Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 81

aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv

þ0w¬Kukd rmefxufcsDAD'D,kdxkwfvkyfa&;rS
'g&kdufwm- ZA®LxGef;oufvGif
&efatmif? [def;a0,H? pkd;jrwfolZm?
jrwfauoDatmif? e'D0ifhEkdif-wkdYyg0ifvsuf
]]aeukdausmckdif;wJh v}} trnfjzifh
AD'D,kdZmwfum; &kduful;cJhjyD;jzpfygonf/
4if ; AD ' D , k d Z mwf u m;uk d
qk j ynf h p k H x G e f ; pmayrS
Burmese Classic Website
2010jynfhESpf? Zefe0g&DvwGif xkwfa0onf/
wGif Bunfh&SKEkdifygonf/

aEGwrmef 1 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
wmyJaemf? bmrSrqkid w f JY vrf;ab;utbGm;BuD;ukad wmif oem;ae
ao;w,f? tJ'gaBumifv Y nf; armifaY q;cef;rSm vlemawGtrsm;BuD;eJY
aEGwrmef armifu Y tdk m;uk;d Buwmxifyg&JU}}
armifESifYrkd;wkdY pum;ajymaeonfYae&mrS jywif;aygufukd
ausmfíBunfYvkdufvQif . aq;cef;a&SUbwfpfum;rSwfwkdiftrkd;
av;atmufwiG x f idk af eonfY tbGm;tku d jdk rifae&onf/ tbGm; tko
d nf
ae ukdausmckdif;xm;wJh v aq;cef;xJodYk tcsdejf ynfaY i;arQmfBunfaY v\/
]]a'gufwm rif;jrwfarmifarmif}}-qkdonfY qkdif;bkwf
csdwx f m;aomaq;cef;rS q&m0ef rif;jrwfarmifarmifu olcY spfol
rk;d ukd ya[Vdqefonft Y bGm;tkt d aBumif;ukd ajymjyaejcif;jzpfyg\/
tykdif; - 1 rkd;ESifYarmif pum;ajymaeonfYtcsdefwGifvnf; aq;cef;
xJov Ydk rS ;f BunfaY eaomtbGm;tku d dk jrifae&qJjzpfygonf/
tcef;pOf- 12     
]]a[m[kdrSmBunfYvkdufrkd;? bwfpfum;rSwfwkdifatmufrSm
tcef;pOf- 15
xkid af ewJt Y bGm;BuD;? awGUvm;}}
rk;d rsm;u onf;onf;rnf;rnf;&Gmaeonf/
]]awGw
Y ,farmif}}
a'guf w mrif ; jrwf a rmif a rmif o nf aq;cef ; yd w f j yD ;
] ]armifajymwm tJ't D bGm;BuD;yJ? reufyidk ;f armifaq;cef;
zGifYuwnf;u rSwfwkdiftrkd;av;atmufrSm xkdifxkdifaewm tJ'D aq;cef;xJrx S uG vf m\/
atmufu rcGmbl;? armifaY q;cef;ydww f tYJ xd um;rSww f idk f atmufrmS olonf aq;cef;a&SUbwfpu f m;rSww f idk af &SUokBYd unfv Y u
dk &f m
xkid v f u
dk x
f vku
d ef YJ tcsdeu
f ek af ewmyJ rk;d &JU}} olaY q;cef;okYd aeYpOfvmai;aeaom tbGm;tku d dk jrifvu dk &f av onf/
]]armifu tJ't D bGm;BuD;ukd b,fvx dk ifvv Ydk [J if}} a'gufwmrif;jrwfarmifarmifu olYum;ukd um;rSwfwkdif
]]armifu oem;vkdYyg? toufvnf; BuD;vSjyD? olYrSm qDarmif;oGm;&if; rSww f idk af &SUwGi&f yfvudk af vonf/
oGm;p&mvmp&mr&Sb d ;l vm;rodb;l ? armifav . tJ't D bGm; BuD;ukd ]]ta':Bu;D rjyefao;bl;vm;? rk;d vnf;csKyfaejy?D rk;d awG vnf;
jrifuwnf;u b,fvo dk em;rdreS ;f rodb;l rk;d &,f}} ody&f mG aew,f}}
]]'gjzifv Y nf; .yku d qf aH v;bmav; ay;vku d af ygY armif&,f? tbGm;tku d acgif;cgjyonf/
Bunf&Y wm yku d qf aH wmif;csiv f rYdk sm; armifu
Y Bdk unfaY ewm vm; rodb;l }} ]]ta':BuD; b,fjyefrmS vJ[if? uRefawmfvu dk yf aYdk y;ygYr,f?
]]tJ'v D v dk nf; r[kwEf idk yf gbl;rk;d &,f? tbGm;BuD;Bunf&Y wm uReaf wmYu f m;ay:wufyg}}
&k y f & nf c ef Y o ef Y o ef Y x J u yg? rsuf E S m rS m trm&G w f B uD ; &S d v d k Y o m ]][ift Y if; .rwufb;l udprö &Syd gbl;uG,}f }
tBunf&Y qk;d w,fxif&wmyg}} ]]rk;d awGoyd &f mG aew,f? ta':BuD;oGm;r,faY e&m uRefawmf
]]aBomf . armif[mav? wpfzufom;ukdodyfBuifemwwf vku d yf aYdk y;ygYr,f? wufyg}}

aEGwrmef 2 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
]]ta':jyef&r,faY e&mu ra0;ygbl;uG,?f 'Dem;wGiyf g? om; emrnf[mvnf; tarukd,fwkdif rSnfYay;cJYwJY
.tJ .q&m0efav; jyefyguG,?f jyefyg? ta':YtwGuf udprö &Syd gbl;uG,}f } emrnfav? om;av;u q&m0efawmifjzpfae
]]cufwmyJ? ta':BuD;rSm aqmif;p&ma&m yg&JUvm;}} jyDaemf? tartm;&vku d w f muG,f .
]]rkd;urBumcifwdwfoGm;rSmyg om; . q&m0efav;&,f ]]ukd,fYom;ukd,f awGYjyefawmYvnf; b0
rk d ; wd w f r S wbuf u av;acgif ; ay:wif j yD ; jyef & if v k H y gw,f ? tajccsif; uGmjcm;vGe;f vkYd om;ukd om;vkYd rac:
q&m0efav;om tdrfjrefjrefa&mufatmifjyefyg? rdbawGpdwfylae Edik wf bYJ 0ygvm;uG,f .
ygvdrrYf ,f}} . ;jrwfarmifarmif[m igYom; qkw
]]tkd rif d mukd
a'gufwmrif;jrwfarmifarmifu oufjyif;ukcd s&if; um;ukd ol rod a p&bl ; ? igY o m;av; igY t wG u f e J Y
armif;xGucf o YJ nf/ aemufuv dk nS BYf unfv
Y u
dk af wmY olu Y adk i;BunfY odu©mrusap&bl;? igvdk axmifxGufrdef;rwpf
aeaomtbGm;tku d dk jrifvu
dk &f onf/ a,muf&UJ om;qkw d m b,forl rS odap&bl;? om;
]]oem;p&maumif;vku d wf m? 'DtbGm;BuD;ukjd rifuwnf;u av;rsufESmukdjrifae&&if igaBueyfjyD? rif;ukd
igodyo f em;rdwmyJ? b,fvadk &pufygvdr}Yf } tarYom;qkw d m tarrajym&ufygbl;uG,f .
a'gufwmrif;jrwfarmifarmifu toHxu G af &&Gwv f u
dk af v ]]tarY&ifxrJ mS jrdKodyx f m;r,f? wpfouf
onf/ vk;H jrdKodyx f m;r,f? aBomf om;av;u . tarY ukd
     ]]ta':BuD;}}vkdY ac:oGm;w,faemf? tarrSef;
tcef;pOf- 16 rod&SmwJYigYom;av;? om;yg;pyfu ]]tar}}vkdY
um;rSwfwkdifatmufrStbGm;tkdonf q&m0efav;armif; ac:wJt Y oHav;ukad wmY tarraocif Bum;csif
oGm;aomum;ukad i;armBunf&Y if; usefcaYJ vonf/ ygbdawmY om;a&}}
tbGm;tko d nf rsuf&nfrsm;&pf0v J Quf&o dS nf/ tbGm;tku d wpfu, dk w f nf; wwGww f w G af jym&if; um;
tbGm;tku d wke, f ifaomtoHjzifY wpfu, dk wf nf; wD;wk;d rSww
f idk af tmufü ik&d KdS ufaeavonf/
ajymBum;aeav\/ rk;d rsm;u onf;onf;rnf;rnf;&GmaeqJ/
]]aBomf . . om; . . om; . . om;av; tbGm;tkdu yckH;ay:rSnpfEGrf;aomwbufuav;jzifY
rif;jrwfarmifarmif&,f . rif;[mtarYom; olr\rsu&f nfpufrsm;uko d wk v
f u dk of nf/
av;yguG,f? tarav .rif;ukd&Smvkduf&wm? ]]trsm;u rde;f rqk;d rde;f r,kwv f Ydk owfrw S f
rif;ukdjrifwmeJY rif;[mtarYom;qkdwm tar xm;BuwJY igvkdrdef;r&JUom;qkdwmukd om;av;
odw,fom;? rif;&ky&f nfu rif;tazeJY cRwfpyG f rodap&ygbl;uG,?f a[m'Du &kyyf sufqif;ysuf
wlaewmuk;d uGUJ ? i,fi,fuwnf;u tazeJw Y w l YJ axmifxu G rf ed ;f rBuD;[m rif;tart&if;qkw d m ukd
om;av;ukd tarrSwrf yd gw,fu, G f . rif; rodap&ygbl;uG,?f rif;rodap&ygbl;}}
]]jyD ; awmY . rif ; jrwf a rmif a rmif q k d w J Y     

aEGwrmef 3 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
tcef;pOf- 21 ]]xifavmufp&mygbk&m;? BuKHc&YJ wJaY vmu"Hw&m;awG aBumifY
]]'umrBuD; a':ykd;ZkH? wpfaeYwpfaeY rkd;vif;urkd;csKyf pdwaf xmif;uk, d af BucJ&Y wmuk;d bk&mY}}
b,fukdoGm;oGm;aewmwkH;? 'umrBuD; rkd;csKyfrSjyefjyefvmwmukd ]]'geJY . rsufESmay:u uefYvefYjzwftrm&GwfBuD;ua&m?
bke;f BuD;owdxm;rdw,f}} b,fvu dk b,fv&dk vmwmwk;H }}
a':ykd;ZkH rDSckdaexkdifonfY bkef;BuD;ausmif;rS ausmif;xkdif ]]axmifxrJ mS axmifusrde;f rcsif; &efjzpf&mu [kw d pfzuf
q&mawmfBuD;u a':yk;d Zku H dk ar;vku d jf cif;jzpfonf/ u aygufjym;eJcY w k vf udk vf Ydk &vmwJ'Y Pf&mygbk&m;? &efjzpfBuwm vnf;
]]rSefvSygbk&m;? wynfYawmfr .wynfYawmfr&JUom;ukd pku
d yf sdK;a&;tvkyv f yk &f if; pkud cf if;xJrmS jzpfBuwmuk;d }}
vku d &f mS aewmygbk&m;}} ]]uRwf . uRwf . jzpf&av a':ykd;ZkH&,f? 'Davmuf
]]tvkd .a':yk;d ZkrH mS om;&Sw d ,f? [kwv f m;}} avmu"H&UJ txktaxmif;cH&rSawmY w&m;oHa0*&oifjY yD? raocif
]]wifygYb&k m;? om;av;wpfa,muf&ydS gw,f}} tcsderf mS w&m;bm0emtm;xkw&f if; aeoifjY yD 'umrBuD;}}
]]a':yk;d Zk[
H m axmifxrJ mS tESpEf pS q f ,faecJ&Y w,fq?dk tif; ]]wifygY? wynfaY wmfr npOft"d|mefyw k ;D pdwyf gw,f bk&m;}}
. . usKyf & J U 'um&if ; awG u tyf x m;vk d Y o m a':yk d ; Zk H u k d usKyf ]]'gavmuferYJ vkaH vmufb;l av? ao&if uk, d aYf emufygEkid f
ausmif ; rS m vuf c H x m;&w,f ? a':yk d ; Zk H t aBumif ; uk d bk e f ; BuD ; wmu 'ge? oDv? bm0emyJ&w dS ,fqw dk mukd oabmayguf 'um
bmrSrodaybl;}} rBuD;}}
]]rSefygYbk&m;? wynfYawmfr[m vlowfrSKeJYaxmif'Pf ]]wifygYb&k m;}}
tESpEf pS q f ,fuscHc&YJ ygw,f? wynfaY wmfrukd apmfum;armfum;jyK ]]om;uk&d mS w,fqw dk ma&m? 'umrBuD;axmifxrJ mS tESpf
zkBYd udK;pm;cJw Y vYJ w
l pfpx k u
J ESpaf ,mufudk wynfaY wmfr owfypf cJv Y Ydk ESpqf ,faecJw Y tYJ wGi;f rSm om;eJt Y quftoG,&f cdS v YJ vYdk m;}}
vlEpS af ,mufuo dk wfrKS eJaY xmifusc&YJ wmyg}} ]]r&Sd . r&Sdygbl;bk&m;? wynfYawmfraxmifusawmY
]]jzpfrjS zpf&av 'umrBuD;&,f}} om;av;toufu ok;H ESpyf &J ydS gao;w,f? tJ't D csderf mS olt Y az
]]wynfYawmfr[m wpfcsdefu csrf;omBuG,f0wJYrdbrsm; uvnf;qk;H oGm;ygjyD? om;ukd olt Y az&JUtpfru qufjyD;arG;pm;xm;
&JUwpfOD;wnf;aomorD;? tdrfaxmifusawmYvnf; jrdKUe,ftqifY ygw,f? wynfaY wmfr axmifuxGuv f mawmY olwYdk t&ifae&m
t&m&SdBuD;wpfOD;&JUZeD;r,m;jzpfcJYygw,fbk&m;? 'gawGukd tckajym rSmraeBuawmYb;l ? 'DjrKd Uukad jymif;vmw,fqv dk Ykd vkud v f mwmyg bk&m;}}
jyvnf; b,forl , S BHk uawmYrmS r[kwyf gbl;av? ckvb kd 0a&muf& wmvJ ]]olwkdYukdvkduf&SmaewmaygYav? tESpfESpfq,fvkH;cGJcJY&wJY
wynf Y a wmf r uk d , f w k d i f rk d u f r S m ;cJ Y r d v k d Y y gbk & m;? b,f o l r jyK uav;ukv d u
kd &f mS &wm aumuf&;dk ykx H J tyfaysmuf&mS ovkjd zpfaerSm aygY?
rdrrd KS ygyJb&k m;}} uav;[mckqt dk &G,af &mufaejyD? toufEpS q f ,fausmftpdwf &Sjd yD?
]]'Dvdktodw&m;&wmawmY aumif;om;yJ? EkdY .a':ykd;ZkH awGU&ifawmif rSwrf Ed ikd yf gOD;rvm; a':yk;d Zk&H ,f? awGUa&m awGU&JUvm;}}
toufua&m b,favmuf&jdS yv D }J } ]]tif; . om;av;ukdawGUw,fqkdwmukd
]]wynfaY wmfrtouf 45-ESpyf &J ydS gao;w,fb&k m;}} ajymvk d Y r jzpf b l ; ? igajymvk d u f & if a'guf w m
]]tvk d . bk e f ; BuD ; wk d Y x uf trsm;BuD ; i,f a ywmyJ ? rif;jrwfarmifarmif[m igYom;qkw d mukd wpfjrKd U vk;H
a':yk;d ZkuH Bdk unfjY y;D touf60ausmt f bGm;tkw d pfa,mufvYdk xifrd w,f}} odomG ;BuvdrrYf ,f? om;av;odum© usvdrYf r,f?

aEGwrmef 4 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
bke;f BuD;ukvd rd af jym&wmawmY i&Ja&mufrmS trSeyf ?J a&aomuf&ef tke;f rSKwfcu G uf av;qDov Ydk ufuv dk rS ;f vkud o
f nf/
'gayr,f Y . . igY o m;av; od u © m rus zk d Y u a&aomuf&if;rS a&tk;d pifaemufzufe&H w H iG uf yfxm;aom
ykt
d a&;BuD;w,f? om;av;ukad wGaY e&ygjyD qkw d m rSeu
f av;qDot Ydk rSwrf xifBunfv Y u dk rf ad vonf/ rSerf mS rSKef0g;ae
ajymvkrYd jzpfb;l }} aomfvnf; rSex f w J iG f olrt&dyu f xifxif&mS ;&Sm;ay:aeav\/
a':yk;d Zku
H wpfu, kd w
f nf; pdwxf rJ aS wG;vku d af vonf/ ]]tkd ig . tkpd mvSygyaum? &Sw d t
YJ ouf xufudk
]]rawGUao;ygbl;bk&m;? wynfYawmfr&JUom;ukd pkHprf;vkdY igY & k y f [ m tk d p maejyD ? rsuf E S m u uef Y v ef Y
r&ao;ygbl;bk&m;}} jzwftrm&GwBf uD;uvnf; tBunf&Y qk;d vku d f wm?
a':ykd;ZkHu pdwfukdwif;um vdrfvnfavQmufxm;vkduf aBomf .igYukdwpfcsdefu odyfvSwYJola|; orD;?
avonf/ t&m&S d B uD ; uawmf w pf a ,muf qk d w muk d
.
]]tif; 'umrB u;D a&? oaAÁowÅmur®oumwJ?Y owÅ0gwpfck b,fou l ,kaH wmYrmS vJ? tif;av .wu,f awmY
uHwpfckyJ? ra&r&meJY om;ukd&SmwJYtvkyfukd pGefYvkduf ygawmY? . 'gawG[m igukd,fwkdif qkd;cJYrkdufcJYvkdY cH&wJY
oH a ,mZOf u k d j zwf v k d u f y gawmY ? ao&if u k d , f Y a emuf y gzk d Y tjypf'PfawGygyJav .}}
w&m;bm0emukt d m;xkwzf Ydk bke;f Bu;D u wku
d wf eG ;f csiw
f ,f 'um rBu;D }} a':yk;d Zku H rSex f wJ iG af y:vmaom yko H @mefq;dk 0g;vSonfY
]]wynfaY wmfr BudK;pm;ygYr,fb&k m;}} olr&kyo
f iG uf Bdk unf&Y if; awG;vku d rf ad v\/
     ]]igY&kyfoGif[m igukd,fwkdifrSJYxm;wJYemrnf
tcef;pOf- 22 eJvY udk zf ufvyS gayw,f? a':ykd;ZkH- a':ykHqkd;wJY av?
a':yk d ; Zk H q k d a omtbG m ;tk d o nf bk e f ; BuD ; ausmif ; xJ r S tif ; . . tif ; . . igY u k d r r O D ; awG U &if
wa&GUa&GUxGucf mG vmavonf/ rSwfrdoGm;rSmpkd;vkdYwpfaBumif;? om;av;od&if
olronf aeYpOfjyKaeusxkH;pHtwkdif; a'gufwmrif;jrwf &dyfrdoGm;rSmpkd;vkdYwpfaBumif; . igYemrnf&if;
armifarmif\aq;cef;qDoYdk oGm;aejcif;jzpfygonf/ a'gufwm rif; araroD-qkw d mukad zsmufzsujf y;D ykd;ZkH-ykHqkd; &,fvYdk
jrwfarmifarmifaq;cef;a&SUa&mufvQif aq;cef;a&SU&Sd um;rSww f idk f emrnfukdjyifxm;cJY&w,f? om;av;[m vnf;
trkd;av;atmufwGif xkdifrnf/ aq;cef;xJrSa'gufwmrif;jrwf olt Y art&if;emrnf[m a':araroD qkw d mukd
odcsifodaeEdkifwmukd;? 'DawmY ...
armifarmifudk jrif&orQ xkid Bf unfaY ernfjzpfygonf/
bke;f Bu;D u oHa,mZOfujdkzwfzrYdk ed BYf um;vku
d af omfvnf; a':yk;d ZkH a':yk;d Zkq
H w
dk eYJ mrnfeyYJ J igZmwfjrSKyfaewm aumif;
rvk d u f e mEk d i f a o;yg/ awG U xm;aomom;av;uk d raocif ygw,fav}}
0atmifBunfo Y mG ;ygOD;rnf/ a':ykd;ZkHu a&tkd;pifa&SUrScGmcJYum armvGef;aomaBumifY
a':ykd;ZkHonf rsufESmokwfy0gav;ukdacgif;ay:wifum teD;&St
d w
k cf aHk y:wGi0f ifxidk v
f u
dk o f nf/
aeylyxl w J iG f wa&GUa&GUavQmufvrS ;f vmcJaY vonf/ a':ykd;ZkHwpfjzpfvJ a':araroD\tawG;xJ0,f twdwf
vrf;ab;&Sad &tk;d pifuav;a&SUwGif a':yk;d ZkH &yfvu dk o
f nf/ b0ujzpf&yfrsm; jyefvnfxif[yfvmavonf/
_____

aEGwrmef 5 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
aemuf a Bumif ; jyef - 1 uk,d uf w dk eG ;f wkud í f tjyifox Ydk uG cf aYJ vawmYonf/
]]aroD .rif;toGm;tvmqifjcifzaYdk umif;jyDu, G }f } ]][Gef; 'D. tysdKBuD;u ae&mwum0if0ifygcsifw,f? ol
cifyGef;jzpfolukdrif;armifu tjyifoGm;&eftvStyjyif a,musmf;&jyD; 'Dtrd u f rdk vmrS at;rSmyJ}}
qifaeaom araroDu Y adk jymvku d af vonf/ aroDu toifaY pmifq Y idk ;f aeaomum;ay:wufvu kd &f if; rS
]]bmjzpfvv Ydk u J u dk }dk } rJu
Y m&GUJ um ajymvku d af vonf/
]]rif;uk, d rf if; tysdKav;rsm;xifaeovm;? wpfaeYwpfaeY araroDu Y wdk ifaqmifomG ;aomum; xGuo f mG ;onfudk ai;
aps;oGm;vku d ?f tvSjyifqidk o f mG ;vku d ?f aeYvnfaeYcif; ig&k;H wufae Bunf&Y if; wifwifO;D u oufjyif;csvku d af vonf/
wk;H vnfwmu xm;ygawmY? nykid ;f a&mufawmYvnf; zJ0idk ;f a&muf wifwifO;D u ukrd if;armif&&dS modaYk vQmufomG ;&if; ajym vku d \
f /
atmifoGm;jyD; zJ&kduf? nOfYeufoef;aumifrStdrfjyefvmwmawmY ]]rif;rde;f rukd rxde;f odr;f Ekid af wmYb;l vm; armifrif;armif}}
qk;d vGe;f w,fumG }} ]]uRefawmfvnf; qk;H raewm rrOD;tjrifyaJ v? cufwm
]]tkd .uku d u dk vnf; aroDu rdbvufxufuwnf; u u aroD[m olrY b d vufxufuwnf;u tvkv d udk cf x
H m;&awmY
'Dvykd aJ evmwmuk?d vlqw dk m vlb Y 0&wk;H aysmaf ysmBf u;D ae& w,fuu dk &dk UJ ? olpY &ku
d u f jdk yifzcYdk ufaew,f}}
[if; .[if; .}} ]]rdbvufxufrSm b,fvkdaeae? tdrfaxmifusjyDqkd&if
]]at; .'gayr,fY rif . ;[mtysdKr[kwaf wmYb;l qkw d mawmY toGm;tvmqifjcif&awmYr,fqw dk m oloo d ifyY gw,fav? rif;wkYd
owdxm;zkv Yd w dk ,faroD}} tdrfaxmifa&;uvnf; cufwmyJuG,f? rrOD;vnf; ae&mwum
]]tkd aroD. tysKd r[kww f m aroDoo d m;yJuu dk &dk UJ ? tysKd r[kwyf J 0ifrajymcsifb;l ? tif; .om;&,forD;&,fvYdk &vm&ifawmY aroD
ukdukdYZeD;jzpfaevkdYukd aroDu ckvkdyGJvrf;obif awGoGm;jyD; ajcjidraf umif;yg&JUav}}
yGv
J nfwifaY tmifvyk af e&wmyguku d }dk } +++++
]]bmuG}}
]]uk d u k d Y w uf v rf ; twG u f rif ; uawmf p k d ; uawmf a wG e Y J aemuf a Bumif ; jyef - 2
aygif;oif;ae&wmyguku d &dk UJ ? rif;ykid ;f pk;d ykid ;f eJo Y ifw
Y ifaY tmifaygif; Ekid rf S ]]uku . u
d dk uk d u
Ydk dk aroDajymp&m&Sw
d ,f}}
ckacwfrmS vl&m0ifwmr[kwv f m;uku d ?dk aroDvKS yf&mS ;aeorQ awG[m ]]bmrsm;vJaroD&UJ }}
ukud edk aYJ roDt Y wGuyf guku d &dk ,f? tkd uk . u d ?dk eDvmwkeYd YJ csed ;f xm;wmawmif araroDu ajczsm;av;axmuf&if; ukdrif;armifem;&Guf
aemufusaejyD? aroDomG ;r,faemf uku d }dk } em;uyfum wD;wk;d ajymvku d af vonf/
aroDu ukrd if;armifuEdk KS wfquf&if; tdrx f rJ x S uG cf o
YJ nf/ ]][if .wu,f .wu,fvm;aroD}}
wHcg;0ta&mufwiG f olrukd cg;axmufBunfaY eaom ukrd if; ukrd if;armifu 0rf;om&Tijf rL;aomavoHjzifaY jymvkud f onf/
armif\tpfr tysdKBuD; wifwifO;D ukd awGUvku d &f avonf/ ]]tkd .wu,fr[kwyf J ajymygYrvm;uku d &dk UJ }}
]]'gu b,fvaJ roD}} ]]a[; .uav;tazjzpfawmYr,fu}G }
]]aroDomG ;p&m&Sv d yYdk g? uku d u Ydk dk ajymxm;cJjY yD;om;}} +++++
aroDu a,mif;rjzpfou l dk rxDrjYJ rifajymum wifwifO;D

aEGwrmef 6 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
aemuf a Bumif ; jyef - 3 wifwifOD;onf araroD\&ifYoD;&kdif;pkdif;aompum;rsm;
]]om;av;arG;wk;H cPom ajcjidrv f u
dk wf ,f? rif;rde;f ru aBumifY &Su&f UHG um ik&d KdS uf&if; xGuaf jy;oGm;avawmYonf/
acG;jrD;aumufusnfawmufpyG yf gvm; armifrif;armif}} ]]ajymavuJavygvm;? rif; . rif; .}}
]]uRefawmfvnf; pdw&f KS yfvyS gjyDrrOD;&,f}} ]]bm .&Siu f uRefrukv d yk rf vkv
Yd m;? xd&x
J Bd unfpY rf;}}
]]ukd,fu uav;tarjzpfaejyD? tdrfaxmifwm0ef[m ]]iguGm .}}
b,favmufBuD;w,fqw dk m olrodb;l ? wpfaeY .wpfaeY vnfzYdk +++++
ywfzkdYeJY zJ0kdif;rSmtcsdefukefzkdYyJ odw,f? taygif;toif;uvnf; aemuf a Bumif ; jyef - 4
pkv
H eG ;f w,f? 'Dyt Hk wkid ;f qk&d ifawmY rif;wkYd tdraf xmifa&; rvG,b f ;l ]]aroD&,f .uku d adk wmif;yefygw,f? om;av;u ckwavm
igYarmif}} aeraumif;bl;? aroDom;av;em;rSm aeay;yguG,?f tckqdk .aroD
]]atmifr,fav; .tysdKBuD;u olrsm;tdraf xmifa&;udpö xJ &efawGUvTwv f udk v f Ydk rrOD;vnf; tdru f rdk vm awmYb;l }}
0ifygaevku d w f m? 'Dr,f rrOD . ;? aroDwu Ydk rdbvufxrJ mS uwnf;u ]]tkd .'DtysdKBuD; rvmwmaumif;w,f}}
abmf a BumY a evmwm? vif & rS uRef v k d v k y f r aeEk d i f b l ; ? ]]rrOD;tdrfrvmwm aroD rBudKufayr,fY om;av;u
tdrfwGif;ykef;ukvm;r vkyfraeEdkifbl;? oGm;p&m&SdoGm;rSmyJ? aygif; BudKufw,faroD? tckvnf; olaY rarOD;ukd vGr;f zsm;zsm;aewm}}
oifw Y v YJ el aYJ ygif;rSmyJ? ae&mwumrSm rrOD; 0ifrygygeJ}Y } ]]atmifr,f . aroDYom;u aroDYxuf b,folYukdrS
araroD r &S d p Of uk d r if ; armif E S i f Y w if w if O D ; wk d Y a rmif E S r ykdrcspf&ygbl;? om;av;rSm a[m'Du tar&if;wpfa,mufvkH;
araroDt Y aBumif; ajymqkad 0zefaeBuqJ . araroDa&mufvm um &Syd gao;w,fuu dk &dk UJ }}
&efawGUvku d jf cif;jzpfygonf/ ]]tJ'gaBumifYajymwmaygY? om;av;rusef;rmwkef;av;rSm
]]ygoifyY g&rSmyJaroD? igu armifrif;armif&UJ tpfr? 'DawmY tdrrf mS aeay;ygvkYd uku d adk wmif;yefaewmyg aroD&,f}}
eif[mvnf; igYnrD yJ? a[m'DrmS igYwal v;&JUrsufEmS uvnf;&Sad o; ukrd if;armifu awmif;awmif;yefyefajymonft Y cg arar
w,f? uav;u taruko d yd cf spfwm? tarukw d wrf;wweJaY e&Sm oDonf aeraumif;jzpfaeaomom;av;ukBd unf&Y if; oem;pdw0f if
wm? nD;u tcsderf [kwf tcgr[kwf avQmufomG ;aewm aumif; oGm;avonf/ pdwrf aumif;vnf;jzpfomG ;av\/
ovm;? ig tpfrwpfa,muftaeeJY ajym&r,f? qkH;rwefwm ]][kwfuJYygukdukd aroD . qifjcifygYr,f? 'DaeYnae . aroD
qk;H r&rSmyJatY}} tjyifrxGuaf wmYygbl;? om;av;em;rSmaeygYr,fuu dk }dk }
]]&Sifu olrsm;vifr,m;Bum;xJ0ifyg&atmif vifr,m; ]]0rf;omvku d wf maroD&,f}}
awGoabmw&m;ukd &Sief m;vnfvv Ydk m;? &Sif vif&zl;vkv Yd m;? &Sif ukrd if;armif0rf;omoGm;aomfvnf; aroDu 0rf;romEkid ?f
uk,d cf sif;pmwwfvv Ydk m; tysdKBuD;&JU}} 'DuaeYn csed ;f xm;aomcsed ;f yGu J zdk suv
f u
dk &f onft Y wGuf aroDY &ifxrJ mS
]]tkd .}} wEk H Y E k H Y j zpf a eonf / uwd t wk d i f ; om;av;rif ; jrwf a rmif
]]aroD rif;pum;ajymwm qifjcifajymprf;? rrdu k &f idk ;f eJ}Y } armiftem;rSmaeae&aomfvnf; pdwu f *sif0idk ;f ukad &mufaeav\/
]]bmvJ &S. irYf ,m;ukx d ad wmYemovm;}} raeYu araroDonf *sif0idk ;f wGif ode;f csDí&SK;H oGm;onf/
]]]trav; .}} raeYu&SKH;oGm;aomt&SKH;ukd 'DaeYjyef&atmifvkyfrnf[k araroD

aEGwrmef 7 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
tm;cJxm;jcif;jzpf\/ um;armif;aeaomukEd ikd v f if;u ajymvku d jf cif;jzpfonf/
araroDu raeEkid af wmYyJ nykid ;f wGif zJ&u dk zf uf *sifx;dk vrf;wGif rdrjd rdKifu .
zufoil ,fcsif; rdrjd rdKifqo D Ydk zke;f qufvu dk af vonf/ ]]um;cP&yfay;ygOD; ukEd ikd v f if;}}
]]rdrjd rdKif .aroD 'DaeYrvmEkifd w f m uav;aeraumif; vk?Yd ukEd ikd v
f if;u um;uk&d yfvu dk of nf/
aroD odyv f mcsiw f myJu, G ?f uav;aeraumif;jzpfaeawmY nykid ;f awmY ]]aroD? jrdKif udpaö v;wpfc&k v dS Ykd 'Dem;u tdrw f pftrd f ukd
xGuv f rYdk aumif;bl;uGm? tJ'aD wmY .reufzef aeYvnfcif;avmuf 0ifvu
dk Of ;D r,faemf? rBumygbl;? jrdKifvu dk v f mcJrY ,f}}
aroD &atmifxGufcJYr,fav? 0kdif;ukd aeYvnf rdrdjrdKifu ajymjyD; vrf;wpfzufokdY cyfjrefjreful;oGm;
ykdif;jzpfatmifcsdef;ay;ygvm;uGm}} avonf/
]]&ygw,faroD&,f? ukEd idk v f if;EkBd uD;uawmif aroDrvm ]]jrdKifa& .cyfjrefjrefvkdufcJYaemf}}
vkw Yd YJ ar;aeao;wm}} araroDu rSmvku d yf gao;onf/
]]raeYu aroDYqDuaiGawGtm;vkH; olcsnf;odrf;BuKH;,l +++++
oGm;wmav? tJ'u D Edk idk v
f if;BuD;ukd aroDtEkid &f csifwm}} aemuf a Bumif ; jyef - 6
]]reufzefaeYvnfcif; csde;f vku d rf ,fav? aroDom a&muf *si0f idk ;f jzpfrnfjY cBH uD;xJoYdk araroDEiS aYf ,mufsm;av; a,muf
atmifvmcJ}Y } a&mufomG ;Buonf/
]]tkad u oli,fcsif;}} jcBH uD;u wdwq f w d af eonf/
+++++ ]]qif;av .raroD}}
aemuf a Bumif ; jyef - 5 ukdEkdifvif;ESifYa,musmf;okH;a,mufu um;ay:rSqif;&if;
aemuf w pf a eY r euf r S m . rd r d j rd K if u *sif 0 k d i f ; wpf 0 k d i f ; ajymvku d o f nf/
csde;f xm;aBumif;? aeYvnf12em&D olt Y rd t f a&mufvmcJzY Ydk zke;f quf ]]tdrfBuD;u tkdvScsnfvm;? tdrfxJrSmvnf; b,folrS
jyD; owday;onf/ r&So d vkyd }J }
rdrjd rdKiftrd af &mufawmY *sif0idk ;f &S&d mukd twlomG ;rnfo Y l rsm; ]]vlr&SdjyD; wdwfqdwfrSaumif;rSmaygYraroD&JU? uRefawmf
pkpnf;jyD;aeaBumif; awGU&onf/ rdrdjrdKif&,f? ukdEdkifvif;&,f? wkvYd mwJu Y pd u ö vnf; vlrodav aumif;av r[kwv f m;}}
tjcm;a,musm;f ok;H a,mufwjYdk zpfonf/ ]]&Sif .}}
araroDtygt0if vlajcmufa,muf um;jzifx Y u
G v f mcJY Bu\/ ]]aBomf .*si0f idk ;f vkyw f ,fqw dk m vlocd v H b
Ydk ,fjzpfrmS vJAsm?
um;ukd ukEd ikd vf if;u armif;vmonf/ raroDu odom;eJ?Y vmyg .raroD? tdrx f rJ mS upm;r,fY vlawG
]]0kid ;f u b,frmS jzpfrmS vJ rdrjd rdKif}} apmifaY eygw,f}}
]]jrdKUtjyifu jcHBuD;xJrmS av}} araroDpY w d x
f rJ mS cyfav;av;jzifyY if tdrx f oJ vYdk u
dk v
f m
]]tkd .tJ'jD cHxu J dk aroDwpfcgrS ra&mufz;l bl;}} cJo
Y nf/
]]jcHutus,fBuD;? odyfvkHjcKHw,f? zrf;rSmqD;rSmvnf; tdrBf uD;xJudk a&mufygjyD/
raBumuf&ygbl; raroD}} ]][if .b,forl v S nf; r&Syd gvm;}}

aEGwrmef 8 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
]]uRefawmfwaYdk v;a,muf&w dS ,fav [J .[J .}} ]][- pGmvScsnfvm;a[Y? at;av . jidrfoGm;atmif
]][J .[J}} vky&f wmaygY}}
]][J .[J}} ]]&Sif a&SUrwk;d eJaY emf? uRefrukd b,fvtdk pm;rSwvf vYdk }J }
]][J .[J}} ]]rif; b,fvt dk pm;qkw d m odygw,fumG ? tdraf xmif&dS &ufeYJ
ukEd idk v
f if;wkaYd v;a,mufu t"dygÜ ,fr&Sd pyfjzjJ zrJ suEf mS rsm;jzifY ukd,fYa,musmf;ukd,fawmif &Sdw,frxifyJ tcsdefra&G; oGm;
&,faeBuavonf/ csif&moGm;aewJrY ed ;f r[m b,fvrdk ed ;f rpm;qkw
d m igwkaYd umif;aumif;
]]tkd .uRefr*sifupm;zkv Yd u
dk v f mwmaemf? rdrjd rdKifu vnf; odw,fu?G [m; [m; . }}.
ckxv d u dk rf vmao;ygvm;}} araroDu vSnaYf jy;&ef[efjyifvu dk o
f nf/
]]rdrjd rKd ifrvmawmYygbl;raroD? rdrjd rKd ifwrifqif;aecJY wmyg}} ]]a[Y- aumifrukd zrf;xm;prf;}}
]]bm&SiYf .}} araroDu a&SUrSqD;umxm;aomvl\ aygifBum;xJukd
]]raroDeYJ uReaf wmfwaYdk v;a,muf vGwv f wG v
f yfvyf aeEdik zf Ydk vufxrJ aS cgufx;D jzifY tm;ukex f ;dk ypfvu
dk o
f nf/
rdrjd rdKifu a&Smifay;oGm;wmav .[J[J .}} ]]tmY .tm; .}}
]][J .[J}} xkvd ul ek ;f uGujG zpfomG ;onf/
]][J .[J}} aroDu wHcg;aygufqDtjrefajy;&if; tdrfxJrSajy;xGuf
]][J .[J}} cJaY vonf/
vl a v;a,muf u w[J [ J & ,f & if ; araroD Y t em;ok d Y ]]vkud -f vku d -f }}
uyfvmonf/ &r®ufaZmrTefaeaoma,musmf;rsm;u araroDYaemufokdY
]]tkd .bmvJ .&SifYwkdYuRefrtem;ukdruyfeJYaemf? uRefr tajy;vkud vf mBuavonf/
upm;zkq Yd vdk vYkd u dk vf mwm? aroDu Y dk b,fvrdk ed ;f rpm;rSwv f Ydk vJ}} jcHpyfokdYra&mufrDyif araroDonf ajrBuD;ay:ajccGif
]]rlraeygeJu . ; b,fvrdk ed ;f rpm;qkw
Y mG rif d m igwkYd odygw,f? vJusomG ;av\/
'Dr,f araroD. ? rif; raeYu &SK;H xm;wJaY iGawG jyefvcdk siw f mr[kwv f m;? uHtm;avsmfpmG yif .
[J .[J . jyefay;ygr,fu?G rif;&SK;H xm;wm wpfoed ;f av? wpfoed ;f vk;H araroD v J u sonf Y a e&mwG i f . jruf & d y f & müok H ; aom
jyefay;r,f? igwkYd av;a,muf eJaY ysmyf g;&keH YJ aiGwpfoed ;f &rSm rif;twGuf "m;wpfpif;ukad wGUvku d &f avonf/
wefygw,fumG }} araroDonf jruf&yd "f m;ukad umuf,jl yD; vJae&mrSusKH;x
]]vl,w k rf m .&Sif uRefrem;ruyfeJYaemf}} vku d o f nf/
]]tcspfuav;uvnf;uGm .ukEd idk v f if;u aroDav; ukd aemufrv S udk vf maomvlrsm;u araroDu
Y rdk v
SD mavjy/D
cspfvkdYygcspf&JU}} ukEd idk vf if;u a&SUqk;H u/
ukEd idk vf if;u araroDyY g;ukv d rS ;f ukid &f if;ajymvkud of nf/ araroDu olYqDajy;vmaomukdEdkifvif;ukd "m;jzifYqD;í
araroDu ukdEkdifvif;vufukdykwfcsum yg;ukdvSrf;&kduf ykid ;f vku
d o
f nf/
vkud \ f / ukEd ikd v
f if; vJusoGm;onf/

aEGwrmef 9 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
aemufwpfa,muf/ aemuf a Bumif ; jyef - 8
aemufwpfa,mufuadk wmY "m;jzif0Y rf;Aduk uf xdk ;dk ypfvu
dk f onf/ araroDt Y rSKtm; ppfaq;Bum;em&mokYd ukrd if;armiftpfr
usefonfEY pS af ,mufrmS olwaYdk &SUrS vlEpS af ,muf r&SKrvS wifwifO;D a&mufvmavonf/
cHvu
dk &f onfjY rifuiG ;f aBumifY jcHt0qDoYdk xGuaf jy;avonf/ araroDu wifwifO;D tm; .
]]vlowfaeygw,fAsKUd ? vlowfaeygw,f? vmBuygOD;}} ]]rrOD;&,f . aroDYukdcGifYvTwfyg? tm;vkH;[m aroDY
ajy;xGufoGm;aomvlESpfa,muf aoG;&l;aoG;wef; atmf rku
d jf ypfawGaBumifjY zpfvmwmygrrOD;? om;av;a&m[if? om;av;
[pfvu dk af vonf/ b,fvadk e&&SmovJ rrOD;&,f}}
+++++ ]]om;ukd igac:xm;w,f}}
aemuf a Bumif ; jyef - 7 wifwifOD;u araroDYrsufESmukdrBunfYyJ toHjywfjzifY
vlowfw&m;cHtjzpf axmifBu;D csKyfwiG f zrf;csKyfcx
H m; &aom ajymonf/
araroD/ ]]rrOD;&,f .aus;Zl;wifygw,f? a&SUtywf&;Hk csed ;f qkd aroDu Y dk
trSKppfaq;aeqJ wpfvtBumwGif araroDYtwGuf pD&ifcsucf sawmYrmS yg? aroD om;av;ukjd rifyg&ap? a&SUtywf&;Hk csed ;f us
&ifuaJG vmufp&mowif;u axmifxo J aYdk &mufvmcJaY v\/ om;av;ukdac:vmay;ygvm;[if? ac:vmay; ygaemf rrOD;?
ukrd if;armifonf araroDjY zpf&yfaBumifY pdwaf vvGiu Yf m aroD a xmif x J r 0if c if om;av;rsuf E S m uk d aemuf q k H ;
wpfaeukeft&ufaomufae&mrS &kH;vnf;rwufEkdif? om;av;ukd tBudrjf rifyg&aprrOD;&,f}}
vnf;vSnrYf BunfEY idk yf J ,pfxw k Bf uD;vk;H vk;H jzpfc&YJ onfw/YJ +++++
raeYunuawmY t𝔲l rl;jzifY tdru f udk m;armif;tjyef aemuf a Bumif ; jyef - 9
vrf;ab;rSopfyifBuD;ukd um;jzif0Y ifwu dk rf ud m . araroDt Y rSKukpd &D ifcsufcsrnfaY eY/
yGcJ sif;jyD; toufq;Hk &SK;H oGm;avonf/ araroD o nf w&m;cH 0 uf j cH a v;twG i f ; &yf a e&if ; rS
xko d wif;ukd araroD\a&SUaeu ,lvmajymaomaBumifY w&m;cGiwf iG x
f idk af eaom wifwifO;D ukd rBumcPvSnBYf unfrY o d nf/
araroDov d udk &f onfwiG f . wifwifO;D wpfa,mufwnf;uko d m jrif&ygonf/ wifwifO;D
]]atmifr,fav; .rSm;ygjyu D udk &dk UJ ? aroDrmS ;ygjy?D aroDY aBumifY ESifYtwl om;av;rif;jrwfarmifarmifukd rawGUrdyg/ uav;ukd
uk d u k d a o&jyD ? om;av;vnf ; zwqk d ; jzpf & jyD ? tm;vk H ; [m w&m;&kH;xJac:vmzkdY roifYvkdY .tjyifrmS xm;cJaY vovm;/
aroDYrkdufjypfawGygukdukd&,f? om;av; .om;av;a&? om; av; araroDu arQmfvifcY sufBuD;jzifY awG;awmaerdao;onf/
.rif;jrwfarmifarmif? b,foel YJ ae&SmrvJ? trav; . rif;tar araroDt Y rSKukd pD&ifcsufcsvku
d yf gjyD/
rd e f ; rqk d ; BuD ; aBumif Y ? rd e f ; r&k d i f ; BuD ; aBumif Y igY o m;av; ]]axmif'PftESpfESpfq,fwJY}}
'kua© &muf&ygaygYvm;}} araroDYukd tcsKyfum;ay:okdYac:toGm;wGif wifwifOD;
araroDonf axmiftcsKyfcef;Burf;jyifay:wGif vl;vSdrfY a&mufvmum vmawGo Y nf/
ik,
d adk eav\/ ]]rrOD; rrOD . ; .om;av;a&mrrOD;&,f? om;av; ukd
+++++ ac:vmovm;[if}}

aEGwrmef 10 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
]]ac:rvmbl;? 'Dr,faroD .igYrsufEmS ukd aocsm BunfpY rf;? cJBY uw,fw?YJ aroDt
Y wGuaf wmY 'Dowif;[m owif;aumif;aygY
igajymwmukd aocsmrSwo f mG ;? nD;ukd igwku Yd vlpm&if;uy,fzsuv f u dk jf y?D rrOD;a& .om;av;twGuf &ifat;&vkYd rrOD;ukad us;Zl;wifvu dk f
nD;vnf; nD;rku d jf ypfen YJ ;D axmif'Pf ESp&f n S vf rsm;cH&awmYr,f? 'DawmY wmav .
. . nD ; uk d , f n D ; vnf ; araroD q k d w J Y r d e f ; r[m aooG m ;jyD v k d Y y J ]]'gayr,fY .aroDaxmifuxGuvf mcsderf mS rrOD;wkYd jrdKUrSm
rS w f v k d u f y gawmY a t? nD ; axmif u xG u f & if v nf ; igwk d Y r&S d a wmY b l ; ? rrOD ; a,musmf ; q&mBuD ; OD ; bvS & J U Zmwd j rd K Uuk d
tokid ;f t0kid ;f xJjyefrvmygeJaY wmY? nD;om;ukd vlowfor&JUom;taeeJY ajymif;oGm;jyDwYJ .
ywf0ef;usirf mS rsuEf mS ri,f apcsi&f if nD;jyefrvmygeJaY wmY? uav;ukd ]]om;av;rsuEf mS ukjd rifcsiw f YJ aroD? rrOD;wkaYd jymif;oGm; wJY
ac:rvmwmvnf; nD;eJrY ywfoufapcsifvyYdk ?J uav;ukjd rifae&&if a[m'DjrdKUukd vku d v f mcJw
Y maygYrrOD;a&}}
nD; oHa,mZOf trQifwef;aeOD;r,f? tm;vk;H ukad rYvu dk yf gawmYat? a':ykd;ZkHtrnfcH a':araroDu tkwfckHav;wGifxkdif&if;
a[m'D a jrrS m nD ; eY J Y y wf o uf w m bmrS r &S d a wmY b l ; vk d Y r S w f j yD ; olr\aemufaBumif;rsm;ukad wG;awmaejcif;jzpfavonf/
nD;vrf;nD;oGm;ygawmY? nD;[m cktcsdefupjyD; ]]'DjrdKUukad &mufawmYvnf; q&mBuD;OD;bvS? a':wifwifO;D
igwkt Yd okid ;f t0kid ;f eJb
Y mrSroufqidk w f v YJ l wpfa,mufjzpfomG ;jy?D 'gyJ}} wdkYowif;ukd aroD xifxifay:ay:rpkHprf;&Jygbl;? uHaumif;
wifwifO;D u olajymvko d nfrsm;ukd tm;&atmifajymBum; axmufrvkYd axmifxrJ mS oduRr;f cJw Y rYJ ed ;f rwpfa,mufeaYJ wGUw,f? olu
tjyD;wGif ae&mrSvn S x Yf uG o f mG ;avonf/ aroDrY mS aep&mr&Srd eS ;f odvYdk olt
Y odbek ;f BuD;ausmif;rSmajym ay;w,f?
]]rrOD; .rrOD;&,f .}} bke;f BuD;ucGijYf yKvkYd ausmif;xJu Z&yfuav;rSm aevkYd &cJw Y ,f?
_____ pm;wmawmY bke;f BuD;ausmif;u qGr;f usef[if;usefav; aygYav .
]]aBomf .rrOD; rrOD . ;? 'Dwkef;u aroDYukd &uf&uf pufpuf ]]'gayr,fY .aroDaBueyfygw,f? a':yk;d Zkq H w dk YJ a[m'D
ajym&ufvu dk wf maemf? 'gayr,fY . aroDpw d rf qk;d ygbl; rrOD;&,f? rrOD; urde;f rBuD;u aBueyfygw,fav? bmjzpfvv Ydk q .
J adk wmY a[m'D jrKd UrSm
ajymwmawG trSeaf wGcsnf;ygyJ . aroDY&ifeJYvG,farG;cJYwJY om;av;rif;jrwfarmifarmif&Sdw,f av?
]]'gayr,fY rrOD;a& . rykd;ZkHqkdwJYemrnfeJY axmifu om;av;rif;jrwfarmifarmif&SdwJYajrrSm om;av;ukd awGUatmif
xGuv f mwJaY roD[mav rrOD . ;rSmcJw Y pYJ um;awGudk rvku d ef m Edik cf yYJ gbl; &Smr,fqw YJ awG;eJaY ygY .
dk t
rrOD;&,f . ]]wu,f w ef ; usawmY . . rrOD ; wk d Y o wif ; uk d aroD
]]axmifuxGufwmeJY om;av;rsufESmjrifcsifaZmeJY jrdKU xifxifay:ay:rpkpH rf;&Jygbl;? rrOD;ukad Bumufw,f? rrOD;u aroDY
ukad &mufatmifjyefvm? rrOD;ukrd sufEmS csif;rqkid &f v J Ydk ta0;uae ukad ocef;jzwfxm;wmav? 'gayr,fY rod . rom [kad r;'Dar; ar;&if;eJyY J
wk;d wk;d wdww f w . ctaeawGu tESpEf pS q
d pf pHk rf;awmY taj f ,f twGi;f rSm rrOD ; wk d Y o wif ; uk d & vmcJ Y y gw,f ? ausmif ; tk y f q &mBuD ;
trsm;BuD;ajymif;vJcyYJ gjyDaum . OD;bvSqw dk mvnf; 'DjrdKUrSm jrdKUrsufEmS zk;H uk;d .
]]aroDaxmifusjyD; rBumcifyJ . rrOD;tdrfaxmifus ]]wpfaeYawmY .aps;em;rSm aroD&adS ewk;H rrOD;wkYd vifr,m;
oGm;w,fw?YJ jrdKUukad jymif;vmwJY tv,fwef;ausmif;tkyq f &mBuD; aps;ukdvmwmeJYBuKHygava&m? rrOD;u toufBuD;oGm; ayr,fY
OD;bvSqo dk el tYJ rd af xmifusw,fw?YJ rrOD;wkrYd mS om;orD;rxGe;f um; vSvkdYyvkdYacsmvkdYcefYvkdYygvm;? aroDu rrOD;ukdrSwfrday r,fY
cJb
Y ;l ? om;av;rif;jrwfarmifarmifuydk J om;t&if;trSwef YJ arG;pm; .rrOD;uawmY rsufEmS rSm uefv Y efjzwftrm&GwBf uD;eJY tkrd if;&Gww
f jG yD;

aEGwrmef 11 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
&k y f y suf q if ; ysuf j zpf a ewJ Y a[m'D u aroD u k d rrS w f r d & S m bl ; ? aoG;uajymw,fxifyg&JUaemf? ta':BuD; b,fomG ;rSmvJ? uRefawmf
aumif;wmaygYav? aroDvnf; rrOD;wkdYvifr,m; aemufu vkud yf yYdk gYr,fw?YJ tarYudk ]]ta':BuD;-wJY}} .ac:vkdufykH? om;a&
ra,mifrvnfvu dk v f mcJaY wmY .rrOD;wkaYd ewJt f dk odc&YJ ygw,f .
Y rd u . tarav . om;qD u ]]tar}} ]]tar}}qk d w J Y a c:oH a v; uk d a wmY
]]tdraf &SUrSmcsdwx f m;wJq
Y idk ;f bkwu
f av;ukd jrifvu dk &f awmY Bum;csif o m;uG , f ? tarY u k d , f t ar om;&UJ t arjzpf a Bumif ;
aroD&Y ifrmS BunfE;l vku d &f wmav? ]]a'gufwmrif;jrwfarmifarmif}} wJ?Y b,fawmYrSrazmfxkwfygbl;? om;yg;pyfu a,mifvkdYyJjzpfjzpf .
tJ'g .aroDo Y m;uvGv J Ydk b,fojl zpf&OD;rSmvJav? om;av; &,f tart&G,rf ed ;f rBuD;rkyYd jJ zpfjzpf .vTwfueJyJjzpfjzpf . ]]tar}}
]]tar}}-vkYd
. . om;av;u q&m0ef a wmif j zpf a erS u k d ; ? om;av;uk d ac:vkdufygvm;om;&,f .
'Dvb kd 0a&mufwt YJ xd arG;vmcJw Y YJ rrOD;ukvd nf; aus;Zl;wifvu dk f ]]om;ESKwfu ]]tar}}-qkdwJY ac:oHav;ukdBum;&&if
wmav . tar aoaysmfygjyDuG,f . .
]]ESpf&ufqufwkduf tdrfa&SUuopfyifBuD;ukdykef;uG,fjyD; ]]bmyJ j zpf j zpf . avmavmq,f r S m awmY . om;uk d
acsmif;Bunfv Y u dk af wmY .om;av;ukad wGU&ygjyD? om;av; . tkd aeYpOfjrifae&wmeJyY J taraBueyfw,fuUJG ? tar aowJaY eYtxd
.q&m0efBuD; rif;jrwfarmifarmif? cefn Y m;ygbd? acsmygbd igYom;&,f? om;aq;cef;a&SUuae vmvmacsmif;BunfaY erSmyJ? odvm; .
&ky&f nfu olt Y aztwkid ;f qkad wmY rSwrf v
d ,
G w .
f maygY? om;a& om;qk jd y;D ]]tif; ck. vnf; oGm;&OD;r,f? oGm;&OD;r,f? oGm;&ay OD;r,f?
ajy;zufcsifvu dk w f muG,?f tarYrmS renf; csKyfw;D xm;&w,f . igYom;av;rsufEmS ukjd rif&zkYd igYom;q&m0efBuD;xkid w f YJ aq;cef;a&SUu
]]om;a& tarY . twGuf uHaumif;wmu om;u aq;cef;ukd um;rSww f idk af v;atmufudk igoGm;r,f? oGm;r,f? igYom;rsuEf mS ukBd unfzY Ydk
tdref aYJ 0;wJaY e&mrSm zGix Yf m;wmaemf? tdrrf mS om aq;cef;wGzJ iG x
Yf m;&if igoGm;OD;r,fa[Y}}
om;ukdaeYpOfvmvmacsmif;BunfYwmeJY wpfaeY r[kwfwpfaeYrSm tbGm;tkda':ykd;ZkHu olr\tawG;rsm;ukdjzwfawmufum
om;tara':wifwifOD;u tarYukdrSwfrdcsif rSwfrd xkid &f mrS xvku d af vonf/
oGm;Ekid w f ,fr[kwv f m; . csdeJY,kdif&GJUaomajcvSrf;rsm;jzifY aq;cef;a&SUokdY wa&GUa&GU
]]om;aq;cef;u tdref aYJ 0;wJw Y pfae&mrSm oyfoyfqadk wmY xGucf mG oGm;avonf/
tarYrmS aeY . widk ;f om;udvk mvmacsmif;BunfzY Ydk vG,of mG ;wm aygYu, G ?f     
jzpf c sif a wmY . . om;aq;cef ; u td r f e J Y a 0;jyD ; taraewJ Y
bke;f BuD;ausmif;eJeY ;D aewmyJ? tarYtwGuf ewfoBd um;awGzefqif;
ay;vku d wf maygYav .
]]om;rsuEf mS av;ukjd rifae&wmeJY taraBueyfygjyiD gYom; a&?
rif;[m tarYom;qkw d mukd tarb,fawmYrS razmfxw k yf g bl;?
axmif x G u f r . . rd e f ; rqk d ; . . rd e f ; r,k w f v k d Y . . emrnf
wGifcJYwJYrdef;rBuD;&JUom;taeeJY rif;ukd b,folrSrodap&ygbl;
igYom;&,f? rrOD;ukad y;xm;wJu Y wduvdk nf; tarxde;f ygYr,f .
]]aBomf . om;av;u tareJYqkHawmY Buifem&Smom;?

