Professional Documents
Culture Documents
Lý Thuyết Buổi 4
Lý Thuyết Buổi 4
BẢN QUYỀN THUỘC VỀ TRUNG TÂM LUYỆN THI QUỐC GIA HSA EDUCATION
TÀI LIỆU PHẦN KHOA HỌC - Môn: LỊCH SỬ
BIÊN SOẠN: TRUNG TÂM HSA EDUCATION
BUỔI 4:
BÀI 13: PHONG TRÀO DÂN TỘC DÂN CHỦ 1925 - 1930
- ĐCSVN ra đời.
1. Cách mạng tháng Mười Nga thắng lợi, nước Nga Xô viết ra đời (1917)
..................................................................................................................................
2. Quốc tế cộng sản được thành lập (1919).
..................................................................................................................................
3. Sự ra đời của các Đảng Cộng sản (Pháp, Trung Quốc).
T
II. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÁCH MẠNG VIỆT NAM 1919 - 1930
E
N
I.
H
1. Sự tồn tại song song của 2 khuynh hướng cứu nước cách mạng DCTS và CMVS.
T
N
Cả 2 khuynh hướng đều nỗ lực giải quyết các nhiệm vụ dân tộc.
O
U
2. Thực chất là cuộc đấu tranh giành quyền lãnh đạo của 2 giai cấp tư sản - vô
IE
IL
sản.
A
T
1|Page
https://TaiLieuOnThi.Net
Tài Liệu Ôn Thi Group
3. Khuynh hướng DCTS tiếp tục phát triển với những đặc điểm khác so với giai
đoạn trước. Phong trào theo khuynh hướng CMVS mới xuất hiện và ngày càng
chiếm ưu thế.
4. Phong trào có sự chuyển biến từ dân chủ tư sản sang vô sản; từ tự phát sang tự
giác.
- Tẩy chay tư sản Hoa kiều; người Việt dùng hàng Việt, “chấn hưng nội hóa”,
“bài trừ ngoại hóa”.
- 1923, chống tư bản Pháp độc quyền cảng Sài Gòn, độc quyền xuất cảng lúa gạo
tại Nam Kì.
- 1923: Đảng Lập hiến - đưa ra một số khẩu hiệu đòi tự do dân chủ nhưng khi
được nhượng bộ một số quyền lợi thì lại thỏa hiệp.
Ngoài ra còn có nhóm Nam Phong (cổ vũ thuyết quân chủ lập hiến), Trung Bắc tân
văn (đề cao tư tưởng trực trị).
- Lập tổ chức chính trị: Việt Nam nghĩa đoàn, Hội Phục Việt, Đảng Thanh niên…
- Nhiều tờ báo tiến bộ lần lượt ra đời. Báo tiếng Pháp có “Chuông rè”, “An Nam
trẻ”, “Người nhà quê”; báo tiếng Việt “Hữu thanh”, “Tiếng dân”….
- Lập ra các nhà xuất bản tiến bộ: Nam đồng thư xã, Cường học thư xã, Quan
hải tùng thư.
2|Page
https://TaiLieuOnThi.Net
Tài Liệu Ôn Thi Group
+ Nội dung: ngăn cản Pháp đưa tàu sang đàn áp cách mạng của Trung Quốc;
đòi tăng lương...
Cuộc bãi công Ba Son thắng lợi đánh dấu bước tiến mới của phong trào công
nhân Việt Nam - bắt đầu chuyển sang tự giác. Vì:
+ Đây là cuộc đấu tranh đầu tiên của công nhân nước ta có tổ chức và lãnh đạo;
+ Thể hiện tinh thần đoàn kết quốc tế, chứng tỏ công nhân Việt Nam đã từng
bước trưởng thành và giác ngộ.
Phong trào công nhân giai đoạn này là một bộ phận quan trọng của phong trào
yêu nước
B. HOẠT ĐỘNG CỦA NGUYỄN ÁI QUỐC (1911 - 1930)
3 công lao:
- Tìm ra con đường cứu nước giải phóng dân tộc (1911 - 1920)
- Sáng lập Đảng và soạn thảo đường lối cho cách mạng (Cương lĩnh chính trị)
(1930).
