Kimyo 2019-Yil: Davlat Test Markazi

Jahongir Husanov DIAMOND_KIMYO KANALI @JAHONGIRKIMYO TEL: +998 91 169 99 69
DAVLAT TEST MARKAZI
KIMYO
2019–yil
TEST TOPSHIRIQLARI TO'PLAMI
DAVR PRESS NMU

Toshkent – 2019
1
UDK 54(079,1)
KBK 24,1v6
Tuzuvchilar:
Davlat test markazi
K–42 Kimyo. 2019–yil. Test topshiriqlari to‘plami. [Matn]: amaliy qo‘llanma /

Davlat test markazi. – Toshkent: Davr Press, 2019. – 128 bet.
ISBN 978–9943–6079–5–8 UDK 54(079,1)

KBK 24,1v6
To‘plamdan O‘zbekiston Respublikasi oliy ta’lim muassasalari bakalavriatiga 2019–

2020–o‘quv yili uchun kirish test sinovlarida foydalanilgan test topshiriqlari o‘rin olgan. To‘plam
o‘qituvchilar, oliy ta’lim muassasalariga kirish uchun tayyorgarlik ko‘rayotgan abituriyentlar va
keng jamoatchilik uchun mo‘ljallangan.
To‘plamdagi test topshiriqlarini ko‘paytirish va tarqatish qat’iy taqiqlanadi.

Test topshiriqlari mazmuni bo‘yicha takliflar va fikr–mulohazalaringizni test@dtm.uz
elektron manziliga yuborishingizni so‘raymiz.
ISBN 978–9943–6079–5–8
© Davlat test markazi, 2019.

© Davr Press NMU, 2019.
2
KIRISH
To‘plamdan O‘zbekiston Respublikasi oliy ta’lim muassasalari bakalavriatiga 2019–

2020–o‘quv yili uchun kirish test sinovlarida foydalanilgan test topshiriqlari o‘rin olgan. Test
topshiriqlari mazkur fan bo'yicha umumiy o‘r ta m aktab hamda akademik litsey va kasb–hunar
kollejlari o‘quv dasturlarida keltirilgan mavzular doirasida shakllantirilgan. To‘plam
o‘qituvchilar, oliy ta’lim muassasalariga kirish uchun tayyorgarlik ko‘rayotgan abituriyentlar va
keng jamoatchilik uchun mo‘ljallangan.
Shuningdek, to‘plamda testologiya sohasida ko‘p yillardan beri faoliyat yuritayotgan fan
mutaxassislari tomonidan fan mavzularini o'zlashtirish, test topshiriqlarini yechish bo‘yicha
maslahat va tavsiyalar berilgan.
To‘plamning o‘ziga xos xususiyatlaridan yana biri shundaki, kelgusida abituriyent fan
mavzularini qay darajada o‘zlashtira olganligini tekshirishga imkon beruvchi onlayn xizmat
ko‘rsatish tizimini ishga tushirish rejalashtirilgan. Tizimdan foydalanishda to‘plamga ilova
qilingan javoblar varaqalari yordam beradi. Xizmat ko‘rsatish tizimidan foydalanish tartibi
haqida batafsil ma’lumotni Davlat test markazining http://dtm.uz rasmiy saytidan olish mumkin.
Abituriyentlarning o‘zlashtirgan bilimlarini tekshirib borishlaridagi faolliklari keng
amoatchilik bilan Davlat test markazi o4rtasidagi muloqotni rivojlantiradi va bu o‘z navbatida
test topshiriqlari bazasi hamda test sinovlari jarayonlarini takomillashtirishga xizmat qiladi.
Barcha abituriyentlarga omad tilagan holda, ushbu to‘plam fan bo'yicha bilimlarni
yanada chuqurroq o‘zlashtirish uchun xizmat qilishiga umid qilib qolamiz.
Davlat test markazi
3
ABITURIYENTLARGA MASLAHAT
Abituriyentlar bilan suhbat jarayonida aksariyat hollarda «Bilib turib shoshildim»

yoki «Bilib turib boshqasini belgilab qo‘ydim, hayajonlanib qoldim» va shu kabi fikrlarni
eshitamiz. Ana shunday xatoga yo‘l qo‘ymaslik uchun quyidagilar tavsiya etiladi:
1. Tasavvur qiling, test jarayonlari boshlandi, test topshiriqlarini bajarish uchun
belgilangan joyga o'tirdingiz.
2. Shoshilmang, avvalo, test topshiriqlarini bajarishda nimalarga ahamiyat berish
kerakligi haqidagi ma’lumotlarni diqqat bilan tinglang.
3. Test topshiriqlari kitobidagi savollarni diqqat bilan o‘qib chiqing. Siz, eng avvalo,
savolning mohiyatini tushunib oling, buning uchun savolni shoshilmasdan o‘qib chiqing.
4. Sizga savol va uning javobi osondek ko‘rinsa ham, belgilashga shoshilmang, barcha
javob variantlarini o‘qib chiqing va yana bir tahlil qilib oling, ishonch hosil qilganingizdan
so'nggina belgilang.
5. Agar sizga biror test topshirigl qiyinchilik tug‘dirsa, ortiqcha vaqt sarflamang, yaxshisi,
shu savol raqamini belgilab qo'ying, barcha savol–topshiriqlarni bajarib bo‘lganingizdan keyin
shu savolni yana qayta ko‘rib chiqing.
6. Siz savollar kitobidagi barcha test topshiriqlarini xuddi shu tarzda o'qing va belgilab
chiqing.
7. Savollar kitobidagi barcha test topshiriqlarini bajarib bo‘lgandan so'ng, javoblar
varag‘mi oling va diqqat bilan bo‘yab chiqing.
8. Har bir test topshirig‘ini bajarish uchun ketadigan vaqtni to‘g‘ri taqsimlab chiqing.
9. Test topshiriqlarini bajarish uchun vaqtingiz yetarli ekanligiga va ortiqcha hayajonga
asos yo‘qligiga o‘zingizda ishonch hosil qiling.
Yuqoridagi tavsiyalarga rioya etsangiz, bu, albatta, yaxshi natijalarga erishishingizga
yordam beradi.
Siz qaysi javob varianti asosida test topshirig‘ini bajargan bo‘lar edingiz?
A) savolni darhol olib o‘qiyman, albatta, tanish bo'lgan javob variantini belgilab
chiqaman
B) savolga emas, javob variantlariga qarayman va keyin savolni o‘qiyman
C) savolni o‘qib chiqishga shoshilmayman, o‘zim to‘g‘ri deb tanlagan javob variantini
belgilayman
D) savolni aniq tushunib olaman, barcha javoblar variantini o'qib chiqaman va
to‘g‘riligiga ishonch hosil qilgan javobni belgilayman
4
KIMYO FANIDAN ABITURIYENTLARGA TAVSIYALAR
Ushbu to‘plamdan Davlat ta’lim standartlari asosida kimyo fanining umumiy, anorganik va organik
kimyo bo‘limlari bo‘yicha tuzilgan, 2019–yilda test sinovlarida foydalanilgan test topshiriqlari o‘rin olgan. Bu
test topshiriqlarini to‘plam sifatida chop etishdan maqsad – abituriyentlarning kimyo fanidan test sinovlariga
tayyorlanishlariga, topshiriqlarni yechib ko‘rish yo‘li bilan fan materiallarini o‘zlashtirish darajasini
tekshirishlariga yordam ko‘rsatishdir. Bu esa kelgusida yangi bilimlarni yaxshiroq o‘zlashtirishlariga zamin
tayyorlaydi.
Kimyo fanidan turli xildagi test topshiriqlarini yechish bilan muttasil shug‘ullanish test sinovlariga
tayyorlanishda katta ahamiyat kasb etadi. Topshiriqni muvaffaqiyatli bajarishda asosan keng hajmdagi nazariy
ma’lumotlarga ega boyish, kerakli mavzuni anglab yetish ham da olgan bilimlarni qo‘llay olish talab etiladi.
Har bir topshiriq shartini tahlil qila olish, ya’ni kalit soczlarni topish, qanday savolga javob berish kerakligini
aniqlash, javob uchun qaysi nazariy material asos bo‘lib xizmat qilishini tushunish muhimdir.
Ko‘pgina topshiriqlarni bajarishda kimyoviy formula va reaksiya tenglamalarini yozish kerak bo‘ladi
(garchi bu topshiriq shartida berilmagan bo‘lsa ham) . Bu esa topshiriq to‘g‘ri bajarilishining kafolatidir.
Kimyo fanidan test topshiriqlari bazasini shakllantirishda turli grafik, jadval, murakkab moddalarning
strukturaviy formulasi, o‘zgarishlar sxemasi keltirilgan topshiriqlardan foydalanilgan. Quyida misol tariqasida
ana shunday testlardan ayrimlarining tahlilini keltiramiz.
I. 2X2(g) + 3Y2(g) → 2X2Y3(g) reaksiya tenglamasi bo‘yicha moddalar konsentratsiyalari
turlicha olinib, 2 xil tajriba o'tkazildi. Quyidagi jadvaldan foydalanib 2 –reaksiva tezligini
aniqlang.
№ c(X2) , mol/l c(Y2) , mol/l v, mol/l (l⦁s)
1. 0,5 0,2 8 ⦁ 10–3
2. 0,2 0,1 v2 = ?
А) 4 ⦁ 10 –3
B) 3,2 ⦁ 10 –5
С) 1,6 ⦁ 10 –4
D) 2,4 ⦁ 10–3
Ushbu testning to ‘g‘ri javobini topish uchun jadvalda keltirilgan ma’lumotlarni tahlil
qilish zarur.
Jadvalda boshlang‘ich moddalar konsentratsiyalarining va reaksiya tezligining qiymatlari
keltirilgan. Reaksiya tezligining moddalar konsentratsiyasiga bog‘liqligi ta’sir etuvchi massalar
qonunini aks ettirishini abituriyent bilishi lozim. Berilgan 2X2(g) + 3Y2(g) → 2X2Y3(g) reaksiya
uchun ta’sir etuvchi massalar qonuni bo‘yicha v = k ⦁ c2X2 ⦁ c3Y2 bo’ladi.
Birinchi va ikkinchi tajribalarda aynan bitta reaksiya haqida so‘z boryapti, demak,
tezlik konstantasi bir xil qiymatga ega. Birinchi reaksiya ko‘rsatkichlari asosida tezlik
konstantasini topamiz:
5
Tezlik konstantasi k ning qiymatini bilgan holda ikkinchi tajriba uchun reaksiya tezligini
aniqlaymiz:
v = 4 ⦁ (0,2) 2 ⦁ (0,1) 3 = 1,6 ⦁ 10–4.
Bundan ko‘rinadiki, testning to‘g‘ri javobi C) 1,6 ⦁ 10–4.
II. Vyurs reaksiyasi bo‘yicha 1 moldan olingan metil va etilxloridlar aralashmasiga mo‘l
miqdordagi natriy metali ta’sir ettirilganda, 13,2 g propan olingan bo‘lsa, necha litr (n.sh.)
etan hosil bo‘lgan?
A) 8,96 B) 7,84 C) 15,68 D) 6,72
Agar Vyurs reaksiyasi bo‘yicha boshlang‘ich moddalardan 1 moldan olingan bo‘lsa,

