Ch-¬ng 3

Quy tr×nh c«ng nghÖ gia c«ng sau in

3.1. Quy tr×nh chung cña qu¸ tr×nh gia c«ng sau in
3.1.1. ChuÈn bÞ s¶n xuÊt, kiÓm tra chÊt l-îng tê in
a. ChuÈn bÞ s¶n xuÊt: Tr-íc khi ®i vµo s¶n xuÊt ta cÇn lµm mét sè c«ng
t¸c chuÈn bÞ nh- sau.
- Xem sæ giao ca, nhËn phiÕu s¶n xuÊt. Xem phiÕu s¶n xuÊt mÉu ®Ó biÕt
®-îc kÝch th-íc vµ yªu cÇu kü thuËt cña tõng lo¹i s¶n phÈm tõ ®ã x¸c ®Þnh quy
tr×nh c«ng nghÖ gia c«ng ®èi víi mçi s¶n phÈm.
- Sö dông trang thiÕt bÞ an toµn lao ®éng, kh«ng hót thuèc l¸ ë n¬i lµm
viÖc.
- KiÓm tra m¸y, tra dÇu mì cho m¸y. NÕu thiÕt bÞ nµo kh«ng ®¶m b¶o
chÊt l-îng ph¶i thay thÕ tr¸nh sai háng trong qua tr×nh s¶n xuÊt.
- Nhanh chãng ®i nhËn tµi liÖu vÒ ®Ó b¾t ®Çu s¶n xuÊt.
b. KiÓm tra chÊt l-îng tê in: Tê in cÇn ®-îc kiÓm tra ®Ó lo¹i bá nh÷ng tê
kh«ng ®ñ tiªu chuÈn kü thuËt, tr¸nh sai háng, l·ng phÝ nguyªn liÖu thêi gian gia
c«ng sau in. Tê in ph¶i ®¹t nh÷ng tiªu chuÈn sau:
- C¸c dÊu trªn tê in: dÊu tay kª ph¶i ®Òu trong c¶ sè l-îng in. KiÓm tra
xem dÊu gÊp, dÊu pha c¾t, dÊu g¸y, dÊu néi dung cña tõng tay s¸ch cã ®Çy ®ñ
kh«ng.
- In ph¶i ®ñ vµ ®Òu mùc trong tõng tê in vµ c¶ sè l-îng in. In nÒn, ch÷,
h×nh ¶nh kh«ng ®Ó ®øt nÐt vµ h»n sang mÆt sau. Kh«ng ®Ó bÕt mùc, lÊm l-ng,
mùc ph¶i kh« v.v.
- NÕu cã in h×nh ¶nh, ch÷, ®-êng kÎ nèi tõ trang nµy sang trang kia th×
sau khi gÊp, xÐn h×nh ¶nh, ch÷, ®-êng kÎ nèi ph¶i trïng khíp nhau vµ th¼ng
hµng.
- C¸c kho¶ng tr¾ng gi÷a c¸c b¸t ch÷ vµ ®Çu, ch©n, bông s¸ch ph¶i ®Òu
nhau ®Ó khi gia c«ng s¸ch ®-îc c©n ®èi.
- Tê in nhiÒu mµu th× c¸c mÇu ph¶i trïng khíp nhau.
- Sè l-îng tê in ph¶i ®ñ, ®óng víi sè l-¬ng jghi trong phiÕu s¶n xuÊt.
- Yªu cÇu sau khi kiÓm tra xong kh«ng ®Ó sãt tê in háng, xÕp tê in ®¹t
tiªu chuÈn lªn bµn giÊy c¹nh cã dÊu tay kª ®Ó cïng mét chiÒu, kh«ng ®Ó lÉn tµi
liÖu kh¸c.
3.1.2. Gia c«ng ®Þnh h×nh c¸c b¸n s¶n phÈm

