Professional Documents
Culture Documents
Kisisel Koruyucu Donanimlar
Kisisel Koruyucu Donanimlar
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
PROGRAMI
ISG 108 – ARAMA VE KURTARMA
BİLGİSİ
Öğr. Gör. Cihan YAYLACI
GİRİŞ
ISG 108 – ARAMA VE KURTARMA BİLGİSİ
Hafta-9
KİŞİSEL KORUYUCU
DONANIM KULLANIMI
Kişisel Koruyucu Donanımlar
Kişisel Koruyucu Donanımların Seçimi ve Kullanımı
Baş Koruyucuları
Kulak Koruyucuları
Göz ve Yüz Koruyucuları
Solunum Sistemi Koruyucuları
Gövde ve Karın Bölgesi Koruyucuları
El ve Kol Koruyucuları
Ayak ve Bacak Koruyucuları
Cilt Koruyucuları
Vücut Koruyucuları
KAYNAKLAR
3
KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR
KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM YÖNETMELİĞİ AMACI (26361) :
imalatı,
ithalatı,
dağıtımı,
piyasaya arzı,
hizmete sunumu ve denetimi ile üçüncü şahısların can ve mal güvenliğinin tehlikelere
karşı korunmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemek,
4
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda ve ilgili
yönetmelikler incelendiğinde risk kontrol tedbirlerinin ana hatları:
2 • İkame yöntemi
6
Kişisel Koruyucu
Mesleki risklerin
Donanım temini /
önlenmesi,
kullanım eğitimi,
Risk ve kaza
Sağlık ve
faktörlerinin
güvenliğin
minimuma
korunması,
indirilmesi,
7
KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLARIN KULLANIMINDA
ÇALIŞANLARIN SORUMLULUĞU
Kişisel koruyucu donanımları gerektiği şekilde ve devamlı
kullanmalı,
İşyerinde düzenlenen eğitimlere katılmalı,
Talimatlara uygun davranmalı,
Kişisel koruyucu donanımları uygun şekilde muhafaza etmeli,
Arızalı kişisel koruyucu donanımları işverene bildirmeli,
Kişisel koruyucu donanımları kullanmadan önce kontrol etmeli,
8
KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR NEDİR?
BAŞ KORUYUCULARI
KULAK KORUYUCULARI
EL VE KOL KORUYUCULARI
9
10
Güvenlik güçleri ve ordu
mensuplarının kullanımı
için tasarlanmış ve
üretilmiş miğfer, kalkan
benzeri koruyucu
donanımlar
11
Nefsi müdafaa
için üretilen
sprey, caydırıcı
silahlar
12
Olumsuz hava
koşullarında
kullanılan
mevsimlik giysi
ve ayakkabı
13
Bulaşık
eldivenleri
14
Uçak ya da deniz
araçlarında kişilerin
kurtarılması ve
korunması için imal
edilen sürekli
kullanılmayan
ekipmanlar
15
• Üretici yükümlülüklerini
yerine getirir,
• Uygunluk değerlendirme
işlemin tabidir,
• Temel sağlık ve güvenlik
gereklerini karşılar,
16
17
Kategori I: Düşük seviyedeki risklere karşı koruma
sağlayan basit yapıdaki KKD,
Kategori II: Kategori I – III dışında kalanlar,
Kategori III: Tasarımcı tarafından ani ortaya çıkacak
tehlikeler, kullanıcıların zamanında fark edemeyeceği
düşünülen sağlığa ciddi zarar verecek tehlikeler için
kullanılan karmaşık yapıdaki KKD,
18
19
20
21
Tam koruma sağlamalı,
22
23
https://itfaiye.izmir.bel.tr/CKYuklenen/iydem/Yayinlarimiz/K%C4%B0%C5%9E%C4%B0SEL%20KORUYUCU%20EK%C4%B0PMANLARI.compressed.pdf
• EN 469:2005 üretim standartı,
• Isı, alev, aşınma, sıvı sızması ve soğuğa karşı
vücudun ana koruma giysisi,
• Lif veya lif karışımları kullanılır !
