Báo Các Các Quá Trình Cơ Học

1
ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI

VIỆN CÔNG NGHỆ SINH HỌC & CÔNG NGHỆ THỰC PHẨM
------------------------------  ------------------------------
BÁO CÁO GIỮA KỲ

CÁC QUÁ TRÌNH CƠ HỌC TRONG CNTP
Giảng viên:
Sinh viên: Nguyễn Ngọc Lan
MSSV: 20201164
Mã lớp: 142425
Mã học phần: BF3513
Hà Nội , ngày 02 tháng 06 năm 2023

1
MỤC LỤC
I. THIẾT BỊ RỬA NGUYÊN LIỆU.................................................................................4
I.1. Máy rửa thùng quay...................................................................................................4
I.2. Máy rửa thổi khí.........................................................................................................4
I.3 Máy rửa kiểu sàng lắc.................................................................................................5
I.4. Máy rửa kiểu băng chuyền........................................................................................6
I.5. Máy rửa cánh đảo.......................................................................................................7
I.6. Máy rửa kiểu vít tải....................................................................................................8
II. THIẾT BỊ PHÂN LOẠI...............................................................................................8
II.1. Sàng phẳng...............................................................................................................9
II.2. Sàng ống quay........................................................................................................10
II.3. Ống phân loại..........................................................................................................12
II.4. Sàng phân loại thóc gạo..........................................................................................13
II.4.1.Sàng phân loại kiểu zig- zag (sàng Pakis).........................................................13
II.4.2. Sàng khay (sàng giật).......................................................................................14
II.4.3. Máy phân cỡ kiểu cáp......................................................................................15
II.4.4. Máy tách tạp chất sắt........................................................................................16
II.4.5. Máy tách hạt màu.............................................................................................17
III. THIẾT BỊ LÀM NHỎ..............................................................................................18
III.1. Máy nghiền............................................................................................................18
III.1.1. Máy nghiền búa...............................................................................................18
III.1.2. Máy nghiền răng.............................................................................................20
III.1.3. Máy nghiền đĩa...............................................................................................22
III.1.4. Máy nghiền trục..............................................................................................23
III.1.5. Máy nghiền bi.................................................................................................24
III.2. Máy xay.................................................................................................................25
III.2.1. Máy xay đĩa đá................................................................................................25
III.2.2. Máy xay hai trục cao su..................................................................................25
III.3. Máy cắt thái...........................................................................................................26
III.3.1. Máy thái lát.....................................................................................................27
III.3.2. Máy cắt có dao hình lưỡi liềm gắn trên đĩa quay............................................28
III.3.3. Máy cắt có dao hình đĩa quay.........................................................................28
III.4. Máy chà.................................................................................................................29
III.5. Máy đồng hóa........................................................................................................30
1
2
IV. THIẾT BỊ ĐỊNH HÌNH............................................................................................31

IV.1. Máy ép trục lăn (ép nén).......................................................................................31
IV.2. Máy ép trục vít......................................................................................................32
IV.3. Máy ép đóng bánh.................................................................................................34
VI.4. Máy ép cán............................................................................................................35
VI.5. Máy dập ép............................................................................................................36
VI.6. Máy ép khuôn phẳng.............................................................................................36
V. THIẾT BỊ PHÂN RIÊNG..........................................................................................37
V.1. Thiết bị lắng............................................................................................................37
V.1.1. Thiết bị lắng bán liên tục có tấm chắn nghiêng...............................................37
V.1.2. Thiết bị lắng bán liên tục dạng đáy hình nón...................................................38
V.1.3. Thiết bị lắng liên tục hình phếu.......................................................................38
V.I.4. Thiết bị lắng liên tục loại răng cào...................................................................39
V.2. Thiết bị lọc..............................................................................................................40
V.2.1. Máy lọc khung bản...........................................................................................40
V.2.2. Máy lọc chân không thùng quay......................................................................41
V.2.3. Máy lọc chân không kiểu băng tải...................................................................42
V.3. Thiết bị ly tâm........................................................................................................44
V.3.1. Máy lắng ly tâm...............................................................................................44
Máy ly tâm làm việc gián đoạn......................................................................................45
V.3.2. Máy ly tâm kiểu treo........................................................................................45
V.3.3. Máy ly tâm kiểu treo tháo bã tự động..............................................................46
V.3.4. Máy ly tâm tháo bã bằng dao...........................................................................47
Máy ly tâm làm việc liên tục..........................................................................................47
V.3.5. Máy ly tâm nằm ngang tháo bã bằng pittông...................................................47
V.3.6. Máy ly tâm tháo bã bằng lực ly tâm.................................................................48
Máy ly tâm lắng..............................................................................................................49
V.3.7. Máy phân ly siêu tốc loại đĩa...........................................................................49
V.3.8. Máy ly tâm lắng nằm ngang tháo bã bằng vít xoắn.........................................50
V.3.9. Máy ly tâm siêu tốc loại ống............................................................................51
V.3.10. Máy ly tâm siêu tốc loại ngăn........................................................................53
V.4. Phân riêng hệ lỏng - rắn (huyền phù) bằng phương pháp màng lọc......................53
VI. THIẾT BỊ KHUẤY TRỘN......................................................................................54
VI.1. Máy nhào có trục quay nằm ngang.......................................................................54
2
3
VI.2. Máy nhào có trục quay thẳng đứng.......................................................................54

VI.3. Các loại cánh khuấy..............................................................................................55
VI.3.1. Cánh khuấy mái chèo......................................................................................55
VI.3.2. Cánh khuấy kiểu khung..................................................................................56
VI.3.3. Cánh khuấy kiểu mỏ neo................................................................................57
VI.3.4. Cánh khuấy kiểu chân vịt...............................................................................57
VI.3.5. Cánh khuấy tubin............................................................................................58
V.3.6. Cánh khuấy kiểu đặc biệt.................................................................................60
3
4
I. THIẾT BỊ RỬA NGUYÊN LIỆU

I.1. Máy rửa thùng quay
Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược Phạm vi ứng dụng

điểm
- Làm việc theo PP ngâm hoặc xối. - Sản phẩm - Có thể - Máy dùng để rửa
Thùng gây ra 1 tác động cơ học chà ra liên tục. làm hỏng các loại nguyên
xát lên mặt ngoài nguyên liệu rửa, - Cấu tạo bề mặt của liệu như quả tròìn
tăng hiệu quả rửa đồng thời vận đơn giản, một vài cứng hoặc các loại
chuyển nguyên liệu rửa qua máy liên dễ sử loại quả. hạt, ngoài ra còn
tục. dụng, dễ dùng làm nguội
- Nguyên liệu rửa cấp đều và liên tục vệ sinh. nguyên liệu sau khi
vào máy qua máng 1. Thùng quay 2 - Năng suất xử lý nhiệt.
làm từ thanh kim loại tròn hay dẹt lớn. - Dùng nhiều trong
ghép không sít nhau. Thùng quay sẽ các nhà máy SX cá
rửa nguyên liệu và chuyển dần chúng hộp để rửa cá tươi
từ đầu vào đến đầu ra nhờ cấu tạo nguyên con hay đã
thùng hình nón. Để nguyên liệu rửa cắt khúc, dùng
xong ra đúng theo máng 3, ở bên trong các nhà máy
trong chỗ cuối thùng quay có gắn các rau quả để rửa các
tấm dẫn hướng. Nước trong vỏ thùng loại nguyên liệu
4 được giữ ở mức đủ ngâm chìm cứng như lê, mận,
nguyên liệu rửa. Nước theo 1 đường dưa chuột, đậu,
ống đi vào và đi ra liên tục, cặn bẩn ngô,…
theo ống 5 tháo ra ngoài.
- Thùng quay với tốc độ khoảng 75 –
80 v/ph nhờ trục 6 nhận truyền động
qua tang quay 7 từ động cơ điện và
hộp giảm tốc.
Năng suất của máy này
khoảng 2- 3 t/h.
I.2. Máy rửa thổi khí
4
5
Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược Phạm vi ứng

điểm dụng
- Khi làm việc, không khí từ dàn ống - Máy sử - Thời gian - Phù hợp với
thổi khí nổi lên làm xáo trộn rất mạnh dụng phổ rửa khá lâu. các loại rau,
nước trong ngăn thứ nhất. biến cho hầu - Cấu tạo các loại trái
- Nước xáo động mạnh làm các chất hết các loại phức tạp, cây nhỏ nổi
bẩn nhanh chóng hút nước, bở tơi và rau quả, nhất khó khăn trong nước.
tách ra khỏi bề mặt nguyên liệu. là quả mềm. trong việc - Không sử
- Ống quay thứ nhất đưa nguyên liệu - Năng suất bảo trì và dụng cho các
sang ngăn thứ hai, tại đây nước không làm việc lớn. sửa chữa. nguyên liệu
bị xáo động nhiều nên các chất bẩn còn - Tiết kiệm - Dễ bị hỏng nặng, chìm
bám trên nguyên liệu sẽ tách ra hoàn chi phí, thời van. sâu.
toàn và lắng xuống đáy hình phễu của gian.
ngăn.
- Cuối máy, nguyên liệu được ống lưới
quay thứ hai vớt lên và chuyển ra
ngoài. Nguyên liệu còn được phun
nước sạch rửa lần cuối trườc khi rơi ra
khỏi ống lưới thứ hai. Nước từ các ngăn
được lọc và bơm trở lại ngăn đầu sử
dụng lại. Cặn lắng chủ yếu ở ngăn đầu
được xả ra ngoài.
I.3 Máy rửa kiểu sàng lắc
5
6

điểm dụng
Nguyên liệu ban đầu được cho vào ở - Tiết kiệm - Có thể bị - Rửa các loại
đầu cao của máy rửa kiểu sàng. Do chi phí năng xây xát nhẹ nguyên liệu
chuyển động của sàng, nguyên liệu sẽ lượng. bề mặt của tương đối
tiếp xúc với bề mặt sàng đồng thời với - Rửa nguyên một vài cứng.
nước xối từ trên làm các chất bẩn bám liệu nhanh. nguyên liệu
trên bề mặt nguyên liệu bị thấm ướt và - Có cấu tạo quả.
tách ra. đơn giản, dễ
- Nước bẩn theo các lỗ trên sàng rơi vận hành và
xuống máng hứng phía dưới và được bảo trì dễ
tháo ra ngoài. Với lượng nước sử dụng dàng.
đủ, thời gian lưu lại trên sàng càng lâu,
nguyên liệu rửa càng sạch.
I.4. Máy rửa kiểu băng chuyền
6
7

điểm dụng
- Trong giai đoạn ngâm, nguyên liệu ở - Điều chỉnh - Chất lượng - Sử dụng phổ
trên phần băng nằm ngang ngập trong được tốc độ rửa của máy biến với các
nước, các cặn bẩn bám trên ngoài bề của băng chưa cao. loại rau, củ,
mặt nguyên liệu bị bong ra. Băng tải di chuyền phù quả.
chuyển sẽ mang nguyên liệu đi dần về hợp với từng
phía phần băng nghiêng. Hiệu quả của nguyên liệu
quá trình ngâm được tăng cường nhờ và mức độ
thổi khí làm xáo trộn nước và nguyên bẩn.
liệu trên mặt băng, làm tăng diện tích - Năng suất
tiếp xúc của nguyên liệu và nước nên làm việc lớn.
thời gian ngâm được rút ngắn. - Thao tác dễ
- Khi nguyên liệu di chuyển đến phần dàng.
nghiêng của băng, các vòi phun nước
với áp suất cao đến 2-3 at sẽ rửa sạch
cặn bẩn.
- Nước sạch từ vòi phun vào thùng
ngâm sẽ bổ sung nước cho hệ thống,
còn cặn bẩn được tháo ra liên tục qua
van xả và nước thừa theo máng chảy
tràn ra ngoài.
- Ở cuối quá trình rửa, nguyên liệu di
chuyển đến phần nằm ngang phía trên
để được làm ráo nước.
I.5. Máy rửa cánh đảo
Nguyên lý hoạt động Ưu điểm

