Subscribe to DeepL Pro to translate larger documents.

Visit www.DeepL.com/pro for more information.

PNÖMATIK ÜZERINE BIR INCELEME.

" Atmosferik Havanın özelliklerinin araştırılması, eski
filozoflar ve mekanikçiler tarafından, birincisi teorik
olarak, ikincisi ise duyulur cisimlerin etkisinden yola
çıkarak, dikkatle incelenmeye değer görüldüğünden,
biz de hornier tarafından aktarılanları sırayla ele almayı
uygun bulduk
ve kendi keşiflerimizi eklemek: bundan sonra kendilerini matematik
çalışmalarına adayacak olanlara çok fayda sağlayacak bir görev. Bu
çalışmayı yazmaya i t e n bir b a ş k a neden de, bu konunun ele alınışının,
su klozetleri üzerine dört kitaptan oluşan i n c e l e m e m i z d e verdiğimiz
yöntemle örtüşmesinin uygun olacağı düşüncesidir. Çünkü, hava, toprak,
ateş ve suyun birleşmesi ve üç ya da dört temel ilkenin bir araya
gelmesiyle, insan yaşamının en acil ihtiyaçlarını karşılayan, diğerleri ise
şaşkınlık ve endişe yaratan çeşitli- OUB DOoibinasyonlar meydana gelir.
Ancak, asıl konumuza geçmeden önce, boşluğu ele almalıyız. Bazıları
kesinlikle boşluk olmadığını, bazıları ise doğada sürekli bir boşluk
olmamasına rağmen, hava, su, ateş ve diğer tüm maddelerde çok küçük
parçalar halinde dağılmış olarak bulunduğunu ileri sürmektedir. Çoğu
insana boş görünen kaplar, onların sandığı gibi boş değil, hava ile
doludur. Şimdi
B
 2A PNÖMONİATİK ÜZERİNE TEZ.
F i z i k l e uğraşanların da kabul ettiği gibi hava, çok küçük ve hafif
parçacıklardan oluşur ve ç o ğ u n l u k l a görünmezdir. O halde,
görünüşte boş olan bir kaba su dökülürse, hava değirmeni kabı, içine
giren su miktarıyla orantılı olarak terk eder. Bu, aşağıdaki deneyden
görülebilir. Boş gibi görünen kap ters çevrilsin ve dikkatlice dik
tutularak suya bastırılsın; tamamen suya batırılmış olsa bile yazar içine
girmeyecektir: havanın madde olduğu ve kaptaki tüm boşluğu
doldurduğu için suyun girmesine izin vermediği açıktır. Şimdi, eğer
kabın dibi ya da ağzı delinirse, su ağızdan girecek, ama hava delikten
kaçacaktır. Yine, eğer dibini delmeden önce kabı dikey olarak kaldırır ve
yukarı doğru çevirirsek, kabın iç yüzeyinin nemden tamamen arınmış
olduğunu görürüz, tıpkı daldırmadan önce olduğu gibi. Dolayısıyla havanın
madde olduğu varsayılmalıdır. Hava harekete geçtiğinde z i n d haline g e l i r
(çünkü rüzgar kavram olarak havadan başka bir şey değildir) ve eğer kabın
dibi delindiğinde ve su içeri girdiğinde, elimizi deliğin üzerine koyarsak, WS
B hepimiz nindin kaptan kaçtığını hissederiz; ve bu
Su tarafından dışarı atılan havadan başka bir şey değildir. O halde
doğada belirgin ve sürekli bir boşluğun var olduğu düşünülmemelidir,
ancak hava, sıvı v e diğer tüm cisimler a r a s ı n d a küçük ölçülerde
dağıldığı düşünülmelidir. Kaynaşmayı ya da kırılmayı kabul
etmediğinden ve örslere ya da çekiçlere v u r u l d u ğ u n d a , bunların
i ç i n d e kendini fırlatıp attığından, yalnızca adamantın bu niteliğe sahip
olmadığı düşünülebilir. Bu özellik yine de onun aşırı yoğunluğundan
kaynaklanır: çünkü Src parçacıkları, taştaki boşluklardan daha iri
olduklarından, onların içinden geçmezler, sadece dış yüzeye temas
ederler; sonuç olarak, diğer maddelerde olduğu gibi bunun içine nüfuz
etmediklerinden, ısı oluşmaz. Havanın parçacıkları birbirleriyle temas
h a l i n d e d i r , a n c a k her parçaya tam olarak oturmazlar, ancak deniz
kıyısındaki kumda olduğu gibi aralarında boşluklar vardır: kum taneleri
hava parçacıklarına ve kum taneleri arasındaki hava da hava parçacıkları
arasındaki boşluklara karşılık gelecek şekilde imgelenmelidir.
Dolayısıyla,
 İSKENDERİYE KAHRAMANI 3
Üzerine herhangi bir kuvvet uygulandığında, hava sıkışır ve doğasına
aykırı olarak, p a r ç a c ı k l a r ı n a uygulanan basınç nedeniyle boş alanlara
düşer: ancak kuvvet geri çekildiğinde, hava parçacıklarının esnekliği
nedeniyle tekrar eski konumuna geri döner, tıpkı sıkıştırıldığında ve
serbest bırakıldığında aynı konuma geri dönen ve aynı kütleyi sergileyen
boynuz şeridi ve süngerde olduğu gibi. Aynı şekilde, eğer kuvvet
uygulandığında havanın parçacıkları bölünür ve doğal olandan daha
büyük bir vakum oluşursa, parçacıklar daha sonra tekrar birleşir; çünkü
cisimler, temas edene kadar kendilerini engelleyecek ya da itecek hiçbir
şeyin olmadığı bir vakum içinde hızlı bir harekete sahip olacaktır. Bu
nedenle, dar ağızlı hafif bir kap alınıp dudaklara uygulanırsa ve hava
emilip boşaltılırsa, kap dudaklardan askıda kalacaktır, vakum 8eşi
kendisine doğru çekerek tükenen boşluğun dolmasını sağlayacaktır.
Bundan, kapta sürekli bir vakum olduğu anlaşılmaktadır. Aynı şey,
doktorlar tarafından kullanılan yumurta şeklindeki kaplar vasıtasıyla da
gösterilebilir.