24
https://itfaiye.izmir.bel.tr/CKYuklenen/iydem/Yayinlarimiz/K%C4%B0%C5%9E%C4%B0SEL%20KORUYUCU%20EK%C4%B0PMANLARI.compressed.pdf
Lifler:
• Kendiliğinden yüksek sıcaklığa dayanıklı lifler,
• Kimyasal işlem sonucu elde edilen zor tutuşur
lifler,
25
https://itfaiye.izmir.bel.tr/CKYuklenen/iydem/Yayinlarimiz/K%C4%B0%C5%9E%C4%B0SEL%20KORUYUCU%20EK%C4%B0PMANLARI.compressed.pdf
Kendiliğinden Yüksek Sıcaklığa Kimyasal İşlem Sonucu Elde Edilen
Dayanıklı Lifler Zor Tutuşur Lifler
26
https://itfaiye.izmir.bel.tr/CKYuklenen/iydem/Yayinlarimiz/K%C4%B0%C5%9E%C4%B0SEL%20KORUYUCU%20EK%C4%B0PMANLARI.compressed.pdf
Aramid Lif (Nomex kıyafet) Pamuklu kıyafet
27
https://itfaiye.izmir.bel.tr/CKYuklenen/iydem/Yayinlarimiz/K%C4%B0%C5%9E%C4%B0SEL%20KORUYUCU%20EK%C4%B0PMANLARI.compressed.pdf
Anti Statik
PBI veya Nomex Kevlar
Kumaş
28
https://itfaiye.izmir.bel.tr/CKYuklenen/iydem/Yayinlarimiz/K%C4%B0%C5%9E%C4%B0SEL%20KORUYUCU%20EK%C4%B0PMANLARI.compressed.pdf
Sıcaklık Dayanım Süresi
600 ℃ 3 – 5 saniye
450 ℃ 5 dakika
400 ℃ 1 saat
330 ℃ 24 saat
29
https://itfaiye.izmir.bel.tr/CKYuklenen/iydem/Yayinlarimiz/K%C4%B0%C5%9E%C4%B0SEL%20KORUYUCU%20EK%C4%B0PMANLARI.compressed.pdf
30
https://itfaiye.izmir.bel.tr/CKYuklenen/iydem/Yayinlarimiz/K%C4%B0%C5%9E%C4%B0SEL%20KORUYUCU%20EK%C4%B0PMANLARI.compressed.pdf
Pamuklu Kumaş Aramid Lifli Kumaş
31
https://itfaiye.izmir.bel.tr/CKYuklenen/iydem/Yayinlarimiz/K%C4%B0%C5%9E%C4%B0SEL%20KORUYUCU%20EK%C4%B0PMANLARI.compressed.pdf
Ceket fermuarı üst kısımdan sertçe
yukarı çekilmeli !
32
https://itfaiye.izmir.bel.tr/CKYuklenen/iydem/Yayinlarimiz/K%C4%B0%C5%9E%C4%B0SEL%20KORUYUCU%20EK%C4%B0PMANLARI.compressed.pdf
4 katmandan oluşur;
Dış Katman,
Nem Bariyeri,
Isı Bariyeri,
İç Astar,
33
https://itfaiye.izmir.bel.tr/CKYuklenen/iydem/Yayinlarimiz/K%C4%B0%C5%9E%C4%B0SEL%20KORUYUCU%20EK%C4%B0PMANLARI.compressed.pdf
VÜCUT KORUYUCU GİYSİLERİ
Kumaş Türü Korunma Özelliği
34
VÜCUT KORUYUCU GİYSİLERİ
Kumaş Türü Korunma Özelliği
35
Özel
Gelişmiş Temizlik,
Rutin Temizlik,
Temizlik,
36
https://itfaiye.izmir.bel.tr/CKYuklenen/iydem/Yayinlarimiz/K%C4%B0%C5%9E%C4%B0SEL%20KORUYUCU%20EK%C4%B0PMANLARI.compressed.pdf
Hasar görmüş kıyafetleri kullanılmamalı,
37
https://itfaiye.izmir.bel.tr/CKYuklenen/iydem/Yayinlarimiz/K%C4%B0%C5%9E%C4%B0SEL%20KORUYUCU%20EK%C4%B0PMANLARI.compressed.pdf
Yüksek gerilimle çalışan işçilerin
koruyucu giysilerinin özellikleri nasıl
olmalıdır?
38
• Güç tutuşur,
• Mukavim (dirençli),
• İletken koruma giysi,
39
• X ışını ile çalışanlar,
• Kanser tedavi merkezlerinde çalışanlar,
• İyonize radyasyona maruz kalanların
koruyucu giysilerinin özellikleri nasıl
olmalıdır?
