10

Edukasyon sa Pagpapakatao
Ikaapat na Markahan – Modyul 3:
Isyu sa Kawalan ng Paggalang sa
Dignidad at Sekswalidad
Ikatlong Linggo

NegOr_Q4_EsP10_Modyul3_v2
i
Edukasyon sa Pagpapakatao – Ikasampung Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikaapat na Markahan – Modyul 3: Isyu sa Kawalan ng Paggalang sa Dignidad at
Sekswalidad
Ikalawang Edisyon, 2021

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang
pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan.
Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang
bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay
ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot
sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-
aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga
orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang
paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim:

Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Irene Jane F. Zalun
Editor: Luz Marie S. Pantoja
Tagasuri: Amancio M. Gainsan Jr. Cita J. Bulangis
Tagaguhit:
Tagalapat: Luz Marie S. Pantoja
Tagapamahala: Senen Priscillo P. Paulin, CESO V Rosela R. Abiera
Fay C. Luarez, TM, Ed.D., Ph.D. Maricel S. Rasid
Nilita L. Ragay, Ed.D. Elmar L. Cabrera
Donre B. Mira, Ed.D.

Inilimbag sa Pilipinas ng

Department of Education –Region VII Schools Division of Negros Oriental

Office Address: Kagawasan, Ave., Daro, Dumaguete City, Negros Oriental Tel
#: (035) 225 2376 / 541 1117
E-mail Address: negros.oriental@deped.gov.ph

i
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:

Malugod na pagtanggap sa asignaturang Edukasyon sa Pagpapakatao 10 ng

Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul para sa araling Isyu sa Kawalan
ng Paggalang sa Dignidad at Sekswalidad

Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga

edukador mula sa pambuliko at pampribadong institusyon upang gabayan ka, ang
gurong tagapagdaloy upang matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang
itinakda ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili,
panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.
Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa mapatnubay at
malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan, bilis at oras.
Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral upang makamit ang mga
kasanayang pan-21 siglo habang isinasaalang-alang ang kanilang mga
pangangailangan at kalagayan.

Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang kahong

ito sa pinakakatawan ng modyul:

Mga Tala para sa Guro

Ito'y naglalaman ng mga paalala, panulong
o estratehiyang magagamit sa paggabay sa
mag-aaral.

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang mag-aaral

kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan at itala ang
pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling
pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at gabayan
ang mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa modyul.

ii
Para sa mag-aaral:

Malugod na pagtanggap sa Edukasyon sa Pagpapakatao 10 ng Alternative Delivery

Mode (ADM) Modyul ukol sa Isyu sa Kawalan ng Paggalang sa Dignidad at
Sekswalidad.

Ang kamay ay madalas gamiting simbolo ng kakayahan, aksyon at layunin. Sa

pamamagitan ng ating mga kamay tayo ay maaaring matuto, lumikha, at
magsakatuparan ng gawain. Ang kamay sa tulong-aral na ito ay sumisimbolo na
ikaw, bilang isang mag-aaral, ay may angking kakayahang matutuhan ang mga
kaugnay na kompetensi at kasanayan. Ang iyong pang-akademikong tagumpay ay
nakasalalay sa iyong sarili o sa iyong mga kamay.

Ang modyul na ito ay ginawabilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin

nitong matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan.
Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa
pagkatuto.

Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga

Alamin dapat mong matutuhan sa modyul.

Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung

Subukin ano na ang kaalaman mo sa aralin ng
modyul. Kung nakuha mo ang lahat ng
tamang sagot (100% ), maaari mong
laktawan ang bahaging ito ng modyul.

Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral

Balikan upang matulungan kang maiugnay ang
kasalukuyang aralin sa naunang leksyon.

Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay

Tuklasin ipakikilala sa iyo sa maraming paraan tulad
ng isang kuwento, awitin, tula, pambukas na
suliranin, gawain o isang sitwasyon.

Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling

Suriin pagtalakay sa aralin. Layunin nitong
matulungan kang maunawaan ang bagong
konsepto at mga kasanayan.