* ' Cam işçiliği, eski Mısırlılar tarafından ulusal varlıklarının çok eski bir döneminde
uygulanmıştır. Sir J. G. Wilkinson'ın Fin anrienf Z'yyptianx'ın Plannera ve C'uztoms'u üzerine
yaptığı önemli çalışmasında, cam işleme sanatının Mısır'da, üç bin beş yüz yıl önce I9rarl'ın
çocuklarının bu topraklardan göç e t m e s i n d e n önce uygulandığına dair üç farklı kanıt
ortaya koymuştur. Beni Hnssan'da, iş başında Glees üfleyicilerini temsil eden baskılar vardır, o
zamanki hicrngliflere eşlik eden 8rc shoan'dan sona ermektedir.

6'ncı Ositt "scn'in hükümdarlığında, yukarıdaki erken tarihte idam e d i l d i . <Vucñt wa8

Mısırlıların cam yapımında hala başarılı olduklarını, Ametist'i art arda taklit ettiklerini

i
S PNEU11AT1C1 ÜZERINE BIR INCELEME
Fizikle ilgilenenlerin de kabul ettiği gibi, hava çok küçük, hafif ve
çoğunlukla görünmez parçacıklardan oluşur. O halde,
görünüşte boş olan bir kaba yazı dökersek, hava, i ç i n e giren suyla
orantılı olarak kabı terk edecektir. Bu durum aşağıdaki deneyden
görülebilir. Giriş Boş gibi görünen bir kap
ters çevrilir ve dikkatlice dik tutularak suya bastırılırsa, tamamen suya
b a t ı r ı l m ı ş olsa bile su içine girmeyecektir: ç ü n k ü havanın madde
olduğu ve kaptaki tüm boşluğu doldurduğu için yazarın girmesine izin
vermeyeceği açıktır. Şimdi, kabın dibini boynuzlarsak,
isyancı "ağızdan girecek, ancak hava delikten kaçacaktır. Yine, dibini
delmeden önce, kabı dikey olarak kaldırır ve yukarı çevirirsek,
Tossel'in iç yüzeyinin tamamen nemden arınmış olduğunu görürüz,
tıpkı daldırmadan önce olduğu gibi. Bu nedenle havanın madde olduğu
varsayılmalıdır. Hava harekete geçtiğinde rüzgâra dönüşür (çünkü
rüzgâr h a r e k e t halindeki havadan başka bir şey değildir) ve eğer
kabın dibi delindiğinde ve yazar içeri girdiğinde elimizi deliğin üzerine
koyarsak, rüzgârın kaptan kaçtığını hissederiz; Bu d a sudan
dışarı çıkan havadan başka bir şey değildir. O halde doğada ayrı
ve sürekli bir hava boşluğu o l d u ğ u değil, hava, sıvı v e diğer hiçbir
cisim içinde küçük parçalar halinde dağıldığı varsayılmalıdır.
Adamantın tek başına bu niteliğe sahip olmadığı düşünülebilir,
çünkü kaynaşma ya da kırılma özelliği g ö s t e r m e z ve örs ya da
çekiçle dövüldüğünde, kendisini en- tire içinde e r i t i r . Ancak bu
özellik aşırı yoğunluğundan kaynaklanmaktadır: çünkü taştaki
boşluklardan daha i r i olan lastik parçacıkları, taşa nüfuz e t m e z ,
sadece dış yüzeyine temas eder; dolayısıyla, dalın içine ya da diğer
maddelere nüfuz etmedikleri için ısı oluşmaz. Havanın parçacıkları
birbirleriyle temas h a l i n d e d i r , a n c a k her parçaya tam olarak
oturmazlar, ancak deniz kıyısındaki kumda olduğu gibi aralarında
boşluklar kalır: gönder taneleri hava parçacıklarına karşılık gelecek
şekilde imgelenmelidir, snnd taneleri arasındaki hava, nir parçacıkları
arasındaki boş Bpacos'a bağlanır. Dolayısıyla,
 HERO OP ALEXANDRIA. 3
Üzerine herhangi bir kuvvet uygulandığında, hava sıkıştırılır ve doğasına
aykırı olarak, p a r ç a c ı k l a r ı n a uygulanan basınç nedeniyle boş alanlara
düşer: ancak kuvvet geri çekildiğinde, hava, parçacıklarının esnekliğinden
dolayı eski konumuna geri döner, tıpkı sıkıştırılıp t e k r a r serbest
bırakıldığında aynı konuma geri dönen ve aynı kütleyi sergileyen talaş ve
süngerde olduğu gibi. Benzer şekilde, eğer kuvvet uygulandığında hava
parçacıkları bölünür ve doğal olandan daha büyük b i r vakum oluşursa,
parçacıklar daha sonra tekrar birleşir, çünkü cisimler temas edene kadar
dikeni engelleyecek ya da itecek hiçbir şeyin olmadığı bir vakum içinde
hızlı bir harekete sahip olacaktır. Böylece, eğer dar ağızlı hafif bir kap
alınır ve
dudaklar ve hava dışarı atılır ve boşaltılırsa, kap işkembeden askıya alınır,
vakum 8eşi kendisine doğru çeker, böylece tükenen boşluk
doldurulabilir. Buradan, kapta sürekli bir vakum olduğu açıkça
görülmektedir. Aynı şey, hekimler tarafından kullanılan, camdan yapılmış
yumurta şeklindeki kaplar aracılığıyla da gösterilebilir.

