A CRISE DA RESTAURAIÓN

DESMANTELACIÓN DO SISTEMA CANOVISTA

POLÍTICA:
R. MAURA
-Desastre do ’98 = Rexeneracionismo
R. CANALEJAS

-Fraccionamento e descomposicíon dos partidos dinásticos.

C -Mantemento do fraude electoral e caciquismo.

S A
I N
S O
T MILITAR:
V
E - Crecente papel do exército na vida política
I
LEI DE XURISDICCIÓNS (1906)
M S - Sucesivas derrotas militares(Conferencias de Alxeciras)
DESASTRE DO ANNUAL (1921)
A T

SOCIAL:

-Duras condicións de vida e de traballo das masas populares =

CONFLICTIVIDADE SOCIAL (SEMANA TRÁXICA, 1909)

-Atentados Anarquistas

-Enfrontamento irreconciliable entre os partidarios do catolicismo

e as correntes anticlericais.

CRISE DE 1917
A MAURA
S (1907)

-Lei de R. Electoral: Artigo 29

R -Lei da Administración Local
E
Ante as críticas
F do rexeneracionismo
O
CANALEJAS
R
(1910)
M
-Lei de Asociacións Relixiosas
A
-Lei de Mancomunidades Provinciais
S
-Lei de Recrutamento
A CRISE DE 1917

I AS XUNTAS DE DEFENSA (Sindicatos de

militares; defensa dos salarios, defensa ante
L o antimilitarismo,…)

A I 1. Recoñecemento por parte do Goberno.

T 2. Supremacía sobre os civís; escollen aos

ministros de guerra, encárganse da orde
C A
pública,…
R R

I ASAMBLEA PARLAMENTARIA
P
S 1 Cambó (Líder da Liga Rexionalista
-España convértese en
O Catalá) = Autonomía e democracia
E SUBMINISTRADORA dos
países belixerantes. para Cataluña.
L 2 Reunión dos Deputados e Senadores
1º GM -Aumento dos prezos,
escasez de productos = Í Cataláns = Cortes Constituíntes
D DETERIORACIÓN DAS (organización do Estado e as
CONDICIÓNS DE VIDA.
T autonomías rexionais e municipais).
E
3 ASAMBLEA PARLAMENTARIA
I
(convocada pola Liga) = Pedíanse as
C CORTES CONSTITUÍNTES.
1 4 FRACASO: Falta de apoio e divisións
A internas.
9

1 A FOLGA REVOLUCIONARIA

7 S 1 Alza de Prezos = malestar social e

manifestacións
O 2 Actitude intransixente do Goberno =
FOLGA
C
3 FOLGA XERAL (convocada pola UXT e
I CNT) en toda España = Derrocar o
Réxime e pedir as CORTES
A CONSTITUÍNTES.
4 FRACASO: Forte represión do
L
Goberno, sen estratexias que seguir.
A DITADURA DE PRIMO DE RIVERA 1923-30
Ante a situación da monarquía: Desastre do Annual, pérdidas na guerra de Marrocos,
conflictividade social e política(manifestacións, desacordos entre os gobernantes, atentados) e
a incapacidade do goberno para contraolar a situación, implantouse unha ditadura en España,
xustificandoa mediante a consideración de ser a única forma de facer fronte aos problemas da
Monarquía.
DIRECTORIO MILITAR 1923-25

1. GOBERNO FORMADO SÓ POR MILITARES.

2. REXENERACIÓN DA VIDA POLÍTICA:
-Fin á Monarquía Constitucional.
-Partidos políticos sen influencia nos asuntos
públicos.
-Delegados Gobernativos.
-UNIÓN PATRIÓTICA: Único Partido do Réxime,
D cunha función propagandística e de apoio da
ditadura, carecía de funcións políticas.
I
3. RESTABLECEMENTO DA ORDE PÚBLICA:
-Control do movemento obreiro restrinxindo as
T
liberdades públicas.
A -Somatén.
4. DEFENSA DA UNIDADE DA PATRIA:
D -Potenciación dos símbolos nacionalistas
e concervadores.
U -Represión contra os movementos nacionalistas
periféricos (prohibición da lingua no ensino).
R
5. FIN DA GUERRA DE MARROCOS.
A
- Alfonso XIII
recoñece o Golpe CARACTERÍSTICAS XERAIS
de Estado. -Considerada como a solución aos problemas vixentes.
D -Aceptación popular.
- Período en Europa - En contra: P.Comunista, CNT, intelectuais, estudantes
E de Crise Xeral dos e republicanos.
Sistemas Liberais. -P.Rivera: REXENERADOR.
-Influencias de Mussolini.

P.
DIRECTORIO CIVIL 1925-30
R
1. Goberno formado por cidadáns vinculados
I á UNIÓN PATRIÓTICA.
2. Creación dun RÉXIME CORPORATIVO:
V - Organización Corporativa do Traballo
(para regular as relacións netre empresarios
E e obreiros mediante comités paritarios
cos apoios da UXT e sindicactos católicos.
R -ASAMBLEA NACIONAL, 1927: Cumpría
funcións consultivas e presentaba proxectos
A
de leis ao Goberno.
3. POTENCIACIÓN DO DESENVOLVEMENTO
ECONÓMICO. PROTECCIONISMO
 OPOSICIÓN AO RÉXIME

MILITARES
(Artillería):
Contrarios á
reforma militar á
política de ascensos de
P. de Rivera. Reamata na súa
disolución e P.Rivera sen
apoios completos no exército.