15
 Gia c«ng ®Þnh h×nh c¸c b¸n s¶n phÈm tøc lµ tõ tê in hay tê gÊp ta pha c¾t
vµ gÊp t¹o thµnh tay s¸ch, mçi mét tay s¸ch riªng lÎ ®-îc gäi lµ b¸n s¶n phÈm,
®èi víi s¶n phÈm lµ c¸c lo¹i bao b× th× mçi tê in còng ®-îc gäi lµ mét b¸n s¶n
phÈm.
a. Pha c¾t tê in
 Tê in sau khi in ®-îc dç b»ng hai c¹nh chuÈn råi ®em ®i pha c¾t, tuú
vµo tõng ®Æc ®iÓm cña tê in cÇn pha c¾t mµ ta quyÕt ®Þnh pha c¾t tê in ®ã lµm
bao nhiªu phÇn.
− Tê in trë kh¸c cã mét dÊu chÊm g¸y ë gi÷a trang nhá nhÊt vµ trang lín
nhÊt th× dç xong mang gÊp kh«ng ph¶i pha c¾t.
− Tê in trë nã sau khi dç cÇn pha c¾t thµnh c¸c tê gÊp:
+ Tê in mçi mÆt ®Òu cã mét dÊu chÊm g¸y ë gi÷a trang nhá nhÊt vµ
trang lín nhÊt pha c¾t mét nh¸t ®-îc hai tê gÊp.
+ Tê in mçi mÆt cã hai dÊu chÊm g¸y ë gi÷a trang nhá nhÊt vµ trang lín
nhÊt pha c¾t 2 nh¸t ®-îc 4 tê gÊp .v.v.
C«ng thøc tÝnh sè tê gÊp trong tê in:
2T
tg =
tr
− tg lµ sè tê gÊp cÇn pha c¾t
− T lµ sè trang cña mét mÆt tê in
− tr sè trang trong mét tay s¸ch
 Pha c¾t ®èi víi tõng lo¹i s¶n phÈm
− Pha c¾t bao b×, tem nh·n hµng ho¸: §Æc ®iÓm cña s¶n phÈm trªn lµ in
ghÐp trªn cïng mét tê in nhiÒu mµu, xung quanh cã khung, viÒn nÒn, bo tr¾ng.
Khi pha c¾t kh«ng ®Ó háng, s¶n phÈm, sai khu«n khæ c¸c khung nÒn, bo tr¾ng
ph¶i c¸ch ®Òu. Pha c¾t ®óng khæ, ®óng mÉu vµ yªu cÇu vÒ kü thuËt cña tõng lo¹i.
− Pha c¾t b×a s¸ch: B×a khíp víi ruét, kh«ng bÞ thõa, lÖch b×a so víi ruét
s¸ch. Ch÷ tÝt, ch÷ tr×nh bµy trªn b×a 1 vµ ch÷ g¸y c©n ®èi gi÷a ®Çu vµ ch©n, g¸y
vµ bông.
§èi víi b×a cho s¸ch kh«ng kh©u: tay kª b×a, khæ b×a ph¶i ®Òu vµ b»ng
nhau trong c¶ sè l-îng. B×a c¾t ph¶i b»ng ruét hoÆc dµi h¬n 12 mm, ®Ó vµo b×a
keo hå kh«ng trµn ra ngoµi dÝnh vµo m¸y.
− Pha c¾t tê in t¹p chÝ, ruét s¸ch ph¶i theo dÊu chÊm g¸y trªn tê in.
b. GÊp tê in vµ tê gÊp

