บทที่ 2 Basic Law of Circuits, วิชา 01205211. อ.

เสนีย์ ตังสถิ
้ ตย์

บทที่ 2 กฏพืน้ ฐานของวงจรไฟฟ้า (Basic Laws of Circuits)

ในวงจรไฟฟ้า นอกจากอุปกรณ์ไฟฟ้า (Source และ Load) จะมีสว่ นของวงจรที่สําคัญคือ

กิ่ง (Branch) คือ ส่วนของอุปกรณ์ในวงจร

ปม (Node) คือ จุดต่อของวงจร มีสองชนิด คือ จุดไข่ปลา หรื อ ปมที่เป็ นแถบ

วงรอบ (Loop) คือ เส้ นทางปิ ดที่ผา่ นอุปกรณ์ในวงจร มีทิศตามเข็มนาฬิกา

b = จํานวนกิ่ง, n = จํานวนปม, l = จะนวนวงรอบ โดย b = n+l-1

รู ปการเขียนป และวงรอบในวงจรไฟฟ้า
=4, n=3 และ l=2 ดังนัน
้ b=n+l-1
กฏของโอห์ ม (Ohm’s Law) หรื อ OL
ตัวต้ านทาน R จะมีความสัพนั ธ์คือ v=iR โดยทิศทางกระแสจะไหลเข้ าขัวบวกของแรงดั
้ น

กฏของเคอร์ ชอฟฟ์ (Kirchoff ‘s Law)

มีสองกฏคือ Kichoff ‘s Current Law) และ (Kirchoff’ ‘s Voltage Law) หรื อ KCL และ KVL

ที่ปมใด ๆ 𝑲𝑲𝑲𝑲𝑲𝑲: ∑ 𝒊𝒊 = 𝟎𝟎 ให้ กระแสไหลเข้ าเป็ นบวกและ ไหลออกเป็ นลบ

ที่วงรอบใด ๆ 𝑲𝑲𝑲𝑲𝑲𝑲: ∑ 𝒗𝒗 = 𝟎𝟎 ให้ เก็บเครื่ องหมายพร้ อมตัวแปรที่วงรอบผ่าน ใช้ วงรอบตามเข็มนาฬิกา

สูตรอื่น ๆ การแบ่งแรงดัน การแบ่งกระแส การแปลงเดลต้ าเป็ นวายหรื อวายเป็ นเดลต้ า ไม่คอ่ ยได้ ใช้ คํานวณ

ขัน้ ตอนการทําโจทย์
1. เขียน ปม หรื อวงรอบ และตัวแปรที่ R ในวงจรให้ เรี ยบร้ อย
2. เช้ คจํานวนตัวแปร และสมการ
3. เขียนสมการ
4. หาคําตอบ
บทที่ 2 Basic Law of Circuits, วิชา 01205211. อ.เสนีย์ ตังสถิ
้ ตย์

กติกา หมายเหตุ ข้ อห้ าม ที่ใช้ ร่วมกับ 4 ขัน้ ตอน

กติกา ได้ แก่ การเขียนเครื องหมายบวกละร่วมับทิศทางกระแส, ทิศตามเข็มของวงรอบ, ไฟลเข้ าเป็ นบวกไหลออกเป็ นลบ
R ใช้ เขียน OL, ปม ใช้ เขียน KCL, วงรอบใช้ เขียน KVL เป็ นต้ น

หมายเหตุ 1. บางจรจะมีวงรอบเปิ ด แต่ก็สามารถใช้ KVL ได้

2. ที่ R ในวงจน จะกําหนดตัวแปรแรงดันหรื อกะรแส โดยใช้ OL ประยุกต์

ข้ อห้ าม 1. ไม่เขียน KCL กับปมที่มีแหล่งกําเนิดแรงดันต่อยู่

2. ไม่เขียน KVL กับวงรอบที่มีแหล่งกําเนิดกระแสต่อยู่

3. ไม่เขียน KCL กับปมที่อยู่ด้านล่างของวงจร