Binubuo ito ng mga gawaing para sa

Pagyamanin malayang pagsasanay upang mapagtibay
ang iyong pang-unawa at mga kasanayan sa
paksa. Maaari mong iwasto ang mga sagot
mo sa pagsasanay gamit ang susi sa
pagwawasto sa huling bahagi ng modyul.

iii
 Naglalaman ito ng mga katanungan o
Isaisip pupunan ang patlang ng pangungusap o
talata upang maproseso kung anong
natutuhan mo mula sa aralin.

Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong

Isagawa sa iyo upang maisalin ang bagong kaalaman
o kasanayan sa tunay na sitwasyon o
realidad ng buhay.
Ito ay gawain na naglalayong matasa o
Tayahin masukat ang antas ng pagkatuto sa
pagkamit ng natutuhang kompetensi.
Karagdagang Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong
Gawain panibagong gawain upang pagyamanin ang
iyong kaalaman o kasanayan sa natutuhang
aralin.
Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa lahat
Susi sa Pagwawasto ng mga gawain sa modyul.

Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:

Ito ang talaan ng lahat ng pinagkuhanan sa

Sanggunian
paglikha o paglinang ng modyul na ito.

Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:

1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng
anumang marka o sulat ang anumang bahagi ng modyul. Gumamit ng
hiwalay na papel sa pagsagot sa mga pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang
gawaing napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga
gawain at sa pagwawasto ng mga kasagutan.
5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang
pagsasanay.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos
nang sagutin lahat ng pagsasanay.
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na
ito, huwag mag-aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy.
Maaari ka rin humingi ng tulong sa iyong mga magulang, sa nakatatanda
mong kapatid o sino man sa iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda
sa iyo. Laging itanim sa iyong isipang hindi ka nag-iisa.

iv
Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng
makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa
kaugnay na mga kompetensi. Kaya mo ito!

v
Isyu sa Kawalan ng Paggalang sa Dignidad at Sekswalidad

Alamin

MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO:

1. Natutukoy ang mga isyung kaugnay sa kawalan ng paggalang sa dignidad
at sekswalidad. EsP10PI-IVa-13.1
2.Nasusuri ang mga isyung kaugnay sa kawalan ng paggalang sa dignidad
at sekswalidad. EsP10PI-IVa-13. 2

Mga Layunin

Sa modyul na ito, inaasahang maipamamalas mo ang sumusunod na kaalaman, kakayahan, at pag-

unawa:

1. Natutukoy ang mga isyung kaugnay sa kawalan ng paggalang sa dignidad at

sekwalidad.
2. Nasusuri ang mga isyung kaugnay sa kawalan ng paggalang sa dignidad at
sekswalidad.
3. Nakagagawa ng isang organizer sa mga isyu ng sekswalidad.
4. Nakapaglalahad ng damdamin sa apat na isyu sa kawalan ng paggalang sa
sekswalidad at dignidad.

1 NegOr_Q4_EsP10_Modyul3_v2
3
 Balikan

Bilang kamanlikha ng Diyos, ipinagkaloob Niya sa atin ang pamamahala sa lahat ng

nandito sa mundo– ito’y ingatan at pangalagaan. Tayo ay nakatira sa iisang mundo at bawat
kilos na ating ginagawa ay may epekto sa kapwa-tao at sa ating kapaligiran hindi lamang sa
kasakukuyan kundi pati na rin sa darating na panahon at sa mga susunod na henerasyon.
Samakatwid, wala tayo kung wala ang kalikasan.

Tuklasin

Panuto: Hanapin sa kahon ang mga salitang hinihingi sa bawat numero. Bilugan ang
mga salita. Gawin sa kuwaderno.

C Y B E R S E X O A K M N K
H O T M A M A Y G I W O L A
I U W A P A M P A D Y L L S
L T A T E R A O U S I L P A
D U G R R T E L U I I O E L
A B U T M E N T O P S I D E
B A B O R T I O N Y I J O S
U N R R O T J Y Y Y U K P A
S T A S S A K E N Y G M H F
E O R O S V E N U S G E I V
P O R N O G R A P I Y A L X
T P R E M A R I T A L S E X

1. Pagtingin o pagbabasa ng malalaswang panoorin at babasahin.

2. Pagbibigay ng panandaliang-aliw kapalit ang pera.
3. Mga taong nahuhumaling sa maliliit na bata.
4. Paglalaglag sa fetus mula sa sinapupunan ng isang ina.
5. Pagtatalik na ginagawa na walang basbas ng Diyos.
6. Pakikipagtalalik sa pamamagitan ng internet.
7. Sakit na maaaring makuha sa pakikipagtalik sa taong nagbebenta ng aliw.
8. Salitang Ingles ng panggagahasa.
9. Isang manunulsol o tagapangalakal ng patutot o prostitute.
10. Pag-iisang dibdib ng babae at lalaki. Basbas ng Diyos.