ularning umumiy miqdori 2 molni tashkil etadi.
Ma’lumki, Vyurs reaksiyasida hosil bo‘lgan uglevodorodlar miqdori boshlang‘ich

galogenalkanlar miqdoridan 2 marta kam bo‘ladi.
2RCl + 2Na → R – R + 2NaCl.

2 mol 1 mol
Demak, reaksiya natijasida 1 mol alkanlar hosil bo‘lgan.

Berilgan m asalada metilxlorid va etilxlorid aralashm asidan quyidagi mahsulotlar hosil
bo‘ladi: C2H6, С4H10, С3H8.
Masala shartidan propanning mol miqdorini aniqlaymiz:
Bundan etan va butanning umumiy miqdori v = 1 – 0,3 = 0,7 mol ekanligi kelib chiqadi.
Metilxlorid va etilxlorid teng miqdorda (1 moldan) olinganligini inobatga olib,
quyidagilarni aniqlaymiz:
Demak, to‘g‘ri javob B) 7,84.

Test topshirig‘ini yechish istagi va o‘z kuchiga bo'lgan ishonch, qat’iy mehnat bilan
birgalikda, shubhasiz muvaffaqiyat olib keladi. Sizga omad!
6
KIMYONING ASOSIY TUSHUNCHALARI VA QONUNLARI
1. (SrOH) x(P2O7) y ning bitta molekulasi tarkibiga qancha atom kiradi?

A) 18 B) 21 C) 12 D) 15
2. Qaysi molekula tarkibidagi elementlar sonining atomlar soniga nisbati 1:3 ga teng?
A) AlPO4 B) Fe(NO3) 2 C) CaHPO3 D) CuSO4
3. MeC2O4 ning bitta molekulasi massasi 33,2⦁10–26 kg ni tashkil etadi. Metallni aniqlang. 1u = 1,66⦁10–27 kg.
A) Cd B) Cr С) Сu D) Ca
4. Bariy gidroksid va mo‘l miqdordagi nitrat kislota ta’sirlashuvidan olingan tuz molekulasi tarkibidagi atomlar
sonini aniqlang.
A) 5 B) 7 C) 9 D) 4
5.Suyultirilgan fosfat kislota qaysi moddalar bilan almashinish reaksiyasiga kirishadi?

a) Ca(OH) 2; b) Li2O c) NaCl d) NH3.
А) а, с В) a, b C) b, с D) b, d
6. X moddaning kaliy gidroksid bilan ta’sirlashuvi natijasi... = NH3 + H2O + KJ ko‘rinishga ega. X ning molar
massasini (g/mol) hisoblang.
A) 145 B) 106 C) 142 D) 96
7. Agar noma’lum metall kislorod bilan faqat Me2O3 tarkibli oksid hosil qilsa, quyidagi qaysi formula to‘g‘ri
yozilgan? 1) Me(HSO4) 2 2) MePO4; 3) MeSO4 4) Ме(H2РO4) 3
A) 1, 4 B) 1, 3 C) 2, 3 D) 2, 4
8. Qaysi oksid bariy gidroksidning suvli eritmasi bilan ta’sirlashib, BaXO4 tarkibli birikma hosil qiladi?
A) N2O3 B) SO3 С) P2O5 D) SO2
9. Qaysi atomlarning massalari 1,66⦁10–23 g ga farq qiladi? 1u = 1,66⦁10–24 g.

A) He, N B) Ar, K C) Ne, Ca D) Mn, Fe
10. Qaysi birikma(lar) da fosfor III valentli hisoblanadi? 1) PCl5; 2) PCl3; 3) P4; 4) P2O5.
A) 2, 3 B) faqat 1 C) 1, 4 D) faqat 2
11. Nitrit kislotaning nisbiy molekular massasini hisoblang.

A) 47 B) 98 C) 63 D) 82
12. Ideal gazlarning molar hajmiga quyidagi qaysi faktorlar ta’sir etmaydi?
1) bosim; 2) temperatura; 3) gaz molekulasining massasi; 4) gaz molekulasining o‘lchami.
A) 3, 4 B) 2, 3 C) 1, 4 D) 1, 2
13. Bir xil massada olingan qaysi gazlarning hajmi (n.sh.) o‘zaro teng bo‘ladi?
1) CO2 2) SO2 3) N2 4) N2O 5) Ar 6) Ne.
A) 2, 5 B) 3, 6 С) 1, 2 D) 1, 4
7
14. Quyidagi ma’lumotlarning qaysilarida xlor oddiy modda tarzida ifodalangan?

1) Xlorning uchta elektron pog‘onasi mavjud; 2) xlor yashil tusli, bo‘g‘uvchi gaz;
3) fosgenning 71,7 % ini xlor tashkil etadi; 4) temirning xlorda yonishidan FeCl3 hosil bo‘ladi;
5) xlorning geliyga nisbatan zichligi 17,75 ga teng;
6) tabiatda xlorning ikkita (35Cl va 37Cl) barqaror izotopi mavjud.
A) 1, 3 В) 1, 3, 6 C) 2, 4, 5, 6 D) 2, 4, 5
15. Berilgan aralashmalardan qaysi birini filtrlash usuli orqali ajratish mumkin?
A) osh tuzi va suv B) ohak suti C) spirt va suv D) benzin va suv
16. Quyidagi ma’lumotlarning qaysilarida azot kimyoviy element tarzida ifodalangan?

a) chili selitrasi tarkibiga kiradi; b) ammiakni qizdirilgan CuO ustidan o‘tkazib olish mumkin;
c) madaniy o‘simliklarning normal o‘sishida muhim ahamiyatga ega; d) rangsiz, hidsiz gaz.
А) а, с В) a, b C) c, d D) b, d
17. Qaysi moddalarning tarkibi olinish usuliga bog‘liq?

1) CO2; 2) FeO, 3) H2O; 4) NO2; 5) Ca3N2; 6) VO.
A) 1, 3, 4 B) 2, 4, 6 C) 2, 5, 6 D) 1, 3, 5
18. Noma’lum gazning zichligi is gazining zichligiga teng. Noma’lum gaz quyidagilardan qaysi bir(lar) i bo‘lishi
mumkin? 1) NO 2) С2H4 3) N2; 4) С2H6.
A) faqat 4 В) 1, 4 C) 2, 3 D) faqat 1
19. Quyidagi qaysi modda(lar) ning suyultirilgan sulfat kislota bilan o‘rin olish reaksiyasi natijasida gaz ajraladi?
1) Ba(HS)2; 2) Zn 3) NaCl, 4) Сu.
A) faqat 2 B) 2, 4 C) 1, 3 D) 1, 2, 3, 4
20. Ikkita murakkab, bitta oddiy modda berilgan javobni belgilang.

A) Fe, Сu, S6 B) CO2, CH4, P4 C) KH, O2, O3 D) P4, CO, O3
21. Berilgan qaysi moddalarning nomidan ularning molar massasini topib bo‘lmaydi?
1) oq fosfor; 2) selluloza; 3) plastik oltingugurt; 4) kaliy sulfat.
A) 2, 3 B) 1, 4 C) 2, 4 D) 1, 3
22. o‘zgarishlar sxemasida birinchi reaksiya o‘rin olish, ikkinchisi

almashinish reaksiyasi bo‘lsa, X va Y reagentlarni aniqlang.
A) xlorid kislota va mis (II) –sulfid B) xlor va bariy sulfid
C) mis (II) –xlorid va kaliy sulfid D) magniy xlorid va simob (II) –sulfid
23. Spirtning qaynash temperaturasi 78°C bo’lsa, suvning qaynash temperaturasida u qanday agregat holatida
bo‘ladi? (P = 1 atm)
A) gaz B) plazma C) qattiq D) suyuq
24. Quyidagi elementlardan nechtasi bir nechta oddiy modda tarkibida bo‘ladi? kislorod, uglerod, yod, ftor,
oltingugurt, brom, fosfor.
A) 2 B) 5 C) 3 D) 4
8
25. Oddiy moddalar soni elementlar sonidan ko'p bo’lishiga asos bo‘luvchi kimyoviy elementlar juftligini
belgilang.
A) C; Br B) N; F С) H; О D) S; P
26. Qaysi metalining ekvivalent molar massasi 16 g/molga teng bo‘lishi mumkin?
A) Ti В) Cr C) Br D) О
27. Kislotali oksid, nordon tuz, ishqor berilgan javobni belgilang.