1. Tìm ra con đường cứu nước giải phóng dân tộc (1911 - 1920)
* 3 nguyên nhân:
- Đất nước bị xâm lược, giải phóng dân tộc là yêu cầu cấp thiết.
- Sự khủng hoảng về đường lối đặt ra yêu cầu tìm ra con đường cứu nước mới.
T
- Nguyễn Tất Thành sớm có chí đánh đuổi thực dân Pháp, giải phóng đồng bào
E
N
I.
* Điểm khác trong quá trình tìm đường cứu nước của Nguyễn Ái Quốc so với
H
T
- Hướng đi: sang phương Tây (Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh sang phương
IE
IL
Đông)
A
T
3|Page
https://TaiLieuOnThi.Net
Tài Liệu Ôn Thi Group
- Mục đích: để khảo sát, nghiên cứu, “xem người ta làm thế nào” (Phan Bội Châu:
cầu ngoại viện).
* Sự thay đổi trong nhận thức của Nguyễn Ái Quốc trong hành trình tìm đường
cứu nước: nhân dân lao động ở đâu cũng là bạn, chủ nghĩa đế quốc ở đâu cũng là
thù → đặt cơ sở cho sụ lựa chọn con đường cứu nước sau này.
- Cuối năm 1917, Người trở lại Pháp, gia nhập Đảng Xã hội Pháp (1919).
- Tháng 6 - 1919: “bản yêu sách của nhân dân An Nam” đòi quyền tự do, dân
chủ, quyền bình đẳng và quyền tự quyết của dân tộc Việt Nam.
→ không được chấp nhận → “muốn được giải phóng các dân tộc chỉ có thể trông
cậy vào lực lượng của bản thân mình”.
- 7/1920: Đọc Luận cương của Lênin → tìm thấy con đường cứu nước đúng đắn
– con đường cách mạng vô sản.
→ .................................................................................................................................
→ .................................................................................................................................
- 12 - 1920 - bỏ phiếu tán thành việc gia nhập Quốc tế 3, tham gia thành lập Đảng
Cộng sản Pháp.
→ .................................................................................................................................
→ .................................................................................................................................
Ý nghĩa: Tìm ra con đường cứu nước đúng đắn, giải quyết bước đầu cuộc khủng
hoảng về đường lối cho cách mạng Việt Nam.
2. Chuẩn bị về tư tưởng, chính trị, tổ chức cho sự thành lập Đảng (1921-1929) –
Hoạt động ở Pháp, Liên Xô, Trung Quốc.
* Pháp (1921-1923)
T
- 1921: Tham gia sáng lập Hội liên hiệp dân tộc thuộc địa ở Pari nhằm tập hợp
E
N
I.
những người dân thuộc địa sống trên đất Pháp. Báo Người cùng khổ là cơ quan
H
T
ngôn luận.
N
O
→ .................................................................................................................................
U
IE
IL
A
T
4|Page
https://TaiLieuOnThi.Net
Tài Liệu Ôn Thi Group
- Viết báo: “Nhân đạo”, “Đời sống công nhân… và viết cuốn sách “Bản án chế độ
thực dân Pháp”.
→ Góp phần chuẩn bị về tư tưởng, chính trị cho sự thành lập Đảng.
Như vậy, những hoạt động của Nguyễn Ái Quốc ở Pháp có ý nghĩa:
→ .................................................................................................................................
→ .................................................................................................................................
→ .................................................................................................................................
* Liên xô (1923 - 1924): dự Hội nghị Quốc tế nông dân và dự Đại hội Quốc tế
cộng sản lần V (1924).
→ Góp phần chuẩn bị về tư tưởng, chính trị cho sự thành lập Đảng.
- Trực tiếp mở nhiều lớp huấn luyện, đào tạo cán bộ để tuyên truyền giáo dục lí
luận.
- 1925: Nguyễn Ái Quốc cùng một số nhà yêu nước sáng lập Hội Liên hiệp các
dân tộc bị áp bức ở Á - Đông để liên lạc với các dân tộc bị áp bức.