NegOr_Q4_EsP10_Modyul3_v2
4
 Suriin

Cybersex den, Timbog!!! Casa, ni-raid ng otoridad!!!

Katulong, pinagsamantalahan!!!
Lalaking sabog, nanghipo ng menor de edad!

Marahil ay narinig nyo na sa radyo at telebisyon ang mga balitang iyan. Ngayon ay ating
alamin ang mga isyu tungkol sa sekswalidad na nakakaapekto sa dignidad ng tao.
Una, ang pakikipagtalik na walang kasal o pre-marital sex. Maraming mga
kabataan ang nasasangkot sa isyung ito lalo na sa panahon ngayon. Isa ito sa dahilan ng maagang
pagbubuntis (teenage pregnancy). Maaari ding humantong sa ideya ng abortion ang mga
kababaihang sangkot dito dahil sa unwanted pregnancy. Nariyan din ang pornograpiya
na nanggagaling sa salitang Greyego na porne at graphos.
*porne-taong nagbebenta ng panandaliang-aliw
*graphos-pagsusulat o larawan

Sa pagsulpot ng mga makabagong gadgets ay nagiging madaling makita ang mga

malalaswang mga panoorin o babasahin. Ang mga ito ay nakapupukaw ng sekswal na
damdamin. Sa palagiang panonood at pagbabasa nito ay maaaring mag- iba ang isip ng tao at
magiging kakaiba ang kanyang mga ikikilos. Ang pinakamalala ay iyong panggagahasa.
Taliwas ito sa kaisipang ang katawan ng tao ay sagrado. Tandaan natin na ang damdaming
sekswal ay ibinigay ng Diyos. Ito ay maganda at para sa mabuti.

Hindi lahat ng nakahubad ay nag-uudyok ng pagnanasa, gaya na lamang ng mga guhit,

painting, iskultura at iba pa. Nasa tao ang kapangyarihang magbigay ng pananaw, kung siya
ba ay mahuhumaling at tumugon sa tawag ng makamundong damdamin o magbigay ng
respeto sa kanyang mga nakikita. Gaya ng nabanggit sa itaas, ang sekswal na damdamin ay
ipinagkaloob ng Diyos. Gamitin sa mabuting paraan.

Ang pagpilit ng mga hindi kanais-nais na sekswal na aksyon ng isang tao sa iba o
sexual abuse. Maaaring ito ay paghawak o paglaro sa maseselang bahagi ng katawan.
Karamihan sa mga nabibiktima ay kabataan. May hinipuan, pinahuhubad, o kaya’y
pinapanood ng malalaswang panoorin. May mga tinatawag ding pedophile o yung mga
taong ang gusto ay mga maliliit na bata. May iba namang sitwasyon, kung saan ginagawa
nila sa iba kung ano ang kanilang naranasan. Marami rin ang napabalitang mga kabataang
inaaabuso ng kanilang sariling kapamilya.

Ang pagbebenta ng aliw kapalit ang pera o prostitusyon.Maaaring babae o lalaki, ngunit
karamihan sa napapasok sa ganitong gawain ay mga kababaihan. May iba’t ibang dahilan
kung bakit napapasok sa ganitong gawin. Maaaring kahirapan, hindi nakapag-aral, at
maaaring ang pagiging walang muwang. Mayroon ding mga nakakagulantang na balita
patungkol sa ganitong gawain, kung saan ay mismong mga

5 NegOr_Q4_EsP10_Modyul3_v2
kapamilya nila ang natutulak sa kanila para gawin ito. Tama bang gawing hanapbuhay ang
pagpapagamit sa katawan?

Bugaw- ang tagapangalakal sa prostitute o mga nagbebenta ng aliw.

Ang mga sekswal na faculdad o kakayahan ng tao may dalawang layunin: Ito ay ang magkaroon ng
anak (procreative) at mapag-isa (unitive).

Pagyamanin

Sagutin ang sumusunod. Ilagay sa kalahating papel.