REPUBLICANOS(ORGA)

POLÍTICOS LIBERAIS

ESTUDANTES

ANARQUISTAS

NACIONALISMOS PERIFÉRICOS

DIMISIÓN DE PRIMO DE RIVERA FIN DA MONARQUÍA(1930-31)

DÁMASO BERENGUER(Nomeado por Alfonso XIII PARA A FORMACIÓN DUN NOVO

GOBERNO)

PACTO DE SAN SEBASTIÁN

LENTITUDE PARA A REALIZACIÓN DAS REFORMAS = ACTIVIDADES

ANTIMONÁRQUICAS.

AZNAR= INSTAÚRASE A 2º REPÚBLICA.

A SEGUNDA REPÚBLICA

PROCESO DE PROCLAMACIÓN:

1. PROCLAMOUSE A REPÚBLICA EN DIVERSAS CIDADES E VILAS

A (antes dos resultados oficiais das eleccións).
2. EN MADRID O COMITÉ REPUBLICANO-SOCIALISTA ante a
pasividade do goberno fíxose co poder sen violencia, Alfonso XIII,
Só e sen apoios, DECIDE EXILIARSE.
S 3. ESE MESMO DÍA: Instaúrase o GOBERNO PROVISIONAL
desempeñado no PACTO DE SAN SEBASTIÁN(Presidente:Alcalá-Zamora).
E Comézanse a elaborar as liñas das grandes reformas.

N
SITUACIÓN DE TENSIÓN DURANTE A 2ª REPÚBLICA
D
-CONXUNTURA INTERNACIONAL ADVERSA: Ante a crise que
A desencadeou o CRACK do ‘29 nos países veciños europeos
comezaban a emerxer as solucións autoritarias, fascistas e
Ditatoriais.
-SOCIEDADE DIVIDIDA E ENFRONTADA entre as diferentes
R clases sociais, unhas de acordo coas reformas(clases medias,
Obreiros,...) e outras en desacordo(burguesía industrial,
E Terratenentes,…).
-FRAGMENTACIÓN E POLARIZACIÓN POLÍTICA: Xorden moitos
P grupos políticos(autoritarios, dereitas, republicanos, esquerdas.

B
CONSTITUCIÓN DE 1931
L (CO BIENIO REFORMISTA 1931-33)

I 1. As Cortes aprobaron a Constitución o 19 de Decembro de 1931.

2. ESPAÑA= República de traballadores
C 3. IDEOLOXÍA: Fórmula ambigua entre o Estado Unitario e o
federal(Nacionalismos periféricos), Estado laico.
A 4. POLÍTICA: República Parlamentaria, as Cortes tiñan unha soa CÁMARA(poder
lexislativo, orzamentos e goberno). O presidente da república era elexido polos
deputados e nomeaba ao presidente do goberno(poder executivo).
5. SOCIEDADE: DEREITOS e DEBERES dos cidadáns.
6. ECONOMÍA: Porpiedade privada e a intervención do Estado nos asuntos
económicos = ECONOMÍA MIXTA..
 BIENIO REFORMISTA

-Actividade reformista polas

AS REFORMAS DA REPÚBLICA innovadoras leis.
-OBXECTIVO: Democratizar e
modernizar o país.
(Pres. Da República: Alcalá-Zamora, Pres. Do Goberno: AZAÑA) -OPOSICIÓN dos grupos
acomodados e grandes
A tensións = críticas á República.
A CUESTIÓN
S RELIXIOSA

FORTE OPOSICIÓN:
Ordes relixiosas VS Correntes A REFORMA DO EXÉRCITO
R anticlericais.
Deficiencias na estrutura e equipamento.
E -Separación da IGREXA e do ESTADO. LEI AZAÑA:
F -Eliminación de impostos do Clero. -ELIMINAR o poder político dos militares.
-REDUCIR o número de oficiais.
O -Liberdade de culto -AUMENTAR a súa eficacia.
R (Fidelidade á República e supresión da LEI DE
-Prohibición da igrexa no ensino e nas XURISDICCIÓNS, 1906).
intervencións económicas.
M
A REFORMA AGRARIA
A A REFORMA EDUCATIVA
ESPAÑA = País RURAL, a situación era grave.
S Taxas altas de ANALFATEBISMO.
SOLUCIÓN: Reforma da Propiedade da Terra.
-obxectivo: Mellorar o civel cultural e a
mentalidade, formando cidadáns libres e Conflito entre SOCIALISTAS E REPUBLICANOS
D responsables. = Lentitude da reforma.
-PROPOSTAS: Ensino gratuito, obrigatorio e
A laico. MEDIDAS (LEI DE BASES DA REFORMA AGRARIA, IRA)
-INSTRUCIÓN PÚBLICA: Creou un programa -Decreto de termos municipais.
de escolarización(escolas e -Decreto de labor forzoso.
formación de mestres) -Prolongación automática dos
R -MISIÓNS PEDAGÓXICAS: A contratos de arrendamento
BARRACA. agrario.
E -Formación de
xurados mixtos.
P
AUTONOMÍA DE CATALUÑA
Ú DIFICULTADES DO GOBERNO
-A República era compatible REFORMISTA
B coa autonomía dos municipios
e rexións. -Sublevación de Sanjurjo
L
-Debían elaborar un ESTATUTO
DE AUTONOMÍA, despois de -Conflictividade Social, tanto
I
ser aprobado polas Cortes. coa clase alta como coa baixa.
C -1ª CATALUÑA