* "Parıltıyla çalışma, eski Mısırlılar tarafından ulusal varlıklarının çok erken bir döneminde
uygulanmıştır. Sir J. G. Wilkinson, Wnnrirrr ve Huztome oJ flit niiricnf Z' pfin'iv üzerine
yaptığı yetkin çalışmasında, cam işleme sanatının Mısır'da İsraillilerin Mısır'dan çıkışından üç
bin beş yüz yıl önce uygulandığına dair belirgin kanıtlar ortaya koymuştur. Bali Hassan, cam
üfleyicilerini iş başında g ö s t e r e n iki resim ve bunlara eşlik eden hiyeroglifleri burada
göstermiştir.

6'ncı Osirtascn'ın ¥eigtt'i n e , yemekli bir törenle infaz edildi. 6ucb

Mısırlıların parlatıcı yapımındaki becerileri, Ametist'i başarılı bir şekilde saymalarını sağladı.
4PNEU6IATICS ÜZERINE BIR INCELEME:
Bunları sıvıyla doldurmak istediklerinde, içerdikleri h a v a y ı dışarı
attıktan sonra, parmaklarını k a b ı n ağzına yerleştirir ve sıvının içine
ters çevirirler; daha sonra parmak geri çekildiğinde, su, oranı tersine
yukarı doğru hareket etse de, tükenmiş boşluğa d o ğ r u ç e k i l i r . Buna
çok benzer bir işlem de, vücuda yabancı bir şekilde uygulandığında,
ağırlığına rağmen düşmemekle kalmayıp, bitişikteki maddeyi vücudun
açıklıklarından kendilerine doğru çeken fincan bardaklarının
işleyişidir. Bunun açıklaması, içlerine yerleştirilen ateşin içerdikleri
havayı tüketip seyreltmesi, tıpkı diğer maddelerin, suyun, havanın ya da
toprağın tüketilip daha süptil maddelere dönüşmesi gibi.

ve diğer değerli taşlar kişi için süs e ş y a s ı olarak takılırdı. Yüksek bir otorite olan Winckeloiann,
camın antik ve modern zamanlarda daha sık kullanıldığı görüşündedir, Epyptinns es'cn tarafından
eoffîns için kullanılmıştır, (icifâi''' the y "ar 1847 a procerr sez po- trti mal in Z'-iiyfn rid foi'' mm
i t i b - € oQiir of C-fnzz) ayrıca sadece içki imgeleri için değil.-ûlosoik çalışma, deiiiea
figürleri ve iacred emblème için de kullandılar.
ntt'Ai n ed eXCellCltt n0Flt Mnfl$llÎQt Bttd Stlf§flsing brÎ}li;ntC}r pÇ pplpjjp.
"Alezandria'nın cam evlerinin, antik çağda "'orkoieO'lerinin et.ill ve ustalığı ile ünlü olduğu
kesindir, ancak daha sonraki bir döneme kadar bu sanatı öğrenmemiş olan llonialılar, tüm Glnss
eşyalarını tedarik etmişlerdir-
" İlrilish Ïtluseu m'da, Roma mezarlarında bulunan ve kemik ve kemik parçaları içeren büyük
gömme vazoların çoğu, muhtemelen geniş Mısır veya Osmanlı eserlerinin üretimidir: Bunlar
büyük, mükemmel biçim ve işçiliğe sahiptirler: ancak cam eoniktir, gri renktedir, çok sayıda
kürecik ve çizgi içerir ve modem komünyon tacı veya şcet glnsa il qunlity'den farklı değildir.
"Poœpeii'de camın keşfedildiğinden daha önce bahsetmiştik. Herculaneum kalıntıları
arasında da camdan ses telleri bulunmuştur: ve Pompes'teki konutlara ışık girmesini
sağlayan camın tilki tarafından kullanıldığı anlaşılmaktadır.
-Kensington'daki Hoel House'dan Bay Auliljo, birkaç yıl boyunca Pompcii'deki bazı
evlerin pencere çerçevelerinde cam bulduğunu söyledi.
hm. Roach Smith'in elinde, Ilomalılar ya da onların öncülleri tarafından pencereler için
kullanıldığına inanılan eski bir cam örneği bulunmaktadır.- A es c8v }'xt,i.az, London, l b4S.
tarafından yapılmış olan Ctiriosifiez nf Gftirr.
hfr. E.aÿard in hia intcrestiiig york on hineyeh, J 849, London, io Yo1. T, paga 3t2, aaye:
Aleti aldım ve kendim de dikkatli bir şekilde çalışarak, biri k a y m a k t a ş ı n d a n , diğeri
camdan (en mükemmel şekilde muhafaza edilmiş) zarif şekilli ve hayranlık uyandıran işçiliğe
sahip iki küçük sase keşfederek ödüllendirildim. Her birinin üzerinde, Khorsabad yazıtlarında
olduğu gibi farklı şekillerde yazılmış, hükümdarın adı ve unvanı yazılıydı."
 KAHRAMAN OP ALEXAN DRI A. 6
Bir şeyin ateşin etkisiyle t ü k e t i l d i ğ i , kömür cüruflarından d a
anlaşılmaktadır; bu cüruflar, yanmadan önce sahip oldukları Bame kütlesini
koruyarak ya da neredeyse koruyarak, ağırlık bakımından ç o k farklıdır.
Tüketilen k ı s ı m l a r dumanla birlikte ateş, hava ya da topraktan bir
maddeye dönüşür: en ince kısımlar ateşin b u l u n d u ğ u en yüksek bölgeye
geçer; bunlardan biraz daha iri o l a n k ı s ı m l a r havaya karışır ve daha iri
olanlar da diğerleriyle birlikte akıntı tarafından belirli bir mesafeye
taşındıktan sonra tekrar aşağı bölgelere iner ve topraksı maddelerle karışır.
Su, ateşin etkisiyle tüketildiğinde havaya d ö n ü ş ü r ; çünkü 8em üzerine
yerleştirilmiş kazanlardan çıkan buhar, havaya geçen sıvının
b u h a r l a ş m a s ı n d a n başka bir şey değildir. O h a l d e ateşin kendisinden
d a h a büyük o l a n tüm cisimleri çözdüğü ve d ö n ü ş t ü r d ü ğ ü yukarıdaki
olgulardan anlaşılmaktadır. Yine, yeryüzünden yükselen ekshalasyonlarda
daha büyük madde türleri daha ince maddelere dönüşür; çünkü çiy,
ekshalasyon yoluyla yeryüzünde bulunan suyun b u h a r l a ş m a s ı n d a n
yukarı gönderilir; ve bu ekshalasyon, aun toprağın altında olduğunda ve
aşağıdaki zemini ısıttığında, özellikle toprak sülfürlü veya bitümlü ise, bazı
magmatik maddeler tarafından üretilir ve böylece ısınan zemin
ekshalasyonu arttırır. Yeryüzünde bulunan ılık kaynaklar da aynı nedenden
kaynaklanmaktadır. Çiyin daha hafif olan kısmı havaya karışır; daha kaba
o l a n kısmı ise soluk verme gücüyle belli bir süre yukarı taşındıktan sonra,
güneşin geri g e l m e s i y l e soğuyunca tekrar yüzeye iner.
Rüzgarlar, havanın bozulduğu ve s e y r e k l e ş t i ğ i aşırı solumadan
kaynaklanır v e onunla hemen temas h a l i n d e o l a n havayı harekete
geçirir. Bununla birlikte, havanın bu hareketi her yerde tek biçimli bir
h ı z a sahip değildir: hareketin başladığı soluk verme mahallinde daha
şiddetli, ondan daha uzakta i s e d a h a zayıftır: tıpkı ağır cisimlerin
yükselirken, itici gücün EB olduğu alt bölgede daha hızlı hareket etmesi,
daha yüksekte ise daha yavaş hareket etmesi ve başlangıçta onları iten
gücün artık üzerlerinde etkili olmaması gibi,
7 doğal konumlarına, yani dünya yüzeyine geri dönerler.
Eğer itici güç onları eşit bir feryatla ileriye doğru itmeye devam ederse