40
Radyasyona karşı koruyucu giysiler
41
• Darbe, alev, kıvılcım ve sıvı
kimyasala karşı korur,
• EN 443:2008 üretim standartı,
Plastik Baretler:
44
BAŞ KORUYUCULARI
Baretler
Yalıtkan Baretler:
45
BAŞ KORUYUCULARI
Baretler
Aluminyum Baretler:
46
Baretlerin Kullanım Özellikleri:
Kullanılmadığı durumlarda
havadar bir yerde saklanmalı,
47
• Kimyasal,
• Yağ,
• Petrol türevleri kasktan
temizlenmeli,
48
• EN 659 üretim standartı,
• 4 katmana sahiptir:
Dış kumaş,
Nem bariyeri,
Isı bariyeri,
İç astar,
49
https://itfaiye.izmir.bel.tr/CKYuklenen/iydem/Yayinlarimiz/K%C4%B0%C5%9E%C4%B0SEL%20KORUYUCU%20EK%C4%B0PMANLARI.compressed.pdf
Sıyrılma, Kesilme Ve Darbelere
Karşı Korunma:
50
Kimyasal Zararlılardan Korunma
Kauçuk,
PVC,
Ateşe dayanıklı branda
Cam elyaflı,
Su geçirmez deri
51
Elektrik Tehlikelerine Karşı Korunma
52
AYAK VE BACAK KORUYUCULARI
(ÇİZME)
53
Çizmenin Özellikleri:
Kaymaz,
Elektrik geçirmemeli,
54
Parmak Koruyucu Ayakkabılar: Ayak parmaklarının korunması için
kullanılır.
57
https://itfaiye.izmir.bel.tr/CKYuklenen/iydem/Yayinlarimiz/K%C4%B0%C5%9E%C4%B0SEL%20KORUYUCU%20EK%C4%B0PMANLARI.compressed.pdf
Alüminize Elbisenin Özellikleri:
Çatlamaz ve kırılmaz,
58
59
SOLUNUM SİSTEMİ KORUYUCULARI
60
GAZ
DUMAN
ZEHİRLİ GAZLAR
Ahşap, Kâğıt ve Pamuk Yangınları
• Karbon monoksit CO
• Formaldehit CH2O
• Karbon monoksit CO
• Karbon monoksit CO
İpek Yangınları
• Amonyak NH3
• Karbon monoksit CO
Açık Devre,
Kapalı Devre,
66
https://itfaiye.izmir.bel.tr/CKYuklenen/iydem/Yayinlarimiz/K%C4%B0%C5%9E%C4%B0SEL%20KORUYUCU%20EK%C4%B0PMANLARI.compressed.pdf
Sırtlık,
Tüp,
Regülatör,
Tam Yüz Maskesi,
67
https://itfaiye.izmir.bel.tr/CKYuklenen/iydem/Yayinlarimiz/K%C4%B0%C5%9E%C4%B0SEL%20KORUYUCU%20EK%C4%B0PMANLARI.compressed.pdf
• Tüpün sırta
yerleşmesini sağlar,
• Sırt ve tüp arasında
teması engeller,
• Tüp ağırlığını
dengeler,
68
https://itfaiye.izmir.bel.tr/CKYuklenen/iydem/Yayinlarimiz/K%C4%B0%C5%9E%C4%B0SEL%20KORUYUCU%20EK%C4%B0PMANLARI.compressed.pdf
• Temiz havayı yüksek basınçta tutar, (300 bar)
• Çelik (dolu tüp:11,5 kg) ya da fiber kompozit (dolu tüp:
6-7 kg) yapıda,
• Fiber kompozit tercih edilir,
• Tüplerin test basıncı 450 bar,
• 5 yılda bir hidrostatik basınç testi,
69
https://itfaiye.izmir.bel.tr/CKYuklenen/iydem/Yayinlarimiz/K%C4%B0%C5%9E%C4%B0SEL%20KORUYUCU%20EK%C4%B0PMANLARI.compressed.pdf
• Tüp içerisindeki havayı solunabilir basınca indirir,
70
https://itfaiye.izmir.bel.tr/CKYuklenen/iydem/Yayinlarimiz/K%C4%B0%C5%9E%C4%B0SEL%20KORUYUCU%20EK%C4%B0PMANLARI.compressed.pdf
4 bölümden oluşur:
Dış Maske,
İç Maske,
Maske Camı,
Nefes Verme Ventili,
71
https://itfaiye.izmir.bel.tr/CKYuklenen/iydem/Yayinlarimiz/K%C4%B0%C5%9E%C4%B0SEL%20KORUYUCU%20EK%C4%B0PMANLARI.compressed.pdf
Hava Temizleyici Maskeler
Kimyasal Filtre
Toz Maskeleri
Tipi Maskeler
72
Mekanik Filtre Tipi Maskeler
73
Kimyasal Filtre Tipi Maskeler
Toz, duman, gaz ve toksik parçacıklara karşı kullanılır,
Toz Maskeleri
Selülozik elyaftan yapılmış maskeler,
74
Filtre Kutulu Gaz Maskeleri
Organik buhar,