A) MnO2; NaHS; KOH B) P2O5; NaHSO4; Be(OH)2
C) SO3; CaOHCl; Mg(OH)2 D) СrО3; КHCO3; Sr(OH)2
28 . Qaysi javobda berilgan elementlar EO tarkibli oksid, E(OH)2 tarkibli gidroksid hosil qila oladi?
A) temir, magniy, kaliy B) bariy, uglerod, mis
C ) kalsiy, bariy, mis D) rux, temir, alyuminiy
29. Kimyoviy formulasi H3РО4 bo‘lgan modda uchun xos bo‘lgan xususiyatlarni ko‘rsating.
1) ko‘p asosli, kislorodsiz kislota; 2) 3 xil elementdan tashkil topgan;
3) o‘rta va kislotali tuz hosil qiladi; 4) odatdagi sharoitda qattiq, sariq rangli modda.
A) 1, 3 В) 1, 4 C) 2, 3 D) 2, 4
30. Qaysi javobda berilgan gazlar aralashmasiga HCl qo‘shilganda aralashma zichligi avval kamayib, so‘ngra
ortadi?
A) CO2 + O3 B) CO + C2H4 C) Ne + C3H8 D) H2 + NH3
31. 320 K da suyuqlanadigan va 546 K da qaynaydigan modda 0°C va 373°С da qanday agregat holatda bo‘ladi?
A) suyuq; gaz B) qattiq; qattiq C) qattiq; gaz D) qattiq; suyuq
32. 2X3 + kYm  3XnYm reaksiya tenglamasidagi n va k ning qiymatlarini mos ravishda aniqlang.
A) 1; 6 B) 2; 3 С) 1; 3 D) 2; 1
33. Quyidagi qaysi moddalarning 1 moli 22,4 litr (n.sh.) hajmni egallaydi?
1) H2; 2) H2O; 3) Br2 4) Cl2
A) 1, 4. B) 2, 4 С) 1, 3 D) 2, 3
34. Suv moddasi 270 K da qanday xossalarga ega? (P = 1 atm)

1) hajmi o‘zgarmas; 2) shakli o‘zgaruvchan; 3) hajmi o‘zgaruvchan; 4) shakli o‘zgarmas.
A) 3, 4 B) 2, 3 С) 1, 4 D) 1, 2
35. Quyidagi birikmalarning qaysi birida X ning massa ulushi eng katta bo‘ladi?
A) XY B) XY 2 C) X 2Y 3 D) X 2 Y
36. Teng massada X saqlagan quyidagi birikmalardan qaysi birining massasi eng katta bo‘ladi?
A) X 2 Y В) Х2Y3 C) XY D) XY 2
37. O‘zgaruvchan valentlikka ega metallar keltirilgan javobni belgilang.

А) С, Си, Cr B) S, P, N C) Ag, Se, Fe D) Си, Fe, Co
38. H2 yordamida qaytarib, metall olish mumkin bo‘lgan asosli oksidlar ko‘rsatilgan javobni belgilang.
1) CaO; 2) CuO; 3) Al2O3, 4) FeO; 5) ZnO ; 6) CrO.
A) 2, 4 B) 4, 5 C) 1, 3 D) 5, 6
9
39. Kalsiy karbonatning necha grammida 12 g kislorod mavjud?

A) 30 B) 20 C) 25 D) 40
40. Qanday hajmli (l, n.sh.) metan tarkibida 1,2 ⦁ Na dona vodorod atomi mavjud?
A) 4,48 B) 6,72 C) 5,6 D) 8,96
41. Qaysi reaksiya turi noto‘g‘ri ko‘rsatilgan?

A) СH4 + 2O2 → CO2 + 2H2O ––– sintez B) 2NH3 → N2 + 3H2 ––– parchalanish
C) Na + H2O → NaOH + 1/2H2 ––– oksidlanish–qaytarilish D) Mg + 1/2O2 → MgO ––– yonish
42. Qaysi moddalar qizdirilganda CO2 hosil bo‘ladi? 1) lyapis; 2) dolomit; 3) ohaktosh; 4) glauber tuzi.
A) 1, 3 B) 2, 3 С) 1, 4 D) 2, 4
43. To‘g‘ri ifodani ko‘rsating.

A) M (F2) = 38 g–mol–1 B) Mr (F2) = 38 g–mol–1 C) Ar (F) = 19 u D) ma (F) = 19/u
44. ω% ω% Uglerodning bir massa birligiga to‘g‘ri

(C) H keladigan vodorod massa birliklari soni
l–birikma 10 X
2–birikma 75 У
Karrali nisbatlar qonuniga ko‘ra x : у ni aniqlang.
A) 2:3 B) 3:2 C) 3:1 D) 1:3
45. 12 g geliy va 18,06 ⦁ 1023 dona kislorod atomi tutgan ozondan iborat aralashmadagi geliyning mol ulushi
va ozonning massa ulushini mos ravishda hisoblang.
A) 0,75; 0,25 B) 0,25; 0,75 C) 0,75; 0,80 D) 0,20; 0,25
46. III valentli metall ortofosfatning molar massasi uning oksidining molar massasidan 5 g/mol ga kam. Metall
oksidi formulasini ko‘rsating.
A) Mn2O3 В) Сг2О3 C) Al2O3 D) Fe2O3
47. Gazlar aralashmasida neonning bitta molekulasiga kislorodning ikkita molekulasi to‘g‘ri keladi.
Aralashmaning butenga nisbatan zichligini toping.
A) 2 В) 3 C) 1/3 D) 1/2
48. Metan va vodoroddan iborat gazlar aralashmasi ozondan 10 marta yengil. Aralashmadagi metanning massa
ulushini hisoblang.
A) 1/3 B) 2/3 C) 1/4 D) 3/4
49. N2O va NO aralashmasida molekulalar soni atomlar sonidan 2,8 marta kam. Dastlabki aralashmadagi (
φ ( NO ) ni toping.
A) 3/5 B) 2/5 C) 1/5 D) 4/5
50. Is gazi va karbonat angidriddan iborat gazlar aralashmasida jami kislorod atomlarining massa ulushi 64%
bo‘lsa, is gazining massa ulushini (%) hisoblang.
A) 44 B) 56 C) 40 D) 60
10
51. Teng hajmda olingan fosfin va CXH8 aralashmasida 17 g fosfin va 25 mol proton mavjud. Aralashma
massasini (g) aniqlang.
A) 33 B) 39 C) 45 D) 51
52. XYO3 + 2HCl → XCl2 + YO2 + H2O. 31,2 g XYO3 reaksiyaga kirishganda 19,2 g YO2 va 0,3 ⦁ Na
ta H2O molekulasi hosil bo‘ldi. Olingan tuzning massasini (g) hisoblang.
A) 33,3 B) 40,5 C) 43,5 D) 28,5
53. N2 va H2 aralashmasining molar massasi 7,2 g/mol. Reaktorda azotning 10% i sarflangandan keyin bosim
qanday o‘zgaradi? T, V — const
A) 6% ga kamayadi B) 8% ga kamayadi
C) 8% ga ortadi D) 4% ga kamayadi
54. 2 g geliyga necha litr (n.sh.) azot qo‘shilganda geliydan 3 marta og‘ir gazlar aralashmasi olinadi?
A) 6,72 B) 8,96 C) 5,6 D) 4,48
55. А12(ХО3) 3 tarkibidagi noma’lum elementning ekvivalent massasi 32 ga teng bo‘lsa, birikmaning molar
massasini (g/mol) aniqlang.
A) 582 B) 640 C) 630 D) 570
56. X2O5 tarkibidagi noma’lum elementning massa ulushi 2/3 ga teng bo‘lsa, birikmaning molar massasini
(g/mol) hisoblang.
A) 240 B) 320 C) 260 D) 280
57. Quyidagi jadvaldan foydalangan holda X2Y3 birikma tarkibidagi X ning massa ulushini toping.
element protonlar soni neytronlar soni
X a 2a
Y 2a 4a
A) 1/5 B) 1/4 C) 1/2 D) 1/3
58. 0,2 mol SO2 va 0,3 mol SO3 dan iborat aralashma tarkibidagi oltingugurtning massa ulushini hisoblang.
A) 1/4 B ) 3/5 C) 10/23 D) 16/23
59. 6,4 g SO2 va 6,4 g SO3 dan iborat aralashma tarkibidagi oltingugurtning massa ulushini (%) hisoblang.
A) 55 B) 45 C) 40 D) 60
60. Ekvimolar nisbatda olingan sulfit angidirid va kislorod reaksiyasida 3,2 g modda ortib qolgan bo‘lsa,
reaksiyadan hosil bo‘lgan sulfat angidrid massasini (g) aniqlang.
A) 32 B) 4 C) 8 D) 16
61. Teng massada olingan sulfit angidirid va kislorod reaksiyasida 6 g modda ortib qolgan bo‘lsa, reaksiyadan
hosil bo‘lgan sulfat angidrid massasini (g) aniqlang.
A) 10 B) 15 C) 5 D) 20
62. Teng massada olingan sulfit angidrid va kislorod reaksiyasidan 20 g sulfat angidrid hosil bo‘ldi. Ortib
qolgan gaz takror reaksiyaga kirishishi uchun qaysi gazdan qanday massada (g) talab etiladi?
A) m (SO2) = 48 g B) m (O2) = 12 g
C) m (O2) = 3 g D) m (SO2) = 24 g
11
63. Ekvimolar nisbatda olingan sulfit angidrid va kislorod reaksiyasidan 64 g sulfat angidrid hosil bo‘ldi.
Ortib qolgan gaz takror reaksiyaga kirishishi uchun qaysi gazdan qanday hajmda (n.sh.) talab etiladi?
A) V (SO2) = 8,96 litr B) V (SO2) = 17,92 litr
C) V (O2) = 8,96 litr D) V (O2) = 17,92 litr
64. Vodorod va is gazidan iborat 100 ml aralashmaga 80 ml kislorod qo‘shib portlatildi. Harorat dastlabki
sharoitga keltirilganda suv bug‘lari kondensatsiyalanib, o'rtacha molar massasi 36,8 g/mol bo'lgan gazlar
aralashmasi olindi. Dastlabki aralashmadagi vodorod hajmini (ml) hisoblang.
A) 20 B) 80 C) 60 D) 40
65. N2 + xO2 aralashmasining qaldiroq gazga nisbatan zichligi 2,5 ga teng bo‘lsa, x ning qiymatini aniqlang.
A) 3 B) 4 С) 1 D) 2
66. Teng massada olingan geliy va metandan iborat aralashmadagi metanning hajmiy ulushini aniqlang.
A) 1/3 В) 1/4 C) 1/2 D) 1/5
67. Geliy bilan qaysi gaz teng massada aralashtirilsa, molyar massa 7,0 g/mol bo‘ladi?
A) metan B) kislorod C) fosfin D) azot
68. X2YZ3 birikmasida elementlarning massa nisbatlari 2:7:9 ga teng. Bunga ko‘ra 10 g X, 28 g Y va 27 g
Z larning reaksiyasidan maksimal necha gramm X2YZ3 olish mumkin?
A) 90 B) 72 C) 54 D) 45
69. 13,8 g X , ma’lum massadagi Y va 1,2 mol Z larning to ‘liq reaksiyasi natijasida 42 g X3YZ6 hosil bo‘ldi.
Z ning molar massasini (g/mol) aniqlang. [Y = 27 g/mol]
A) 80 B) 35,5 C) 19 D) 127
70. 48 g X va yetarli miqdordagi Y6 reaksiyasidan 72 g XY2 olindi. Bunga ko‘ra 96 g Y8 va yetarli