aEGwrmef 12 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
onf/
tcef;pOf- 25 a':ykd;ZkHaeaomZ&yfa'gifYrS tdyf&mEGrf;EGrf;av;ukdBunfYjyD;
a'gufwmrif;jrwfarmifarmifESifYrkd;wkdY\ um;av;onf rif;jrwfarmifarmifpw d rf aumif;jzpfomG ;avonf/
rk;d &GmxJwiG f ajy;vTm;ae\/ ]]ta':BuD;&,f . ta':BuD;rSm om;orD;r&Sdbl;vm;Asm?
]]tdk .armif? [krd mS Bunfv Y u dk pf rf;? armifaY q;cef;a&SU rSm bmjzpfvYdk 'Dvq dk if;qif;&J&aJ eae&wmvJ[if}}
vmvmxkid af ewJt Y bGm;BuD;}} ]]ta':BuD ; rS m om;orD ; r&S d y gbl ; q&m0ef a v;&,f ?
rk;d u armifu Y dk opfyifwpfyifatmufwiG &f yfaeaom a':yk;d Zku H dk ta':BuD;u wpfaumifBuGuyf g}}
nTefjy&if; ajymvkdufavonf/ rif;jrwfarmifarmifu um;ukd ]]wjcm;tm;uk;d p&m aqGrsdK;awGa&m r&Sb d ;l vm;[if}}
puf&edS of wfvu dk \ f / ]]r&Syd gbl;? ta':BuD;axmifuxGuv f mwm rBumao;yg
]][if [k . wyf g&JU? rk;d awGvnf;&Tv J yYdk gvm;? oem;p&myJ rk;d &,f? bl;uG,}f }
armif &yfjyD;ac:vku d rf ,faemf}} ]]Asm- bmrSKeJaY xmifuscJw Y mvJ[if}}
]]ac:vku d yf garmif}} ]]ta':BuD ; i,f i ,f u ta':BuD ; uk d r w&m;usif Y B uH z k d Y
rif;jrwfarmifarmifu a':ykZd rHk ;dk ckad eonfo Y pfyifatmuf wGif BudK;pm;wJYvlawGxJu ESpfa,mufukdowfypfvkdufvkdY ta':BuD;
um;uk&d yfvu dk o f nf/ axmifuscw YJ myguG,}f }
]]ta':BuD; .ta':BuD;? bmvkyaf ewmvJ}} ]]jzpfrSjzpf&avta':BuD;&,f? ta':BuD;emrnfua&m
]]ausmif;ukt d jyef rk;d rdvYdk rk;d ckad ewmygq&m0efav;&,f}} b,fvadk c:ovJ[if}}
]]tkd .ta':BuD;ukd,frSm rkd;awG&TJaejyD? ausmif;qkdwm ]]ta':Bu;D emrnfu yk. ;d yk. ;d Zkw H ?YJ a':yk;d Zkv
H Ydk ac:ygw,fu,
G }f }
bmausmif;ukad jymwmvJta':BuD;}} ]]a':yk;d ZkH .emrnfuvnf; qef;vku d w
f mAsm? uJ- ta':BuD;
]]ta':BuD;aewJY bke;f BuD;ausmif;ukad jymwmyg? bke;f BuD; t0wfpadk wGvjJ yD; rSed ;f aevku d af emf}}
ausmif;uZ&yfav;rSm ta':BuD;aeygw,fu, G }f } ]][kwu f q YJ &m0efav;}}
]][m .rkd;a&awGvnf; wpfukd,fvkH;&TJvkdYygvm;? ta': ]]rk d ; a& . armif w k d Y BuKH w k e f ; ausmif ; ubk e f ; BuD ; uk d
BuD;csrf;aejyD? vm- vm- ta':BuD;ukd uRefawmfvu dk yf rYdk ,f}} 0ifzl;&atmif}}
]]udprö &Syd gbl;q&m0efav;&,f}} +++++
]]b,f [ k w f r S m vJ ? ta':BuD ; aeraumif ; jzpf v d r f Y r ,f ? ]]b,fuvmBuovJ}}
ta':BuD;aomufp&maq;awGvnf; uRefawmfay;cJrY ,f? vmaemf ]]wynfYawmfu vrf;xdyfuaq;cef;rSmxkdifwJYq&m0efyg
ta':BuD;}} bk&m;? a'gufwmrif;jrwfarmifarmifyg? a[m'gu wynfYawmfeJY
rif;jrwfarmifarmifu a':yk;d Zku H dk um;ay:wifac:cJaY v onf/ vufxyfr,fY rk;d auoDyg}}
bke;f BuD;ausmif;u Z&yfav;txdvu dk yf v Ydk u dk af v\/ ]]aBomf .aBomf .}}
a':yk;d Zku H dk tzsm;wkid ;f ay;um aomuf&efaq;rsm;ay;vku d f ]]a[m[kdZ&yfxJrSmaewJY a':ykd;ZkHqkdwJYta':BuD; vrf;rSm
rk;d rdaevkYd vkud yf &Ydk if; a&mufvmwmygbk&m;}}

aEGwrmef 13 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
]]aBomf .a':yk;d ZkeH q YJ BHk uwmuk;d ? at;uG,f .bke;f BuD; vnf; ]]tJ'Dta':BuD;u om;aq;cef;a&SUukd aeYwkdif;vmw,f
ck d u k d ; &mrJ Y a eol q k d a wmY vuf c H x m;&w,f ? crsmrvnf ; arar}}
touft&G,fBuD;rS rSDckdp&m tm;xm;p&mr&SdeJY 'ku©a&mufae& ]][if .}}
aywmuk;d }} ]]raeYuawmY rk;d rdaewmawGUvkYd om;eJrY ;dk eJY olu Y u kd m;ay:
]]wifygYb&k m; wynf . aY wmfuv d k nf; ol axmifuxGuf vmwm wifjyD; olaewJb Y ek ;f BuD;ausmif;u Z&yfuv dk udk yf vYdk u
dk wf ,farar}}
rBumao;aBumif; ajymvku d yf gw,fb&k m;}} ]]tkd .oleY mrnfu b,fow l v
YJ }J }
]]axmiftESpfESpfq,f uscJYowJY? axmifuxGufawmY ]]a':yk;d Zkw
H aYJ rar}}
olo Y m;ukv d u dk &f mS &if;u 'DjrdKUukad &mufvmw,fqydk }J } ]]ol .olu .om;ukd bmawGajymao;vJ}}
]]wifygY .olo Y m;&Sad o;w,faygYb&k m;? wynfaY wmfudk awmY ]]ol axmifuxGuv f mwm rBumao;bl;wJ?Y olrY mS rScD dk
aqGr&Srd sdK;r&Sd wpfaumifBuGuv f Ydk ajymvku d yf gw,fb&k m;}} p&maqGrsdK;om;csif;r&SdvkdY Z&yfrSmaeae&wmvkdYajymygw,farar?
]]od E d k i f b l ; av? touf u vnf ; BuD ; ? avmu"H t xk bke;f BuD;uawmY a':yk;d Zk[ H m aysmufaewJo Y o Yl m;ukd vku d &f mS aewm
taxmif;uvnf;rsm;vSayawmY OD;aESmufrSwfÓmPfawGvnf; vkYd rdew Yf ,farar}}
aumif;csifraS umif;awmYrmS aygYav? xif&mjrif&mawG avQmufajym ]]tvkd .bk&m; bk . &m; .a':yk;d ZkH qkw d m
aewmvJ jzpfcsifjzpfrmS aygYu, G }f } aroDrsm;jzpfaervm;? tkd .r[kwEf idk f ygbl;av?
]]rSev f yS gbk&m;? wynfaY wmf 'Dausmif;uoHCmawmfawG &JU bmyJ j zpf j zpf bk e f ; BuD ; ausmif ; rS m aewJ Y
usef;rma&;udpöukd wm0ef,lvkdygw,fbk&m;? vkdtyf&if wynfY axmifxu G rf BuD;ukad wmY igpkpH rf;rSjzpfr,f}}
awmfaq;cef;ukd vlvw T af c:ckid ;f ygbk&m;? wynfaY wmfuv dk nf; wpfywf a':wifwifO;D u wpfu, dk wf nf;awG;vku d rf jd cif;jzpfonf/
wpfBudrf oHCmawmfrsm;usef;rma&;ukd vmppfaq;cGiYf jyKygbk&m;}} ]]om;av . bk e f ; BuD ; ausmif ; u oH C mawmf a wG & J U
]]tdr;f .aumif;ygavYa'gufwm&,f . om"k . om"k .om"k}} use;f rma&;udpu ö dk wm0ef,yl g&apvkYd bke;f Bu;D ukad vQmufcw YJ ,f arar}}
     ]]tJ .tif; tif . ; .aumif;wmaygYom;&,f? aumif;wmaygY?
ukov dk &f wmaygY? 'geJY tJ . 'bD ek ;f BuD;ausmif;u b,fausmif;vJom;}}
tcef;pOf- 27
]]arar&,f .tbGm;BuD;wpfa,muf[m odyfoem;p&m ]]om; aq;cef;em;u r*FvmaZ,sKHbkef;BuD;ausmif;av
aumif;wmyJ? axmifuxGufvmwm rBumao;bl;wJY? bkef;BuD; arar}}
ausmif;uZ&yfrSm aeae&&Smw,farar? om;av .tJ'DtbGm; ]]aBomf .}}
BuD;ukBd unfjY yD; b,fvodk em;rSe;f rodb;l arar&,f}}     
a'gufwmrif;jrwfarmifarmifu olYrdcifa':wifwifOD;ukd
ajymjyvku d of nf/
]]tbGm;BuD;? axmifxu G ?f [kwvf m;? om;eJb
Y ,fvadk wGU
wmvJ}}

aEGwrmef 14 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
tcef;pOf- 30 upm;um pyfpyk gavawmYonf/
a'gufwmrif;jrwfarmifarmif\aq;cef;a&SUokdY um;wpfpD; ]]aBomf .a'gufwmYemrnfu rif;jrwfarmifarmifwYJ vm;?
qku d v f monf/ um;rSm c&D;a0;oGm;&mrS 0ifvmaomum;jzpfaBumif; aeygOD;? 'DemrnfrsdK;Bum;zl;ygw,f? tkd . rSwfrdjyD? rSwfrdjyD?
odomav\/ um;ü zkrH sm;wifaeonf/ t&ifycJ ;l rSmaeoGm;wJY q&mBuD;OD;bvSerYJ wifwifO;D wko Yd m;emrnf yJ}}
c&D;oGm;&if; usef;rma&;csdKUwJv Y maomaBumifY ta0;ajy; ]][kwyf gw,ftefw?D uReaf wmfi,fi,fu yJc;l rSmaezl;yg w,f?
um;vrf;ab;&Sd a'gufwmrif;jrwfarmifarmif\aq;cef;okYd 0ifvm uRefawmfYrdbawGuvnf; OD;bvSeJYa':wifwifOD;ygyJ? tefwD
jcif;yifjzpfygonf/ odygovm;}}
um;ay:rStbk;d BuD;wpfO;D ESit Yf bGm;BuD;wpfO;D qif;vm\/ ]]odjyaD uma'gufwm? wifwifO;D eJt Y efweD u YJ oli,fcsi;f av?
tbkd;BuD;u a0'emcHpm;ae&[ef&SdaomtbGm;BuD;ukd yckH;rSaz;r [k w f w maygY ? q&mOD ; bvS Z mwd r d w ¬ D v muk d ajymif ; oG m ;wm
zufuidk &f if; aq;cef;xJ0ifvmavonf/ ckro S wd&awmYw,f? q&meJw Y ifwifO;D wkaYd &m &SBd uao;vm;? ae
a'gufwmrif;jrwfarmifarmifu c&D;OD;BudKjyKvdu k af v\/ aumif;Buvm;a'gufwm}}
]]c&D;oGm;&if; aoG;wkd;vmvkdYa'gufwma& . aoG;aygif ]]azaza&m arara&m &Syd gw,f? aeaumif;ygw,ftefw?D
csdeBf unfjY yD; vktd yfwmav; ukay;yga'gufwm}} tefweYD mrnfu b,foyl gvJ? uRefawmfajymvku d yf gr,f}}
tbk;d BuD;u ajymvku d o f nf/ ]]tefweYD mrnfu cifcifBuD;wJ?Y wifwifO;D eJo Y il ,fcsi;f aygY}}
]][kwu YJ efu,f .aq;cef;xJBuGygcifAsm}}
f t ]][kwu f t
YJ efw}D }
aq;cef;tulrdef;uav;u trsdK;orD;BuD;\trnfukd a':cifcifBuD;qkdoltrsdK;orD;BuD;u a'gufwmrif;jrwf
a&;rSwaf eonf/ armifarmifudk apYapYpyfpyfBunfv Y u
dk o
f nf/
]]b,fucdk &D;xGurf vkv Yd cJ ifAsm}} ]]tif; .rif;jrwfarmifarmifav;awmif 'Dt&G,f a&mufjyD;
vlemukpd rf;oyf&if;rS rif;jrwfarmifarmifu ar;vku d f onf/ q&m0ef B uD ; jzpf a ejyD a emf ? 0rf ; omvk d u f w muG , f ? q & m
]]rEÅav;ukdyga'gufwm? yJcl;u vmBuwmyg? awmifil ukdbvSeJYwifwifOD;wkdY r*Fvmaqmifwkef;u a'gufwm i,fi,f
pm;aomufqidk rf mS awmaumifom;&wmeJY pm;rdw,f? aoG;wk;d u av; &Sdao;wmy o;wmyJ}}
vnf;&Sad wmY aoG;wk;d wmygyJa'gufwm&,f}} Asm . . uRef a wmf Y t azeJ Y t ar r*F v maqmif w k H ; u
]]Asm
rif;jrwfarmifarmifu aq;xk;d aq;wku d jf yKvkyu
f m trsdK; uRefawmfi,fi,fav;&Sdao;w, o;w,f .[kwv f m;? tefwD ajymwmukd
orD;BuD;ukd acwÅtem;,lcidk ;f vku d of nf/ uRefawmf em;rvnfygbl;cifAsm}}
trsKd ;om;BuD;u usoifo Y nfaY q;zk;d ukd aq;cef;tulxH wGif ]]a[Y- cifcifBuD;? rif;bmawGavQmufajymaewmwk;H uGUJ ?
&Si;f ay;\/ onf;cHygq&m? olu wpfcgwpfcg pdwaf zmufwwfygw,f? cifcif
rdepf20cefYtBumwGif trsdK;orD;BuD;rSm oufomoGm; BuD;? vm-vm- rEÅav;txdc&D;quf&OD;rSm? oGm;Bupk?Yd uRefawmf
avonf/ wkuYd dk cGijYf yKygOD;a'gufwm}}
a&m*goufomonfEiS Yf rde;f rBuD;u aq;cef;tESUH rsufv;Hk tbkd;BuD;u a':cifcifBuD;ukd aq;cef;xJrS twif;ac:
xkwo f mG ;avawmYonf/

aEGwrmef 15 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
rif;jrwfarmifarmiftwGufawmY pOf;pm;p&mtcsufrsm; ]]r[kwfbl;? r[kwfbl;? arar&ifuGJatmif t"dyÜg,fr&Sd
use&f pfc&YJ avawmYonf/ wJaY r;cGe;f awG rar;ygeJiY gYom;&,f}}
]]a':cif c if B uD ; qk d w J Y t bG m ;BuD ; ajymoG m ; ]]t"dygÜ ,f&ydS gw,farar? a':cifcifBuD;u t"dygÜ ,fr&Sd yJeYJ
wJpY um;awGu b,fvpdk um;awGygvdr?Yf azaz 'Dpum;awG b,fvadk jymrvJ}}
eJ Y a rar r*F v maqmif w k e f ; u igY t ouf u ]]a[Yaumif- igYom;}}
i,fi,fav; &Sad o;w,fw?YJ 'gqkd .azazeJY arar OD;bvStcef;xJ0ifvmonf/
r*F v mraqmif c if u wnf ; u ig[m . . ]]igY o m; . . rif ; ajymwJ Y p um;awG azazBum;jyD ; jyD ?
vljzpfjyD;om;aygY? tkd . 'gqkd&if ig[m azaz tvum;yguG,f? t"dyÜg,fr&Sdygbl;? tJ'DcifcifBuD;qkdwJYrdef;r[m
eJYararwkdY&JUom;t&if; r[kwfbl;aygY? jzpfEdkif pdwu f a,mufu,ufjzpfaewmuGUJ ? om;eJY BuKHrBS uKHwwfyavuG,?f
ygYrvm;? 'DtbGm;BuD; &l;aewmvm;? bmyJ jzpfjzpf rif;tarukdpdwfqif;&Jatmif bmvkdYavQmufajymae&wmwkH;uG,f?
. a':cif c if B uD ; ajymoG m ;wJ Y p um;awG uk d a wmY om;[m azazwko Yd m;r[kwv f Ydk b,foo
Yl m;jzpf&OD;rSmwk;H ? uk, d w f idk f
ararYujdk yefajymjyD; ar;Bunf&Y rSmyJ}} vnf; q&m0efwpfa,mufjzpfaejyDyiJ gYom;&,f? pOf;pm;BunfyY gOD;?
rif;jrwfarmifarmifu wpfa,mufwnf; awG;aerdawmY \/ bmr[kwfwJY cyfaBumifaBumifrdef;rBuD;ajymoGm;wJYpum;aBumifY
     wkoYd m;u wku Yd t
dk xifrmS ;aejyaD [Y? &,fp&mawmifaumif;ao; awmY?
tcef;pOf- 31 [m; .[m; .[m; .}}
]]om;[m azazeJaY rarwk&Yd UJ om;t&if;a&m [kw&f UJ vm; OD;bvSu &,fp&m[mowpfy'k o f zG,f o@mefvyk af jym
arar&,f}} vku d &f m .rif;jrwfarmifarmifZa0Z0gjzpfomG ;&avawmYonf/
]]trav; .om;&,f .b,fvadk r;vku d w f mvJ? om;[m ]]om;u olajymoGm;wJYpum;awGqef;vGef;vkdY ar;BunfY
azazeJaY rarYom;r[kwv f Ydk b,foo Yl m;jzpf&OD;rSmwk;H om;&JU}} rdwmygazaz&,f? arar .rikdygeJYarar&,f? arar[m om;tar
.
]]'DaeY om;aq;cef;ukd yJcl;uvmwJYvlawG 0ifoGm; t&if;qkw d m om;odygw,farar? om;ar;rdwm cGiv Yf wT yf g arar&,f?
w,farar? aq;0ifuw k myg? a':cifcifBuD;qkw d t YJ bGm;BuD;? ararY [kwyf gw,fav? a':cifcifBuD;&JUa,musmf;uk, d wf idk uf olrY ed ;f r[m
oli,fcsif;wJ?Y ararodw,fr[kwv f m;}} wpfcgwpfcg pdwaf zmufwwfw,fvYdk ajymoGm;wmyJ}}
]]cifcifBu;D ? yJc;l u cif . cifBu;D ? ararodw,fav? [kww f ,f?     
ararYoil ,fcsif;yJ}} tcef;pOf- 32
]]a':cifcifBuD;u ajymoGm;w,farar? arareJYazaz ]]'ku©ygyJukdbvS&,f? uRefrwkdYom;av;u uRefrwkdYukd
r*Fvmaqmifw;Hk u om;toufu i,fi,fav;&Sad o;w,fw}YJ } oHo,0ifaejy?D b,fvv dk yk Bf urvJub dk vS}}
]]trav; .}} ]]tkd .cifcifBuD;ukd pdwrf ESUH bl;vkaYd jymvku
d w
f mukd om;u
]]tJ'gbmoabmvJarar? olajymovkq d dk om;[m arar ,ko
H mG ;ygw,fwifwif&,f? pdwrf ylygeJ}Y }
wko
Yd m;t&if;r[kwb f ;l aygY? om;ukd ararwkaYd rG;pm;xm;wmvm;}} ]]'gwGirf [kwaf o;bl;aemfub dk vS? uRefr &Sipf w
d q
f if;&JrmS

aEGwrmef 16 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
pk;d vkrYd ajymcJwY m? om;tar araroD[m a[m'DjrdKUrSma&mufaejyDvYdk a':yk;d ZkoH nf ykw;D pdwt f jy;D wGif rsuv f mT yifBY unfv Y u
dk f onf/
uRerf xifw,fub dk vS}} olrab;wGif uyfí&yfaeaomrdef;rwpfa,muf\xrDp
]][if .rif;bmaBumifY 'Dvakd jymEkid w f mwk;H }} ukjd rifvu dk o f nf/ tBunfu Y dk txufzufoYdk wjznf;jznf;a&TUvku d f
]]om;u wpfaeYuajymw,fukdbvS? olYaq;cef;a&SUudk onf/
vmvmaewJY tbGm;BuD;wpfa,muf&w dS ,fw?YJ tJ't D bGm;BuD;[m ]]tkd .}}
axmifxGufBuD;wJY? bkef;BuD;ausmif;rSm ckduyfaewmwJY? om;u cg;axmuf&yfaeaomtrsdK;orD;BuD;\rsufESmudk awGUjrif
tbGm;BuD;uko d em;jyD; aq;ukay;aew,fub dk vS&UJ }} vku d &f onft .
Y cg a':yk ;d Zku
H tvefw Y Bum;a&&Gwv f u dk af v\/
]]tkd .'geJyY J tJ
. 't
D bGm;BuD;[m araroDjzpf& a&mvm;uGm}} ]]nD;[m araroDr[kwv f m;}}
]]uk d b vS u vnf ; av . . araroD a xmif u soG m ;wJ Y a':wifwifO;D u ykid yf idk Ef idk Ef ikd af r;csvku d of nf/
tESpEf pS q f ,f[m jynfjY yD&iS ?Yf 'DBum;xJ cifcifBuD;&JUtaESmuft,Suf ]]r[kwf .r[kwf}}
u rxifrw S yf 0J ifvmao;w,f? om;u yJc;l jyefjy;D pkpH rf;&ifawmY 'kuy© ?J a':ykd;ZkHu vufuav;ESpfzufukdum&if; jiif;qefvkduf
bmyJjzpfjzpf bk . e;f BuD;ausmif;rSma&mufaewJaY xmifxu G f rde;f rBuD;[m avonf/
araroD[w k çf r[kwaf wmY pkpH rf;BunfrY jS zpfr,f ukb d vSa&}} ]]igodw,f? rjiif;eJY? &kyfysufqif;ysufjzpfaeayr,fY
]]at;av 'gawmY . rif;oabmaygY? igwku Yd awmY igwko Yd m;av; nD;&JUyifu, dk &f yk uf dk igzrf;rdw,fararoD? nD;[mararoDy}J }
igwkt Yd ay:arwÅmrysufatmif vky&f rSmyJa[Y}} ]]r[kwf .r[kwfygbl; rrOD;&,f}}
]][kww f ,f? axmifxu G rf BuD;aewJY r*FvmaZ,sKHbek ;f BuD; ]]nD; .araroDr[kwfyJ igYukd rrOD;vkdY bmvkdYac:ovJ}}
ausmif;ukd uRefroGm;r,f ukb d vS}} ]]tkd .[if .uRefr .}}
     ]]jiif;raeygeJY aroD? ig twefwef wm;xm;wJBY um;u nD;
tcef;pOf- 33 bmjzpfvYdk 'Dtxdvu dk v
f m&ovJ}}
a':ykd;ZkHonf bkef;BuD;ausmif;0if;xJ&Sd bk&m;av;wGif ]]aroD . aroD . om;av;rsuf E S m ud k j rif c sif v k d Y y g?
reufwidk ;f wHrsupf nf;vSo J nf/ aomufawmfa&csr;f uyfonf/ jy;D vQif jrif&kHav;jrifcsifvkdYygrrOD;&,f? aroDraESmuf,Sufygbl;? raESmuf
.ykw;D wpfygwfjynfaY tmifpw d af eusjzpf\/ ,Suyf gbl;? om;ukv d nf; todray;ygbl;rrOD;&,f}}
,aeYreufvnf; aeYpOfjyKjrJtwkdif; wHrsufpnf;vSJ? a& ]]awmf- nD;todray;vnf; wjcm;enf;vrf;eJY odoGm;
csrf;uyfjyD;í bk&m;&Scd ;dk um ykw;D pdwaf eonf/ Edik wf mawGtrsm;BuD;? wnfjidraf ewJiY gwkb Yd 0ukd nD;bmvkYd zsufq;D
rsufvTmcsum ykwD;pdwfaeaoma':ykd;ZkHonf olYab;okdY csif&wmvJaroD&,f? nD;om;av;vlwpfv;Hk olwpfv;Hk jzpfaewm ukd
trsdK;orD;wpfa,mufvm&yfonfukd rjrif/ xkdtrsdK;orD;BuD;u nD;rjrifcsifbl;vm;? tjzpfrSefawGom odoGm;&if om;av;[m
olrukpd ;l pku
d Bf unfu Y m &SKaxmiftY rsdK;rsdK;rS vSnyfY wfBunf&Y if; tuJ pdwq f if;&JwmeJY b0ysufomG ;Ekid w f ,f? nD;om;b0ysufrmS udk nD;
cwfaeonfuv dk nf; rod&mS / jrifcsifovm;aroD? ajymprf;}}
xkt d rsdK;orD;BuD;rSm a':wifwifO;D jzpfygonf/ ]]tkd .rjrif .rjrifcsifygbl; rrOD;&,f}}
]]om;av;rif;jrwfarmifarmifpw d u f dk xdcu dk af pcsifovm;

aEGwrmef 17 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
aroD? nD;vkd vlowfor-axmifxGufr&JUom;qkw d m odvu dk &f &if tcef;pOf- 34
om;av; b,favmufpw d x
f cd u
dk o f mG ;r,fqw
dk m pOf;pm;BunfpY rf;? ]]om;a& .vmygOD;uG,?f om;ukd ararwkaYd jymp&m &Sw d ,f}}
om;pdwu f dk rxdcukd af pcsif&if nD; 'D. jrdKUuxGuo f mG ;yg? tjrefq;Hk ]][kwu f aYJ rar}}
xGuo
f mG ;ygaroD}} ]]om;pdwfxJrSm a':cifcifBuD;ajymoGm;wJYudpöukd wtkH
]]rrOD;&,f aroD . u
Y o dk em;yg? aroDav aroD . [m aEG;aEG;cHpm;ae&ao;vm;om;}}
om;tarqkw d mukd om;rodap&ygbl;? om;rsufEmS udk jrif&&kH av;yJ ]]a':cifcifBuD;[m ararwkdYajymovkd &l;aewJYvlwpf
.}} a,mufawmY r[kwfEkdifbl;qkdwm om;uq&m0efrkdYvkdY odygw,f
]]awmf- qufrajymeJ}Y } arar&,f? a':cifcifBuD;ajymoGm;wJYpum;awGxJrSm vQdKU0SufrSK
]]rrOD; .rrOD;? aroDu Y dk oem;yg}} wpfckck&Sdaer,fvkdY om;em;vnfaeygw,farar? 'gayr,fY .
a':ykd;ZkHu bk&m;&ifjyifwGif xkdifaevQufuyif a':wif arareJaY zazpdwq f if;&JaerSmpk;d vkYd om; bmrSrar;bl;vkYd qk;H jzwf
wifO;D ukd vuftyk cf sDuefawmY&if; awmif;yefae&Smonf/ xm;ygw,farar}}
]]a&mY- 'DrmS yku d qf ?H 'DaiGuv dk rf;p&dwvf yk jf yD; nD; 'DjrdKU ]]aBomf . 'gjzifYom;u tazwkdYajymwJYpum;ukdvnf;
uxGuo f mG ;yg? tjrefq;Hk xGuo f mG ;yg? 'gyJ-}} tBuGi;f rJrY ,kbH ;l vkYd qkvd wkd maygYav}}
a':wifwifOD;u aiGpuúLrsm;ukd a':ykd;ZkHqDokdYypfayguf ]]om; .azazwkpYd um;ukrd y,f&mS ;0HyY gbl;azaz&,f}}
ay;vku d uf m ae&mrSvn S xYf uG o f mG ;avawmYonf/ ]]at; .tJ'gaBumifv Y nf; vdrm® wJo Y m;av;ukd azazeJY
a':yk;d Zko
H nfum; bk&m;&ifjyif0,f onf;xefpmG rqk;H Ekid f araru qufnmrxm;csifawmYvYdk azazeJaY rarwkid yf ifjyD; tjzpfreS f
atmif ik&d KdS ufaeavawmYonf/ awGudk zGiaYf jymawmYrvkyYd gigYom;}}
]]om; .om; .om;a& .tarY b0u ]]Asm- tjzpfreS af wG .[kwv f m;? 'gjzifY .'gjzifY om;[m
qkd;vScsnfvm;om;&,f . om;av; rsufESmukd azazwkaYd rarwko Yd m;t&if; r[kwb f ;l aygYaemf? [kwvf m; azaz?
BunfY&kHav;BunfYcGifYawmif r&Sdbl; wJYuG,f? ajymygOD;arar&,f}}
tarxGufoGm;&awmYr,f? taroGm; ]]odypf wd rf vSKyf&mS ;ygeJoY m;&,f .om;[m azazeJaY rar wkYd
&awmYr,fom;&JU tarroG . m;cif om;av; qDu om;t&if;r[kwfayr,fY wpdrf;w&Hqefvnf; r[kwfygbl;uG,f?
]]tar}}qk d w J Y ac:oH a v;uk d Bum;csif om;[m arar&JUarmift&if; armifrif;armifu arG;cJYwJYom;yg?
vkud w f mom;&,f .Bum;csifvu f m . tarYukd
dk w arar&JUwlt&if;yg? rif;tazarmifrif;armif[m rif;toufo;Hk ESpf
.
tarvk Yd ac:vku
d yf gvm;uG,?f om;qDu tarqkw d YJ t&G,rf mS um;tufq;D 'ifjY zpfjyD;qk;H &Smw,fom;}}
ac:oH a v;wpf c G e f ; Bum;vk d u f & &if tar ]]tar .tarua&m}}
aoaysmfygjyDu, G f . taraoaysmfygjyD .tarvkYd rif;taruawmY EkdifiHjcm;rSmtvkyfxGufvkyfjyD; pD;yGm;
]]rif
ac:vSnyYf gawmY om;av;a& .}} &Smr,fqkdjyD; puFmylEdkifiHukdxGufoGm;cJYw,fom; m;}}
     ]][if .}}

aEGwrmef 18 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
]]wu,fawmY rif . ;tar[mvnf; rif;b0aemifa&; twGuf awGuZdk mwfjrSKyfxm;cJw Y mygom;&,f}}
pD;yGm;&SmzkYd xGuo f mG ;&SmwmyguG,?f 'gayr,fY . uHq;dk csifawmY ]]'gjzifY . a':cifcifBuD;ajymoGm;ovkd azazeJYarar
rif ; tar[m [k d E d k i f i H a &muf j yD ; rBumcif y J a&m*gwpf c k e J Y r*Fvmaqmifwek ;f u om;i,fi,fy&J adS o;w,fqw dk m wu,faygY aemf?
qk;H yg;oGm;w,fom;}} azazeJ Y a raru om;tazeJ Y t arwk d Y x uf aemuf u sjyD ; rS
]]tkd .tarYemrnfu b,fow l v YJ [J if}} tdraf xmifuswmaygY? om;tazeJt Y arqk;H jyD;rS ararwkt Yd rd af xmif
]]araroD-wJ}Y } uswmaygYaemf}}
]]'gqkd .om;rdb&if;awGu OD;rif;armif? a':araroD aygY}} ]][kww f ,fom;? azaza&m arara&m vlysdKBuD;? tysdKBuD;
]][kwfw,fom;? rif;jrwfarmifarmifqkdwJYrif;emrnfukd b0a&mufBujyD;rS tdrfaxmifuswmyg? arar[m armifav;
rif;tar araroDu, dk wf idk rf n
S aYf y;cJw
Y myguG,?f aBomf om;uk . d jyzkYd armifrif;armifarG;wJY wluav; rif;ukd odycf spfcw YJ ,f? om;[m
a[m'DrSm .rif;tazeJt Y ar&JU"mwfy}Hk } wu,fawmY arG;uwnf;u ararYvufay:rSmBuD;jyif;cJw Y mygav?
]][if .jyygOD;? jyygOD;Asm}} rif;tar araroDu ynmoifwmeJY Edik if jH cm;oGm;zkBYd udK;pm;wmeJY
rif;jrwfarmifarmifu rdbESpfyg;"mwfykHukd tirf;r& rif;ukdrBunfYtm;ygbl;? arar&SdaeawmYvnf; olYtaeeJY pdwfcs
,lBunfv Y u dk o
f nf/ vufcsaeEdik w f maygYav}}
]]a[m'gu .rif;tazum;wku d jf yD; qk;H oGm;wk;H u xnfcY w YJ YJ ]]om;tara':araroD[m odyo f em;zkaYd umif;wmaygYaemf
aBu;rko H wif;pmrSmygwJY ema&;aBumfjim}} arar}}
rif;jrwfarmifarmifu ema&;aBumfjimukd zwfBunfo Y nf/ ]][kwyf gw,f? om;uko d yd cf spf&mS wJt Y aryg? om;av;b0
]]tif ; . . tazaowJ Y & uf p G J u om;touf o k H ; ES p f jrifYrm;apcsifvkdY EdkifiHjcm;txd xGuftvkyfvkyfjyD; pD;yGm;&SmcJYwJY
avmufw;Hk uyJ? om;tarema&;ua&m arar}} tarwpfa,mufyguG,?f uHq;dk &SmwJrY ed ;f uav;yg}}
]]rif;taruEdkifiHjcm;rSmqkH;oGm;wmukd aemufusrSod& vkdY ]]'DtjzpfawGudk tckusrS ararwku Yd om;ukb d mvkaYd jym
ararwkdYvnf; ema&;rxnfYjzpfawmYbl;uG,f}} jy&wmvJ[if}}
]]ararY&UJ aqGrsdK;awGua&m tckb,frmS vJ[if}} ]]cifcifBuD;peufaBumifYyJom;? cifcifBuD;u pyfpyfpkpk
]]rif;taru wpfOD;wnf;aomorD;uGJU? wjcm;aqGrsdK; eJaY jymoGm;wJpY um;[m om;&ifxu J adk &mufomG ;jyDav? om;taeeJY
awGuvnf; aoG;a0;wJYtxJuygav? ararwkdYvnf; yJcl;uae yJc;l rSmpkpH rf;wmrsKd ;vky&f if 'DtaBumif;awG odvmEdik w f myJ? tJ'g aBumifY
rdw¬Dvmukdajymif;vmawmY araroDwkdYtrsdK;awGeJY tquftoG,f .
om;uk ,
d w f idk pf pHk rf;jyD;rS od&&if om;u ararwku Yd dk pdwqf ;dk awmYr,f?
jywfomG ;wmaygYav}} pd w f e mawmY r ,f q k d w m awG ; rd v k d Y rxl ; awmY w J Y twl w l
]]'DtaBumif;awGudk tpuwnf;u bmvkrYd ajymcJw Y mvJ zGiaYf jym&wmygom;&,f}}
[if}} ]]'gayr,fYom;a& . azazwkdY[m rif;ukdom;t&if;vkd
]]azazwkdYtjypfygyJigYom;&,f? azazwkdYu om;orD;r& cspfw,fqw dk mukad wmY oHo,r0ifapcsifb;l uG,?f 'gawGuzdk ;Hk uG,f
Ekid af wmY igYom;ukyd J om;t&if;vkcd spfae&wmav? arG;pm;xm;w,f xm;&wmvnf; rif;ukcd spfveG ;f vk?Yd rif;u arG;pm;om;qkw d m odomG ;
qkw d muko d &d if azazwkt Yd ay: tcspfaygYomG ;rSmpk;d &drjf yD; 'DtaBumif; &if azazwku Yd t dk cspfaygYomG ;rSmpk;d vkYd zk;H uG,xf m;rdwmygigYom;&,f}}

aEGwrmef 19 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
]]aBomf .azaz&,f? jzpfrSjzpf&avAsm? azazeJYarar wkdY vku
d jf yD;vnf; jzpfomG ;ygonf/
om;uk d c spf w ,f q k d w m om;,k H B unf j yD ; om;ygazaz&,f ? tck araroD"Y mwfyu Hk jdk yjcif;twGuv f nf; pk;d &drpf &mrvd/k ,cktcg
om;&JUwu,fYZmwfaBumif;ukdodvkduf&ayr,fY azazeJYararYukd axmifxu G af ':yk;d Zkq
H adk omrde;f ronf &kyyf suq f if;ysujf zpf aejyjD zpf&m
tcspfavsmYroGm;ygbl;Asm? om;ukd om;t&if;eJrY jcm; cspfcifjyD; arG;cJ?Y "mwfykHxJu i,fpOfuararoDESifY xifrSm;p&mtaBumif; r&Sday/
ynmoifay;cJYwJY azazeJYararukd om;u ykdawmifav;pm; jyD; araroD\vuf&Sdtajctaeukd a':wifwifOD;jrifjyD;jzpfí vnf;
ykjd y;D awmifcspo f mG ;&ygjyaD zaz? om; azazeJaY rarYudk uefawmY yg&ap}} pdwcf svufcsjzpfEikd jf cif;jzpfonf/
rif;jrwfarmifarmifu OD;bvSESifYa':wifwifOD;ukd xkdif ,ckvo dk mzGirYf ajymygu rif;jrwfarmifarmifonf olrY b d
uefawmYvu dk o f nf/ t&if;rsm;owif;ukd xkwfazmfpkHprf;aumif; pkHprf;aeOD;rnf/ ckvkd
]]tkd .vdrm® vku d w f o YJ m;av;}} vkyfBuHZmwfwpf0uf? trSefwpf0ufjzifYajymjyvkdufawmY rif;jrwf
]]uJ- om;? ckqdk rif;b0ZmwfaBumif;trSeu f dk rif;od& jyD? armifarmiftwGuf rdb&if;uk&d mS azG&ef vrf;pjywfomG ;avawmY onf/
rif;&JUtaz&if; tar&if;awG[m uG,v f eG o
f mG ;jyDqw dk mvnf; od&jyD? OD;bvSESifYa':wifwifOD;u olwkdYpDpOfxm;aomtpDtpOf
'DawmY azazeJaY rarYuydk J rif;rdbawGvYdk rSw, f &l r,faemf igYom;}} atmifjrifrKS twGuf wpfa,mufuw dk pfa,muf rodromjyKH;BunfY um
]]'gaygYazaz&,f .a[m'Du azazeJaY rar[m om; twGuf aBueyfaeBuavawmY\/
wkEKdS if;r&wJaY us;Zl;&Sirf b d awGygAsm}}     
OD;bvSESifYa':wifwifOD;wkdYu wpfa,mufrsufESmwpf Zmwf o d r f ; cef ;
a,mufBunfBY u&if; rsuv f ;Hk csi;f pum;ajymum jyKH;vku d Bf uavonf/ a'gufwmrif;jrwfarmifarmifEiS Yf cspo f rl ;dk wkYd aq;cef;xJ 0,f
olwkdYonf a':cifcifBuD;pum;ukd,kHBunfum rif;jrwf pum;xkid af jymaeBuonf/
armifarmifu, dk wf idk f pkpH rf;rSKrsm;jyKvkyv f mygu araroD\tjzpf rSeu f dk ]]armif .a':yk;d Zkq
H w dk t
YJ a':BuD;ukd armifaY q;cef;a&SU rSm
od & S d o G m ;rnf u k d pk d ; &d r f B uonf / xk d Y a Bumif Y . vif r ,m; rjrifygvm;armif}}
ESpaf ,mufwidk yf ifum ,ckuo YJ Ydk zGiaYf jymBujcif;yifjzpfygonf/ ]][kwfw,frkd;? armifvnf; owdxm;rdw,f? t&ifu
zGiaYf jym&mwGiv f nf; ]]rkom;ryg vuFmracsm}} racsm}}qko d vkd um;rSww f idk af tmufrmS awGUaeus? ta':BuD;ukrd awGUwm ok;H &uf
tjzpfrSefwpf0uf? vkyfBuHZmwfwpf0ufjzifYzGifYajymBujcif;jzpfonf/ &SdjyD}}
ukrd if;armif\ema&;aBumfjimukjd yjcif;tm;jzifY olwaYdk jymaom tjzpf ]]aersm;raumif;vkv Yd m; armif&,f}}
rsm;rSeu f efaBumif; oufaojzpfapcJo Y nf/ ]]naeaq;cef;ydwfjyD;&ifawmY r*FvmaZ,sKHausmif;u
araroD EkdifiHjcm;xGufcGmoGm;&if; [kdEdkifiHrSmao&onf OD;Zif;awGudk aq;ppfay;&if;eJY ta':BuD;uk0d ifawGUzkYd pdwu f ;l xm;
qkdonfYvkyfZmwfrSmvnf; wu,fawmY .rdcif&if;\tjzpfrSefukd w,fr;dk }}
rif;jrwfarmifarmifrodatmif zkH;uG,fay;vkdufjcif; jzpfygonf/ ]]'gjzifY .rkd;vnf;vkdufcJYr,fav armif}}
onfvv dk yk Zf mwfcif;vdu dk jf cif;tm;jzifY araroDo Y ud m© ukv d nf; q,f olwkdYajymqkdaeBupOfwGif vli,fav;wpfOD;aq;cef;xJ
jyD;jzpfonf/ araroDqkdaomrdcif&if;rSm vlYavmuür&SdawmY/ 0ifvmavonf/
uG,fvGefoGm;jyDqkdwmukd rif;jrwfarmifarmif,kHBunfatmifvkyf

aEGwrmef 20 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
]]q&m0efukd r*FvmaZ,sKHausmif;u q&mawmfBuD;u ]]rSeyf gY? ta':BuD;[m tm;jywfomG ;wmvnf; ygygw,f
ac:ckid ;f vkud v f yYdk g}} bk&m;}}
]]bmtwGurf sm;vJ nDav;}} ]]olYyg;pyfuvnf; wpfcsdefvkH; om; . .om; om;vkdY ajym
]]Z&yfay:rSmaewJY a':ykd;ZkHqkdwJYtbGm;BuD; awmfawmf ajymaew,fajymwmyJu, G }f }
tonf;toefjzpfaevkyYd gcifAsm}} xkpd OfrmS yif . a':yk;d Zkq H rD S a,mifía&&Gwv f u dk af om toH
]][if .}} xGuv f mjyefonf/
]]tkd .wku d wf u dk q f idk q
f idk ?f ajymvkrYd S pum;rqk;H ao; bl; ]]om; . om;a& . tarYukd tarvkdYac:yg? tar
armif&,f}} qkw d aYJ c:oHav; Bum;yg&ap om;&,f .}}
]]bkef;bkef;u aq;tdwfyg wpfcgwnf;,ljyD;vkdufcJYzkdY a':yk;d ZkrH mS owdvnfvmjcif;r[kwaf y/ owdvufvw G f jzifY
rSmvku d yf gw,fcifAsm}} ua,mifuwrf;a&&Gwaf ejcif;omjzpfygonf/
]]uJ- 'gjzifY oGm;BupkdY}} ]]om; . om; . tarvkaYd c:yg om;&,f}}
+++++ ]]'umq&m0efav;}}
rif;jrwfarmifarmifwkdY a&mufoGm;csdefü a':ykd;ZkHukd Z&yf ]]bk&m; .}}
Burf;jyifay:wGif a0'emcHpm;ae&onfudk jrifawGU&av\/ ]]a':yk;d Zk[ H m aysmufaewJo Y oYl m;uk&d mS aewmvkYd bke;f BuD;
ausmif;xkid b f ek ;f BuD;ESiw Yf uG OD;Zif;tcsKd Uvnf; Z&yfay: wGif ukad jymzl;w,f? olwrf;waewm olo Y m;ukjd zpfvrd rYf ,fuUJG }}
&Sad eBuonf/ ]]wifygYb&k m;}}
rif;jrwfarmifarmifu ausmif;xkdifbkef;BuD;ukd vuftkyf ]]tarvkdYac:yg . tarvkdYac:ygeJY wwGwfwGwfajym
csDEKS wfqufum a':yk;d ZkaH b;wGif 0ifxidk v f u dk of nf/ ae&SmwmuG,?f aocgeD;vlrrm pdwcf sr;f omatmif q&m0efav; uyJ
vkt d yfaomprf;oyfppfaq;rSKrsm;jyKvkyo f nf/ ]]tar}}
]]tar}}vkYd ac:ay;vku d yf gvm;uG,}f }
tm;wufz, G rf awGU&/ arQmfvifcY sufrawGU&ay/ ]]cifAsm-}}
]]jzpfrjS zpf&av ta':B . u;D &,f . b,fvrdk sm;jzpf& wmygvdr}Yf } ]]aocgeD;vl b0ul;aumif;atmif ajzmif . aY jzmifw Y ef; wef;
rif;jrwfarmifarmifawG;aepOf a':ykd;ZkHqDrS ua,mif b0ul ; Ek d i f a tmif . . ol Y q E´ u k d j znf Y q nf ; ay;wJ Y o abmaygY
uwrf;a&&Gwv f u dk af omtoH xGuaf y:vmavonf/ q&m0efav;&,f}}
]]om; .om; .om;a& .tarvkaYd c:yg tarvkYd ac:yguG,}f } ]]rSeyf g? wynfaY wmfu .}}
]]'umrBuD;tajctae b,fv&kd o dS vJ q&m0efav;}} ]]olBum;csifwYJ tar .tarqkw d pYJ um;ukd olpw d cf srf;om atmif
]]wifygYb&k m; taj . ctae raumif;ygbl;bk&m;? 'Dawmifu q&m0efav;ESKwfu ac:ay;zkyYd gyJu, G }f }
ausmfEidk rf ,frxifygbl;}} .
xkpd Of a':yk ;d Zku
H ua,mifuwrf;ajymvku d jf yefonf/
]]tif; . ausmif;om;av;tajymt&awmY a':ykd;ZkH[m ]]om; .om;a& . taroGm;&awmYr,f . tarYudk tarvkYd
bmrSvnf; rpm;raomufeYJ wpfaeYv;Hk ikv d cYkd snf;aewm ok;H &uf wpfceG ;f avmufac:vku d pf rf;ygvm; om;a&}}
vk;H vk;H yJvaYdk jymw,f q&m0efav;}} rif;jrwfarmifarmifu ta':BuD;tvku d s ]]tar}}
]]tar}}ac:&ef

aEGwrmef 21 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
qk;H jzwfvudk af vonf/ ajrxkA[kd jrif;rkd&fyAÁwÅ .
a':yk;d ZktH m; &ifciG xf w J iG af yGUcsx
D m;um a':yk;d ZkeH m;&Guf em;okYd ESdKif;pHr& teEÅ*kdPf;0if .
uyfí ac:vku d af vonf/ aus;Zl;&Sio f Ydk *kPw
f ifjrSiaYf p .
]]tar .tar}} ac:Buygay . arar .
a':yk;d ZkrH sufprd sm;yGiv
Yf monf/ arar .
Za0Z0gjzifY rif;jrwfarmifarmifudk Bunfo Y nf/ arar .
]]tar .tar}} arar .
rif;jrwfarmifarmifu aemufwpfceG ;f ac:vku d af vonf/ arar .
a':yk;d ZkEH KS wfcrf;rsm; jyKH;oGm;onf/ arar .
]]tar .tar}} xkdYaemuf .rif;jrwfarmifarmif? a':ykd;ZkH? rkd;ESifY oHCm
]]om; .}} awmfrsm;yg0ifaomjrifuGif;wpfckvkH;onf vSKyf&Sm;aeaomt&kyf
]]tarYom;av . tar? om;yg? aemf- tar . tar&,f}} rsm;tjzpfrS ]]&kyfao}}
o}}tjzpfoYdk ajymif;vJomG ;avonf/
a':ykd;ZkH rnfokdYoabmaygufoGm;onfrodyg/ olr\ xkdYaemufwGif . &kyf&SifZmwfum;jyD;qkH;aBumif;pmwef;
rsufEmS onf aoG;a&mifvrT ;f vmonf/ ESKwfcrf;u jyKH;a,mifoef; xGuaf y:vmav\/
oGm;onf/ ]]jyD;ygjyD}}
]]om; .}} _________
]]tar }}.
a':yk;d Zku
H olr\vufudk ajrSmufvu dk o f nf/
rif;jrwfarmifarmifu a':yk;d Zkv H ufuq dk yk u
f idk x
f m;vku
d f \/
]]tar aoaysmfygjyDom;&,f . tar aoaysmfygjyD}}
a':ykd;ZkHonf aemufqkH;pum;ukdajymtjyD;wGif rif;jrwf
armifarmif&ifciG x f üJ ZufusdK;usoGm;avawmYonf/
]]tkd .tar .tar&,f .}}
xk d p Of . tvuF mausmf pG ma&T jynf at; a&;om;onf Y
]]arar}}
]]arar}}oDcsif;oHav;u ysHUvGiv Yf mav\/
rmwmrdcif cspfa&pifum; .
Bunfvifat;jr prf;a&usovkd .
r0vGeu f J ckid jf rJarwÅm .
vSKd ufvcJS spfum Oyrmwifp&m .
oDwmckepfwef owÅ&befar&k .