ix i
s rssriia rics üzeri̇ne bi̇r çalişma.
eit3-, asla durmamalıydılar; ama şimdi güç yavaş yavaş kesiliyor,
harcanmış gibi olur ve hareketin hızı onunla birlikte durur.
Yine su, topraksı bir maddeye dönüşür: topraksı ve çukur bir yere su
dökülürse, kısa bir süre sonra su çürür, topraksı madde tarafından emilir,
böylece toprakla karışır ve gerçekten toprağa dönüşür. Ve eğer herhangi
biri onun toprak tarafından dönüştürülmediğini ya da emilmediğini, ancak
güneşin ya da başka bir c i s m i n ısısıyla dışarı çekildiğini söylerse, bunun
yanlış olduğu görülecektir: çünkü eğer bir miktar wator parlak, bronz ya da
başka bir katı maddeden yapılmış bir kaba konur ve güneşe bırakılırsa, uzun
bir süre boyunca çok küçük bir drgroe dışında azalmaz. Bu nedenle, vator
kirli bir maddeye dönüşür: aslında, balçık ve çamur vatorun toprağa
dönüşmesidir.
Dahası, daha süptil olan madde daha kaba o l a n a dönüşür, tıpkı
yağsızlıktan sönen bir lambanın ışığında olduğu gibi - bir süre yukarılara
d o ğ r u t a ş ı n d ı ğ ı n ı v e s a n k i uygun b i r bölgeye, yani atmosferin
üzerindeki en yüksek yere ulaşmaya çalıştığını görürüz, t a ki araya giren
hava kütlesi tarafından alt edilinceye kadar, artık ona benzer bir yere
yönelmez, ancak hava parçacıklarıyla karışmış ve iç içe geçmiş o l s a da,
kendisi nir olur. Aynı durum hava için de geçerlidir. İçinde hava bulunan
ve ağzı dikkatlice kapatılmış küçük bir kap, ağzı en üstte olacak şekilde
suya konur ve ağzı açılarak suyun içeri girmesine izin verilirse, hava
kaptan kaçar; ancak su kütlesi tarafından alt edilirse, tekrar onunla karışır
ve su olacak şekilde dönüşür.
Bu nedenle, b a r d a k l a r ı n içindeki hava, benzer şekilde ateş
tarafından tüketildiğinde ve seyreltildiğinde, bardakların k e n a r ı n d a k i
gözeneklerden dışarı çıktığında, içindeki boşluk tükenir ve h e r ne türden
o l u r s a olsun bitişikteki maddeyi çeker. Ancak, bardak hafifçe
kaldırılırsa, hava tükenen boşluğa girecek ve daha fazla madde
çekilmeyecektir.
O halde, kesinlikle boşluk olmadığını iddia edenler, bu konuda birçok
argüman icat edebilirler ve belki de en çok söylemde bulunuyor gibi
görünebilirler
 İSKENDERİYE KAHRAMANI 7
Somut bir kanıt sunmasalar da makuldürler. Bununla birlikte, duyulur
olgulara başvurarak, sürekli boşluk d i y e bir şeyin var olduğu, ancak
bunun yapay olarak üretildiği; bir boşluğun da doğal olarak var olduğu,
ancak çok küçük parçalara bölündüğü; ve cisimlerin bu dağınık
boşlukları doldurduğu kanıtlanırsa, bu konuda akla yatkın argümanlar
ileri sürenler artık dayanaklarını kanıtlayamayacaklardır.
Kolayca ezilmemesi için metal plaka kalınlığında, içinde yaklaşık 8 kotil
(ii kuvars) bulunan küresel bir veasel temin edin. Bu her taraftan sıkıca
kapatıldıktan sonra, içine b i r delik açın ve daha temiz bir geçit
bırakılabilmesi için delik noktasının çap olarak karşısındaki kısma 8 sifon
veya ince bir boru yerleştirin. Sifonun diğer ucu küre üzerinde yaklaşık 3
fitigerz (2 inç) genişliğinde çıkıntı yapmalıdır ve Bifonun yerleştirildiği
açıklığın çevresi hem aifona hem de kürenin dış yüzeyine uygulanan
kalayla kapatılmalıdır, böylece istenildiğinde
sifondan nefes almak için kaptan hava kaçması mümkün olmayabilir.
sonucu izleyin. Dünya, diğer damarlar gibi
Genellikle boş olduğu söylenen kap hava içerir ve bu hava tüm Bpaco'yu
doldurduğu ve kabın iç yüzeyine eşit bir şekilde çarptığı için, bazılarının
varsaydığı gibi vakum yoksa, daha önce içerdiği hava ona yol açmadıkça ne
su sokabiliriz ne de havayı çekebiliriz; ve eğer güç uygulayarak b u
girişimde bulunursak, dolu o l a n kap onu kabul etmekten daha kısa sürede
patlayacaktır. Çünkü hava parçacıkları sıkıştırılamaz, çünkü bu durumda
aralarında birleşme yoluyla hacimlerinin azalabileceği aralıklar olması
gerekir; ancak v a k u m yoksa bu inandırıcı değildir: ne de parçacıklar tüm
yüzeyleri boyunca birbirlerine ve aynı şekilde kabın k e n a r l a r ı n a doğru
bastırdıkları için, vakum yoksa yer açmak için uzağa itilebilirler. Bu
nedenle, daha önce içerilmiş olan havanın bir kısmı dışarı çıkmadıkça, yani
'tüm boşluk aappoae ob- jektörlerinde yakından ve düzgün bir şekilde
doldurulmadıkça, dışarıdan herhangi bir şey k ü r e y e hiçbir şekilde
sokulamaz. Ve yine de, eğer herhangi biri sifonu ağzına sokarsa,
8PNEU61ATICh ÜZERİNE BİR TEZ.
kürenin içine doğru üflendiğinde, daha önce içerdiği havanın hiçbiri
dışarı çıkmadan çok fazla rüzgar ortaya çıkacaktır. Burt ve Charly'e göre
bu durum, kürenin içinde bulunan parçacıkların dağılmış boşluklarda
yoğunlaşmasına neden olur. Ancak bu yoğunlaşma, zorla hava verilerek
yapay olarak gerçekleştirilir. Şimdi, eğer vesscl'e üfledikten sonra,
elimizi aya yaklaştırırsak ve sifonu parmağımızla hızlıca kapatırsak,
hava kürenin içinde h a p s o l d u ğ u süre boyunca roma yapar; ve
parmağımızı kaldırdığımızda, içeri giren hava, belirttiğimiz gibi,
elastikiyetten kaynaklanan orijinal havanın genişlemesiyle dışarı itilerek,
yüksek bir sesle tekrar dışarı fırlayacaktır. Yine, eğer küredeki havayı
sifon aracılığıyla emerek dışarı çekersek, yumurta örneğinde söylendiği
gibi, damar içinde daha başka bir madde yer almasa da, bol miktarda
