PANGSASALING-WIKAPANGSASALING-WIKA

Pagsasaling-Wika
Mga Depinisyon at
Kahulugan

Pagsasaling-wika- - paglilipat ng isang teksto sa pinakamalapit na

diwa mula sa panimulaang wika papunta sa tunguhang wika
-Itoang paglipat sa
pinagsasalinang wika ng
katumbas
wikang Isinasalin
na diwa at estilong nasa
(Santiago).
INGLES ------------------------FILIPINO
( Wikang Isinasalin )
( Wikang Pinagsasalinan)
Tagabasa A < ======== = > Tagabasa B
pinakamalapit na

Isang paraan ng paglalapat ng

katumbas na kahulugan ng isang
wika (isinalin) ng tinutumbasang
kahulugan sa ibang wika
(pinagsasalinan)
Ang pagsasalingwika ay muling paglalahad
sa pinagsasalinang wika ng pinakamalapit na
natural na katumbas ng orihinal –
ang mensaheng isinasaad ng wika, una’y
batay sa kahulugan, at ikalawa’y batay sa
istilo (Eugene Nida at Charles Taber:1969)

a
Ang pagsasalin ay isang gawaing
binubuo ng pagtatangkang palitan
ang isang nakasulat na mensahe sa
isang wika ng gayon ding mensahe
sa ibang wika. (Peter Newmark,
1988)
Ang pagsasalin ay isang prosesong
komunikatibo na naganap sa loob ng isang
kontekstong panlipunan (Hatim at I. Mason)

Ang pagsasaling-wika:
-paglalahad sa ibang wika ng katumbas na kahulugan sa isang wika
-isang paraan ng pagpapalit ng diwang inihahahayag sa
isang wika ng katapat na diwa sa ibang wika
-ito ay dapat mabatay sa mga teorya at simulain
ng wika na kagaya ng kahalagahan ng wika,
papel na ginagampanan nito sa lipunan ng mga tao,
mga uri at antas ng gamit nito,
At mga pagbabago sa mga katangian nito samantalang nagbabago
rin ang lipunang gumagamit at pakikisama sa kanyang kapwa

Malayang Talakayan
1. He became swell headed after being
elected president of the Student
Council.
2. Tone down your voice.
3. You are my life and my soul, my
inspiration.
4. Laws grind the poor and the rich man
rule the law.
5. He seems to have lost his senses.

DIWA SA DIWANG
PAGSASALIN

Isalin:
“Like Father, Like Son”
=O @e0
©e
“Kung anong puno, siyang
bunga”
You will know its fruit by
its tree (mali; literal na salin)

Isalin:
“I’m the apple of her eyes”
20 @09e
Ako ang mansanas ng kanyang
“Ako ang kanyang paborito”
mata (literal)

Isalin:
“This is a red letter day”
a
“Isa itong mahalaga at
masayang araw”
Kulay pula ang araw na ito
(mali: literal)
@09e

Halimbawa Parirala
wv 90.00
●“If I were in
your shoes.”
✔“Kung ako
ikaw.”
“Kung ako
ang nasa
sapatos mo.”

Halimbawa (Pangungusap)
ae ~ @
● “He is a well
known poet.”
✔ “Isa syang
makatang may
pangalan.”
✔ “Isa siyang bantog
na makata.”
 “Siya ay isang
mabuti-alam
makata.”

1. Mahigpit ang bilin

ng mga dalubwika
na dapat iwasan ng
nagsasalin ang
tumbasang salita sa
salitang salin.
Dapat ba natin
itong sundin?
Bakit?
2. Paano nangyayaring nagagamit din
ang literal o salita sa salitang salin?

ay
Mga pinapayagang
Literal na Pagsasalin

GC wi @
He went out of the room.
Salin:
Lumabas siya ng kwarto.
Give me a piece of string.
Salin:
Bigyan mo ako ng kapirasong
tali.

eo we
“The wind is blowing”
Salin:
“Ang hangin ay umiihip”
“ Umiihip ang hangin”
“ Humahangin”
“Reap what you sow”
Salin:
“ Anihin kung anong iyong itinanim”
“ Kung anong itinanim siyang aanihin”

President Cory was accorded a state

funeral.
ww goed
Salin:
Si Pangulong Cory ay binigyan ng
pambansang libing.
Gawaing Pang-upuan:
Bumuo ng limang pangungusap na
Ingles pagtapos ay isalin ito sa Filipino.