aEGwrmef 22 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
qkad omtoHrsm;u ywf0ef;usifwpfcv k ;Hk rSm [de;f xGuo f mG ;av\/
tykdif; - 2 rdef;uav;y&dowfrsm;u [def;&mZm&Sd&mokdY wkd;a0SUvm
Buavonf/
( 1 ) [de;f &mZmonf &kx H rJ xS u
G v f maom oD;jcm;zdwBf um;xm;
&ky&f iS &f cHk ef;rwpfcv k ;Hk rD;rsm;wjzwfjzwfvif;oGm;onf/ onf{Y nfo Y nfrsm;ukv d nf; ESKwfquf&if; wpfzufu &kaH &SUrSy&dowf
vufcyk o f rH sm;uvnf; wajzmif;ajzmif;xGuaf y:vmav onf/ ukvd nf; wpfcsufwpfcsuf vufvrS ;f jyESKwfqufae&ayao;onf/
rD;tvif;wGif &kyf&SifBunfYy&dowfxJrS trsdK;orD;tcsdKU [def;&mZmqkdonfum; jrefrmEkdifiH\ AD'D,kdESifY&kyf&Sif
rsuf&nfusaeonfudk jrifvu dk Bf u&avonf/ Zmwfum;\qGaJ qmif avmuwGif aemufq;Hk emrnfausmfBum;aeaom rde;f uav;y&dowf
rSKaBumifY rsuf&nfusikd&SdKufrdaomtrsdK;orD;rsm;u &Suf&SufjzifY tonf;pGJ vli,frif;om;wpfa,mufr[kwyf gvm;/
rsuf&nfrsm;ukd vufuidk yf 0gjzifY okwv f u dk Bf uavonf/ &kyfacsmonf/ t&yftarmif;aumif;onf/ o&kyfaqmif
&ky&f iS Bf unfyY &dowfonf &kt H jyifzufoYdk wk;d xGucf BYJ uav aumif;onf qko d nfeY mrnfaumif;rsm;jzifY a&yef;pm;ausmBf um; aeaom
\/ rif;om;av;wpfvufjzpfygonf/
H 0wGif ]]va&mif
&kt . a0;a0;}}
0;a0;}}trnf&dS þZmwfum; ü [def;&mZm\ atmifjrifausmfBum;rSKukd . um,uH&Sif
a'guf w mrif ; jrwf a rmif a rmif t jzpf yg0if o &k y f a qmif c J Y a om [def;&mZmxufykdí *kPf,l0ifYBuGm;aeolum; rdcifjzpfol a':
rif;om;[d [def;&mZm
&mZmu .y&dowfrsm;ukd ESKwfquf&ef apmifBY udK [de;f olZmyifjzpfygawmYonf/
vQu&f adS vonf/ a':[de;f olZm/
[def;&mZm\ab;wGifawmY . ol\rdcif a':[d e f ; ol Z m AD'D,kdavmu? &kyf&SifavmurS r[kwfygyJ AD'D,kd&kduful;
&Sad eygonf/ xkwv f yk af &;ukrP Ü wD pfcuk dk xlaxmifco YJ nf/ touf(18)ESpt f &G,f
a':[de;f olZmukd wpfO;D wnf;aomom;jzpfo[ l ed ;f &mZm tm; wpfO;D wnf;aomom;ukd rif;om;tjzpf &J&0J 0HY yYH x JG w k &f u
dk uf ;l cJo
Y nf/
&kyf&Sifrif;om;jzpf&ef tpGrf;ukefyHYykd;ajrawmifajrSmufay;ae onfY AD',
D &dk u
dk uf ;l rnfZY mwfvrf;ukd uk, d wf idk af &G;cs,fonf/ om;
rdcifaumif;wpfO;D tjzpf jrefrmEkid if AH 'D , D Edk iS &Yf yk &f iS af vmu wpfcv k ;Hk u ESivYf udk zf ufrnfZY mwfvrf;uko d m t"dua&G;cs,f&u dk u
f ;l \/ emrnf
odxm;Buygonf/ ausmfpma&;q&m? q&mrrsm;\ emrnfBuD;0w¬Krsm;ukd aps;BuD;ay;í
,ckyGJonf . rif;om;[def;&mZmyg0ifo&kyfaqmifaom &atmif0,f,o l nf/ wGzJ ufrnfo Y &kyaf qmifrsm;ukv d nf; emrnf ausmf
]]va&mifa0;a0;}}-&kyf&SifZmwfum;BuD;tm; y&ufpf&SdK;jyoaom vl B ud K uf r sm;vQuf & S d o nf Y 0g&if Y r if ; om;rif ; orD ; rsm;jzpf a p\/
yGBJ uD;jzpfyg\/ ausmfBum;jyD;om;olrsm;u [def;&mZmukd ykdYay;&onfYZmwfrsm;
rif;om;[def;&mZmyg0ifaom&kyf&Sifum;BuD;ukd y&ufpf&SdK; jzpfwwfonf/
jyoaeaBumif; odxm;aomy&dowfrsm;onfvnf; rif;om;rif; xkdokdY . tuGufcspDpOfwwfrSK? Zmwfum;wpfum;wGif
orD;rsm;ukBd unf&Y KS &ef &ky&f iS &f aHk &SUü pk&;Hk vQuf&BdS uavonf/ ta&;ygt&ma&mufonfY 'g&kdufwm? Zmwfvrf;? ZmwfnTef;?
[def;&mZm&kHt0ukdxGufvmonfukdtjrifwGif rdef;uav; o&kyfaqmifrsm;ukd pDpOfae&mcsxm;wwfrSKaBumifY [def;&mZm\
y&dowfu ]]a[; }}ueJ . atmfvu dk af vonf/ ]][d [def;&mZm . [def;&mZm &mZm}} Zmwfum;rsm;rSm atmifjrifc&YJ avonf/ tjcm;aom oufw&l , G w
f l

aEGwrmef 23 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
pifjydKifrif;om;av;rsm; Zmwfum;aygif;(50) (60) (100)ponfjzifY ykdpwmxJwGif [def;&mZm *sLwDukwf0wfí em;Buyfukd
&ku
d u f ;l onfwY idk f y&dowfowdrxm;rd? tm;ay;rSKr&ao;onfu Y mv vnfwiG cf sdwx f m;aom q&m0ef[efjzifY cefn Y m;aomykw H pfyyHk gonf/
rsdK;0,f . [def;&mZmu AD'D,kdum;(5)um;avmufjzifY ]]ayguf}} rif;orD;oufrGefjrifYESifYwGJ&kdufxm;aomykHwpfykHygonf/ Zmwf0ifcef;
oGm;cJaY vonf/ rsm;xJrS rkrYd jYdk rifaY tmifEiS aYf roOÆmOD;wkyYd rHk sm;vnf; yg0if\/
[def;&mZmatmifjrifausmfBum;vmonfY(2)ESpftwGif;0,f ]]va&mifa0;a0;}}Zmwfum;wGif a'gufwmrif;jrwfarmif
AD', D Zdk mwfum; 26um;omvQif &ku d uf ;l cJyY gao;\/ tjcm;rif;om; armiftjzpf .[de;f &mZm? rk;d tjzpf .oufrGefjrifY? a':wifwifOD;
av;rsm;xufpmvQif ta&twGuef nf;aomfvnf; xGuaf y:vm onfY tjzpf .aroOÆmOD;? ukrd if;armiftjzpf .&Jatmif? OD;bvS tjzpf
Zmwfum;t&nftaoG;u aumif;rGefaomaBumifY tcsdefwkdwkd . . aZmf O D ; wk d Y u yg0if o &k y f a qmif u m . . rk d Y r k d Y j rif Y a tmif u
Zmwfum;enf;enf;jzifY atmifjrifxif&mS ;vmcJjY cif;jzpfygonf/ a':yk;d ZkaH c:araroDtjzpf ajymifajrmufpmG o&kyaf qmifxm;avonf/
,aeY .tprf;yGJ&kHwifjyovkdufaom ]]va&mifa0;a0;}} ]]odyaf umif;wmyJ? [de;f &mZmemrnfyjdk yD;wufO;D rSm aocsm
Zmwfum;rSm [de;f &mZm\ yxrqkH; &kyf&SifZmwfum;BuD;jzpfygav ygw,f a':[de;f olZm}}
onf/ ]]a':[def;olZmu Zmwfa&G;wwfw,faemf? om;om;
_____ [de;f &mZm o&kyaf qmifoyd af umif;wmyJ? yxrqk;H &ky&f iS u f m;BuD; u
( 1 ) yGOJ ;D xGuv f o S mG ;jyDaygY}}
a':[def;olZmESifY[def;&mZmwkdYu &kHt0wGif&yf&if; &kHxJrS ]]wkaYd wG ikv d ukd &f wmuG,?f rrku Yd vnf; a':yk;d ZkaH e&mu
xGuv
f maom{nfyY &dowfrsm;ukd ESKwfqufaeavonf/ o&kyaf qmifwm odyaf umif;wmyJaemf? [de;f &mZmvnf; emrnfwuf
OD;rSmygav}}
[d e f ; &kyf&Sifxkwfvkyfa&; ]]'Dum;rSm rif;orD;BuD;eJrY if;om;eJt Y u,f'rD&uk&d r,f vkYd
[def;olZm pDpOfonf wku Y d wpfay;vku d wf ,fa[Y? apmifBY unfaY yawmY/ uGe*f &uf usLav;&Si;f
'g&ku f m- aerme
d w [de;f olZm}}
Zmwfvrf;ESiZYf mwfneG ;f - vif;vufBu,fpif ]][de;f &mZmtwGuaf wmY tu,f'rDa&SmaY wGcsnf;yJ? yxr
qk;H &ky&f iS u f m;eJY [de;f &mZm tu,f'rDrif;om;jzpfawmYrmS yguG,}f }
[def;&mZm? &Jatmif? rkdYrkdYjrifYatmif?
BuGa&mufvmaom{nfYy&dowfrsm;xHrS csD;usL;*kPfjyK
aroOÆmOD;? oufreG jf rif?Y aZmfO;D
pum;rsm;jzpfygav\/
ZmwfyZYdk mwf&aH ygif;rsm;pGm *kPfjyKpum;rsm;ukdem;axmifum a':[def;olZmrsufESmrSm
va&mif a 0;a0; jyKH;aeavonf/
]][def;- AD'D,kdESifY&kyf&Sifxkwfvkyfa&;ukrÜPD}}ykdif&Sif a':
rdcifarwÅmo&kyaf zmf &ky&f iS Zf mwfum;BuD;
[de;f olZmtm; tifwmAsL;&ef r*¾Zif;ESi*Yf sme,ftoD;oD;rS *sme,f
&kHa&SUrSy&dowfrsm;u csdwfxm;aomykdpwmum;csyfBuD;ukd
vpfrsm;? owif;axmufrsm;uvnf; rjyefao;yJ apmifq Y idk ;f vQuf
Bunf&Y if; wa[;a[;atmfaeBuonf/
&SBd uavonf/

aEGwrmef 24 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
{nfyY &dowfrsm;pJomG ;csdew f iG f &kx H rJ S trsdK;orD;i,fwpfO;D jyBunfaY wmY tefwu D BudKufjyD; AD', D u dk m; &ku d cf w YJ ,fav? 'geJY
xGuv f mavonf/ xkt d rsdK;orD;av;ukd a':[de;f olZmu jyKH;&Tif pGm aemufxyf ESpfyk'fa&;jzpfygw,f? okH;yk'frSm AD'D,kdtaeeJY ESpfyk'f
BuKd qkv
d udk af v\/ &ku d jf zpfygw,f? ]]va&mifa0;a0;}}u uRefr&JU wwd,ZmwfneT ;f yg?
]]q&mr b,f. vv dk ?J aBueyf&UJ vm;}} &ky&f iS Zf mwfum;BuD;tjzpf &ku d &f wJY yxrqk;H um;vnf;jzpfyg w,f}}
]]aBueyfygw,ftefw?D odyaf umif;ygw,f? o&kyaf qmif ]][k w f y gw,f & S i f . q&mrav;a&;wJ Y Z mwf v rf ; awG
awGu olYae&meJYol tH0ifaewmyJ? ukd&mZmvnf; o&kyfaqmif tukev f ;Hk u rdbarwÅmbGUJ o&kyaf zmfcsnf;ygyJ? om;om;ukpd ifwif
odyaf umif;wmyJtefw&D ,f}} wJaY e&mrS rdbarwÅmZmwfum;eJw Y ifawmY rif;om;BuD;? rif;orD;
]]q&mr&JUZmwfnTef;aumif;vkdYvnf; Zmwfum;aumif; BuD;awGyHYykd;rSKeJY wifvkdY&wmaygY? 'gYaBumifYvnf; &dkufjzpfwmyg?
wpfum;jzpfvmwmygq&mr&,f? q&mrukad us;Zl;wifygw,f}} AD', D Edk pS u
f m;pvk;H vnf; atmifjrifcyYJ gw,f? ]]va&mifa0;a0;}} ukad wmY
a':[def;olZmu &yfapmifYaeaomowif;axmufrsm;ukd ZmwfuBdk udKufveG ;f vkYd &ky&f iS u f m;BuD;tjzpf toufoiG ;f vku d w f myg}}
vSr;f ac:vku d u
f m trsdK;orD;av;ESirYf wd q f ufay;vku d af vonf/ a':[de;f olZmuyg 0ifajzay;vku d o f nf/
]]a[m'gu . va&mifa0;a0;Zmwfum;&JU Zmwfvrf;eJY a':[def;olZmESifYvif;vufBu,fpifwkdY pme,fZif;orm;
ZmwfneT ;f ukad &;wJY pma&;q&mrav; vif;vufBu,fpif-ygyJ}} rsm;ESipYf um;ajymaepOf tjyifryS &dowfrsm;onf &kx H o J w
Ydk ;dk 0ifvm
]]tkd .ZmwfneT ;f vif;vufBu,fpifqw dk mvm;? q&mru Buav\/
i,fi,fav;&Sad o;wmyJ}} y&ufpf&SdK;BunfYjyD;aom{nfYonfawmfrsm;jyeftoGm;wGif
]]va&mif a 0;a0;-Zmwf u q&mr&J U pd w f u l ; ,Of v m;? &kx
H üJ vl&iS ;f oGm;onfudk tcGiaYf umif;,lum oHwcH g;ukt d wif;zGiYf 0ifjy;D
wu,ft Y jzpftysufvm; q&mr}} &kxH o J aYdk &mufvmBujcif;yifjzpfawmYonf/
]]q&mr&J U Zmwf v rf ; awG u k d vk H ; csif ; 0w¬ K taeeJ Y a &m rde;f uav;y&dowfrsm;jzpfjy;D olwo Ydk nf &kxH aJ &mufonf ESiYf
xkwaf 0zl;ygovm;q&mr}} [de;f &mZm&S&d mokaYd jy;oGm;Buavonf/
]]q&mr&JUZmwfvrf;awGudk AD', D &dk u
dk wf m b,fEu S m;&Sjd yD vJ? ]][def;&mZm .}}
odyg&ap}} ]]uk[ d ed ;f .}}
]]ZmwfneT ;f taeeJY wpfcgwnf;csa&;wmvm;? 0w¬Ka&;jyD; ]][def; .}}
rS ZmwfneT ;f cGw J mvm; q&mr}} ]][de;f av; .}}
]]wjcm;olawG&UJ 0w¬Kukad &m ZmwfneT ;f cGyJ govm;q&mr}} ]]&mZmav; .}}
vif;vufBu,fpifukdar;vkdufaomar;cGef;rsm;u pkHoGm; tac:ta0:rsm;u rsdK;pko H mG ;avawmYonf/
avawmYonf/ rdef;uav;rsm;onf olwkdYwGifygvmaompmtkyfrsm;ukd
vif;vufBu,fpifu tjyKH;rysuyf if wpfcck si;f jyefajz av\/ xk;d ay;um [de;f &mZmukd vufrw S xf ;dk ckid ;f Buonf/ pmtkyrf ygol rsm;u
]]uRefr0w¬Kra&;ygbl;? ZmwfnTef;oufoufyJa&;ygw,f? vufukdify0grsm;ukdjzefYay;um vufukdify0gay:wGif vufrSwf
uRefra&;wJYZmwfnTef;awGukdvnf; ]][def;}}ukrÜPDwpfckwnf;ukdyJ xkd;ckdif;Buav\/ xkdolwkdYxufykduJaomrdef;uav;rsm;url olwkdY
a&mif;zl;ygw,f? yxrqkH;a&;wJYZmwfnTef;ukd tefwD[def;olZmukd \vufarmif;ay:? vufz0g;ay:wGif [de;f &mZmukv d ufrw S x f ;dk ckid ;f

aEGwrmef 25 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
Buavonf/
[de;f &mZmu tm;ay;oly&dowfrsm;ukd tjyKH;rysuf wkjYH yef tykdif; - 3
vQu&f adS vonf/
a':[def;olZmonf om;jzpfol\atmifjrifrSKukdBunfYum ( 1 )
yDwdjzpfvQuf&Sdonf/ a':[def;olZmrsufESmu oumavmif;xm; [d e f ; &mZm&k y f w l j yd K if y G J
ovkcd sKd omvQu&f o dS nf/ AEdkif;pqkdif;bkwfBuD;u [kdw,fcef;rxdyf pifjrifYay:wGif
wu,fawmY . þjrifuGif;rsm;onf om;twGuf olr tjynfaY e&m,lxm;onf/
uk,d w f idk zf ef;qif;xm;aom b0wpfcjk zpfygonf/ pifjrifYay:wGif [def;&mZm\ trlt&mtrsdK;rsdK;jzifY&kduf
om;onf tEkynmavmuwGif vQrf;vQrf; xm;aom "mwfyrHk sm;ukd AEkid ;f prsm;ay:wGi&f u dk Ef ydS uf m rsufpyd om'
awmuf atmifjrif&rnf/ jzpfatmif axmifíwpfrsdK;? csdwq f í
JG wpfrsdK; tvSqifxm;ay\/
[def;&mZmqkdonfYtrnfukd vlwumyg;pyf pifjrifaY y:wGiaf wmY jydKify0JG ifovl il ,fav;rsm; wpfa,muf
zsm;wGif wzGzG ajymaeap&rnf/ jy;D wpfa,mufwufum uk, d [f efjyvQu&f odS nf/
[def;&mZmonf jrefrmEkdifiH&kyf&Sifavmu\ wcsdKUu [de;f &mZmyg0ifaomAD', D Zdk mwfum;tcsdKUrS Zmwf
xdyw f ef;rif;om;wpfvufjzpfvmap&rnf/ 0ifcef;twkdif;o&kyfaqmifum jydKifyGJ0ifBuonf/ wcsdKuawmY
xkod aYdk om&nf&, G cf surf sm;jzifY .,ckvt dk qifrY sKd ; a&mufatmif omreftwkid ;f armf',fvrf;avQmuf[efjzifY uk, d [ f efjyum jydKifyJG
a':[de;f olZmBudK;pm;cJjY cif;jzpfonf/ 0ifonf/
,ck .om;jzpfo[ l ed ;f &mZmonf olr a&mufapcsif aom jydKifyGJ0ifvli,fwpfOD;wufvmwkdif; [moynm&Sifwpf
atmifjrifrKS yef;wkid \ f avSum;wpf0ufoaYdk &mufaejy[ D k qkEd ikd f ayonf/ a,mufu &,fp&m[mopum;rsm;ukd vku d zf ufnaD tmifajymay;
a':[def;olZmu aBueyfpGmjyKH;vkdufonf/ olrtjyKH;u aeonft Y wGuf yGrJ mS &,farmoHrsm;jzifY pkpd adk jyajy&Sad eavonf/
*kP, f rl KS rsm;jzifY 0ifx Y nfaeonf/ om;twGuf aBueyftm;&aom jydKifyGJ0ifolrsm;rSm wcsdKUu [def;&mZmESifYawmfawmfyif
tarwpfa,muf\tjyKH;/ qifwBl uayonf/ wcsdKUuawmY cyfqifqifavmufomwlum rwl
atmifjrif&rnf/ atmifjrifap&rnf/ wlatmif rdwu f yfrsm;vdr;f cs,fxm;Bu\/ vk;H 0yifrwlaomolrsm;
[de;f &mZmqkw d iYJ gYom;[m xdyq f ;Hk a&mufatmif atmifjrif vnf; jydKifyt JG wGi;f ygvmonfuadk wGU&ayonf/ &ky&f nfrwl&rHk u
ap&rnf/ t&yftarmif;? tom;t&nfyg wjcm;pDjzpfaeonf/ Bunf&Y onf
]]va&mif a 0;a0;}}Zmwf u m;jzif Y [d e f ; &mZmatmif j rif rSm xkod rl sm;onf taysmfoabmjzifY 0ifygBujcif;jzpfy&Hk ayonf/
ausmfBum;&krH u .tu,f'rDa&Tpif&kyfukdyg &,lEkdifap&rnf/ rnfokdYyifqkdap [def;&mZm&kyfwljydKifyGJ[kacgif;pOfwyfxm;
tu,f'rD[ed ;f &mZm .aygY/ aomjydKifyu JG dk vma&muftm;ay;Buolrsm;rkYd aus;Zl;wif&ayrnf/
a':[def;olZm\pdwful;tm&kHxJü tu,f'rDa&Tpif&kyfukd jydKify0JG iforl sm;ukd rif;om;[de;f &mZmuk, d w f idk f pifatmuf
yku
d xf m;aom [de;f &mZmyku H dk jrifa,mifaeavonf/ rSxkdifum trSwfay;aeyg\/ 'kdifrsm;rSm .[def;&mZm? 'g&kdufwm
_________ aermeESiYf rdwu f yfynm&Sirf ed ;f rvsmwpfO;D wkjYd zpfBuonf/
aEGwrmef 26 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
þyGo J Ydk [de;f &mZmrdcif a':[de;f olZmvku d rf vmyg/ rdwu f yfvrd ;f &efowfrw S af y;xm;aomtcef;xJa&mufawmY
jydKifyGJ0ifrsm;ukd tuJjzwftrSwfay;aeqJwGif [def;&mZm tcef;xJrmS b,forl &S rdS ae/ [de;f &mZmu tcef;xJudk a0YBunfY
\'&kid b f mjzpfol ukdodef;oef; tem;okaYd &mufvmavonf/ vkud af o;onf/ rapmifEY idk v f jYdk yefomG ;jyDxifyg&JU/
uko d ed ;f oef;u uk, d uf udk idk ;f um [de;f &mZmem;&Guef m;okYd uyfí b,forYl rS jrifí vSnjYf yefrnftjyK/
wD;wd;k ajymvku d o f nf/ ]][def;&mZm .ig'DrmS &Syd gw,f}}
]]tjyifrmS {nfo Y nfwpfa,mufa&mufaew,f? uk[ d ed ;f ukd cef;qD;aemufuG,frStoHxGufvmum cef;qD;ukdz,fí
awGUcsiv f wYdk }YJ } vlwpfa,mufxu G vf monfudk jrifvu dk &f onf/
]]uko d ed ;f oef;uvnf;Asm? 'DrmS tvkyv f yk af ewmukd apmifY olonf MaskESmacgif;pnf;ukdwyfxm;\/ vlwkyfauG;
ckid ;f xm;vku d af ygY}} a&m*gacwfpm;aecsed w f iG f MaskESmacgif;pnf;wyforl sm;&Sí d rqef; yg/
]]r&bl;ukd[def;a& . b,fvkdrSajymvkdYr&bl;? odyfta&; ol u awmY ES m acgif ; pnf ; wyf x m;&k H r u aeumrsuf r S e f B uD ; uk d
BuD;w,f? aoa&;&Siaf &;wJ?Y tckcsufcsif;ac:ay;ygqkv d Ydk uRefawmfrY mS ygwyfxm;avonf/
vmac:&wm}} olrY sufEmS wpfcv k ;Hk tydwt f zk;H rsm;ESijYf ynfaY eav\/
]][if .}} olu tcef;tvnfoaYdk vQmufvmvku d o f nf/
[de;f &mZmrsufarSmifweG o Yf mG ;onf/ ]]uRefawmfYukdawGUcsifw,fqkdwm cifAsm;vm;? bmudpö
]]b,fow l vYJ u J odk ed ;f oef;}} &Sv
d yYdk gvdr}Yf }
]]tJ'gvnf; rajymbl;? olu uk[ d ed ;f ukcd snf; twif;ac: [de;f &mZmu ar;vku d o
f nf/
ckid ;f aewm? csufcsif;ac:ay;yg ta&;BuD;w,fcsnf;vkyaf evk}Yd } olu bmrSjyefrajz/
]]olu Y dk uko d ed ;f oef; t&ifu rjrifz;l bl;vm;}} aeumrsufreS u f dk cRwfum pm;yGaJ y:wifvu dk o
f nf/
]]olu MaskESmacgif;pnf; wyfxm;wmuG}} rsufvkH;ay:vmcsdefwGif 'Dvlukdjrifzl;ovkdvdk&Sdygw,f[k
[de;f &mZmu oufjyif;csvku d of nf/ xifvu dk rf ad o;\/
]]uRefawmfrodromxGucf rYJ ,fAsm? rdwu f yfvrd ;f wJt Y cef; olu MaskESmacgif;pnf;ukd wjznf;jznf;csif;cRwfvkduf
xJyx Ydk m;vku d ?f uRefawmfvmcJrY ,f}} avonf/
]][kwu f UJ }} cRwftjyD;wGif MaskESmacgif;pnf;ukd pm;yGaJ y:ypfwifvu dk f
uko d ed ;f oef;xGuo f mG ;onf/ jyef\/
tvkyfvkyfaewJYtcsdefrSm twif;ac:awGYwm b,fvkd olYrsufESmwpfckvkH;ay:oGm;csdefwGif . [def;&mZmonf
{nfo Y nfrsdK;ygvdr/Yf aoa&;&Siaf &;qkw d maum b,favmufta&; tvefw Y Bum;jzifY aemufow Ydk pfvrS ;f qkwv f udk rf ad v\/
BuD;wJu Y pd yö gvdr/Yf ]]cifAsm; . cifAsm;}}
[de;f &mZmu jydKify0JG ifwpfO;D jyD;í aemufwpfO;D ukzd w d af c: ]]tHBY ooGm;ovm;[de;f &mZm}}
aepOfwiG f taygYtyg;oGm;ovkEd iS Yf rodromvpfxu G cf aYJ vonf/ ]]tHBY owmaygYAsm? cifAsm;awmfawmfaemufwv YJ yl }J }
+++++ ]]ig rif;ukad emufzv Ydk mwmr[kwyf gbl; [de;f &mZm}}

aEGwrmef 27 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
]]cifAsm;Asm . uRefawmfYukd bmvkdYwpfa,mufwnf; rdonf/
ac:jyaeao;vJ? pifay:wufjyD; wpfcgwnf;jydKify0JG ifygvm;}} ]]cifAsm;emrnfb,fov l [J if}}
]][m; .[m; [m;
. .[m; .}} tmum
]]tmum
tmum}}
xkv d ul oabmuspmG &,fvu dk o f nf/ ]]tmum? tr,f . emrnf c sif ; awmif cyf q if q if
[def;&mZm&kwfw&ufvefYoGm;&jcif;rSm xkdol rsufrSefESifY wlao;w,faemf}}
MaskESmacgif;pnf;ukdcRwfvkdufcsdefwGif ay:vmaom olYrsufESm ]]'gayr,fY .igYemrnfa&SUrSm [d e f ;-rygygbl;}}
aBumifyY ifjzpfygonf/ ]][d[def;-qkw d m uRefawmfwrYdk sdK;&k;d emrnfyg? uRefawmft Y bk;d
xkdol\rsufESmrSm . [def;&mZmESifYcRwfpGyfwlaeyg\/ u OD;[de;f pHw?YJ uRefawmft Y aru [de;f olZmwJ}Y }
arQmfvifrY xm;aomaBumifY &kww f &uf tHv Y nf;tHBY o .vefYvnf; ]]aBomf .[kwv f m;? igYuadk wmY tazu [d e f ;-xnfY jyD;
vefo Y mG ;um aemufoaYdk jcwpfvrS ;f qkwv f udk rf jd cif;jzpfonf/ rSnrYf ay;cJb Y ;l uG}}
[de;f &mZmu olu Y kd taotcsmjyefBunYo f nft Y cg olonf ]]bmqkid v f vYdk }J }
rdrdESifYxyfwleD;yg;rQyifwlnDaomvlwpfa,mufjzpfaewmukd tHYBo ]]qkid yf gw,fumG ? rif;eJiY geJY qkid yf gw,f? [J[J .}}
zG,af wGUvku d &f av\/ ]]toHa&m? &kyfa&m? trlt&ma&m wlwmAsm? cifAsm;
xkaYd BumifY .]]pifay:wufjyD; wpfcgwnf;jydKifyGJ0ifyg}} [k toufb,favmuf&jdS yDv[ J if .ukt d mum}}
ajymvku d rf jd cif;jzpfygonf/ ]]igYtoufvm; vmr,f . Y pufwifbmv(13)&ufaeY qk&d if
]]igu rif;eJ&Y yk wf jl ydKify0JG ifzvYdk mwmr[kwyf gbl;uGm}} 21ESpjf ynfjY yD}}
olajymvku d af ompum;oHuvnf; rdrt d oHEiS x Y f yfwyl g uvm;/ ]]bm- bm- pufwifbm13? [kwv f m;? tJ'g uRefawmfY
av,lavodr;f utp wlnaD eygonf/ arG;aeYy}J }
]]'gjzifY .bmvmvkyw f mvJ}} ]][kwfw,fav .rif;eJiY geJu Y arG;aeYcsif;twlwyl J [muk?d
olYvkyf&yfu tvkyfysufatmifaESmuf,Sufovkdjzpfaeí 1989ckEpS f pufwifbmv(13)&uf? Ak'[ © ;l aeYrmS arG;cJBY u wmav}}
[de;f &mZmu cyfqwfqwfjyefar;vku d o f nf/ ]][if .arG;wJEY pS af &m? vça&m? arG;aeYcsif;yg wlaewm
]]'D a vmuBuD ; rS m ig&S d a ew,f q k d w m ygvm;? tHBY op&myJaemf}}
rif;odatmif vmjywmyg}} ]]bmrS t H Y B op&mr&S d y gbl ; [d e f ; &mZm?
]]bm- vmjywm? cifAsm;bmoabmvJAs? &kyfwljydKifyGJ rif;eJYigeJYu .wpfzatwnf;? wpfrat wnf;u
vkyfwJYae&mtxda&mufvmjyD; jydKifyGJawmYr0ifyJeJY? jydKifyGJ0ifwJY . . wpfaeYwnf; wpfcsdefwnf;rSm wpfjydKifwnf;
vlawGawmif cifAsm;avmufrwlbl;Asm? cifAsm; . uRefawmfeJY arG;cJYwJY trTmnDtpfukdawGyJ? 'gawGtm;vkH;
awmfawmfww l ,faemf}} wlaewm tHYBop&mvm;uGm}}
[def;&mZmonf xkdvlukdBunfYjyD; pdwfvSKyf&Sm;aerdonf/ ]]bmAs- bm- bmajymw,f}}
tpykdif;rSm taESmuft,Sufay;cH&í pdwfwkdovkdjzpfrdaomfvnf; [de;f &mZmwkev f KS yfaeaomfvnf; tmumqko d u l cyfat;
rdrEd iS x
Yf yfwel ;D yg;wlonfv Y w l pfa,mufudk cifrifpw d v f nf; jzpfae at;yif pm;yGaJ y:rSaeumrsufreS u f adk umufwyfvu dk o
f nf/

aEGwrmef 28 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
jyD;awmY MaskESmacgif;pnf;ukyd g jyefwyfvu dk \
f / Ak'[© ;l aeYrmS arG;cJBY uwmav}}
.
xkaYd emuf tmumonf tcef;ayguf0okYd avQmuf oGm;um olajymoGm;wmawG[m trSew f u,fvm;/ oleiYJ geJY bmvkYd
tcef;xJrx S u G cf mG oGm;avawmYonf/ 'gavmufwal e&wmvJ/ olaY rG;aeYeiYJ gYarG;aeYeu YJ vnf; wlaew,f/
]]a[Yvl .aeOD; aeOD . ; uk . t
d mum}} oleiYJ geJY trTmnDtpfuw dk /YJ 'g .jzpfEkdifovm;/ rjzpfEdkifygbl;av/
BuufaoaovQufusefco YJ l [de;f &mZmu owd0ifvmum araruvnf; igYukd wpfcgrSrajymzl;bl;? igYtaz OD;Ouúmuvnf;
tmumYaemufoaYdk jy;vku d cf o YJ nf/ Ekid if jH cm;rSm aooGm;cJjY yDav/
tcef;tjyifta&mufwiG f tmumYudk rawGU&ygavawmY/ arar[m igYuadk rG;pm;xm;wmrsm;vm;/ tkd .rjzpfEidk f ygbl;?
b,fou Yl rdk S rjrif&ygawmYacs/ igYpdwful;u &kyf&SifqefvGef;w,f? jyD;awmY . arareJYigeJY u
]]ol ol . b,fov l J ol[m igeJY bmvk'Yd gavmufwal e &wmvJ? &kycf sif;qifaewmyJ? b,fenf;eJrY S .arG;pm;om;rjzpfEidk b f ;l ? 'gjzifY
ol .olajymovkd igeJo Y el [YJ m trTmnDtpfuadk wGvm;? bk&m; .bk&m; . trTmnDtpfukdESpfa,muftaeeJYarG;jyD;rS tmumYukd wjcm;vl
.r,kBH unfp&mygvm;? bmawGjzpfuek jf yDv}J } ay;ypfvu f mrsdK;aum .jzpfEkdifovm;/ 'gvnf;rjzpf Edkifygbl;av?
dk w
_____ araru 'grsd K ;b,f v k y f v d r f Y r vJ ? uk d , f a rG ; wJ Y u av;uk d
( 2 ) pGeyYf pf&atmifvnf; ararwku Yd rauR;Ekid rf arG;Ekid wf o
YJ al wG r[kwf
tmumESifYawGUqkHjyD;uwnf;u [def;&mZmonf &kyfwl bl;? rsKd ;&k;d pOfquf csr;f omBuG,0f vmwJY ]][de;f -rsKd ;quf}}awGyaJ v/
jydKifyw
JG iG f tm&kpH ;l pku
d v
f rYdk &awmYay/ tm;vk;H ta,mifa,miftrSm; awG;&if; .[de;f &mZm&ifrmS &SKyfaxG;ayGvv D monf/
rSm;jzpfae\/ ]]ukod ed ;f oef;}}
yxrqkudk b,fo&l vkYd &vku d rf eS ;f yifrrSwrf /d qk&ol rsm;ukd ]]Asm-}}
tpD t pOf a Bujimol u ac:ay;onf Y t wk d i f ; pif a y:wuf í ]]uRefawmfYukdvmawGUwJYvl&JUrsufESmukd cifAsm;jrifvkduf&
qkay;vku d &f onf/ vm;[if}}
tjyefvrf;wGif tmumajymoGm;aompum;rsm;ukdBum; ]][kv d vl m; .olu ESmacgif;pnf;wyfxm;wmyJ? ol&Y yk f ukd
a,mifum pdwaf xGjym;aerdav\/ rjrifvu dk &f ygbl;uk[ d ed ;f ? bmjzpfvv Ydk [
J if}}
]]'D a vmuBuD ; rS m . ig&S d a ew,f q k d w m ]]bmrSrjzpfygbl;Asm}}
rif;odatmif vmjywmyg}} tdraf &mufryS J ararYuadk r;BunY&f ygawmYrnf/
]]bmrStBYH op&mr&Syd gbl; [de;f &mZm? rif;eJY +++++
igeJ Y u . . wpf z atwnf ; ? wpf r atwnf ; u tdraf &mufawmY olt Y wGuf a&SUqufvyk &f rnft Y vkyrf sm; ukd
wpfaeYwnf; wpfcsed w f nf;rSm wpfjyKd ifwnf; arG;cJw Y YJ wufBuGpGmpDpOf&if;u oljyeftvmukd jyKH;&TifpGmqD;BudKvkdufaom
trTmnDtpfukdawGyJ? 'gawGtm;vkH; wlaewm ararYuBdk unfu Y m ]]tmumYupd }ö }ukd ajymrxGuEf ikd af tmifjzpfomG ;
tHBY op&mvm;uGm}} &avonf/
]][kwfw,fav .rif;eJiY geJu Y arG;aeY csif; at;at;aq;aq;rSyJ ajymygawmYr,fav/
twlwyl [ J muk?d 1989ckEpS f pufwifbm v(13)&uf? ]]om;a& . jyefvmjyDvm;? jydKifyGJu b,fvkdaeovJ?

aEGwrmef 29 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
jydKifwu YJ av;awGu om;eJaY wmfawmfy&J yk cf sif;wlovm; om;}} aBumf j imjyD ; om;jzpf o G m ;onf r[k w f y gvm;/ rif ; om;
]][m . wlovm;rar;eJYtefwDolZm? yxr&oGm;wJY rif;orD;rsm;wufa&mufaomyGJwkdif;uvnf; *sme,fr*¾Zif;rsm;wGif
aumifav;qk&d if wlveG ;f vkYd uk[ d ed ;f uk,
d wf idk t
f em;rSmr&S&d if olu
Y dk ygvmwwfonfrYdk aBumfjimwpfrsdK;yifjzpfavonf/
uk[ d ed ;f vkrYd mS ;ac:rdrmS }} ]]tu,f'rDqak y;yGrJ mS 0wfz?Ydk [kwv f m;}}
uko d ed ;f oef;u jyKd ifyt JG aBumif;ukd tm;&yg;&ajymjyae onf/ ]][kwfw,fav om;? om;u 'DESpfqkay;yGJrSm qk&zkdY
]]at;aygYav .'Dacwfuav;awGu twkc;dk wwfBu wmuk;d ? used ;f aooavmufjzpfaeawmY ckuwnf;u vmykaYd y;BuwmaygY uG,?f
&k y f c sif ; qif w J Y v l u trl t &ma&m? tajymtqk d a &m twk 'gawmif . . wjcm;uk r Ü P D w pf c k u ol w k d Y t 0wf t pm;awG
ck;d jy;D vkyv f u dk af wmY wu,fww l ,fxifomG ;&wmaygY? om;a& . arar ykaYd y;yg&apajymwm? araru &jyD;jyDvYdk jiif;vku d &f w,fom;&JU}}
om;ukjd yp&m&Sw d ,f? vm-}} ]]'gavmufrsm;wJ[ Y mawGxu J b,fvadk &G;&rSmvJarar &,f?
a':[def;olZmu [def;&mZmukd pmBunfYcef;xJqGJac:oGm; tm;vk;H u tqifaumif;awGcsnf;yJaemf}}
avonf/ [de;f &mZmu ykq;dk rsm;uku d idk Bf unf&Y if; ajymvku d o f nf/
pmBunfYcef;xJta&mufwGif Burf;jyifay:rSmykHxm;aom ]]tjyma&mifav;u vSw,faemfarar? a&mifajy;av;?
ykq;dk rsm;ESiYf wku d yf t Hk usrÐ sm;ukd awGUvku d &f avonf/ ykq;dk awGu vnf; rk;d jyma&mifav;}}
tqif p k H t rsd K ;pk H ? tzk d ; wef y k d ; yk q k d ; rsm;csnf ; jzpf o nf / wk d u f y k H ]]om; .'DEpS xf rJ mS om;ukd Bumoyaw;eHerYJ wnfb Y ;l vkYd
tusÐawGuvnf; ta&mifpt Hk aoG;pkH taumif;pm;rsm;csnf;/ aA'ifu a[mxm;w,fav? tjyma&mif0wfvYdk b,fjzpfrvJ}}
]][if .arar .t0wftpm;awG rsm;vScsnfvm;}} ]][k w f v m; . 'gqk d araryJ a &G ; ygawmY ? t0ga&mif
]]tJ'g uk . rP Ü u D om;twGuf qyGeq f may;oGm;wm awGav? qk&d ifaumarar}}
aeYvnfu vmay;oGm;wm}} ]]om;utom;jzLawmY bm0wf0wfvu dk yf gw,f? tkd .
]]qyGefqm .bmtwGuf qyGeq f mvJ arar}} aeygOD;av? bmyJvyk v f yk f aA'ifar;vkyw f maumif;w,f? tu,f
]]tkd .om;uvnf;uG,?f arYwwfvu dk w
f m? tu,f'rD 'rDqkay;yGJrSm bma&mif0wf&r,fqkdwm ararreufzefaA'ifoGm;
qkay;yGu J eD;vmjyDav? tu,f'rDqak y;yGrJ mS om;0wfzaYdk ygY}} ar;vku d Of ;D r,f om;}}
[def;&mZmvkd emrnfausmfxdyfwef;rif;om;wpfa,muf ]]araruvnf;Asm .}}
twGuf t0wftpm;r&Sm;yg/ t0wftpm;ukd 0,f0wf&w,fvYdk r&S/d [def;&mZmu t&,fwpf0ufjzifYajymvkdufonf/ om;t
ukrP Ü w D pfcu k olwx Ydk w k v
f yk wf tYJ 0wftpm;ukd aBumfjimvkd vQif wGuq f vdk Qif a':[de;f olZmtuJyadk eusrkYd bmav;vkyv f yk f aA'if
rif;om;rif;orD;iSm;&onf/ aBumfjim&ku d &f onf/ &kyaf o"mwfyHk a&m ar;jyD;rSvyk w f m rqef;awmYygay/
&k. y&f iS Af 'D ,D adk &m &ku d &f onf/ xkad Bumfjimrsm;rSm0wfzYdk t0wftpm;rsm;ukd ]]tu,f ' rD q k a y;yG J w uf r S m od y f t a&;BuD ; w,f o m;?
rif ; om;rif ; orD ; rsm;twG u f pyG e f q may;onf rS m xk H ; pH / uk, d t
Yf wGuf vmbfww d w f t YJ a&mif ra&G;rdzt Ydk a&;BuD;w,f? 'DEpS f
ukrP Ü rD sm;uvnf; yGv J rf;obifrsm;&Sv d Qif olt Y 0wf tpm;0wfyg? rSm om;u tu,f'rD&zkaYd ocsmaew,fav}}
ukd,fYt0wftpm;0wfygESifY .tvkt,uf yHYykd; wwfBuygonf/ ]]araruvnf;Asm .tu,f'rD&r,f &r,feJY? cPcP
olwt Ydk wGuf emrnfausmfrif;om;u olwYdk t0wf tpm;0wfvQif ajymraeygeJ?Y aocsmwJu Y pd rö sdK;vnf;r[kwb f ;l ? r&&if&u S pf &mBuD;}}

aEGwrmef 30 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
]]tkd .bmvkrYd &&rSmvJ? ]]va&mifa0;a0;}}um;xJrmS om; aeuk d a usmck d i f ; xm;wJ Y v -wJY? tkd . emrnfav;u
]]aeuk
odyo f &kyaf qmifaumif;wm? &uk&d &r,fa[Y? om;vnf;&r,f? rrkv Yd nf; qef;vku d wf m? b,fvZdk mwfvrf;rsdK;vJq&mr}}
&vdrrYf ,fvYdk ararajym&Jw,f}} ]]tdraf xmifa&;Zmwfvrf;av;ygtefw?D tcspfet YJ rd af xmif
[de;f &mZmu rdcifjzpfou l d k jyKH;íomBunfaY evku d yf gawmY onf/ a&;o&kyfazmf '&mrmZmwfyg}}
a':[de;f olZmajympum;rsm;rSm tuJyv dk eG ;f onfreS af omf vnf; ]]q&mrZmwfqdk aumif;rSmygav? q&mray;wJZY mwfvrf;
rdcifwpfa,muf\apwemarwÅmuawmY xif&mS ;ay:vGif aeygonf/ awG tm;vk;H &ku d jf zpfaewmyJ? 'DZmwfvrf;av;vnf; odyaf umif; &if
xkpd Of tdraf &SUrS vlac:acgif;avmif;ESyd o f u H dk Bum;vku d f &onf/ &ky&f iS uf m;BuD;&ku d rf ,fq&mr? tedrq Yf ;Hk 'DA'D u D m;awmY jzpfvm rSmyg}}
tdraf zmfraomif;u tdraf &SUukad jy;oGm;\/ ]][kwu f t YJ efw?D aus;Zl;wifygw,f}}
cPaeawmY raomif; vmajymonf/ ]]'Dn tefwzD wfvu dk rf ,faemf? tusKd ;taBumif;udk reufzef
]]Zmwfvrf;a&;wJpY ma&;q&mrav;a&mufaeygw,f rr}} q&mrqDzek ;f qufajymygYr,f? aBomf .'geJ?Y tu,f'rD qkay;yGaJ wmif
]]aBomf . vif ; vuf B u,f p if v m;? {nf Y c ef ; rS m cP eD;vmjyD? q&mr qkay;yGw J ufrmS r[kwv f m;}}
xkid cf idk ;f vku d yf guG,?f tat;azsmf,cl ?YJ rrtckvmcJrY ,fv}Ydk } ]]zdw&f ifawmY wufjzpfr,fxifygw,ftefw}D }
raomif;ukdjyefajym&if; a':[def;olZmu [def;&mZmukdyg ]]q&mrukzd w d rf mS yg? &ky&f iS u f m;BuD;rSm ZmwfneT ;f a&;xm;
{nfcY ef;xJvu dk cf &YJ ef ac:vku
d af vonf/ wmyJ? jy;D awmY q&mrZmwf. neT ;f ukd tuJjzwftzGUJ ukd wifxm; w,fav?
]]vm- om; . q&mrvif;vufBu,fpifeYJ vku d af wGU vku d Of ;D ? q&mrvnf ; Zmwf n T e f ; tu,f ' rD q k &csif & aerS m ? yG J
Bunf&Y wm om;twGuf Zmwfvrf;topfwpfy'k v f mykw Yd m yJjzpf&r,f}} wufzt Ydk 0wftpm;awG jyifqifxm;OD;aemf}}
+++++ vif;vufBu,fpifu &,fvu dk o f nf/
]]a[m . q&mr? ZmwfnTef;topfwpfyk'f jyD;oGm;jyef ]]tu,f'rDqt k xdawmY rarQmv f if&Y aJ o;ygbl;tefwD &,f}}
jyx
D ifw,f}} ]]rajymEkid b f ;l aemf? tefwu D awmY q&mra&;wJY ]]va&mif
]][kwyf gw,ftefw?D uk[ d ed ;f &mZmeJv
Y u dk w f ZYJ mwfvrf;av; rkv Yd Ydk a0;a0;}}um;rSm om;a&m rrkdYa&m tu,f'rDcsdwfr,fvkdYcsnf;
tefwu YD dk t&ifvmjywmyg}} xifaew,f? 'g&ku d w f maermeeJrY ZmBuD;vnf; &&if&oGm;Edik w f ,f?
]]aus;Zl;wifygw,f q&mr&,f? q&mrZmwfvrf;qkd wpfum;vkH;aumif;wm ZmwfnTef;aumif;vkdYyJav? q&mrvnf;
aumif;rSmyg}} &Ekid w f maygY}}
vif;vufBu,fpifu xkdif&mrSxí toifYygvmaom ]]Zmwfum;qkyg&jyD; tefwu D , dk wf idk f uk[d ed ;f &mZmeJt Y wl
ZmwfneT ;f ukd a':[de;f olZmvufxo J Ydk tyfvu dk o f nf/ uGejf yLwm qkwuf,&l ygapvkYd qkawmif;ygw,ftefw}D }
jzifYpmpDjyD; toifYcsKyfvkyfjyD;aom tao;pdwfa&;om;xm;onfY ]]wkud w f u dk qf idk qf idk yf ?J tckyJ tu,f'rDyrJG mS 0wfzYdk ukrP Ü D
ZmwfneT ;f jzpfygonf/ vif;vufBu,fpifonf olr\ZmwfneT ;f rsm; wpfcu k pyGeq f may;xm;wJt Y 0wftpm;awG a&G;aewmq&mra&}}
ukd þokyYd if toifjY yKvkyí f tyfjrJjzpfygonf/ ]]araruawmYAsm? uRefawmfYukd tu,f'rD&r,fcsnf;
a':[def;olZmu rsufESmzkH;rS Zmwfvrf;trnfukd zwf usde;f aoaygufwu G af ewm q&mra&? uRefawmfu r&&if &Supf &m
Bunfv Y u dk \ f / BuD;jzpfaerSmpk;d vk}Yd }