Nhược Phạm vi ứng
điểm dụng
- Nguyên tắc làm việc của máy là đảo - Tiết kiệm - Đảo trộn - Thường sử
trộn tích cực nguyên liệu trong khi thời gian và mạnh nên dụng rửa các
7
8
rửa. chi phí. thường chỉ loại củ quả

- Quá trình ngâm và rửa trôi được tiến - Thiết bị sử dụng cho cứng.
hành đồng thời bằng cách phun nước gọn, tiết kiệm loại quả
rửa liên tục trong khi đảo trộn nguyên diện tích. cứng.
liệu. Nước ngấm và làm mềm các chất - Cấu tạo đơn - Thời gian
bẩn bám trên bề mặt, sự đảo trộn làm giản, dễ vận rửa lâu.
các nguyên liệu va chạm với nhau làm hành. - Có thể bị
chất bẩn rơi ra, đồng thời dòng nước sẽ - Năng suất xây xát nhẹ
mang ra ngoài theo các lỗ ở đáy làm việc lớn. bề mặt
máng. nguyên liệu
nếu tốc độ
đảo trộn
không phù
hợp.
I.6. Máy rửa kiểu vít tải
Nguyên lý hoạt động Ư N P

u h h
đ ư ạ
i ợ m
ể c
m đ v
iể i
m ứ
n
g
d
ụ
n
g
- Nguyên tắc làm việc của máy là vít tải liện tục quay để đưa nguyên liệu di - - -
chuyển trong quá trình quá trình rửa đồng thời làm quay nguyên liệu khiến T N S
8
9
cho nguyên liệu vừa di chuyển vừa quay, song song trục vít tải có chức năng i ă ử
chà sạch vết bẩn trên bề mặt nguyên liệu và nước được phun vào liên tục ế n d
trong suốt quá trình rửa để vết bẩn mềm và dễ rớt ra. Đồng thời dòng nước t g ụ
sẽ mang ra ngoài theo lỗ ở đáy máng. k s n
i u g
ệ ất c
m c h
t h o
h ư c
ờ a á
i c c
g a l
i o o
a ạ
n i
. c
- ủ
T q
h u
i ả
ế t
t ư
b ơ
ị n
g g
ọ đ
n ố
- i
C c
ấ ứ
u n
t g
ạ
o
đ
ơ
n
g
i
ả
n
,
d
ễ
d
à
n
g
9
10
b
ả
o
t
r
ì
v
à
s
ử
a
c
h
ữ
a
.
II. THIẾT BỊ PHÂN LOẠI

+) Trong công nghệ thực phẩm, các máy phân loại được chia thành hai nhóm:
- Nhóm đơn giản: Các máy phân loại thuộc nhóm nầy có nhiệm vụ phân loại hỗn hợp
thành hai thành phần theo một dấu hiệu riêng, thí dụ mặt sàng với một loại lỗ (cùng kích
thước và hình dạng lỗ), máy chọn theo cỡ hạt, ống phân loại,...
- Nhóm phức tạp: Các máy phân loại theo nhóm nầy có cấu tạo gồm hai hoặc nhiều máy
đơn giản trong một hệ thống hoàn chỉnh và có thể tách một hỗn hợp thành ba hoặc bốn
thành phần trở lên theo những tính chất riêng. Thí dụ sàng quạt có thể phân loại hỗn hợp
thành nhiều thành phần theo kích thước khối lượng riêng và tính chất khí dộng của các
cấu tử (các loại tạp chất như rác, bụi, hạt lép được tách riêng ra khỏi khối hạt chính.
+) Hiện nay trong sản suất, quá trình phân lọai có thể thực hiện trên một số máy theo các
nguyên lý sau:
- Phân loại theo kích thước hình học của hạt: dùng các loại máy sàng, máy rây và ống
phân loại hạt kiểu ống trụ.
- Phân loại theo trạng thái bề mặt của hạt: máy gằn thóc khỏi gạo lức (máy sàng Pakis,
máy sàng kiểu khay).
- Phân lọai theo khối lượng riêng: dùng băng tải nghiêng, mặt xoắn ốc, các lọai máy
gằn đá, sàng Pakis, sàng kiểu khay.
- Phân loại theo tính chất khí động của hạt: dùng quạt thổi hoặc hút.
- Phân lọai theo từ tính: dùng nam châm vĩnh cửu và nam châm điện để tách các tạp
chất sắt.
- Phân loại theo màu sắc: dùng các máy phân loại bằng điện tử và quang điện.
10
11
II.1. Sàng phẳng
Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược điểm Phạm vi ứng

dụng
- Phân chia khối vật liệu theo kích - Tốc độ càng - Lượng vật - Phân loại các
thước nhờ một bề mặt kim loại có lớn, năng suất liệu nhỏ hơn loại nông sản
đục lỗ hoặc lưới. Vật liệu chuyển càng lớn. lỗ sàng càng cứng
động trên mặt sàng và được phân - Diện tích nhiều, năng - Làm sạch các
chia thành hai loại: càng lớn, suất sàng loại hạt nông
+ Phần lọt qua sàng là những hạt có năng suất càng giảm do sản, tách bụi,
kích thước nhỏ hơn kích thước lỗ càng lớn. cần nhiều thời cát,..
sàng. - Phân loại gian hơn để
+ Phần không qua sàng có cỡ lớn chính xác các tách phần vật
hơn kích thước lỗ sàng, do đó sẽ nằm loại vật liệu liệu.
lại trên bề mặt của sàng. rời theo các - Với một
- Quá trình chuyển động sàng giúp kích thước sàng đã có
cho có quá trình phân loại-làm sạch khác nhau. sẵn, diện tích
xảy ra tốt hơn do tạo cơ hội để cho mặt sàng và
hạt tiếp xúc với lỗ sàng. Trong tốc độ chuyển
11
12
trường hợp làm việc liên tục, sàng động của

được đặt nghiêng một góc từ 2 – 70 sàng hầu như
hạt sẽ có khuynh hướng di chuyển không điều
xuống phía dưới. Quá trình di chỉnh được,
chuyển như vậy giúp cho hạt có kích để điều chỉnh
thước nhỏ sẽ chui qua lỗ sàng. Phần khả năng làm
hạt không qua sàng sẽ được hứng ở việc của sàng,
phía đầu thấp của sàng. cần thay đối
tượng nhập
liệu.
II.2. Sàng ống quay

dụng
12
13
- Nguyên liệu cần làm sạch đi -Cấu tạo đơn - Không phân - Thường dùng
ngang qua ống quay hoặc đổ vào giản. riêng được làm sạch các
bên trong ống. - Làm việc êm, các hỗn hợp loại hạt nông
+ Trường hợp đi bên ngoài, vật liệu không gây có kích thước sản, tách bụi,
di chuyển ngang qua ống, phần có rung động gần bằng cát và các tạp
kích thước nhỏ hơn lỗ lưới sẽ chui mạnh như sàng nhau. chất lớn, rơm,
qua lưới rơi xuống phía dưới, phần phẳng. - Tỉ lệ sót còn rạ,…
có kích thước lớn không qua lưới - Tiết kiệm lớn.
được đi ngang qua ống và được diện tích do
hứng phía sau. thiết bị khá
+ Trường hợp nguyên liệu đổ vào gọn.
bên trong ống, khi ống quay, phần
có kích thước nhỏ rới qua lỗ lưới,
phần có kích thước lớn di chuyển
dọc theo ống đến đầu kia. Vật liệu
di chuyển từ đầu nầy đến đầu kia
được là nhờ ống đựơc đặt nghiêng
một góc 2-5o .
- Năng suất của sàng ống quay tuỳ
thuộc vào kích thước của ống lưới
quay, ống càng lớn năng suất càng
cao.
II.3. Ống phân loại
Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược điểm

Phạm vi ứng
dụng
- Nguyên liệu được đưa vào ở một đầu - Ống càng - Kích thước - Phân riêng
của ống. Khi quay, hạt sẽ chui vào hốc. dài thì năng lỗ cần chính gạo-tấm sau
Các hạt dài rơi ra ngay khi hốc vừa suất và chất xác và đồng khi xay xát,
13
14
được quay lên. Trái lại, hạt ngắn nằm lượng làm nhất, nếu cho phép tách
sâu trong hốc nên rơi ra sau khi ống đã việc của ống không rất khó hầu hết các
quay lên cao. Phần hạt ngắn sẽ rơi vào phân loại phân loại. hạt gãy ra
máng hứng và được vít tải đẩy dọc theo tăng. - Khi quay khỏi khối hạt
máng ra ngoài và rơi theo một đường nhanh, lực ly => Đấu trộn
riêng. tâm quá lớn trở lại để có
- Sau một số lần quay, hấu hết hạt ngắn sẽ làm hạt được hỗn hợp
được chuyển lên máng hứng, phần còn bám chặt lên gạo tấm theo
lại trong ống chỉ là hạt dài. Do ống thành ống đúng tỉ lệ yêu
quay đặt hơi dốc nên hạt dài di chuyển làm giảm khả cầu.
dần về đầu thấp của ống và rơi ra. năng phân
- Tùy theo vị trí của máng hứng, kích riêng hoặc
thước của các hạt dài và ngắn được không phân
phân riêng sẽ thay đổi. riêng được.
II.4. Sàng phân loại thóc gạo

II.4.1.Sàng phân loại kiểu zig- zag (sàng Pakis)
Nguyên lý làm việc Ưu Nhược

Phạm
điểm điểm
vi ứng
dụng
- Nguyên tắc dựa theo khối lượng riêng và độ nhám bề - Tiết - Vận -Phân
mặt. kiệm hành loại hỗn
- Mặt sàng là một tấm kim loại phẳng và nhẵn bóng, được số máy hợp
được đặt hơi nghiêng, góc nghiêng có thể điều chỉnh lần khó, thóc gạo
được. Trên mặt sàng có các gờ hình zig- zag lắp song sàng. đòi hỏi sau khi
14
15
song nhau tạo thành một khe cũng có dạng zig-zag. - Tiết người xay.
- Sàng được truyền chuyển động theo phương vuông kiệm điều
góc với các gờ với tần số trong khoảng 90-120 lần/phút. thời chỉnh
- Hỗn hợp thóc gạo được đổ vào ở giữa sàng. Khi sàng gian và có kinh
chuyển động, hỗn hợp thóc gạo do lực quán tính bị va chi phí nghiệm
đập mạnh lên các gờ. .
- Do sự khác biệt về khối lượng riêng và độ nhám, dẫn
đến hiện tượng phân lớp, gạo có khuynh hướng di
chuyển xuống phía dưới.
- Số khe và tầng sàng càng nhiều, năng suất sàng càng
lớn. Ðiều chỉnh độ phân loại bằng cách điều chỉnh góc
nghiêng của sàng. Góc nghiêng càng lớn, thóc càng có
khuynh hướng di chuyển xuống dưới và ngược lại góc
nghiêng
nhỏ sẽ làm gạo đi lên phía trên cao cùng với thóc thấp,
còn thóc được đưa lên phía đầu cao.
II.4.2. Sàng khay (sàng giật)
15
16