miqdordagi X reaksiyasidan necha gramm XY3 olish mumkin?
A) 224 B) 112 C) 56 D) 28
71. CxHy ning to ‘liq yonishi uchun 0,8 mol kislorod sarflanib, 10,8 g suv hosil bo‘ldi. CxHy ning molar
massasini ( g–mol ) hisoblang.
A) 72 B) 58 C) 70 D) 56
72. Ekvimolar nisbatda olingan X2 va Y2 reaksiyasidan X2Y3 hosil bo‘lib, 2 mol modda ortib qoldi. Bunga
ko‘ra necha mol X2Y3 olingan?
A) 2 B) 4 C) 3 D) 1
73. Tarkibida φ (N2) = 75% bo‘lgan CO2 va N2 dan iborat 8 g aralashma hajmini (l, n.sh.) toping.
A) 8,4 B) 6,72 C) 7,84 D) 5,6
74. 63 g Zn(NO3)2 ⦁ nН2О kristallogidrati doimiy massaga qadar qizdirilganda uning massasi 16,2 g ga
qadar kamaydi. n ning qiymatini toping.
A) 5 B) 4 C) 7 D) 6
75. Yopiq idishda kislorod gazi ozonlantirilganda bosim 10% ga kamaydi. Ozonlangan kislorodda ω (О3)
qiymatini hisoblang.
A) 3/10 B) 1/2 C) 2/9 D) 2/5
12
76. Mo‘l miqdordagi is gazi va kisloroddan iborat aralashma (n.sh.) o‘zaro ta’sirlashib, sharoit boshlang‘ich
holatga kelganida hajm 25% ga kamaydi. Hosil bo‘lgan gazlar aralashmasi 36 g temir (II) – oksidni qaytarishi
ma’lum bo‘lsa, dastlabki aralashmadagi CO hajmini (litr) hisoblang. (η = 1)
A) 22,4 B) 33,6 C) 28 D) 44,8
77. CO va He dan iborat (Mo’r = 13,6 g/mol) 3,4 g aralashmaning 2 atm, 400 K dagi hajmini (litr) hisoblang.
(R = 0,082 atm⦁l/mol⦁K)
A) 8,2 B) 4,48 C) 8,96 D) 4,1
78. III valentli metall sulfatining 500 ta molekulasi massasi 2,85 ⦁ 10–19 g bo‘lsa, noma’lum metallni toping.
(NA = 6 ⦁ 1023 mol)
A) Cr B) Al C) Mn D) Fe
79. Ma’lum sharoitda 8,96 litr N2 va 2,24 litr H2E dan tashkil topgan gazlar aralashmasining geliyga nisbatan
zichligi 12,1 ga teng bo‘lsa, H2E ning fomulasini toping.
A) H2S B) H2Te C) H2O D) H2Se
80. 0,015 mol Na2CO3 ⦁ nH2O kristallogidrati tarkibida 1,53 ⦁ Na dona proton mavjud bo‘lsa, n ning qiymatini
toping.
A) 8 B) 7 C) 5 D) 6
81. HF va ozondan iborat gazlar aralashmasidagi moddalar mos ravishda 1,204 ⦁ 1023 va 0,72 ⦁ Na dona
neytronga ega bo‘lsa, gazlar aralashmasining molar massasini (g/mol) hisoblang.
A) 41,9 B) 36,8 C) 28,8 D) 39,4
82. 273 °C da 11,2 litr berk idishdagi CO va CH4 aralashmasining bosimi 2 atm ga teng. Aralashmada 7 g
is gazi bo‘lsa, metanning mol ulushini toping. (R = 0,082 atm⦁l/mol⦁K)
A) 0,25 B) 0,4 C) 0,5 D) 0,2
83. Havo (φ(O2) = 0,2) va kislorod 1:3 hajmiy nisbatda aralashtirildi. Olingan aralashmada 2,24 litr (n.sh.)
azot molekulalari mavjud bo‘lsa, kislorod miqdorini (g) hisoblang.
A) 12,8 B) 9 C) 9,6 D) 12
84. 16 g noma’lum gazning –23°C va 2 atm dagi hajmi 4,1 litr. Noma’lum gazlarni aniqlang.
1) Ar, 2) CO; 3) PH3; 4) C3H4; 5) N2; 6) H2S
(R = 0,082 atm⦁l/mol⦁K)
A) 1, 3 B) 1, 4 C) 2, 5 D) 3, 6
13
DAVRIY QONUN VA DAVRIY SISTEMA. ATOM TUZILISHI.
1. Ishqoriy metall karbonati molekulasi tarkibida 140 ta elektron bo‘lsa, metallni aniqlang.
A) Na B) Cs С) K D) Rb
2. E+2 zarrachasi [Ne] 3s23p2 elektron konfiguratsiyaga ega bo‘lgan element davriy sistemaning qaysi guruhi
va davrida joylashgan?
A) IIA, 2 B) IVB, 3 C) VIA, 3 D) IVA, 3
3. Qaysi zarrachalar tarkibidagi elektronlar farqi 2 ga teng?

A) N–3 va P–3 B) S0 va Cl– C) Al+3 va N–3 D) Ca+2 va Cl–
4. F– ionidagi valent elektronlar sonini aniqlang.

A) 9 B) 8 C) 10 D) 7
5. Qaysi binar birikmada har ikki elementning elektron konfiguratsiyasi ls22s22p6 ko‘rinishda bo’ladi?
A) AlF3 B) CaCl2 C) NH3 D) PH3
6. Qaysi element atomining qo‘zg‘almagan holatida tashqi qobig‘idagi toq va juft elektronlar soni o‘zaro teng?
А) С В) О С) N D) F
7. Quyidagi qaysi elektron konfiguratsiya s – elementning E+ kationiga taalluqli bo‘lishi mumkin?

A) ls22s22p B) ls22s2 C) ls22s22p6 D) ls22s22p5
8. Kalsiy atomi va kationi uchun umumiy bo‘lmagan xususiyat(lar) ni ko‘rsating.

1) protonlar soni; 2) 3p–pog‘onachadagi elektronlar soni;
3) neytronlar soni; 4) umumiy elektronlar soni.
A) 1, 2, 3 B) 2, 4 С) 1, 3 D) faqat 4
9. Qaysi javobdagi oksidlar kislotalilik xossasi kamayishi tartibida joylashtirilgan?

A) SO3, P2O5, As2O5 B) SiO2, B2O3, CO2
C) Al2O3, B2O3, CO2 D) P2O5, N2O5, SiO2
10. Qaysi javobdagi elementlar atom radiuslari ortib borishi tartibida joylashtirilgan?
A) N, S, H В) Mg, H, О С) F, Cl, P D) Si, Cl, Br
11. Qaysi javobda berilgan elementlar juftligida birinchisining oksidlovchilik xossasi ikkinchisinikidan yuqori?
A) P va As B) Si va С С) I va Br D) Те va Se
12. Uchinchi energetik pog‘onasida 11 ta, to‘rtinchi energetik pog‘onasida 2 ta elektroni mavjud element atomi
yadrosida 27 ta neytron mavjud. Element izotopining nisbiy atom massasini toping.
A) 50 B) 51 C) 38 D) 40
13. Protonlar soni 15 ta bo‘lgan kimyoviy elementning gidridi, yuqori oksidi va unga mos keluvchi kislota
formulasi keltirilgan qatorni aniqlang.
A) EH3, E2O5, H3EO4 B) H2E, EO3, H2EO4
C) EH4, EO2, H2EO3 D) HE, E2O7, HEO4
14
14. Quyidagi jadvaldan foydalanib X2+ ionidagi elektronlar sonini hisoblang.

Ion N(p) N(n) Ar(X)
2+
X a a+6 64
A) 29 B) 30 C) 28 D) 27
15. Quyidagi jadvaldan foydalanib X atomining nisbiy atom massasini toping.

Ion N(e) N(p) Ar(n)
X– 36 a A + 10
A) 29 B) 30 C) 28 D) 27
16. Quyidagi jadvaldan foydalanib A va В ni aniqlang.