hava dışarı çıkacaktır. Bu deneyle kürede bir vakum birikimi olduğu
tamamen kanıtlanmıştır; çünkü geride kalan hava parçacıkları, dışarı
atılan parçacıkların bıraktığı boşluğu işgal edecek şekilde buz
terTalinde büyüyemez. Çünkü hiçbir yabancı madde eklenemediği halde
büyüklükleri artıyorsa, bu artışın bir vakum üretimi yoluyla parçacıkların
yeniden düzenlenmesine eşdeğer olan genişlemeden kaynaklandığı
varsayılmalıdır. Ancak boşluk olmadığı iddia edilmektedir; bu nedenle
parçacıklar daha da büyümeyecektir, çünkü onlar için başka bir büyüme
şekli düşünmek mümkün değildir. O halde, s ö y l e n e n l e r d e n açıkça
anlaşılmaktadır ki, havanın parçacıkları arasında belirli b o ş l u k l a r
v a r d ı r v e kuvvet uygulandığında bu boşluklar doğal hareketlerinin
aksine içine düşerler.
Suya batırılan teknede bulunan hava çok fazla sıkışmaya maruz kalmaz,
çünkü suyun kendi doğası gereği ne ağırlığı ne de aşırı basınç gücü
olduğundan, sıkıştırma kuvveti kayda değer değildir. Bu nedenle, denizin
dibine dalan dalgıçlar sırtlarında muazzam bir su ağırlığı taşıdıkları
h a l d e , burun deliklerinde bulunan hava son derece az o l m a s ı n a
r a ğ m e n , su tarafından solunuma zorlanmazlar.
 ALEXANDRIA'NIN KAHRAMANI. 9
ezilmemektedir. Bazıları bunun n e d e n i n i n suyun eşit a ğ ı r l ı k t a
o l m a s ı olduğunu söylemektedir; ancak bunlar dalgıçların yukarıdaki su
tarafından ezilmemesi için hiçbir neden sunmamaktadır. Gerçek neden şu
şekilde gösterilebilir. Basınç altındaki cismin yüzeyinin hemen üzerinde
bulunan (suyun temas halinde olduğu) sıvı eolümünün, üstteki sıvı ile aynı
ağırlıkta v e biçimde bir c i s i m o l d u ğ u n u ve bunun suya öyle bir
şekilde yerleştirildiğini d ü ş ü n e l i m ki, cismin bastırılan yüzüyle birlikte
a u r f a c a coineides altında kalsın ve tam olarak karşılık geldiği daha önce
üstteki sıvı i l e aynı şekilde üzerine otursun. O halde, bu cismin içine
daldırıldığı sıvının üzerine çıkmayacağı ve Bu2'yüzünün altından
geçmeyeceği açıktır. Çünkü Arobi- medos, 'Yüzen Cisimler' üzerine bis
çalışmasında, herhangi bir sıvıyla eşit ağırlıktaki cisimlerin, içine
daldırıldıklarında, ne yüzeyinin üzerine çıkacağını ne de altına batacağını
göstermiştir: bu nedenle, altındaki cisimlere baskı uygulamayacaklardır.
Yine, böyle bir cisim, üzerinde basınç uygulayan tüm cisimler çıkarılırsa,
kutsal yerinde kalır; o zaman nasıl olur da hiçbir eğilimi olmayan bir cisim
b a s ı n ç uygulayabilir? Benzer şekilde, cisim tarafından yer değiştiren
sıvı, altındaki cisimler üzerinde baskı o l u ş t u r m a y a c a k t ı r ; çünkü,
dinlenme ve hareket bakımından, söz konusu cisim aynı alanı işgal eden
sıvıdan farklıdır.
Yine, bu roid boşluğuB eztBt mal aşağıdaki kavramlardan
ç ı k a r ı l a b i l i r : çünkü, eğer böyle boşluklar olmasaydı, ne Eght, ne ısı,
ne de başka bir maddi güç sudan, havadan ya da herhangi bir cisimden
geçemezdi. Örneğin güneş ışınları suyun içinden kabın iç kısmına nasıl
nüfuz edebilirdi? Eğer sıvıda gözenekler olma s a y d ı ve ışınlar sudan
kuvvetle geçseydi, bunun sonucu kabın tamamen taşması olurdu, ancak bu
gerçekleşmez. Yine, ışınlar suyu zorla kenara itseydi, othora aşağıya nüfuz
ederken soma'nın yeniden tespit edildiği görülmezdi; ancak şimdi suyun
parçacıklarına çarpan tüm ışınlar geri itilir, çünkü daha önce vardı ve
yeniden tespit edilirken, roid apaces ile temas e d e n ı ş ı n l a r , s a d e c e
birkaç parçacıkla karşılaşarak, kabın dibine iner. Suda boşlukların var
olduğu da açıktır.
 10. PNÖMATIK ÜZERINE BIR INCELEME.
Bundan y o l a çıkarak, tel suya döküldüğünde, suyun her tarafına
yayıldığı görülür, ki eğer telde boşluk olmasaydı bunu yapamazdı. Yine,
bir ışık diğerinden geçer; çünkü birkaç lamba yandığında, ışınlar her
yönde birbirinin içinden geçerek hiçbir nesne parlak bir şekilde
aydınlatılmaz. Ve gerçekten de, deniz torpidosu örneğinde görüldüğü gibi,
bronz, demir ve diğer tüm c i s i m l e r d e n ponotrato y a p m a k
mümkündür.
Sürekli bir vakumun yapay olarak üretilebileceği, hafif bir kabın ağza
u y g u l a n m a s ı y l a ve fizikçilerin yumurtasıyla gösterilmiştir. O halde,
vakumun doğasına ilişkin olarak, başka kanıtlar da mevcut olmakla birlikte,
biz, daha önce verilmiş olan ve duyulur olgulara dayanan kanıtları yeterli
buluyoruz. Bu nedenle, b u konuda, her c i s m i n , aralarında bo'1y'nin
parçacıklarından daha az boş alanlar bulunan küçük parçacıklardan
o l u ş t u ğ u (bu nedenle, kuvvet uygulaması dışında boşluk olmadığını ve her
yerin ya hava ya da " nter ya da başka bir madde ile dolu olduğunu söylemek
yanlıştır) ve bu parçacıklardan herhangi biri geri çekildiği oranda, bir başkasının
onu takip ettiği ve boş alanı doldurduğu doğrulanabilir: Bir kuvvetin
uygulanması dışında sürekli bir vakum y o k t u r : ve ayrıca, mutlak vakum
bulunmaz, ancak yapay olarak üretilir.
Bu hususlar açıkça açıklandıktan sonra, şimdi de teo-
Çünkü bu prensiplerin birleşiminden kaynaklanan birçok ilginç ve
şaşırtıcı hareket türü ortaya çıkarılabilir. Bu ön değerlendirmelerden
sonra, Pnömatikte birçok yönden çok yararlı olan bükülmüş aifon
k o n u s u n u ele alacağız.
 ALEXANDRIA KAHRAMANI.