điểm dụng
- Nguyên tắc dựa trên sự khác biệt - Vận tốc chuyển - Do có - Dùng để phân
khối lượng riêng và hiện tượng động nhanh nhiều lớp riêng hỗn hợp
phân lớp khi chuyển động giữa - Do năng suất sàng được thóc gạo sau
thóc và gạo. một lớp sàng bố trí chồng khi xay
- Hỗn hợp thóc gạo được đưa vào ở nhỏ nên năng lên nhau nên
góc cao nhất. Nhờ vào chuyển suất chung của khó đạt độ
động của sàng, thóc bị phân lớp và cả máy sàng có đồng nhất
nổi lên trên bề mặt lớp hạt. Do có thể từ rất nhỏ cho tất cả
các hốc nên khi sàng chuyển động đến lớn. các lớp.
lớp gạo sẽ được đưa lên phía cao - Cấu tạo nhỏ,
của sàng và lấy ra ở một góc sàng. gọn, dễ lắp đặt,
Lớp thóc nằm trên bề mặt lớp gạo điều chỉnh.
sẽ trượt xuống dưới (trượt trên bề
mặt lớp gạo), và sẽ di chuyển
xuống góc thấp nhất. Giữa góc lấy
thóc và gạo là vùng hỗn hợp, trong
đó gạo còn lẫn thóc và sẽ được đưa
trở lại phía trước sàng.
II.4.3. Máy phân cỡ kiểu cáp
16
17
Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược Phạm vi

điểm ứng
dụng
- Phân loại quả: - Thiết bị cấu - Không - Phân
+ Khi các puli quay, dây cáp sẽ chạy đồng tạo đơn giản, phân loại loại kích
thời và cùng tốc độ. Trái cây cần phân cỡ thao tác vận được các cỡ thủy
được đặt trên khoảng hở giữa hai dây cáp, hành dễ dàng. quả, hạt có sản, các
khi cáp chuyển động sẽ di chuyển cùng với - Phân loại kích thước loại củ,
cáp. nguyên liệu nhỏ. quả cỡ
+ Khi khoảng hở giữa 2 sợi cáp tăng dần, cỡ lớn theo lớn,..
các trái có kích cỡ khác nhau sẽ rơi xuống các kích cỡ
các ngăn chứa được bố trí bên dưới. khác nhau
- Phân loại thủy sản:
+ Nguyên liệu cho vào ở đầu khe hở nhỏ.
Do có độ dốc nên khi trục quay, nguyên
liệu sẽ trượt dần xuống phía dưới, đến khi
khe hở lớn hơn nguyên liệu rơi xuống bên
dưới. Tuỳ vị trí hứng có thể phân làm nhiều
cỡ khác nhau.
+ Máy được thiết kế có máng dẫn phía trên
với hệ thống phun nước làm sạch để bảo
đảm.
II.4.4. Máy tách tạp chất sắt
17
18

dụng
-Thường sử dụng nam châm - Thiết bị cấu - Khả năng - Loại bỏ sắt có
vĩnh cữu hoặc nam châm điện. tạo đơn giản loại bỏ chưa lẫn trong hạt ngũ
- Nam chân được lắp trên đường - Dễ thao tác cao. cốc, vật liệu rời.
đi của nguyên liệu, tạp chất sắt và vận hành - Chỉ loại bỏ
sẽ được giữ lại còn các vật liệu được các vật
khác liệu mang
đi qua. Phần tạp chất nầy được tính từ,..
lấy ra định kỳ để bảo đảm khả
năng làm việc của nam châm.
II.4.5. Máy tách hạt màu
18
19

dụng
- Làm việc dựa theo nguyên tắc - Năng suất làm - Độ chính - Tách màu các
phân biệt hạt màu bằng cảm việc lớn xác chỉ ở mức loại hạt: hạt ngô,
biến màu của dòng hạt đang - Tiết kiệm thơi tương đối ngũ cốc, đậu
trượt trên rãnh. gian, chi phí, tiết tương,..
- Nếu phát hiện hạt có màu kiệm nhân công.
khác lạ, một ống thổi khí sẽ
thổi hạt màu ra khỏi rãnh và rơi
xuống máng hứng bên dưới.
- Máy có thể tách hầu hết các
hạt có màu sẫm ra khỏi khối
hạt có màu sáng.
- Đối với gạo, năng suất máy
có thể đạt tới 200 kg/h/rãnh.
Thông thường mỗi máy có thể
có từ 60-80 rãnh làm việc đồng
thời
III. THIẾT BỊ LÀM NHỎ

III.1. Máy nghiền
III.1.1. Máy nghiền búa
- Tùy theo kích cỡ vật liệu đem nghiền, kích thước yêu cầu của sản phẩm và căn cứ vào
độ cứng vật liệu, vào yêu cầu thoát và vận chuyển sản phẩm v.v.. để chọn lọai máy
nghiền thích hợp, sao cho đạt năng suất mà chi phí năng lượng lại thấp. Do đó nhiều loại
máy nghiền có kết cấu khác nhau từ đơn giản đến phức tạp đã được chế tạo.
19
20
Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược điểm Phạm vi ứng dụng

- Máy nghiền búa với cánh - Cánh búa có - Thường - Các máy nghiền
búa cố định: thể xếp được không làm búa có số búa ít,
+ Nguyên liệu cho vào bên khi qua tài việc được trọng lượng của mỗi
trong máy qua cửa nạp liệu. Do hoặc vật cứng: các loại vật búa G–200–700 N,
sự va đập của vật liệu với các khi vượt qua liệu ẩm, dẻo, rôto quay chậm với
cánh búa đang quay và với tải hay vật hoặc bám tốc độ vòng khoảng
thành trong của máy, vật liệu sẽ cứng này, cánh dính, khi độ 15-25 m/s thì
biến dạng rồi vỡ ra thành các búa sẽ mở ra ẩm vật liệu thường dùng để
thành phần có kích thước nhỏ nhờ lực ly tâm. >15% thì búa nghiên thô và vừa
hơn. - Máy nghiền bị dính để được hạt sản
+ Do bị va đập nhiều lần giữa búa khi hoạt - Sau khi ra phẩm có kích thước
cánh búa và vỏ máy, nguyên động tạo ra khỏi máy cần d>20mm.
liệu giảm kích thước đến khi luồng không phải có hệ - Các máy nghiền
20
21
nhỏ hơn lỗ lưới, hạt sẽ theo lỗ khí rất lớn, thống lắng búa có trọng lượng
lưới ra ngoài. giúp hạt sau để thu hồi mỗi búa G-30-50 N
+ Các hạt vật liệu nhỏ lọt qua khi nghiền qua sản phẩm. vận tốc vòng
lưới tự thoát ra ngoài hoặc lỗ lưới dễ - Mòn búa khoảng 25-60m/s
được quạt hút ra khỏi máy, còn dàng. nhanh. dùng nghiền nhỏ để
các hạt vật liệu to chưa lọt qua - Máy nghiền - Khi vật liệu được sản phẩm có
lưới lại được các búa tiếp tục búa lớn (tới 50) quả cứng thì kích thước d<1-
nghiền nhỏ. - Tốc độ quay hiệu quả 5mm.
+ Đề nghiền được, động năng của búa rất cao nghiền - Với máy nghiền
của búa khi quay phải lớn hơn (100m/s) không cao. có nhiều búa trọng
công làm biến dạng để phá vỡ - Có tỷ trọng lượng mỗi búa G-5-
vật liệu. Do vậy, khi nghiền vật năng suất cao 10 N và vận tốc rất
liệu lớn cần có trọng lượng búa (là tỷ số năng lớn tới 100 m/s
lớn, còn khi nghiền vật liệu nhỏ suất với trọng dùng để nghiền mịn
cần búa nhẹ hơn. Trong trường lượng máy) hạt sản phẩm đạt
hợp vật liệu nghiền kích thước - Kết cấu đơn kích thước d= 10-
không đều hoặc quá cứng, giản thuận tiện 100
người ta dùng loại có cảnh búa trong khai thác um.
xếp. - Dùng trong các xí
- Máy nghiền búa nạp liệu nghiệp phục vụ khai
hướng tâm: thác như đá vòi,
+ Nguyên liệu đưa vào máy than đá muối mỏ.
theo hướng tâm trục hoặc nhập - Dùng trong các
liệu theo phương tiếp tuyến với nhà máy, nghiền vật
rõ to. Phương pháp này không liệu có độ bền cao
được thuận lợi lắm do nguyên và sắc như xỉ lò.
liệu có thể bị văng lên theo
đường nhập liệu.
+ Trong quá trình nghiền, nếu
lỗ lưới bị bít, vật liệu không
thoát ra được, năng suất sẽ
giảm rất nhiều hoặc bằng 0. Vì
vậy để máy hoạt động tốt thì
vật liệu nghiền không được làm
bít lỗ lưới
III.1.2. Máy nghiền răng
21
22
+) Cấu tạo:
- Bao xung quanh rôto là lưới, do đó diện tích lưới của máy nghiền răng lớn hơn rất nhiều
so với máy nghiền búa.
- Roto là một đĩa phẳng có gia công các răng sắp xếp theo đường tròn đồng tâm các vị trí
khác nhau sao cho khi đóng nắp máy lại hàng răng cố định trên nắp máy nằm giữa 2 bảng
răng quay trên roto. Răng trên rôto sẽ quay theo khe giữa 2 hàng răng cố định.
- Răng gắn trên roto bằng cách đúc liền hay bắt bằng các vit cây phía sau. Đầu răng và
náp máy càng gần (khe hở hẹp) nghiền càng mịn.
điểm ứng dụng
- Nguyên lý tương tự máy nghiền - Số vòng quay của - Chỉ nghiền - Nghiền
búa, sử dụng động năng đang quay rôto rất lớn: 3000 – hạt có kích các loại hạt
của các rằng lớp trên đĩa để đập 6000 vòng/phút, do thước nhỏ, có kích
nguyên liệu. đó động năng va đồng đều. thước nhỏ,
- Nguyên liệu được cho vào giữa tâm đập rất lớn, khả đồng đều
máy, bị răng quay đập nhiều lần. năng nghiền mịn
Nguyên liệu đập vào hàng răng quay tăng.
thứ nhất, sau đó đập qua hàng răng - Máy nghiền răng
cố định đi ra ngoài và đập vào hàng cũng có thổi khí
răng quay kế tiếp... nhưng ít hơn máy
- Cứ tiếp tục cho đến khi nào kích nghiền búa nên
thước nhỏ hơn kích thước lỗ lưới năng suất cao hơn
(thường ra khỏi hàng răng cuối cùng) (thổi khí ít, lắng bụi
sẽ theo lỗ lưới ra ngoài. nhanh).
- Nếu kích thước sau khi ra khỏi các - Cho năng suất
22
23
hàng răng vẫn còn lớn hơn kích cao, thổi khi ít,
thước lỗ lưới, hạt sẽ tiếp tục bị đập lắng bụi nhanh.
nhỏ ở hàng răng cuối.
III.1.3. Máy nghiền đĩa
23
24

dụng
- Vật liệu được cho vào khe - Cấu trúc đơn - Phải được - Để nghiền bột
nghiền qua lỗ nạp liệu ở tâm đĩa giản, vận hành thoáng khi với mức độ vừa
và bị nghiền nhỏ khi di chuyển dễ dàng. khi sử dụng và mịn.
trong khe nghiền từ tâm ra đến - Kích thước trong không - Sử dụng nhiều
phía chu vi của đĩa. nhỏ và trọng gian làm việc trong các nhà
- Hạt nghiền từ hộp cấp liệu 1 lượng nhẹ. trong nhà. máy sản xuất xi
chảy qua nam châm tách vụn sắt 2 - Dễ dàng bảo - Không xử lý măng và phòng
rồi chảy xuống vít xoắn 4. Vít có trì và tháo rời. nguyên liệu thí nghiệm LAS-
nhiệm vụ đây hạt vào khoang - Nghiền nát và có độ ẩm cao. XD - Dùng để
nghiền của cặp đĩa nghiền 6 và 7. không có bụi. - Đĩa có thể nghiền vật liệu
Đĩa nghiền 6 cố định còn đĩa - Tiếng ồn bị mài mòn như đá, khoáng
nghiền 7 được lắp với trục quay thấp. theo thời gian sản, than đá.
do puli 9 dẫn động. Bột nghiên - Thiết bị kẹp khi chúng
được cần gạt 8 đầy vào cửa tháo. chặt, thời gian nghiền vật
- Khe hở nghiền được điều chính nghiền ngắn. liệu khác
bằng cần 5. Từ trục quay còn nhau.
truyền động bằng đại lên cơ cấu - Nó chỉ có
tháo liệu 11 của hộp chứa liệu 1. hiệu quả
Cửa quan sát 3 vừa để theo dõi trong việc
lớp hạt chảy xuống đĩa nghiền, mài vật liệu
vừa để lấy vụn sắt. có kích thước
nhỏ.
III.1.4. Máy nghiền trục