Ion N(e) Elementning qaysi
oilaga mansubligi
X2+ 18 A
2+
Y 10 B
A) A – s – element; В – p – element B) A – p – element; В – s – element
C) A – p – element; В – p – element D) A – s – element; В – s – element
17. Quyidagi jadvaldan foydalanib Y atomining protonlar sonini aniqlang.

Ion Elementning joylashgan Ionning elektron
davr raqami konfiguratsiyasi
X2+ IV . . . ns2 np6
Y2+ . . . ns2 np6
A) 20 B) 17 C) 19 D) 16
18. Quyidagi jadvaldan foydalanib yonaki guruh elementlarini aniqlang.

Ion Elektronlar soni
2+
X 24
Y2+ 18
3+
Z 21
A) X, Y, Z B) X va Z С) X va Y D) Y va Z
19. Qaysi elementlarning birikmalardagi eng yuqori valentligi valent elektronlari sonidan kichik?
1) xlor; 2) kislorod; 3) oltingugurt; 4) ftor; 5) fosfor; 6) azot.
A) 2, 3, 5 В) 1, 4, 6 С) 1, 3, 5 D) 2, 4, 6
20. Jadvaldagi ma’lumotlardan foydalanib X va У lar qanday zarracha ekanligini ko‘rsating.

Zarracha N (p) N (e)
X 16 18
Y 20 18
A) A – kation; Y – kation B) A – anion; Y– anion
C) A – kation; Y – anion D) A – anion; Y— kation
21. 36S2– tarkibidagi barcha zarrachalar (p, e, n) yig‘indisini hisoblang.

A) 50 B) 54 C) 52 D) 48
15
22. Fosfor atomining qo‘zg‘almagan holati uchun mos keladigan xususiyatlarni ko‘rsating.
1) 9 ta p – elektron mavjud; 2) 2 ta pog‘onachasi elektron bilan to‘lgan;
3) 6 ta orbital elektron bilan to‘la to‘lgan; 4) tashqi qobig‘ida 5 ta toq elektroni mavjud.
A) 2, 3 B) 1, 3 С) 1, 4 D) 2, 4
23. Quyidagi zarrachalar haqidagi noto‘g‘ri xulosani ko‘rsating.
A) A va Y o‘zaro izotop B) Y va Z o‘zaro izoton

C) Y va Z o‘zaro isobar D) Z tarkibidagi proton va neytronlar soni teng
24. Aluminiy uchun mos keladigan ma’lumotlarni tanlang.

1) oksidi va gidroksidi amfoter xossaga ega;
2) qo‘zg‘almagan holatda [Ne] 3s23p2 elektron konfiguratsiyaga ega;
3) davriy sistemada III A guruhda joylashgan;
4) qo‘zg‘algan holatida 6 ta s – elektron mavjud.
A) 1, 4 B) 1, 3 C) 2, 4 D) 2, 3
25. Сu2+ ionidagi s – va d – elektronlar sonini hisoblang.

A) 7; 10 B) 8; 9 C) 5; 10 D) 6; 9
26. Tartib raqami 45 bo‘lgan elementda nechtadan s– va d–elektronlar bo‘ladi?

A) 10; 17 B) 9; 17 C) 9; 18 D) 10; 16
27. Fe, Fe+2, Fe+3 larning 3d–pog‘onachasidagi elektronlar sonini mos ravishda aniqlang.
A) 6, 4, 4 B) 6, 6, 5 C) 6, 5, 4 D) 6, 4, 3
28. Kimyoviy elementlar davriy sistemasining IA guruhida yuqoridan pastga qarab quyidagi qaysi xususiyatlar
ortib boradi? 1) elektromanfiylik; 2) atom radiusi;
3) metallik xossasi; 4) yadro zaryadi; 5) ionlanish potensiali.
A) 1, 4, 5 В) 1, 5 C) 2, 4 D) 2, 3, 4
29. Kimyoviy elementlar davriy sistemasining asosiy guruhchasida tartib raqami kamayishi bilan element
xossalari qanday o‘zgaradi?
A) atom radiusi ortadi va elektromanfiylik kamayadi B) atom radiusi ortadi va metallik xossasi kamayadi
C) atom radiusi kamayadi va elektromanfiylik ortadi D atom radiusi kamayadi va metallik xossasi ortadi
30. Qaysi javobda elementlar atomlarining radiusi kamayib borishi tartibida joylashgan?
А) С, B, Be, F B) Sn, Ge, Si, С С) O, S, Se, Те D) Na, К, Rb, H
31. Qaysi javobdagi elementlarning ionlanish potensiali kamayib boradi?

A) He, Ne, Ar, Kr B) Li, K, Na, H C) Cs, Rb, K, Na D) Mg, Ca, Sr, Be
32. Qaysi javobda elementlar elektromanfiyligi ortib borish tartibida joylashgan?

A) C, Si, Ge, Pb, Sn B) Li, Na, K, Rb, Cs
C) I, Br, Cl, F, H D) Na, Mg, Al, P, Cl
16
33. Uchinchi davr elementlari atomlarida tartib raqami ortib borishi bilan ularning qaysi xususiyatlari
kamayib boradi? 1) elektromanfiylik; 2) metallik; 3) ionlanish potensiali;
4) tashqi energetik qavatdagi elektronlar soni; 5) metalmaslik; 6) atom radiusi.
A) 1, 3, 4 B) 2, 6 C) 3, 5 D) 2, 4, 6
34. Davriy sistema asosiy guruhlarida yuqoridan pastga o‘tgan sari elementlarning qaysi xossalari ortadi?
1) metallik; 2) atom radiusi; 3) nisbiy elektromanfiylik; 4) ionlanish energiyasi;
5) oksidlovchilik; 6) qaytaruvchilik.
A) 3, 4, 5 В) 1, 2 , 6 С) 1, 4, 6 D) 2, 3, 4
35. Neytral atomda barcha zarrachalar ning yig‘indisi 108 ga teng. Neytronlar soni protonlar sonidan 9 taga ko‘p
bo‘lsa, elementni aniqlang.
A) Ge B) Se C) Br D) As
36. M qobig‘ida 3 ta p–elektron bo‘lgan element atomidagi umumiy elektronlar sonini toping.
A) 15 B) 17 C) 16 D) 14
37. Qaysi javobdagi moddalarda asoslik xossalari ortib boradi?

A) Al2O3 , SiO2, CO2 В) Li2О, BeO, B2O3 С) Li2O, Na2O, K2O D) CaO, MgO, BeO
38. Qaysi javobdagi elementlarda atom radiusi ortib boradi?

A) Li, Be, В В) Ni, Co, Fe C) Os, Ru, Fe D) K, Na, Li
39. Qaysi element atomining ikkinchi ionlanish energiyasi eng katta?

A) Na В) Mg C) Al D) Zn
40. Quyidagi qator bo‘ylab metallarning atom radiusi va kimyoviy faolligi qanday o‘zgaradi? Сu → Аg → Au.
A) kamayadi, kamayadi B) kamayadi, ortadi C) ortadi, kamayadi D) ortadi, ortadi
41. 0,3 mol X2– ioni tarkibida 5,4 mol elektron bo‘lsa, 0,25 mol X+4 zarrachasi tarkibidagi elektronlar
sonini aniqlang.
A) 12,04 ⦁ 1023 B) 15,05 ⦁ 1023 C) 18,06 ⦁ 1023 D) 21,07 ⦁ 1023
42. Vodorod va oltingugurtning ikki xil, kislorodning bir xil izotoplaridan foydalanib necha xil sulfat kislota
molekulasini hosil qilish mumkin?
A) 9 B) 6 C) 10 D) 12
43. Oltingugurt izotopidagi neytronlar jami zarrachalarning 36 foizini tashkil etadi. Ushbu izotopdan foydalanib
hosil qilingan 0,1 mol monoklinik oltingugurt massasini (g) hisoblang.
A) 26,4 B) 20,4 C) 27,2 D) 25,6
44. Massa soni 16 va 17 bo‘lgan izotoplardan tashkil topgan kislorod elementining o‘rtacha nisbiy atom massasi
16,2 ga teng. 5,6 litr (n.sh.) molekular kisloroddagi 16О izotopi sonini hisoblang.
А) 0,1 ⦁ Na В) 0,2 ⦁ Na С) 0,3 ⦁ Na D) 0,4 ⦁ Na
45. X+5 zarrachasining elektron konfiguratsiyasi – [Ne] 3s2. X elementi hosil qilgan 21,3 g oddiy modda
tarkibidagi atomlar sonini hisoblang.
A) 4,816 ⦁ 1023 B) 24,08 ⦁ 1023 C) 1,806 ⦁ 1023 D) 36,12 ⦁ 1022
17
46. Xn ioni tarkibidagi oxirgi elektron uchun kvant sonlar n = 3, l = 1, m1 = 0, ms = +0,5 qiymatga ega. X
element davriy jadvalda 3–davr, VII A guruhchada joylashgan bo‘lsa, n ning qiymatini toping.
A) +1 B) +5 С) –1 D) +3
47. XO42– ionidagi jami elektronlar soni 50 ta bo‘lsa, X atomi tarkibida ml = 0 va ms = +0,5 bo‘lgan eng ko‘pida
nechta elektron mavjud?
A) 5 B) 6 C) 3 D) 4
48. Kremniy atomida n va l yig’indisi 3, ms = +0,5 bo’lgan eng ko’pida nechta elektron mavjud
A) 4 B) 2 C) 3 D) 9
49. 113 mg radiy yemirilishidan (226Ra ↔ 222Rn + x) olingan x zarrachaning 80 foizi aluminiy bilan
ta’sirlashganda ( 27Al + x ↔ Si + 11𝐻 ) qancha (g) kremniy izotopi olinadi?
A) 1,2 ⦁ 10–2 B) 1,2 ⦁ 10–3 C) 1,4 ⦁ 10–3 D) 1,4 ⦁ 10–2
50. Rezerford tajribasi (birinchi sun’iy yadro reaksiyasi) uchun olingan α – zarrachalarning 1/4 qismi
sarflanganda 12,04 · 1023 dona elektron tutgan kislorod sintez qilindi. Qolgan qismi aluminiy atomi bilan
ta’sirlashganda qancha (g) kremniy izotopi olinadi?
A) 22 B) 22,5 C) 23,25 D) 21
51. Ruteniyning toq elektronlari uchun barcha kvant sonlari yig‘indisini hisoblang.
A) 21,5 B) 28 C) 32 D) 35,5
52. 105Db elementi tarkibida magnit kvant soni –3 bo‘lgan nechta elektron mavjud?
A) 28 B) 14 C) 2 D) 4
53. 107Bh elementi tarkibida magnit kvant soni +3 bo‘lgan nechta elektron mavjud?
A) 4 B) 28 C) 14 D) 2
54. 0,2 mol X2O5 tarkibidagi elektronlar soni Avogadro sonidan 21,2 marta katta bo‘lsa, X elementni aniqlang.
A) xlor B) fosfor C) mishyak D) azot
55. n = 3 va l = 2 bo‘lgan pog‘onachada 5 ta + 1/2 spinli va 2 ta – 1/2 spinli elektroni bo‘lgan element
atomida magnit kvant soni 0 bo‘lgan nechta elektron bor?
A) 11 B) 14 C) 12 D) 13
56. 4–pog‘onaning 27–elektroni uchun barcha kvant sonlari yig‘indisini aniqlang.