aEGwrmef 31 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
[de;f &mZmu t&,fwpf0ufjzifaY jymvku d of nf/ f ,farar . om;eJo
]][kww Y el YJ t0wfvcJ ef;xJrmS awGUawmY
]]'gawmY jzpfEkdifvkdY tefwDuajymwmyg ukd[def;&mZm? .}}
uRefrvnf; ukd[def;&mZm&vdrfYr,fvkdY,kHw,f? va&mifa0;a0;- [de;f &mZmu qufrajymao;yJ pum;ukjd zwfxm;vku d f onf/
um;uvnf; pumwifpm&if;xJtxdygaewm owif;awGxu G af e ]]bmjzpfvo J m;}}
w,fav}} ]]arar . . om;uk d . . om;uk d a rG ; wk e f ; u om;wpf
]]uRefawmftu,f'rD&&ifawmY q&mraus;Zl;awGvnf; a,mufwnf;vm;[if}}
ygygw,fq&mr&,f}} ]]bm- bmukad r;wmvJom;}}
]]tJ'DawmY qk,ljyD;aus;Zl;wifpum;ajymwJYtcg q&mr ]]om;ukad rG;wk;H u wpfa,mufwnf;arG;cJw Y mvm;? om; rSm
vif;vufBu,fpif&UJ emrnfuydk g xnfaY jymvku
d af ygYom;&,f}} trTmyl;nDtpfu&dk v dS m; arar}}
{nfcY ef;xJwiG f BunfE;l pGm&,farmoHrsm; zk;H vTr;f oGm;av ]]bm- bm- [de;f &mZm? rif; . bmajymvku d w
f mvJ? rif;
onf/ . rif; }}.
_____ ]]arar .}}
( 3 ) a':[def;olZmwkefvSKyfoGm;ykHu odomvSayonf/ [def;
npmxrif;pm;tjyD;wGif . [def;&mZmu tmumqkdol &mZmyif vefo Y mG ;rd\/
taBumif;udk ararYtm; ajymjy&efq;Hk jzwfvu dk o
f nf/ ]]om;- om;- rif;bmawGar;aewmvJ .tkd }}.
a':[de;f olZm&Sad eonfY pmBunfcY ef;xJov Ydk mcJ\
Y / ]]om;eJYawGUwJYvlu ajymoGm;vkYdygarar? olYemrnfu
]]arar .pmzwfawmYrvkv Yd m;}} tmumwJ}Y }
.
]]at;uG,f q&mray;oG m;wJZY mwfneT ;f av;ukd zwfBunfrY vk?Yd ]]tmum? 'Demrnf ararrBum;zl;ygbl;}}
Zmwfvrf;emrnfav;u pGJaqmifrSK&SdvGef;vkdYyg? ]]ol&Y yk u
f om;eJaY wmfawmfww l ,farar? wlwmrS om;
aeukdausmckdif;xm;wJYv-wJ?Y raumif;bl;vm;om;&,f}} uk,d of m; rSeBf unfaY ew,fvYdk xif&avmufatmif wlwm}}
]]aumif;ygw,farar? q&mrvif;vufBu,fpif&JUZmwf ]]om; .[de;f &mZm . rif; .rif; .rif;ukd tJ'Daumifu .}}
awGu aumif;jyD;om;yJ? 'DZmwfvrf;vnf; aumif;rSmyg}} ]]olu olaY rG;aeYarG;&ufuadk jymoGm;w,farar? olaY rG;aeY
]]om; .'DaeYn apmapmtdyfaemf? reufapmapm &SKwif u om;arG;aeYeJYtwlwlyJ? 1989ckESpf pufwifbmv(13)&uf?
&Sw
d ,fr[kwv f m;}} Ak'[© ;l aeYav}}
]][kwu f yYJ garar .om; ararYudk ajymp&mwpfc&k v dS }Ydk } ]]r[kwb f ;l .r[kwfbl; 'gr[k
. wb f ;l }}
]]bmrsm;vJom;&JU}} a':[de;f olZmu £a`E´ysuf,iG ;f pGm atmfvu dk rf ad v\/
]]aeYvnfu &kyw f jl ydKifyv
JG yk af ewk;H rSm om;qDudk vlwpf ]]arar&,f om;u . olajymwJpY um;awGx;l qef; vGe;f vdYk
a,mufa&mufvmw,farar? olu awGUcGiaYf wmif;vkYd om;awGUcGiYf ararYudk jyefajymjywmygarar? om; ,kv H rYdk [kwyf gbl;}}
ay;vku
d w
f ,f}} [def;&mZmu wkefvSKyfacsmufcsm;aeaomrdcifjzpfol\
]][kwd ,frmS vm;}} vufarmif;ESpzf ufuu dk idk u
f m ajymvku
d af vonf/ olpY um;aBumifY

aEGwrmef 32 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
ararpdwv f KS yf&mS ;oGm;&onfuv dk nf; pdwrf aumif;jzpfomG ;rdonf/ trSew f &m;wcsKdUw0ufygvdrrYf nf[v k nf; xifvu dk rf od nf/
a':[de;f olZmonfvnf; rdrd rw&m;£a`Ey´ suo f mG ;rd onfudk ararYukdrajymawmYyg/ ukd,fYenf;ukd,fY[efeJYyJ pkHprf;yg
owd&um uk, d u Yf u dk ,dk jf yefxrd ;f vku d &f av\/ awmYrnf/
]]aBomf . tif ; . ol u bmvmvk y f w mvJ o m;? ]]cyfwnfwnfeJYaemufwwfwJY vlaemufvlajymifxifyg
om;eJ&Y yk wf jl ydKifyu JG dk 0ifjydKifzv Ydk mwmvm;}} &JUuG,?f bmr[kww f mav;eJY pdw&f KS yfcrH aeeJiY gYom;}}
]]r[kwyf gbl;arar? tJ'gxl;qef;aewmaygY? olom 0if jyKd if&if ckawmYvnf; a':[d . e;f olZm[efyefu bmrQrjzpf oa,mif
aocsmayguf yxrqk & rS m ? ol u 0if r jyd K if y J e J Y om;uk d wnfjidraf t;csrf;aejyef\/
wpfa,mufwnf;awGUcGiaYf wmif;wmav? jy;D awmY .olu Mask vnf; ]]uJ- om;tdyaf wmYav? reufvnf; apmapmx&OD;rSm
wyfvmw,f? aeumrsurf eS Bf uD;vnf;wyfvmawmY olu Y dk om;eJw Y w
l m r[kwv f m;}}
b,folurSowdrxm;rdvkdufBubl;arar? om;wpf a,mufyJ ]]tdyfygr,farar? om; ararYukd aumfzDazsmfwkduf&OD;
tcef;xJrmS ESpaf ,mufcsif;awGUvkYd odvu dk wf myg}} r,fav}}
a':[def;olZmu [def;&mZmajymjyorQukd rsufarSmifwGefY ]][kwfom;yJ? igYom;u rarYbl;? BunfYprf; .wu,fY
vQuef m;axmifaeonf/ om;vdr®mav;yJuG,f? om;azsmfay;wJYaumfzDaomuf&if; arar
]]om;&,f . 'g oufouf om;ukdaemufwmjzpfrSmyg? ZmwfneT ;f zwf&r,f}}
&kyfwljydKifyGJvkyfwJYae&mukdrS a&mufatmifvmwm BunfYygvm;? ]]cPapmifaY emf arar}}
om;eJaY rG;aeYarG;&ufww l ,fvYdk ajymEdik w f muvnf; bmqef;vkv dY J om;? [de;f &mZmu aumfzaD zsmf&ef xGuv f mcJo Y nf/
r*¾ Z if ; awG *sme,f a wG x J r S m ygwJ Y om;tif w mAsL;awG r S m olonf ararYukd npOfaumfzDwpfcGufazsmfwkdufaeus
om;&JUarG;ouú&mZfukdodEkdifw,fav? tJ'gukdrSwfxm;jyD;ajymwm jzpfonf/ olwo Ydk m;trdtwGuf xk;H pHwpfcjk zpfae\/ ararYtwGuf
jzpfrmS aygY? r[kwb f ;l vm;}} aumfzaD zsmfay;? ararYuu dk efawmYjyD;rStyd af omtusifrY mS i,fi,f
]][kwyf gw,farar? tJ'v D ykd jJ zpfrmS yg}} uwnf;u tusifw Y pfcyk ifjzpfygonf/
]]aemufjy;D awmY .olu om;ukb d mawGajymoGm;ao; ovJ}} a':[def;olZmu toifYazsmfaomufvkYd&aom aumfzDrpf
]]bmrSrajymygbl;arar? olY&kyfolzGifYjyjyD; arG;aeYarG;&uf xkwrf sm;ukd rBudKuf? aomufavYr&S/d tdrw f iG f trSKefBY udwx f m; aom
csif;ygwlw,fvaYdk jymjyD;wmeJY jyefomG ;wmyg}} aumf z D p pf p pf u k d 0 ,f x m;onf / aumf z D r S K ef Y x J u k d Ek d Y q D b ,f
[de;f &mZm nmvku d yf gonf/ tmumu ole[ YJ ed ;f &mZmukd avmufxnfY&r,f? oBum;b,favmufa&m&r,fqkdwmukd [def;
wpfzatwnf; wpfratwnf;u wpfaeYwnf; wpfjydKifwnf; &mZmwpfa,mufyo J o d nf/ tdraf zmfraomif;u b,fawmYrS aumfzD
arG;cJwY ,fvaYdk jymcJw Y mukd jyefrajymawmYyJ jrdKodyyf pfvu dk o f nf/ azsmfray;&ay/ a':[de;f olZmu om;jzpfou l ,dk w f idk af zsmfay;aom
tmumY t aBumif ; ajymonf w G i f . tpyk d i f ; ü arar aumfzu D wdk pdrpYf rd aYf omufum zwfp&m&Sad ompmrsm;ukzd wfavY&dS ay\/
£a`E´ysufomG ;yk?H wkev f KS yfacsmufcsm;oGm;ykrH sm;rSm odomvSí pum; [def;&mZmonf aumfzDazsmf&if;rS tmumYtaBumif;ajym
ukdavQmcsvkdufjcif;jzpfygonf/ ararpdwfvSKyf&Sm;oGm;ykHukdBunfYí &mwGif arar£a`E´ysufomG ;ykrH sm;ukd jyefjrifa,mifBunfaY erdonf/
oHo,vnf;0ifomG ;&onf/ ukt d mumajymoGm;aompum;rsm;xJ wGif ole&YJ yk cf si;f wl&rHk u arG;aeYarG;&ufcsi;f ygwlwv YJ wl pf a,mufeYJ

aEGwrmef 33 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
awGUcJw Y ,fajym&keH YJ ararbmvkw Yd ek v
f KS yfacsmufcsm;oGm; &wmygvdr/Yf
ukt d mumajymoGm;wJpY um;awG[m rSeaf evkv Yd m;/ ( 4 )
uktd mumeJo Y [ l m trSew f u,f trTmnDtpfuydk x J m; ygawmY/ tmum-wJ/Y
bmvkYd wpfuw JG jym;pDjzpfae&wmvJ/ om;ukdvmawGUw,fqkdwJY tmumqkdwm b,folvJ/
jzpfEkdifacs&Sdwmu . olESifYukdtmumukd trdsK;orD; ukOd uúom;rsm;vm;/
wpfa,mufu trTmnDtpfukdtjzpfarG;cJYvdrfYrnf/ jyD; . uav; ukdOuúm/ 'DtcsdefrSm ukdOuúmb,fa&mufaerSmygvdrfY/
ESpaf ,mufudk oD;jcm;pDay;ypfvu dk jf cif;jzpfvrd rYf nf/ 'DtaBumif; awGudk touf&iS &f ufrS &Syd gao;&JUvm;/
uktd mumuawmY tm;vk;H odaevkYd vmajymjyjcif;yJjzpf vdrrYf nf/ om;[def;&mZmukdvmawGUwJY tmumqkdol[m wu,fyJ
onfvq dk vdk Qif .arar[m igYuadk rG;pm;xm;wmaygY/ ukOd uúm&JUom;jzpfcvYJ Qif .
'Dvakd wG;vku . e;f &mZm&ifrmS emBuifomG ; avonf/
d rf &d EHk iS Yf [d a':[de;f olZm qufrawG;&JawmYyg/
rjzpfEikd yf g? 'gvnf; rjzpfEidk yf g/ arar[m igYuadk rG;pm; xm;wm olww Ydk awG rdrw d oYdk m;trdb0ukzd sufq;D zkv
Yd maeBujyDvm;/
b,fenf;eJrY rS jzpfEikd /f at;csrf;jidrof ufjyD; atmifjrifausmfBum;aewJY rdrw d b
Ydk 0ukd olwYdk
trTmyl;arG;jyD;rS wpfa,mufudk wjcm;olay;ypfwmrsdK; a&m/ zsufq;D ypfBuzkYd BuHpnfaeBuavovm;/
'gvnf ; rjzpf E d k i f y g/ araronf uk d , f Y o m;orD ; uk d , f wjcm; tawG ; rsm;jzif Y a,muf , uf c wf u m a':[d e f ; ol Z m
olukday;ypfrnfYrdef;rrsdK;r[kwfyg/ uav;wpfa,mufukd rauR; oufjyif;ukt d cgcg csaerdavonf/
arG;Ekid af tmifvnf; rcsdKUwJyY g/ vif;vufBu,fpifay;cJaY om ]]aeudak usmckid ;f xm;wJv Y }}
pdw&f KS yfp&myguvm;/ ZmwfnTef;ukd vufrSmukdifxm;&if; rzwfjzpfao;yJ awG;aerdjcif;
[de;f &mZmu awG;&if; oufjyif;csvku d of nf/ jzpfonf/
bmyJjzpfjzpf . 'Djzpf&yf&JUaemufuG,frSm olrodEdkifwJY [def;&mZmu aumfzDcGufuav;ukdukdif&if; tcef;xJ0if
vQdKU0Sucf sufwpfcck &k adS erSmawmY aocsmonf/ tvmwGif .a':[de;f olZmu ysuaf ernfjzpfaomrsuEf mS ukjd yif vku d \
f /
trsdK;rsdK;awG;jyD;tajz&Smaevku Yd awmY tajzu xGuv f m ]]om;u vdrm® vku d w f muG,}f }
rnfr[kwaf y/ uk, d w f idk pf pHk rf;rSom odEidk af yawmYrnf/ ]]om; ararYuu dk efawmYjyD; tdyaf wmYr,faemf arar}}
tmumqko d u l dk awGUatmif&mS azG&ygawmYrnf/ [def;&mZmu aumfzDcGufuav;ukdpm;yGJay:csay;um .
_____ Burf;jyifay:wGifysyf0yfpGmxkdif&if;rS rdcifjzpfolukd uefawmYvkduf
avonf/ npOfjyKaeusxk;H pHjzpfyg\/
]]bkef;BuD;ygap ouf&Snfygap xifay:ausmfBum;jyD;
vlwumESpo f ufwYJ o&kyaf qmifaumif;wpfa,mufjzpfygapuG,}f }
a':[de;f olZmu npOfay;aeusqu k ydk if ay;vku
d af v onf/
]]ay;wJq Y ek jYJ ynfyY gaparar? om;tdyaf wmYr,faemf}}
[de;f &mZmu rdcifuEdk KS wfqufjyD; pmBunfcY ef;xJrS xGuf

aEGwrmef 34 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
oGm;avonf/ a':[de;f olZm\tawG;xJ0,f ZmwfneT ;f xJuZmwfvrf; ESiYf
a':[de;f olZmonf ZmwfneT ;f ukzd wf&ef pmtkyu
f dk pçvSef tjyifrw S u,ft Y jzpftysufawG a&maxG;aeonf/
vku
d \f / Zmwfvrf;xJu rde;f rBurf;rBu;D onf tjyifrmS wu,f&dS aom
aeukdausmckdif;xm;wJYv a':pdefjrndK jzpfomG ;av\/
ZmwfneT ;f - vif;vufBu,fpif ]]tkd .bk&m; .bk&m; .}}
+++++ a':[de;f olZm qufzwfEikd o f nft Y iftm;r&Sad wmYyg/
yxrqk;H pmrsufEmS ukpd wifzwf&KS onfEiS Yf ZmwfneT ;f xJ wGif pmtkyu f dk pm;yGaJ y:ypfwifvu dk af v\/
a':[de;f olZm pdw0f ifpm;oGm;avonf/ +++++
ZmwfnTef;ukdqufzwf&SK&if;rS a':[def;olZmrsufarSmifrsm; [de;f &mZmonf tdy&f eftwGuf tdycf ef;xJ0ifcaYJ omfvnf;
wGev
Yf monf/ awmfawmfEiS t Yf yd rf aysmfyg/ 'DuaeYn tdycf sifpw d v f nf;r&S/d ,aeY
ZmwfnTef;tjzpfazmfjyxm;aomZmwfvrf;onf . Zmwf BuKHc&YJ wmawGujdk yefawG;&if; rsufpad Bumifaeonf/ &ifxrJ mS vnf;
aumifrsm;ukd rsufpdxJjrifa,mifvmjcif;jzifY touf0ifvSKyf&Sm; Za0Z0gtawG;rsm;jzifY &SKyfaxG;aeonf/
vmavonf/ tmumajymoGm;aompum;rsm;? ararY&JU£a`E´ysuf,Gif;
zwf&if;zwf&if; a':[de;f olZmtouf&LS jrefvm\/ wkevf KS yfomG ;ykrH sm;ukad wG;um &ifxw J iG f r&Si;f Edik af tmifjzpfaeonf/
]]olUtazu tElBuD;}} tdyf&mxJwGif b,fvl;nmvSdrfYjzpfae&if;rS rcHEkdifawmYyJ
rde;f rBurf;ae&mwGiyf g0ifaomtrsdK;orD;BuD;\ajympum;/ xxkid v f udk rf jd yefonf/
]]olwu Ydk tElrsdK;awG}} ararrsm;tdyo f mG ;jyDvm;? em&DuBdk unfv Y u fdk af wmY n(11)
]]&Sio Yf rD;ukd vdrn f mjyD;,lxm;wm}} em&D&SdjyD/
]]olt Y azu ElaevkYd tEl&u Hk ydk x
Ydk m;& wmav}} [de;f &mZmu tdycf ef;xJrS tomt,mxGuv f mcJaY vonf/
]]&SifwkdYtwGuf pdwfraumif;ygbl;&Sif&,f? pmBunfcY ef;xJoYdk acsmif;Bunfv Y u dk o
f nf/
&Sio Yf rD;awmY oem;p&maygY}} pmBunfcY ef;xJwiG f arar&Sad ewk;H ygvm;/
]]r*Fvmaqmifw;Hk u olrY b d awGqjdk yD; ac: [if .arar pmzwfaewmr[kw/f
vmwJv Y ifr,m;u yku d q f aH y;jyD;iSm;vmwmav}} [def;&mZmu arar\xl;jcm;aomtrlt&maBumifY ajczG
]]tElvufeYJ a&Tcu G Ef KdS ufw,fqw dk m 'grS tppf? eif;um pmBunfcY ef;teD;oku Yd yfomG ;vku d o f nf/
tElUom;u . yef;xdrfzkdykdif&Sif? a&T qkdifykdif&Sif [m ararik . ad ewmygvm;/ ararikad ew,f/
&Siw f yYdk pön;f awGurdk ufarmjyD; . oku d w f ;l wmav? bmjzpfvyYdk gvdr/Yf
&S i f Y o rD ; uk d vd r f , l w m? t E l v u f e J Y [def;&mZmu toufr&SLrdyJ a':[def;olZmukd acsmif;
a&TcGufESdKufw,f-qkw d m 'grStppfy}J } BunfaY erdavonf/
ZmwfneT ;f pmtkyu f udk idk x f m;aom a':[de;f olZmvufrsm; u +++++
wqwfqwfwek v f monf/ rsufv;Hk rsm;u jyma0vmonf/

aEGwrmef 35 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
'DtaBumif;awGudk olb,fvo dk o
d vJ/ vif;vufBu,fpif yxrZmwfvrf;atmifjrifoGm;jyD;aemuf aemufwpfyk'f
qkw d pYJ ma&;q&mrav; b,fvo dk od vJ/ xyfay;onf/ AD', D u
dk m;yif&u dk jf zpfcyYJ g\/
'g[m . wu,fYtjzpftysufukda&;xm;wJYZmwfvrf;yJ/ wwd,ajrmuf,v l maomZmwfvrf;uawmY ,cifEpS yf 'k f xuf
'DtaBumif;awG vif;vufBu,fpifoad tmif b,foal jymwmvJ/ ykad umif;aeonf/ odyt f qifjY rifaY eonf/ 'Dtouft&G,f avmufeYJ
a':[def;olZmu ]]aeukdausmckdif;xm;wJYv}}ZmwfnTef; av;eufckdifcefYwJY rdcifarwÅmbGJUZmwfvrf;BuD;a&;Ekdif w,fqkdum
ukdzwfum awG;aerdjcif;jzpfonf/ Zmwfvrf;u a':[def;olZm a':[de;f olZmu xkrd ed ;f uav;ukcd sD;usL;cJaY o;\/
odjyD;om;Zmwfvrf;jzpfaeonf/ odjyD;&krH uao;yg/ a':[de;f olZm ZmwfukdBudKufvGef;vkdY ]][def;}}ukrÜPD\ yxrqkH;&kyf&Sif
ukd,fwkdif rif;orD;ae&mrS yg0ifcJY&aom wu,fYtjzpftysuf um;BuD ;tjzpf touf o Gif;cJYj cif;jzpfygonf/ xkdZmwfum;rSm
Zmwfvrf;yifjzpfygonf/ zwfjyD;onfY Zmwfvrf;tvnfyidk ;f avmuf ]]va&mifa0;a0;}}Zmwfum;yifjzpfavonf/
txd tuket f pifwal eonf/ ,ckZmwfneT ;f ukd rzwfciftcsdet f xd vif;vufBu,fpif
wu,fYtjzpftysufae&mrSm yg0ifcJYolawG&JUtrnfukd tay:rSm ,kBH unfrKS &Sad ecJyY gao;onf/
ajymif;vJjyD;a&;xm;wmyJ&o dS nf/ ]]aeukad usmckid ;f xm;wJvY }}-qkw d ZYJ mwfvrf;ukzd wfvu
dk f &ygrS
vif;vufBu,fpiftoufu tvGefqkH;ESpfq,favmufyJ .
&Sad o;onf/ 'gavmufi,f&, G w
f YJ rde;f uav;wpfa,mufu av;euf rjzpfEidk /f 'DZmwfvrf;[m 'Duav;ra&;wm b,fenf;eJY
wJZY mwftrd Bf uD;awGa&;wwfw,fqw dk mukd tpuwnf;u oHo, rSrjzpfEkdif/ ykdjyD;aocsmwmu 'DZmwfvrf;ukd a':[def;olZmu
awmY0ifro d m;/ odjyD;jzpfaeonf/ odwmaygY? uk, d w
f idk yf g0ifc&YJ wJt
Y jzpftysufy/J
aeuk d a usmcd k i f ; xm;wJ Y v -Zmwf v rf ; uk d z wf & rS y if . 'Dtjzpftysufudk vif;vufBu,fpifb,fvo dk o d vJ/
vif;vufBu,fpifaemufuG,frSm vlwpfa,mufa,muf&Sdaer,f vkyyf vHk yk ef nf;u &Si;f aeonf/
qkw d mukd &dyrf v d m&onf/ a':[def;olZm\pdwfukd xdcdkufapvkdaom . a':[def;
aemufu, G u f vl[m b,fojl zpfrvJ/ olZm\rmeukd &ku d cf sKd ;vkad om olwpfa,mufa,mufu tuGucf sum
a':pdejf rndKwkYd tokid ;f t0kid ;f uyJvm;/ pDpOfcJYjcif;yifjzpfygonf/
ukOd uúmuk, d wf idk yf v
J m;/ vif;vufBu,fpiftrnfcHonfYrdef;uav;ukdwnfBuuf
vif;vufBu,fpifukd olrqDvTwfum 0ifvkH;ykHuawmY vkyuf m a':[de;f olZm\&ifuadk BuuGaJ tmif zefw;D aejcif;yJjzpfyg onf/
pHepfusvSonf/ ZmwfnTef;a&mif;csifygw,fqkdwJYrdef;uav;wpf tJ'g[m b,fov l /J
a,muf,lvmaomZmwfnTef;ukd zwfBunfYawmY odyfaumif;wJY a':[def;olZmu Zmwfvrf;ukdzwf&if;rS wpf0ufavmuf
'&mrmZmwfvrf;wpfy'k jf zpfaeonf/ ta&mufwiG f qufrzwfEikd af wmYyJ pmtkyu f cdk sxm;vkud jf cif;jzpf onf/
'geJYyJ .xkZd mwfvrf;uk0d ,fum AD', D &dk u
dk jf zpfco
YJ nf/ Zmwf v rf ; u ol r \twd w f b 0uk d E S d K ;qG v k d u f o nf Y t wG u f
ZmwfnTef;,lvmaomrdef;uav;u xkdZmwfvrf;ukd ol rsuf&nfusum &SKd ufiadk erdjcif;yJjzpfygonf/
uk,d wf idk af &;ygw,fqu dk m uavmifemrnfudk ]]vif;vufBu,fpif}} okdYaomf . a':[def;olZmonf Zmwfvrf;ukdqkH;atmif
[k wyfxm;cJ\ Y / qufrzwfyJ raeEkdifyg/ bmawGqufjzpfao;ovJ/ b,fvkd

aEGwrmef 36 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
Zmwford ;f xm;ovJ/ tjyifujzpf&yftwkid ;f yJvm;/ +++++
odcsifpdwfukdrjrdKodyfEdkifí a':[def;olZmu pm;yGJay:cs [de;f &mZmonf olyek ;f BunfaY eonfaY e&mtxd vGix Yf u
G f
xm;aompmtkyq f D jyefívufvrS ;f vku
d jf yefonf/ vmaompmtkyu f av;ukBd unfí Y tHBY ooGm;onf/
ukvm;xkdifwGifxkdifum Zmwfvrf;ukdqufzwfBunfYrdjyef olonf ararYtrlt&mrsm;xl;jcm;vGef;í pmBunfYcef;
av\/ tjyifrSacsmif;BunfYaecJY&m . a':[def;olZm aygufuGJaeykHrsm;udk
rif;om;\edrfYusqkd;0g;aomtwdwfb0ukd twkid ;f om;jrifae&ygonf/
od&Sdvdkuf&aomrif;orD;onf rif;om;ukd uGm aemufqkH;wGif .araru zwfvufppmtkyfukd pdwfqkd;
&Si;f ay;zkYd cGiaYf wmif;avonf/ rmefq;dk jzifv Y iT yYf pfvu dk o
f nf/ pmtkyx f rJ mS pdwx f cd udk af vmufp&m
rif;om;u uGmray;/ bmawGygvkv Yd /J
rif;orD;\tokdif;t0dkif;? aqGrsdK;om;csif; [de;f &mZmu pmtkyu f adk umuf,Bl unfv Y u dk of nf/
rsm;uyg zdtm;ay;vmonft Y cg . vif;vufBu,fpifa&;aom ]]aeukdausmckdif;xm;wJYv}}
]]aumif;jyDav . ig rif;ukduGmay;ygYr,f? ZmwfnTef;pmtkyfjzpfaeonf/ 'DZmwfnTef;xJrSm bmygvkdY arar
'gayr,fY .vifr,m;uGm&Si;f w,fqw dk aYJ e&m rSm pdwq f ;dk rmefq;dk jzpfae&wmygvdr/Yf
ykdifqkdifwJYypönf;awGukd wpf0ufpDtnDtrQ cGJ [def;&mZmawG;aeqJwGif a':[def;olZm pmBunfYcef;xJ
,l&w,fu}G } rSxGufvmonfYt&dyfukdjrifvkdufonfYtwGuf bD&kdukduG,fjyD; ykef;
]]aBom . . &S i f Y t BuH u 'gyJ v m;? &S i f aevkduf&avonf/ ZmwfnTef;pmtkyfudkvnf; cg;Bum;xJwGif
uRefrukd&atmif vdrfnmjyD;,lxm;uwnf;u xk;d xnfx Y m;vku d o f nf/
uRefrypön;f awGudk rufarmvkq dk m .odyg w,f?
Yd w a':[de;f olZmu [de;f &mZmukrd jrifyJ ausmfveG u f m {nfcY ef;
,loGm;yg . ,loGm;yg? wpf0ufr[kwf ygbl;? xJavQmufomG ;avonf/
BudKufoavmuf,loGm;yg? &SifeJYuGmcGifY &&if [def;&mZmonf wkd;wdwfpGmyif {nfYcef;xJukdjrif&aom
awmfygjyD}} ae&mxda&TUum ararYudk tuJcwfacsmif;Bunfv Y u dk o f nf/
]]rsufpdeJYjrifae&wJYypönf;awGukd igrvkd a':[de;f olZmu {nfcY ef;xJrw S ,fvzD ek ;f cGuu f vdk n
S aYf e \/
csifygbl;? rrufarmygbl;? ig tnDtrQ cGJ,l noef;aumifBuD; ararb,fuzdk ek ;f qufwmygvdr/Yf
csifwmu rif;Aku d x f u
J . wpfzufuzkef;ukdifvkdufykH&onf/ ararYpum;oHxGufay:
]]tkd .trav;}} vm\/
a':[de;f olZmu a,mifíatmfvu dk rf o
d nf/ [def;&mZmu oJoJuGJuGJBum;&atmif a&SUukdwkd;í em;
vufxrJ pS mtkyu f vdk nf; ta0;okaYd &mufatmif ypfayguf axmifvu dk af vonf/
vku
d rf ad vonf/ +++++
ZmwfnTef;pmtkyfu Burf;jyifay:wGifavQmwkdufum . ]]vif;vufBu,fpifvm;}}
pmBunfcY ef;tjyifzuftxd vGix
Yf u
G o
f mG ;av\/ ]][kww f ,f .igyJ? a':[def;olZmyJ}}

aEGwrmef 37 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
]]'Dr,frdef;uav;? iguawmY rif;ukd pma&;aumif;wJY wm odomG ;vdrrYf nf/
pma&;q&mrav;trSwef YJ uk, d o Yf rD;t&G,af vmufuav;ukd q&mr- arSmif&yd u
f udk ,G uf m acsmif;BunfaY e&if;rSyif [de;f &mZm &ifü
q&mreJaY c:jy;D av;pm;vku d &f wm? vufpoyfawmY rif;u igYu0dk ifv;Hk jy;D ya[Vdrsm;jzifjY ynfuY syvf mavonf/
pykdiv
f mvkyaf ewmuk;d }} cPaeawmY .a':[de;f olZm pmBunfcY ef;xJrx S u
G f vmum
]]rodcsifa,mifaqmifraeygeJYuav;r&,f? rif;touf bk&m;cef;xJ0ifomG ;av\/
t&G,ef YJ aeukad usmckid ;f xm;wJv Y -Zmwfvrf;ukd b,fvv dk yk o
f Ed ikd f rSmvJ? [def;&mZmu rodromaemufrSvkdufacsmif;BunfYawmY
'DZmwfvrf;ukd rif;a&;wmrjzpfEidk yf gbl;? wpfa,mufa,muf u ckid ;f vkYd araronf bk&m;cef;xJwGif bk&m;&Sdckd;um ykwD;pdwfaeonfukd
rif; igYqaD &mufvmwm r[kwv f m;? rif;rajymygeJ?Y igyJqufajymyg&ap}} jrifae&onf/
]]'Dr,f- rif;ukcd ikd ;f wJv Y al wGuadk jymvku
d pf rf;? [de;f olZm u ykwD;pdwfaewm[m pdwfwnfjidrfatmifBuHzefvkyfaewm
b,f o l U rS r aBumuf b l ; vk d Y ? [d e f ; ol Z muk d ,k d i f v J o G m ;atmif jzpfaBumif; [de;f &mZmu em;vnfvu dk of nf/
b,forl rS vkyEf ikd b f ;l vk}Yd } ararbmawGpw d qf ;dk aewmvJ/
]][de;f olZmqkw d m rde;f rom;wefreYJ YJ &ky&f iS u f rk P
Ü aD xmif? ararYpdwfawGxdckdufvSKyf&Sm;oGm;wm vif;vufBu,fpif
&kyf&Sif&kdufjyD; wpfEdkifiHvkH;ukdjzefYaewJYrdef;ryg? rif;wkdYwkdufuGuf aBumifY? vif;vufBu,fpifa&;onfY ]]aeukdausmckdif;xm;wJYv}}
avmufukdawmY taysmYaygY? &,fawmif&,fcsifao;w,f? rif; pmrlaBumifqY w dk mawmY [de;f &mZm em;vnfvu dk yf gjyD/
aemufu, G u f vlawGudk igajymovkjd yefajymvku d pf rf;ygrde;f uav;}} nBuD;oef;aumif zkef;quf&efawGUavmufatmif .
]]rif;vnf; igYqb D ,fawmYrrS vmygeJaY wmY? rif;rsufEmS ukd ]]vif;vufBu,fpif}]onf ararpdwfxdckdufaprnfY rnfonfY
vnf; rjrifcsifbl;? 'gyJ}} taBumif;ukrd sm; Zmwfvrf;xJ xnfaY &;xm;ygoenf;/
ajymvk&d majymjy;D aemuf a':[de;f olZmu w,fvzD ek ;f cGuf ukd [def;&mZmu cg;Bum;xJxkd;xm;aompmtkyfav;ukd qGJ
aqmifcY svu dk af vonf/ xkwBf unfv Y udk of nf/
a':[de;f olZm {nfcY ef;xJrjS yefxu G t
f vmwGif [de;f &mZm u 'Dpmrluzdk wfBunf&Y ifawmY ararYcpH m;csufrsm;ukd em;vnf
eH&u
H udk , G uf m yke;f aevku d af vonf/ vdrrYf ,fxifyg&JU/
_____ [de;f &mZmu olt Y cef;xJjyef0ifco YJ nf/
( 5 ) 'DnawmY .awmfawmfet YJ yd af ysmfawmYrnfr[kwaf y/
a':[de;f olZm pmBunfcY ef;xJjyef0ifomG ;onf/ pmBunfcY ef; ]]aeukdausmckdif;xm;wJYv}}Zmwfvrf;ukd zwfBunfYvkduf
xJwiG f aqmufwnf&mr& vSnyYf wfum vrf;avQmufae\/ ygOD;rnf/
a':[def;olZmonf vif;vufBu,fpifukd pdefac:vkduf [de;f &mZmu vif;vufBu,fpif\ZmwfneT ;f ukzd wf&ef twGuf
aomfvnf; wu,f . wef;us ]]aeukad usmckid ;f xm;wJv
Y }} Zmwfvrf;aBumifY pmBunfpY m;yGw J iG x
f idk u
f m pmBunfrY ;D ukzd iG v Yf u dk o
f nf/
wkevf KS yfacsmufcsm;aewm odomvSygonf/ pzwfonfEiS Yf Zmwfvrf;xJwiG pf w d 0f ifpm;oGm;um . rxwrf;
[def;&mZmonf ararYukdESpfodrfYcsifaomfvnf; b,fvkd wpfxidk w
f nf; zwfypfvu dk rf ad vawmYonf/
ESpo
f rd &Yf rSe;f rod/ ararYupdk um;oGm;ajymvQifvnf; olacsmif;BunfY ]]aeukdausmckdif;xm;wJYv}}pmrlBuD;u . [def;&mZmukd

aEGwrmef 38 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
urÇmwpfckqDokdY ac:aqmifoGm;cJYygawmYonf/ xkdurÇmum; . wu,ft Y jzpfxrJ jS zpf&yfrsm; .
tcspfBuD;cspfaomcspfolESpfOD;wkdY\urÇm? rkef;wD;jcif;? remvkdjcif;? wu,ft Y jzpfxw J iG yf g0ifcaYJ om ukOd uúm .
vufpm;acsjcif;? aBuuGJjcif;rsm;jzifYjynYfaeaom urÇmBuD;wpfck azaz OD;[de;f pH? arara':xm;&D .
yifjzpfygawmYonf/ ukad umif;ausmfEiS aYf ':pdejf rndKwko Yd m;trd .
+++++ yk*aH nmifO;D jrKd UrS ausmif;q&mOD;cspw f ifEiS Yf q&mr a':jird ;f &if
ykw;D wpfywfpw d t f jyD;wGif a':[de;f olZmu bk&m;cef;xJ .wkdY\ykH&dyfrsm;u .
rSjyefxu G v f mcJo Y nf/ xif[yf&iS o f efvmavonf/
tcef;xJ0ifum tdypf uf&efBudK;pm;aomfvnf; tdyrf aysmf/ wu,fawmY . xkdtjzpfrsm;onf emBuifaBuuGJzG,f
ukwifay:wGif wvl;vl;wvSrd v Yf rdS jYf zifY jzpfae&onf/ twdww f pfco k mjzpfygonf/
,aeYrSyif . wkdufwkdufqkdifqkdif olr\twdwfb0ESifY _________
ywfoufaomtaBumif;t&mrsm;ESiYf BuKH&qk&H onf/
&k y f w l j yd K if y G J w G i f om;om;[d e f ; &mZmuk d v mawG Y a om
]]tmum}}qko d [ l m b,fov l /J olo Y m;rsm;jzpfaervm;/
vif;vufBu,fpif tppftrSefua&m . b,folvJ/
vif;vufBu,fpiftrnfcHxm;onfYrdef;uav;\ aemufuG,frSm
BudK;ukid af eol wpfa,mufa,muf &Su d &dk &dS rnf/ xko d o
l nf ukOd uúm
uk, d w f idk v
f m;/ a':pdejf rndKwkYd tokid ;f t0kid ;f uvm;/
tmumESiv Yf if;vufBu,fpifua&m qufpyfrKS &Sad eovm;/
oD;jcm;pDvm;/
a':[def;olZmonf tawG;rsm;jzifY &ifrsm;wvSyfvSyf
wkev f KS yfvmonf/
twdwfb0ZmwfaBumif;rsm;ukd &kyf&Sifum;wpfckvkd jrif
a,mifvmonf/
olrjyefvnfjrifa,mifrdaom twdwfb0Zmwfvrf;onf
vif;vufBu,fpif,lvmcJYaom ]]aeukdausmckdif;xm;wJYv}}-[k
trnfay;xm;onfZY mwfvrf;ESiYf xyfwx l yfrQyifjzpfygonf/
ZmwfneT ;f xJrmS Zmwfaumifemrnfrsm;? jrdKU&Gmtrnfrsm; ukd
wu,ft Y jzpfxu J trnfemrrsm;ESiYf vTaJ jymif;a&;om;xm; aomfvnf;
jzpf&yfuawmY 'Djzpf&yfyifjzpfygonf/
tdyrf aysmfaoma':[de;f olZmpdwx J iG f .
f w

aEGwrmef 39 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
uk d O uú m wJ Y ? bPf 0 ef x rf ; wpf a ,muf y g? 'k B uD ; Buyf a &;rS L ;
tykdif; - 4 vkaYd jymw,farar}}
( 1 ) ]]at;uG,f .ararwkjYd rdKUav;u ao;awmY wpfa,muf
&efukef 0dZÆmESifYodyÜHwuúokdvf&Sd pD;yGm;a&;wuúokdvfwGif ukwd pfa,muf rsupf ad 'gufaxmufBunfaY eBuwmav? jrKd Uui,f awmY
wufa&mufaepOfumv . vl a wG u vnf ; tjrif r us,f B ubl ; r[k w f v m;? a,musmf ;
'kw, d ESppf moif&ufrsm;tjy;D ausmif;tydwf tdrt f jyef wGif av;eJrY ed ;f uav;wGx J idk &f ifyJ tjrifuwpfrsdK;av}}
[de;f olZmonf tcspfuadk wGU&Scd &YJ av\/ araru qlajymonfo Y abmr[kwyf J [de;f olZmukd qif
jrdKUtjyef&xm;ay:wGif rsufESmcsif;qkdifcHküxkdifpD;vmaom jcifzkdYqkH;raejcif;omjzpfygonf/ [def;olZm\rdbrsm;rSm oabm
vli,fu olYukd,folrdwfqufum olonf [def;olZmwkdYjrdKUokdY xm;ao;ol? tjrifusOf;olrsm;r[kwBf uyg/ wpfO;D wnf;aomorD;
ajymif;vmaom bPf0efxrf;wpfO;D jzpfaBumif;? xkjd rdKUukd wpfcgrQ jzpfaomfvnf; [de;f olZmukd txku d t f avsmufvw G v f yfciG aYf y; xm;yg\/
ra&mufz;l ao;aBumif;rsm;ukd ajymqk&d if; &if;ES;D cJBY u&av\/ ]]arar b,foal jymvko Yd w d mvJ[if}}
oleY mrnfu ukOd uúm/ [de;f olZmu pyfpo k nfo Y abmar;vku d jf cif;omjzpfonf/
[def;olZmuvnf; pD;yGm;a&;wuúokdvfwGif 'kwd,ESpf ]]armifaumif;ausmfav .tckeav;uyJ 0ifajymoGm; wm}}
ausmif;oljzpfaBumif; olu Y tdk oday;vku
d o f nf/ tdrvf yd pf mukv d nf; ]][if .trav;aemf .jzpfrSjzpf&av? olu ykdifpkd; ykdifeif;eJY?
ajymjyvku d o f nf/ ararYuv dk mwkid wf molu;dk }}
ausmif;ydwf&ufjrdKUrSmaepOf ukdOuúmESifY[def;olZmwkdY ESpf wjcm;olwpfa,mufa,mufuajymw,fqv dk Qif [de;f olZm
Budrq f q
Hk nf;cJ&Y ao;\/ wpfBudru f [de;f olZmaps;oGm;&mwGif aps; pdwq f ;dk rSmr[kw/f ararwku Yd v
dk mwkid o f ul ukad umif;ausmfqydk gí
em;uvufzuf&nfqkdifrSmxkdifaeonfYukdOuúmESifYqkHcJY&jcif;jzpfjyD; rcHcsdrcHomjzpfomG ;&onf/
ukOd uúmuzdwaf c:í [de;f olZmonf ukOd uúmESit Yf wl vufzuf&nf ]]olvnf; tjrifrawmfvYdk ajymoGm;wmxifyg&JUorD;&,f?
xkid af omufco YJ nf/ orD;ukd vlawGwpfrsdK;xifrmS pk;d vkx Yd ifyg&JU}}
a,musmf;av;wpfa,mufESifYvufzuf&nfqkdiftwlxkdif ]]awmfygarar&,f .'goloufoufvkyfwmyg? orD;ukd
jcif;rSm wuúov dk af usmif;olwpfO;D twGuf rqef;Bu,faomfvnf; olyidk w f ,faygYav? orD;uawmY 'Dvpdk u G zf ufwmrBudKufb;l arar}}
[def;olZmwkdYjrdKUuav;rSmawmY tqef;wBu,fjzpfaeonf/ vl ]][J-Y oleo YJ rD;eJu Y vlBuD;csif;ajymqko d abmwlxm;wm
owdxm;rdp&mjzpfaeonf/ qkdawmY oluvnf; orD;ukd a,musmf;av;awGeJYwGJwmjyKwm
xkdowif;u [def;olZmtdrfjyefra&mufcifrSmyif tdrfukd o0efwrdk mS aygYu, G ?f 'gobm0yJ}}
a&mufEiS aYf eay\/ ]]tJ'gukyd rJ BudKufwmarar? orD;eJo Y u Yl dk &nf&, G xf m;w,f
arara':xm;&Du ar;onfudk [de;f olZm0efcv H u dk o
f nf/ qkw d mu ararwkeYd YJ olrY b d awGoabmav? orD;u olev JY ufxyf
]]b,fuoli,fvo J rD;}} ygr,fvYdk 0efcx H m;wmrSr[kww f m? apYpyfxm;Buwmvnf; r[kwf
]]orD;eJY &efuek uf tjyefrmS &xm;ay:rSmcifvmcJw Y myg arar? bl;? 'Dvrdk sdK;r@yfwidk w f ufwmrsdK;awmY rBudKufygbl;}}
ukad umif;ausmfqo dk rl mS ararwk\ Yd pD;yGm;zufrw d af qGrsm;

aEGwrmef 40 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
\om;jzpfygonf/ ukdaumif;ausmfrdbrsm;jzpfaom OD;xGef;vSdKif? tckxad wmY .orD;olu Y Bdk udKufvnf;rBudKufao;bl;? txifvnf;
a':pdejf rndKwkrYd mS qDpufyidk rf sm;jzpfjyD; tawmftwefBuG,0f csrf;om rBu;D bl;? aemifawmYrodb;l aygY? orD;oabmrygyJeYJ twif;tusyaf wmY
olrsm;jzpfygonf/ rpDpOfBuygeJ}Y }
[def;olZmwkdYrdom;pkESifY ukdaumif;ausmfwkdYrdom;pkrSm . [def;olZmu olroabmxm;ukd rdbrsm;tm; &Sif;&Sif;
jrdKUwGitf csrf;omqk;H rdom;pkEpS pf [ k k ajymí&onf/ jywfjywfyifwifjyxm;cJo Y nf/
[def;olZm\rdbrsm;jzpfaom OD;[def;pH? a':xm;&DwkdYrSm zcifBuD;OD;[def;pHuvnf; [def;olZm\oabmxm;ukd
a&Tyef;xdrfESifYa&Tqkdifykdif&Sifrsm;jzpfBuonf/ jrdKUvnfacgifu okH;xyf axmufccH aYJ vonf/
wkdufBuD;wGif atmufqkH;xyfwpfxyfvkH;ukd a&TqkdifzGifYxm;onf/ ]]azazwkdYu pD;yGm;zufcsif;? Opöm"ewlwJYvltcsif;csif;rkdY
tvnfxyfrSm yef;xdrfvkyfief;vkyfyg\/ rdom;pkokH;a,mufu oifaY wmfw,fqjdk yD; pDpOfwmygorD;? orD;ukd twif;tusyf rwku d f
tay:qk;H xyfwiG af eonf/ wGe;f ygbl;? uk, d rf ESpo
f ufwv YJ u l , dk jl y;D igYorD;pdwq
f if;&JaerSm vnf;
]][def;-a&Tyef;xdrfESifYa&Ta&mif;0,fa&;vkyfief;}}qkdaom rjrif&ufygbl;uG,f? 'gayr,fY . armifaumif;ausmfu vnf;
qkid ;f bkwBf uD;ukd wku d rf sufEmS pmESit Yf jynfcY sdwq f xJG m;onf/ vlvdr®mav;wpfa,mufygyJ? jiif;avmufp&m r&Sdygbl;? ckawmY
jrdKUwGif tcsrf;omqk;H vkyif ef;&Sirf o d m;pkEpS pf k ESp&f n
S v
f rsm; ...orD;wkdYvnf; i,fygao;w,fav? orD;bJGU&jyD;rS
cifrif&if;ESD;cJYBuonf/ aumif;ausmfuvnf; qDpufykdifolaX;rsm; pum;twnfajymBuwmaygYu, G }f }
\wpfOD;wnf;aomom;? [def;olZmuvnf; a&Tvkyfief;&SifolaX; [def;olZmu olrtaejzifY ukdaumif;ausmfukd cspfvkdY
rsm;\wpfO;D wnf;aomorD;/ om;orD;rsm;t&G,af &mufvmBuonfY &vdrrYf nf[rk xifrad y/
tcg rdbwkx Yd ;Hk pHtwkid ;f uk, d vYf cdk sr;f omoleyYJ t J rd af xmifusap csio f nf/ ukdaumif;ausmfrSm vl&nfoefYoefY? &kyf&nfacsmacsmyif
a&rsm;&m rk;d &GmapcsifBuonf/ jzpfygonf/ okaYd omf tcs . pq f w dk m &ky&f nfawG? Opöm"eawGeYJ rqkid af wmY
onfvkdESifY . aumif;ausmfESifY[def;olZmukd ay;pm;zkdY cufom;uvm;/
ESpzf ufrb d rsm;u oabmwlnESd KdS if;cJBY ujcif;jzpf\/ jyD ; awmY . [d e f ; ol Z mq,f w ef ; atmif j yD ; wuú o k d v f
wu,fawmY OD;xGef;vSdKifESifYa':pdefjrndKwkdYzufu pwif a&mufcsdeftxd aumif;ausmfq,fwef;ratmifcJY/ ESpfESpfyJajzjyD;
pum;urf;vSr;f cJjY cif;jzpfygonf/ qufrajzawmY/ [de;f olZmtwGuf txifao;p&mjzpfco YJ nf/
OD;[de;f pHEiS aYf ':xm;&Dwu Ydk vnf; oifaY vsmaf omtae txm;rkYd aumif;ausmfu q,fwef;atmifp&mrvkd? olYrdbrsm;
vufccH BYJ uonf/ vkyif ef;awGuq dk ufvyk &f EHk iS Yf oloal X;jzpfonf[k ajymcJo Y nf/ bGUJ &
onfrQom jzpfygonf/ vlo&d iS Bf um; apYpyfaBumif;vrf; awmYa&m b,favmufaumif;pm;rSmvJ? avmurSm ta&;BuD;wm u
xm;BuwmrsdK;r[kwaf o;yg/ 'guvnf; [de;f olZmq,fwef;atmif aiG . qk d a ompum;rsd K ;ajymum ol q ,f w ef ; ratmif w muk d
jyD; pD;yGm;a&;wuúov dk qf ufwufaeí [de;f olZmbGUJ &jyD;rS r*Fvm tjypfr[kwo f nfo Y zG,f zk;H zdcaYJ y\/ xkpd um;vk;H rsm;uyif [de;f olZm
udppö pD Ofrnfqu dk m a&TUqkid ;f xm;Bujcif;jzpfonf/ tzkYd aumif;ausmfudk txiftjrifao;p&mjzpfapcJjY yefonf/
[de;f olZmuawmY onfupd u ö dk tav;teufrxm;cJaY cs/ jyD;awmY .&Sad o;onf/ [de;f olZmzufu olrcH,cl suf ukd
]]'gyJaemf .ukad umif;ausmu f , dk yl gYr,fvYdk orD;uwd ray;bl;? rdbrsm;tm;jywfjywfom;om;ajymum aumif;ausmfESifYudpöukd