- Nguyên liệu đi qua khe hở giữa - Cấu tạo đơn - Năng suất - Dùng để nghiền
2 trục nghiền. Hai trục nghiền giản. thấp. vừa và nghiền nhỏ
hình trụ, đặt nằm ngang, có bề - Làm việc tin - Mức độ các loại vật liệu có
mặt rất cứng, trên bề mặt có thể cậy. nghiền và độ bền trung bình
trơn hoặc được gia công tùy theo - Tiêu hao chất lượng (khi bề mặt trục
nguyên liệu được nghiền. Đối năng lượng ít. sản phẩm nghiền nhẵn hoạc
với sản phẩm nghiền thô, trên bề không cao do có gờ), các vật liệu
24
25
mặt trục có xẻ rãnh để đưa chứa nhiều kém bền (bề mặt
nguyên liệu vào dễ hơn. Trường hạt dẹt và hạt trục nghiền có gân
hợp cần nghiền thật mịn, bề mặt thanh nhất là hoặc vấu).
trục thường trơn. khi nạp liệu - Mức độ nghiền
- Nguyên liệu khi đi qua khe hở không đều. bằng 4 đối với đá
giữa 2 trục sẽ bị ép, kích thước - Độ bền của bền chắc và bằng 5
nhỏ lại. Đối với quá trình nghiền đã đem đến 10 đối với đã
thật mịn, nhiều khi nguyên liệu nghiền bờ kém bền và giòn.
cần nghiền ướt. hạn chế.
- Để đảm bảo kích thước hạt sau
khi nghiền, có thể nghiền nhiều
lần bằng cách hồi lưu lại sản
phẩm nghiền hay nghiền qua
nhiều máy liên tục.
- Bộ phận thoát tải là hệ thống lò
xo ép 2 trục nghiền với nhau.
Khi vật cứng qua khe hở máy
nghiền hay khi vật liệu qua quá
nhiều bộ phận thoát tài làm việc,
khi đó hệ thống lò xo bị ép lại,
khe hở lớn ra và vật cứng đi qua
dễ dàng mà không làm hư máy.
III.1.5. Máy nghiền bi

điểm ứng
dụng
- Vật liệu đưa vào thùng - Cấu trúc đơn giản, lợi ích - Tiêu thụ - Nghiền
nghiền hình trụ quay với tốc bảo dưỡng, dung lượng cao. nhiều năng các loại
độ 4-20 vòng/phút, lực ly tâm - Dễ dàng lắp đặt, thời gian lượng. vật liệu
được tạo ra, vật liệu nghiền và hoạt động liên tục dài. - Kích khô và
bị trong thùng được đưa lên độ - Bộ phận dễ hỏng sở hữu thước máy ướt.
cao nhất định, dưới tác động sức chịu kháng cao, chu kỳ lớn, cồng
của trọng lực sẽ rơi xuống tự thay thế dài. kềnh.
do, các bị rơi tự do va đập vào - Năng suất cao, sản phẩm - Làm việc
vật liệu nghiền làm chúng bị mịn, có thể vừa nghiền vừa ồn
vỡ vụn. sấy vật liệu.
25
26
- Kết quả của quá trình xảy ra - Có thể điều chỉnh mức độ
liên tục là vật liệu được nghiền đập nghiền.
thành bột mịn.
III.2. Máy xay

III.2.1. Máy xay đĩa đá.
Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược điểm Phạm

vi ứng
dụng
- Hạt vào lỗ nhập liệu của dĩa trên, đi - Máy làm - Quá trình điều chỉnh - Tách
vào khe hở giữa 2 dĩa đá. Do kích việc ổn khe hở làm việc giữa 2 vỏ lúa
thước khe hở nhỏ hơn đường kính hạt định.. đĩa đá tương đối khó, gạo,
nên vỏ trấu chịu lực nén từ 2 phía của - Ít hư đòi hỏi phải có tay các
dĩa đá, đồng thời do tác động quay của hỏng, dễ nghề, kinh nghiệm. - loại
dĩa làm hạt lăn trong khe, vì vậy vỏ sửa chữa. Bề mặt làm việc cứng hạt
trấu bị vỡ và tách hoàn toàn khỏi nhân - Năng suất nên dễ làm gãy nát khác ít
hạt. lớn so với nhân hạt, giảm tỉ lệ hạt sử
- Rãnh trên mặt đá giúp hạt tách vỏ các máy nguyên sau khi xay, và dụng.
nhanh hơn và di chuyển ra ngoài dễ xay khác. có nguy cơ lẫn sạn đá
dàng hơn nhờ tác dụng của lực ly tâm. trong gạo.
- Hỗn hợp sau khi xay gồm có nhân
hạt, vỏ trấu và một tỉ lệ nhất
định hạt (15-20 %) còn chưa xay
được.
- Vỏ trấu và hạt chưa xay được sẽ
được tách ra, nhân hạt đưa vào chế
biến tiếp.
III.2.2. Máy xay hai trục cao su
26
27

điểm ứng
dụng
- Hạt đi vào khe hở giữa 2 trục, nửa vỏ hạt - Hiệu suất - Bề mặt - Tách vỏ
tiếp xúc trục quay chậm, nửa vỏ kia tiếp xúc bóc vỏ cao, tỉ cao su các loại
trục quay nhanh, làm sinh ra một lực dịch lệ gãy nát nhanh mòn hạt.
trượt xé rách vỏ trấu và tách rời khỏi nhân thấp. khi làm
hạt. - Quá trình việc với
- Quá trình tách vỏ nầy xảy ra rất nhanh vận hành, các hạt có
trong khe hở nhờ ma sát lớn giữa hạt và bề điều chỉnh dễ bề mặt
mặt cao su giúp giảm được hiện tượng trượt. dàng, không nhám.
Nhờ sự biến dạng của cao su nên những hạt đòi hỏi nhiều
có kích thước lớn có thể được tách vỏ mà kỹ năng.
vẫn không bị gãy.
- Lớp hạt từ trong hộc chứa liệu chảy xuống
hoặc qua máng cấp liệu hoặc qua trục rải liệu
phải được tạo thành lớp mỏng và đều dài
suốt chiều dài trục.
- Máy xay 2 trục cao su thường được lắp kết
hợp với quạt để hút vỏ trấu, đồng thời giảm
được lượng bụi thoát ra ngoài.
III.3. Máy cắt thái

+) Có 3 phương pháp cắt:
- Vật đứng yên, dao chuyển động thẳng
- Vật đứng yên, dao chuyển động tròn
- Dao đứng yên, vật chuyển động tròn
27
28
+) Các loại dao cắt:
III.3.1. Máy thái lát

- Nguyên liệu nạp vào cửa 2 - Nhỏ gọn, dễ - Năng suất - Dùng để thái lát
vào khoang thái 1, trong đó đĩa sử dụng. Dễ chưa cao hoặc thái thành
quay 4 có gắn dao 7. Trên đĩa lắp đặt. miếng dài các loại
quay dưới mỗi lưỡi dao có lỗ - Tốc độ rau quả cứng.
hở để nguyên liệu được cắt qua nhanh, dễ vận
28
29
đó rơi xuống dưới theo cửa 3 ra hành và vệ

ngoài. Đĩa quay nhờ trục quay sinh.
5. Toàn bộ máy được lắp trên - Điều chỉnh
giá đỡ 6. được độ dày
mỏng nguyên
liệu.
III.3.2. Máy cắt có dao hình lưỡi liềm gắn trên đĩa quay.

Nguyên liệu được đưa vào - Tốc độ nhanh. - Năng suất - Dùng để thái nhỏ
buồng cắt qua cửa trên hở, sau - Dễ vận hành, chưa cao. các loại rau như
khi được dao hình lưỡi liềm dễ vệ sinh. hành, bắp cải,…
cắt cắt, sản phẩm rơi xuống - Nhỏ gọn, dễ sử hay dùng thái lát
thùng chứa. dụng, dễ lắp đặt. dưa gang.
III.3.3. Máy cắt có dao hình đĩa quay

29
30
- Nguyên liệu 2 đưa vào - Nhỏ gọn, dễ sử - Không điều - Cắt các nguyên
buồng cắt 1 qua cửa trên hở, dụng. Dễ lắp đặt. chỉnh được liệu tương đối cứng,
sau khi được dao hình đĩa - Tốc độ nhanh, độ dày mỏng dài và có kích thước
quay 3 cắt, sản phẩm rơi dễ vận hành và vệ của nguyên tương đối lớn: dưa
xuống thùng chứa 4. sinh. liệu. gang, bầu dài, cá,
- Năng suất cao. thịt, cũng có thể
- Tiết kiệm thời dùng cho các loại
gian. củ: su hào, cà rốt,…
III.4. Máy chà
Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược điểm Phạm vi

ứng
dụng
- Nhiệm vụ của cánh chà là tạo - Có thể gắn kết trực - Có thể làm thay - Làm
lực ly tâm và chà xát nguyên tiếp trong một dây đổi màu sắc cảm nhỏ và
liệu, thực hiện quá trình chà chuyền hoàn chỉnh quan của sản đồng nhất
nhỏ nguyên liệu và thải phế chế biến trái cây, có phẩm do chịu tác nguyên
liệu. thể sản xuất độc lập động của lực ma liệu nước
- Nhiệm vụ của sàng bọc là theo nhu cầu. sát. ep dạng
phân chia nguyên liệu đã gia - Tất cả các vật liệu thô từ cà
công ra làm 2 phần: thịt quả thu liên kết với sản chua,
lại và phế liệu thải đi. phẩm được làm bằng cam, táo,
- Máy chà sử dụng cả lực ma thép ko gỉ chất lê… trái
sát lẫn lực li tâm lượng cao theo tiêu cây nhiệt
- Khi hoạt động trục quay tạo chuẩn của yêu cầu đới.
lực li tâm trái sẽ văng ra ngoài về thực phẩm.
đập vào lưới rây trục vít vừa - Dễ dàng làm sạch
đẩy vừa chà giúp phần thịt trái và tháo rời, lắp ráp.
cây dễ lọt qua rây. Các cánh
đập sẽ va đập làm vỡ trái và
phần thịt trái sẽ đi qua rây.
30
31
III.5. Máy đồng hóa.
Máy đồng hóa 1 cấp
Nguyên lý hoạt động Ưu Nhược Phạm vi ứng dụng