A) 5,5 B) 4,5 C) 6,5 D) 7,5
57. Orbital kvant soni 4 ga teng bo‘lgan pog‘onachadagi 11–elektroni uchun magnit va spin kvant sonlari
yig‘indisini aniqlang.
A) + 0,5 B) – 1,5 C) – 3,5 D) – 2,5
58. X2+ ioni tarkibidagi elektronlar soni Y3– ioni tarkibidagi elektronlar sonidan 2 taga ko‘p. Bunga ko‘ra X3–
ioni tarkibidagi elektronlari soni Y atomi tarkibidagi elektronlari sonidan nechtaga ko‘p?
A) 3 B) 10 C) 8 D) 5
59. 92𝐴𝑈 → 3β– + 4α + 5γ + 𝑚𝑧𝑋 Ushbu yadro reaksiyasida X atomlarining neytronlar soni uran atominikidan
22/3% ga kam. Uran atomi tarkibidagi neytronlar sonini hisoblang.
A) 150 B) 242 C) 139 D) 226
18
60. 0,02 mol XJ4 tarkibida 4,36 ⦁ Na dona elektron mavjud. Noma’lum X elementini aniqlang.
A) Si B) Ge С) С D) S
61. X+1, X–3, X+5 zarrachalaridagi proton va elektronlar yig‘indisi 87 ga teng bo‘lsa, X elementning yuqori
oksidi molar massasini (g/mol) hisoblang.
A) 230 B) 142 C) 98 D) 151
62. 210Pb + x 11𝑝 → 205Tl + y42𝛼 yadro reaksiyasida 105 g qo‘rg‘oshin izotopi yemirilgan bo‘lsa, hosil
bo‘lgan alfa zarrachalar sonini aniqlang.
A) 9,03 ⦁ 1023 B) 12,04 ⦁ 1023 С) 3,01 ⦁ 1023 D) 6,02 ⦁ 1023
63. Poloniy (209) izotopi pozitron hosil qilib parchalandi. Bunda neytronlar soni to ‘rt birlikka ortgan bo‘lsa,
104,5 mg poloniy parchalanganda ajralgan pozitronlar sonini aniqlang.
А) 0,04 ⦁ Na В) 0,02 ⦁ Na С) 0,002 ⦁ Na D) 0,004 ⦁ Na
64. 42Ca16O va 40Ca315N2 dan iborat 0,8 mol aralashmada 50 mol elektron mavjud bo‘lsa, undagi oksidning
massasini (g) toping.
A) 16,8 B) 11,6 C) 11,2 D) 17,4
65. 240U → 𝐴𝑍𝐸 + xα + 3 0–𝛽 yadro reaksiyasiga binoan 12 g uran parchalanganda elektronlar soni 0,05 ⦁ Na
ga kamaydi. x ning qiymatini aniqlang.
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
66. 𝐴𝑍𝐸 → 231U + xα + 0–𝛽 + 5 10𝑛 yadro reaksiyasiga binoan 4,62 g uran hosil bo‘lganda E tarkibidagi barcha
zarrachalar soni 0,56 ⦁ Na ga kamaydi. x ning qiymatini aniqlang.
A) 4 B) 3 C) 2 D) 1
67. 0,4 mol 32S va 0,2 mol 34S dan iborat izotoplar aralashmasiga x mol 36S izotopi qo‘shildi. Olingan
namunada Ar(S) = 33,5 bo‘lsa, oxirgi aralashmadagi neytronlar sonini aniqlang.
A) 14 ⦁ Na B) 7 ⦁ Na С) 16 ⦁ Na D) 8 ⦁ Na
68. 254 0 238

102𝑁𝑜 → xα + y –𝛽 + 96𝐶𝑚 yadro reaksiyasi asosida 6,02 ⦁ 10
19
dona elektron hosil bo‘lgan bo‘lsa,
yemirilgan nobeliy izotopi massasini (mg) hisoblang.
A) 6,35 B) 38,1 C) 12,7 D) 25,4
69. 224Rn → Bi + xα + y0–𝛽 + 2 10𝑛 yadro reaksiyasi asosida 1,12 ⦁ 10–4 gr radon parchalanganda 1,505 ⦁ 1018
dona elektron hosil bo‘lgan bo‘lsa, reaksiya natijasida olingan vismut izotopidagi neytronlar sonini aniqlang.
A) 120 B) 110 C) 114 D) 123
70. 229Pa → Pb + xα + y 0–𝛽 + 5 10𝑛 yadro reaksiyasi asosida 45,8 gr protaktiniy izotopi parchalanganda Pb ning
neytronlar soni Pa nikidan 4 ⦁ Na ga kam bo‘lsa, hosil bo‘lgan elektronlar miqdorini (mol) toping.
A) 0,4 B) 0,5 C) 0,8 D) 0,6
71. X1+ ioni Yn ioniga l ta elektron bersa, ularning zaryadlari tenglashadi. Hosil bo‘lgan Y elementning ioni
tarkibidagi proton va elektronlar soni o‘zaro 3,25:3 nisbatda bo‘lsa, ushbu iondagi s–elektronlar sonini
aniqlang.
A) 6 B) 8 C) 5 D) 4
19
72. X4+ ioni Yn ioniga l ta elektron bersa, ularning zaryadlari tenglashadi. Yn ioni tarkibidagi proton va
elektronlar soni o’zaro 1 : 0,75 nisbatda bo‘lsa, Y elementi atomidagi oxirgi elektronning magnit kvant sonini
aniqlang.
A) +2 B) –2 C) 0 D) –1
73. 39K35Cl va 40K37Cl dan iborat aralashmada 37Cl izotopining mol ulushi 30%. 18,95 gr shunday aralashmadagi
m (39K35Cl) ni aniqlang.
A) 7,4 g B) 14,8 g С) 11,1 g D) 3,7 g
74. 23Na79Br va 24Na80Br dan iborat aralashmada 79Br izotopining mol ulushi 20%. Necha gramm shunday
aralashmada m (23Na79Br) 5,1 gr ni tashkil etadi?
A) 51,6 B) 12,9 C) 25,8 D) 38,7
75. X atomining radiusi – R1, ionining radiusi esa – R2. Bunga ko‘ra quyidagi ifodalardan qaysilari to‘g‘ri?
1) R1 < R2 bo‘lsa, atom elektron olgan;
2 ) Ion anion bo‘lsa, R1 > R2 bo‘ladi;
3) Atomdan elektron olish iondan elektron olishdan qiyinroq bo‘lsa, R1 > R2,
4) R1 > R2 bo‘lsa, atomning protonlari ionning protonlaridan kam.
A) 2, 4 B) 1, 3 C) 2, 3 D) 1, 4
76. Tinch holatda n = 4, l = 1 bo‘lgan 4 ta elektroni mavjud element atomidagi ms = –1/2 bo‘lgan elektronlar
sonini aniqlang.
A) 16 B) 14 C) 15 D) 17
20
KIMYOVIY BOG‘LANISHLAR
1 . Qaysi javobda keltirilgan barcha modda (yoki ion) larda kovalent bog‘ mavjud?
A) Mg, HNO3 В) NH4+ , H2O C) NaJ, SO3 D) PO43–, CsF
2 . Qaysi javobdagi barcha moddalar qutbli kovalent bog‘lanishga ega?

A) CO2, Cl2, H2S B) NO2, O2, HF C) NH3, PCl3, H2O D) O3, S8, P4
3. Qaysi birikmalardagi kimyoviy bog‘lar to‘yinuvchanlik va yo'naluvchanlik xossasiga ega?

1) NH3 ; 2) LiH ; 3) CaH2 ; 4) C2H4 ; 5) CrCl3 ; 6) SiH4.
A) 2, 4, 6 B) 2, 3, 5 C) 1, 4, 6 D) 1, 3, 5
4. Qaysi moddalar jufti qattiq holatda molekular kristall panjaraga ega?

A) Cl2, NaCl B) H2O, SiO2 C) KI, NaJ D) CO2 , NH3
5. Qaysi molekula tarkibida π – bog’ uchraydi?

A) Cl2 B) NH3 C) CO2 D) SiO2
6. Quyidagi moddalarni bog‘ energiyasi ortish tartibida joylashtiring.

1) HCl; 2) HF; 3) HJ 4) HBr.
A) 2, 1, 3, 4 B) 2. 1, 4, 3 C) 3, 4, 1, 2 D) 4, 3, 1, 2
7. Metall, kovalent va ion bog‘lanishli moddalar ketma – ketligini toping.

