..............................................................................................................12
4) გამარჯვებული ადამიანის იდეა რომაული კულტურის
მიხედვით............................................12
5) ადამიანური ვნებების იდეა ანტიკური კულტურის მიხედვით....................................................12
6) რწმენის იდეა შუა საუკუნეების მიხედვით(ბაროკოდან და რენესანსიდან მიწერია
პარალელები, ამიტომ მაგაზეც
გამოდგება)..................................................................................13
7) ადამიანი რაინდის იდეა შუა საუკუნეების მიხედვით..................................................................13
8) ცოდვის იდეა შუა საუკუნეებსა და რენესანსში..............................................................................14
9) სიკვდილის იდეა შუა საუკუნეებისა და რენესანსის
მიხედვით...................................................14
10) სიშიშვლე მითოსური და ქრისტიანული რენესანსის
მიხედვით................................................14
11) ქალის ფორმა და როლი შუა საუკუნეებსა და რენესანსში/ ქალი პერსონაჟების როლი
რენესანსის მიხედვით......................................................................................................................15
12) სილამაზის იდეა რენესანსში...........................................................................................................15
13) შეკითხვის, „ეჭვის ადამიანი“ რენესანსის
მიხედვით...................................................................18
14) რაციონალურობისა და ემოციურობის იდეა რენესანსის
მიხედვით..........................................19
15) ტანჯვა და ტანჯვის იდეა რენესანსისა და ბაროკოს
მიხედვით..................................................19
16) სიკეთისა და ბოროტების იდეა რენესანსისა და ბაროკოს
მიხედვით........................................22
17) პოლიტიკური ხელოვნება რენესანსსა და
ბაროკოში....................................................................22
18) ეროტიულობა რენესანსსა და
ბაროკოში.......................................................................................23
19) სიკვდილის იდეა ბაროკოში.............................................................................................................23
20) ძალადობის იდეა ბაროკოში............................................................................................................23
21) ბოროტება ბაროკოს მიხედვით.......................................................................................................23
22) განცდების ადამიანი ბაროკოს
მიხედვით......................................................................................23
1
(რამდენიმე სხვადასხვა კონსპექტიდან+ გუგლი, რაღაცები, ბლაბლაბლა მაქვს თავმოყრილი . ცოტა
არეულობაა, ყველაფერი იდეალურად განხილულიც არაა, განსაკუთრებით ბოლოს (უკვე ცუდად
წარმატებები! <33
-ქ.ც.
2
3
4
იდეალური ქალის სხეული ბერძნულ ქანდაკებაში:
1. მუცელი- მუცელს დიდი მნიშვნელობა აქვს. უნდა იყოს მცირედ დაკუნთული და
„შეტეხილი“. ამბობენ, რომ ეს შეტეხილობა ბუნებრივი არაა, მარა ბერძნებს მიაჩნდათ , რომ
უკეთესია.
2. კისერი- მიაჩნდათ, რომ ლამაზი კისერი გრძელი კკისერია. სწორედ ამიტომ , იმისთათვის
რომ ეს თვალსაჩინო ყოფილიყო, თმა ქალებს ქანდაკებებში აწეული აქვთ.
3. „ბერძნული მკერდი“-ის უნდა ყოფილიყო აუცილებლად პატარა, და „გაქცეული“
გვერდით.
პრაქსიტელემ ქანდაკების შექმნით საფუძველი ჩაუყარა „მორცხვი ქალღმერთის იდეას “. ეს
5
ურბინოს ვენერა
7
4)“მომაკვდავი ნიობე“- უცნობი ავტორის ქანდაკება. ნიობე თებელი მრავალშვილიანი დედაა,
რომელმაც ქალღმერთი ლეტო განარისხა, შედეგად დაისაჯა ლეტოს შვილების მიერ
(არტემიდა და აპოლონი). ქანდაკება დინამიკურია, ჩანს, რომ ზურგში ისრით მოხვედრით,
მალე მოკვდება. ხვეული თმა, მაღლა აწეული, ბერძნული სილამაზის სტანდარტების თანახმად.
მკერდი მოშიშვლებული აქვს, თუმცა გენიტალია სანახევროდ დაფარული ნაჭრით
(სავარაუდოდ ტანისამოსია), მუცლის არეში რამდენიმე არაბუნებრივი კუნთი აქვს.
8
9
(გაჭირვების შემთხვევაში მაგალითებად შეიძლება ელენე და პენელოპეც გამოდგეს , ოდისეას
ქალი პერსონაჟებიც, მარა ჩემი აზრი არაა ეს, ამიტო საკუთარ თავზე არ ვიღებ
მაგალითები:
1) ჰერმესი და ჩვილი დიონისე- დაკუნთული სხეული, სიშიშვლე ტანის, რაც მამაკაცებში
მოსულა.ხვეული თმა, აგრეთვე სილამაზის გამომხატველია. დიდი მხარ-ბეჭი.