điểm điểm
- Nguyên tắc làm việc của máy đồng hoá - Thiết - Chất - Dùng để tạo hệ nhũ
là tăng áp suất chất lỏng (nguyên liệu bị dễ lượng tương từ 2 chất lỏng
ban đầu) đến 150-500 atm, sau đó cho thao tác, mùi vị, không tan vào nhau
chất lỏng thoát qua một khe hở hẹp. Khi vận màu sắc thí dụ như pha dầu
đó, do giảm áp suất đột ngột nên tốc độ hành. cảm quan bơ vào sữa trong
của chất lỏng rất lớn, các chất lỏng - Năng của sản công nghiệp làm sữa
khuếch tán vào nhau tạo hệ nhũ tương. suất khá phẩm có bột, hay tạo hệ
- Trường hợp làm mịn huyền phù, cũng lớn. thể bị huyền phủ từ huyền
do sự giảm áp suất đột ngột làm cho thịt thay đổi. phù thô ban đầu để
quả bị xé nhỏ. Sau khi đi qua máy đồng có được huyền phù
hoá, ta thu được sản phẩm đồng nhất. có kích thước hạt
- Khi chất lỏng được bơm lên áp suất cao tương đối nhỏ và
đủ thắng lực lò xo, van đồng hóa được đồng nhất.
nâng lên khỏi đế van tạo ra một khe hở VD: làm mịn nước
hẹp giữa van và đế van, chất lỏng sẽ ép trái cây tránh hiện
thoát ra khỏi khe hở. Khi một lượng chất tượng phân lớp trong
31
32
lỏng đã thoát ra, áp suất sẽ giảm, lò xo đồ hộp

đẩy van đồng hóa hạ xuống, tỳ chặt vào
đế van. Chu kỳ được lặp lại liên tục.
IV. THIẾT BỊ ĐỊNH HÌNH

+) Mục đích và vai trò của quá trình định hình:
- Dùng tác động cơ học lên vật liệu để tạo ra hình dạng sản phẩm yêu cầu.
- Định hình các hỗn hợp thức ăn sau khi trộn thành dạng viên hoặc bánh.
- Tạo ra khối sản phẩm phụ thuộc vào khối lượng riêng và độ sệt của nó. Khối sản phẩm
tạo ra có thể giữ được hình dạng dưới ảnh hưởng của nội lực liên kết hay phản lực ngoài
từ các vật giới hạn.
- Mục đích là làm chặt khối hỗn hợp, tăng khối lượng riêng và khối lượng thể tích, làm
giảm khả năng hút ẩm và oxy hóa trong không khí, giữ chất dinh dưỡng.
- Giúp hỗn hợp bảo quản lâu hơn, vận chuyển dễ dàng hơn, giảm được chi phí vận
chuyển và bảo quản.
- Thuận lợi hơn về chất lượng và độ đồng đều, tạo điều kiện để cơ khí hóa phân phát thức
ăn.
IV.1. Máy ép trục lăn (ép nén)
32
33

dụng
- Máy ép trục lăn làm việc liên - Thiết bị cấu - Năng suất Dùng trong sản
tục, gồm có bộ phận nén (2 trục tạo đơn giản, dễ làm việc chưa xuất mỳ ống
lăn) và bộ phận tạo hình (khuôn thao tác, dễ vận cao
đúc). Hai trục lăn quay ngược hành, bảo trì.
chiều nhau tạo nên áp suất đẩy - Làm việc liên
bột nhão và khuôn đúc. tục
- Khuôn đúc là các đĩa kim loại
có gia công lỗ có hoa văn
IV.2. Máy ép trục vít
33
34

dụng
- Nguyên tắc làm việc của máy - Thao tác đơn - Thường gặp - Ép dầu ra khỏi
ép trục vít là sử dụng 1 vít để giản, dễ dàng, phải hiện các loại hạt có
ép nguyên liệu. Vít có hình không cần nhân tượng nguyên dầu. Vd: lạc,
dạng đặc biệt, lòng ép cũng công có tay nghề liệu dính vào đậu nành,…
được thiết kế có hình dạng đặc hay bảo dưỡng trục và quay - Chế biến phế
biệt sao cho thể tích rỗng giữa hàng ngày. theo trục (bám phẩm thủy sản:
lòng ép và trục ép càng về sau - Điều chỉnh đầy vào ép vỏ tôm, phế
càng nhỏ. được tốc độ khoảng trống phẩm nhà máy
- Lòng ép là một ống hình trụ dòng chảy. xung quanh chế biến cá,...
ghép lại bằng nhiều thanh rời - Tiếng ồn thấp, trục vít), khi đó
gọi là thanh căn, ngay giữa 2 tiết kiệm nước trục vít ép
34
35
thanh căn là khe hở nhỏ để dầu rửa. không còn tác

có thể chảy ra được. dụng ép nữa và
- Nguyên liệu cho vào máy ép phải dừng máy
bị nén dần về phía cuối máy, để làm sạch
càng về sau thể tích khoang ép trục vít ép.
càng nhỏ, áp suất sẽ tăng, dầu - Cần phải sơ
sẽ thoát ra khỏi nguyên liệu chế nguyên
theo khe hở thanh căn chảy ra liệu trước khi
ngoài ở phía dưới, bã sẽ thoát đem vào ép.
ra ở cuối lòng ép. Cuối lòng ép - Năng suất
có bộ phận hình côn điều chỉnh làm việc chưa
khe hở ra (côn điều chỉnh). Nếu cao
khe hở lớn, áp suất ép nhỏ và
ngược lại.
- Nguyên liệu trước khi ép
thường được chuẩn bị trước:
nghiền sơ bộ, sau đó tiến hành
chưng sấy bằng phương pháp
nhiệt ẩm đưa nguyên liệu có
dầu đến nhiệt độ, độ ẩm thích
hợp cho quá trình ép, trích ly.
IV.3. Máy ép đóng bánh

dụng
- Vật liệu ẩm từ bộ phận nạp - Năng suất làm - Vật liệu độ - Tạo hình cho
liệu cho vào các khuôn đó để việc tương đối ẩm không phù các loại vật liệu
đóng bánh. Đáy khuôn là các cao hợp sẽ dẫn đến ẩm: Tạo hình
bàn di động lên xuống. - Thao tác, vận hiện tượng cho bánh,…
- Quá trình đóng bánh có thể hành dễ dàng. dính khuôn.
theo dõi ở sơ đồ trên. Tại vị trí - Tiết kiệm chi
I, bàn đỡ 2 thấp nhất. Sau đó phí, nguồn nhân
khuôn đúc 1 chất đầy sản phẩm lực
35
36
ướt 3 (vị trí II), tiếp đến ép

nguyên liệu bởi bàn đỡ (ở giai
đoạn này trên khuôn đúc có đặt
tấm 4 vị trí III) và cuối cùng
bàn đỡ đẩy thành phẩm đóng
bánh và nâng cao hơn mặt bàn
khoảng 0,5mm.
VI.4. Máy ép cán

điểm ứng
dụng
- Hình a: Những cục bột nhão mì chuyển - Thiết bị - Năng suất - Sử dụng
động nhờ băng tải vận chuyển 1 và tác dụng cấu tạo đơn làm việc để cán ép
lên máng cố định 2. Khi cục bột nhão đi dọc giản, dễ thao chưa cao. các loại
theo máng có tiết diện nhỏ dần thì nó được giữ tác, dễ vận - Bột cần nguyên
chặt tạo nên cơ cấu đồng nhất và tròn. hành, bảo trì được xử lý liệu có
- Hình b: Quá trình dát mỏng những cục bột và sửa chữa đạt độ ẩm tính dẻo,
nhão mì đều xảy ra khi nó chuyển động dọc - Tiết kiệm phù hợp độ ẩm
theo kẻ hở nhỏ dần tạo nên bởi băng tải vận thời gian, trước khi cao: Bột
chuyển 1 và thành cố định 2 hoặc băng tải vô nhân công. đem cán để gạo,…
tận khác 3, chuyển động về phía ngược lại. - QT nhào tránh bị
Lúc này cục bột nhão quay xung quanh trục bột được đứt gãy,..
của nó, chuyển dời ra khỏi khe hở và dần dần đảm bảo vệ
được tạo thành hình trụ. sinh ATTP
- Hình c: Khi dát bột nhão mì trắng sẽ thực
hiện 1 số khâu. Đầu tiên những cục bột nhão
đi qua giữa đôi trục 1, quay ngược chiều nhau
và cán mỏng thành bánh. Sau đó nhờ trục có
rãnh 2 được cuộn lại thành cuộn xoắn ốc.
Cuộn đó được đưa ra bởi thùng quay 3, và
được cán giữa thùng và bề mặt vỏ máy cố định
4 và sau đó chuyển sang băng tải 5, kết quả nó
36
37
tự kéo dài ra đến kích thước cần thiết.
VI.5. Máy dập ép
Nguyên lý làm việc Ưu điểm Nhược điểm Phạm vi ứng

dụng
- Bộ phận tạo hình (khuôn đúc -Thiết bị cấu tạo - Chi phí đầu - Sử dụng trong
1 của máy ép) được gia công đơn giản, dễ tư khá cao. công nghiệp sản
thành hình hoa văn phong phú. thao tác, vận - Các công cụ xuất bánh kẹo
- Bộ phận tạo hình thực hiện hành và vệ sinh. và khuôn dập
chuyển động qua lại, đưa khối - Năng suất làm có thể bị hao
bột nhào đã được cán 2 nằm việc tương đối mòn sau thời
trên băng tải 3 và ép xuống. cao, tiết kiệm gian sử dụng
- Áp suất dập gần 0,3-0,5 nhân công. và cần được
MN/m2 (3-5 kg/cm2) thay thế.
VI.6. Máy ép khuôn phẳng

dụng
37
38
- Bộ phận làm việc - Kết cấu khá đơn giản, dễ - Con lăn - Thường sử
gồm 2 thành phần sử dụng, vận hành. nhanh bị mòn dụng trong công
chính: khuôn và con - Kích thước nhỏ gọn, trong quá trình nghiệp chế biến
lăn (khuôn quay thì khối lượng nhỏ nên không làm việc. thức ăn cho gia
con lăn cố định và chiếm nhiều diện tích và - Lực ép phân súc.
ngược lại). dễ dàng di chuyển cũng bố không đồng
- Vật liệu ép (được như lau chùi, bảo dưỡng. đều trên toàn
cấp từ trên xuống qua - Nhờ ưu thế kết cấu đơn bộ diện tích
phễu nạp liệu) sẽ giản mà ngày nay người khuôn, càng xa
được nén 1 cách tự ta chế tạo sao cho có thể tâm khuôn ép,
nhiên thành dạng viên nhìn trực tiếp vào buồng lực càng giảm
ép hình trụ thông qua ép khi máy đang làm việc dẫn đến chất
các lỗ trên khuôn. => Người dùng có thể lượng sản
phát hiện và khắc phục phẩm không
những vấn đề phát sinh đồng đều.
trong quá trình ép một
cách dễ dàng và nhanh
chóng
V. THIẾT BỊ PHÂN RIÊNG

V.1. Thiết bị lắng
V.1.1. Thiết bị lắng bán liên tục có tấm chắn nghiêng

- Hỗn hợp rắn lỏng cho liên - Thao tác vận - Thiết bị gián - Thiết bị lắng tấm
tục vào với vận tốc không lớn hành dễ dàng. đoạn bất lợi, nghiêng dùng trong
lắm, nước trong liên tục tháo năng suất bể lắng thứ cấp xử
ra, còn cặn tập trung ở đáy thấp, thời lý nước cấp, nước
38
39
thỉnh thoảng được tháo ra gian lâu và sạch,… trong các

ngoài. thiết bị chiếm nhà máy sản xuất
- Thiết bị này gồm 1 cái bể nhiều diện thực phẩm.
hình chữ nhật 1, trong bể đặt tích.
tấm chắn nghiêng 2 để hướng
chất lỏng chảy từ dưới lên sau
đó lại từ trên xuống. Cặn tập
trung xuống đáy hình phễu 3,
thỉnh thoảng được tháo ra
ngoài.
V.1.2. Thiết bị lắng bán liên tục dạng đáy hình nón

dụng
- Hỗn hợp rắn lỏng liên tục cho - Năng suất - Việc tháo - Dùng để phân li
vào thùng 1, trong thùng có xếp lớn, thiết bị cặn còn gián các huyền phù dễ
các tấm ngăn hình nón 2. Mỗi gọn hơn, chiếm đoạn. Có thể lắng.
nón là một tầng lắng riêng biệt, ít diện tích. sử dụng khí
nước trong theo các khe giữa các nén để tháo
nón vào ống trung tâm 3 ra cặn dễ dàng
ngoài. Cặn lắng trên bề mặt nón, nhưng tốn
rồi trượt xuống đáy 4. nhiều chi phí
- Để cặn có thể trượt được thì hơn.
góc nghiêng của hình nón phải
lớn hơn góc rơi tự do của cặn.
Cặn tập trung ở đáy, thỉnh
thoảng được tháo ra ngoài.
39
40
V.1.3. Thiết bị lắng liên tục hình phếu