R'o. 1. Kalp Sifonu.

ET ii n c, (şekil 1), bükülmüş bir sifon ya da tüp

olsun ve içinde su bulunan n E kabına daldırılsın.
Eğer sifonun yüzeyi
su r G'de, bacak
, sifon, x ii, ebill bo
yüksek wator ile dolu
yüzeye, y a n i ii'ye kadar, ii n c kısmı hava
ile dolu kalır. O halde, c deliğinden emme
yoluyla hava çekilmezse, sıvı da yukarıda
açıklanan sürekli bir vakumun
imkansızlığından kaynaklanacaktır. Ve, eğer
bu açıklık
"Suyun yüzeye ç ı k m a s ı y l a birlikte, sifon
dolu olmasına rağmen suyu boşaltmayacak,
ancak dolu kalacaktır: böylece, doğaya aykırı
olmasına rağmen, 3Tntcr risc için, tüpü
dolduracak şekilde yükselmiştir ve su bir
kirişin kirişleri gibi dengede kalacaktır.
denge, ii n kısmı yukarı
kaldırılır ve n c
kısmıaskıya alınır. Ancaksifonun
dış ağzı
x n'deki sıvı daha ağır olduğu için, n ii'deki sıvıyı b a s t ı r ı r ve ona doğru
sürükler. Bununla birlikte, yüksüzlük sadece suyun yüzeyi x ağzı ile aynı
seviyeye g e l e n e kadar devam eder, bu durumda, daha önce olduğu gibi
aynı nedenden dolayı, ellüks kaybolur. Ancak tüpün dış ağzı c'de olduğu gibi
x'ten daha alçaksa, suyun yüzeyi a ağzına ulaşana kadar deşarj devam eder. O
zaman k a p t a k i s u y u n tamamının dışarı çekilmesini istiyorsak, si}ihonu
öyle bir bastırmalıyız ki, a ağzı kabın dibine ulaşabilsin ve su için sadece n
geçit kalsın.
 T2 PNÖMATİKLER ÜZERİNE BİR İNCELEME.
Şimdi bazı yazarlar sifonun hareketine yukarıdaki açıklamayı
getirerek, daha uzun olan bacağın daha fazla tutarak Bhorter'i çektiğini
söylemektedir. Ancak böyle bir açıklamanın yanlış olduğunu ve böyle
düşünen bir kişinin suyu daha düşük bir seviyeden yükseltmeye
kalkışması halinde büyük bir hata yapacağını şu şekilde kanıtlayabiliriz.
Bir sifon olsun
"İçteki bacağı daha uzun ve dar, dıştaki bacağın uzunluğu daha az ama
uzun kütükten daha fazla su içerecek şekilde daha geniştir. Daha sonra,
sifonu suyla doldurduktan sonra, uzun bacağı bir su kabına ya da kuyuya
daldırın. Şimdi, suyun yayılmasına izin verirsek, içtekinden daha fazla su
içeren dıştaki bacağın suyu uzun bacaktan çekmesi gerekir, bu da aynı
zamanda k u y u d a k i suyu çekecektir; ve akıntı başladıktan sonra tüm
suyu tüketecek ya da sonsuza kadar devam edecektir, çünkü dışarıdaki
sıvı içeridekinden daha fazladır. Ancak durum böyle değildir ve bu
nedenle iddia edilen neden gerçek neden değildir. O halde doğal nedeni
inceleyelim. Her sıvının yüzeyi, durağan olmadığı sürece, küreseldir ve
dünyanınkiyle eşmerkezlidir; ve eğer sıvı durağan d e ğ i l s e , böyle bir
yüzeye ulaşana kadar hareket eder. Eğer iki kap alır ve her birine su
doldurursak ve sifonu doldurup uçlarını parmaklarımızla kapattıktan
sonra, bir bacağımızı suyun altına daldırarak bir kaba, diğerini de
diğerine sokarsak, kaptaki sıvıların her biri sifondakiyle iletişim
kurduğu i ç i n tüm su sürekli olacaktır. O halde, kaplardaki sıvıların
yüzeyleri daha önce aynı seviyede ise, sifon suya d a l d ı r ı l d ı ğ ı n d a