რეალისტური სახის მიმიკა, სილამაზე! -რაც მნიშვნელოვანია ბერძნული
ხელოვნებისთვის.
დინამიკური ნამუშევარი, ბავშვი ჩამოკიდებული ჰყავს მხარზე. პრაქსიტელეს სტილი
გამოკვეთილად შესამჩნევია - პრაქსიტელე ჰიპერრეალისტია, ცდილობს მარმარილო
ისე დაამუშავოს, რომ მაქსიმალურად რეალისტური იყოს ნაკვთები. იგი ხშირად მუშაობს
ქვაზე ისე, რომ იკვეთებოდეს სხეულის მოცულობა, სინათლე და ჩრდილები
2)მირონის ქანდაკება“ბარდოს მტყორცნელი“- მთავარი ყურადღება მამაკაცის სხეულის
აგებულებაში ექცევა ტორსს. სხეული უნდა იყოს აუცილებლად მოტრიალებული, მთლიანად
წარმოდგენილი, დაკუნთული და შუაზე გაყოფილი არაბუნებრივად ღრმა მკერდის ხაზით,
რომლის ორივე ნაწილიც პირდაპირ უნდა იმეორებდეს ერთმანეთს იმ შემთხვევაშიც კი თუ ეს
იქნება ბუნებრივი კანონების დარღვევა.ამ ქანდაკებაში ავტორი გვატყუებს. სხეულის ის
ნაწილი, რომელიც დატვირთულია ბადროს ტყორცნით, გაცილებით დაჭიმული უნდა იყოს,
10
ვიდრე მისი საპირისპირო მხარე. აქ ორივე მხარე, მკერდისაც და ფეხებისაც, თანაბრად
დაჭიმულია. ეს არის იმის მიზეზი, რომ ბერძენი მოქანდაკეებისთვის ამოსავალი არის
ჰარმონიის და არა რეალისტური პრინციპები.
11
ბადროს მტყორცნელი
12
(მთლად მშვენიერების კრიიტერიუმებში არ ჯდება, მარა რადგანაც კუნთები, მხრები , ბლაბლაბლა
მოკლედ მაშინდელისტანდარტები იკვეთება, პლუს დინამიკურობის სიმბოლოა , „ლაოკოონი და მისი
ვაჟები“ ვახსენოთ...დინამიკურობის ჩვენებისთვის ტერფები აწეულია , ფეხის წვერს ეყრდნობა
პერსონაჟი. მაშინაც კი თუ ის ზის, თუ ცალი ფეხი ოდნავ წამოწეული აქვს, ეს ნიშნავს რომ ქანდაკება ,
დინამიკურია.)
...დანარჩენად რავი რა ძმებო, დიდად პარალელებს ვერ ვფიქრობ მამაკაცის იდეალურ სხეულზე , მარა
წესით ეს რაღაც სილამაზის სტანდარტები და იდიოტობები არც მოვა .
13
ინდივიდუალურია. ანუ ყველას ვერ გადახდება ერთი და იგივე ამბავი... + სასჯელის
პერიოდში პერსონაჟს ეძლევა დანაშაულის გამოსწორების შანსი.
4) (ყველა ბერძენი გმირი ვერ გადადის ამ საფეხურამდე, ოდისეევსი, მაგალითად,
გადავიდა) მონანიება- პერსონაჟი აღმოჩნდება სიუჟეტურად განსხვავებულ, მაგრამ
იდეურად მსგავს გარემოში და უნდა მიიღოს გადაწყვეტილება. ვინც ღმერთების ნებას არ
ემორჩილება(აიაქსი, მაგალითად), კვდება. თუ ამ ეტაპამდე არ მივიდა პერსონაჟი, ვერ
შეასრულებს „ადამიანი მოგზაურის“ იდეას.
უნდა იყოს არსაიდან მოსული ან მოდის იქიდან, სადაც ვეღარ დაბრუნდება . სხვანაირად რომ
ვთქვათ, მისი წარმოშობის ადგილი უმნიშვნელოა, ანუ შეგვიძლია ვუწოდოთ „არსად “(დებილური
ახსნაა, მარა უჭკუო არ იქნები, მიხვდები 😊 ). ეს იდეა იმდენად სოციალურია, რომ მისი
ისტორიული ანალოგი ყველა ეპოქაშია. (აი მაგალითად ნაპოლეონი: პარიზში იყო და კორსიკა
ითვლება „არსად“-დ.)