điểm dụng
- Thiết bị gồm có bể hình phễu 1, - Làm việc liên - Cần - Dùng để phân ly
có góc đáy là 600. tục, năng suất thường phố biến các loại
- Hỗn hợp rắn lỏng qua đĩa phân tương đối cao xuyên kiểm huyền phù.
phối 2, đặt ở phần trên thiết bị rồi - Thiết bị cấu tra để tránh
vào bể. Nước trong tràn vào máng tạo đơn giản, bị tắc ống.
3 rồi theo ống dẫn ra ngoài. Nếu dễ thao tác vận
ống 4 bị tắc bẩn thì người ta thổi hành
không khí nén vào qua ống 5 để
thông đường ống.
V.I.4. Thiết bị lắng liên tục loại răng cào
Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược điểm

Phạm vi ứng
dụng
- Thiết bị là một bể chứa hình trụ, có đáy - Việc - Chi phí đầu - Dùng để
hình nón. Trong thiết bị có trục lắp cánh nhập liệu, tư tương đối phân ly phố
khuấy, trên cánh khuấy lắp các răng cào thu nước cao. biến các loại
40
41
bằng thép. Trục quay với vận tốc nhỏ trong và huyền phù.
0,025-0,5 vòng/phút để tránh ảnh hưởng tháo cặn
đến quá trình lắng. được thực
- Huyền phù cho liên tục vào bể, nước hiện một
trong được tháo ra qua cửa tràn phía trên. cách liên
Bã lắng xuống đáy được răng cào đưa vào tục, tiết
tâm rồi theo ống tháo ra ngoài. Bể được kiệm thời
cấu tạo 1 tầng hoặc nhiều tầng gian
V.2. Thiết bị lọc

V.2.1. Máy lọc khung bản

- Trước khi lọc, lắp vào giữa mỗi khung - Bề mặt lọc - Thao tác - Máy lọc
và bản 1 lớp vải lọc, sau đó dùng tay vặn trên một đơn vị bằng tay khung bản
ép chặt các khung, bản và vải lọc lại với diện tích sản nhiều. được sử
nhau. Huyền phù được bơm với áp lực xuất lớn. - Rửa bã dụng rộng
cao (khoảng 3-4 atm), theo đường ống vào - Động lực quá chưa thật rãi trong sản
các rãnh rồi vào khoảng rỗng của các trình lọc (hiệu tốt. xuất nước
41
42
khung. Chất lỏng chui qua vải lọc sang số áp suất) lớn. - Vải lọc quả trong,
các rãnh của bản rồi theo van ra ngoài, - Có thể kiểm nhanh bị bia rượu và
còn bã bị giữ lại trong khung. Sau một tra quy trình rách. đường,…
thời gian, lớp bã dày lên, tốc độ lọc càng làm việc được. - Máy được
chậm, ta phải rửa bã và tháo bã. - Có thể ngừng dùng để lọc
- Để rửa bã, ngừng nạp huyền phù mà cho không cho một huyền phù
nước rửa vào. Nước rửa chui qua lớp vải vài bản làm nồng độ pha
lọc, qua toàn bộ bề dày lớp bã kéo theo việc (khi thấy rắn không
chất lỏng còn lại trong bã qua lớp vải lọc nước lọc chảy cao lắm.
thứ 2 sang bản bên cạnh rồi theo ống ra ra qua van của
ngoài. bản nào bị đục
- Khi rửa xong, nới tay quay, khung và thì ta đóng van
bản sẽ tách xa nhau, bã sẽ rơi xuống máng đó lại).
dưới rồi lấy ra ngoài. Vải lọc đem giặt
hoặc tái sinh để sử dụng lại lần sau.
V.2.2. Máy lọc chân không thùng quay
42
43

điểm ứng
dụng
- Khi hút chân không ở các ngăn, nước lọc chui qua - Lọc phổ - Cấu - Sử dụng
vải lọc, qua lỗ thùng vào các ngăn. Từ các ngăn, biến cho tạo khá hiệu quả
nước lọc theo đường ống đến trục rỗng rồi ra ngoài, hầu hết phức với
còn bã bị giữ lại trên bề mặt vải lọc rồi được dao tất cả các tạp, thiết những
cạo 4 tách ra. loại dung bị khá huyền
- Trục rỗng của thùng được nối với một đầu phân dịch. cồng phù có
phối. Đầu phân phối dùng để nối liền thùng quay - Thao tác kềnh. khả năng
với các đường ống hút chân không và không khí dễ dàng, - Sửa phân
nén. có thể gia chữa, riêng dễ
- Các lỗ của đĩa chuyển động thông với các ngăn công thiết bảo trì dàng.
của thùng. Lỗ của đĩa không chuyển động nối với bị từ các khá khó
các đường ống nước lọc, nước rửa và không khí nguyên khăn và
nén. Khi thùng quay thì mỗi một lỗ của đĩa chuyển liệu bền tốn chi
động lần lượt thông với lỗ của đĩa không chuyển về ăn phí cao.
động. Do đó, cứ 1 vòng quay thì mỗi một ngăn của mòn hóa - Bề
thùng đều thực hiện tất cả các giai đoạn của quá học mặt lọc
trình như: lọc, rửa, sấy, cạo bã và làm sạch vải lọc. nhỏ, giá
- Sáu khu vực của quá trình lọc: thành
+ Khu vực lọc I: tất cả các ống nối với các ngăn đều cao, rửa
hút chân không, nước lọc qua lớp vải, qua lỗ vào bã và
ngăn rồi theo ống đến trục rỗng để ra ngoài, bã bám sấy bã
trên bề mặt lớp vải. không
+ Khu vực sấy bã II: Tiếp tục hút chân không để hoàn
tách phần nước lọc còn lại nằm lại trong bã. toàn, khi
+ Khu vực rửa bã III: Nhờ vòi nước 8 phun rửa lên làm việc
trên bề mặt bã. Ở khu vực này cũng hút chân không, ở nhiệt
nước rửa ra theo 1 đường khác với đường nước lọc. độ cao
+ Khu vực sấy bã lần hai IV: Tiếp tục hút chân thì năng
không để tách phần nước rửa còn lại trong bã (làm suất
cho bã khô). giảm vì
+ Khu vực cạo bã V: Thổi không khí vào qua các độ chân
ngăn ở khu vực này để bã bị long ra, nhờ đó dao không
cạo bã được dễ dàng. kém.
+ Khu vực làm sạch vải lọc VI: Thổi không khí nén
vào để tách nốt các hạt bã còn nằm lại trên bề mặt
vải lọc. Các hạt này được tách ra sẽ rơi trở lại thùng
chứa huyền phù.
V.2.3. Máy lọc chân không kiểu băng tải
43
44

điểm dụng
- Huyền phù được cho vào - Cấu tạo đơn giản, - Bề mặt lọc - Sử dụng phổ
băng tải qua máng 9. Để không có đầu phân nhỏ. biến với tất cả các
huyền phù không chảy ra phối. - Diện tích loại huyền phù.
ngoài, người ta làm băng cao - Nước lọc và nước đặt máy lớn.
su có gờ cao ở hai bên. Nhờ rửa phân chia riêng - Băng tải dễ
băng chuyển động nên huyền biệt. bị bào mòn.
phù lần lượt qua các khoang - Rửa sạch, bã khô. - Không
chân không lọc và rửa. Nước - Có thể lọc được dùng được
rửa phun bằng vòi phun 10. các huyền phù khó cho các loại
Bã được tháo do có sự đổi lọc. huyền phù
chiều chuyển động của băng - Hướng CĐ của ăn mòn cao
vải lọc ở con lăn 11 để rơi nước lọc và lắng su.
xuống bể chứa 12. của hạt rắn trùng
- Con lăn 8 có cấu tạo rỗng để nhau nên thúc đẩy
cho hơi hoặc khí nén vào sấy quá trình lọc tốt
hoặc làm sạch vải lọc. hơn.
44
45
V.3. Thiết bị ly tâm

+) Phân loại theo công dụng:
- Máy ly tâm dùng tách huyền phù có phan phân tán là hạt tinh thể hoặc tách nước của
vật liệu rắn ngậm nước.
- Máy ly tâm dùng phân riêng huyền phù khó lọc hoặc lắng trong huyền phù có nồng độ
thấp.
- Máy ly tâm dùng phân riêng nhũ tương
+) Phân loại theo phương pháp tháo bã: Tháo bã bằng tay, bằng vít tải, bằng dao cạo,
băng thanh gạt thủy lực.
+) Phân loại theo cấu tạo chỗ tựa: Máy ly tâm kiểu đứng, kiểu treo.
+) Phân loại theo vị trí của trục: Máy ly tâm nằm ngang, thẳng đứng, nằm nghiêng.
+) Phân loại theo phương thức làm việc: Máy ly tâm làm việc gián đoạn hoặc liên lục
V.3.1. Máy lắng ly tâm
45
46
Nguyên lý làm việc Ưu điểm Nhược điểm Phạm vi ứng

dụng
- Khi rôto quay dưới tác dụng của - Phân ly - Tốn nhiều - Máy ly tâm lọc
lực ly tâm, huyền phù hay nhũ được huyền năng lượng dùng để phân
tương được phân thành các lớp phù mịn, để tháo bã, riêng huyền phù
riêng biệt tùy theo khối lượng riêng năng suất tổn thất trong có kích thước pha
của nó.Lớp khối lượng riêng lớn ở lớn. hộp giảm tốc rắn tương đối lớn.
sát thành rôto, lớp có khối lượng vi sai lớn, bã
riêng nhỏ ở phía trong. bị vụn nát,
- Ly tâm lắng gồm hai quá trình: nước trong
quá trình lắng pha rắn tiến hành còn lẫn nhiều
theo những quy luật của thủy động hạt rắn;
lực học; quá trình nén bã tiến hành - Máy làm
theo những qui luật cơ học. việc nặng nề,
gây ồn.
Máy ly tâm làm việc gián đoạn
V.3.2. Máy ly tâm kiểu treo
46
47

dụng
- Máy gồm có rôto ghép với đầu - Ổ trục và - Dù đã ngắt - Dùng để phân
dưới của trục quay. Khe hở giữa bộ phận điện, trục riêng huyền phù
các nan hoa chính là các lỗ tháo bã. truyền động quay vẫn còn mịn và trung
- Khi máy đang làm việc thì chóp không bị quay do quán bình, do đó nó
sẽ đậy kín đáy rôto. Khi tháo bã thì chất lỏng ăn tính rất lâu. thường được
dừng máy và nâng chóp lên, đồng mòn, việc - Tháo bã dùng trong các
thời dùng dao để cạo bã xuống dưới tháo bã bằng tay nặng nhà máy đường,
qua các lỗ giữa các nan hoa. tương đối nhọc, năng nhà máy hoá chất,
nhẹ nhàng. suất thấp thực phẩm v.v..
V.3.3. Máy ly tâm kiểu treo tháo bã tự động
47
48
- Loại máy này chỉ khác máy ly tâm treo bình thường là phần dưới có dạng hình nón với
góc nghiêng lớn hơn góc rơi tự nhiên của bã. Khi rôto dừng lại thì bã tự trượt xuống theo
thành nón và ra khỏi rôto.
V.3.4. Máy ly tâm tháo bã bằng dao