aEGwrmef 41 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
twif;tusyfrpDpOfzaYdk jymqkx d m;aomfvnf; .aumif;ausmf uawmY
[def;olZmukd tykdifwGufaejcif;jzpfonf/ [def;olZmbGJ&jyD; vQif ( 2 )
...[def;olZmESifYol r*FvmaqmifBurnf[k jrdKUay:u [de;f olZm &efuek w f uúov dk uf jdkyefa&mufonfu Y mvwGif vnf;
taygif;toif;rsm;Bum;rSm pum;twnfvkyfajymxm;onfukd ukOd uúmonf {nfo Y nfwpfa,muftjzpf [de;f olZmaeaom taqmifudk
[de;f olZmjyefBum;&onf/ a&mufvmcJaY vonf/
'gYxufqkd;wmu .[def;olZmwuúokdvfwufzkdY &efukef &kH;udpöjzifY &efukefukdrBumcPvm&aomukdOuúmonf
oGm;csed rf sm;wGif blwm&kt H xdvu dk vf mum txkyBf u;D ?txkyif ,f rsm;jzifY &efuek af &mufwidk ;f [de;f olZmqD 0ifvnfwwfonf/
vufaqmifypönf;wayGUwykdufBuD;ukd vla&SUola&SUrSm yÖPm &efuek &f ;Hk csKyfrmS oifwef;wpfcw k uf&í uk. Od uúm &efuek w f iG f
,lívmay;wwfjcif;jzpfonf/ olu Y , fdk o
f l [de;f olZmukyd idk w
f ,faygY av/ ok;H vcefqY ufwu dk &f adS ecsdewf iG af wmY .oifwef;jyD;csdef naecif;wkid ;f
[d e f ; ol Z meJ Y o l e J Y t aetxm;[m 'D v d k & S d w ,f v k d Y vl a wG a &S U rS m ukOd uúmonf [de;f olZmukv d mawGw Y wfjyefavonf/
0HBY uGm;vku d jf cif;yifjzpfawmYonf/ xdktcgrsm;wGif tif;vsm;uefab;wGif vrf;avQmufum
[de;f olZmrSm&Suv f eG ;f vkYd aemifwiG f &efuek jf yefrnf&Y ufudk bl;oD;ausmfqidk f xkid &f if;jzifv Y nf;aumif;? t"dywdvrf;ay: vrf;
BudKrajym&JawmYyJ wdww f w
d jf yefomG ;&wwf\/ avQmufBu&if;jzifYvnf;aumif; tcsdefjzKef;um pum;vufqkHus
[def;olZmESifY ukdaumif;ausmfwkdYtajctaeu þrQom wwfBuavonf/ &Hzef&cH gwGif [de;f olZmab;rSm rde;f uav;azmf
jzpfygonf/ oli,fcsif;wpfa,mufygvmwwfaomfvnf; . wpfcgwpf&HawmY
[d e f ; ol Z mzuf u tav;teuf r xm;cJ Y ESpaf ,mufwnf;avQmufjzpfBuygonf/
aomfvnf; . xkt d acgufu oifwef;jyD;vk&Yd efuek jf yefcgeD;wGif ukOd uúm u
ukad umif;ausmEf iS Yf olrY cd ifa':pdejf rndKwkYd url [de;f olZmukad rwÅm&Sad Bumif; zGi[ Yf oGm;cJyY gonf/
[de;f olZmukt d ykid w
f u G x f m;cJBY uonf/ [de;f olZmu wwd,ESpaf usmif;ydw&f ufa&mufrt S ajzay;
xko d -Ydk tykid w f u G xf m;cJrY KS rsm;onf . rnf[kjyefajymvkdufonf/ wu,fawmY [def;olZmrSm tajz&SdjyD;
aemif w G i f . . rd o m;pk t vk d u f &ef n d S K ; jzpfygonf/ olrtaejzifY ukOd uúmtay:rSm wdr;f nTwrf yd gjyD/ ukOd uúm
xm;avmufp&m jyóemBuD;jzpfvmvdrfYrnf[k wGif rufavmufp&m "eOpömr&Sdaomfvnf; &kd;om;onf/ ynm
xkdpOfu [def;olZm rxifrdcJYygay/ wwfonf/ tvkyw f iG f wufvrf;&So d nfqadk om*kPyf 'k rf sm;uawmY
+++++ &Sad eygonf/
xkt d acgufu &ef . uek rf jyefcif tdrrf mS bk&m;uk;d qlvyk f awmY [de;f olZmcH,cl sufuvnf; &Si;f ygonf/ olrwGif pnf;pdrf
[de;f olZmu ukOd uúmukzd w d v f u dk of nf/ OpömjynfpY jHk yD;jzpfí 'gawGudk rrufarmay/ &ifxrJ o S efo
Y ef&Y iS ;f &Si;f
rdbrsm;ESiu Yf Odk uúmukv d nf; rdwq f ufay;cJyY gonf/ cspf&aom tcspfppfuo dk m [de;f olZmu vkv d m;ygonf/
onfvkdESifY . 'kwd,ESpfausmif;ydwf&uf jrdKUtjyefwGif onfvkdESifY wwd,ESpfausmif;ydwf&uf jrdKUtjyefwGif
ukOd uúmESi[
Yf ed ;f olZmwkYd &if;ES;D rSKpcJjY cif;jzpfyg\/ ukOd uúmarwÅmukd wkjYH yeftajzay;jzpfcaYJ vonf/
_____ jrdKUrSmawmY [def;olZmwkdY odkokdodyfodyfyif aecJYBuyg\/

aEGwrmef 42 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
ukad umif;ausmEf iS aYf ':pdejf rndKwkzYd ufu odomG ;rSmpk;d &draf omaBumifY yif/ tvku d sqk;H jzwfzYdk ajymxm;zl;wm&Sw d ,f? rdbawGoabmwlatmif
ararwku Yd vnf; ukOd uúmESit Yf ajctaeuko d v d Qif ukad umif; ausmEf iS Yf olZmwkBYd udK;pm;&kaH ygYarmif}}
ZGwpf pD OfwmrsdK; vkyrf vmbl;vkYd rajymEkid b f ;l r[kwv f m;/ ]]rdbawGoabmrwl&ifaum . olZm armifYaemufukd
[de;f olZmuawmY ukad umif;ausmfEiS o Yf rl ukd ESpzf ufrb d u vku d &f &J UJ vm;[if}}
oabmwlrQxm;onfYtaetxm;ukd ukdOuúmodatmif ajymjy ]]vku d &f yJ gw,farmif? 'gayr,fY tJ . 'v
D kd rdb&ifudk pkuH efjyD;
xm;cJyY gonf/ cspf o l a emuf v k d u f & wJ Y t ajctaersd K ;uk d ol Z mb,f a wmY rS
onfvEdk iS Yf tajctaerSeu f dk ukad umif;ausmfa&m? rdbrsm; ta&mufrcHb;l armif}}
yg rodatmif oko d 0dk u
S 0f u
S af eEkid cf BYJ uygonf/ ]][if .olZm&,f}}
cspfowl b Ydk m0aysmf&iT rf KS ukad wmY ukOd uúm &efuek u f adk &muf ]]armifuvJ tawG;vGaJ ejyefjyD? olZmu armifeo YJ Zl mYudk
vmonfYtcgrsm;rSom wuúokdvfywf0ef;usiftwGif; vSnfYvnf azazararwkdYoabmwlwJYtxd BudK;pm;r,f? rdbawGukd,fwkdif
oGm;vm&if;jzifY cHpm;cJBY uavonf/ oabmwljyD;ay;pm;&wJYtaetxm;rsdK;jzpfatmifvkyfr,fvkdY ajym
]]olZmYtaBumif;ukdawmY armiftm;vkH;odxm;jyD? armifY wmygarmif&UJ }}
taBumif;vnf; olZmYuadk jymjyygOD; armif}} ]]awmfygao;&JUAsm? rdb&ifupdk u Hk efjyD; armifaY emufrvku d f
]]armift
Y aBumif;u bmrStqef;wBu,fr&Syd gbl;olZm &,f? Edik bf ;l qkad wmY armifu pdwyf o l mG ;wm}}
omrefb0rsdK;ygyJ? olZmwkv Yd dk 0HBY uGm;p&m"eOpömvnf; r&Syd g bl;? ]]armif&,f .armifrY b d awGuvnf; vlBuD;vlaumif; awGy?J
armifrY bd awGu tv,fwef;jyausmif;q&mawGyg? azaza&m arara&m ausmif;q&mqkdwJY*kPfuvnf; rao;ygbl;armif? armif wkdY
ausmif;q&mawGy}J } rdom;zom;yDyv D mawmif;aygY? oabmwl&rSmaygYarmif}}
aemuf w pf a eY r S m . uk d O uú m u ol Y r d b awG " mwf y k H u k d ]]olZmYrdbawGu ukdaumif;ausmfwkdYeJYajymqkdxm;wmukd
,lvmjyonf/ rsufEmS ysufcyH gYrvm;olZm&,f}}
]]azazYemrnfu OD;cspw f if? ararYemrnfu a':jird ;f &if wJ?Y ]]tkd . w&m;0ifapYpyfaBumif;vrf;xm;wmrSr[kwfwm?
ESpaf ,mufpvk;H anmifO;D jrdKU tv,fwef;ausmif;wpfausmif; u oifaY wmfr,fxifvYdk vlBuD;csif;uwday;xm;&kaH vmufyg? azazu
tv,fwef;jyq&mawG? armifYukdanmifOD;jrdKUrSmyJarG;wm? armif olZmYpw d w f idk ;f usqk;H jzwfzcYdk iG jYf yKxm;jyD;om;ygqk?d ukad umif;ausmf ukd
bGUJ &cJw
Y mu rEÅav;wuúov dk rf mS wufjyD; bGUJ &cJw Y mygolZm? bGUJ &jyD; 'gavmufxnfw Y uG af ep&mrvkyd gbl;armif? uJygav . 'gawG ukd BuKH&zkYd
rS &efukefqif;vmjyD;tvkyf&SmawmY bPfu ti,fwef;t&m&Sd tcsd e f v k d y gao;w,f a rmif & ,f ? awG U &wk H ; tcsd e f r S m aysmf a ysmf
pmar;yG0J ifajzjyD; tvky&f wmav? olZmwkjYd rdKUrSm armifY zwfpyf pYdk wif yg;yg;aeprf;yg? armifom armifYrdbawGukd ckuwnf;u BudKjyD;
uswmygyJoZl m? b,fvv dk o J Zl m? armifeo YJ Zl mYudk olZmYrb d awGu today;xm;ESiYf aemf}}
oabmwlygYrvm;}} ]]aumif;ygjyDoZl mav;&,f}}
]]araruawmY wm;rSmtrSeyf ?J araru a':pdejf rndKwkYd _____
uku d wday;xm;wmukd wefz;dk xm;w,fav? azazuawmY 'gavmuf
wpf,lroefygbl;armif? olZmYukdvnf; tdrfaxmifa&;rSm olZmY

aEGwrmef 43 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
igYorD;ukv d nf; tjypfwifraeeJaY wmY? orD;vnf; bGUJ &ynmwwf
wpfa,mufjzpfaejyDy?J ol[ Y molpOf;pm;wwfygw,fav? armifOuúm
( 3 ) qkwd mvnf; vlaumif;wpfa,mufqw dk m wko Yd x
d m;wmyJ}}
onfvkdESifY .[de;f olZm bG&YJ oGm;onf/ ]]vluaumif;ayr,fY aiGr&Sdbl;av ukd[def;pH? 'gvnf;
[de;f olZmbGUJ &onfEY pS w f iG f ukOd uúmvnf; &m;xl;wk;d onf/ xnfw Y u
G Of ;D ? armifaumif;ausmfu olrY b d awGtarGut dk uke&f r,fY
'kw, d BuD;Buyfa&;rSL;&mxl;rS BuD;Buyfa&;rSL;&mxl;okw Yd ;dk jriS cYf &H onf/ uav;? olaX;avmif;}}
&mxl;vnf;wk;d ? þjrKd UwGiw f m0efxrf;aqmifco YJ nfrmS vnf; ]][-yku d q f u
H igwkrYd mS &Sjd yD;om;yJ? igwkt Yd arGvnf; igYorD;
ok;H ESp&f jdS yDrYdk tjcm;jrdKUukad jymif;&ifajymif;&awmYrnfqu dk m ukOd uúmu wpfa,mufwnf;cHpm;&rSm? vif,rl S ygvmr,faY iG bmrufp&m &Sw d ;Hk }}
vufxyfzyYdk q l mvmavonf/ ]][if; ajrS . mufay;? ajrSmufay;? awmfu ajrSmufay; ae}}
[de;f olZmvnf; rdbrsm;ukzd iG aYf jym&awmYonf/ ]]igu ajrSmufay;aewmr[kwyf gbl;rxm;&D&,f? orD;rSm
zcifBuD;OD;[de;f pHu jyif;jyif;xefxefrajymaomfvnf; rdcif olESpfoufwJYvl&Sdvnf; ,lygap? armifaumif;ausmfukd rcspfcif
a':xm;&Du uefu Y uG af vawmYonf/ rESpof ufyJ aygif;aevkYd wko Yd rD;yJ wpfoufv;Hk pdwq f if;&Jae&rSm aygY?
]]rjzpfbl;orD;? ararwkdYu rpdefjrndKwkdYukd uwday; aiG r suf E S m wpf c k w nf ; Bunf Y v k d Y r jzpf b l ; avrxm;&D ? aiG a wG
xm;jyD;om;}} ukdufpm;vkdYr&ygbl;uGm? wkdYrSmvnf; aiG&SdjyD;om;[mukd? acwf
]]orD;ukdaumif;ausmfukdarwÅmr&Sdbl;arar? ukd,frcspf vli,fawGudk csKyfcs,fzrYdk BudK;pm;eJrY xm;&D? wkaYd cwferYJ wlb;l uGUJ }}
Edik w
f v YJ w l pfa,mufeaYJ wmY wpfoufv;Hk raeyg&apeJaY rar&,f}} [de;f olZmu em;vnfrKS &Sv d eG ;f vSaomzcifBuD;ukd aus;Zl;
]]cufwmyJorD;? ararwkYd rpdejf rndKwku Yd dk rsufEmS ysuf& wifpmG Bunfv Y u dk af vonf/
vdrrYf ,f? tcifrifysuf&vdrrYf ,f? armifaumif;ausmfuvnf; vl ]]uRefrawmY rpdejf rndKwku Yd dk b,fvrdk sufEmS jy&rSe;f awmif
vdrm® av;wpfa,mufygorD;&,f}} rodawmYygbl;awmf}}
]]tkd .arar&,f? orD;olYukdrcspfEdkifygbl;qkd}} +++++
]]cspfwmrcspfwmawGu aemifawmYvnf; tvum;ygat? ]]tJ'gyJarmif azazu . olZmwkzYd ufrmS &yfwnfay;cJyY g w,f?
avmurSmta&;BuD;wmu csrf;csrf;omomae&zkyYd o J rD;}} azazu acwftjrifacwftawG;&Sw d YJ vlBuD;wpfa,muf ygarmif}}
]]ararajymwmukdorD;rjiif;ygbl;? wu,fvkdY orD;rSm [def;olZmu azaz olrzufrS&yfwnfay;onfYtwGuf
cspo f rl &Scd &YJ ifawmY ukad umif;ausmu f dk vufc&H ifvufcrH rd mS yg? tckawmY tqifajyoGm;aBumif;ukd ukOd uúmtm; jyefajymjyvku d o
f nf/
orD;rSm cspf&r,fv Y &l adS ejyDav}} ]]a,mu©rBuD;u w,f[w k yf gvm;}}
]]tJ'guku d orD;rSm;wmaygY? armifaumif;ausmfeYJ rdbawG ]]uJyg- tJ'gxm;ygOD;? azazBum;0ifay;vkYd olZmwku Yd pd ö
upDpOfxm;rSe;f od&ufeYJ cspfox l m;wm orD;rku d w
f m? orD;rSm;wm}} ajyvnfwefoavmufajyvnfoGm;jyDarmif? armifYrdbawGac:jyD;
[de;f olZmESiaYf ':xm;&DwYdk tajctwifjzpfcBYJ uonf/ awmif;&rf;zku Yd pd oö m armifppD OfayawmY}}
zcifBuD;OD;[de;f pHu Bum;0ifazsmif;zscJyY gonf/ _____
]]uJ-rxm;&D? ckraS wmY rxl;bl;? rif;vnf; awmfawmY?

aEGwrmef 44 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
[def;olZmonf tdrftjyifukdrxGuf&JyJ tcef;xJrSyif
em;pGiaYf xmifae&\/
( 4 ) ]]&SioYf rD;u olu, dk w
f idk qf ,fwef;av;atmif bGUJ av;& awmY
anmifO;D jrdKUrS armifrY b d rsm;jzpfaomOD;cspfwifEiS aYf ':jidr;f &if b0if j rif Y a ew,f r S w f w ,f rxm;&D ? uRef r om;uk d a wmY
wkYd a&mufvmBuonf/ q,fwef;ratmifb;l aygYav? [kt d aumifu bGUJ &qkad wmY txifBuD;
bPfrSt&m&Sdrsm;? tjcm;Xmersm;rS jrdKUe,ftqifYt&m&Sd w,fxifygY? bGJU&qkdawmYaum bmrsm;txifBuD;p&m&SdvJ? vc
rsm;ESifY jrdKUrdjrdKUzwpfcsdKUukdac:vmum . ukdOuúmu [def;olZm av;wpfyaJ jcmufjym;rsm;? olv Y crsm; uRefrwkw Yd pfaeY0ifaiGawmif
rdbrsm;qDwiG f em;azmufawmif;,lcyYJ gonf/ r&Sdbl;? xGD-}}
r*FvmaqmifzkdYukdvnf; . armifYrdbrsm;&SdaepOf wpfcg ]]'Dr,frpdejf rndK? cifAsm;bmawGajymaewmvJ? uRefawmfY
wnf;pDpOfvu dk af vawmYonf/ orD;u cifAsm;om; bGUJ r&wJt Y aBumif;vnf; rajymzl;bl;? txif
+++++ BuD;ygw,f? txifao;ygw,fvnf; rajymzl;bl;? cifAsm;om;
[de;f olZmowif;u aeYnrqkid ;f yJ a':pdejf rndKwkt Yd okid ;f taBumif; bmqkb d mrSrajymzl;bl;Asm? ol[ Y mol olEpS o f ufwv YJ l
t0kid ;f ukd aygufBum;oGm;avonf/ eJ,
Y cl siv . zd ufuvnf; rdom;zom;yDyv
f Ydk [k D mawmif;vkYd . uReaf wmfwu Ydk
apYpyfjyD; aemufwpfaeYreuftapmBuD;wGif a':pdefjrndK ay;pm;vku d wf mAs? rqDrqkid f cifAsm;vm&rf;rae ygeJ}Y }
a'gESiaYf rmESiYf a&mufcsvmonf/ OD;[de;f pHu tdrcf ef;xJrx S u G v f mjy;D ajymvku d jf cif;jzpfyg onf/
]]b,fvv dk yk v
f udk w
f mvJ rxm;&D? uRefrom;eJaY jymqkx d m; ]]r&rf;ygbl;? r&rf;ygbl;? usKyfu rcHcsifvv Ydk majymwm yg?
wJYBum;u bmr[kwfwJY 0efxrf;tpkwfyvkwfeJYay;pm;vkdufwm usKyfom;ukdjiif;jyD; bmr[kwfwJY b,ft&yfom;rSef;rodwJYvlukd
&Siwf b
Ydk moabmvJ}} ,lvu dk w f m cHjyif;vGe;f vkv
Yd majymwmygawmf? 'Dr,f- uk[ d ed ;f pH? rxm;&D?
]]tk d . rpd e f j rnd K ? uRef r wk d Y a jymqk d x m;wmuvnf ; uRef r wk d Y u vnf ; &S i f Y w k d Y o rD ; xuf o mwJ Y r d e f ; ruk d uRef r
ajymxm;wmyJaygY&Sif? acwfuav;awGqkdawmYvnf; cufom; om;eJaY y;pm;jyr,f&iS ?Yf ay;pm;jyr,f? od&UJ vm;}}
vm;rpdefjrndK&,f? olwkdYu olwkdYtarmufuav;eJYolwkdY &Sif&JU? ]]rpdejf rndK? cifAsm;u jyKd ifyv JG yk af ew,frsm; xifae ovm;}}
uRefrwkdYi,fi,fuvkd rdbpDrHorQ emcHawmYwmrsdK;r[kwfbl;? ]]xifw,f? uRerf uawmY 'gukjd yKd ifyw JG pfcv k Ydk cktcsed f upjy;D
uRefrawmif;yefygw,f&iS &f ,f}} ,l q vk d u f j yD ? uRef r om;eJ Y , l r ,f Y r d e f ; r[m &S i f Y w k d Y o rD ; xuf
a':xm;&Du atmufuscHawmif;yef&mS ygonf/ tppomap&r,f&SifY? 'gyJ}}
a':pdejf rndKu olwo Ydk ud m© usw,f[, k BHk unfum ravQmY Ekid yf J ]]ay;pm;jyprf;ygAsm? BunfY&atmifvkdY? cifAsm;om;ukd
&efawGUvkcYd sn;f aeygonf/ bk&ifco YH rD;eJ&Y atmifay;pm;As? odvm;? [m;[m; .}}
]]b,fEY , S af wmf .uRefrom;vkd rdbtarGawGtukef &r,fY ]]tkd .ukd[def;pHuvJ .}}
ol a X;om;wpf a ,muf u k d r sm; jiif ; &w,f v k d Y ? [d k t aumif u a':pdefjrndKuawmY aqGUaqGUckefatmifpdwfqkd;jyD; jyefcs
bmt&nftcsif;awGrsm;&Sad evkv Yd ?J wpfvwpfyaJ jcmufjym;eJY vcpm; oGm;avawmYonf/
0efxrf;rsm;txifBuD;vk}Yd } +++++

aEGwrmef 45 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
xkdtcsdefrSpí a':pdefjrndKwkdYrdom;pkESifY rdwfaqGcef;jywf om;uav;rsm; uk, d 0f ef (7)v&So
d nft f iG f .
Y csdew
oGm;&ygawmYonf/ uHBur®mj*dK[fq;dk u 0ifa&mufvmcJjY cif;yifjzpfygawmYonf/
[de;f olZmESiuYf Odk uúmwkrYd *Fvmaqmifudk zdwBf um;aomf vnf; Bur®mqk;d uk,d al qmifvmolum; .
rvma&mufyg/ ]][def;}}rdom;pktay:wGif . &efoltjzpf wpfzufowf
armifESifYolZmwkdY 1988ckESpf? Ekd0ifvmv(20)&uf we*FaEG owfrw f m &efnKSd ;xm;aeaom .
S u
aeYrmS r*FvmaqmifjzpfcBYJ ujcif;jzpfonf/ a':pdejf rndKyifjzpfygawmYonf/
aemifESpf . 1989ckESpf onfvdktcsdefrSm [def;olZmwkdY _____
rdom;pkb0wpfckvkH; ajymif;jyefvSefypfvkdufovkd ajymif;vJoGm;
rnfuadk wmY [de;f olZm BudKwifrod&cdS yYJ gay/ ( 6 )
ukOd uúmESi[
Yf ed ;f olZmwkt Yd rd af xmifa&;rSm wpfEpS yf ifrcH cJyY g/ xkad eYu [de;f olZmonf atmufq;Hk xyf a&Txnfta&mif;
_____ cef;rBuD;\aumifwmwGif xkid af ecJo Y nf/
a&TqkdifxJrSmvnf; a&T0,f&efvmolrsm;? a&Ta&mif;&ef
( 5 ) vmolrsm;? a&Tyef;xdrt f yf&efvmolrsm;jzifY jynfu Y syfaeay\/
r*FvmaqmifjyD;aemuf ukOd uúmonf [de;f olZmwkt Yd rd rf mS [def;olZmrSm ukd,f0ef(7)vESifYrkdY ta&mif;aumifwmrSm
ajymif;aeonf/ yif j id r f j id r f o uf o uf x k d i f u m ta&mif ; 0ef x rf ; rd e f ; uav;rsm;
OD;[de;f pHu .tpk;d &tvkyrf x S uG jf y;D olyidk f yef;xdrf vkyif ef;ukd abmufcsmjzwfjcif;? a&Tcsed w f , G jf cif;rsm;ukd Bunf&Y KS ppfaq;aecJY onf/
0ifjyD;BuD;BuyfzkdYwkdufwGef;aomfvnf; ukdOuúmu olruRrf; usif? arara':xm;&DuawmY qkdiftwGif; [kdonfavQmufum
0goemvnf;rygaomtvkyu f dk rvkyv f ydk gqkud m jiif;y,fvu dk f onf/ {nfYonfrsm;ukdvnf; {nfYcH&if; 0efxrf;rsm;ukdBuD;Buyfay;vQuf
bPfrmS yif BuD;Buyfa&;rSL;tjzpfjzifY wm0efxrf;aqmifae cJyY g\/ &Syd gonf/
ukOd uúmESi[ Yf ed ;f olZmwkt Yd rd af xmifa&;rSm tqifajyaecJY yg\/ azazOD;[de;f pHvnf; tvnfxyf yef;xdrzf rdk q S if;vmum
vufxyfjyD; wpfvausmftBumwGif [de;f olZmüuk, d 0f ef aumifwmaemufwiG f yufvufuv k m;xkid af y:ü rSed ;f aeonf/
&Sv
d mcJo Y nf/ &k;H zGi&Yf ufjzpfí xkt d csdeüf ukOd uúm&k;H oGm;aeygonf/
uk, d 0f efv&ifv Y mcsdeüf tmx&maqmif;&ku d Bf unfo
Y nft Y cg xkdokdY . a&TqkdifxJwGif vltusqkH;tcsdef? rdom;wpfpk
uk, d 0f efrmS trTmuk, d 0f efjzpfaeaBumif;odc&YJ avonf/ wpfpw k pfpnf;wnf;&Sad ecsed rf mS rS a':pd . ejf rndKa&muf&v dS mjcif; jzpfyg\/
trTmyl;uav;ESpaf ,mufrmS a,musmf;av;rsm;jzpfaBumif; aemif . jyefawG;BunfYawmY onfvkdtcsdefrsdK;ukd wrif
vnf; odc&YJ onf/ a&G;cs,fvma&mufjcif;jzpfwmukd [def;olZmwkdY oabmaygufvm
a,musmf;av;ESpfa,muf trTmukd,f0efjzpfaBumif; od &ygonf/
vkud &f onfwiG f wpfro d m;pkv;Hk aysmfomG ;Buav\/ a':pdejf rndKwku Yd m;BuD;qkid af &SUrSm xk;d qku d v f udk uf wnf;u
onfvkdESifY .ukOd uúmESi[ Yf ed ;f olZmwkt Yd rd af xmifa&; wGif a':xm;&Da&m? [de;f olZmyg tHt Y m;oifo Y mG ;&ygonf/
taESmuft,Sut f cuftcJr&Sd at;csrf;pGmaevmcJ&Y mrS . um;ay:rS tjyKH;rsufESmjzifY 0ifYxnfpGmqif;vmaom

aEGwrmef 46 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
a':pdejf rndKukjd rifonfwiG f ykí d yif tHt Y m;oifo Y mG ;Buavonf/ ]]r0ifawmYb;l rxm;&D? uRefrajymp&m&Sv d v
Ydk mwm}}
a':pdefjrndKonf [def;olZm ukdOuúmESifYtdrfaxmifusjyD; a':pdefjrndKu a':xm;&Dpum;qkH;atmifyif rapmifYyJ
uwnf;u olwu Ydk tkd qufjzwfxm;cJjY cif;jzpfonf/ r*Fvmaqmif toHjriS í Yf ajymvku d o
f nf/
ukv d nf;rvm? vrf;awGUvQiaf wmif ESKwfrqufyrJ suEf mS vTo J mG ; onf/ ]]ajymp&m&SdvdkYrxm;&D? &SifwkdYtwGuf uRefrrSm pdwf
yG J v rf ; obif r sm;rS m qk H v Qif v nf ; a&S m if x G u f o G m ;wwf o nf raumif;vGef;vkdYyg? rdwfaqGcsif;qkdawmY pdwfraumif;ayr,fY
r[kwyf gvm;/ ajymxm;rSqjdk yD; vmcJ&Y wm? wu,fudk pdwrf aumif;ygbl;rxm;&D
OD;[def;pHuawmY . aumifwmaemufrSmxkdifaeonfrkdY &,f}}
a':pdejf rndKa&mufvmwmukd rodao;/ ]]bmrsm;ygvdrrYf pdejf rndK? &ifwek yf ef;wke&f v dS u
dk wf m&Si}f }
a':pdejf rndKaemufwiG f '&kid b f mu txkyBf uD;? txkyif ,f ]]trav; . uRefrajymwmBum;vkduf&if &SifYwkdY wpf
rsm;ukyd u dk uf m ygvmonf/ uk,
d v
f ;Hk wkeo f mG ;r,f? a&Tqidk w
f pfqidk vf ;Hk wkeo
f mG ;vdrrYf ,f rxm;&Da&U}}
a':xm;&Du &kd;om;olyDyD rac:EkdifrajymEkdifjzpfaeaom ]][if .}}
a':pdejf rndKukd jyKH;jyKH;&Ti&f iT af &mufvmwmawGUvku d &f í 0rf;omoGm; ]]ajym&rSmawmY pdwfraumif;ygbl;&Sif? uRefr yk*Hukd
avonf/ bk&m;zl;oGm;wmav? yk*HrSm &SifYorufOuúmeJYywfoufwJYowif;
]]aBomf .rpdejf rndK? b,fuvSnv Yf movJ? vmyg . vmyg}} awGBum;cJ&Y w,f}}
]]rxm;&Da& .tnmukb d &k m;zl;oGm;jyD; jyefvmcJwY m av? ]][if .}}
vufaqmifypön;f av;awGvmay;wm? txJtxd r0ifawmY ygbl;? ]]uRefrvkdufpkHprf;wmr[kwfygbl;? tvkdvkdodcJY&wmyg?
[J-Y armifv/S ypön;f awGay;vku d }f } uRefrjzifYpdwfraumif;vGef;vkdY [if; [if . ; .}}
a':pdejf rndKtoHu vko d nfxufyjdk yD; us,favmifaeav pdwrf aumif;bl;qkad omfvnf; a':pdejf rndKtoHu &Tiaf e
onf/ oGuaf eonf/
a':pdefjrndKtoHaBumifY qkdiftwGif;rSm&Sdaeoltm;vkH;u ]]bm .bmrsm;ygvdr}Yf }
vSnBYf unfv Y mBuonf/ ]]OuúmtaBumif;awGocd &YJ wmav}}
qkdifxJa&mufaeolrsm;xJwGif ]][def;}}rdom;pkESifY a':pdef a':pdefjrndKu toHukdykdus,fatmif jrSifYvkdufjyefonf/
jrndKrdom;pkwkdYtBudwftcJukd odxm;Buolrsm;vnf; &Sdaeonf/ a&TqkdiftwGif;&Sdvlrsm;tm;vkH; yg;pyfta[mif;om;jzifY a':pdefjr
jrdKUuav;uusOf;awmY jrdKUrsufESmzkH;vkdjzpfaeaom olaX;olBuG,f ndKukdai;BunfYaeBu\/ tvnfxyfyef;xdrfzkdrStvkyform;rsm;yif
rsm;jyóemukd odxm;Bujcif;yifjzpfygonf/ 0&HwmrSxu G uf m atmufuidk BYHk unfv Y mBuonf/
tm;vk;H u a':pdejf rndK [de;f a&Tqidk af &SUukad &mufvmjcif; ukd [de;f olZmvnf; ukOd uúmtaBumif;qkí d &ifxw d pf mG em;pGiYf
tHt Y m;woifjY zifY apmifBY unfaY erdBuav\/ xm;rdav\/
xkt d csdew .
f iG f a':pd ejf rndK\us,favmifaomtoH aBumifY ]]'D r ,f r xm;&D ? &S i f Y o ruf O uú m u ol a wmif ; pm;rsd K ;?
rSed ;f aeaomOD;[de;f pHvnf; vefEY ;dk oGm;av\/ u,fygrsKd ;awmY}}
]]vmyg txJ . 0ifygOD; rpdejf rndK&JU? tat;av;bmav; .}} a':pdejf rndK\us,af vmifaomtoH/

aEGwrmef 47 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
]]trav; .}} a':xm;&DvufxrJ S vufaqmifypön;f rsm; atmufuv dk w
G f
a':xm;&D\tmar!dwo f /H usukeof nf/ qkid 0f efxrf;rde;f uav;tcsdKU a':xm;&DqaD jy;oGm; \/
]][if .}} ]][m }}. ]][,f .}} ]]tkd .}}qko
d nfY toHaygif;pku
H ]]arar .arar}}
a&Tqidk x
f w
J iG f zk;H vTr;f oGm;avonf/ [de;f olZmaumifwmukvm;xkid rf S x&efjyifonf/ uk, d 0f ef
[de;f olZmrku d cf eJjzpfomG ;\/ t&ift
Y rmESirYf Ydk csufcsif;xvkrYd &/
]]olYtazu tElBuD;}} [de;f olZm ukvm;xkid rf x S jy;D aumifwmxJrx
S u
G rf nfjyif qJ
a':pdejf rndK\us,v f aS omtoH/ .
OD;[de;f pHonf yufvufuv k m;xkid af y:rSxvku d o
f nf/ ]]rr .rr? [krd mS .bbBuD; .bbBuD;vJomG ; jyD? BuD;BuD;qD
]]olt Y azu tElBuD;? tEl&u Hk ydk x Ydk m;&wm? olwt Ydk rsdK;u uRefrwko Yd mG ;ygr,f? bbBuD;ukd BunfyY grr}}
wpfrsdK;vk;H ElaeBuwm? tElawG? olawmif;pm;awGw}YJ } ta&mif;pma&;rav;u aumifwmaemufukdvufndSK;xkd;
]]awmfygawmY? awmfygawmY}} jy&if;ajymvku d rf S aemufuv
dk n
S BYf unfv dk &f m .
Y u
]]&SifwkdYod&atmif ajymjyxm;wmyg? OuúmrdbawGqkdjyD; OD;[de;f pHonf em;xifuv dk ufjzifaY xmuf&if; vJusomG ; av\/
'Duv dk udk v f mwJv Y ifr,m;uvnf; olyu dk q f aH y;iSm;vmav? olrY b d ]]azaz .azaz? trav; .vmBuygOD;}}
tppfr[kwfbl;? twkawG? olYtazt&if;u Elaewm? Ouúm [de;f olZmtem;ukad &mufawmY azazYrmS owdvpfaeav jy/D
tazt&if;u Elaewm? tEl&u Hk ydk x Ydk m;&wJY tElBuD;}} 0efxrf;rde;f uav;rsm;0kid ;f jyKpkvu dk af omaBumifY a':xm; &Du
]]tElvufeYJ a&Tcu G Ef KdS ufw,fqw dk m 'grS tppf? csuf c sif ; owd j yef v nf v monf / [d e f ; ol Z matmf o H a Bumif Y
tElUom;u . yef;xdrfzkdykdif&Sif? a&T qkdifykdif&Sif OD;[de;f pHowdvpfomG ;wmuko d v
d u dk jf yD; oluY ,kd o
f x
l ufyif pk;d &dro
f mG ;
&Siwf yYdk pön;f awGurdk ufarmjyD; . oku d w f ;l wmav? avonf/
&S i f Y o rD ; uk d vd r f , l w m? t E l v u f e J Y ]]nD;wkb Yd bBuD;ukBd unf?Y bbBuD;u aoG;wk;d &Sw d ,f? oGm;-
a&TcGufESdKufw,f-qkw d m 'grStppfy}J } wpfa,mufu q&m0efajy;ac:acsprf;? '&kdifbmac:oGm; jyD;
]]&Siw f t Ydk vdrcf v
H u
dk &f wm? &Siw f o Ydk u dk w f ;l cHvu dk &f wm? tElUom; a'gufwmrsdK;0if;ukyd ifcY }YJ }
yk d i f ; vk H ; aumif ok d u f w l ; wmuk d &S i f Y o rD ; cH v k d u f & wm? 'gawG a&Tqidk wf pfcv
k ;Hk a,muf,ufcwf vSKyf&mS ;oGm;avawmY \/
uRerf odc&YJ wmukd zk;H rxm;csiv f Ydk apwemeJv Y majymwmygrxm;&D &,f? _____
r,kH&ifvnf; ukd,fYorufukd,f jyefar;BunfY? ppfBunfYOD;aygY?
uRefrjyefr,faemf .t[if; .[if; .}}
tm;&atmifajymtjyD;wGif . a':pdefjrndKu um;qDokdY
ausmYarmYpGmavQmufvSrf;oGm;um um;wHcg;ukd ]]*sdrf;}}ueJ ydwf
vku d af vawmYonf/
]]trav; .orD; .orD;a& .jzpf&avorD; av;&,f?
uk, d u f sKd;enf;ygaygYvm;? uk, d u f sdK;enf;ygaygYvm; orD;&JU}}

aEGwrmef 48 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
rcsdwifuJtoHBuD;jzifYajym&if; pum;qkH;atmifyifrajym
Ekid af wmYyJ . OD;[de;f pHZufusKd;usoGm;avawmYonf/
]]trav; . uk[ d ed ;f pH&UJ ? tjzpfq;dk vScsnfvm;? &Sif umqD;
( 7 ) umqD;vkyfay;aeus &SifYorufu &SifYukdowfvkdufjyD? Ouúmu
a'gufwmrsdK;0if;a&mufvmawmY OD;[def;pHtajctaeukd &Siu Yf o
dk wfvu dk jf yaD wmY}}
tm;r&í aq;&kw H ifcidk ;f vku
d o
f nf/ _____
a&Tqkdifukd csufcsif;ta&mif;ydwfypfvkdufum qkdifwHcg; ( 8 )
tdrw
f cH g;rsm;ukad omYcwfí OD;[de;f pHudk aq;&kyH &Ydk awmYonf/ ]]&SirYf sufEmS ukd uRefrrjrifcsifb;l ? &Six f u G o
f mG ;yg}}
aq;&kt H a&mufwiG f owd&vmaomOD;[de;f pHu ajym\/ ]]olZm .olZm&,f .armif&Sif;jyyg&apOD;}}
]]armifOuúmb,frmS vJ}} ]]&Si;f jyraeeJ?Y &Siu f ,
dk wf idk 0f efcjH y;D jyyD ?J &Sit Yf az[m tElqw dk m
]]vkud v f mygvdrrYf ,fazaz? &k;H ujyefra&mufao;vkyYd g}} &Sif0efcHvkdufjyDyJ? &SifwkdYtrsdK;u tElrsdK;? &Sif uRefr tdrfay:u
]]armifOuúmukad c:ay;prf;? azazar;r,f}} qif;oGm;yg}}
ukdOuúmukd wpfa,mufuoGm;taBumif;Bum;ojzifY &kH; ]]olZm .tElvkdY &ifY&ifYoD;oD;rokH;ygeJYuG,f? ukd,fa&jym;
qif;csdefrwkdifcif ukdOuúmtdrfjyefvmonf/ tdrfjyefta&mufwGif a&m*gonfyg? uk, d t Yf azu uk, d af &jym;a&m*gonfyg olZm&,f}}
taBumif;pku H dk oloo d mG ;avjyD/ ]]bmxl;ovJ? tEl[m tElygyJ? ElwmElwmyJaygY? &SifY
ukOd uúmrsufEmS ysufaeaomfvnf; b,fou l rS bmrSrar; tazt&if;u tEl&kHa&mufaew,fqkdwmvnf; wu,fyJaygY?
ao;/ OD;[def;pHtac:vTwfvkdufonfYtwkdif; aq;&kHukdvTwfvkduf [kwv f m;}}
avonf/ ]]a&m*gonfrkdYvkdY ukd,fa&jym;a&m*gonfpcef;ukdykdYxm;&
aq;&kw H iG f OD;[de;f pHa&SUokYd ukOd uúmta&muf . ygw,foZl m? tEl&v Hk Ydk rac:ygbl;? tElrsdK;qkw d mvnf; r[kwyf gbl;?
]]armifOuúm}} armifw[ Ydk m olawmif;pm;rsKd ;&k;d ? u,fygrsKd ;&k;d vnf; r[kw&f ygbl;uG,?f
]]OD;av;}} taz jzpf&wmvnf; 0#femuHemyg? 0#f&v dS jYkd zpf&wm ygolZm&,f?
]]pdejf rndKajymoGm;wJpY um;awG rif;Bum;jyD;jyDvm;}} taz[m armifwkdYukd yef;&Hvkyf&if; vkyfukdifauR;arG; cJYygw,f?
]][kwu f yYJ gOD;av;}} uk d , f a &jym;a&m*gjzpf v mawmY rwwf o myJ uk d , f a &jym;
]]pdejf rndKajymoGm;wmawG[m trSeaf wGyv J m;}} a&m*gonfpcef;ukd ykx Yd m;vku d &f w,f? tJ'gygyJoZl m}}
]][kwf-[kwfuJY? uRefawmfYtaz[m ukd,f .ukd,fa& ]]&Siu Yf adk rG;cJw Y t YJ arua&m}}
jym;a&m*gonfqw dk m . [kw-f [kwyf gw,fO;D av;}} ]]taru taza&m*g&jyD; rBumcifyJ qk;H oGm;w,f}}
]][if . rif; . rif; .}} ]]'geJyY &J iS uf uRerf uk&d zkYd rdbqkjd y;D . ausmif;q&m vifr,m;ukd
OD;[de;f pHu ukOd uúmukd rsufv;Hk BuD;tjyL;om;jzifBY unfu
Y m yku
d qf aH y; iSm;vmwmaygYav}}
acgif;u acgif;tk;H ay:rSBuGvmonf/ ]]r[k w f b l ; ? r[k w f b l ; ? armif Y u k d ' D v d k r pG y f p G J e J Y o l Z m?
]]rif; .rif;uGm . &ufpuf .}} a':pdefjrndKajymorQ r,kHygeJY? OD;cspfwifeJYa':jidrf;&ifu armifYukd

aEGwrmef 49 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
arG;pm;xm;wJY arG;pm;rdbawGyg? armiftrSet f wkid ;f tuket f pif ]]olZm owd . xm;ygOD;olZm&,f? pdwv f u dk rf mefyg rajymygeJ?Y
ajymjyygawmYr,f . ol Z mY r S m uk d , f 0 ef B uD ; eJ Y a v? pd w f u k d a vQmY y gol Z m&,f . .
]]armift
Y az a&m*g&jyD; a&m*gonfpcef;ukd ykv Yd udk &f w,f? uk, d 0f efux dk cd u kd yf gYr,f}}
armift Y arvnf;qk;H oGm;w,f? armifu Y t
dk &yfxu J rdbrJaY usmif;ukd ]]&Sit Yf ylrygygbl;? uRefr&Siu Yf rdk jrifcsifawmYb;l ? &SirYf sufEmS
ykaYd y;Buw,f? rdbrJaY usmif;rSm 2-ESpaf ejyD;rS OD;cspfwifeaYJ ':jidr;f &if ukjd rif&&if uRefrpdwef mw,f? azaztaoqk;d eJaY o&wm &SiaYf Bumif?Y
u armifYukdpmcsKyfpmwrf;eJYarG;pm;cJYwmyg? OD;cspfwifwkdYuvnf; &Siu f Refra&SUu xGuo f mG ;ygawmYuOdk uúm}}
tazwkeYd YJ &yfaqG&yfrsKd ;awG? e*ku
d wnf;u odBujy;D om;yg? OD; cspw f if? ]]oGm;ygr,folZm? oGm;ygr,f? olZmrjrifcsif&if armif
a':jid r f ; &if a us;Zl ; eJ Y armif y nmwwf c J Y & w,f ? 'D t ajc oGm;ygYr,fu, G }f }
taea&mufc&YJ w,f . +++++
]]OD;cspfwifwuYdk dk ckryS u dk q
f aH y;iSm;vmw,fqw dk m b,fvdk OD;[def;pHtokb&uftwGif;rSmyif ukdOuúmtdrfay:rSqif;
jzpfEikd rf mS vJoZl m? armifrY b d awGtaBumif;ukd olZmodcsifw,fqw dk ;Hk cJY&onf/ tjyD;tykdifqif;zkdY ukdOuúmr&nf&G,fyg/ [def;olZmonf
u armif olw"Ydk mwfyu Hk jdk ycJzY ;l w,fav? jyefpOf;pm;BunfyY gOD;? ckrS tcspfBuD;í trsufBuD;aejcif;omjzpfonf/ aoG;at;oGm;csdefwGif
tuGuf&kdufjyD;pDpOfvmwm r[kwfygbl;olZm&,f? OD;cspfwifwkYd tusdK;taBumif;&Sif;jyíem;vnfrSK,lrnf[k ukdOuúmu &nf&G,f
armifu Y adk rG;pm;xm;wJpY mcsKyfpmwrf;awGvnf; jyEkid yf gw,foZl m}} xm;onf/
]]bmyJjzpfjzpf .uRefr &SifYukdrowDawmYbl;? 'gawGukd OD;[def;pHtokbokdY ukdOuúm\arG;pm;rdbrsm;jzpfaom
tpuwnf;u bmvkzYd iG rYf ajymovJ? 'g &Sirf &k;d om;wmyJ}} OD;cspw f ifEiS aYf ':jird ;f &ifwaYdk &mufvmBuao;onf/ OD;cspw f ifwu Ydk vnf;
]]armifYtjypfygyJolZm? armifzGifYajymzkdYBudK;pm;ygw,f? [de;f olZmtxiftjrifvaJG eonfu Y pd u
ö dk &Si;f jyzkBYd udK;pm;Bu ao;onf/
armif&SufvkdYzGifYrajymrdwmyg? 'gayr,fY . armif wpfoufvkH; [de;f olZmua&m? a':xm;&Duyg OD;cspfwifwu Ydk dk tawGUrcH
jrdKodyfxm;zkdYr[kwfygbl;olZm&,f? wpfcsdefrSm olZmYukd armifzGifY cJyY g/
ajymjyrSmyg}} _____
]]bmvJ? &SifYukdrcGJEkdifatmif csnfjyD;wkyfjyD;jzpfrS &Sifu
ajymrSmaygYav? bmyJjzpfjzpf .uRefr &SifYukd&GHoGm;jyD? azazao
&wmvJ&iS aYf Bumif}Y }
]]olZm&,f .}}
]]azaz[m uRef r &S i f Y u k d , l r ,f q k d a wmY rwm;&S m bl ; ?
ararYuv dk nf; azsmif;zscJw Y ,f? a':pdejf rndKvmjyD;&efawGUwmawmif
&SizYf ufu&yfwnfcw YJ ,f? azaz[m em;vnfrKS &Sw d v
YJ Bl uD;wpf a,muf?
uRefrtazvkd olawmfaumif;BuD;ukd aoatmifowfwm &SifyJ?
&SifYrsufESmukd uRefrrBunfYcsifawmYbl;? &Sif uRefrtdrfay: u
qif;oGm;yg}}