ეს კაცი უნდა ფლობდეს დესტრუქციულ ენერგიას - სადაც ჩადის, აუცილებლად უნდა დაანგრიოს
ეს ადგილი, უპირველეს ყოვლისა, სოციალური თვალსაზრისით. (მაგალითად ნაპოლეონი ჩადის
პარიზში და დაამხობს რესპუბლიკურ საფრანგეთს)
ხელახლა უნდა ააშენოს დანგრეული ისე, როგორც თვითონ მიაჩნია სწორად - მოვიდა არავინ
„ახალი კაცი“, როგორც რომაელები ეხზახიან, დაანგრია ეს და ააშენა ეს.
უნდა დაიღუპოს მალე. ზუსტად მაშინ როცა პერსონაჟი ძალაუფლების პიკშია , მოულოდნელად
უნდა მოკვდეს.
14
მწერლები: კალიმაქე, ვირგილიუსი, პლუტარქე
15
7) ადამიანი რაინდის იდეა შუა საუკუნეების მიხედვით
XIII-XIV საუკუნეებში მთავარი სალიტერატურო ფორმა არის სარაინდო რომანი. ისაა ორი სახის:
• ის აგებულია მითოლოგიურ სიუჟეტებზე და ეფუძნება ფოლკლორულ, სკნდინავიურ ან
ზოგადად ჩრდილოელ ამბებს.
• ემყარება მეტად რეალურ ამბებს. ჩართულია ისტორიული ან გეოგრაფიული ეპიზოდები.
ამ მხრივ, მნიშვნელოვანია ესპანური პოემა -„სიმღერა ჩემს სიდზე“ და „სიმღერა როლანდზე“
(ფრანგული).
16
8) ცოდვის იდეა შუა საუკუნეებსა და რენესანსში
რაინდობისა და იდეალიზმის, იდეალური ადამიანობის იდეა კვდება
ადამიანი არის ცოდვილი, საზიზღარი, მაგრამ ეს ბუნებრივია და ეგრეც უნდა იყოს. არ
უნდა ისწრაფვებოდეს „უკეთესობისკენ“
დიანა - პრაქსიტელე
17
ლემნიელი ათენა - ფიდიასი
18
მაგალითები: ბოტიჩელის ვენერა- უმანკოებისა და სიმორცხვის სიმბოლო, ტიციანის „ურბინოს ვენერა “,
(ქვემოთ რაებსაც ჩამოვწერ მაგდა ვაშაყმაძის კონსპექტიდანაა, #დავიცვათსაავტოროუფლებები )
ნახატის ინსპირაციის წყაროა სიმონეტა ვესპუჩი, იმდროინდელი ყველაზე ლამაზი ქალი ფლორენციაში .
ითვლება, რომ მისი სილამაზის მოტრფიალენი იყო თავად ჯულიანო მედიჩი, მედიჩთა კლანის
წარმომადგენელი. ბოტიჩელის ნახატის ფერთა გამა საკმაოდ მშვიდი , თბილი და ნაზია . ქალის
ტანსაცმელი, მის თმაში ჩაწნული სამკაულები თუ ნაჭრები გარკვეულწილად ავტორის
დამოკიდებულებას გამოხატავს ქალისადმი. ცნობილია, რომ სანდრო ბოტიჩელს ამ ქალის
ინსპირაციით არაერთი პორტრეტი აქვს შექმნილი, თანაც, ვესპუჩი 23 წლის ასაკში გარდაიცვალა ,
თავად კი 64 წლის ასაკში. გარდაცვალებამდე მან ითხოვა ქალთან ახლოს დასაფლავება . ბოტიჩელის
სხვა ნამუშევრებისგან განსხვავებით, ნახატის უკანა ფონი რატომღაც შავია , რაც მკაფიო კონტრასტს
ქმნის. მთელი ყურადღება ქალს ეთმობა და ფიგურას დახვეწილად წარმოაჩენს . ნამუშევარი არ არის
დინამიკური, წარმოადგენს რა პორტრეტს, თუმცა ფიგურა გამოსახულია იმგვარი კუთხით , რომ იქმნება
შთაბეჭდილება, თითქოს ქალი მართლაც გვერდით გვიდგას, მომენტში იქნა დანახული და
დაფიქსირებული ისე, როგორც არის.
19
მე. იმ შემთხვევაში, თუ თეორია არაა მართებული და ქალი რაფაელის წარმოდგენით
იდეალური ქალის პროტოტიპია, სამკლავურზე დატოვებული წარწერა მხოლოდ ხელმოწერა
გამოდის. <3
21
მაგალითები და პარალელები:
22
კარავაჯო, „ისააკის მსხვერპლშეწირვა“
25
18) ეროტიულობა რენესანსსა და
ბაროკოში
პარალელები: ანტიკური საბერძნეთიდან, თანამედროვე ფოტოგრაფიის ხსენებაც
შეილება
მაგალითები: ტიციანის „ურბინოს ვენერა“, ბოტიჩელის „ვენერას დაბადება“, ლეონარდო
და ვინჩის „ლედა და გედი“(ეს ყველა რენესანსი
27