- Sau khi mở máy cho rôto quay - Tháo bã nhẹ - Lúc tháo bã - Thường dùng để
thì cho huyền phù vào rôtô theo nhàng. đều phải hãm ly tâm huyền phù
ống tiếp liệu (trên ống có lắp máy,do đó chứa các hạt rắn
một van đặc biệt). mất thời gian nhỏ, trung bình
- Sau khi huyền phù đã vào đủ và tiêu hao hoặc làm khô bã
lượng yêu cầu thì van đóng lại năng lượng lọc.
và xảy ra quá trình ly tâm. Lớp vô ích.
bã trong rôto ngày càng dày lên
và khi đảm bảo chiều dày quy
định thì xy lanh lực hạ pittông
xuống kéo theo dao cạo bã, cạo
thành lớp mỏng rơi xuống máng
hứng phía dưới.
Như vậy dao lấy bã ra một cách
gián đoạn và chuyển động xoay
của dao là nhờ chuyển động tịnh
tiến của pittông.
Máy ly tâm làm việc liên tục
V.3.5. Máy ly tâm nằm ngang tháo bã bằng pittông
48
49

dụng
- Cần đẩy nằm trong trục - Làm việc liên - Kết cấu phức tạp, - Loại máy ly tâm
rỗng, một đầu trục rỗng tục nên năng tiêu tốn năng lượng này dùng để ly
lắp chặt rôto, đầu kia lắp suất cao. không đều theo tâm huyền phù
bánh đai chuyển động. - So với máy ly thời gian, lưới lọc đặc (50% rắn pha
- Cần đẩy cùng quay với tâm tháo bằng chóng mòn do bị trở lên), kích
trục rỗng để phân phối dao thì có kết ma sát với pittông thước hạt khoảng
đều huyền phù, đồng thời cấu gọn, chắc đẩy bã. 0,04-0,12mm.
chuyển động tịnh tiến qua hơn, năng lượng - Tốn năng lượng - - Thường dùng để
lại 12- 16 lần/giờ để đẩy tiêu thụ trên một nước lọc và nước ly tâm các huyền
bã ra khỏi roto. đơn vị sản phẩm rửa bã tách riêng phù mà pha rắn ở
- Huyền phù liên tục được nhỏ hơn. không trộn lẫn với dạng tinh thể nhu
cho vào, còn nước trong - Hiệu quả phân nhau. (NH4)2SO4,
và bã liên tục được lấy ra ly cao - Nước lọc không NaCl, CaSO4,…
trong
- Tiêu hao năng
lượng lớn
- Lưới lọc dễ bị
Pittông bào mòn
V.3.6. Máy ly tâm tháo bã bằng lực ly tâm
49
50

Nguyên liệu liên tục chảy thành dòng vào - Thiết bị - Tiêu tốn - Dùng ly
trong rôto hình côn. Do tác dụng của lực ly làm việc liên nhiều năng tâm các loại
tâm, huyền phù di chuyển dọc theo lưới lọc tục. lượng. dung dịch
của roto. Chất lỏng được tách ra qua lỗ lưới - Hiệu suất - Kiểm tra huyền phù
của rôto, còn bã được rửa sạch và làm khô. làm việc và rửa lưới có kích
Thành phần lỏng đi vào bộ phận chứa hình cao. lọc thường thước hạt cỡ
vành khăn, phần bã rắn chuyển động lên - Năng suất xuyên. 0,04 – 0,15
trên văng ra khỏi rôto và được đưa vào lớn mm.
thùng chứa.
- Góc nghiêng của rôto lọc phải bảo đảm
cho huyền phù chuyển động lên phía trên,
dưới tác động của áp suất phần nguyên liệu
mới đưa vào. Lỗ của lưới lọc của roto lọc
hình côn dạng khe có chiều rộng khoảng
0,04-0,15mm. Vì thế mà sức cản của lưới
lọc rất lớn, tương đương với sức cản của bã
(có chiều dày khoảng vài milimet).
Máy ly tâm lắng

V.3.7. Máy phân ly siêu tốc loại đĩa
50
51

dụng
- Bộ phận chủ yếu của máy là rôto gồm - Mức độ - Cấu tạo và -Dùng để
các dĩa chồng lên nhau với một khoảng phân ly lắp ráp khó, phân li huyền
cách thích hợp. cao. nhất là với phù có hàm
- Nếu phân li nhũ tương trên các dĩa đều - Thể tích môi trường ăn lượng pha rắn
có khoan lỗ, ở dĩa giữa các lỗ phải nằm roto lớn. mòn. nhỏ hoặc
trên đường thông thẳng đứng, qua đó sản phân ly nhũ
phẩm ban đầu đi vào khe hở giữa các tương khó
dĩa. Khoảng cách giữa các dĩa 0,4- phân ly.
1,5mm. Dĩa trên được giữ nhờ các gân - Máy ly tâm
trên mặt ngoài của dĩa dưới. siêu tốc loại
- Ðộ nghiêng của dĩa nón cần đủ đảm dĩa dùng để
bảo để hạt vật liệu trượt xuống tự do tách bơ trong
(thường góc nửa đỉnh nón từ 30-500 ) sữa, tinh
- Máy có thể làm việc gián đoạn hoặc luyện dầu
liên tục. Máy làm việc gián đoạn trong thực vật và
trường hợp tháo bã bằng tay. Do dung lắng trong các
tích khoảng không gian của lớp bùn phân chất béo.
li không lớn nên máy ly tâm tháo bã
bằng tay sử dụng hiệu quả khi thành
phần hạt lơ lửng đến 0,05% thể tích.
V.3.8. Máy ly tâm lắng nằm ngang tháo bã bằng vít xoắn
51
52

điểm
- Quá trình lắng xảy ra trong khoảng - Phân ly - Lỗ chảy - Dùng để phân ly
không gian giữa hai rôto, bã bám vào được tràn càng huyền phù mịn có
mặt trong của rôto ngoài và được vít huyền gần trục nồng độ trung bình
tải đẩy về phía cửa tháo bã. Nước phù mịn. quay thì lớp và lớn.
trong đi về phía ngược lại, chảy qua - Năng nước càng - Trong công nghiệp
các cửa ở trên đáy rồi đi ra ngoài. suất lớn. sâu, chiều thực phẩm loại máy
Trong phần rôto không bị ngập dài lắng này dùng để tách
nước, bã vừa được đưa ra khỏi rôto càng dài, tinh bột ra khỏi nước
vừa được làm khô. lắng được quả, trong các ngành
- Lỗ chảy tràn càng gần trục quay thì các hạt có công nghiệp khác
lớp nước càng sâu, chiều dài lắng kích thước dùng để phân riêng
càng dài, lắng được các hạt có kích nhỏ. pha rắn và pha lỏng.
thước nhỏ.
V.3.9. Máy ly tâm siêu tốc loại ống
52
53

điểm dụng
- Ðường kính của roto vào khoảng - Tiết kiệm - Năng suất - Phân riêng
200 mm, tỉ lệ giữa chiều dài roto với thời gian, tiết chưa cao. các huyền phù
đường kính của nó khoảng 5-7. Nếu kiệm chi phí. và nhũ tương.
máy dùng để phân riêng huyền phù thì - Thiết bị gọn
đầu trên của roto (nắp roto) chỉ có một nhẹ, chiếm ít
lỗ để nước trong đi ra, còn bã được diện tích.
giữ lại trong thành roto và được tháo - Thao tác dễ
ra bằng tay. Nếu máy dùng phân riêng dàng, quá
nhũ tương thì ở nắp rôto có hai lỗ trình phân
thoát: lỗ gần trục để thoát pha nhẹ, lỗ riêng diễn ra
kia để thoát pha nặng. Nhũ tương đưa nhanh
vào rôto dưới áp suất 0,25-0,3 at qua
dĩa phân phối và đi ra khoảng không
gian giữa roto và các tấm chắn (được
gắn dọc theo chiều dài của roto, gồm
ba tấm cách nhau 1200 ).
- Khi phân ly nhũ tương cho pha nặng
và pha nhẹ không trộn lẫn nhau thì
dùng tấm tách sao cho bán kính lớp
phân chia phải nằm trong vành khăn
của tấm tách.
53
54
V.3.10. Máy ly tâm siêu tốc loại ngăn

Hình
dụng
- Máy gồm có roto lắp trên trục quay - Tốc độ quay - Chỉ dùng - Phân riêng
thẳng đứng. Phía trong của roto đặt nhanh phân riêng huyền phù có
các vách ngăn hình trụ đồng tâm. - Thời gian các huyền hàm lượng pha
- Huyền phù cho vào ống nhập liệu phân riêng phù mịn rắn ít, kích
lần lượt qua không gian giữa các ngắn (không phân thước pha rắn
ngăn trong roto. Dưới tác dụng của - Tiết kiệm riêng nhũ nhỏ, nhẹ.
lực ly tâm, pha rắn lắng ở các thành chi phí , thời tương). - Không dùng
trong của các ngăn và được tháo ra gian để phân li nhũ
ngoài khi dừng máy. tương.
- Nước trong được dẫn ra ngoài qua - Trong công
rãnh bố trí ở ngăn ngoài cùng nghiệp thực
phẩm, máy
phân li siêu tốc
loại ngăn
thường được
dùng làm trong
nước quả, làm
trong rượu,
bia, tách các
tạp chất trong
dầu thực vật,
trong xăng, sơn
và dầu bôi
trơn.
V.4. Phân riêng hệ lỏng - rắn (huyền phù) bằng phương pháp màng lọc
Vi lọc Siêu lọc Lọc màng Lọc màng thẩm

nano thấu ngược RO
Kích > 0.1 µm 0.1 - 0.01 µm 0.01 - 0.001 < 0.001 µm
thước µm
tạp
chất
Loại Tạp chất không Đại phân tử, Vi phân tử hợp Ions
tạp tan, nhũ tương Vi khuẩn, tế bào, chất hữu cơ
chất vi rút, proteins
Áp Lọc nước, nước ép Lọc dầu, nước ép Làm mềm Ứng dụng phổ biến
dụng trái cây, bia, rượu trái cây, rượu, nước, khử trong khử muối,
vang, sữa tươi, sơn, dược phẩm màu, loại bỏ khử mặn, khử
dược phẩm vô hoặc nước uống thuốc trừ sâu. khoáng để sản xuất
trùng. và nước thải cấp nước tinh khiết.
54
55
ba.
VI. THIẾT BỊ KHUẤY TRỘN
VI.1. Máy nhào có trục quay nằm ngang.