aEGwrmef 50 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
]]uRerf orD;oabmuawmY &Si;f aeygjy?D vlBuD;awGudk vnf;
tm;emygw,f? uRefroabmuvnf; armifOuúmukpd w d ef m rdw,f?
( 9 ) olwcYdk si;f aygif;zkq
Yd w dk m b,fenf;eJrY S rjzpfEikd af wmYygbl; &Si?f a[m'DrmS
OD;[def;pH&ufvnftjyD;wGif ukdOuúm [def;olZmqDokdYoGm; [de;f olZmu uGm&Si;f pmcsKyfuadk wmif vkyx f m;jyD; ygjyD? pmcsKyfay:rSm
a&mufum &Si;f jycJyY gao;onf/ vufrw S x f ;dk ay;zkyYd gyJ}}
[de;f olZmu vufrcHcaYJ cs/ ]]uRefawmfxkd;ray;Edkifbl;a':a':? uRefawmfYrSm bmrS
]]&Sif uRefruk&d atmif,cl w YJ m uRefrwkpYd nf;pdrOf pömawG ukd tjypfr&Sdbl;? [def;olZm[m uRefawmfcspfcifESpfoufvkdY,lxm;wJY
rufarmvkYd tuGuq f ifjy;D BuHpnfcw YJ ,fqw dk m uRerf odygjyD ukOd uúm}} uRefawmfrY ed ;f r? uRefawmfumG ray;Ekid b f ;l }}
[de;f olZm\pGypf cJG sufrsm;um; &ufpufjyif;xefvaS cs\/ ]]wpfzufurS rif;ukd rcspfcifrESpfoufawmYyJuG,f? [def;
]]&SiwYf pfouf rjrifz;l cJw Y yYJ pön;f awG uRefrqDrmS &Sad eawmY olZmu rif;ukd pdwef maew,f? iguvnf; rif;rsufEmS ukd rBunfY
uRefrukd r&&atmif ,lcw YJ ,fav? &SiaYf emufaBumif;ukd &Si;f rjy csifawmYbl;? vlBuD;awGudkawmY tm;emyg&JU? apYpyfay;zkdY quf
cJw
Y muku d &Sirf &k;d om;vkaYd ygY? &Si[ f m ykid ;f vk;H yJuOdk uúm}} rBudK;pm;apcsib f ;l ? pmcsKyfay:rSmom vufrw S x f ;dk ay;cJyY g armif Ouúm}}
]]olZm? armifeJYolZm[m cspfvkYd,lcJYBuwJYcspfolawGyg ]]rxkd;ay;Ekdifbl;a':a':? rxkd;ay;Ekdifbl;? uRefawmfYukd
olZm&,f? armifuvnf;olZmYucdk spw f ,f? olZm armifu Y cdk spw
f m vnf; oleaYJ wGUcGiaYf y;yg? uRefawmf [de;f olZmeJn Y ySd gYr,fa':a':}}
armif o d y gw,f o l Z m? jyóemuk d acgif ; at;at;xm;jyD ; ]]rif ; wk d Y c sif ; nd S B ujyD ; om;yJ u G , f ? igjywf j ywf a jymr,f
qkH;jzwfygolZm&,f? olZmarmifYukdpdwfemaewm a':pdefjrndKajym armifOuúm? igwku Yd rif;ukd uk, d af &jym;a&m*gonfom;rkv Yd Ydk &Gw
H ,f
oGm;wJpY um;awGaBumifyY g? ab;pum;aBumifY uk, d t
Yf rd af xmifu, dk f uG,?f rif;taza&m*gjzpfwm rif;rSm tjypfr&Srd eS ;f odygw,f? 'gayr,fY
tysufcaH wmYrvkv Yd m;olZm? pOf;pm;ygOD;}} rif;taza&m*gonfjzpfaewmu jzpfaewmyJ? rif;rSm vnf;
]]pOf ; pm;p&mrvk d a wmY y gbl ; ? ab;pum;qk d w mvnf ; 'DaoG;rygbl;vkaYd jymEdik rf vm;? wkt Yd rsKd ;xJrmS rif;ukd r&Sd apcsiaf wmYb;l ?
wu,f[kwfvkdYjzpfvmwJYpum;yJ? olajymwmawGrrSefbl;vkdY &Sif ygvmwJv Y Bl uD;awGuw dk idk w
f nfjyD; uRefrajymvku d f yg&JU? uRefrtdrrf mS
jiif;Edik of vm;? tkd .bmyJjzpfjzpf uRefrtazao&wm[m &SiaYf Bumif?Y a[m'DuarmifOuúmukd b,fenf;eJYrS vufrcH EkdifawmYygbl;&Sif?
&S i f Y t aBumif ; awG o d & vk d Y pd w f q if ; &J j yD ; ao&wm? azazY uRerf orD;vnf; arG;cgeD;zGm;cgeD;aejy?D orD;ukd pdwrf qif;&Japcsiv f yYdk g?
taBumif;awG;rdwidk ;f &Siu Yf pdk w
d ef mw,f? uRefrtazowfwv YJ l ukd 'gygyJ}}
uRefrb,fvkdvkyfjyD; rsufESmcsif;qkdifvkdY&awmYrSmvJ? oGm;yg? rnforYdk Q ndES KdS if;vkrYd &cJyY g/
&Siof mG ;ygawmY ukOd uúm}} xkt d acgufwiG v f nf; ukOd uúm t&SK;H jzifY jyefvmcJ&Y ygonf/
+++++ _____
aemufwpfvavmuftBumwGif &kH;rSvlBuD;rsm;ukdac:um
ukOd uúma&mufvmjyefonf/
'DwpfcgawmY [de;f olZmu xGurf awGUawmYyg/
a':xm;&Dom vlBuD;rsm;udx k u
G af wGUjyD; {nfcY aH vonf/

aEGwrmef 51 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
odygw,f? ,lomG ;yg? ,lomG ;yg? wpf0ufr[kwyf gbl;? BudKufoavmuf
,lomG ;yg? &Sief u YJ mG cGi&Yf &ifawmfygjyD}}
]]a[Y- ypönf;cef;cGJa0w,fqkdwm vufxufyGm;ypönf;
ukrd cS &JG wmuG? b,frmS vJ . rif;wkv Yd ufxufymG ;? 'g igwkYd vifr,m;
&Smxm;wJOY pömawG}}
]],lygaparar? olvcdk sifoavmuf ay;vku d yf gr,f? oleYJ
( 10 ) rywfouf&&if jyD;a&m}}
aemufwpfywftBumwGif .ukOd uúma&mufvmjyef onf/ ]]rpdk;&drfygeJYa':a':? uRefawmfu a':a':wkdYypönf;awGukd
xkt d csed üf [d . e;f olZmarG;zGm;&ef &ufyidk ;f omvkyd g awmYonf/ rawmif;ygbl;? rsupf ed jYJ rifae&wJyY pön;f awGudk uReaf wmfrvdck sif ygbl;?
]]uRefawmfrY ed ;f reJaY wGUyg&apa':a':}} rrufarmygbl;? 'Dr,f [def;olZm? igtnDtrQcGJ,lcsifwm u
]]rif; trSwfr&Sdygvm;? rif;ukd wkdYrvkdvm;bl;qkdwm rif;Aku d x f u J .}}
b,fEcS gajym&rvJ? igwkb Yd 0ukrd zsufp;D csifygeJaY wmY armifOuúm}} ]]bm-}}
]]tckvmwm uGm&Sif;r,fYudpötwGuf uRefawmfvmwm ]]rif ; Ak d u f x J u uav;awG [ m igeJ Y v nf ; qk d i f w ,f ?
yga':a':? olen YJ ESd KdS if;jyD;&if uGm&Si;f pmcsKyfrmS uRefawmfvufrw S f om;orD;qkdwm tazeJYtar&JUaoG;eJYaygif;pyfxm;wmyg[def;olZm?
xk;d ay;ygYr,f}} rif;Aku d x f rJ mS rif;a&miga&m ykid q f idk w
f YJ uav;ESpaf ,muf&adS ew,f
]]rif; wu,fajymwmvm;}} av? ESpaf ,mufxu J wpfa,mufudk igYuadk y;yg}}
]][de;f olZmuko d mac:ay;yg? a':a':Ya&SUrSm pum;ajymygY r,f}} ]]trav; .arar}}
]]'gjzifcY Papmif?Y igYorD;ukd oGm;ar;vku d Of ;D r,f}} ]]ESpfa,mufxJu wpfa,muf[m wkdYykdifqkdifrSKtm;vkH;&JU
cPaeawmY uk d , f 0 ef a eY a pY v apY B uD ; ES i f Y [ d e f ; ol Z muk d wpf0ufaygY? r[kwfbl;vm;? igawmif;qkdcsifwJYwpf0ufu tJ'g
a':xm;&DuwGaJ c:um a&mufvmonf/ ygyJ[def;olZm? rif;eJYigwkdY&JU arG;vmr,fYom;av;ESpfa,mufxJu
]]olZm .olZm&,f . qk;H jzwfcsuu f rdk jyifawmY bl;vm;[if}} wpfa,mufudk igYuadk y;yg}}
]]&Sif 'Dpum;ajymzkv Yd mwmvm;? 'gqk&d ifjyefygawmY ukOd uúm}} ]]ray;bl;? ray;bl;}}
]]tonf;rmvScsnfvm;olZm&,f? armifu olZmpdwf ]]uav;wpfa,mufudk &rSom iguGmay;Ekid rf ,f? uGm&Si;f
ajymif;vkad jymif;jim; ajymBunfw Y mygav}} pmcsKyfrmS vufrw S xf ;dk ay;Ekid rf ,f[ed ;f olZm}}
]]&SiuYf ,dk &f iS f armifvYdk ok;H p&mrvkad wmYb;l qkw d m owd xm;yg}} ]]trav;arar&,f b,f . vv dk yk Bf urvJ? b,fvdk vkyBf urvJ
]]aumif;jyDav .rif;'gavmufumG csif&iS ;f csifw,f qkv d nf; [if}}
uGmay;ygYr,f? 'gayr,fY olZm? vifr,m;uGm&Si;f w,f qkw d aYJ e&mrSm ]]a[Y- armifOuúm? rif;cPapmifOY ;D }}
ykid q
f idk w
f yYJ pön;f awGudk wpf0ufpt D nDtrQcG, J &l w,fu}G } a':xm;&Du [de;f olZmukd tdrt f wGi;f xJoYdk jyefac:oGm;
]]aBom . &SifYtBuHu 'gyJukd;? &Sif uRefrukd&atmif avonf/
vdrn f mjyD;,lxm;uwnf;u uRefrypön;f awGudk rufarmvkq Yd wdk m +++++

aEGwrmef 52 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
]]b,fvv dk yk Bf urvJarar? 'g oltBuyfuikd w f m? tBuyf
ukid w
f m}}
]]ikdraeeJYorD;? ukd,fYukdukd,fxdef;OD;? arG;cgeD;zGm;cgeD;rSm? ( 11 )
oluwpfa,mufvcdk siw f ,fqv dk nf; ay;vku
d &f aHk ygYorD;&,f}} ]]aeukdausmcdkif;xm;wJYv}}-[k trnfay;uma&;zGJUxm;
]]trav; .arar .[ift Y if; .[ifYtif;}} aom&kyf&SifZmwfnTef;um; ukdOuúmESifY[def;olZmwkdY\ txufyg
]]em;axmifprf;orD;? uav;u trTmyJ? trTmjzpfaevkYd vnf; tjzpftysufyifjzpfygawmYonf/
oluawmif;wm? ay;vku d &f aHk ygYorD;&,f? orD;arG;vmr,fY uav;ukd Zmwfvrf;xJwGif rif;om;u rif;orD;arG;onfYuav;
wpfa,mufwnf;arG;vmw,fvkdYyJ oabmxm; vkdufayawmY? ESpfa,mufxJrSwpfa,mufukd arG;cef;tjyifrSapmifY,ljyD; uGm&Sif;
trTmjzpfwmyJ uHaumif;? EkrYd Ydk 'D. aumifejYJ ywfrmS r[kwaf wmYb;l orD;? pmcsKyfwGif vufrSwfxkd;ay;um uav;ykdufíxGufcGmoGm;cef;jzifY
oleu YJ if;&Si;f rSjzpfawmYrmS av? ay;omay; vku d yf gawmYu, G }f } Zmwford ;f xm;avonf/
]]arar&,f }}. tjyifrS wu,ft Y jzpftysuw f iG u
f m; Zmwford ;f [lí r&Syd gay/
]]ararxGuaf jymvku d rf ,forD;}} Zmwfvrf;wGif;rSZmwfaumifrsm;onf tjyifavmuwGif
+++++ touf&iS v f Quf qufvufvKS yf&mS ;aeqJyifjzpfonf/
]]a[Y- armifOuúm? igYorD;u uav;wpfa,mufukd uGJuGmoGm;jyD;aemufykdif; ukdOuúmb,fa&mufoGm;onf/
rif;ukad y;zkYd oabmwlw,fa[Y? tJ'aD wmY uav;awGarG;wJ&Y ufrmS bmawGqufjzpfonfudk [de;f olZmrodawmYyg/
rif;vmcJYayawmY? rif;vufxJ uav;wpfa,mufa&mufwmeJY [def;olZm\b0uawmY tajymif;tvJrsm;pGmjzpfay:cJY
pmcsKyfrmS vufrw S x
f ;dk ay;yg? 'gyJ}} avonf/
_____ aeukdausmcdkif;xm;wJYv-Zmwfvrf;u jyefvnfESdK;qGay;
vkud o
f nft Y wGuf .
a':[de;f olZm\tawG;xJwiG f .
Yf mG &Si;f jywfpjJ yD; aemufyidk ;f .
ukOd uúmESiu
olr awGUBuKHcHpm;&kef;uefvSKyf&Sm;cJY&onfYtjzpfrsm;ukd
qufvufjrifa,mifvmrdavawmYonf/
_________

aEGwrmef 53 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
jyefajymjyíodc&YJ jcif;omjzpfygonf/
tykdif; - 5 [def;olZmowd&vmawmY araru uav;eDwm&Jav;
ukad yGUum [de;f olZmukjd yonf/
( 1 ) ]]'DrSmBunfYprf;orD; . b,favmufcspfzkdYaumif;ovJ?
olrwkdYjrdKUu txl;ukaq;cef;BuD;wpfckwGif [def;olZm orD;&JUom;av;av}}
wufa&mufarG;zGm;cJyY gonf/ ]]wpfa,muf aemuf . wpfa,mufaumarar}}
olrab;wGif arara':xm;&Dwpfa,mufom&SdaecJYonf/ ]]orD; .orD;arG;wJu Y av;[m wpfa,mufwnf;? a[m'D
araruawmY olrukdpdwf"mwfrusatmif ab;rStjrJwrf;az;r wpfa,mufwnf;vkyYd J rSwx f m;vku d yf gorD;}}
aecJo Y nf/ ]]ol .ol .,lomG ;jyDaygYaemf}}
arG;zGm;tjyD;wGif [de;f olZm owdvpfomG ;cJo Y nf/ ]][kwfw,f? t&ifarG;vmwJYtBuD;av;ukd Ouúmukday;
a':xm;&Du q&mrwpfa,muftm; OD;qkH;tjyifa&muf vkdufw,f? olpmcsKyfrSmvufrSwfxkd;ay;oGm;jyD? jyD;jyD? jywfjyD?
vmaomuav;ukdcsDayGUapcJYum aq;cef;tjyifwGifapmifYaeonfY oHa,mZOfjzwfvu dk yf gawmYorD;? orD;twGuf a[m'DrmS cspfp&m
ukOd uúmxHov Ydk mcJaY vonf/ om;av;&Sad ejyDav? orD;arG;cJw Y u YJ av;[m a[m'Dom;av;wpf
a':xm;&Donf oHa,mZOfjzpfrSmpkd;í xkduav;ukd ikHYvkdY a,mufwnf;? Ouúmukad y;vku d w
f u YJ av;rSm olwrYdk sdK;qufaoG;awG
yifrBunfcY yYJ g/ ygoGm;jyDvrYdk w S v f u dk }f }
aq;cef;a&SUta&muf q&mryku d vf maomuav;ukt d jrif wGif ]]arar&,f }}.
ukOd uúmu xkid &f mrSxvku d of nf/ +++++
]]om;-om;- 'guRefawmfo Y m;av;}} [def;olZmonf olrESifYusef&pfaomom;av;ukd twkd;cs
zcifw\ Ydk cspfjcif;arwÅmjzifY uav;ukBd unfu Y m q&mrqDrS cspfum pdwu f adk jzodrcYf yYJ gonf/
uav;uk, d &l ef vufvrS ;f vku d of nf/ OD;qkH;arG;zGm;cJYonfY trTmom;tBuD;av;ukd [def;olZm
]]armifOuúm tJ . 'w D pfa,muf rif;,lomG ;ayawmY? aeOD;av jrifcGifYyifrBuKHcJY&ay/
.uav;r,lcif vufrw S t f &ifx;dk yg? a&mY-}} rnf o k d Y y if q k d a p . tarwpf a ,muf y D y D trT m tjzpf
a':xm;&Du toifYygvmaomuGm&Sif;pmcsKyfukd abmyif uav;ESpfa,mufarG;cJYrSef;odxm;onfrkdY &Hzef&HcgawmY cGJcGmxnfY
ESitYf wl ukOd uúmukx d ;dk ay;vku d of nf/ vkduf&aomom;tBuD;av;ukdowd&rdonf/ uav;taBumif;ukd
ukdOuúmuvnf; vsifjrefoGufvufpGmyif pmcsKyfay:ü awG;rdwwfygonf/
vufrw S x
f ;dk ay;vku d \f / om;i,fav;EkdYpkdYaewmukdBunfYum . tBuD;aumifav;
jyD;aemuf .q&mrvufxu J arG;cgpuav;eDwm&J av;ukd EkdUrSpkdY&&JUvm;/ b,fvkdtpm;tpmrsdK;eJYBuD;jyif;aeygvdrfYvkdYawG;&if;
vSr;f ,lvu dk uf m ae&mrScsmueJvn S x Yf uG of mG ;avonf/ ylyefr&d onf/
xkdjrifuGif;rsm;udk [def;olZm rjrifcJYrawGUcJY&yg/ arar a,musmf;om;jzpfaomukOd uúmonf arG;cgpuav;av;ukd
touf&Sifatmif arG;jrLwwfyg&JUvm;/ b,fvkdrsm; qufpcef;

aEGwrmef 54 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
oGm;aeygvdr/Yf qufjy;D oHo&m&Snaf eOD;rnfrodEikd /f ,ckyif rxifrwS af om &SKaxmifrY S
[de;f olZmqDrS uav;tBuD;av;uk, d í l xGuo f mG ;csed rf S pum wkud cf u
dk cf cH &YJ jyD/
. Od uúmvnf; jrKd UrSaysmufu,
uk G of mG ;cJoY nf/ ol&Y ;Hk rSm ESKwfxu G pf mwifcu YJ m 'DajrrSmvnf; raevkdawmYyg/ 'DvlawGrsufESmukdvnf;
tjy;D tykid x f uG cf mG oGm;cJjY cif;jzpfygonf/ ukOd uúmowif;ukd xkt d csed rf pS í rjrifcsifawmYyg/
rBum;&awmYyg/ okdYjzifY . [def;olZmESifYa':xm;&Donf [def;&mZmav;
uav;toufquf&Sifovm;? b,fvkdemrnfrsdK;rSnfY touf(2)ESpft&G,fwGif jrdKUay:&SdykdifqkdifrSKtm;vkH;ukda&mif;csum
xm;ovJ? b,fae&ma&mufaevJqw dk mawG [de;f olZmodciG rYf &cJY &efuek jf rdKUokaYd jymif;a&TUcJaY vawmYonf/
awmYyg/ _____
BumawmYvnf; .[def;olZmb0onf at;csrf;jidrfouf ( 2 )
oGm;um usef&pfonfo Y m;i,fav;uko d m twk;d csykcH spfrad wmYonf/ b,fvydk jJ ynfz;Hk um;cs ZmwfjrSKyfonfjzpfap .
+++++ om;av;[de;f &mZm\uk, d af &;&mZ0ifü tztrnfae&m wGif
om;i,fav;ukd rsdK;&kd;emrnfygatmif ]][d [d e f ; &mZm
&mZm}}[k ]]OD;Ouúm}}-[k wGifaeqJomjzpfonf/ zciftrnfukd rnfokdY rQ
trnfrn S aYf c:cJo Y nf/ jyifqifajymif;vJvkdY r&Ekdifay/
[def;&mZmtouf(2)ESpft&G,fwGif [def;olZmwkdYrdom;pk om;onfvnf; t&G,af &mufvmvQif olt Y azb,frmS vJ?
&efuek u f adk jymif;cJBY uygonf/ OD;Ouúmb,frmS vJvYdk ar;jref;vmvdrrYf nf/
[de;f olZm ZmwdjrdKUrSmqufaecsifpw d rf &Sad wmY/ 'guvnf; onf a wmY . a':xm;&D E S i f Y [ d e f ; ol Z mwk d Y wk d i f y if u m
olrtwGuf tarSmifyY a,m*0ifcaYJ omajrrSm om;av;ukd vlvm; vkyZf mwfwpfck qifxm;&awmYonf/
rajrmufapcsifvyYdk ifjzpfygonf/ om;tazOD;Ouúmonf om;arG;cgptcsdefwGif pD;yGm;&Sm
wpfjrKd Uvk;H u ukOd uúmESi[ Yf ed ;f olZmtaBumif;ukd odomG ; Bujy/D &ef EdkifiHjcm;okdYxGufcGmoGm;cJYonf/
uk d O uú m uk d v nf ; temBuD ; a&m*gonf o m;wpf a ,muf j zpf EdkifiHjcm;a&mufjyD; rBumrD . . xdcdkufrSKwpfckaBumifY
aBumif;odvkdufBujyD/ olawmif;pm;rsdK;? u,fygrsdK;r[kwfwmrSef uG,fvGefoGm;cJYonf . qkdaom vkyfZmwf/
aomfvnf; wu,f . t
Y rSew f &m;ukd odou l tenf;tusO;f om &So d nf/ om;av;odwwfvmvkYd ar;wwfjref;wwfvmvQif wdwd
a':pd e f j rnd K owif ; jzef Y w maBumif Y a &m? vl w k d Y o bm0twk d i f ; usus today;Edik zf Ydk oltY azoGm;w,fqw dk YJ Edik if jH cm;wkid ;f jynf ukd .
ykHBuD;csJUajymwwfwmawGaBumifY . ukdOuúmqkdonfrSm yk*HjrdKU&Sd ]]rav;&Sm;Edik if }H }tjzpfajymBu&ef owfrw S xf m;cJ&Y onf/
u,fygrsdK;&k;d rSqif;oufvmjyD;? wpfaqGv;Hk wpfrsdK;vk;H ElaeBuw,f [d e f ; &mZm t&G , f a &muf v monf Y t cgwG i f v nf ; .
qkw d oYJ wif;u ysHUESUH aecJjY yD/ pdwuf ;l ,Ofvyk Bf uHZmwftwkid ;f ajymjytoday;xm;cJyY gonf/
om;av;[def;&mZmukd 'DtaBumif;awGodwJYjrdKUrSm quf ukOd uúm"mwfyrHk sm;ukv
d nf; tm;vk;H zsufq;D ypfco
YJ nf/ om;
rBuD;jyif;apcsifawmYyg/ om;av;t&G,fa&mufvmvQif om;av; ukd olt Y aztjzpfjyo&ef ykw H pfyo
Hk m csefxm;cJyY gonf/ vk;H 0tp
em;xJudk 'DtaBumif;awGa&mufvmrSmpk;d &drrf o d nf/ azsmufypfvu dk vf Qif om;zufu oHo,0ifvmp&m&So d nf/ oltY az
a':pdejf rndKESiu Yf adk umif;ausmfw&Ydk efnKSd ;uvnf; b,ftxd "mwfyaHk v;rS jyp&mrusefb;l qkv d Qif obm0usrnfvnf; r[kw/f

aEGwrmef 55 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
onfawmY "mwfyrHk sm;pGmxJrS ta0;u&ku d x f m;aom ukOd uúm&ky&f nf t&if;wnfum .
odyrf yDjyifonfY "mwfyw Hk pfyuHk o dk mcsefvyS í f om;ukjd y&ef odr;f xm; a':[de;f olZmonf AD', D u
dk rk P
Ü w
D pfcw k nfaxmifcaYJ v onf/
cJ&Y ygonf/ [def;&mZmukd rif;om;wifí AD'D,kdZmwfum;rsm; &kduful;
+++++ xkwv f yk cf o
YJ nf/
&efuek t f a&mufwiG f [de;f olZmESiaYf ':xm;&Donf Akv d cf sKyf om;uvnf; o&kyaf qmiftvkyu f kd 0goemygonft Y wGuf
aps;xJü txnfqidk zf iG u Yf m pD;yGm;&SmcJoY nf/ ]][def;}}ukrÜPDrSxkwfvkyfaom AD'D,kdZmwfum;rsm;onf txkduf
xkt d csed rf pS í ZmwdjrKd UESiv Yf nf; tqufjywfomG ;ygawmY onf/ tavsmufatmifjrifcaYJ vonf/
uav;wpf a ,muf t arjzpf a omf v nf ; touf t pd w f a':[de;f olZmu [de;f &mZmukd tjrJq;Hk ravY&o dS nf/
ausmfausmf vSyEkysdKqJ [def;olZmukd cspfcifpkHrufolrsm;vnf; ]]'DavmuxJ0ifjyD; &kyf&Sifo&kyfaqmiftvkyfukd vkyfjyD
ay:aygufvmcJYygao;onf/ b0rSm tcspfaBumifYtxdemcJYjyDjzpf qkrd aS wmY xdyq f ;Hk ukad &mufatmif BudK;pm;&r,fom;? o&kyaf qmif
aom[de;f olZmonf tdraf xmifa&;ukd rpOf;pm;awmYay/ cspfa&;qkd aumif;wpfa,mufjzpfatmif BudK;pm;yg}}
vmoltm;vk;H ukd jiif;y,fypfco YJ nf/ a':[def;olZmonf [def;&mZmukd ]]o&kyfaqmifaumif;
[def;olZmb0wGif om;av;[def;&mZmonfom t"du/ wpfa,mufjzpfatmifBudK;pm;zk}Yd } tjrJq;Hk rcJyY gonf/
om;av;[def;&mZmonfom yxrjzpfygonf/ [def;olZmonf [def;&mZm AD'D,kdZmwfum;rsm;&kduful;jyD; wpfESpftBum?
om;twGufom touf&SifvSKyf&Sm;aeaomrdcifwpfa,mufjzpfvm Zmwfum;(10)um;&kduful;jyD;csdefwGif vif;vufBu,fpifqkdaom
cJyY g\/ rde;f uav;ESiq Yf ufo, G rf jd cif;jzpfonf/
[d e f ; &mZm&S p f w ef ; ES p f t a&muf r S m rd c if B uD ; a':xm;&D vif;vufBu,fpifu olronf pmayESi&Yf yk &f iS u f dk 0goem
uG,v f eG o
f mG ;onf/ ygoljzpfonf/ olr a&;om;xm;aomZmwfneT ;f wpfy'k u f zdk wfBunfY
vlysdKaygufuav;jzpfvmaom[def;&mZmonfvnf; t&yf ygqku d m tyfEcHS o YJ nf/
BuD;jrifYíxGm;BudKif;vmum vSyacsmarmaom a,musmf;ysdKav; i,f & G , f o l r d e f ; uav;wpf a ,muf r k d Y a':[d e f ; ol Z mu
wpfa,mufjzpfvmcJYonf/ rdef;uav;wumu ai;armBunfY& tpykid ;f wGif vif;vufBu,fpifudk txifrBuD;rdao;acs/
aom&ky&f nfyidk &f iS af v;/ rde;f uav;wkpYd w d 0f ifpm;jcif;cH&aom vlysdK olr a&;om;aomZmwfneT ;f ukzd wfBunfyY grS txiftjrif
av;wpfa,mufjzpfvmonf/ BuD;oGm;&onf/ Zmwfu '&mrmZmwf/ rdbarwÅmo&kyfazmfZmwf
om;\acsmarmcefn Y m;rSKtwGuf a':[de;f olZm*kP, f l onf/ vrf;wpfy'k yf if/
aBueyfonf/ a':[de;f olZmu Zmwfvrf;ukEd pS o f ufonft Y wGuf 0,f,l
om;q,f w ef ; atmif o nf Y E S p f w G i f Ak d v f c sKyf a ps;xJ u jyD; AD'D,kdZmwfum;&kduful;cJYonf/ [def;&mZmukdvnf; xkdum;wGif
txnfqidk u f ydk w
d yf pfvu dk yf gonf/ rif;om;BuD;? rif;orD;BuD;rsm; jcH&u H m yGxJ w k Ef ikd cf o
YJ nf/
+++++ xk d Z mwf u m;av;onf AD ' D , k d a vmuwG i f tawmf y if
[de;f &mZm\vSyacsmarmrSKuk, d BHk unfjcif;ESiYf . atmifjrifcJYav\/ olwkdYavmutokH;tESKef;t& ]]aygufum;}}
i,fpOfuwnf;u 0goemxkHcJYaom &kyf&SiftEkynmukd wpfum;jzpfcaYJ vonf/ [de;f &mZmemrnfvnf; ykw d ufvmcJ\ Y /

aEGwrmef 56 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
q&mrav;vif;vufBu,fpifu aemufxyfZmwfnTef; ckawmY .&Sif;ygjyD/
wpfy'k af &;,lvmjyefonf/ a':[de;f olZmBudKufEpS o f ufí 0,f,l um vif;vufBu,fpifonf tppftrSerf [kw/f olraemuf uG,rf mS
AD'D,kdZmwfum;yif &kdufjzpfcJYjyef\/ xkdZmwfum;av;uvnf; Bud K ;uk d i f a y;aeaomwpf a ,muf a ,muf & S d a eonf / xk d
atmifjrifcyYJ gonf/ wpfa,mufa,mufu vif;vufBu,fpifukd a':[def;olZmqD
a':[de;f olZm vif;vufBu,fpifudk txifBuD;oGm;onf/ aygufa&mufatmif aemufrBS udK;ukid cf s,fv, S af ejcif;yifjzpf&rnf/
orD;avmuft&G,af v;ukyd if av;av;pm;pm; ]]q&mr}}[kac: um &nf&, G cf suu f awmY [de;f olZmwko Yd m;trd atmifjrifae wmukd
trTe;f wifco YJ nf/ csdK;ESrd v
f jdk cif;yJjzpfrnf/ [de;f olZm\rmeukd zJaY cRvkjd cif;yJ jzpfrnf/
vif ; vuf B u,f p if wwd , ajrmuf a&;,l v maom ,ckyif Zmwday:vmjyDr[kwyf gvm;/
ZmwfneT ;f ukad wmY BudKufveG ;f vkYd a':[de;f olZmu &ky&f iS Zf mwfum; aeukdausmckdif;xm;wJYv-Zmwfvrf;jzifY wkdufuGufukd
BuD;tjzpf &ku d u
f ;l ypfvu dk o
f nf/ pwifvu dk af yjy/D [de;f olZm\aemufaBumif;&mZ0ifuo dk w d ,fqw dk m ukd
xkZd mwfum;uawmY ,ck . avmavmq,f emrnfBu;D aeaom ]]aeukad usmcdik ;f xm;wJv Y }}Zmwfvrf;ukad &;jyjcif;jzifY tod ay;vku d jf y/D
]]va&mifa0;a0;}}Zmwfum;yifjzpfygonf/ csde;f acsmufvu dk jf yD/
va&mifa0;a0;-Zmwfum;rSm tu,f'rDpumwifpm&if; aemifqkdvQif . wpfqifYwufí 'DtaBumif;awG om;
rSmyifygaeonf/ qkrsm;vnf; csdwEf idk o f nft
Y wGuf a':[de;f olZm [de;f &mZmodatmif vkyaf wmYrnf/
u vif;vufBu,fpifukd ]][def;}}ukrÜPDtwGuf ZmwfnTef;rsm; bmoabmvJ/ bm&nf&, G cf suv f /J
yifwidk af &;ay;zkYd tcGit Yf a&;ay;cJaY vonf/ [de;f olZmwko dY m;trdatmifjrifrKS ukd &ku d cf sdK;vkjd cif;/ tar
q&mrav;uvnf; pwkw¬ajrmufZmwfvrf;wpfyk'fukd eJo
Y m;wkpYd nf;vk;H cspfcifaewmukd jydKuGaJ pvkjd cif;yJ jzpfygvdrrYf nf/
a&;,lvmjyefygonf/ ]]aeukad usmckid ;f xm;wJv Y }}wJY /. tJ'D&nf&G,fcsufawGeJY vif;vufBu,fpiftrnfcHxm;wJY
aeuk d a usmcd k i f ; xm;wJ Y v -Zmwf n T e f ; uk d z wf & rS y if . . rde;f uav;aemufu, G u f ae BudK;ukid v
f KS yf&mS ;ay;aewm[m b,fol
vif;vufBu,fpifqkdonfrSm olr\aemufausmukd"m;ESifYxkd;rnfY vJ/
oljzpfreS ;f odvu dk &f awmYonf/ ukOd uúmvm; .
]]awmuf-}} ukad umif;ausmfeaYJ ':pdejf rndKvm; .
tdyfraysmfEkdifaoma':[def;olZmu tcJrauspGm wuf +++++
acgufvu dk o f nf/ jyD;awmY .&Sad o;onf/
aeukad usmckid ;f xm;wJvY -Zmwfvrf;ukzd wfBunfjY cif;tm; jzifY aeYvnfu om;om;&JU&kyfwljyKdifyGJrSm om;om;[def;&mZm
vif ; vuf B u,f p if q k d o nf r S m twk t a,mif o mjzpf a Bumif ; ukvd mawGUw,fqw dk YJ ]]tmum}}/ [de;f &mZmuk,
d w
f idk u
f ole&YJ yk f
odvu dk &f avjy/D tpuwnf;u 'Daumifrav;ukd oHo,0ifrd om;/ csif;cRwfpyG w
f yl gw,fqw dk YJ ]]tmum}}qko
d /l
toufu om;[def;&mZmeJYrS&G,fwl? touf20yJ&Sdao; onf/ tmumqkdwm b,folvJ/ ukdOuúmESifYygoGm;aom rdrd&JU
av;euf c k d i f c Y H a om td r f a xmif a &;ynmay;? rd b arwÅ m bG J U om;tBuD;yifvm;/
'&mrmZmwfvrf;BuD;awGudk a&;Ekid af ewm tHBY ordco YJ nf/ wpfaeYwnf; wpf&ufwnf;rSm .

aEGwrmef 57 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
rd r d \ twd w f j zpf & yf q k d ; rsm;ygaom ]]aeuk d a usmck d i f ; pykdifvmvkyaf ewmuk;d .
Y }}Zmwfvrf;eJY .
xm;wJv ]]rodcsiaf ,mifaqmifraeygeJY uav; r&,f?
[de;f &mZmeJw Y pfax&mwnf;wlaom tmumqko d w l Ydk . rif;touft&G,ef YJ aeukad usmckid ;f xm; wJv Y -
rdrw d o Ydk m;trdb0xJa&mufvmjcif;onf . Zmwfvrf;ukd b,fvv dk yk f odEikd rf mS vJ? 'DZmwfvrf;ukd
wku d q f idk jf cif;vm; . rif;a&;wm rjzpfEidk yf gbl;? wpfa,mufa,mufu
wrifvyk Bf uHwmvm; . ckid ;f vkYd rif; igYqaD &muf vmwmr[kwv f m; .
ya[Vd q ef a omtawG ; rsm;jzif Y a,muf , uf c wf u m ]]'Dr,f- rif;ukcd ikd ;f wJv
Y al wGudk ajymvku d f prf;?
a':[de;f olZm nOfeY ufonftxd tdyrf aysmfEifkd af wmYay/ [de;f olZmu b,foUl rS raBumufb;l vk?Y d [de;f olZmukd
_____ ,kid v f o J mG ;atmif b,forl S rvkyf Edik b f ;l vk}Yd }
ararajymwJYpum;rsm;u ]]aeukdausmckdif;xm;wJYv}}
( 3 ) Zmwfvrf;onf olrESiyYf wfoufaeaBumif; 0efcv H u dk of vkjd zpfae onf/
[de;f &mZmonf nOf(Y 2)em&Dx;dk rSyif ]]aeukad usmckid ;f xm; Zmwfvrf;xJu trTmnDtpfudk .
wJv Y }}ZmwfneT ;f ukd zwfvjYdk yD;oGm;onf/ olecYJ RwfpyG w l YJ tmum .
f w
Zmwfvrf;ukzd wftjyD;rSm [de;f &mZmü awG;p&mtawG; rsm; 'gawG[m wku d qf idk rf KS awGvm;/
wpfyw Hk pfacgif;jzifY usef&pfc&YJ avawmY\/ tmumeJv Y if;vufBu,fpifua&m .ywfoufrKS &Sad e rvm;/
omreftwkdif;qkdvQif xkdZmwfvrf;ukd Zmwfvrf;aumif; 'gawGudk ararYuadk r;vkaYd wmY araru ajzrnfr[kwaf y/
wpfy'k t f jzpfom [de;f &mZmu owfrw S rf rd nfjzpfonf/ [de;f &mZmtwGuaf wmY rod&raeEkid af om jyóemwpfck
,aeYrS wku d q f idk rf KS awGudk wpfcjk yD;wpfck awGUae&onf/ jzpfcJYygjyD/
rdrEd iS w
Yf pfax&mwnf;wlonfY tmumYuadk wGU&onf/ ]]aeukdausmckdif;xm;wJYv}}Zmwfvrf;ukdzwf&&kHeJY arar
vif ; vuf B u,f p if a &;onf Y Zmwf v rf ; uvnf ; . . bmvkpYd w d qf ;dk wmvJ/
arG;vmaomtrTmnDtpfuu dk dk tazESit Yf ar wpfa,mufpD cG, J Bl u igeJw
Y w l YJ ]]tmum}}qkw d v
YJ [
l m b,fov l /J
wJZY mwfvrf;jzpfaeonf/ 'DZmwfvrf;[m tjyifrSmwu,fjzpfcJYwJY tjzpftysuf
tmumYtaBumif;ukad jymjyjyD; ol . rY mS trTmnDtpfudk &S-d wpfckyJvm;/ wu,fYtjzpftysufvkdYxif&atmifvnf; ararY
r&Sad r;pOfu ararrsufEmS ysufomG ;wmukv d nf; jyefowd&rd\/ wkjYH yefyaHk wGu odomvGe;f aeonf/
tJ'gaBumifv Y nf; ]]aeukad usmckid ;f xm;wJv Y }}Zmwfvrf; [m arar&,f . 'g[m om;wk d Y r arG ; cif u
olerYJ sm;ywfoufaervm;vkYd awG;rd&jcif;jzpfonf/ ararYtwdwfb0rSefcJY&if om;rSm trTmtpfukd
jyD;awmY . ararukd,fwkdifuvnf; ]]aeukdausmckdif; wpfa,muf&adS o;w,faygY/ tJ'D tpfu[ dk mvnf;
xm;wJYv}}ukdzwftjyD;rSm vif;vufBu,fpifqDokdYzkef;qufum om;eJw Y pfaeYwnf;? wpfcsdew f nf;? wpfjydKifwnf;
&efawGUcJw Y mukd olu, dk wf idk f jrifcBYJ um;cJ&Y onf/ arG;cJwY ,fqw dk YJ tmumjzpfaerSmvm;/ om;od&rS
]]vufpoyfawmY rif;u igYukd0ifvkH;jyD; jzpfr,farar/

aEGwrmef 58 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
jyD ; awmY . om;taz[m Ek d i f i H j cm;rS m
tvkyfoGm;vkyf&if; aooGm;jyDqkdwm wu,f tykdif; - 6
[kw&f UJ vm;/ om;oHo,0ifvmjyDarar/
om;rS m taza&m? trT m tpf u k d a &m &S d ( 1 )
ao;w,fq&dk if olwu Ydk dk om;awGUcsifw,farar/ [def;&mZmu aemufwpfaeYrSpum ararYukd tmumY
jyD;awmY . azazY&JUtaz[m ukd,fa&jym; taBumif;rajymawmY/ vif;vufBu,fpifeJYarareJY jyóemwuf
a&m*gonfjzpfaew,fqw dk meJY araru azazY ukd wJtY aBumif;ukv d nf; rodcsifa,mifaqmifxm;vku d o f nf/
bmvk d Y p G e f Y v T w f c J Y & wmvJ [ if / ol Y t az a':[de;f olZmuawmY om;[de;f &mZmonf xkt d aBumif; rsm;ukd
uk, d af &jym;a&m*gonfjzpfaewm azazYtjypf vm;/ arY o G m ;jyD ? pd w f r 0if p m;awmY b l ; xif r S w f u m pd w f a t;vuf
ararY&JU wkHYjyefykHu vGefvGef;oGm;jyDxif w,f at;jzpfomG ;avonf/
arar&,f ./ wu,fawmY . [def;&mZmonf tmumqkdolESifY vif;
om;uawmY avmuBuD;rSm tazqkdwm vufBu,fpifwo Ydk wif;ukd oleY nf;ol[
Y efjzifY pkpH rf;aejcif;om jzpfyg\/
&Sad o;w,fq&dk if awGU&atmif pkpH rf;&awmYr,f +++++
arar/ ararrBudKuf&if om;ukd cGiv Yf w
T yf g/ vif;vufBu,fpifzkef;eHygwfu ararYvufukdifzkef;xJrSm
tmumYuadk wGUatmifjyef&mS r,f/ rSwo f m;xm;jyD;om; &Sad eonf/
vif;vufBu,fpifuv dk nf; awGUatmif&mS jy;D [de;f &mZmu a':[de;f olZmzke;f xJrS vif;vufBu,fpif\
ar;r,f/ zke;f eHygwfudk cd;k Bunfx Y m;vkud o
f nf/
taBumif;pkHod&atmif [def;&mZm ukd,fYbmompkHprf;zkdY olYukd,fykdif vufukdifzkef;jzifY vif;vufBu,fpifqDukd
qk;H jzwfvudk yf gonf/ qufo, G Bf unf\ Y /
[de;f &mZmonf ZmwfneT ;f pmrlav;ukd ararYpmBunfcY ef; zke;f ac:oH0ifomG ;onf/
pm;yGJay:rSm jyefxm;vkduf\/ 'Dpmrlukd olzwfjyD;aBumif; arar ]][,fvdk b,foel aYJ jymcsifvyYdk gvJ&iS ]f ]
rodatmifyg/ . jyefajzvku
[k d af omtoHu vif;vufBu,fpiftoH qkw d m
vTiyYf pfvu dk w
f pYJ mrl pm;yGaJ y:jyefa&mufaewmukad wmY araru [de;f &mZmrSwrf v d u dk o
f nf/
oH o ,0if r nf r [k w f a y/ td r f a zmf r aomif ; jyef a umuf ]]q&mrvif;vufBu,fpif? uRefawmf [de;f &mZmyg}}
wifay;xm;w,fvyYdk J xifayvdrrYf nf/ ]][if .tkd .}}
_________ vif;vufBu,fpifzufrS tmar!dwfoHESifYtwl acwÅrQ
wdwq f wd o f mG ;onf/
]]q&mrvif;vufBu,fpif? uRefawmf[def;&mZm pum;
ajymcsifvyYdk g}}

aEGwrmef 59 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
]]tefwDolZmu uRefrukdpdwfqkd;aeygw,fukd[def;&mZm? ]][m .uk[ d ed ;f uvnf; .rsufEmS zk;H pGyx f m;rSawmY 'Dvrl eS ;f
uk[
d ed ;f &mZmvnf; odr,fxifygw,f}} uReaf wmfu b,fvv dk yk o f ad wmYrmS vJ}}
]]tJ'gukduRefawmfpdwfr0ifpm;ygbl;? uRefawmfpdwf0ifpm; [kwfom;yJ/ olonf tmumYukdawGUcsifaZmjzifY pOf;pm;
wmu q&mra&;wJY aeukad usmckid ;f xm;wJv Y -Zmwfvrf;ygq&mr? ÓmPfrsm;yif rrSeaf wmYygvm;/
q&mreJu Y Refawmf tJ't D aBumif; aqG;aEG;csifw,f}} ]]aemufjyD;awmY ckacwfrSm vlwkyfauG;aBumufvkdYqkdjyD;
]]&Sif .}} vlawmfawmfrsm;rsm;u rsufESmzkH;pGyfxm;wmAs? uRefawmfawmif
]]q&mr uRef . awmfu Y jdk yefajymygOD;}} vlxx l xl rJ oGm;&vkYd MaskrpGyw f m}}
]][k d . . [k d . . uRef r . . uRef r rS m . . uRef r rS m ]]tJ'v D u l uReaf wmfeYJ &kycf si;f awmfawmfww l ,f uko d ed ;f oef;?
wkid yf ifp&mvl&ydS gao;w,fu[ dk ed ;f &mZm}} uReaf wmfe&YJ yk cf si;f wlwv YJ al wGU&if ajymAsm? uReaf wmf rygwJt Y csed q f &dk if
]]Asm . . 'gjzif Y . . q&mr[m ararpG w f p G J o vk d olaY emufuv dk u dk Bf unfx Y m;}}
uRefawmfwu Ydk pdk ykid v f mvkyaf ewmaygY? [kwv f m;? q&mrukcd ikd ;f wJY ]]uk[ d ed ;f eJw
Y w l aYJ umifawG trsm;BuD;awGUaewmyJ? cktcsdef
vl&v dS adYk ygY? aeukad usmckid ;f xm;wJv Y -Zmwfvrf;[m b,fvjdk zpfvm rSm ukd[def;uemrnfBuD;aeawmY vli,fawGu ukd[def;pwkdifukd
&wmvJ? tJ'gyJ uReaf wmfocd siw f myg? uReaf wmfu Y odk cd iG aYf y;yg q&mr}} vku d wf ak eBuwmav? raeYuawmif uk[ d ed ;f eJ&Y yk wf jl ydKifyrJG mS yxr
]]uk[ d ed ;f &mZm&,f .'gjzifY .'Dvv kd yk yf gav? uRefr ol &oGm;wJaY umifav;ukad wGUvku d af o;w,f? olb,frmS aew,fqw dk m
.olweYdk YJ nSv d u dk yf gOD;r,f? uk[ d ed ;f &mZmzke;f eHygwfudk uRefr odjyDy?J awmY uReaf wmfow d ,fu[ dk ed ;f }}
uRerf qufo, G v f u dk yf gYr,f}} ]]awmfygawmYAsm? uRefawmfawGUcsifwm tJ'Daumifav;
]]'Dupd u ö dk uRefawmfrod&vkrYd jzpfb;l q&mr}} r[kwyf gbl;? 'Dr,fuo dk ed ;f oef;? uRefawmfawGUcsifwv YJ u l av .
]]cPav;onf;cHay;yg&Si?f uRerf oabmeJq Y ;Hk jzwfvYdk r&vkyYd g? &kyw f jl ydKifyrJG mS yxr&oGm;wJaY umifav;xufudk uRefawmfe&YJ yk cf sif;
uRefrjyefqufo, G af y;ygYr,f? uRefruked m;vnfay;ygaemf? ckawmY d al o;w,fAs .odvm;}}
ykw
.'gavmufyaJ jymyg&apOD; uk[ d ed ;f &mZm}} ]]Asm-}}
wpfzufrS zke;f ukyd w d yf pfvu dk of nf/ ]]cRwfpGyfwlw,fqkdwm cifAsm;Bum;zl;ovm;? tJ'Dvl
[de;f &mZmu oufjyif;csvku d rf ad vawmY\/ &kyuf av uR . eaf wmfrY suEf mS ukcd Rwjf y;D olrY surf mS ay:rSm pGyx f m; ovku d dk
+++++ wlwm}}
]]&kyw f jl ydKifyaJG eYw;Hk u uRefawmfu Y v dk mawGUwJv Y ul dk rSwrf d ]][if .'geJYrsm; olbmjzpfvkdY &kyfwljydKifyGJr0ifwmygvdrfY?
ovm;uko d ed ;f oef;}} Bunf&Y wm &kyw f jl ydKifyu
JG dk olvmwm aemufusoGm;vkeYd w YJ w
l ,faemf
]]olursufESmzkH;pGyfxm;wmav ukd[def;? olYrsufESmukdrS uk[d ed ;f }}
uRefawmfrjrif&wm? b,frw S rf rd mS vJ}} uko d ed ;f oef;u olxif&mjrif&mawGavQmufajymaeonf/
]]uRefawmfawmY olrsufESmzkH;pGyfxm;vnf; olYukdrSwfrd yke;f wJo Y u l dk awGUatmif&mS zkYd vG,v f rd rYf ,frxif/
w,fAsm? rsufEmS zk;H pGyw f vYJ al wGU&if tJ'v D [l w k rf [kwf apmifBY unfY tmumonf &kyw f jl ydKifyu
JG dk jydKify0JG ifzvYdk mwmr[kw/f oluY dk
prf;Asm? awGU&if uRefawmfu Y adk jym}} vljrifrmS pk;d vkYd MaskpGyv f mcJaY o;onf/ olEY KS wfuvnf; ]]avmu