h e r ikisi de hareketsiz kalacaktır. Ancak eğer öyle değillerse, su
sürekli hale g e l i r gelmez, ya her iki kaptaki tüm su aynı yükseklikte
o l u n c a y a ya da kaplardan biri boşalıncaya kadar, kaçınılmaz olarak
iletişim kanalından alttaki kaba akmak zorundadır. Sıvıların aynı
yükseklikte durduğunu varsayalım; elbette durgun olacaklardır,
dolayısıyla sifondaki sıvı da durgun olacaktır. O halde, sifonun
kaplardaki sıvıların yüzeyindeki bir d ü z l e m l e kesiştiği düşünülürse, şu
anda bile Bifon'daki sıvı hareketsiz olacaktır ve her iki tarafa da eğimli
olmadan yeniden yerleştirilirse, yine hareketsiz olacaktır ve bu, sifon
ister baştan sona eşit genişlikte olsun, ister bir ayağı diğerinden çok
daha büyük olsun
 İ S K E N D E R İ Y E KAHRAMANI. 13
diğerini. Sıvının hareketsiz kalmasının nedeni bu değil, sifonun
açıklıklarının aynı seviyede o l m a s ı y d ı . Şimdi, sifon kaldırıldığında
suyun kendi ağırlığıyla aşağıya çekilmediği, altında kendisinden daha
hafif bir hava bulunduğu sorusu ortaya çıkmaktadır. Cevap, sürekli bir
boşluğun var olamayacağıdır; bu nedenle, eğer su aşağı inecekse, önce
sifonun üst kısmını doldurmamız gerekir ki bu kısma hava girmesi
mümkün değildir. Ancak sifonun üst kısmında bir delik açarsak, hava
bir geçiş y o l u bulduğu i ç i n su derhal parçalanacaktır. Delik
açılmadan önce, aifon içindeki sıvı, altındaki havaya dayanarak onu
uzaklaştırma eğilimindedir, ancak kaçış yolu olmayan hava suyun dışarı
çıkmasına izin vermez: ancak hava delikten bir geçit elde ettiğinde,
suyun basıncını 8 sürdüremediği için kaçar. Aynı nedenden ötürü, b i r
sifon aracılığıyla şarabı yukarı doğru emebiliriz, ancak bu bir sıvının
doğasına aykırıdır; çünkü sifondaki havayı vücuda aldığımızda,
eskisinden daha dolgun hale geliriz ve size bitişik hava üzerinde bir
basınç uygulanır ve
Bu da şarabın yüzeyinde
bir boşluk oluşana kadar
atmosfere baskı yapar ve
daha sonra basınca maruz
kalan şarabın kendisi
sifonun dışa çekilmiş
boşluğuna geçer; çünkü
basınçtan kaçabileceği
başka bir yer yoktur.
Doğal olmayan yukarı
doğru hareketi bu
nedenden kaynaklanır.
İçindeki suyun
aiphon'un yüzeyi küresel olduğunda ve dünyanınkiyle eş merkezli
olduğunda duracağı başka türlü de gösterilebilir. Bunu kanıtlamak için
PNÖMATİK ÜZERİNE 4A TREA'£ISE.
Sıvı, yüzeyi Bberik olduğunda ve dünyanınkiyle eş merkezli
o l d u ğ u n d a d u r a ğ a n d ı r . Mümkünse durağan o l m a s ı n ; hareket
ettirildikten sonra elbette öyle olacaktır; o zaman durağan h a l e g e l m i ş
olsun. Yüzeyi şimdi küresel ve dünyanınkiyle eş merkezli olacak ve
önceki yüzeyi kesecektir; çünkü aynı sıvı tonu iki konum aldığında, her
ikisi için de ortak b i r kesişme çizgisi olmalıdır. Her iki yüzey de dünyanın
merkezinden g e ç e n b i r düzlem tarafından kesilsin; kesişimler dünya ile
eşmerkezli dairelerin çevreleri olacaktır. Be çevreleri a a c ve r B Dt
o l s u n (şekil 1 a . ) a o'ya katılın; a o, saçma olan o P, o x çizgilerinin
her birine eşittir. Bu nedenle sıvı eşitlik içinde olacaktır.