PAALALA
Nananatili sa Filipino ang mga sagisag internasyonal
sa larangan ng agham at teknolohiya katulad ng:
(iron(Fe)-bakal; water(H2O)-tubig; salt(NaCl)-asin; calcium(Ca)-
kalsiyum; muriatic acid(MCl)-asido muryatiko; ammonia(NH)-
amonya; calcium carbide(CaC)-kalburo; lime(CaO)-apog;
silicon lioxide(SiO)-buhangin; nickel(Ni)-nikel; copper(Cu)-tanso;
tin(Sn)-lata; iodine(I)-yodo; phosphorous(P)-posporo;
arsenic(As)-arseniko)

Kasaysayan ng
Pagsasalin

St.Jerome
♥
♥
♥
Ang totoong pangalan niya ay
Eusebius Hieronymus Sophronius.
Siya ay pinanganak sa Stridone-
Zrenj (347).
Siya ay isang doctor of the
church, theologian, writer and
historian.
♥
Nag-aral siya sa Roma, kung
saan ang kanyang guro ay si
Aelius Donatus.
♥
Doon dumaan siya sa standard
course of studies classical
literature and rhetoric.
♥
Siya ay bininyagan ni Pope
Liberius, sa taong 366.

• Nagsimulang magkaroon ng
sistematiko at maayos na mga
simulain at panuntunan ng
pagsasaling wika sa panahon niya nang
ihanda niya ang “Bagong Tipan ng
Bibliya” sa atas ni Papa Damaso. Sinunod
niyang simulain at panuntunan ng
pagsasaling wika ang “diwa sa diwa” at
hindi “salita sa salita”.

Unang Yugto – Panahon ng

Kastila sa Pilipinas
Nagsimulang magkaanyo ang
pagsasalin noong panahon ng
pananakop ng mga Kastila dahil sa
pangangailangang pangrelihiyon ang
mga akdangTagalog at ibang
katutubong ang mga akdang
panrelihiyon, mga dasal at iba pa, sa
ikadadali ng pagpapalaganap ng Iglesia
Catolica Romana (Kristiyanismo).

Ikalawang Yugto – Pagdating ng

Amerikano
❖
Nang pumalit ang Amerika sa España bilang
mananakop ng Pilipinas, nagbago na rin ang
papel na ginagampanan ng pagsasaling
wika.
❖
Kung ang pangunahing paraang ginamit
noong panahon ng Kastila ay krus o relihiyon
para masakop ang Pilipinas; edukasyon
naman ang kinasangkapan ng mga
Amerikano. Ang mga Pilipino ay napilitang
pag-aaralan ang pagsasalita at pagsulat sa
Ingles.
Ikatlong Yugto – Paglinang at
Pagtupad sa patakarang Billingwal
-Ang maituturing na ikatlong yugto ng
kasiglahan sa pagsasaling-wika ay ang mga
pagsasalin sa Filipino ng mga materyales,
pampaaralan na nasusulat sa Ingles, tulad
ng mga aklat, patnubay, sanggunian,
gramatika at iba pa, kaugnay sa
pagpapatupad sa patakarang bilinggwal sa
ating sistema ng edukasyon.

Ikaapat na Yugto – Pagsasalin

ng mga akda at tekstong di-
Tagalog
-Ang maituturing namang ikaapat na
yugto
na kasiglahan sa pagsasaling-wika ay ang
pagsasalin ng mga katutubong panitikang
di-Tagalog.
-Kailangang-kailangang isagawa ang
ganito kung talagang hangad nating
makabuo ng panitikang talagang
matatawag na ‘pambansa’.

Paanong nakatulong ang pagsasaling-wika sa

kasalukuyang panahon?
1. Nagkakaroon ng mga kaalaman at mga
karunungang nababasa at napag-aaralan na
naisulat sa iba’t ibang wika.
2. Napapahalagahan ang ang aspekto ng kasaysayan
at kultura ng iba’t ibang lipunan at lahi ng iba’t
ibang bansa sa mga partikular na panahon
3. Mas kapaki-pakinabang sa pagtuturo ng mga paksa
at asignaturang malapit na kaugnay ng mga
karanasan, kapaligiran, ugali at kaasalan ng mga
mag-aaral.

