HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I NĂM HỌC 2023 - 2024

MÔN NGỮ VĂN, LỚP 11

(Hướng dẫn chấm gồm 02 trang)
Mã đề 02
Phần Câu Nội dung Điểm
I ĐỌC HIỂU 6,0
1 A 0,5
2 C 0,5
3 C 0,5
4 A 0,5
5 B 0,5
6 C 0,5
7 D 0,5
8 Tóm tắt cốt truyện 1,0
- Bảo là đứa trẻ con nhà nghèo, đi ở cho nhà thằng Quyên.
- Bà chủ sai Bào bắt con chim vàng cho cậu chủ nhưng Bào không bắt được, bị đánh
đập, xỉa xói tàn nhẫn.
- Vì sợ bà chủ, Bào cố trèo cây bắt bằng được con chim vàng cho thằng Quyên nhưng
không may bị ngã. Thay vì thương xót thì bà chủ lại dửng dưng, vô cảm, không đoái
hoài đến Bào, chỉ tiếc con chim vàng bị chết.
9 Những suy nghĩ về bức tranh hiện thực xã hội được phản ánh trong đoạn trích 1,0
- Số phận đáng thương, cơ cực của những thân phận bé nhỏ trong xã hội cũ (trẻ con
trong phận đầy tớ): bị đánh đập, bị coi thường sinh mạng…
- Giai cấp thống trị (nhà chủ) mang bản chất tham lam, tàn ác, vô cảm.
10 - Học sinh thể hiện suy ngẫm của bản thân song phải hợp lí và có sức thuyết phục. 0,5
- Gợi ý:
Tinh thần đấu tranh với cái ác giúp cuộc sống con người trở nên tốt đẹp hơn; đẩy lùi,
loại trừ những điều tiêu cực, lan tỏa điều thiện, thúc đẩy xã hội phát triển,…
II VIẾT 4,0
a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận 0,5
Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn
đề
b. Xác định đúng yêu cầu của đề. 0,5
Những đặc điểm trong cách kể chuyện của Nguyễn Quang Sáng ở đoạn trích.
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm 2,0
HS có thể viết bài nhiều cách trên cơ sở kết hợp được lí lẽ và dẫn chứng để tạo tính chặt
chẽ, logic của mỗi luận điểm; đảm bảo các yêu cầu sau:
* Giới thiệu ngắn gọn về tác giả, đoạn trích và vấn đề nghị luận.
* Phân tích đặc điểm trong cách kể chuyện của Nguyễn Quang Sáng ở đoạn trích.
- Các phương diện trong cách kể chuyện của Nguyễn Quang Sáng:
+ Cốt truyện hấp dẫn: kể về quãng thời gian đi làm người ở của thằng Bào. Bào phải

1
chịu nhiều đau khổ tủi nhục bởi sự tàn ác, vô lương tâm của giai cấp thống trị.
+ Tình huống truyện éo le: sự kiện bà chủ yêu cầu thằng Bào phải trèo cây bắt cho
được con chim vàng để chiều ý con trai bà. Việc bắt con chim vàng vô cùng khó khăn
khiến Bào bị ngã cây. Bà chủ thương xót con chim vàng bị chết nhưng lại hoàn toàn
dửng dưng, lạnh lùng với những vết thương của Bào.
+ Xây dựng nhân vật: hai tuyến nhân vật
 Nhân vật Bào: tiêu biểu cho những phận người bé nhỏ có cảnh ngộ đáng
thương, bất hạnh; phẩm chất tốt đẹp (ngoan ngoãn, sáng dạ, nhanh nhẹn).
 Mẹ con thằng Bào: đại diện cho thế lực bóc lột tham lam, keo kiệt, tàn ác, coi
thường sinh mạng người khác,...
 Nghệ thuật khắc họa nhân vật: miêu tả hành động, lời nói, nội tâm…
+ Nghệ thuật trần thuật:
 Ngôi thứ ba, kết hợp điểm nhìn của người kể chuyện và nhân vật Bào.
 Ngôn ngữ bình dị, sinh động, có sự đan xen giữa lời nhân vật và lời của người
kể chuyện.
 Giọng điệu vừa cảm thông thương xót vừa bất bình, phẫn nộ.
+ Chi tiết đặc sắc (con chim vàng,…)
- Cách kể chuyện đặc sắc của Nguyễn Quang Sáng góp phần thể hiện chủ đề, tư tưởng,
nội dung đoạn trích: Tố cáo sự vô nhân đạo của xã hội kim tiền; xót thương cho những
thân phận khốn khổ bị hành hạ.
* Đánh giá:
- Đoạn trích nói riêng, tác phẩm Con chim vàng nói chung có giá trị hiện thực, giá trị
nhân đạo sâu sắc.
- Thể hiện tài năng viết truyện ngắn và tấm lòng thiết tha của Nguyễn Quang Sáng với
cuộc đời, con người.
d. Chính tả, ngữ pháp 0,5
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.
e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. 0,5
Tổng điểm 10,0