3. Sáng lập Đảng và soạn thảo đường lối cho cách mạng (Cương lĩnh chính trị)
(1930).
T
1. Sự ra đời
O
U
IE
- Sự kiện có ảnh hưởng: “Chủ nghĩa Tam dân” của Tôn Trung Sơn.
IL
A
T
5|Page
https://TaiLieuOnThi.Net
Tài Liệu Ôn Thi Group
- Chủ trương: chưa có đường lối rõ ràng, chỉ nêu chung chung “trước làm dân tộc
cách mạng, sau làm thế giới cách mạng”.
- Mục tiêu: Đánh đuổi giặc Pháp, đánh đổ ngôi vua, thiết lập dân quyền.
→ .................................................................................................................................
- Lực lượng: chú trọng lấy binh lính người Việt trong quân đội Pháp làm chủ lực.
→ .................................................................................................................................
→ .................................................................................................................................
- Địa bàn hoạt động của Đảng chỉ bó hẹp trong một số địa phương ở Bắc Kỳ.
- Khác với Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên và Tân Việt cách mạng Đảng,
Việt Nam Quốc dân Đảng ít chú trọng công tác tuyên truyền và huấn luyện đảng
viên; không có cơ quan ngôn luận.
2. Hoạt động
→ Pháp khủng bố dã man, Việt Nam Quốc dân Đảng bị tổn thất nặng nề, các lãnh
tụ của Đảng bị truy lùng, nội bộ bị chia rẽ.
- 2/1030: Trong tình thế bị động, quyết định dốc toàn bộ lực lượng tiến hành cuôc
T
E
khởi nghĩa Yên Bái với tinh thần “không thành công cũng thành nhân”. Bị thực dân
N
I.
Pháp đàn áp, cuộc khởi nghĩa thất bại, kết thúc vai trò lịch sử của Việt Nam Quốc
H
T
dân Đảng đồng thời đánh dấu sự thất bại của phong trào yêu nước theo khuynh
N
O
3. Ý nghĩa
IL
A
T
6|Page
https://TaiLieuOnThi.Net
Tài Liệu Ôn Thi Group
- Đào tạo, rèn luyện một đội ngũ những nhà yêu nước.
- Chứng tỏ con đường giải phóng theo khuynh hướng dân chủ tư sản là không
phù hợp.
- Thể hiện tinh thần phản kháng của bộ phận tiên tiến trong giai cấp tư sản dân
tộc và tiểu tư sản, chống lại sự chà đạp (về kinh tế, chính trị, văn hoá) của thực
dân Pháp.
- Nó đã có tác dụng cổ vũ, khích lệ lòng yêu nước của nhân dân ta và thúc đẩy
phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam phát triển.
- Thiếu cơ sở kinh tế - xã hội đủ mạnh: tư sản Việt Nam nhỏ yếu; kinh tế TBCN
chỉ được du nhập ở mức độ hạn chế.
- Khuynh hướng DCTS do một bộ phận tư sản dân tộc và tiểu tư sản tiến hành
nhưng thiếu đường lối chính trị đúng đắn, phương pháp cách mạng khoa học. Tổ
chức Việt Nam Quốc dân Đảng
- Về mặt khách quan, khi đó, thực dân Pháp đang mạnh, đang củng cố được nền
thống trị ở Đông Dương. So sánh lực lượng chưa có lợi cho phong trào yêu nước,
thời cơ cách mạng cũng chưa xuất hiện, vì thế cuộc khởi nghĩa Yên Bái do Việt
Nam Quốc dân Đảng lãnh đạo bị thất bại nhanh chóng.
- 6/1925: Nguyễn Ái Quốc lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên.
I.
H
T
- Cơ quan lãnh đạo cao nhất của Hội là Tổng bộ đặt tại Quảng Châu (Trung
N
O
Quốc).
U
IE
IL
A
T
7|Page
https://TaiLieuOnThi.Net
Tài Liệu Ôn Thi Group
- Mục đích: tổ chức và lãnh đạo quần chúng đoàn kết lại để đánh đổ đế quốc và tay sai
để tự cứu lấy mình.