aEGwrmef 60 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
rSm ig&Sad ew,fqw dk m rif;odatmifvmjywm}}-vkYd ajymcJaY o;onf/ ]][if 'D. wpfcg q&mrZmwfu b,fvjdk zpfomG ;vkv Yd J arar}}
[de;f &mZmwm;jyefawmYvnf; [kw d ,fxuJ ZGwx
f u
G o
f mG ;cJo
Y nf/ ]][moawGa&;xm;vkdYygom;&,f? [moukd ruRrf;usif
tmumonf yke;f aecsifojl zpfvrd rYf nf/ yJeaYJ &;xm;awmY raumif;bl;aygY? 'geJY ararvnf . ; '&mrmyJ ay;ygqkjd y;D
yke;f wJo
Y u l dk b,fv&kd mS &rvJ/ tJ'ZD mwfneT ;f ukad wmY jyefay;vku d w f ,fom;}}
_____ araruvnf; o&kyfaqmifaumif;om;ygvm;/ olYukd
o&kyfaqmifaumif;wpfa,mufjzpfatmifBudK;pm;zkdY tjrJqkH;r&kHru
( 2 ) olu, dk w
f idk f o&kyaf qmifaumif;atmif avYusifaY ejyDxifyg&JU/
vif;vufBu,fpifqD aemufxyfzkef;ac:BunfYawmYvnf; vif;vufBu,fpif&JUZmwfnTef;pmrlukdvnf; pm;yGJay:rSm
zke;f ukyd w
d x f m;onf/ rawGU&awmYay/
ok;H &ufBumoGm;onfw Y idk f vif;vufBu,fpifzufu quf wu,f a wmY . Zmwf n T e f ; uk d a':[d e f ; ol Z mu rD ; cH
oG,rf vmcJyY g/ aowÅmxJxnfo Y rd ;f xm;vku d jf cif;jzpfygonf/
[de;f &mZmu ararYzufrx S ;l jcm;rSKukad pmifBY unfaY ecJoY nf/ ZmwfneT ;f zwfjy;D olraygufucJG w YJ n
YJ u ZmwfneT ;f pmtkyf ukd
a':[def;olZmtrlt&mrysufyg/ ararvnf; [efaqmif vTifYypfvkdufonf/ aemufwpfaeYreufrSm pmtkyfukd pm;yGJay:
aumif;om;yJ/ jyefa&mufaewmawGUawmY raomif;jyefaumufwifxm;w,fvkdYyJ
nykdif;wGif ararYtwGuf aumfzDukdazsmf,lcJYjyD; arar&Sd a':[de;f olZmu xifc\ YJ / [de;f &mZm,lzwfrmS pk;d í rD;cHaowÅmxJ rSm
aewJpY mBunfcY ef;xJ0ifco YJ nf/ tjyD;xnfo Y rd ;f xm;vku d jf cif;jzpfygonf/
]][if .om;? tdyaf wmYrvkv Yd m;}} ]]'geJY .om; ck&u dk af ewJu Y m;u tqifajy&JUvm;}}
]][kwu f aYJ rar}} a':[de;f olZmu pum;ukv d yJT pfvu dk af vonf/
[de;f &mZmu aumfzcD u G u f dk pm;yGaJ y:csay;vku d of nf/ [def;&mZm onf&ufykdif;twGif;&kdufaeaomZmwfum;rSm
]]bmpmawGzwfaewmvJarar}} tjcm;ukrÜPDrSiSm;aomZmwfjzpfonf/ tjyifukrÜPDESifY&kdufaom
]]'Dv xGufxm;wJYvkH;csif;0w¬KawGav? om;eJYvkdufr,fY um;jzpfí &ku d uf iG ;f ukd ararvku d rf vmyg/
Zmwfvrf;vku d &f mS aewm? rawGUygbl;uG,?f 0w¬KawGuvnf; *rÇ&D ]]ajyygw,f a rar? ajy;&vT m ;&wJ Y t cef ; awG y gawmY
awGrsm;aew,f? *rÇ&D awGawmY araru rBudKufb;l av? om;eJY vnf; enf;enf;awmY yifyef;wmaygY}}
rvku d b f ;l r[kwv f m;}} ]]at;uG,f .uk, d yf idk Zf mwfum;r[kwaf wmY uk, d Bf udKuf
]][kdaeYu q&mrvif;vufBu,fpifay;oGm;wJYZmwfnTef; wJYo&kyfaqmifuGuf &csifrS&r,f? 'gayr,fY .o&kyaf qmifqw dk m
topfa&marar? zwfBunfjY yD;jyDvm;}} us&mae&mrSm taumif;qk;H jzpfatmif o&kyaf qmifwwf&r,faemf om;?
]][if .}} o&kyaf qmifaumif;wpfa,mufjzpfatmif BudK;pm;yguG,}f }
[de;f &mZmu rodcsifa,mifaqmifíar;vku d of nf/ ]][kwu f aYJ rar? o&kyaf qmifaumif;wpfa,mufjzpfatmif
a':[de;f olZmrsufEmS ysufomG ;onf/ BudK;pm;ygqkw d YJ ararqk;H raeuspum;ukd om;rarYygbl;arar}}
]]zwfjyD;jyDom;? rBudKufvYdk ararjyefay;vku d w f ,f}} ]]om;u 'Dx Y ufatmifjrifO;D rSmyg? ararYpum;em;axmif

aEGwrmef 61 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
wmyJ ? aBomf . 'gxuf . a&S U tywf q k d tu,f ' rD q k a y;yG J vif;vufBu,fpifqrD jS zpfaeonf/ [de;f &mZm0rf;omoGm;\/
usif;yawmYrmS aemfom;? qkay;yGrJ mS om;bma&mif0wf&r,fqw dk m ]]q&mr uRef . awmf[ed ;f &mZmyg? ajymyg}}
araraA'ifar;jyD;jyD? t0ga&mif0wf&r,fw?YJ om;u 'Dtoufyidk ;f ]]uk[ d ed ;f &mZm uRerf eJaY wGUcsiw f ,fq&dk if 'DaeYawGUvk&Yd ygw,f?
rSm Ak'[ YJ usdK;ay;aew,fw?YJ tJ'gaBumifY .t0ga&mif0wf zkdY
© ;l eHet naeqkt d m;rvm; uk[ d ed ;f &mZm}}
q&mu tBuHay;vkdufw,f? arara&G;xm;jyD;jyDom;? t0ga&mif ]]ig;em&Dqdk uRefawmf&Y KS wifjyD;ygjyD? uRefawmfb,fuv dk m
qkad yr,fY t0ga&mifawmufawmufBuD;r[kwb f ;l ? a&Tzvm;a&mif cJY&rvJ q&mr}}
av;aygY}} vif;vufBu,fpifu &Spfrkdifu pm;aomufqkdifwpfqkdif
]]ararYoabmygarar}} trnfu&dk w G jf yonf/
]]q&mua[mvkdufao;w,fom;? Ak'©[l;eHeJYtusdK;ay; ]]uRefrtJ'u D apmifaY eygYr,f? ig;em&DupjyD;apmifaY er,f
aewmrkYd va&mifa0;a0;-um;rSm tu,f'rD&rSm aocsmw,fw?YJ uk[ d ed ;f &mZm}}
va&mifa0;a0;qkw d eYJ mrnfuvnf; Ak'[ © ;l eHyaJ v}} +++++
[de;f &mZmu jyKH;vku d of nf/ &SKwiftjyD;wGif vif;vufBu,fpifESifYcsdef;xm;onfYqkdif
]]om;twGux f uf arar*kP, f El idk af tmif? araraysmf &atmif oko Yd mG ;vku d o f nf/
...om;tu,f'rDvdkcsifygw,farar? ararYukd om; ukdodef;oef;ukd qkdiftjyifuaeyJ um;ESifYapmifYckdif;xm;
tu,f'rD&yk u f av;a&SUcsjyD; uefawmYcsifygw,farar}} vku d o f nf/
]]om;&,f vd . rm® vku
d wf muG,}f } olqkdifxJ0ifoGm;awmY olYukd rif;om;[def;&mZmtjzpf
]]ckawmY .om; vufcsnf;yJuefawmYO;D r,faemfarar}} odxm;jyD;jzpfaomqkdif0efxrf;u vif;vufBu,fpifapmifYaeonfY
[def;&mZmu rtdyfcif rdcifukduefawmYaeustwkdif; tcef;ukv d u kd yf aYdk y;onf/
xkid u
f efawmYvu dk \ f / oD ; oef Y p m;aomuf c ef ; xJ w G i f vif ; vuf B u,f p if w pf
a':[de;f olZmrsufEmS u tjyKH;jzifaY wmufyaeavonf/ a,mufwnf; xkid af pmifaY eygonf/
]]vdr®mwJYararYom;av; atmifjrifrSKawG&ygapuG,f? ]]uk[ d ed ;f &mZm .'Duv dk mwm tefwo D Zl m odvm;[if}}
wpfEikd if v
H ;Hk ucspw f YJ o&kyaf qmifaumif;wpfa,mufjzpfygap? om"k ]]rodygbl;q&mr? 'DaeY&u dk wf u
YJ m;u uRefawmfwu Ydk rk PÜ D
. om"k .om"kygom;&,f}} uum;r[kwb f ;l ? ararvku d rf vmbl;av}}
_____ ]]uRefrukd q&mr .rac:eJYawmY ukd[def;&mZm? uRefr
( 3 ) pma&;q&mrvnf; r[kwyf gbl;? uRefremrnf avajy .wJY}}
vif;vufBu,fpifqDrS qufoG,frSKukdapmifYarQmfaeonfY ]]avajy? [kwv f m;? 'gqkd q&mr .tJ .ravajy u
pwkwa¬ jrmufaeY/ ZmwfneT ;f a&;q&mr[ef aqmifxm;xm;aygY}}
'DaeYawmY vif;vufBu,fpifu [de;f &mZmzke;f ukq d ufo, G f ]][kwu f }YJ }
vmygonf/ ]]uRefawmfvnf; tJ'gyJodcsifaewmygav? ravajy
&ku
d u
f iG ;f em;aecsdew
f iG f 0ifvmaomzke;f ukBd unfv
Y udk af wmY bmvkdYtJ'Dvdkvkyf&wmvJ? ravajy uRefawmfwkdYqD 0ifvmykHu

aEGwrmef 62 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
aocsmtuGu&f u dk jf yD;0ifvmwmyJ}} trsm;BuD;&Sad eygw,f}}
]]tefwDolZmu uRefrukd pykdifvkdYawmifpGwfpGJjyD;ygjyD avajyu Bum;rS0ifajymvku d o
f nf/
uk[d ed ;f &mZm}} ]]cifAsm;eJaY vajyu b,fvydk wfoufaeBuwmvJ}}
]]arar zke;f qufjy;D &efawGUwm uReaf wmfBum;w,f? 'gayr,fY ]]avajyu igYcspfo}l }
. uRefawmfodw,fqkdwmukd ararrodygbl;ravajy? ravajy&JU ]]cifAsm;ua&m b,fov l }J }
aeukdausmckdif;xm;wJYv-ZmwfnTef;ukd zwfBunfYrS ]][kw d ,frmS awGUwJaY eYuwnf;u rif;ukd igajymcJjY yD;jyDav?
uReaf wmfoabmayguf&wm? tJav oabmayguf . w,fqw dk m awmif rif;eJYig[m wpfzatwnf; wpfratwnf;u wpfcsdefwnf;
wu,fawmY .bmrS a&a&&m&modao;wmr[kwyf gbl;? ravajy wpfjydKifwnf;rSm arG;cJw Y t
YJ rTmnDtpfuydk gvk}Yd }
bmawGvyk af ewmvJ[if? bm&nf&, G cf sufeYJ 'gawGvyk f aewmvJ? ]]'g . 'gqkd aeukdausmcdkif;xm;wJYv-Zmwfvrf;[m
aeukdausmckdif;xm;wJYv-Zmwfvrf;ua&m wu,fY tjzpfvm;? tjzpfreS uf adk &;xm;wmaygY}}
ravajyb,fvo dk w d mvJ}} ]][kwfw,f? tJ'DZmwfvrf;[m igi,fi,fuwnf;u
]][kd; .[kd; . ukd[def;&mZm? 'gawGtm;vkH; od&rSmyg? igYtazajymjyvkYd tDaeatmifBum;cJzY ;l wJZY mwfvrf;yJ}}
'gawGu&dk iS ;f jyr,fv Y l a&mufvmygvdrrYf ,f}} ]]rif;tazu ajymjyw,f? rif;tazu .}}
]]Asm .}} ]]OD;Ouúmav .rif;eYiJ gwkYd ESpaf ,mufpvk;H &JUtaz OD;OuúmaygY}}
]]a[m .ajym&if;qkd&if;vmygjyD}} ]]avajyu vif;vufBu,fpiftjzpfeJY igwkdYqD b,fvkd
avajyu tcef;0ukad r;aigYjy&if;ajymvku d o
f nf/ a&mufvm&wmvJ}}
]]ol tm;vk;H &Si;f jyygvdrrYf ,f ud[ k ed ;f &mZm}} ]]tarYudk ig&Sad Bumif; today;csifvYdk vkyZf mwfqif&wm
tcef;xJukd0ifvmolu ESmacgif;pnf;rsufESmzkH;Maskukd yg[de;f &mZm? avajyUukd vif;vufBu,fpiftjzpf o&kyaf qmifcidk ;f
wyfxm;onf/ aeumrsufreS Ef iS jYf zpfonf/ jyD; rif;wkqYd aD &mufatmif0if&wmav}}
[de;f &mZm xkid &f mrS qwfueJxvku d \ f / ]]wu,fYvif;vufBu,fpifu b,folvJ? 'DZmwfvrf;
]]cifAsm;- cifAsm;- tmum tmumr[k . wvf m;}} awGa&;wJv Y if;vufBu,fpifu b,fov l }J }
xko d u l aeumrsufreS u f cdk Rwfí pm;yGaJ y:wifvu dk o
f nf/ ]]vif;vufBu,fpiftppfu .}}
ESmacgif;pnf;ukdcRwfvkdufonfYtcgwGifawmY .olYrsufESmwpfckvkH; tmumu qufrajymao;yJ awGa0aeonf/
ay:vmavonf/ ]]vif;vufBu,fpiftppfu ig .igygyJ [de;f &mZm}}
rsufESmcsif;qkdif,SOf&yfaeaom vlESpfa,mufukd BunfY& ]]aBom . rif;a&;wmawGukd;? 'geJYrsm; tmum&,f .
onf r S m . rS e f c syf a &S U wG i f & yf a eonf Y v l w pf a ,muf \ yH k & d y f u k d ararYqu
D v dk mjy;D rif;[m tazeJyY goGm;wJY om;jzpfaBumif; ajymjyyg
rSexf wJ iG jf yefjrif&ouJo Y xYdk if&avonf/ vm;uGm? rif;vkyyf aHk wGu pkaH xmuf0w¬KusaewmyJ}}
]][kwyf gw,f .ig tmumyg}} ]]igwkt Yd ara':[de;f olZmu igYuv dk ufcrH mS r[kwb
f ;l qkw
d m
]]aBom cif . Asm;wkEYd pS af ,mufu yl;aygif;BuHpnfBu wmuk;d }} igodaevkdYyg[def;&mZm? tazajymjyvGef;vkdY tarY&JUrmeukd igod
]]xkid yf gOD; uk . [d ed ;f &mZm? ukt d mumYrmS ajymp&mpum; awG xm;ygw,f? vlukd,fwkdifvmajym&if igYukdESifvTwfrSmaygY? tckyJ

aEGwrmef 63 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
BunfYav? Zmwfvrf;taeeJYa&;jyD; aoG;wkd;prf;vkdufwmeJYwGif ]][def;}}rsdK;awGqkdwm tazajymjyvkdY igodxm;wmyJ? rif;wkdY
avajyYu&dk efawGUvku d w f m &p&mr&Sb d ;l }} ukrPÜ eD mrnfuvnf; ]][de;f }}jzpfaew,fav? ykjd y;D aocsmoGm; wmu
ararYrmeukad wmY [de;f &mZmvnf; odygonf/ rif ; wk d Y u k d , f w k d i f x k w f v k y f w J Y Z mwf u m;awG r S m ]]pD p Of o l -
]]rif; 'gawGvyk w f &YJ nf&, G cf sufu bmvJtmum}} [def;olZm}}qkdwJYpmwef;ygaewmyJ? rif;[m igY&JUtrTmnDtpfukd
]]igYtaru igYudk todtrSwjf yKapcsiw f myJ? tarYudk tarvkYd qkw
d maocsmoGm;wmaygY}}
igac:csiw f ,f? taru om;tjzpfvufcaH pcsiw f ,f? 'gygyJ[ed ;f &mZm? ]]rif;ukdararuvufcHapcsif&if igulnDygYr,ftmum?
'gYxufyjdk yD; igrarQmfvifyY gbl;}} ararvufcrH ,feY nf;vrf;ukd igwkpYd Of;pm;BuwmaygY}}
]]tmum&,f}} ]]aus;Zl;wifygw,fnaD v;&m}}
]]jyD;awmY .avmurSm nDtpfut dk &if;tcsmqkv d Ydk rif;eJiY geJY ]]tmum . rif;uawmY igwkdYrdom;pktjzpfukd tukef
ESpaf ,mufwnf;&Sw d myg[de;f &mZm? rif;rSm trTmnDtpfudk &Sad ewmukd odaew,faemf? iguawmY bmrSrodc&YJ bl;? ararwku Yd igYudk igYtaz
rif ; od r S m r[k w f b l ; qk d w m aocsmw,f ? taru rif ; emrnfO;D Ouúmqkw d mawmY today;w,f? 'gayr,fY azazY . udk aojyv D Ydk
ukdajymrSmr[kwfbl;av? rif;ukdig&SdaBumif; today;csifwmvJ ararwk d Y u ajymxm;wmuG ? azaz[m rav;&S m ;Ek d i f i H r S m
ygygw,f}} tvkyo f mG ;vky&f if;u tufq;D 'ifjY zpfjyD;aooGm;jyDw}YJ }
]]aus;Zl;wifygw,ftmum? 'DtjzpfreS af wGudk rif;vkyf vkYd ]]aBom .tJ'v D ykd aJ jymxm;ovm;}}
igod&wmyg? igYrSm trTmtpfukd rif;&Sdaew,fqkdwmod&vkdYvnf; ]][k w f w ,f ? igvnf ; ,k H a ecJ Y w ,f ? ck a wmY . 'g
0rf;omygw,fuGm? 'gayr,fY . rif;vkyfwmawGu vrf;vGJaejyD vkyfBuHZmwfqkdwm igodjyD? wu,fawmY . igwkdYtaz rao
xifw,ftmum}} ao;bl;aygYaemf? tmum .igwkt Yd azOD;Ouúm &Sad eao;vm;[if}}
]]bmjzpfvv Ydk J [de;f &mZm}} ]]tazvm;? taz raoao;ygbl;[de;f &mZm}}
]]iguawmY ararvufcHatmif &kd;&kd;om;om;enf;eJY ]]tazb,frmS vJ}}
BudK;pm;apcsifw,fav? tckvv dk yk yf rHk sdK;ukad wmY ararvnf; pdwq f ;dk ]]taz 'D r S m r&S d y gbl ; [d e f ; &mZm? taz . igwk d Y t az
rSmaygY}} temBuD;a&m*gonfpcef;rSm a&mufaeygw,f}}
]]at;uGm igvnf. ; BurH Bd u&H m Buv H u dk rf w
d myJ? ig tareJrY if;ukd ]][if .}}
awGUcsiv f eG ;f vkYd t&G,af &mufwmeJY igwku Yd adk rG;cJw Y YJ ZmwdjrKd Uuko d mG ;w,f? ]]tckavmavmq,f taz[m . rEÅav;u a&eHYom
rif;wkdYowif;ukdpkHprf;w,f[def;&mZm? tar temBuD;a&m*gonfpcef;rSm &Sad eygw,f}}
jrKd UuxGuo f mG ;wmBumjyq D wdk o YJ wif;yJ &cJw Y ,f? rif;emrnfudk awmif ]][m .}}
b,fvrkd n S x Yf m;w,fqw dk m rodc&YJ ygbl;uGm}} _________
]]tcka&m .b,fvo dk v d }J }
]]rif;u rif;om;jzpfaejyDav? rif;"mwfykHawGjrifwmeJY
'gigYnyD q J w dk m igodwmaygY? rif;Zmwfum;awGBunfw Y v
YJ w
l idk ;f u vnf;
igeJw Y w
l ,fvaYdk jymBuw,f? emrnfu [de;f &mZm? igwkt dY rsdK; u

aEGwrmef 64 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
ukd,fykdifZmwfum;p&kdufawmYr,f? [JY .[JY .zdeyfukd b,frSm
tykdif; - 7 oGm;cRwfwmvJom;? zdeyfpifu 'DzufrmS av? tJ'g acgif;&if;BuD;?
aBomf .igYom;uvnf;uG,}f }
( 1 ) ol rsufEmS ysufomG ;onf/
[de;f &mZm&ku d u f iG ;f rSjyefvmaomum; jcx H u J 0dk ifvmonf ESiYf ]]aqm&D;arar? om; a,mifomG ;vkyYd g}}
a':[de;f olZmu tdrt f 0rSxu G Bf udKvku
d of nf/ ]]uJ . om;oG m ;em;acsOD ; ? a&rk d ; csd K ;? xrif ; pm;jyD ; rS
,aeYonf tjyifurk P Ü w D pfcrk S [de;f &mZmukid mS ;&ku d af om reufzefp&ku d rf ,fu Y m;twGuf ararwkYd aqG;aEG;Bur,f}}
Zmwfum; aemufq;Hk &ku d u f iG ;f aeYyifjzpfygonf/ ]][kwu f aYJ rar}}
]]yifyef;vmovm;om;}} 'DaeYrS xl;xl;jcm;jcm;trlt&majymif;aeaom om;jzpfol
a':[de;f olZmu um;ay:rSqif;vmaomom;ukd BudKqk&d if; ukBd unfí Y a':[de;f olZmusefcaYJ vonf/
ar;vkud of nf/ BunfYvkdufawmY [def;&mZmonf olr\tcef;xJukd 0if
]]&ygw,farar? uRefawmfryifyef;ygbl;}} oGm;wmawGUvku d \ f /
]][if .}} jy;D rS cs. ucf si;f jyefxu G v
f mum olt Y cef;xJudk 0if oGm;onf/
a':[de;f olZmu [de;f &mZmjyefajymvku d af ompum;aBumifY BunfpY rf;? tarYtcef;ukrd mS ;0if&atmif igYom; bmawG
tHBY ooGm;onf/ rsm;pdwu f ;l aeygvdr/Yf bmawGrsm; tm&krH sm;aew,frodygbl;/
]]'DZmwfvrf;u b,fvkdZmwfvrf;rsdK;vJom;? om;u +++++
Zmwfum;xJrSm &kd;&kd;om;om;vlwpfa,muftaeeJY o&kyfaqmif& ]]om;a& .vmygOD;}}
wmvm;}} ]][kwu f aYJ rar}}
]]bmjzpfvv Ydk aJ rar}} a':[d e f ; ol Z m&S d a eaompmBunf Y c ef ; xJ o k d Y [d e f ; &mZm
]]ararYupdk um;ajymwm uRefawmfqv dk yYkd g? Zmwfum;xJ a&mufvmonf/
rSmo&kyaf qmif&if;u tusifyY goGm;wmxifw,f? om;u tckxd ]]om; .a[m'DrSm reufzef&kdufr,fY ]]&ifuGJyufvuf}}
Zmwfum;xJrmS psmef0ifwek ;f uk;d }} Zmwfum;&JUZmwfnTef;? zwfxm;vkdufOD;om;? om;u 'Dum;rSm
]][m .[kd .arar? om; .om;? [kwyf g&JU? uRefawmf rckid Bf uD;eJwY &JG rSm}}
uRefawmfvkdYajymvkdufrdw,faemf? tJav . . . om; ]][kwu f aYJ rar}}
uRefawmfvkdYajymvkdufrdw,faemf? [kwfw,farar? Zmwfum;xJ ]]reufzef p&kdufr,fYtcef;ukd araracgufxm;w,f?
psmef0ifomG ;vk?Yd [J .[J .}} tJ'gukad ocsmzwfjyD; psmefoiG ;f xm;aemf? Zmwfvrf;xJrmS rckid Bf uD;
]]uk,d o f &kyaf qmif&wJY o&kyaf qmifcsufxrJ mS psmef0if wm eJo
Y m;eJu Y tdref ;D csif;? rckid Bf uD;u tysdKBuD;? om;ukBd udwcf spfae wm?
aumif;ygw,fom;? 'gayr,fY .cktcsdeu f pjyD; arYvu dk f awmYaemf? 'gayr,ft Y ysKd Bu;D yDyD rckid Bf u;D uawmY £a`EB´ u;D eJaY ygYu,
G ?f om;uvnf;
'D u m;u jyD ; oG m ;jyD a v? reuf z ef q k d & if . . ararwk d Y rckdifBuD; ukd,fYukdwpfzufowfcspfaewmrodbl;? om;uawmY
i,fwJYolqkdawmY rckdifBuD;ukd ukd,fYtpfrBuD;vkdyJ EGJUqkd;qkd;r,f?

aEGwrmef 65 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
rkezYf ;dk awGbmawGawmif;r,f? rckid Bf uD;u om;qk;d wmEGUJ wmawGudk tomxum rD;zkcd ef;xJudk acsmif;Bunfv Y u
dk o f nf/
aBueyfaew,f? om;zufuawmY &k;d &k;d om;om;yJ? tpfrvkcd ifaewm? [def;&mZmonf tdrfazmfraomif;ukdac:aejcif;jzpf\/
b,fvv dk o J m;? vkyEf idk rf ,fr[kwv f m;}} raomif;ukd ]][kt d pfrBuD;}}wJ/Y
]][kwfuJYarar? &ygw,f? ckdifoif;BunfeJYndSjyD;vkyf&rSm raomif;uvnf; tHYBo[efjzifY [def;&mZmem;a&mufvm
aygYarar}} onf/
]]bm- ckid o f if;Bunf? [kwv f m;? b,fu ckid o f if;Bunf u ]]bmvkv d v
Ydk u J [ dk ed ;f }}
ygvmwmvJ}} ]]aumfzrD pfxw k af wG b,frmS xm;vJ[if}}
]]araryJ 'Dum;rSm om;eJcY idk o f if;Bunfw&JG r,fq}dk } ]]bmvkyzf v Ydk uJ [ dk ed ;f }}
]]ararajymwmu rckid Bf uD;eJw Y &JG r,fvaYdk jymwmygom;&,f? ]]ararYtwGuf aumfzaD zsmfrvdyYk g}}
rckdifBuD;qkdwm xGef;td`E´mAkd-av? emrnf&if;rdrdcdkifrkdYvkdY rckdifBuD; ]][if .rru aumfzDrpfrS raomufyJukd[def;&JU? ukd[def;yJ
vkaYd c:aeBuwm? ckid o f if;Bunfuu dk rckid af v;vkYd ac:Buw,fav? nwk d i f ; aumf z D r S K ef Y p pf p pf e J Y a zsmf a y;aeusuk d ? aumf z D r S K ef Y u
&kyf&SifavmuwpfckvkH; odaeBuwmyJ? om; .'DaeY rif;b,fvdk aBumiftrd x f rJ mS av? aeOD; .aeOD; .raomif;,lay;r,f}}
jzpfaewmvJ}} raomif;uvnf; [de;f &mZm\xl;jcm;rSKukd tHBY oaeav onf/
]]om; .om; .a,mifomG ;vkyYd garar}} olu raomif;csay;aomaumfzrD KS ef?Y Ekq Yd ?D oBum;rsm; ESiYf
]]rif ; a,mif w muvnf ; xG e f ; td ` E´ m Ak d e J Y c k d i f o if ; Bunf aumf z D w pf c G u f a zsmf v k d u f o nf / raomif ; u ab;rS r suf a rS m if
rSm;&avmuftmifq;dk ovm;uG,}f } ukyí f BunfaY eonf/
a':[def;olZmu [def;&mZmukd apYpyfpGmBunfY&if; ar; aumfzDazsmftjyD;wGif aumfzDcGufukdukdifum pmBunfYcef;
vkud o f nf/ xJjyefvm\/
[de;f &mZm pdwrf vko H vkd rsufvmT csoGm;\/ a':[def;olZmu acsmif;BunfYae&mrSjyefvmum ukvm;
]]om; reufzef&kdufr,fYtcef;ukd aBunufatmifzwf xkid wf iG f £a`E´rysufjyefxidk af evku d o f nf/
xm;vku d yf gr,farar? om;oGm;awmYr,faemf}} ]]aumfz&D jyDarar}}
]]om;u ararYudk aumfzaD zsmw f udk zf aYdk wmifarYaejyx
D if w,f? ]]at; .at; om;}} .
ararYudk nwkid ;f om;uk, d wf idk af umfzaD zsmfwu dk af eusav}} [de;f &mZmu aumfzcD u G u f dk pm;yGaJ y:csvkud o f nf/
]][if . . aBomf . . [k w f u J Y a rar? [k w f u J Y ? om; ]]om; oGm;awmYr,faemf}}
oGm;azsmv f u dk yf gr,f}} [def;&mZmu a':[def;olZmukdESKwfqufum ZmwfnTef;
tcef;xJrSxGufoGmaom [def;&mZmukdBunfYum . a': pmtkyu f ,dk íl tcef;xJrS jyefxu G o f mG ;onf/
[de;f olZmrsufarSmifuyk &f if; usef&pfcaYJ vonf/ ]]om;-}}
+++++ tcef;0a&mufrS a':[de;f olZmvSr;f ac:vku d \ f /
]]tpfrBuD; .[kt d pfrBuD; .cP .cP}} [de;f &mZmvSnBYf unfo Y nf/
rD;zkdcef;xJrS [def;&mZmtoHxGufvmí a':[def;olZmu ]]om; nwkid ;f ararYuu dk efawmYjyD;rStyd w f mav? arYomG ;

aEGwrmef 66 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
jyDvm;}} rif;orD;BuD; ydawmufyifatmufwGif&yfí
]]aBomf [k . wu f }YJ } tyifay:rS ydawmufyef;rsm;ukd armfBunfaY e pOf
[def;&mZm a,mifcsmcsmjzifYjyef0ifvmum tarukdxkdif .
uefawmYonf/ rif;om;a&mufvmonf/
]]igYom;av; bke;f BuD;ygap? touf&n S yf gap? wpfEidk if H ]][m rr? . ydawmufawGawmif yGiaYf e jyaD emf}}
vk;H ucspfcifwYJ o&kyaf qmifaumif;wpfa,mufjzpfygapuG,}f } ]]armifarmif .armifarmifa&mufvm wm
a':[de;f olZmu npOf ay;aeusqkuadk y;onf/ tawmf y J ? yd a wmuf y ef ; awG c l ; zk d Y tcuf t cJ
]]uJ- oGm;awmYom;? rtdycf if ZmwfneT ;f av;ukd zwfxm; jzpf a ewm? rruk d yd a wmuf y ef ; cl ; ay;prf ; yg
vku
d Of ;D aemf}} armifarmif&,f}}
]][kwu f aYJ rar}} ]]cl ; ay;r,f r r? cl ; ay;r,f ? 'gayr,f Y
[de;f &mZmtcef;xJrx S u G of mG ;onf/ armifarmifYukd rkefYzkd;ay;&r,faemf}}
a':[def;olZmu [def;&mZmazsmfay;cJYaomaumfzDcGufukd ]]a[mawmY . rk e f Y z k d ; uvnf ; awmif ;
rç,lum wpfusKd ufaomufvu dk of nf/ vScsnfvm; armifarmif? raeYu rray;vku d w f YJ
rsuEf mS &SKH UoGm;avonf/ aiGo;Hk axmifa&m? ukeo f mG ;jyDvm;}}
oBum;awGtrsm;BuD;xnfx Y m;wmyJ/ ]]armif a rmif w k d Y o l i ,f c sif ; awG p k j yD ;
'g [de;f &mZmazsmfaeusvuf&mr[kw/f aysmf y G J p m;xG u f r vk d Y A s? aemuf x yf i g;axmif
_____ avmufvw dk ,f? ay;OD;aemfrr}}
( 2 ) ]]armifarmifu odyftokH;tjzKef;BuD;wm
,aeY um;&ku d &f wm tqifrajyyg/ yJu, G ?f rrpkxm;wJY yku d q f aH v;awGawmY ukef
,aeY&u dk af omum;rSm ]][de;f }}ukrP Ü rD x
S wk v
f yk af omum; awmYrmS yJ}}
jzpfí &ku d u f iG ;f wGif a':[de;f olZmyg &Sad eonf/ ]][mAsm rraiG. udk ok;H r,fv Y l b,fol &Sv
d v Ydk ?J
[d e f ; &mZmo&k y f a qmif y k H r sm;u pd w f r ygovk d j zpf a eí armifarmif ok;H ay;rSuek af wmYrmS aygY? ay;aemf rr}} .
a':[de;f olZm rsufarSmifuyk af e&jyefavonf/ ]]BunfYprf;? ykdufqHukdrsm; olokH;zkdYpkxm;
bmrS rcufcJwJYtcef;av;ukdyif [def;&mZmtrSm;rSm; &wmusaewmyJ? armifarmif[mav? uJ-uJ-
t,Gi;f ,Gi;f jzpfaeonf/ ydawmufyef;awGt&ifcl;ay;yg? yef;cl;jyD;awmY
&kdufuGif;u rif;om;ESifYrif;orD; ESpfa,mufxJygonfY armifarmifvcdk sifwaYJ iG ay;ygYr,f}}
&ku
d u f iG ;f / rif;orD;BuD;xGe;f td`E´mAkEd iS Yf rif;om;ti,f[ed ;f &mZm wkYd ]]a[; .'grSwrYdk ruG}}
ESpaf ,mufwo JG &kyaf qmif&rnft Y cef;/ xkad e&mwGif rif;om;u rif;orD;ukd ajy;
ZmwfnTef;t& o&kyfazmf&rnfYZmwfuGufrSm &kd;&kd;av; zufjyD; rif;orD;ukd cg;rSukdifajrSmufvkduf&rnf/
yifjzpfonf/ ]]tkd .}}

aEGwrmef 67 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
&kd;&kd;tttysdKBuD;tjzpfo&kyfaqmifaom ]]Asm- uRefawmf b,fvrdk mS ;vkv Yd }J }
rif;orD;u &Suo f mG ;&rnfjzpfonf/ ]]uk, d [fY muk, d f rSm;vku d rf eS ;f rodb;l r[kwv f m; rif;om;?
Zmwf0ifcef;ukd ZmwfneT ;f twkid ;f &ku d zf Ydk tm;vk;H jyifqif jy;D jy/D rif;om;ajymvku d w f pYJ um;u ydawmuf ]]yif } } awGawmifyGifYaejyD
ydawmufyiG cYf sed rf [kwí f puúLydawmufyef;twkrsm;ukv d nf; tyifay:rSm aemf-wJ?Y ydawmufawGvydYk aJ jym&rSmav? ydawmufyef;vkaYd jym&if awmif
csdwxf m;jyD;ygjyD/ udprö &Sb d ;l ? uJ-jyefvyk rf ,f rif;om;? trlt&ma&m? pum; ajyma&m
&kud u f iG ;f pjyD/ owdxm;yg}}
rif;orD;BuD; ydawmufyifatmufrmS &yfaeonf/ ydawmuf ]]awmfygjyDq&m? xyfjyD;ckid ;f raeygeJaY wmY? 'DaeY&u dk u
f iG ;f ukd
yifay:armfBunfaY eonf/ uRerf zsuw f ,f}}
&ku
d u f iG ;f xJoYdk [de;f &mZm0ifvmonf/ a':[de;f olZm tem;a&mufvmum ajymvku d jf cif;jzpfyg onf/
]][m .rr ydawmufawGawmif yGifYaejyDaemf}} ]][if . a':[d e f ; ol Z m? bmjzpf v k d Y v J ? uRef a wmf w k d Y
]][k;d -}} quf&u dk yf gr,f}}
'g&ku d w f mu &ku d uf iG ;f uk&d yfem;&ef atmfvu dk af vonf/ ]][k w f o m;yJ r rol Z m? tcsd e f t apmBuD ; &S d y gao;w,f ?
'g&ku d w f m [de;f &mZmteD;okaYd &mufomG ;onf/ quf&u dk w f maygY}}
]]rif;om;? ydawmufawGawmifyiG aYf ejyDaemf-qkw d pYJ um; ukd rif;orD;uvnf; 0ifajymonf/
tyifay:armfBunfjY yD;rS ajym&rSmav? tyifay:uydawmuf yef;ukd ]]om;u nwkef;u aeraumif;jzpfxm;awmY pdwfryg
rjrifyJ 'Dpum;ukdajymvkdY b,fobm0usrvJ? pum;rajym cif bl;xifw,fq&m? rckid Bf uD;udv k nf; awmif;yefygw,f? 'DaeYawmY
tyif a y:uk d wpf c suf a rmf B unf Y w J Y t rl t &mvk y f y g? &D [ mZ,f &SKwifzsufvkdufjyD? odef;oef;a& wk . dYjyefBupkdY}}
vkyuf wnf;u ajymxm;jyD;om;yJ}} ukrP Ü yD idk &f iS u
f ,dk wf idk f &SKwifzsufjyD; tapmBuD;jyefomG ; vkYd
]][kwu f UJ }} &ky&f iS t
f zGo YJ m;rsm;tm;vk;H tHBY ojyD;usef&pfcBYJ uonf/
]]uJ- jyef&u dk rf ,f}} wu,fawmY &S. Kwifwpf&ufpm p&dwpf urSm rao;vS ygay/
'g&kud w f mu aemufwpfacgufjyef&u dk &f ef trdeaYf y;vku d f onf/ &ku
d u f iG ;f ysurf nfudk xkwv f yk o
f w l idk ;f aBumufBuonf/
rif;orD;BuD; em;ae&mrSxvmum aemufwpfBudrftrl ,ckawmY xkwfvkyfolukd,fwkdifu &kdufuGif;ukdzsufoGm;
t&mvky&f jyefonf/ jcif;jzpfavonf/
[de;f &mZm&ku d u f iG ;f xJ0ifvm\/ _____
onfwpfcgawmY ydawmufyifay:ukd t&ifarmfBunfo Y nf/
armfBunfjY yD;rS pum;ukad jymvku d \
f /
]][m . rr ydawmufyifawGawmif yGifYaejyDaemf}}
]][k;d -}}
'g&ku d w f mu aemufwpfBudrw f m;vku d &f jyefonf/
]]rif;om;? 'DaeYb,fvjdkzpfaevJ? pum;wkw d adk v;ukd rSm;jyefjy}D }

aEGwrmef 68 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
vkaYd c:cJw Y ,fav? eifeY mrnfudk olrodb;l }}
]][kw-f [kww f ,frr? uRerf vnf; owdxm;rdw,f? jy;D awmY
( 3 ) .
nu aumfzaD zsmw f m aumfzrD pfxw k af r;w,fav? aumfzaD zsmaf wmYvnf;
od e f ; od e f ; armif ; vmaomum;av;u td r f j cH 0 if ; xJ u k d tcsdK;rusbl;? azsmfaeustwkid ;f r[kwyf g bl;rr? raomif;vnf;
0ifvmonf/ owdxm;rdygw,f}}
raomif;u a':[def;olZmwkdYom;trdjyefvmwmjrifí ]]uJ-Bum;vm;? rif;[efaqmifxm;wm raomif;awmif
oHbm*smwHcg;ukd toifzY iG x Yf m;vku d \ f / &dyrf wd ,f? aumfzaD zsmfzu Ydk v kd nf; iguowday;vkYd olow d mraomif;
[de;f &mZmu um;ay:rSt&ifqif;um tdrx f 0J ifomG ;onf/ a&? rtdycf if igYuu dk efawmYzv Ydk nf; olrodb;l ? rckid Bf uD;qkw d m ukv d nf;
a':[de;f olZm [de;f &mZmaemufuv dk u
dk of mG ;um [de;f &mZm ckdifoif;BunfvkdY xifvkdxif? 'DaeY &SKwifrSm tqkd;qkH;yJ? ol
yck;H ukd cyfqwfqwf&u dk v
f udk o f nf/ bmrSo&kyfraqmifwwfbl;? odef;odef;- rif;vnf; owdxm;
]]a[Yaumif- rif;tdrx f rJ 0ifeOYJ ;D ? igYrsufEmS ukBd unfpY rf;}} rdw,fr[kwv f m;}}
a':[de;f olZm\tjyKtrlaBumifY raomif;a&m? ode;f oef; yg ]][kw-f [kwu f t YJ efw}D }
tHBY ooGm;Buonf/ ]]'Daumif igYom;ae&m0ifjyD; [efaqmifxm;wm rif;od
[def;&mZmu rvkHvJaomrsufESmjzifY a':[def;olZmukd ovm;ode;f oef;? raeYu rif;eJt Y wlwjl yefvmwmav}}
vSnBYf unf\ Y / ]][m rod . ygbl;tefw&D ,f? uRefawmfbmrSrodygbl;}}
]]rif;- igYom;r[kwb f ;l }} ]][k w f y gw,f arar? uk d o d e f ; oef ; bmrS r od y gbl ; ?
]]Asm-}} uRefawmfeu YJ Refawmfn Y aD v; aygif;jyD;pDpOfwmyg? raeYu [de;f &mZm
]][efaqmifraeeJYa[Yaumif? rif;b,folvJ? rif;[m &ku
d u f iG ;f utjyefrmS pm;aomufqidk w f pfqidk 0f ifjyD; vlvv J u
dk w
f m yg?
ukOd uúmom;r[kwv f m;? tmumqkw d aYJ umifr[kwv f m;? ajymprf;}} uRefawmfu qkdifrSm tqifoifYapmifYaejyD; nDav;eJYvlvJvkduf
]]arar uRef . awmf uRef . awmf }}. wmygarar}}
]]awmf- pum;&Snrf aeeJ?Y bmrSajz&Si;f csuaf y;raeeJ?Y rif;[m ]]rif; igYudk tarac:p&mrvkb d ;l }}
igYom;[de;f &mZmae&muk0d ifjyD; [efaqmifaewm? ign uwnf;u ]]arar&,f . uRef a wmf v nf ; ararY o m;yg arar?
&dyrf w
d ,f}} ararukd,fwkdifarG;xkwfcJYwJYom;ygarar&,f? uRefawmf arareJY
[de;f &mZm acgif;iku d pf udk u f soGm;avonf/ nDav;uk&d mS aewm BumvSygjyDarar&,f? uRefawmf ararYtem;
]][Gef;- raeYunae &kdufuGif;ujyefvmuwnf;u ig rSmaecsiv f eG ;f vdYk ararYarwÅmukv d cdk siv f eG ;f vkYd a&mufvmwmyg arar?
&dyrf wd ,f? jyefvmvmcsif; igYupdk um;ajymwm ]]uRefawmf}}wJaY v? ararYuv dk rd rf w d t YJ wGuf cGiv Yf w
T yf garar aemf}}
zdeyfcRwfawmYvnf; zdeyfpifr[kww f aYJ e&mrSmoGm;cRwfw,f? tJ'D ]]cGifYrvTwfEkdifbl;? rif; igYqDukdvmp&mvnf; rvkdbl;?
uwnf;u igoHo,0ifaewm}} rif;wko Yd m;tzeJiY geJu Y jywfjyD;om;? igY&ifxrJ mS rif;wkrYd &Sad wmYb;l ?
a':[de;f olZmu raomif;ukv d nS aYf r;vku d of nf/ rif;ukv d nf; arG;uwnf;u igpGev Yf wT vf u dk w f m? rif;rsufEmS udk ig
]]raomif;? eifowdxm;rdvm;? eifu Y vdk nf; [kt d pfrBuD; BunfYawmifBunfYcJYwmr[kwfbl;? [Gef;- &kyfwljydKifyGJwkef;u

aEGwrmef 69 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
igYom;ukdvmawGUwJYtmumqkdwm ukdOuúmom; rif;yJvkdY igxif raomif;u a':[de;f olZmukzd ufxm;um ESpof rd v
Yf u
dk f onf/
vku d o f m;yJ? tck igYom;b,frmS vJ? igYom;[de;f &mZmb,frmS vJ? igYom;ukd ]]oGm;ygawmY? oGm;ygawmY? rif;xGuo
f mG ;ygawmY tmum
rif;b,frmS zrf;csKyfxm;cJo Y vJ? ajymprf;}} &,f}}
]]zrf;csKyfxm;wmr[kwfygbl;arar? nDav;eJYuRefawmf ]]om;oGm;ygawmYr,farar? ararpdrf;um;ayr,fY om;
pdww f o l abmwl ae&mcsif;vJvu dk wf myg? uRefawmf ararYtem; &ifxrJ mS ararYudk tjrJcspfaer,fqw dk m ,kx H m;ygarar&,f? om;
rSmaezl;csifvYdk [de;f &mZmeJY ae&mcsif;cPvJwmygarar&,f}} oGm;ygjyDarar}}
]]rvkdcsifbl;? rif;rsufESmudk igrBunfYcsifbl;? igYom; tmumu ae&mrSvn S xYf u G o f mG ;onf/ tdrjf c0H rSxu G cf mG um
b,fae&mrSm&So d vJ? ajymprf;}} aysmufu, G of mG ;avonf/
a':[de;f olZmESKwfrS &efawGUpum;rsm;ajymBum;aeaomf vnf; ]]rr .rr .olub,fov l [ J if? olu uk[ d ed ;f ae&mrSm
rsufv;Hk tdrt f wGi;f rSrl rsuf&nfrsm;pD;usaeygonf/ bmvk0Yd ifjyD;[efaqmifae&wmvJ}}
]][def;&mZm uRefawmfYtdrfrSm cPaeaeygw,farar? raomif;u ar;vku d of nf/
tdrfeHygwf(--)? prf;acsmif;vrf;? prf;acsmif;rSmygarar}} ]]'gawG eifweYdk m;rvnfygbl;raomif;&,f}}
]]oGm;awmY? rif; igYtdrfuxGufoGm;awmY? ckcsufcsif; ]]rru &efawGUjy;D ESicf svu dk v f o . [
Ydk m uk d ed ;f r[kwb f ;l qkw d m
xGuo f mG ;prf;tmum}} ,kHvkduf&wm? raomif;rsufvkH;xJrSmawmY ol[mukd[def; ygyJ?
]]&ufpufvcS snfvm;arar&,f? uRefawmf[m ararYom; wlvu dk wf maemf}}
ygyJarar&,f? [de;f &mZmeJY twlwal rG;cJw Y YJ ararYaoG;om;av}} ]]wlrmS aygY? [de;f &mZmeJo
Y el u YJ trTmnDtpfuydk ?J ol[m vnf;
]]a[Y- rif;u ukdOuúmom;? rif;ukd ukdOuúmeJYtwlwl igarG;xm;wJo Y m;wpfa,mufy}J }
igYb0xJu qGx J w k jf yD;jyD? 'DurÇmrSm igeJiY gYom;ESpaf ,mufwnf;yJ&dS ]]trav; 'geJ . Yrsm;rr&,f? rrolYudkESifcsvkdufw,f}}
w,f? rif;ukid gtodtrSwrf jyKEkid b f ;l ? oGm;- oGm;- xGuo f mG ;- ]]'gawG e if e m;rvnf y gbl ; raomif ; ? tomaeprf ; yg?
rif;xGuo f mG ;prf;}} ode;f oef;-}}
]]oGm;qkv d nf; oGm;ygYr,farar&,f? uRefawmf ararYudk ]]Asm- tefw}D }
uefawmYcyYJ gw,farar}} ]]ol a jymoG m ;wJ Y prf ; acsmif ; vd y f p muk d eif r S w f r d w ,f
tmumu tdrfa&SUajrjyifrSmyifxkdifcsvkdufum a':[def; r[kwv f m;}}
olZmukx d idk u
f efawmYonf/ ]][kwu f t
YJ efw}D }
tmumxkdifuefawmYaeonfukdBunfYum a':[def;olZm ]]at;- tJ'Dvdyfpmukd armif;prf;? igYom;[def;&mZmukd
rsuf&nfrsm;usvmonf/ ESKwfcrf;ukdudkufum toHrxGufatmif igoGm;ac:r,f}}
ik&d KdS ufaerdonf/ _____
rmeBuD;aoma':[de;f olZmonf iko d nfudk vlrodatmif
xdr;f csKyfxm;aomfvnf; yck;H om;rsm;u wodro Yf rd v
Yf KS yf&mS ;aeay\/
]]rr .rr owd . xm;ygrr&,f}}

aEGwrmef 70 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
tmumvkrYd n S aYf y;xm;ygw,f? nDav;u om;emrnf tmumqkw d m
( 4 ) rajymvku d bf ;l vm;? nDav;eJo Y m;eJuY awGUjyD;jyDav}}
tmumajymvkdufaomvdyfpmESifYtdrfa&SUukdta&mufwGif ]][JY .tkd bmvJ
. .
bmawG v?J rif; rif . ; b,fov l }J }
a':[de;f olZmu um;ay:rSqif;jyD; tdrx f o
J wYdk ef;0ifomG ;avonf/ ]]om; tmumygarar}}
tdrxf u J adk &mufonfEiS Yf {nfcY ef;xJwiG &f adS eaom[de;f &mZm ]]bm- tmumu ckyJ igYtdrfay:uESifcsvkdufvkdY xGuf
ukad wGUvku d &f avonf/ oGm;wmav? rif;u .}}
]]om; .om; .om;av; .rif;bmrSrjzpfbl; aemf}} ]]Asm- arar? ararbmawGajymaewmvJ[if? ararY
ESKwfrv S nf; ar;&if; [de;f &mZm&S&d mokYd ajy;oGm;avonf/ pum;awGudk om;em;rvnfb;l }}
olu tdrfxJokdYajy;0ifvmaom a':[def;olZmukdBunfYí ]][kwfygw,farar? ukdtmumem;vnfrSmr[kwfygbl;?
tHt
Y m;oifo Y mG ;avonf/ tJ'gukdtmumygarar? uRefawmfurS ararYom;[def;&mZmtppf
]]ar .arar .}} ygarar}}
]]om; .}} xkdpum;oHESifYtwl tdrfxJokdY0ifvmolukd a':[def;olZm
]]arar . ararom;qDukdvmw,f? om;qDukd arar vSnBYf unfv Y udk o f nf/
vku d v f mw,f .[kwv f m;arar}} 0ifvmolu olrtdrfay:uESifcsvkdufaom . ol r u
]]vm&wmaygYom;&,f ararY . rmS om;twGupf w d yf l vku
d &f wm ]]tmum}}[kxifaeaomoljzpfaeonf/ olrtdru f xGuo f mG ;onfY
olwu Ydk om;ukb d mvkyBf uao;vJ[if? om;ukzd rf;csKyf xm;wmvm;}} ykpH t
H wkid ;f t0wftpm;rsm;twkid ;f / &ku d u f iG ;f wGi0f wfcaYJ om t0wf
a':[de;f olZmu olu Y zdk ufxm;&if;rS ar;vku d af vonf/ tpm;rsm;ESifYyifjzpfygonf/
]][if . arar? b,folawGu bmvkyf&rSmvJarar&JU? olYaemufu0ifvmaomrdef;uav;ukdjrifvkdufonfwGif
ararom;qDvu kd v f mwm 0rf;omvku d wf marar&,f? om;'DrmS &Sw d m a':[de;f olZmrSm em;rvnfEikd af tmifyif jzpfomG ;&av\/
ararb,fvo dk v d [ J if? [de;f &mZmajymvku d w f mvm;? nDav; u vif;vufBu,fpif/
tukezf iG aYf jymvku d jf yDvm;arar}} ZmwfneT ;f a&;q&mr vif;vufBu,fpif[k a':[de;f olZm
]]om; rif;bmawGajymaewmvJ}} odxm;aomrdef;uav;uvnf; olUaemufrSuyfygvmjcif;aBumifY
]]om;av ararwk . u
Yd adk wGUcsifveG ;f vkpYd pHk rf;vkud &f wmAsm? jzpfavonf/
nDav;rif;om;jzpfrS ararwkdYukdpkHprf;vkdY&awmYw,f? tJ'gawmif ]]nDav; [def;&mZm? avajy? a[m'DrSm . igYtar
ararYrmeukdodvkdY ararYqDwkduf&kdufr0if&Jbl;arar? ararckvkd igYqu D adk &mufvmjyD? igarQmfvifx Y m;wmawGjzpfvmjyDu}G }
om;uk d e m;vnf r S K &S d r S e f ; od & if tpuwnf ; u om; arar ]][if bmawG. .
vJ bmawG vJ .bmawGjzpf ukeBf ujyv D ?J tkd
wkqdY vD mygw,farar&,f}} . . vif ; vuf B u,f p if u a&m bmvk d Y ' D u k d a &muf a e wmvJ ?
]]rif;bmawGajymaewmvJ? [def;&mZm? rif; ararYukd eifwt Ydk csif;csif;awGu bmawGv?J bk&m; .bk&m;}}
raemufeaYJ v}} ]]pdwaf t;at;xm;yg arar? om; &Si;f jyygYr,f}}
]][if .arar? om;emrnf tmumygarar? azazu om;ukd ]]om;ukd ukt d mumvkx Yd ifomG ;atmif om;wrifvyk cf w YJ m