- Sản phẩm sau khi nhào được - Nguyên liệu - Nạp liệu khó - Nhào các loại thịt
qua cửa 4 nhờ cánh đảo đẩy ra được đào đều hay rau nghiền
ngoài. nhanh chóng nhuyễn với các phụ
- Các cánh đảo 5 thường là phẩm cần thiết.
tấm kim loại phẳng gắn trên - Dùng để trộn các
trục quay 6 theo những góc độ dạng nguyên liệu
khác nhau. khô (như bột, hạt,
- Máy làm việc gián đoạn, sau …)
mỗi thời gian nhất định cần
rửa máy, có thể mở nắp 7 một
cách dễ dàng nhờ các bu lông
8.
VI.2. Máy nhào có trục quay thẳng đứng.
55
56

điểm
- Nguyên liệu cho vào thùng - Năng suất - Thiết bị - Máy chuyên dùng
nhào cố định 1. Miệng thùng là lớn. khá cồng trộn các vật liệu khô,
nơi cho nguyên liệu vào và lấy - Thiết bị dễ kềnh, độ ẩm thấp.
ra. Cánh nhào 2 được gắn với vận hành. chiếm - Dùng nhiều trong
trục quay 3. Trục quay 3 quay nhiều diện các nhà máy sản xuất
được nhờ bánh răng hành tinh 4 tích. cá hộp, sữa hộp.
chạy quanh bánh răng cố định 5 - Thích hợp để nhào
nhờ trục quay chính 6. các loại bột đặc trong
- Cánh nhào chuyển động như hệ sản xuất bánh kẹo
hành tinh. Cánh nhào quay xung hoặc dịch sệt trong
quanh trục chính nhờ bộ dẫn sản xuất kem.
động bên ngoài, đồng thời cũng
được quay quanh trục 3 nhờ lực
liên kết của vật liệu với thùng và
với cánh. Toàn bộ máy được gắn
trên thân máy 7
VI.3. Các loại cánh khuấy
VI.3.1. Cánh khuấy mái chèo
56
57
+) Cấu tạo:
- Gồm hai cánh gắn vào trục quay trong thiết bị. Cánh này có thể nằm trong cùng mặt
phẳng với trục hoặc nghiêng so với phương ngang một góc α, làm cho chất lỏng
chuyển động dọc trục. Góc này thường bằng 30, 35, 600
+) Kích thước thường sử dụng:
dk = (0,5 – 0,7)D; h = (0,08 – 0,12)dk
Trong đó:
D – đường kính thiết bị khuấy
dk – đường kính cánh khuấy
h – chiều cao cánh khuấy
+) Phạm vi ứng dụng:

- Khuấy các hỗn hợp có độ nhớt trung bình, để hòa tan các vật thể rắn vào chất lỏng, để
xáo trộn những hạt rắn nhỏ trong chất lỏng với nồng độ không lớn.
57
58
VI.3.2. Cánh khuấy kiểu khung
+) Cấu tạo:
Bao gồm một số cánh ngang, dọc, và chéo kết cấu thành một khung cứng gắn vào trục,
quay trong thiết bị.
+)Kích thước của cơ cấu khuấy:
- Đường kính cánh khuấy: dk = (0,86 – 0,94)D, m
- Chiều cao khung: h = (0,6 – 0,8)H, m
- Bề rộng cánh khuấy: z = (0,04 – 0,06)dk, m
D – đường kính thiết bị khuấy, m
H – chiều cao thiết bị khuấy, m
+) Phạm vi ứng dụng:

Sử dụng cho các thiết bị có kích thước lớn, chất lỏng có độ nhớt động lực cao, đặc,
có nhiều cặn bẩn.
VI.3.3. Cánh khuấy kiểu mỏ neo
+) Cấu tạo:
58
59
- Cánh máy khuấy dạng mỏ neo là một dạng của bộ phận khuấy cánh có hình dạng phù
hợp với hình dạng của thùng chứa, thường là thùng chứa hình cầu.
- Cánh khuấy mỏ neo có nhiều dạng khác nhau tùy thuộc vào đặc điểm và tính chất của
chất lỏng trong thùng chứa nó. Thông thường chất lượng đúc cánh khuấy bằng gang.
- Để tránh ăn mòn kim loại trong môi trường hoạt tính, phần lớn chúng được phủ men sứ
hay chất phủ bảo vệ khác. Đôi khi người ta chế tạo cánh khuấy mỏ neo bằng gốm hay vật
liệu phân tử cao.
+) Ưu điểm: Có thể khuấy nhiều dạng chất lỏng có tính chất và đặc điểm khác nhau, có
độ bền cơ học cao.
+) Nhược điểm: Do thường dùng thùng chứa hình cầu nên khó bố trí trong phân xưởng.
Đòi hỏi những vật liệu có khả năng chịu được tác dụng cơ học và hóa học vì vậy giá
thành cao.
+) Phạm vi ứng dụng: Dùng để khuấy trộn những chất lỏng có độ nhớt vượt quá
1Ns/m2, nhiều cặn bẩn.
VI.3.4. Cánh khuấy kiểu chân vịt
+) Cấu tạo:
- Tạo ra dòng chảy hướng trục bao gồm cả chuyển động đi vào và đi ra khỏi cánh khuấy
đều song song với trục quay.
- Bộ phận khuấy chân vịt dùng để khuấy trộn chất lỏng có độ nhớt thấp (0,5- 2,0 Ns/m2).
- Tùy theo độ cao của tầng chất lỏng mà có thể có một hay nhiều tầng chân vịt, mỗi chân
vịt có thể có 2 hoặc 3 cánh, mỗi cánh quạt là một phần mặt xoắn vát nghiêng với bề mặt
nằm nghiêng một góc α có trị số thay đổi từ 0- 900 theo hướng trục quay đến mép cánh.
- Dạng cánh như thế đảm bảo tạo ra dòng chảy hướng trục rất lớn và rút ngắn được thời
gian khuấy trộn.
- Trường hợp nối hai tầng chân vịt người ta bố trí sao cho sức hút và đẩy của hai chân vịt
thực hiện theo một hướng tạo nên khả năng khuấy trộn mãnh liệt hoặc hai chân vịt hút
đẩy theo hai hướng ngược nhau để khuấy trộn nhanh chất lỏng.
59
60
+) Ưu điểm: Bộ phận khuấy chân vịt có thể tạo ra dòng chảy hướng trục lớn nên có thể
rút ngắn thời gian khuấy trộn
+) Nhược điểm: Đòi hỏi cánh khuấy có độ bền cơ học cao.
VI.3.5. Cánh khuấy tubin
- Cánh máy khuấy turbine khi hoạt động thường tạo ra dòng chảy lưỡng tâm nghĩa là
chuyển đường từ cách khuấy vào tâm. Để đảm bảo cho chất lỏng chảy hướng tâm cần tạo
ra lực ly tâm lớn hơn lực chảy vòng của chất lỏng. Độ lớn lực ly tâm phụ thuộc vào
đường kính cánh khuấy và số vòng quay của nó.
a. Loại guồng hở:
- Thường có số đôi cánh là 2, 3 và lớn hơn gắn vào đĩa tròn hoặc đĩa hình vành khăn kích
thước thường sử dụng:
S: dk: d1: l: h = 2 : 20 :15 : 5 : 2
- Đường kính guồng dk = (0,25 – 0,33)D; S độ nghiêng, l chiều dài cánh, h chiều cao
cánh
- Cánh có thể thẳng, cong, hoặc hình mũi tên.
+) Cấu tạo:
- Bộ phận khuấy turbine thường được cấu tạo bởi một hay nhiều tuabin quay trên trục
thẳng đứng. Mỗi máy khuấy trộn turbine thường có 4 đến 16 cánh. Tùy theo tính chất của
hỗn hợp lỏng (chủ yếu là độ nhớt) và mục đích khuấy trộn mà turbine ở dạng hở hay
dạng kín và cách turbine có thể thẳng, nghiêng hay cong.
- Loại máy khuấy turbine thẳng sẽ tạo dòng chảy tiếp tuyến và hướng tâm trong đó
chất lỏng được hút vào tâm và đẩy ra theo chu vi của cánh, loại này vừa có tác dụng trộn
vừa làm đồng nhất chất lỏng.
- Loại máy khuấy turbine cánh nghiêng sẽ tạo nên dòng chảy hướng tâm và hướng trục
sẽ làm tăng khả năng khuấy trộn và hòa tan vật rắn trong chất lỏng.
60
61
- Loại máy khuấy turbine cánh cong sẽ tạo ra dòng chảy tiếp tuyến và hướng tâm khi
khuấy trộn, mặt lõm của cánh hướng về phía chiều quay, nhờ đó đã giảm được hiện
tượng trượt tương đối của chất lỏng với cánh, đồng thời tạo điều kiện cho cánh quét chất
lỏng được tốt hơn. Loại turbine cánh cong kín dùng để quét chất lỏng có độ nhớt cao.
- Sử dụng cho chất lỏng có độ nhớt cao, sạch, ít rác bẩn. Tốc độ làm việc lớn từ 3 – 7 m/s
b. Loại guồng kín:
- Làm việc giống như bơm ly tâm. Chất lỏng hút vào tâm và văng ra theo phương bán
kính. Guồng có cấu tạo gồm hai đĩa được gắn bằng cánh cong.
- Để khuấy trộn chất lỏng có độ nhớt cao, sạch, ít cặn rác.
- Tốc độ làm việc từ 3 – 7 m/s.
- Kích thước sử dụng dk = (0,25 – 0,33)D
+) Ưu điểm, nhược điểm của cánh máy khuấy turbine
+ Ưu diểm:
- Bộ phận khuấy turbine tạo ra lực ly tâm lớn nên làm tăng khả năng va đập giữa nguyên
liệu và máy khuấy nên các thành phần của hỗn hợp dễ di chuyển vào nhau hơn.
- Trộn được chất lỏng có độ nhớt
+ Nhược điểm: Đòi hỏi động cơ có công suất lớn.
+) Phạm vi ứng dụng: khuấy trộn chất lỏng có độ nhớt cao tới 80Ns/m2.
V.3.6. Cánh khuấy kiểu đặc biệt
61
62
+) Cơ cấu kiểu băng xoắn nằm ngang hoặc thẳng đứng dùng khuấy môi trường có độ
nhớt cao và đặc.
+) Cơ cấu loại đĩa khuấy môi trường có độ nhớt nhỏ, loãng.
62

Báo Các Các Quá Trình Cơ Học

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Báo Các Các Quá Trình Cơ Học

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Báo Các Các Quá Trình Cơ Học

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1

ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI

BÁO CÁO GIỮA KỲ

Hà Nội , ngày 02 tháng 06 năm 2023

IV. THIẾT BỊ ĐỊNH HÌNH............................................................................................31

VI.2. Máy nhào có trục quay thẳng đứng.......................................................................54

I. THIẾT BỊ RỬA NGUYÊN LIỆU

Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược Phạm vi ứng dụng

I.2. Máy rửa thổi khí

Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược Phạm vi ứng

I.3 Máy rửa kiểu sàng lắc

Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược Phạm vi ứng

I.4. Máy rửa kiểu băng chuyền

Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược Phạm vi ứng

I.5. Máy rửa cánh đảo

Nguyên lý hoạt động Ưu điểm

rửa. chi phí. thường chỉ loại củ quả

I.6. Máy rửa kiểu vít tải

Nguyên lý hoạt động Ư N P

II. THIẾT BỊ PHÂN LOẠI

II.1. Sàng phẳng

Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược điểm Phạm vi ứng

trường hợp làm việc liên tục, sàng động của

II.2. Sàng ống quay

Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược điểm Phạm vi ứng

II.3. Ống phân loại

Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược điểm

II.4. Sàng phân loại thóc gạo

Nguyên lý làm việc Ưu Nhược

Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược Phạm vi ứng

Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược Phạm vi

Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược điểm Phạm vi ứng

Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược điểm Phạm vi ứng

III. THIẾT BỊ LÀM NHỎ

Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược điểm Phạm vi ứng dụng

III.1.2. Máy nghiền răng

Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược điểm Phạm vi ứng

Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược điểm Phạm vi ứng dụng

Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược Phạm vi

III.2. Máy xay

Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược điểm Phạm

Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược Phạm vi

III.3. Máy cắt thái

+) Các loại dao cắt:

III.3.1. Máy thái lát

Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược điểm Phạm vi ứng dụng

đó rơi xuống dưới theo cửa 3 ra hành và vệ

Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược điểm Phạm vi ứng dụng

III.3.3. Máy cắt có dao hình đĩa quay

Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược điểm Phạm vi ứng dụng

III.4. Máy chà

Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược điểm Phạm vi

III.5. Máy đồng hóa.

Máy đồng hóa 1 cấp

Nguyên lý hoạt động Ưu Nhược Phạm vi ứng dụng

lỏng đã thoát ra, áp suất sẽ giảm, lò xo đồ hộp

IV. THIẾT BỊ ĐỊNH HÌNH

Nguyên lý hoạt động Ưu điểm Nhược điểm Phạm vi ứng

IV.2. Máy ép trục vít