‫کلتور او ادبیات‬

‫کلتور‪ ،‬کلچر‪ ،‬فرهنګ‪ ،‬ثقافت‬

 ‫افکار‪ ،‬عقاید‪ ،‬رسوم‪،‬‬ ‫کورونه‪ ،‬جامې‪ ،‬ګاڼې‪ ،‬د‬
‫عنعنات‪ ،‬تجربې‪ ،‬معلومات‪،‬‬
‫لوبو او خوراک وسایل‪ .‬یا‬
‫کږنې ‪ -‬انګېرنې‪ ،‬د ژوندانه‬
‫د ورځني ژوند ټول هغه‬
‫آداب‪ ،‬وېرې‪ ،‬ارمانونه او ټول‬
‫هغه څه چې د تاریخ په اوږدو‬ ‫ساده او ټکنالوژیک‬
‫کې د انسان د فکري او‬ ‫اسباب چې انسان په ژوند‬
‫روحاين ژوند زېږنده دي‪.‬‬
‫کې ترې ګټه اخيل‪.‬‬
 ‫ژبه‪ /‬ژبې‬ ‫دین او مذهب‬ ‫دودونه‪ ،‬رواجونه‬

‫ښکال خوښونه‬ ‫کلتور‬ ‫تحصیالت‬

‫اقتصادي‬ ‫مادي اسباب‬ ‫فنون او هرنونه‬

‫مناسبات‬
o

o






‫ادب یو ژبنۍ هرن دی او هره خربه‪ ،‬که د تاریخ‪ ،‬ټولنې‪ ،‬سیاست‪،‬‬
‫ساینس‪ ،‬مذهب او بل څه په اړه وي‪ ،‬خو چې ژبه یې اديب وي‪،‬‬
‫ادبیت او هرنیت ولري‪ ،‬په ادبیاتو کې راځي‪.‬‬
 ‫ژبنۍ هرن؛ یعنې څه؟‬
‫د اديب او معمويل ژبې توپري په یوه مثال کې‬

‫‪ :۱‬سیلۍ چلېږي‪.‬‬
‫‪ :۲‬سیلۍ د وږي لېوه غوندې انګوال کوي‪.‬‬
‫لومړۍ جمله مستقیمه یا خربي ژبه ده‪ ،‬چې اديب ارزښت نه لري‪ ،‬خو په دویمه‬
‫کې تشبیه ده‪ .‬سیلۍ له وږي لېوه رسه تشبیه شوې ده‪ .‬د دې تشبیه له برکته دا‬
‫جمله تصویري شوې ده‪ ،‬چې سړی یې تر لومړۍ هغې په اسانۍ حس کولی يش‪ .‬د‬
‫دغې تشبیه په لوښي کې پرسنیفېکشن «تشخیص» صنعت هم شته‪ .‬انګوال‪ ،‬سیلۍ ته‬
‫ساه ورکړې ده‪ .‬سیلۍ راته د ژوندي موجود غوندې ښکاري‪.‬‬
‫«ادب د عادي ژبې‪ ،‬غیر عادي کول دي‪».‬‬
 ‫دین پوهنه‬

‫سیاست‬ ‫ټولنپوهنه‬

‫ادبیات‬
‫ژورنالېزم‬ ‫ارواپوهنه‬

‫تاریخ‬
 ‫ادبیات‬

‫تحقیقي ادبیات‬ ‫تخلیقي ادبیات‬

‫‪ ‬ناول (رومان)‬
‫ادبپوهنه‬ ‫ژبپوهنه‬
‫‪ ‬یونلیک (سفرنامه)‬
‫‪ ‬نندارلیک (منایشنامه)‬
‫‪ ‬اديب تیوري‬ ‫‪ ‬غږ پوهنه (فونولوژي)‬ ‫‪ ‬لنډه کیسه (داستان کوتاه)‬
‫‪ ‬اديب تاریخ‬ ‫‪ ‬ګړپوهنه (مورفولوژي)‬ ‫‪ ‬اديب راپورتاژ (فیچر)‬
‫‪ ‬اديب کره کتنه (نقد اديب)‬ ‫‪ ‬لغت پوهنه (لکیسکالوژي)‬ ‫‪ ‬اديب ټوټه‬
‫‪ ‬سبک پېژندنه‬ ‫‪ ‬لهجه پوهنه‬ ‫‪ ‬طنز‬

‫‪ ‬منت پوهنه‬ ‫‪ ‬جمله پوهنه (نحو)‬ ‫‪ ‬ځان پېښې (آټوبیوګرايف)‬

‫‪ ‬اشتقاق پوهنه‬ ‫‪ ‬شعر‬
‫‪..... ‬‬
‫‪.... ‬‬ ‫‪... ‬‬
 ‫اديب کره کتنه‬

‫پرتلیزه کره کتنه‬ ‫تاریخي کره کتنه‬

‫ټولنپوهنیزه کره کتنه‬ ‫ترشیحي کره کتنه‬

‫ارواپوهنیزه کره کتنه‬ ‫فورمالیستي کره کتنه‬

‫ښکالییزه کره کتنه‬

‫له پاملرنې مو مننه‬
‫پوښتنې؟‬