1. Ano iyong reaksyon sa mga sumusunod:

a. OFW na pinagsamantalahan ng amo
b. Batang ginamit para sa cyber porn.
2. Sa tingin mo, ano kaya ang buhay nila pagkatapos ng pangyayaring iyon?
3. Paano ka makatutulong sa ganitong mga pangyayari?

Isaisip

Napag-alaman ko na .

Napagtanto ko na

Ang aking gagawin ay

6 NegOr_Q4_EsP10_Modyul3_v2
 Isagawa
Panuto: Tukuyin kung sa anong isyu ang mga ito nabibilang at ilagay ang
inyong sagot sa kahon na makikita sa huli. Gawin sa 1 buong papel. (2pts. sa
bawat pagtukoy; 3pts. sa bawat komento)
Sitwasyon A
Si Miaka ay isang fresh graduate ng
college, Matalino, at maganda.
Nagpunta siya sa isang kompanya para
mag-apply. Nandoon ang isang lalaking
tagatanggap ng application. Sinabi nya
kay Miaka na magbalik sa opisina nila
ng alas 10 ng gabi dahil pagkabukas
umano’y matatanggap na siya agad.
Nagbalik si Miaka sa nasabing
kompanya.
Nagulat siya nang makita nyang walang
ibang tao dito. Lumapit ang lalaki at
ibinulong kay Miaka na matatanggap
agad siya kapag pumayag siya sa gusto
nito.
Sitwasyon C
May mga taong magagara ang
pananamit na umakyat sa bundok kung
saan nakatira ang pamilya ni Susan.
Kahit nasa bundok ay nakapag-aral si
Susan, hanggang grade 6 nga lang.
Nagpunta sa bahay nila ang mga iyon.
Hinikayat nila ang magulang ni Susan
na papuntahin sa malaking ciudad ang
dalaga para maghanap-buhay bilang
assistant ng mga artista.
Pumayag ang magulang. Dumating sila
sa ciudad. Pinapasok si Susan sa isang
bahay na may mga babaeng magaganda.
Iyon pala ay mga babaeng nagbebenta
ng sarili para magkapera.
7 NegOr_Q4_EsP10_Modyul3_v2
Sitwasyon B
Si Tama ay batang lalaking mahilig
magcomputer. May nag-chat na hindi
nya kakilala. Sa simula ay nagpakilala
nang maayos ang tao. Ito nama’y
sinagot ni Tama nang maayos. Naging
kampante sila sa pag cha-chat. Habang
lumilipas ang mga araw ay naging
agresibo ang tao at hiniling nyang
ipakita ni Tama ang kanyang paa
hanggang hita papunta sa maseselang
bahagi ng kanyang katawan. Lingid sa
kaalaman ni Tama na sini-save ng
lalaki ang kanyang larawan at
ibinibenta ang mga ito.
Sitwasyon D
Si Lea at Noel ay parehong nasa ika-
10 baitang. Nanligaw si Noel kay Lea.
Sinagot naman ito ng dalaga. Lumipas
ang 3 buwan at parang nababagot na si
Noel sa kanilang relasyon. Tinanong
ni Lea si Noel kung ano ang
nangyayari, at sumagot ito na wala
daw excitement ang kanilang
relasyon. Kung gusto daw ni Lea ng
matatag na relasyon ay patunayan ito.
Ayaw ni Lea na magkatampuhan sila.
Alam ni Lea na pagagalitan siya ng
kanyang mga magulang sa magiging
desisyon. Sumama si Lea kay Noel at
sila’y nagtanan.
 Sitwasyon Komento sa Pangyayari

Sitwasyon A=
Sitwasyon B=
Sitwasyon C=
Sitwasyon D=

8 NegOr_Q4_EsP10_Modyul3_v2
 Karagdagang
Gawain

Panuto: Isulat ang mga isyu ng sekswalidad sa loob ng kahon. Ilagay ang inyong
pahayag sa bawat isyu kung bakit ito nakaaapekto sa dignidad ng tao. Gawin ito sa
kuwaderno.

Nilalaman-------------------10 pts
Organisasyon-----------------5 pts
Dating sa mambabasa------5pts
Kabuuan---------------------20 pts

1. 3.

Isyu ng
Sekswalidad
2.
4.

9 NegOr_Q4_EsP10_Modyul3_v2