Asit gazları ya da bunların farklı bileşimlerinden oluşan
zararlı gazlara karşı kullanılır,
Sürekli kullanılmaz,
75
GÖVDE VE KARIN BÖLGESİ KORUYUCULARI
Isıtmalı yelekler
Cankurtaran yelekleri
76
GÖVDE VE KARIN BÖLGESİ KORUYUCULARI
Delinme,
Kesilme,
Ergimiş metal sıçramaları,
için kullanılan
Koruyucu yelek,
Ceket,
Önlükler, Ergimiş Metal
Kimyasallara Karşı Önlük
sıçramalarına
Karşı Önlük
77
CİLT KORUYUCULARI
Koruyucu krem
Merhem
78
KULAK KORUYUCULARI:
Gürültü maruziyeti, en düşük maruziyet etkin değeri olan 80 dB (A)
aştığında,
79
KULAK KORUYUCULARI:
80
GÖZ VE YÜZ KORUYUCULARI
Gözlükler
El ve Yüz siperleri
81
Gözlükler
Uçuşan parçalar,
82
Baretli (Miğferli) siperler:
83
El ve Yüz Siperleri
El Siperleri:
Yüz Siperleri :
84
VÜCUT KORUYUCULARI
Frenleme ekipmanı
Paraşütçü kemeri
85
Kişisel Koruyucu Donanım
Giyme sırası Ne Olmalıdır ?
86
Kişisel Koruyucu Donanım
Giyme sırası Ne Olmalıdır ?
Önlük
87
Kişisel Koruyucu Donanım
Giyme sırası Ne Olmalıdır ?
Önlük Maske
88
Kişisel Koruyucu Donanım
Giyme sırası Ne Olmalıdır ?
89
Kişisel Koruyucu Donanım
Giyme sırası Ne Olmalıdır ?
90
Kişisel Koruyucu Donanım
Giyme sırası Ne Olmalıdır ?
91
Maske Takılırken
Nelere Dikkat Edilmelidir
Burnu, ağzı ve çeneyi tamamen içine almalı,
92
Maske Takılırken
Nelere Dikkat Edilmelidir
93
Gözlük ve Yüz Koruyucusu Kullanılırken
Nelere Dikkat Edilmeli
94
Eldiven
95
96
Dupont Kişisel Koruyucular Broşürü. İtfaiyeciler İçin Koruyucu Giysi,
Tempex Austrıa Broşürü.
ahmetsertkan.blogspot.com www.tekstilvemuhendis.org.tr
www.tekstilveteknik.com.tr www.fireproductsearch.com www.nfpa.org
www.fireengineering.com http://www.pbiproducts.com/
http://pbiprodu.nextmp.net/international/images/main/PDFS/PBI_Gold_
Matrix_Englis h.pdf. www.dupont.com www.ppe101.com
www.firerescue1.com http://carbomid.com.tr/tr/aramid-elyaf-ozellikleri/
http://www.kompozit.net/?urun-334-Aramid-Elyaf-Kevlar-Fiber.html
http://www.asilmarine.com/tr/sss/70-para-aramid-kevlar-nedir
https://tekstilmuhendisi.wordpress.com/tag/aramid/
https://www.riderdenim.com/icerik/teknik_ozellikler
https://tr.wikipedia.org/wiki/Kevlar http://kivancgroup.com
97
Yangınla Mücadelenin Temelleri, International Fire Service Training Association
(IFSTA), Türkçe basım, 2001. Essentials Of Fire Fighting and Fire Department
Operations, 6th Edition, International Fire Service Training Association (IFSTA),
2013.
E.Y.Bulgun, M.Yılmaz, "İtfaiye Elbiseleri Tasarımında Son Gelişmeler", Tekstil ve
Mühendis Dergisi.
E.Kalaycı, O.Avinç, A.Yavaş, "Polibenzimidazol (PBI) Lifleri", Tekstil ve Mühendis
Dergisi.
Prof.Dr. Işık TARAKÇIOĞLU, Ahmet ÇAY ve diğerleri, “Balistik Lifler (Bölüm 1)”,
Tekstil ve Konfeksiyon Dergisi, 2007.
Gizem KARAKAN, “Yüksek Performanslı Liflerin Balistik Amaçlı Kullanımı”, 2008.
M. Baran KALIN, Tekstil Yüzeylerinin Yanmaya Karşı Dirençlerinin Arttırılması,
Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş, 2008. Burak ÇELİKKANAT, Teknik Tekstiller,
Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2002. Structural & Wildlands Firefighting Apparel, PBI
Broşürü.
98