А) Bе, SO3, CaF2 B) Sn, N2, H3РО4
C) Ag2S, O3, NaCl D) Сu, HCl, PH3

A) O3, N2O5, Li3РО4 B) Na, K2O, MgSO4
C) Сu, SiH4, CsF D) K2S, P4, CaCl2

A) Zn, HF, NH3 B) Ag, NO2, SrF2
C) Ag2S, S8, KI D) Pb, F2, H3AsO4

A) N2, BaF2, BaSO4 B) Li, Na3N, MgS
C) Au, CH4 , NaCl D) O3, N2O5, Li3PO4
11. Ozon (1) va olmos (2) ning kristall panjaralarini aniqlang. a) atom; b) molekular.
A) 1–b; 2–b B) 1–b; 2–a C) 1–a; 2–b D) 1–a; 2–a
12. Qaysi javobdagi barcha moddalar ion bog‘lanishga ega?

A) Ca3P2, Li3N, CCl4 B) MgF2, Ba(NO3) 2, KOH
C) H 3 BО 3 , H2S, FeO D) NH4Cl, K, Na2O
13. A12(SO4) 3 molekulasi tarkibidagi ion va kovalent bog‘lar sonini aniqlang.

A) 6 va 12 B) 9 va 15 C) 6 va 18 D) 8 va 16
21
14. Quyidagi qatorda bog‘ uzunligi qanday o‘zgaradi? a) ortadi; b) kamayadi.
A) 1–b; 2–a; 3–b B) 1–b; 2–b; 3–a C) 1–a; 2–b; 3–a D) 1–a; 2–a; 3–b
15. Quyidagi qatorda bog‘ qutbliligi qanday o‘zgaradi? a) ortadi; b) kamayadi.
A) 1–b; 2–b; 3–a B) 1–b; 2–a; 3–b

C) 1–a; 2–a; 3–b D) 1–a; 2–b; 3–a
16. NH3 va AsH3 molekulalaridagi bog’ uzunliklari mos ravishda 0,101 nm va 0,151 nm bo’lsa, РH3 va SbH3
molekulalari tarkibidagi bog’ uzunliklari (nm) qanday bo’lishi mumkin?
A) 0,170 va 0,161 B) 0,126 va 0,141
C) 0,142 va 0,170 D) 0,074 va 0,161
17. Brom molekulasining bog‘ energiyasi 193 kJ/mol bo‘lsa, yod va vodorod molekulalarining bog‘ energiyalari
qanday (kJ/mol) bo‘lishi mumkin?
A) 297 va 436 B) 151 va 436 C) 151 va 136 D) 156 va 171
18. molekulasidagi uglerod – uglerod bog‘ uzunligi o‘ngdan chapga tomon qanday
o‘zgaradi?
A) ortadi; kamayadi B) kamayadi; kamayadi
C) kamayadi; ortadi D) ortadi; ortadi
19. Bog‘ karraliligi (bir xil atomlar o‘rtasida) ortishi bilan bog’ uzunligi va bog’ energiyasi qanday o‘zgaradi?
A) kamayadi; kamayadi B) ortadi; kamayadi
C) ortadi; ortadi D) kamayadi; ortadi
20. F2  O2  N2 qatorida bog‘ energiyasi va bog’ karraliligi qanday o‘zgaradi?

A) ortadi; ortadi B) kamayadi; ortadi
C) ortadi; kamayadi D) kamayadi; kamayadi
21. N2  O2  F2 qatorida bog‘ karraliligi va bog‘ energiyasi qanday o‘zgaradi?

A) kamayadi; kamayadi B) ortadi; kamayadi
C) ortadi; ortadi D) kamayadi; ortadi
22. SCl4 va SCl2 molekulalari tarkibidagi markaziy atomlarning gibridlanish turini aniqlang.
A) sp2d va sp3 B) sp3 va sp3d C) sp3 va sp D) sp3d va sp3
23. Brom atomining kovalent radiusi 114 pm ga teng. Agar vodorod atomining kovalent radiusi 30 pm ga teng
bo‘lsa, brom molekulasi va vodorod bromiddagi yadrolararo masofalarni (pm) aniqlang.
A) 228; 144 B) 60; 288 C) 228; 60 D) 144; 228
24. NH3 + H+  NH4+ jarayonda quyidagilardan qaysi biri o'zgaradi?

A) markaziy atomning oksidlanish darajasi B) markaziy atomning gibridlanishi
C) umumiy elektronlar soni D) markaziy atomning valentligi
25. H2O + H+  H3O+ jarayonda quyidagilardan qaysi biri o‘zgarmaydi?

A) markaziy atomning valentligi B) umumiy protonlar soni
C) zarrachaning fazoviy shakli D) markaziy atomning gibridlanishi
22
26. Markaziy atomi sp3 – tipda gibridlangan, qutbli kovalent bog’lanishli qutbsiz molekulani aniqlang.
A) NH3 B) H2O С) СCl4 D) SF4
27. Markaziy atomi sp3 – tipda gibridlangan qutbsiz molekulani aniqlang.

A) SiO2 B) CO2 C) SiH4 D) PCl3
28. Markaziy atomi sp2 – tipda gibridlangan, qutbli bog‘li qutbsiz molekulani toping.
A) BF3 B) PH3 C) NCl3 D) NH3
29. Cu(NO3) 2 • 3H2O tarkibida qanday bog‘lar mavjud?

1) qutbli kovalent; 2) qutbsiz kovalent; 3) donor – akseptor;
4) vodorod; 5) metall; 6) ion.
A) 2, 4, 6 В) 1, 3, 4, 6 С) 1, 3, 5, 6 D) 1, 5, 6
30. Perxlorat kislota molekulasidagi taqsimlanmagan juft elektronlar sonini belgilang.

A) 7 B) 8 C) 6 D) 5
31. Bog‘i qutbli, molekulasi qutbsiz bo‘lgan moddani belgilang.

А) СH4 B) SO2 C) H2O D) NH3
32. Quyidagi qaysi elementlar orasidagi bog‘ eng kuchli qutblangan?

A) xlor–vodorod B) oltingugurt–vodorod
C) fosfor–vodorod D) uglerod–vodorod
33. Qaysi moddalar qatorida elektron zichlik azot atomi tomon siljigan?
A) N2O, NH3 B) NCl3, NO2 C) AlN, NH3 D) NO, NH3
34. Molekular kristall panjarali moddalar qatorini belgilang.

A) NaCl, F B) Si, Ge C) CO2, Si D) S8, O3
35. Qutbli kovalent bog‘lanishga ega, atom kristall panjarali moddani belgilang.
A) NH3 В) CO2 C) Ge D) SiO2
36. Pirofosfat kislota molekulasida oddiy va qo‘sh bog‘lar nisbati qanday bo‘ladi?
A) 6:1 B) 5:1 C) 4:1 D) 3:1
37. Quyidagi qaysi xususiyatlar Cl2O va F2O uchun umumiy?

1) markaziy atomning valentligi; 2) kimyoviy bog‘lanishlar soni;
3) molekulaning fazoviy tuzilishi; 4) markaziy atomning oksidlanish darajasi.
A) 1, 2, 3, 4 В) 1, 3, 4 C) 2, 3, 4 D) 1, 2, 3
38. СH4 va GeH4 larning qaynash haroratlarini bilgan holda SiH4 ning qaynash haroratini toping.
( Tqay(CH4) = – 161°C; Tqay(GeH4) = – 88°C
A) –20°C B) –112°C C) –40°C D) –190°C
39. C4Hx molekulasida umumiy bog‘lar 10 ta bo‘lsa, x ning qiymatini aniqlang.

A) 10 B) 8 C) 4 D) 6
23
40. Perxlorat kislota molekulasidagi σ – bog‘lar sonini ko‘rsating.

A) 5 B) 3 C) 4 D) 6
41. Quyidagi molekulalarni ularning tarkibidagi qutbsiz kovalent bog‘lar soni kamayib borish tartibida
joylashtiring. 1) H3РО2 ; 2) (CN) 2; 3) С4H10 ; 4) Na2SO3.
A) 4, 2, 1, 3 B) 4, 2, 3, 1 C) 2, 3, 1, 4 D) 3, 1, 2, 4
42. Kristall panjaralari bir xil bo‘lgan moddalar keltirilgan qatorni ko‘rsating.
A) natriy sulfat, vodorod, vodorod sulfid B) ammiak, kaliy sulfid, vodorod
C) natriy fosfat, vodorod, kislorod D) litiy ftorid, natriy fosfat, sariq qon tuzi
43. Noma’lum alkanning yonish reaksiyasida reagentlarning uzilgan qutbli va qutbsiz kovalent bog‘lari soni
1:1 nisbatda bo‘lsa, alkanni aniqlang.
A) propan B) metan C) etan D) butan
44. Molekulasi tarkibida 6 ta σ – bog’ (kovalent bog‘lanish) mavjud moddalarni tanlang.

1) natriy sulfat; 2) selenat kislota; 3) natriy gidrofosfit;
4) mis (II) – gidroksosulfat; 5) natriy asetat; 6) azot (III) – oksid.
A) 1, 3, 5 B) 3, 4, 6 C) 2, 4, 5 D) 1, 3, 6
45. Quyidagi jadvaldan foydalanib, y/x ni toping.