16
 − Tê in hay tê gÊp ®-îc gÊp theo thø tù, tõ sè trang nhá nhÊt ®Õn sè trang
lín nhÊt t¹o thµnh tay s¸ch.
− Sè trang trong mçi tay s¸ch phô thuéc vµo sè ®-êng gÊp cßn gäi lµ sè
v¹ch gÊp.
+ GÊp 1 v¹ch ®-îc tay s¸ch 4 trang, ¸p dông ®Ó gÊp phô b¶n, tê gÊp tê
lång, b×a v.v.
+ GÊp 2 v¹ch ®-îc 8 trang, ¸p dông ®Ó gÊp b¸o, tay s¸ch giÊy cã ®Þnh
l-îng cao, tay s¸ch in trªn m¸y võa vµ nhá v.v.
+ GÊp 3 v¹ch ®-îc tay s¸ch 16 trang, ¸p dông gÊp s¸ch, giÊy cã ®Þnh
l-îng tõ 60 g/m2 trë xuèng, gÊp t¹p chÝ, truyÖn tranh, s¸ch khoa häc kü thuËt,
v¨n häc v.v.
+ GÊp 4 v¹ch ®-îc 32 trang.
Qu¸ tr×nh gÊp sÏ ®Þnh h×nh t¹o thµnh c¸c b¸n s¶n phÈm, sau khi gÊp xong
c¸c tay s¸ch sÏ ®-îc tËp hîp Ðp bã ®Ó tiÕp tôc ®-îc gia c«ng c¸c c«ng ®o¹n tiÕp
theo.
3.1.3. TËp hîp, l¾p ghÐp b¸n thµnh phÈm vµ gia c«ng ®Þnh h×nh Ên phÈm.
Quy tr×nh chung nµy gåm c¸c c«ng ®o¹n sau nh- b¾t lång tay s¸ch, liªn
kÕt c¸c b¸n s¶n phÈm (kh©u thÐp, kh©u chØ, kh«ng kh©u), vµo b×a, xÐn ba mÆt.
a. B¾t tay s¸ch: TËp hîp nh÷ng b¸n s¶n phÈm theo thø tù sè trang, sè tay
tõ 1 ®Õn tay cuèi cïng ®-îc mét ruét s¶n phÈm cã néi dung nh- s¶n phÈm mÉu
lµ b¾t nh÷ng s¶n phÈm. Tuú vµo kiÓu liªn kÕt c¸c b¸n s¶n phÈm mµ chóng ta
chän c¸ch b¾t c¸c b¸n s¶n phÈm nh- sau:
- B¾t cho kh©u lång nghÜa lµ lång ruét víi b×a. Tay 1 lång vµo gi÷a b×a,
tay 2 lång vµo gi÷a tay1, tay 3 lång vµo gi-az tay 2 v.v. , mang kh©u gäi lµ kh©u
lång. ¸p dông ®Ó b¾t cho kh©u t¹p chÝ, th«ng b¸o, tranh truyÖn Ýt trang, v.v.
- B¾t cho kh©u kÑp, kh©u chØ vµ kh«ng kh©u: ®Ó tay 2 d-íi tay 1, tay 3
d-íi tay 2, tay 4 d-íi tay 3 ®-îc ruét s¸ch chuyÓn kh©u kÑp, kh©u chØ, v.v. ¸p
dông cho s¸ch: gi¸o khoa, khoa häc, kü thuËt, v¨n häc nghÖ thuËt, tõ ®iÓn, kinh
®iÓn, tuyÓn tËp,v¨n kiÖn v.v.
- B¾t tay s¸ch cã thÓ b¾t b»ng tay hoÆc b¾t b»ng m¸y.
b. Liªn kÕt c¸c b¸n s¶n phÈm: cã rÊt nhiÒu kiÓu liªn kÕt c¸c b¸n s¶n
phÈm, ®ã lµ kh©u thÐp, kh©u chØ, kh«ng kh©u, kh©u kÑp, kh©u lång. Víi mçi lo¹i
s¶n phÈm ta cã mét kiÓu liªn kÕt kh¸c nhau, vÝ dô nh- t¹p chÝ th× kh©u lång b»ng
thÐp, s¸ch gi¸o khoa th× kh©u chØ hoÆc kh«ng kh©u. Môc ®Ých lµ ®Ó cho c¸c b¸n
s¶n phÈm liªn kÕt chÆt víi nhau.
17
 c. Vµo b×a, xÐn ba mÆt
- C¸c b¸n s¶n phÈm sau khi ®-îc liªn kÕt chÆt víi nhau sÏ ®-îc vµo b×a.
Cã hai c¸ch vµo b×a lµ vµo b×a b»ng keo hå nãng vµ vµo b×a b»ng keo hå nguéi.
Quy t¾c vµo b×a chung lµ chµ máng keo lªn g¸y ruét s¸ch sau ®ã g¾n b×a
vµo g¸y råi Ðp chÆt, c¸ch lµm nµy ®èi víi vµo b×a b»ng keo hå nãng vµ b»ng
m¸y. HoÆc lµ chµ keo lªn g¸y b×a sau ®ã ®Æt g¸y ruét s¸ch lªn råi miÕt, c¸ch nµy
dïng cho vµo b×a b»ng tay b»ng keo hå nguéi.
- S¶n phÈm sau khi ®-îc vµo b×a sÏ ®-îc ®em ®i xÐn ba mÆt. Quy tr×nh
chung cña m¸y xÐn ba mÆt lµ:
+ C«ng nh©n dç ®Òu tËp s¶n phÈm ®Æt lªn bµn c¾t, s¸t vµo 2 tay kª ®Çu vµ
bông, bÊm nót cho m¸y ho¹t ®éng.
+ L-íi b¶o hiÓm h¹ xuèng ®¶m b¶o an toµn cho ng-êi c«ng nh©n.
+ Bµn Ðp h¹ xuèng Ðp chÆt tËp b¸n s¶n phÈm lªn bµn c¾t.
+ §Çu tiªn m¸y xÐn ®Çu vµ ch©n tËp b¸n s¶n phÈm, sau ®ã l-ìi dao thø
ba h¹ xuèng xÐn bông.
+ Cuèi cïng sau khi c¾t l-ìi dao va bµn Ðp trë vÒ vÞ trÝ cò, d©y vËn
chuyÓn ®-a s¶n phÈm hoµn chØnh ra ngoµi.
3.1.4. KiÓm tra chÊt l-îng
S¶n phÈm ®-îc kiÓm tra ë tõng c«ng ®o¹n trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ
®-îc kiÓm tra lÇn cuèi tr-íc khi ®ãng gãi giao cho kh¸ch hµng. Môc ®Ých kiÓm
tra s¶n phÈm lÇn cuèi lµ ®Ó kh«ng bÞ sãt s¶n phÈm sai háng. Yªu cÇu kü thuËt
cña s¶n phÈm hoµn chØnh:
- S¶n phÈm ®-îc kiÓm tra ë tõng c«ng ®o¹n vµ ph¶i ®¹t tiªu chuÈn.
- S¶n phÈm ®óng khæ quy ®Þnh.
- MÐp b×a vµ ruét trïng khíp nhau, c¸c c¹nh ®èi song song vµ hai c¹nh
kÒ t¹o gãc 900.
- G¸y kh«ng bÞ dÝnh keo hå, kh«ng bÞ vì n¸t, nh¨n, phång, rép. S¶n
phÈm kh«ng cã vÕt x-íc bÈn.
- Ch÷, h×nh ¶nh, khung nÒn v.v. tr×nh bµy trªn b×a vµ g¸y ph¶i c©n ®èi
hµi hoµ.
3.1.5. §ãng gãi thµnh phÈm
Quy ®Þnh chung:
- Quy tr×nh vÒ viÖc ®ãng gãi s¸ch b¸o t¹p chÝ v¨n ho¸ phÈm bao b× b»ng
thñ c«ng.
- S¶n phÈm cña kh¸ch hµng ph¶i ®-îc ®ãng gãi cÈn thËn.