2. Hoạt động
* Mở lớp huấn luyện đào tạo cán bộ: phần lớn học xong về nước tuyên truyền lí
luận; một số được cử đi học tiếp tại Liên Xô, Trung Quốc.
- 1927, những bài giảng của Nguyễn Ái Quốc được tập hợp và in lại thành tác
phẩm “Đường Kách Mệnh”.
→ Báo Thanh Niên, sách Đường Kách Mệnh trang bị lý luận giải phóng dân tộc
cho các cán bộ của Hội để tuyên truyền đến giai cấp công nhân và các tầng lớp
nhân dân.
* Phát triển lực lượng, xây dựng cơ sở khắp cả nước và còn xây dựng cơ sở trong
Việt kiều Xiêm.
* 1928, Hội có chủ trương “Vô sản hóa”, đưa các hội viên đi vào nhà máy, hầm
mỏ, đồn điền cùng sinh hoạt và lao động với công nhân để họ tự rèn luyện, tuyên
truyền, vận động và giác ngộ công nhân.
→ .................................................................................................................................
→ .................................................................................................................................
→ .................................................................................................................................
* Đấu tranh trong nội bộ, phân hoá thành hai tổ chức: Đông Dương Cộng sản
Đảng (6/1929) và An Nam Cộng sản Đảng (8/1929).
→ .................................................................................................................................
T
→ .................................................................................................................................
E
N
I.
→ .................................................................................................................................
H
T
N
3. Vai trò của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên với sự ra đời của Đảng
O
U
IE
......................................................................................................................................
IL
A
T
8|Page
https://TaiLieuOnThi.Net
Tài Liệu Ôn Thi Group
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
1. Hoàn cảnh
- Năm 1929, phong trào công nhân, phong trào yêu nước phát triển → cần phải
thành lập Đảng Cộng sản để lãnh đạo.
- Các tổ chức yêu nước theo khuynh hướng vô sản (Hội Việt Nam Cách mạng
Thanh niên, Tân Việt cách mạng Đảng) không còn phù hợp.
2. Sự ra đời
- Tháng 3 năm 1929: Một số hội viên tiên tiến của Hội Việt Nam Cách mạng
Thanh niên ở Bắc Kì lập ra Chi bộ cộng sản đầu tiên để vận động thành lập Đảng
Cộng sản.
- Tháng 5/1929, tại Đại hội lần thứ nhất của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh
niên, đoàn đại biểu Bắc Kì đã đặt vấn đề thành lập ngay Đảng Cộng sản để thay
thế Hội song không được chấp nhận nên đã rút khỏi đại hội về nước.
- 6 - 1929, đại biểu Bắc Kì đã thành lập Đông Dương Cộng sản Đảng, ra báo Búa
liềm là cơ quan ngôn luận.
- 8 - 1929, An Nam Cộng sản Đảng đã được thành lập. Tờ báo Đỏ là cơ quan ngôn
luận của Hội.
T
E
- 9 - 1929: Một số đảng viên tiên tiến của Đảng Tân Việt thành lập Đông Dương
N
I.
- Là một xu thế khách quan của cuộc vận động giải phóng dân tộc theo con
IE
IL
9|Page
https://TaiLieuOnThi.Net
Tài Liệu Ôn Thi Group
- Các tổ chức cộng sản đã nhanh chóng phát triển cơ sở trong nhiều địa phương
và trực tiếp lãnh đạo các cuộc đấu tranh của quần chúng.
- Chứng tỏ ưu thế của tư tưởng cộng sản trong phong trào giải phóng dân tộc.
- Là sự chuẩn bị trực tiếp cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam.
- Tuy nhiên, các tổ chức đó hoạt động riêng rẽ, tranh giành ảnh hưởng làm cho
phong trào cách mạng có nguy cơ chia rẽ lớn.
1. Hoàn cảnh
- Năm 1929, ba tổ chức cộng sản ở Việt Nam ra đời hoạt động riêng rẽ, gây trở
ngại cho cách mạng. → yêu cầu hợp nhất.
- Nguyễn Ái Quốc với tư cách là phái viên của Quốc tế cộng sản, đã chủ động
triệu tập và chủ trì hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản.