aEGwrmef 71 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
ygarar? raeYuwpfaeYv;Hk om;ukt d xifrmS ;atmif om;[efaqmif toG,&f atmifvyk cf w
YJ ,farar}}
cJw
Y mygarar? tdru f 0dk ifvmuwnf;u uk, d u Yf u dk , dk f ]]uRefawmf}} ]]Zmwfvrf;awGa&;ykw . ;vufBu,fpif qkw
Yd ,f? aBom vif d mu
vkaYd jymwma&m? zdeyfpifr[kww f aYJ e&mrSm ae&mrSm;jyD;zdeyfcRwfwm .}}
awGutp om; BudKwifBuHpnfjyD; wrifvyk cf w YJ mygarar}} ]]vif;vufBu,fpifqkdwm ukdtmumygarar? a[m'Du
]][if .}} avajyqkdwm ukdtmumYcspfolyg? ukdtmumu om;wkdYqD0ifEdkif
]]rckdifBuD;qkdwmukd cdkifoif;BunfvkdY rSm;ajymwmvnf; xGuEf idk af tmif avajyUukd vif;vufBu,fpiftjzpf [efaqmifcikd ;f
om;[efaqmifwmyJ? aumfzu D v dk nf; wrifazsmfaeustwkid ;f razsmf xm;wmyg}}
yJ oBum;awGtrsm;BuD;xnfaY zsmfcw YJ ,f? tdycf geD; ararYuu dk efawmY ]]'gjzif Y . rif ; wk d Y a wG u ok H ; a,muf a ygif ; jyD ; igY u k d
zku
Yd vdk nf; arYcsifa,mifaqmifcw YJ ,f? 'DaeY&u dk u f iG ;f rSm uarmuf vdraf enmaeBuwmaygY? [kwv f m;}}
urjzpfatmifvyk w f mvnf; wrifvyk w f mygarar}} ]]pdwfrqkd;ygeJYarar? ararom;ukd o&kyfaqmifaumif;
]][if .wu,f .wu,fvm;}} wpfa,mufjzpfatmifBudK;pm;zkYd tjrJq;Hk rcJw Y mav? tck om;o&kyf
]]wu,fygarar? ararpOf;pm;BunYaf v? ukt d mumom aqmifcw YJ m yDjyifw,fr[kwv f m; arar}}
om;ae&mrSm 0ifjyD;[efaqmifwmqk&d if 'Dvkd vGw J m rSm;wmrsdK; awG ]]awmfprf;-}}
b,f j zpf v mvd r f Y r vJ ? om;u tuk e f v k H ; oif a y;vk d u f r S m aygY ? ]]om;ukd ukt d mumvkx Yd ifa,mifxifrmS ;jzpfatmifvyk w f m
rSmvku d rf mS aygYarar? yd&ad tmif[efaqmifrmS aygY? tck[mu . ararwrif om;ukd,fwkdifygarar? ukdtmum bmrSrod&Smygbl;? ukdtmumY
txif t jrif r S m ;atmif om; y&d , m,f q if v k d u f w myg? ukpd w
d rf qk;d ygeJaY rar? arar ukt d mumYudk om;wpfa,muftaeeJY
om;oabmeJo Y m;vkyw f mygarar? ukt d mum bmrSrod&mS ygbl;}} vufcw H ,fr[kwv f m;[if}}
]][if .'gawGudk rif;bmvkv Yd yk w
f mvJ? bm&nf&, G cf suf eJY ]]ig tmumYub dk ,fvo dk abmxm;w,fqw dk m rif;tod qk;H yJ?
vkyaf ewmvJ[ed ;f &mZm}} rif;ukd tmumvkdYxifcJYwkef;u ajymcJYwJYpum;awGxJrSm ygoGm;jyD
]]ukt d mumYtay:rSm ararb,fvo kd abmxm;w,fqw dk m [de;f &mZm}}
odcsifvyYdk garar}} ]]'Dpum;awGu ukt d mum [de;f &mZm[efaqmifaew,f
]]bm-}} xifw;Hk u ararpdwq f ;dk jyD; ajymcJw Y pYJ um;awGyaJ rar? twnf,l
]]jyD;awmY .jyD;awmY .ukdtmumYukdvnf; oem; vkdYyg vkdYr&ygbl;? wu,fawmY . ararY&ifxJrSm om;ESpfa,muf[m
arar&,f}} twlwyl gyJarar&,f? [kww f ,fr[kwv f m;}}
]]bm- oem;w,f? aeygOD;? rif;eJ'Y aD umifeu YJ b,fvdk ]]igYrmS om;wpfa,mufy&J w dS ,f? tJ'g rif;yJ? iguk, d w
f idk f
tquftoG,&f oGm;wmvJ}} auR;arG;okwo f ifcw YJ YJ [de;f &mZmyJ}}
]]ukdtmum[m oem;p&maumif;ygw,f arar&,f? ]]ararrSm;aejyD? om;ukd ukt d mumvkx Yd ifawmY &efpum;
arareJo Y m;eJu Y dk awGUcsiv f eG ;f vkYd olrY mS wpfoufv;Hk vku d pf pHk rf;ae wmyg? awGajymw,f? 'Dtrd t f xdvu kd v f mjyD; ukt d mumYuadk wGUawmY om;
om;rif;om;jzpfvmawmYvnf; ararYrmeuko d v d Ydk ol rqufo, G &f b J ;l ? txifeJYzufayGUjyD; tvGrf;o,fw,f? b,frSmvJ .[def;&mZmeJY
tJ'geJY Zmwfvrf;awGa&;ykdYjyD; om;wkdYeJYtquf tmumqkw d YJ cGjJ cm;rSK? wu,fawmY .pdwfygyJarar&,f? ararY

aEGwrmef 72 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
pdwt f xiftwkid ;f ararajymqkad ewmyg}} r,fxifvkdYyg? tJ'DvkdvufcHrS ukdtmumeJYararYukd awGUay;zkdY
]][def;&mZm- awmfawmY? igYukd rdacsmif;rif; a&uif;jy &nf&, G cf sufeyYJ garar}}
pum;awG ajymraeeJ}Y } ]]wu,fqkd rif;odorQ ararYukdzGifYajymjyD; wkdifyifzkdY
]]ajymyg&aparar&,f? wu,fawmY om;eJu Y tdk mumYudk aumif;w,f om;}}
ararY&ifevYJ , G jf y;D twlwal rG;cJw
Y mygarar&,f? ukt d mum[m vnf; ]]om;vnf; ukt d mum om;ukv d mawGUuwnf;u olajym
ararY o m;yg? ararY p d w f x J r S m uk d t mumeJ Y y wf o uf v m&if cJw
Y pYJ um;awGudk Za0Z0gjzpfcw YJ ,farar? wku d w
f u
dk q
f idk q f idk f tJ'aD eYyJ
azazYtay:rSmxm;wJaY 'goawGu ydwzf ;Hk aevkyYd garar&,f}} aeukad usmckid ;f xm;wJv Y -pmrluzdk wfjy;D arar vif;vuf Bu,fpifudk
]][de;f &mZm rif;pum;awGu&dk yfawmY? vm- igwkjYd yefr,f}} w,fvzD ek ;f eJ&Y efawGUwm om;jrifc&JY w,fav}}
a':[de;f olZmu pum;ukjd zwfum tdrx f rJ x
S uG o f mG ;av ]][if .om;jrifw,f}}
onf/ ]][kwfygw,farar? tJ'Dpmrlukdvnf; om;zwfjyD;ygjyD?
]][de;f &mZm nDav;? rif; igYtwGuf tarvufcaH tmif ararvTiyYf pfxm;wk;H ,lzwfvu dk wf myg}}
BudK;pm;ay;w,faemf? aus;Zl;wifygw,fnaD v;&,f}} ]]om;&,f .}}
]]igBudK;pm;ayr,fY t&mrxifao;ygbl;tmum? igqufjyD; ]]uktd mumeJY vif;vufBu,fpifa&;wJZY mwfvrf; b,fvdk
BudK;pm;ay;ygOD;r,fumG }} qufpyfrKS &So d vJqw dk m om;[mom; pkpH rf;&if;eJY olweYdk aYJ wGU&wm yg?
]][de;f &mZm- igac:aew,fav? vmcJ}Y } olwt Ydk jypfrygygbl;arar}}
a':[de;f olZmu tdrt f 0rSm&yf&if; vSr;f ac:vku d o f nf/ ]]bmjzpfvYdk olwt Ydk jypfryg&rSmvJ? ararwkt Yd aBumif;ukd
]][kwu f aYJ rar? igoGm;r,faemftmum? oGm;jyDavajy}} Zmwfvrf;qifa&;jyD; ararYukduvdwm tjypfaygY? avajyqkdwJY
a':[def;olZmESifY[def;&mZmygoGm;aomum;av; tdrfa&SUrS rde;f uav; vif;vufBu,fpifta,mifaqmifjyD; ararYqv D mwm
xGufoGm;onfukd tmumESifYavajyu tdrft0rSxGufBunfY&if; ararYurdk xDrjYJ rifvyk w f myJ? 'gawG[m olwt Ydk jypfawGaygY[ed ;f &mZm}}
useaf e&pfcaYJ vonf/ ]]tJ'g arareJYeD;pyf&atmif udktmumu enf;vrf;&Sm
_____ wmygarar&,f? bmyJjzpfjzpf ukt d muma&;ay;wJZY mwfvrf;awG aBumifY
( 5 ) om;emrnfBuD;cJ&Y wmyJarar}}
td r f j yef a &muf o nf E S i f Y [d e f ; &mZmu rd c if j zpf o l u k d ]]awmfyguG,f? 'Dvdk&SKyf&SKyfaxG;axG;vkyfrSef;od&if olY
awmif;yefvu dk o f nf/ Zmwfvrf;awG arar0,fr&ku d yf gbl;}}
ararYudk {nfcY ef;qkzd may:rSmxkid cf ikd ;f jy;D olu, kd w
f idk f uawmY ]]aemufjyD;awmY araru om;ukd om;taz[m Ekid if jH cm;
Burf;jyifay:rSmxkid cf svku d u
f m ararYuadk wmif;yefvu dk f onf/ rSmaooGm;jyDvaYdk jymxm;w,fav? wu,fawmY azaz[m aooGm;
]]om; 'DaeYvyk cf w YJ mawGucdk iG v
Yf w T yf garar}} wmrSr[kwyf ?J aeukad usmckid ;f xm;wJv Y -Zmwfvrf;ukzd wfjyD; om;
]]om; bmvk'Yd gawGuv dk yk &f wmvJ[if}} tm;vkH;ukdodvkduf&w,fav? ararYukdar;&if araru jiif;rSmyJ
]]ukdtmumu om;ae&mrSm 0ifjyD;[efaqmifxm;wm qkwd modvYkd om;[mom; pkpH rf;wmygarar&,f}}
arar&dyrf o d mG ;&if ukt d mumYudk om;wpfa,muftaeeJv Y ufcv H rd Yf oltY aztaBumif;xnfaY jymvku d í f a':[de;f olZm ukOd uúm

aEGwrmef 73 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
uko
d wd&oGm;onf/ todxu J dk 'gawGa&mufvmjyD? arar[m om;wkrYd arG;cifuwnf; u
ukdOuúm/ olb,fa&mufaeovJ/ tmumaewJYtdrfukd olt
Y ay:udo k aH ,mZOfjzwfjyD;om;yg}}
a&mufcaYJ yr,fY ukOd uúmukd t&dyt f a,mifyif rjrifc&YJ ay/ ol&dS ao;vm;/ ]]arar&,f .wu,fawmY azazYrmS bmtjypf&v dS Ykd vJAsm}}
aojyvD m;/ ]]awmfprf;[def;&mZm? bmtjypf&Sd&Sd r&Sd&Sd? rif;taz[m
a':[def;olZmonf cifyGef;a[mif;taBumif;ukd odcsif ukd,fa&jym;a&m*gonfBuD;? &kyf&Sifrif;om;[def;&mZmtaz[m
aomfvnf; [de;f &mZmukzd iG aYf r;&rSm 0efav;aeonf/ &Suaf eonf/ tElBuD;vkYd vloo d mG ;rSmukd rif;raBumufb;l vm;[if}}
rwwfEidk af wmYyg/ tjypfwifovkjd zifY tay:pD;rSar;vku d f ]]awmfygawmYarar&,f awmf . ygawmY? om;rBum;yg &apeJ}Y }
onf/ [de;f &mZmuk, d w f idk yf if ararYaygifay:rSmrsuEf mS tyfí ikrd &d ygjy/D
]]oluvnf; rif;ukad jrSmufay;cJw Y ,faygYav? [kwv f m;}} ]]'Dta&;awGBudKjrifvYdk ararolu Y t
dk qufjzwfcw YJ m? arar
]]b,fov l aJ rar}} i,fi,fuvnf; olaY BumifY t&Sucf cJG cH &YJ jyD;jyD? om;orD;vufxuf
]]rif;taz ukOd uúmav}} xd 'Dtrnf;pufBu;D ygvmrSmpk;d vkYd tqufjzwfcw YJ myJ? tmumYukd vnf;
]]om;tazukd om; tckxd rawGU&ao;ygbl;arar&,f}} arYxm;cJw Y ,f? ol[m tmumqkw d eYJ mrnfet YJ ouf&iS af e rSe;f awmif
]][if .ol .ol .}} ararrodcb YJ ;l ? rodyv J nf;aeEkid cf w YJ ,f? ckawmY . ckawmY .}}
]]azaz&Sdygao;w,farar? azaz touf&Sif&uf&Sdyg ]]arar . om;wkdYtjzpfu qkd;vScsnfvm;Asm? qkd;vS
ao;w,fwJY? 'gayr,fY .}} csnfvm;arar&,f}}}}
[de;f &mZmu qufrajymao;/ ]]ckawmY .jynfz;Hk um;cs zk;H zdxm;wmawGtm;vk;H ay:ukejf yD?
a':[de;f olZm [efraqmifEidk af wmYyJ ar;vku d of nf/ awmf y gawmY o m;&,f ? awmf y gawmY ? &yf w ef ; u &yf y gawmY ?
]]'gayr,fY bmjzpfv}J } olweYdk yYJ wfouforQ uk, d zYf ufutem;csnf;ygyJu, G ?f [de;f &mZm vkYd
]]azaz[m . azaz[m temBuD;a&m*gonfpcef;rSm wpfEdkifiHvkH;ucspfaewJYom;emrnfukd arartxdyg;rcHEkdifbl;?
a&mufaeygw,fwaYJ rar}} olweYdk rYJ ywfoufygeJaY wmYu, G ?f ararYuu dk wday;ygom;}}
]]bm-}} [def;&mZm bmrSjyefrajymEkdif/ rqkH;Ekdifatmifom ikdaerd
]]azazu . rEÅav;u a&eHYomtemBuD;a&m*gonf awmYonf/
pcef;rSmwJaY rar&,f}} _________
]]tkd .}}
a':[de;f olZm [efraqmifEidk yf gavawmY/
rsufEmS ukv d uf0g;jzift
Y yk u
f m ikcd svku
d af wmYonf/
]]ol ol. uk . d,fysufoGm;jyD uk
. ,
d yf suo f mG ;jyD aygY? olu,dk w
f idk f
ukd,fysufoGm;&SmjyD? jzpf&av . jzpf&av ukOd uúm&,f}}
a':[de;f olZm twefBumik&d KdS ufaeavonf/
]]'gawGukd rod&&ifaumif;r,fom;&,f? ckawmY ararY

aEGwrmef 74 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
araru olt
Y em;rSmuyfaeí [de;f &mZm b,fro
S mG ;cGiYf
tykdif; - 8 r&ay/
onfvkdESifY tu,f'rDqkay;yGJBuD; usif;yonfYtcsdefokdY
( 1 ) a&mufvmavonf/
]]jrefrmY&kyf&Sifxl;cRefqkcsD;jrSifYyGJtcef;tem;}} +++++
aejynfawmfwGif usif;yaom tu,f'rDqkay;yGJtcef; 0efBuD;rdefYcGef;ajymBum;tjyD;wGif &kyf&Sifxl;cRefqk&&Sdol
tem;okdY &efukefjrdKUrS &kyf&SifAD'D,kdavmuom;tm;vkH;a&muf&Sdae rsm;pm&if;ukd aBujimavonf/
Buonf/ yxrqk;H aBujimonfu &ky&f iS Zf mwfum;wnf;jzwfq/k
ta&miftaoG;pkx H eG ;f ndx S m;aom rD;qkid ;f rD;yGirYf sm;Bum; 0,f xkaYd emuf &ky&f iS af emufcaH w;*Dwqk/
qkay;yGpJ ifjrifBY uD;onf cef;em;x,f0gpGm vSyaeay\/ wwd,ajrmufaBujimonfYqkuawmY ZmwfnTef;qkyif
qkay;yGJtcef;tem;ukd &kyfjrifoHBum;rSwkduf&kdufxkwfvTifY jzpfygonf/
ay;aeonft Y wGuf wpfEikd if v H ;Hk uvnf; jrifawGUod&adS e&ayonf/ ]],ckEpS t f wGuf taumif;qk;H ZmwfneT ;f qkudk qGwcf ;l &&Sd
a':[de;f olZmESi[ Yf ed ;f &mZmwko Yd m;trd yGcJ if;xJo0Ydk ifvm onf/ oluawmY vif;vufBu,fpifjzpfygw,f}}
[d e f ; &mZmu a':[d e f ; ol Z ma&G ; ay;onf Y a&T z vm;a&mif y k d ; aBujimoHq;Hk onfEiS Yf vufcyk o f rH sm;qlno
H mG ;avonf/
ykq;dk av;ESiw Yf udk yf aHk v;ESijYf zpf\/ a':[def;olZmESifY[def;&mZmwkdY wpfa,mufrsufESmwpf
AD'D,kduifr&maygif;rsm;pGmu [def;&mZmwkdYom;trdukd a,mufBunfv Y u
dk Bf uonf/
rsufajcrjywfvkduf&kdufaeBuonf/ wDADXmersm;? r*¾Zif;*sme,f ]]arar 0rf;omvm;[if}}
rsm;rSowif;axmufrsm;uvnf; [def;&mZmukd tifwmAsL;vkyf&ef a':[de;f olZmu bmrSjyefrajym/
woDwwef;BuD;ygvmavonf/ ]]om;wku Yd rk P
Ü u
D xkwv f yk w
f ZYJ mwfum;u &wmav arar?
[de;f &mZmum; ,ck . EpS t f wGuf tu,f'rDwpfajy;ae aom arar0rf;rombl;vm;}}
rif ; om;rsm;xJ w G i f tvm;tvmtaumif ; qk H ; r[k w f y gvm;/ ]]0rf;omygw,fom;&,f? ta&;BuD;wmu om;uk, d w
f idk f
[def;&mZmyg0ifaom]]va&mifa0;a0;}}Zmwfum;onf rif;om;qk? &zkyYd g}}
ZmwfyrYdk if;orD;qk? 'g&ku d w f mqk? ZmwfneT ;f qkrsm;&rnf[k emrnf ZmwfnTef;qkukd ]]va&mifa0;a0;}}Zmwfum; ZmwfnTef;
xGuaf eonf/ &So d rQ*sme,fvpfrsm;u [de;f &mZmem;rS rcGmawmY ay/ twGuf qGwcf ;l oGm;aBumif; qufvufajymBum;aeonf/ pifjrifY
[de;f &mZmu wjzwfjzwfvif;vufaeaom "mwfyq Hk vku
d f ay:rSydwfum;ay:wGifvnf; ZmwfnTef;yHYykd;rSKaBumifY Zmwfvrf;ukd
rD;rsm;Bum;rS yG. cJ if;xJwiG f tmumYuadk wGUvkad wGUjim; &SmBunfY rdonf/ taxmuftuljyKonfjY yuGurf sm;ukd a&G;ESKwfjyoaeayonf/
rawGUrdao;yg/ 'DyGJukd tmumvnf; wufa&mufoifY ayonf/ uifr&morm;rsm; wpfae&mukdpk&kH;ajy;oGm;Buonfukd
tmumonfvnf; ...]]vif;vufBu,fpif}}tjzpfESifY awGUvku d &f ayonf/ xkad e&mü tmum&Sad eayvdrrYf nf/ [de;f &mZm
ZmwfneT ;f tu,f'rDq&k Ekid o f nfr[kwyf gvm;/ wkxYd idk af eonfaY e&muawmY rjrif&ay/
tmuma& . igygqk&&ifawmY igwkdYnDtpfukdESpfa,muf

aEGwrmef 75 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
twlwq l w k uf,&l awmYrmS aygYumG / y&dwo f wfawG igwkEYd pS af ,muf ( 2 )
ukBd unfjY yD; tHBY ooGm;rSmjrifa,mifao;w,f/ qkaBujimtjyD;? qk&onfjY yuGurf sm;ukjd yotjyD;rSm .
ararESifYjyóemjzpfjyD;aemufykdif; .tmumESiYf [de;f &mZm qk&&Sod rl sm;ukd wpfa,mufcsi;f ac:,lum qkrsm;cs;D jriS Yf ygonf/
rawG U &ao;yg/ araruvnf ; [d e f ; &mZmoG m ;orQaemuf u k d qkaBujimonft Y pOftwkid ;f qk&olrsm;ukd wpfa,mufcsif;
aemufrSwaumufaumufygaeí tmumwkdYESifYtquftoG,f ac:í 0efBuD;uk, d wf idk f qkrsm;csD;jrSiaYf e\/
jywfaecJo Y nf/ wnf;jzwfqk&ol? aw;*Dwqk&olrsm; qk,ltjyD;rSm .
+++++ ZmwfneT ;f qk&ol ]]vif;vufBu,fpif}}ukad c:,lvu dk yf gjyD/
xkaYd emuf tjcm;qkrsm;ukd qufvufaBujimavonf/ [def;&mZmwkdYxkdfifaeonfYae&mrS .qk,l&ef pifjrifYqDokdY
'g&kdufwmqk? trsdK;orD;ZmwfykdYqk? trsdK;om;ZmwfykdYqk? avQmufvrS ;f oGm;oludk jrifae&onf/
trsdK;orD;Zmwfaqmifqkrsm;ukd wpfckjyD;wpfckaBujimoGm;onf/ a,mykq;dk tjyma&mif? wku d yf t Hk ust Ð jzLa&mif0wfxm;ol ukd
ynmom;ygaomjyuGufrsm;ukdvnf; ydwfum;ay:wGifvufawGUjy aemufuBunf&Y onfrmS tmumESirYf wlyg/
ooGm;ay\/ ]]tmumvnf; r[kwyf gvm;? tJ'g tmumr[k . wb f ;l arar}}
trsdK;orD;ZmwfykdYqkESifY'g&kdufwmqkukd ]]va&mifa0;a0;}} [de;f &mZmu a':[de;f olZmukd vSnaYf jymvku d o f nf/
um;jzifaY rQmfvifcY aYJ omfvnf; r&&Scd yYJ g/ ]][kwfw,f? tJ'g tmumr[kwfbl;? olb,folqkdwm
+++++ ararodw,fom;}}
trsdK;om;Zmwfaqmifqu k dk aemufq;Hk rSaBujimavonf/ a':[de;f olZmu wkev f KS yfaomtoHjzifaY jymonf/
aBujimay;&efzw d af c:cH&olu pmtdwu f adk zmufaejyD/ .
]][if tmumr[k w&f if b,fov l aJ rar}}
y&dowftm;vkH;u tajzukd wdwfqdwfpGm? &ifckefpGm ]]tJ'g .tJ'g .ukOd uúm&,fav}}
apmifqY idk ;f aeBuay\/ ]][if . OD;Ouúm? om;taz? [kwfygYrvm;arar&,f?
]],ckEpS t f wGuf taumif;qk;H trsdK;om;Zmwfaqmifqu k dk om;tazOD;Ouúmu .}}
qGwcf ;l &&So l awmY [def;&mZm .
d u ]]ararawmY olvkYdyJxifaew,f? pifay:a&mufawmY
qkaBujimol qufajymaompum;oHrsm;ukdyif rBum;& aocsmBunfw Y maygY}}
awmYyg/ vufcyk o f rH sm;u tm;vk;H ukzd ;Hk vTr;f ypfvu
dk af vonf/ xkdtcsdefwGif . qk,lrnfY vif;vufBu,fpifqkdolrSm
tqifoifY0kdif;&Hxm;aomuifr&mrD;rsm;u wjzwfjzwf pifay:a&mufomG ;ygjyD/
jzifv Y if;vufpmG usa&mufvmonf/ 0efBuD;xHrS tu,f'rDa&Tpif&yk q f u k vdk ufc, H o l nf/ olu Y dk
om;ukad yGUzuf&if; rsu&f nfusaeaoma':[de;f olZmyk&H yd f ukd ab;wku d t f aetxm;jzifo Y m jrifae&ygao;onf/
&kyjf rifoBH um;rSwpfqifY jrefrmwpfEikd if vH ;Hk jrifawGUae&ay awmYrnf/ qk,t l jyD;wGif olu y&dwo f wfzufov Ydk n S u Yf m vufEpS f
_____ zufajrSmuf&if; ESKwfqufvu dk o
f nf/
]]aocsmwmaygYom;? olro S t l ppfy?J ukOd uúm .ukOd uúm
&,fygvm;}}

aEGwrmef 76 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
]][if arar?. aocsmovm;[if? om;tazOD;Ouúm u .}} a':[de;f olZmonfvnf; xkjd rifuiG ;f ukd jrifae&ygonf/
]]at; .ukOd uúmuk, d yf sufomG ;w,fqw dk m rif;yJ ararY olwo Ydk m;tz awGUaeBujyD/
ukdajymcJYwmyJ? tckawmY ajctaumif;vuftaumif;twkdif;ygyJ ukOd uúm/ toufBuD;oGm;wmuvGv J Ydk t&iftwkid ;f ygvm;
vm;[de;f &mZm? ararrrSm;ygbl;uG,?f vif;vufBu,fpifqw dk v YJ [ l m ukOd uúm&,f ./
rif;tazukOd uúmyJom;}} vif;vufBu,fpifqw dk m &Siu
f ;dk ? wwfvnf;wwfEidk yf gayY
[de;f &mZmu pifay:rSvif;vufBu,fpifudk vSr;f arQmfBunfY ukOd uúm&,f/ &Siu f Zmwfvrf;awGa&;jyD; om;twGuf Zmwfum;
vkud o f nf/ &kdufEkdifatmif ykdYay;aewmukd;/ &SifYZmwfvrf;awGaBumifY om;u
]][m .0rf;omvku d w f m? 0rf;omvku d w f marar&,f}} ausmfBum;vmjyD; ckvdk tu,f'rDqyk g&jyDqadk wmY uRefr&Siu Yf dk tjypf
]]bmuk0d rf;omwmvJom;}} qkvd jYdk zpfygawmYrvm;/
]]azaz .azaz .bmrSrjzpfb;l qkv d aYdk ygYarar? om;eJt Y az ukOd uúm&,f . &Sif wwfvnf;wwfEikd yf gayY&iS f .
twlwq l ,k &l vkaYd ygYarar&,f}} +++++
]]om; .rif;tvSnaYf &mufawmYr,f? rif;ukad c:awmY r,f? qk & ol r sm;u wpf a ,muf j yD ; wpf a ,muf tvS n f Y u s
pifem;uko d mG ;aeawmYom;}} aus;Zl;wifpum;ajymBum;aeBuonf/
a':[de;f olZmu [de;f &mZmukd owday;vku d o
f nf/ [def;&mZmESifYOD;Ouúmonf olwkdYtvSnfYrusrD wD;wkd;
+++++ pum;ajymaeBu\/
qkvufcH,ltjyD;rSm qk&olrsm; pifay:wGif ukvm;xkdif ]]om; azazYudk ckvadk wGU&vdrrYf ,fvYdk rarQmfvifb Y ;l azaz?
jzifx
Y idk af e&ygonf/ ukt d mumu azazYudk .}}
uHtm;avQmpf mG yif [de;f &mZmukad e&mcsay;onfu Y v
k m; xkid rf mS ]]om;BuD;tmumu bmajymxm;vkv Yd J om;}}
OD;OuúmESiu Yf yfvsufxidk cf jHk zpfaeonf/ ]]uktd mumu azaz temBuD;a&m*gonfpcef;rSma&muf
xkid cf q
Hk aD vQmufvmaomolu Y dk OD;Ouúmu jyKH;BunfaY eonf/ aew,fw}YJ }
olu xkid cf w Hk iG 0f ifxidk jf yD;jyD;csif;ar;vku d \ f / OD;OuúmawGomG ;onf/ jyD;rS jyKH;vku d u f m .
]]OD; .OD;u .OD;u uRefawmft Y azvm;[if}} ]]'gawG pifatmufa&mufawmY &Si;f jyygYr,fom;&,f}}
]][kwyf gw,fom;? azaz[m om;tazOD;OuúmygyJ om;&,f}} ]]uktd muma&m ygrvmbl;vm;azaz}}
]][m .azaz&,f}} ]]om;BuD;tmuma&m? avajya&m ygvmygw,fom;?
[de;f &mZmu vufwpfzufrS tu,f'rDt&kyu f u dk idk x
f m; yGcJ if;xJrmS olw&Ydk BdS uygw,f}}
&ufryS if OD;Ouúmukad yGUzufvu dk af vonf/ ]]'gjzifY yG. jJ y;D &if om;wkw
Yd nf;wJ[ Y wkd ,fuv
dk u
dk cf aYJ emf azaz}}
]]om;0rf;omvku d w f mazaz&,f? om;ody0f rf;omwmyJ}} ]]om;taru azazYuv dk ufcyH gYrvm;uG,}f }
pifatmufr{S nfo Y nfawmfrsm;u Zmwfum;wpfum;wnf; ]][m .vufcaH tmifvyk rf mS aygY azaz? 'g om;wm0ef
rSq&k olEpS Of ;D 0rf;ompGmayGUzufEKS wfqufaeBuonf[k xifBuay xm;vku d af zaz}}
vdrrYf nf/ _____

aEGwrmef 77 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
[def;&mZmu a':[def;olZma&SUBurf;jyifay:0,f 'l;wkyf
( 3 ) xkid v f u
dk uf m tu,f'rDa&Tpif&yk u f dk a':[de;f olZmukad y;vku d o f nf/
qkay;yGjJ yD;vkYd [de;f &mZmeJaY ':[de;f olZmwkYd wnf;wJ[ Y wdk ,f ]]om;wkv Yd nf; uefawmYyg&aparar? om;ukd uefawmY
ukjd yefta&muf . cGiaYf y;r,fr[kwv f m;}}
aemufrv S u dk vf maomOD;Ouúmwkt Yd zGUJ uvnf; ra&S;raESmif; ]]tmumuvnf;uGm uk, d t Yf aruk, d u f efawmYwmyJ cGiYf
a&muf&v dS monf/ OD;Ouúm&,f? tmum&,f? avajy&,f/ awmif;ae&ao;vm;? uefawmYaygY? vm- igwkn Yd tD pfuEdk pS af ,muf
]]tcef;xJudk r0ifygeJOY ;D arar&,f? [krd mS azazeJt Y mum twlwu l efawmY&atmif}}
wkv Yd u
dk vf mBuw,f? avajyvnf; ygw,farar}} ]]orD;ukv d nf; uefawmYciG aYf y;ygtefw?D orD;vky&f yfawG
]]tkd .bmvkYd olwu Ydk vku d v f mwmvJ}} ukv d nf; cGiv Yf w
T af y;ygaemf}}
]]azazu arareJaY wGUzkv Yd udk v f mwmaygYarar&JU}} avajyuyg xkid u f efawmYvu dk o f nf/
]]om;aemf .ararpdwfxdckdufrcHEkdifawmYbl;uG,f? olwkdYeJY a':[de;f olZmuku d efawmYtjyD;wGif .
ryufoufygeJv Y Ydk ararajymxm;w,fr[kwv f m;}} ]]azazYuv dk nf; uefawmYyg&ap}}qku d m ok;H a,mufom;
]]azazYudk ar;p&m&Sv d yYdk garar? arara&m om;a&m azazYudk OD;Ouúmukd xyfjy;D uefawmYvu dk Bf uonf/
temBuD;a&m*gonfpcef;rSm aeae&w,fvYdk xifxm; wmr[kwv f m;? OD;Ouúmu qkrsm;ay;onf/
om; ar;BunYcf sifvYdk zdwx f m;wmygarar}} ]]azazY o m;orD ; awG bk e f ; BuD ; ygap? ouf & S n f y gap?
OD;Ouúmwkt Yd yk pf u
k [kw d ,fx0J ifvmygjyD/ om;BuD;tmumvnf; cspfoel t YJ adk tmifrif;atmifaygif;&ygapuG,?f
]]vmygarar? azazeJaY wGUvku d yf gOD;? pum;rajymcsi&f if awmif om;i,f&mZmvnf; jynfolcspfwJYtEkynmonfb0eJY xm0&&yf
azazajymwJpY um;av;ukad wmY em;axmifvu dk yf gOD;arar}} wnfEikd yf gapuG,}f }
[de;f &mZmu a':[de;f olZmukd yck;H rSoidk ;f zuf&if; ac:vm ]]ay;wJqY ek jYJ ynfyY gapazaz}}
cJoY nf/ ]]olZmua&m om;wk . uYd efawmYwt YJ wGuf qkay;vku d f OD;av}}
tm;vkH;rsufESmcsif;qkdifrdawmY a':[def;olZmu acgif;ukd OD;Ouúmu a':[de;f olZmukd vSr;f ajymvku d o f nf/
ikx
YH m;avonf/ ]]tkd .}}
]]arar 'DrmS xkid af emf}} a':[de;f olZmu wpfzufurdk suEf mS vSnv Yf udk af v\/
]]tkd .'DrSmyJxkdifygr,f}} ]]araru om;nwkid ;f uefawmY&if qkay;aeusygazaz?
OD;OuúmESifYa':[def;olZm ,SOfwGJí ae&mcsay;onfukd om;ukd o&kyfaqmifaumif;wpfa,mufjzpfygapvkdY arartjrJay;
a':[def;olZmu jiif;qefum rsufapmif;xkd;csxm;aomckHwGif aeusqk jynfo Y mG ;ygjyDazaz? 'gxuf .om;pifay:rSm ar;xm;wJY
0ifxidk v f u dk o
f nf/ ar;cGe;f av; ajzay;ygOD;azaz&,f? araruvnf; tJ'guko d yd o
f d
]]bmpum;rSrajymcif om; ararYudk uefawmYyg&ap arar? csiaf ew,f}}
tu,f'rD&kyfav;a&SUcsjyD; ararYukduefawmYr,fqkdwmav? ck ]]tkd .om;[de;f &mZm? bmawGavQmufajymaewmvJ}}
.uefawmYciG &Yf ygjyDarar}} ]]om;odcsifaeovkd ararvnf;odcsifaewm om;odyg

aEGwrmef 78 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
w,farar&,f}} ]][m . tJ'gawmYr[kwfbl;azaz? araru azazYukd
]]bmrsm;ar;csifvv Ydk oJ m;}} oHa,mZOf&SdwkH;ygazaz? azaztu,f'rDqk,lzkdY pifjrifYay:wuf
]]tmumu azazYudk temBuD;a&m*gonfpcef;rSm a&muf oGm;wk;H u ta0;uae azazYaemufausmukv d rS ;f jrifwmawmif araru
aew,fvaYdk jymcJw Y ,fav? tJ'aD wmY .arareJYom;eJYu azazY ukd . azazrSe;f odaew,fazaz}}
azazYudk [kd .[k[ d mjzpfomG ;vkv Yd Ydk .}} ]][JY .[de;f &mZm? bmawGavQmufajymaewmvJ}}
]]aBomf .'gvm;om;&,f? [m;[m;[m; .}} a':[de;f olZmu xkid af e&mrSxvku d o f nf/
OD;Ouúmu &,fvu dk o f nf/ ]]b,fuv dk aJ rar}}
tmumu . ]]tcef;xJomG ;awmYr,fav}}
]]rif ; eJ Y i g quf o G , f r d w J Y t csd e f u azaz rEÅ a v;u ]]aeygOD;arar&,f? azazeJYawGUwkH;rSm ajymp&m&Sdwm
temBuD;a&m*gonfpcef;ukda&mufaewmtrSefyJ[def;&mZm? tJ'g ajymygOD;arar&,f}}
bmjzpfvv Ydk }J } ]]ararYrmS bmrSajymp&mr&Syd gbl;}}
]]azaz&Si;f jyygYr,fu, G ?f om;BuD;u azazYudk temBuD; ]]uk,d rYf mS awmY ajymp&m&Sw d ,foZl m? om;i,f[ed ;f &mZm ukd
a&m*gonfpcef;rSma&mufaew,fqadk wmY olZmeJo Y m;i,feu YJ azazY ck v k d a tmif j rif x if & S m ;wJ Y t Ek y nmonf w pf a ,muf j zpf a tmif
ukd azazYtazvkd uk, d yf suof mG ;jyv D Ydk xifaeBuwmjzpfrmS aygY? [kwv f m;}} ajrawmifajrSmufay;cJw Y mukd uk, d af us;Zl;wifygw,foZl m}}
]][kwyf gw,fazaz}} ]]tkd .}}
a':[de;f olZmu OD;Ouúmpum;rsm;ukd em;pGiaYf eonf/ ]]om;atmifjrifvmwm azazYZmwfvrf;awGaBumifv Y nf;
]]wu,fawmY . om;BuD;ajymwmrrSm;ygbl;? vGefcJYwJY ygygw,fazaz? [kww f ,faemfarar}}
wpfywfvkH; azaz a&eHYomtemBuD;a&m*gonfpcef;rSm&SdaecJYyg ]]rSeyf gw,fom;&,f}}
w,fu, G ?f wjcm;aBumifrY [kwb f ;l ? tJ'pD cef;rSm aeae&wJY azazY a':[de;f olZmu 0efcv H u dk of nf/
&JUtaz .rif;wkt Yd bk;d temBuD;a&m*gonfBuD; uG,v f eG o f mG ; vkaYd v}} ]]&Sif bmjzpfvYdk tJ'v D v kd yk &f wmvJuOdk uúm}}
]][if .}} ]]uk, d ZYf mwfvrf;awG om;eJ&Y u dk zf Ydk uk, d uf ,dk wf idk v
f may; &if
]]om;wkdYtbkd;[m vGefcJYwJYwpfywfu touf75-ESpf olZmvufcrH rS [kwb f ;l qkw
d m odaevkyYd golZm}}
t&G,rf mS uG,v f eG o
f mG ;&SmjyDuUJG ? tJ't D wGuf rif;wkt Yd bk;d tokb ]]tkd .}}
udpöaqmif&GufzkdY azaz temBuD;a&m*gonfpcef;ukda&mufae& a':[de;f olZmu tmumYuBdk unfv Y u dk o f nf/
wmyguG,}f } ]]&Sif om;BuD;tmumukd 'Dt&G,fa&mufatmif b,fvdk
]]awmfao;wmaygYazaz&,f? om;eJaY raru wpfrsKd ;awG; jy;D arG;cJv J if? uRefr .uRefr wpfcsdev
Y [ f ;Hk awG;jyD; pdwyf cl &YJ ygw,f}}
pdwrf aumif;jzpfaeBuwm? [kww f ,faemfarar}} ]]olZmpdwyf rl ,fqw dk m ,kyH gw,f? olZmu taryJ? olZm
]]tkd .}} wkjYd rdKUuae om;BuD;tmumuk, d jl yD; uk, d x f u G o f mG ;awmY anmifO;D
]]om;wkYdtaru azazYtwGuf pkd;&drfaBumifYBujzpfw,f ukjd yefomG ;&wmaygYoZl m? anmifO;D u uk, d &Yf UJ arG;pm;tarBuD; q&mr
qkwd mukd 0efcrH mS r[kwyf gbl;uG,}f } a':jidr;f &ifuyJ om;BuD;ukd touf&iS af tmif arG;ay;cJyY gw,f}}

aEGwrmef 79 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
]]tkd .tck q&mBuD;eJq Y &mrBuD;a&m}} ckvdk ynmwwfwpfa,mufjzpfatmifjyKpkysdK;axmifay;cJw Y YJ &SiYf ukd
]]r&SBd uawmYygbl;olZm? qk;H ukeBf uygjyD}} av;pm;ygw,fuOdk uúm}}
]]uRerf rmeawGxm;cJrY yd gw,f? uRerf rmeawGxm;o avmuf .
]]'gjzifY araru azazYut dk jrifBunfomG ;jyaD ygYaemf? [kwv f m;
arwÅ m xm;Ek d i f w J Y o l a wG u xm;Ek d i f v k d Y om;BuD ; vl w pf v k H ; arar}}
olwpfvkH;jzpfcJY&wmyg? q&mBuD;eJYq&mrBuD;wkdYarwÅmukd *g&0jyK ]]toufBuD;vmvkYd w&m;oabmuked m;vnfvmjyD; arar
ygw,fuOdk uúm&,f? 'geJY &Sif aemufxyf tdraf xmifrusb;l vm; [if}} pdwx f m;awGwnfjidro f mG ;ygjyDom;&,f}}
]]olZm uk . , d wf EYdk pS af ,mufucJG w YJ m wpfa,mufeYJ wpfa,muf ]]'Dvq kd dk azazaemufa&;xm;wJY aeukad usmckid ;f xm;wJv Y
rke;f vkrYd rS [kwyf ?J Bum;vlaESmufvo Ydk m uHBur®maBumifY uGcJ BYJ uwmav? Zmwfvrf;ukad &m arar? &ky&f iS &f u dk rf mS vm;}}
uk, d bYf 0rSm olZmYae&mukd b,foel rYJ S tpm;rxk;d cJyY gbl;olZm}} ]]&ku
d rf ,fom;? &ku d zf Ydk ararqk;H jzwfvu kd jf yD}}
]]tkd .}} a':[de;f olZmu OD;Ouúmukad jymvku d \f /
]][kwfygw,farar&,f? azazu wpfaeY arareJYjyefqkH ]]ukOd uúm .&Si&Yf UJ aeukad usmckid ;f xm;wJv Y ZmwfneT ;f ukd
&r,fqw dk pYJ w d ef YJ ararYudk opöm&S&d adS pmifaY ewmygarar}} &ky&f iS u
f m;BuD;&ku d zf Ydk uRefr0,fygYr,f}}
tmumu 0ifajymvku d o f nf/ ]]r[kwfwmolZm&,f . ta&mif;t0,fpum;ajym&r,fY
]]&Siw f Ydk bmvkyu f idk pf m;aeovJuOdk uúm? om;BuD;uk, d jl yD; tcsdefr[kwfawmYygbl;? om;i,ftwGuf Zmwfvrf;aumif;awG
jrdKUuxGuo f mG ;awmY &Sif tvkyu f ygxGuo f mG ;wm r[kwv f m;}} uk,d rYf mS trsm;BuD;&Syd gao;w,foZl m}}
]]yk*Hukdvmaeus jyifopfvlrsdK;wpfa,mufeJYqufoG,frd ]]aeukad usmckid ;f xm;wJv Y -Zmwfvrf;ukd &ky&f iS &f u dk w
f aYJ e&m
cJw
Y ,foZl m? olu jyifopfEidk if rH mS jrefrmtEkynmypön;f awGa&mif; rSm Zmwford ;f cef;av;ukad wmY jyifciG aYf y;ygukOd uúm}}
wJq Y idk zf iG xYf m;w,f? uk, d u f 'Duypön;f awGudk wifyaYkd y;&ygw,f? ]]olZmb,fvjdk zpfcsifvv Ydk }J }
uk, d pf m;vS,af ygY? uk, d &Yf ;Hk cef; &efuek rf mS vnf;&Syd gw,f}} ]]&ky&f iS Bf unfyY &dwo f wftBudKuf Happy Ending aysmfp&m
]]aBomf .}} Zmwford ;f jzpfatmif jyifcsifvyYdk g}}
]]olZmwko Yd m;trdeYJ qko H mrqkw H myg? uk, d wf Ydk &efuek rf mS ]]b,fvjdk yifcsifwmvJoZl m}}
yJaeBuwmygolZm? om;BuD;tmumu tck aq;wuúokdvfrSm ]]Zmwfodrf;cef;rSm rif;orD;u ukd,fa&jym;a&m*gqkdwm
wwd,ESpw f ufaewmav? omY't f rfbD Third MBaygY}} ul;pufwwfwJYa&m*gr[kwfbl;? pHepfwusuko&ifaysmufuif;wJY
.
]]tkd om;BuD ;u aq;ausmif;wufaewmvm;}} a&m*gqkdwmem;vnfoGm;jyD; olYa,mufsm;eJYa&m trTmom;av;
]][kwyf gw,foZl m? avajyuvnf; om;Bu;D eJw Y pfwef; wnf; ESpaf ,mufeyYJ gjyefaygif;jyD; Zmwford ;f ay;csifygw,fuOdk uúm}}
aq;ausmif;olwpfa,mufyg? olZmwkdYtokdif;t0kdif;xJ0if EkdifzkdY ]]aumif;wmaygYoZl m? olZmYoabmygav}}
orD ; avajyuk d y J pma&;q&mrta,mif a qmif a y;zk d Y tul ]][m . arar? tjyif r S m a&marar? tjyif r S m vnf ;
tnDawmif;cJY&w,f? ukd,fay;xm;wJYuavmifemrnfuvnf; tJ't D wkid ;f Zmwford ;f &if aumif;rSmyJaemfarar}}
a,musmf;a&m rde;f ra&m jzpfEikd w f ,fr[kwv f m;}} ]]bmqkdifvkdYvJom;? araru &kyf&SiftaeeJYBunfYaumif;
]]ukOd uúm&,f .uRefr&Siu Yf adk us;Zl;wifygw,f? om;BuD; ukd atmifajymwmyg}}

aEGwrmef 80 aeukdausmckdif;xm;wJhv
aEGwrmef aeukdausmckdif;xm;wJhv
]]r&bl;Asm? tjyifrmS vnf; tJ'v D Zkd mwford ;f ay;ygarar &,f}} tmumu ajym&if; OD;Ouúmukd a':[de;f olZma&SUokYd ac:
.
]]tkd uav;uvm;? om;uvJu, G f .}} vmavonf/
]]Zmwfodrf;ukd tefwDajymovkdjyifr,fqkd&if Zmwfvrf; [de;f &mZmuvnf; a':[de;f olZmukd rwfwyf&yfapvku d f onf/
emrnfuv dk nf; jyifrjS zpfrmS aygY}} ]]aeeJv Y eJY rsufEmS csif;qkid v f u dk yf garar&,f}}
avajyu 0ifajymvku d o
f nf/ ]]tku d , G f &S. upf &mBuD;? om;wku Yd vJ}}
]][kww f ,f? [kww f ,f? rif;om;rif;orD;Zmwfaygif;ay; &if tmumu OD;Ouúmukd a':[de;f olZma&SUokw Yd eG ;f ykv
Yd u dk \ f /
aeukad usmckid ;f xm;wJv Y qkw d eYJ mrnfeYJ rvku d af wmYb;l ? b,fvdk jyif&if [de;f &mZmuvnf; a':[de;f olZmyck;H ukzd ufum OD;Ouúm ESiYf
aumif;rvJa[Y}} rsufEmS csif;qkid af y;vku d o
f nf/
tmumu ar;vku d o f nf/ OD;OuúmESiaYf ':[de;f olZmrsufEmS csif;qkid &f yfro d mG ;onf/
]]vG,fygw,ftmum? aeeJ Y veJ Y rsuf ES mcsif ;qk d ifvkdY jyif a':[de;f olZmu &Su&f u S jf zifaY cgif;ukid x YHk m;av\/
vkud &f aHk ygY? [kww f ,fr[kwv f m;azaz}} ]]azazYudk armfBY unfv Y u dk yf gOD;arar&,f}}
]]azazu aewkdYvwkdYukd rdcif? zcifeJYESdKif;jyD; wifpm; ]][kwyf gw,foZl m&,f? om;wkt Yd vku d s acgif;armfyY gOD; uG,}f }
xm;wmygom;wk&Yd ,f? zcifarwÅmukd aea&mif? rdcifarwÅmukd OD;Ouúmu ajym&if; a':[de;f olZm\ar;apYav;ukq d u JG idk f um
va&mifeJY ESdKif;Buw,f r[kwfvm; m;? tJ'gaBumifY om;eJ . Y tar acgif;armfaY pvku d af v\/
a0;uG m ae&wJ U taBumif ; uk d a&;xm;wJ Y Z mwf v rf ; uk d v nf ; ]]a[;-}}
]]va&mifa0;a0;}}qkw d YJ emrnf ay;cJw Y mygom;? om;i,fajymwJY avajyu vufcyk w f ;D vku d af vonf/
aeeJYveJYrsufESmcsif;qkdif-qkdwJYemrnfuvnf; jyifr,fYZmwfodrf; ]]aeeJv Y eJrY sufEmS csif;qkid rf jd yDu}G }
eJv
Y udk yf gw,fom;}} ]]aeeJv Y eJrY sufEmS csif;qkid f .[m;[m;[m; .}}
]]a[;-[kwfjyDuG? 'gqkd tjyifrSmvnf; Zmwfvrf;xJu om;rsm;\&,farmaysmf&TifpGmajymvkdufaomtoHaBumifY
twkid ;f Zmwford ;f zkyYd vJ adk wmYw,f? tmum- wkEYd pS af ,muf aeeJUv OD;OuúmESiaYf ':[de;f olZmwkrYd sufEmS rsm;u jyKH;oGm;Buavonf/
ukd rsufEmS csif;qkid af y;vku d &f atmifav}} vli,fo;Hk a,muf\&,farmoHEiS v Yf ufcyk o f rH sm;u [kw d ,f
]]at;- igu igYtazukd wm0ef,w l ,fumG }} cef;rwpfcv k ;Hk wGif ysHUvGio Yf mG ;avawmYonf/
]]iguvnf; igYtarukd wm0ef,yl gw,fumG ? arar? xygOD;}} ________
]]bmvkyrf vkv Yd oJ m;}} aEG w rmef
]]vrif;BuD;ararYukd aerif;BuD;azazeJY rsufESmcsif;qkdif 16-7-2009
ay;rvkyYd g}} 25-7-2009
]]tkud , G f .r[kww f m}}
]]bmvkrYd [kw&f rSmvJarar? om;tazu ararYudk wpf
oufv;Hk opöm&S&d adS pmifaY ecJw Y mygarar&,f}}

aEGwrmef 81 aeukdausmckdif;xm;wJhv

You might also like