18
 - Sè l-îng gãi ph¶i thèng nhÊt vµ cã etyket râ rµng.
- Gãi kÝn, gãi hë, hay gãi theo kiÓu nµo ph¶i ghi râ rµng trong hîp ®ång
gi÷a nhµ in víi kh¸ch hµng.
Yªu cÇu kü thuËt ®èi víi vËt liÖu dïng ®Ó ®ãng gãi:
- D©y gãi ph¶i lµ lo¹i tèt, cã chiÒu dµi thÝch hîp víi chång s¶n phÈm.
- GiÊy gãi dïng giÊy b×nh th-êng, kÝch th-íc thÝch hîp c¸ch gãi.
- Nh·n d¸n lªn gãi s¶n phÈm cã kÝch th-íc 70x120 mm, néi dung ghi:
Tªn nhµ in, tªn Ên phÈm, sè l-îng Ên phÈm, tªn ng-êi gãi.
- Hå d¸n nh·n ph¶i ®¶m b¶o nh·n ®-îc dÝnh ch¾c.
3.2. ThiÕt lËp quy tr×nh gia c«ng sau in
3.2.1. Quy tr×nh gia c«ng sau in cña tõng nhãm s¶n phÈm.
a. Nhãm s¶n phÈm lµ bao b×, tem nh·n hµng ho¸.
Tïy vµo tõng lo¹i nh·n hµng vµ bao b× mµ ta chän quy tr×nh c«ng nghÖ gia
c«ng sau in. Nh×n chung ®èi víi nhãm s¶n phÈm nµy quy tr×nh gia c«ng bao gåm
mét sè c«ng ®o¹n nh-: nhËn tê in, ®Õm dç tê in, c¸n phñ mµng máng, pha c¾t, bÕ
hép ®èi víi bao b× lµ b×a cat-t«ng, bÊm r¨ng c-a, v.v.
b. Nhãm s¶n phÈm lµ s¸ch vµ v¨n ho¸ phÈm.
KiÓm tra ®Õm tê in