Mga Katangiang
Dapat Taglayin ng Isang
Tagapagsalin

1. Sapat na kaalaman sa 2 wikang kasangkot sa

Pagsasalin
a) Sapat na kaalaman sa gramatika ng dalawang wikang
kasangkot sa pagsasalin
1. kailangang maunawaan ang bawat himaymay ng
kahulugan ng salita, gamitin ang anyo ng mga
pananalitang karaniwang ginagamit ng nakararami.
2. Pag-isipan at suriin ang angkop na
salitang gagamitin sa salin
3. Kung may alinlangan sa kahulugan
gumamit ng diksyunaryo kung
kinakailangan

2. Sapat na kakayahan sa pampanitikang paraan ng

pagpapahayag.
a) malaking tulong para masapol ang
konseptong napapaloob
b) Nagkakaroon ng iba’t ibang paraan ng
pagsasalin ng parirala, pangungusap,
talataan, idyoma at tula

3. Sapat na kaalaman sa paksang isasalin

a) Ang pagkakaroon ng sapat na kaalaman ay
makatutulong para masapol ang tunay na nais
paratingin ng teksto.
b) Magsaliksik para makatipon ng iba pang
impormasyon para mas lumawak ang kaalaman
na malaking tulong sa magiging bisa at
kahusayan ng salin
c) Kailangang ganap na maunawaan ng
tagapagsalin ang nilalaman at intensyon ng awtor
ng akdang isinasalin.

4. Sapat na kaalaman sa kultura ng dalawang bansang kaugnay sa

pagsasalin
a) Tandaan na ang wika ng isang bansa ay laging nakabuhol sa
kanyang kultura.
b) Kung ano ang mga kahulugang sangkot sa kahulugan ng mga
salita
Hal: Ingles
rice
Filipino
rice
1. He plants rice : (palay) 1. Nagtatanim siya ng palay.
2. He cooks rice:(bigas)
2. Bumili siya ng bigas.
3. He eats some rice: (kanin) 3. Nagluto siya ng kanin.
4. Kumain siya ng bahaw.
5. Nagluto si nanay ng
malagkit.

5. Sapat na kalaman sa gramatika ng dalawang wikang

kaugnay sa pagsasalin
a) Alamin ang istuktura o ayos ng pangungusap ng isasalin
(Ingles) para maiakma sa wikang pagsasalinan (Filipino)
Hal:
Ingles
1. Ayos ng pangungusap
❖ Subject + Predicate
Filipino
Panaguri + Paksa
Paksa + panaguri
2. Pagpaparami ng pangngalan
❖ Mouse mice
kiss
kisses
daga mga daga
halik
mga halik
3. Impleksiyon ng pandiwa – natapos na ba ang kilos,
ipinagpapatuloy pa o binabalak pa lang gawin ang aksyon.

Paano nga ba ang makukuha ang tama at

angkop na salin?
MGA DAPAT
TANDAAN SA
PAGSASALIN

1. Suriin kung ang pangungusap ito ay Malaya o

pormula.
⚪ Pormula – hindi nagbabago ang anyo
Halimbawa: How do you do?
Salin:
Kumusta Ka?
● Malaya – paiba-iba ng anyo
Halimbawa: Rizal started writing poems at an
early age.
Salin:
1.1. Bata pa lamang ay nagsimula na si Rizal sa
pagsusulat ng mga tula.
1.2 Si Rizal ay bata pa nang simulan ang
pasusulat ng mga tula.
1.3 Sinimulan ni Rizal ang pagsusulat ng mga
tula nang siya’y bata pa.
35

2. Huwag ipagwalang-bahala ang maraming

kahulugan ng salita, mag-ingay kung may
madadagdag na salita o parirala dahil
maaaring makapekto sa kahulugan ng salita.
Halimbawa:
He is learned.
learned – marunong, natuto
** Siya ay marunong.
** Siya ay natuto.
He knows how to swim.
** Siya ay marunong lumangoy.
** Alam niya kung paano ang
lumangoy.

3. Suriin kung ang pangungusap ay

idiyomatiko o kawikaan - katulad din ng
pormula na diwa ang isinasalin at hindi
salita.
Hal: give thanks - magpasalamat
To give birth to – manganak
To give up to the enemy – sumuko sa
kaaway
To give away – magpaubaya
To give ear – pakinggan
37

Run across – nakasalubong

Run after – habulin, tugisin
Run short – kapusin, kulangin
Run over – sagasaan
4. Ang salin ay dapat pinakamalapit sa
diwa, isipan o damdaming taglay ng
orihinal.
5. Kunin ang pinakamalapit na kahulugan
ng salita, parirala kung ang diwa ay
maisasalin nang literal.