- Hội nghị hợp nhất Đảng họp từ tháng 1 đến 2/1930 tại Cửu Long (Hương Cảng
- Trung Quốc).
- Tham dự hội nghị gồm hai đại biểu của Đông Dương Cộng sản Đảng, hai đại
biểu của An Nam Cộng sản Đảng.
- Hội nghị đã thống nhất các tổ chức cộng sản thành Đảng Cộng sản Việt Nam;
thông qua “Chính cương vắn tắt”, “Sách lược vắn tắt”… của Đảng do Nguyễn Ái
Quốc khởi thảo. Đó là Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng.
- 24 - 2 - 1930, Đông Dương Cộng sản liên đoàn gia nhập Đảng.
T
Hội nghị thành lập Đảng mang tầm vóc lịch sử của một Đại hội thành lập
E
N
Đảng.
I.
H
T
- Giữa các tổ chức cộng sản không có mâu thuẫn về ý thức hệ tư tưởng.
A
T
10 | P a g e
https://TaiLieuOnThi.Net
Tài Liệu Ôn Thi Group
- Là kết quả tất yếu của cuộc đấu tranh dân tộc và giai cấp quyết liệt của nhân
dân Việt Nam, là sự sàng lọc nghiêm khắc của lịch sử trên con đường đấu tranh
trong mấy thập kỉ đầu của thế kỉ XX.
- Là bước ngoặt lịch sử vĩ đại: chấm dứt thời kỳ khủng hoảng về đường lối và
giai cấp lãnh đạo cách mạng Việt Nam từ cuối thế kỷ XIX- đầu thế kỷ XX.
- Là sản phẩm của sự kết hợp: chủ nghĩa Mác-Lênin với phong trào công nhân
và phong trào yêu
nước.
- Đánh dấu sự trưởng thành của giai cấp công nhân - trở thành lực lượng chính
trị độc lập, tự giác, có sứ mệnh lãnh đạo cách mạng.
- Cách mạng Việt Nam thực sự trở thành một bộ phận khăng khít của cách mạng
thế giới.
→ Là sự chuẩn bị tất yếu đầu tiên có tính quyết định cho mọi thắng lợi của cách
mạng nước ta.
Tư sản dân quyền cách mạng Tư sản dân quyền cách mạng,
Đường lối + thổ địa cách mạng → xã bỏ qua thời kì TBCN tiến
T
chiến lược
E
cách mạng
I.
H
T
N
O
U
IE
IL
A
T
11 | P a g e
https://TaiLieuOnThi.Net
Tài Liệu Ôn Thi Group
* Giống nhau:
* Khác nhau
* Khác nhau
T
E
N
- Bao gồm: công nhân, nông Động lực cách mạng là giai
I.
H
dân, tiểu tư sản, trí thức. cấp công nhân và nông dân.
T
N
và tư sản.
A
T
12 | P a g e
https://TaiLieuOnThi.Net
Tài Liệu Ôn Thi Group
* Giống nhau:
* Khác nhau
Đảng Cộng sản Việt Nam - Giai cấp công nhân với đội
chính đảng tiên phong của tiên phong là Đảng Cộng sản.
giai cấp vô sản.
* Giống nhau:
Lãnh đạo
cách mạng
* Khác nhau
Mối quan Liên lạc với giai cấp vô sản và Cách mạng Đông Dương là
hệ với cách các dân tộc bị áp bức. một bộ phận của cách mạng
mạng thế thế giới.
giới
* Về Cương lĩnh:
- Là cương lĩnh cách mạng giải phóng dân tộc sáng tạo, kết hợp đúng đắn vấn
T
- Là sự vận dụng sáng tạo lý luận đấu tranh giai cấp vào hoàn cảnh của một xã
O
U
13 | P a g e
https://TaiLieuOnThi.Net
Tài Liệu Ôn Thi Group
* Về Luận cương: Những hạn chế của Luận cương dần được khắc phục qua thực
tế đấu tranh.
T
E
N
I.
H
T
N
O
U
IE
IL
A
T
14 | P a g e
https://TaiLieuOnThi.Net