2. Eşmerkezli veya kapalı Sifon.

" BURADA fin coaceflfrir veya fin coaceflfrir olarak
adlandırılan başka bir sifon türü daha vardır.
kırmızı diyabetik, baskı
Fo ee aynıdır.
bükülmüş sifon gibi.
, Bu nedenle, aşağıdakileri
içeren bir ves- sel, .i n (şekil
2) olsun
Sifonun c açıklığı z a kabının ağzına yaklaşsın
ve E F a d l ı başka bir tüp c n tüpünün içine
girsin, tüpler arasındaki mesafe her yerde eşit
olsun ve dış tüpün ağzı ağzın biraz yukarısında
z o adlı bir plaka i l e kapatılsın.
c. Z r borusunun alt açıklığı, su için bir geçit
bırakacak şekilde teknenin tabanından çok
uzakta olmalıdır. Bu düzenlemeler
tamamlandığında, eğer
 İ S K E N D E R İ Y E KAHRAMANI. 15
c n borusundaki havayı n ağzından emerek boşalttığımızda, z a
k a b ı n d a k i suyu içine çekeceğiz ve su tükenene kadar sifonun
çıkıntısından aşağıya doğru akacaktır.
Çünkü sıvı ile E F tüpü arasında bulunan
hava çok az olduğundan c n tüpüne geçebilir ve su da onun ardından
çekilebilir. Ve sifonun alttaki çıkıntısı nedeniyle suyun yayılması
durmayacaktır: -gerçekten de s r tüpü çıkarılırsa, alttaki çıkıntıya rağmen
c' y e ulaşan suyun yüzeyinde akıntı duracaktır; ancak '. F tamamen
daldırıldığında, çekilen havanın yerine sifona hiçbir hava giremez, çünkü
kaba giren hava dışarı çıkarken daha temiz olanın yerini alır:- o zaman
akıntı durmayacaktır, çünkü suyun kuzeye aktığı tüpün dış açıklığının
tamamı, kaptaki suyun yüzeyinden daha büyüktür ve tek bir seviyeye
asla ulaşılamayacağı için, daha derin sütun tarafından uygulanan çekim
nedeniyle tüm su boşaltılır. Eğer c n borusundaki havayı emme
yoluyla dışarı çekmeyi tercih etmezsek, c'nin üzerine çıktığında c p'den
bir boşaltma başlayana kadar z B kabına su dökülebilir. Bu
durumda, yine kaptaki tüm su dışarı çekilecektir. Bu
alet, daha önce de söylediğimiz gibi, Kapalı sifonlar veya Kapalı
diyabet olarak adlandırılır.
Yukarıda kanıtlananlardan da anlaşılacağı ü z e r e , sifon sabit olduğu
sürece içinden geçen akıntı düzensiz bir hıza sahip olacaktır, çünkü sonuç
bir kabın dibine açılan bir delikten akan akıntı ile aynıdır, çünkü akıntı
başlangıçta daha büyük bir ağırlığın akıntı üzerindeki baskısı n e d e n i y l e
düzensizdir ve kabın içeriği azaldıkça bacaklar da düzensizleşir. A y n ı
şekilde, sifonun dış bacağının fazlalığı arttıkça akışın hızı da artar; çünkü
dış b a c a ğ ı n t e k n e d e k i su yüzeyinin altındaki ç ı k ı n t ı s ı n ı n
d a h a az olduğu duruma kıyasla akıntıya daha büyük bir basınç uygulanır.
Bu nedenle sifondan geçen akıntının her zaman değişken hızda olduğunu
söylemiştik. Ancak, deşarjın hızının eşit olacağı bir Bifon tasarlamalıyız.
16 PNÖMATIK ÜZERINE BIR INCELEME.

8. Tek tip disfmrge Siphm.

ve ağzı olan bir floata.

kırmızı ile
kapak c n. Bu
kapağın içinden
ve altından
Sifonun bir ayağını kalay ile deliklere
yerleştirin. Diğer bacak kabın dışında
kalsın ve ayağı kabın yüzeyinden daha
aşağıda olsun.
bir n'deki wr'nin e'si.

sifon; ve niphon, kabın içindeki tüm

suyu boşaltıncaya kadar çalışmaya
devam eder:
ancak deşarj t e k d ü z e olacaktır,
o ter ayağının projelendirilmesinden bu yana
su yüzeyinin altında değişmez; çünkü kapboşaldıkça, baain aifonla birlikte
batar. Dış bacağın fazlalığı ne kadarbüyükse, deşarjın hızı da o
kadar büyük olacaktır,yinede tekdüzedir Şekilde, z r o açıklanan
Bifon ve suyun yüzeyi ii a x çizgisinde