Dç vµ c¾t tê in

GÊp tê in thµnh tay s¸ch

B¾t lång c¸c tay s¸ch

KiÓm tra so¹n ruét s¸ch

Kh©u s¸ch

Kh©u thÐp Kh©u chØ Kh«ng kh©u

Kh©u lång Kh©u kÑp Vµo b×a Keo hå G¾n chØ

s¸ch nãng nhiÖt

XÐn 3 mÆt
mÆt 19
 3.2.2. ¶nh h-ëng cña c¸c yÕu tè vµ th«ng sè kü thuËt ®Õn viÖc thiÕt lËp
quy tr×nh gia c«ng sau in cña mét s¶n phÈm cô thÓ.
Mét sè yÕu tè vµ th«ng sè kü thuËt sau:
- TÝnh chÊt cña s¶n phÈm ®ã: ph¶i xem s¶n phÈm cô thÓ ®ã thuéc nhãm
s¶n phÈm nµo thuéc nhãm s¶n phÈm s¸ch hay nhãm s¶n phÈm bao b× nh·n hµng,
tõ ®ã ta sÏ thiÕt lËp quy tr×nh gia c«ng.
- Market cña kh¸ch hµng, c¸c yªu cÇu vÒ khu«n khæ, kü thuËt, chÊt
l-îng trong hîp ®ång ký gi÷a nhµ in víi kh¸ch hµng.
- M¸y mãc thiÕt bÞ: ta ph¶i thiÕt lËp quy tr×nh gia c«ng phô thuéc vµo
t×nh tr¹ng thiÕt bÞ mµ chóng ta cã. NÕu m¸y mãc kh«ng ®ñ hay kh«ng ®¶m b¶o
kü thuËt sÏ lµm s¶n phÈm sai háng nhiÒu vµ n¨ng suÊt thÊp. Lóc ®ã chóng ta
kh«ng thÓ gia c«ng nh÷ng s¶n phÈm phøc t¹p chÊt l-îng cao.
- Nguyªn vËt liÖu: ph¶i phï hîp víi yªu cÇu cña s¶n phÈm cô thÓ. ViÖc
thiÕt lËp quy tr×nh gia c«ng sau in sÏ ph¶i dùa vµo c¸c th«ng sè kü thuËt cña
nguyªn vËt liÖu, dùa vµo sè l-îng cña nguyªn vËt liÖu cã ®ñ ®Ó s¶n xuÊt kh«ng,
chÊt l-îng cña nguyªn vËt liÖu. YÕu tè ¶nh h-ëng kh«ng lín.
- Tr×nh ®é tay nghÒ cña ng-êi c«ng nh©n: yÕu tè nµy cã ¶nh h-ëng nhiÒu
®Õn viÖc thiÕt lËp quy tr×nh. NÕu tr×nh ®é ng-êi c«ng nh©n kh«ng ®¸p øng ®-îc
th× ta còng kh«ng thÓ thiÕt lËp quy tr×nh gia c«ng ®-îc.
3.2.3. ThiÕt lËp quy tr×nh gia c«ng sau in cña mét s¶n phÈm cô thÓ
Quy tr×nh gia c«ng sau in cña mét s¶n phÈm lµ t¹p chÝ:

KiÓm Pha GÊp B¾t

tra c¾t tê tê in lång Kh©u XÐn
®Õm in thµnh c¸c thÐp ba
tê in nÕu cã tay tay mÆt
s¸ch s¸ch

20