6. Isama ang pandiwa, pang-uri, pang-abay at

pangngalan sa pagsasalin bagaman maaaring
mapalipat ng posisyon o kinalagyan sa
pangungusap.
Hal: jumped –tumalon jumping-tumatalon
mountains – mga bundok
mountain- bundok
7. Sundin ang kinaugaliang paraan ng
pagpapahayag sa wikang pinagsasalinan.
Halimbawa:
Ingles: Subject + verb
Filipino : Panaguri + Paksa
Paksa + Panaguri
39

8. Sikaping maging maugnayin

(consistent) o isang salin lamang ang
gamitin sa bawat salitang tinatapatan
(Pamfilo Catacataca)
9. Tiyaking ang salin ay may natural na
“tunog” o “daloy” o istilo ng wikang
pinagsasalinan.
This sentence will be translated from
English to Filipino. – Ang pangugusap na
ito ay isasalin mula Ingles sa Filipino.

Ipaliwanag Kung paano

isasakatuparan ang pahayag sa
ibaba.
Ayon kay Dr. Jose VillaPanganiban
(Dating Direktor ng Surian ng
Wikang Pambansa):
Ang tuntuning panlahat sa
pagsasalingwika ay ang
MALAYANG PAGSASALIN

Sa malayang pagsasalin kailangang:

Ay, >
yr NU
yr
MN
1. Maunawaan muna ng nagsasalin
ang kahulugan ng orihinal na
teksto.
2. Mabuting pag-unawa sa mga
kahulugang Tagalog (o wikang
pinagsasalinan) at mga katangian
sa pagpapahayag sa wikang ito
4A /

3. Kahusayan sa balarila at
retorika upang ang mga
pangungusap ay maging
maluwag at magaang basahin o
bigkasin
4. Dumaan ang nagsasalita sa
literal na salin bago gawing diwa
sa diwa upang makita muna ang
di-wastong ayos.
⚪ Sa ganitong paraan, nakikita muna
kung ano ang mga nararapat ituwid
Halimbawa:
Orihinal:
Honor, affluence, and pleasure
seduce the heart.
Saling literal:
Karangalan, kariwasaan at
kasayahan naghahaling ng puso.
Saling malaya:
Panghaling sa puso ang karangalan,
kariwasaan at kasayahan.
TU

Mga Nagsasalungatang Paraan

sa Pagsasaling -wika

1. “ Salita” laban sa “Diwa”

2. Himig- orihinal” laban sa
“Himig – salin”
3. Estilo ng Awtor” laban sa
” Estilo ng Tagapagsalin”

“
4. “Panahon ng Awtor” laban
sa “Panahon ngTagapagsalin
5. “Maaaring Baguhin” laban sa
“Hindi Maaaring Baguhin”
6. “Tula-sa-Tula” laban sa “Tula-
sa-Prosa”

Bakit nga ba
kailangan ang
pagsasalin?

Layunin:
1. Sa pagpapalaganap ng
kaalaman o
kaisipang nakapaloob sa akda
Bienvenido Lumbera
2. pagbibigay-liwanag sa kasaysayan at
kultura ng ibang bansa o panahon
3. Sa pagpapakilala sa mga bagong
mambabasa ng isang akdang ituturing
na makabuluhan ng isa o ilang tao.

Dahil sa pagsasaling-wika:
- Nagkakaroon ng kaalaman at karunungan
nababasa at napag-aaralan sa iba’t ibang
wika.
- Napapahalagahan ang ang aspekto ng
kasaysayan at kultura ng iba’t ibang lipunan
at lipi ng iba’t ibang bansa sa mga partikular
na panahon
Sa larangan ng edukasyon:
- Mas kapaki-pakinabang sa pagtuturo ng mga
paksa at asignaturang malapit na kaugnay ng
mga karanasan, kapaligiran, ugali at kaasalan
ng mga mag-aaral.
Gawain : Humanap ng kapareha at isalin ang
sumusunod sa inyong notebook.
Education is one of the great joys and
solaces of life. It gives us a framework
for understanding the world around us
and a way to reach across time and
space to touch the thoughts and feelings
of others.
But education is more than schooling. It
cast of mind, a willingness to see the
world with an endless sense of university
and wonder.