Modda Massasi (g) Qutbsiz kovalent bog‘lar soni
Kislorod x n
Oq fosfor y 24n
A) 30 B) 31 C) 32 D) 20
46. Quyidagi jadvaldan foydalanib, oddiy efir molekulasidagi qutbli bog‘lar sonini toping.
Oddiy efir C – H bog‘lar soni С – C bog'lar soni
X A+7 a– 2
A) a + 8 B) a + 5 C) a + 9 D) a + 10
47. Noma’lum alken molekulasidagi protonlar soni 24 ta bo‘lsa, molekuladagi qutbli kovalent bog‘lar sonini
aniqlang.
A) 8 B) 6 C) 4 D) 2
48. Massasi 15 g bo‘lgan alkandagi uglerodning massasi 12 g bo‘lsa, alkan molekulasidagi qutbli kovalent
bog‘lar sonini aniqlang.
A) 12 C) 10 B) 8 D) 6
49. Brom molekulasidagi bog‘ uzunligi 0,17 nm, HBr dagi bog‘ uzunligi esa 0,135 nm. Ushbu ma’lumotlardan
foydalanib vodorod molekulasidagi bog’ uzunligini (nm) hisoblang.
A) 0,85 B) 0,05 C) 0,10 D) 0,114
50. Vodorod molekulasidagi bog‘ uzunligi 0,1 nm, xlor molekulasining bog‘ uzunligi esa 0,16 nm. Ushbu
ma’lumotlardan foydalanib vodorod xloriddagi bog’ uzunligini (nm) hisoblang.
A) 0,18 B) 0,26 C) 0,13 D) 0,2
51. 2,5 mol CO2 va 5 mol CO gazlar aralashmasida jami bog’larning necha foizini σ – bog‘lar tashkil qiladi?
A) 50 B) 40 C) 70 D) 60
24
52. 5 mol CO2 va 10 mol CO gazlar aralashmasida jami bog’larning necha foizini σ – bog’lar tashkil qiladi?
A) 70 B) 50 C) 40 D) 60
53. Qanday hajmdagi (1, n.sh.) fosgen gazi tarkibidagi barcha bog‘lar soni 4,9 g sulfat kislotadagi π –
bog‘lar soniga teng?
A) 0,56 B) 2,24 C) 1,12 D) 3,36
54. Bittadan olingan HClOx va H2SOy molekulalari tarkibida π – bog‘lar soni teng. Qo‘sh bog‘lar soni oddiy
bog‘lar sonidan 1,5 marta kam bo‘lsa, ulardagi umumiy bog‘lar sonini hisoblang.
A) 10 B) 14 C) 12 D) 16
55. Sulfat kislota molekulasidagi sp3 – orbitallarida nechta elektron harakatlanishi mumkin?
A) 14 B) 16 C) 12 D) 20
56. Nitrit kislota molekulasidagi sp2 – orbitallarida nechta elektron harakatlanishi mumkin?
A) 10 B) 6 C) 9 D) 3
57. Sulfit kislota molekulasidagi σ – bog‘larni hosil qilishda qatnashgan s, p, sp2 va sp3 – orbitallar sonini
aniqlang.
A) 2, 0, 2, 7 B) 2, 4, 3, 12 C) 2, 4, 1, 7 D) 2, 0, 1, 7
58. ClOn– ioni tarkibida 50 ta elektron bo‘lsa, undagi sp2 – orbitallar sonini aniqlang.
A) 3 B) 6 C) 0 D) 9
59. Quyida berilgan bog‘ uzunliklaridan foydalanib С – P bog‘ uzunligini (nm) hisoblang.
P – P = 0,22 nm; P – J = 0,243 nm; C – J = 0,21 nm.
A) 0,178 B) 0,187 C) 0,162 D) 0,126
60. C3Hx(OH) 2 molekulasida qutbli kovalent bog‘lar soni 8 ta bo‘lsa, x ning qiymatini aniqlang.
A) 3 B) 2 С) 1 D) 4
61. Quyidagi moddalarni ularning molekulasidagi σ – bog‘lar soni ortib borish tartibida joylashtiring. 1) temir
(II) – gidrosulfat; 2) temir (III) – gidroksosulfat; 3) temir (III) – sulfat;
4) temir (II) – gidroksosulfat.
A) 3, 2, 1, 4 B) 4, 1, 2, 3 С) 3, 1, 4, 2 D) 2, 4, 1, 3
62. Quyida berilgan tartibda E – C bog‘ qutbliligi qanday o‘zgaradi? (sxemada elementlarning tartib raqamlari
1 2 3
keltirilgan) 1 → 16 → 6→ 7 a) ortadi; b) kamayadi; c) o‘zgarmaydi.
A) 1–b; 2–a; 3–b B) 1–a; 2–b; 3–a C) 1–b; 2–c; 3–b D) 1–b; 2–c; 3–a
63. Mol nisbati 1:1 bo‘lgan KxXO4 va (NH4) 2CO3 aralashmasida kislorod atomlarining soni jami atomlar
sonidan 3 marta kam bo‘lsa, KxXO4 molekulasidagi σ – bog‘lar sonini toping.
A) 5 B) 8 C) 7 D) 6
64. Mol nisbati 1:1 bo‘lgan NaClOx va (NH4) 2SO3 aralashmasida vodorod atomlari jami atomlarning 4/9
qismini tashkil etsa, NaClOx molekulasidagi π – bog‘lar sonini toping.
A) 0 B) 2 С) 1 D) 3
25
65. Quyidagi ma’lumotlardan foydalanib H – Cl bog‘ energiyasini (kJ/mol) toping.

2HBr + Cl2 → 2HCl + Br2; ∆H = – 90 kJ;
EBr – Br = 190 kJ/mol; ECl – Cl = 240 kJ/mol; ЕH – Br = 360 kJ/mol.
A) 410 B) 430 C) 420 D) 425
66. Quyidagi ma’lumotlardan foydalanib C ≡ C bog‘ energiyasini (kJ/mol) toping.

HC ≡ CH + 2H2 → H3C – CH3 ∆H = – 310 kJ;
EC – H = 410 kJ/mol; EH – H = 430 kJ/mol; ЕC – C = 340 kJ/mol.
A) 790 B) 810 C) 800 D) 820
67. Quyidagi ma’lumotlardan foydalanib H – Cl bog‘ energiyasini (kJ/mol) toping.

4HCl + O2 ↔ 2Cl2 + 2H2O ∆H = – 110 kJ;
EO = O = 490 kJ/mol; ECl – Cl = 240 kJ/mol; ЕH – O = 460 kJ/mol.
A) 410 B) 430 C) 440 D) 420
68. Sulfat kislota, natriy dixromat va kalsiy formiat molekulalari tarkibidagi σ – bog‘lar yig‘indisini hisoblang.
A) 30 B) 26 C) 24 D) 32
69. Fosfit kislota, natriy pirofosfat va etilformiat tarkibidagi σ – bog‘lar yig‘indisini hisoblang.
A) 32 B) 26 C) 30 D) 28
70. Molekulalarni tarkibidagi π – va σ – bog’lar yig‘indisi ortib borishi tartibida joylashtiring.

1) oltingugurt (VI) – oksid; 2) metanal; 3) vodorod peroksid;
4) chumoli kislota; 5) gipoxlorit kislota.
A) 5, 2, 4, 3, 1 B) 1, 2, 3, 4, 5
C) 1, 4, 2, 3, 5 D) 5, 3, 2, 4, 1
71. Molekulalardan tarkibida π – va σ – bog‘lar yig‘indisi 24 ga teng bo‘lganlarini tanlang.

1) aluminiy sulfat; 2) aluminiy karbonat; 3) 3–fenilpropanal; 4) kalsiy fosfat.
A) 1, 4 B) 2, 4 C) 2, 3 D) 1, 3
72. Molekulalarni tarkibidagi π – va σ – bog‘lar yig‘indisi ortib borishi tartibida joylashtiring.

1) aluminiy gidroksosulfat; 2) aluminiy gidrokarbonat; 3) aluminiy sulfat;
4) aluminiy fosfat.
A) 4, 1, 2, 3 B) 2, 3, 1, 4 C) 2, 4, 3, 1 D) 4, 2, 1, 3
26
KIMYOVIY REAKSIYALARNING KINETIKASI
1. A(g) + B(g) ↔ 2C(g) reaksi yada A va С moddalarning konsentratsiyalari 4M va 7M. Reaksiyaning

o‘rtacha tezligi 0,6 mol/(l⦁min) . 300 sekund avval shu moddalar konsentratsiyasi (mol/l) qanday bo‘lgan?
A) 1 va 10 B) 7 va 1 С) 1 va 13 D) 7 va 4
2. 4NH3(g) + 7O2(g) ↔ 4NO 2 (g) + 6H 2 O(g) reaksiyada NH3 ning boshlang‘ich konsentratsiyasi 0,8 M. 150
sekunddan so‘ng 3,4 g/1 gacha kamaygan bo‘lsa, H 2 O ning hosil bo‘lish tezligini (mol/l⦁s) aniqlang.
A) 5⦁10–3 В) 6⦁10–3 С) 3⦁10–3 D) 4⦁10–3
3. SO 2 (g) + O 2 (g) ↔ SO 3 (g) + Q reaksiya uchun quyidagilardan qaysi biri to‘g‘ri?

a) qizdirilganda to‘g‘ri reaksiya tezligi ortadi, teskari reaksiya tezligi kamayadi;
b) qizdirilganda mahsulot unumi ortadi;
c) bosim ortganda to‘g‘ri reaksiya tezligi ortadi;
d) qizdirilganda ham to‘g‘ri ham teskari reaksiya tezligi ortadi.
A) c, d В) a, с С) b, с D) a, b
4. A(g) + 2B(g) ↔ C(g) ; reaksiyada A va В ning dastlabki konsentratsiyalari 3M va 4M bo‘lib, boshlang‘ich

tezlik 12 mol/l⦁min. A moddaning 1/3 qismi sarflangandan keyin tezlik (mol/l⦁min) qanday bo‘ladi?
A) 8 B) 4 C) 6 D) 2
5. A(g) + 3B(g) ↔ 3C(g) + D(g) . Reaktorda В moddaning boshlang‘ich konsentratsiyasi 2 mol/l, D

moddaning hosil bo‘lish tezligi 0,02 (mol/l⦁s) bo‘lsa, qancha sekunddan so‘ng В va D moddalarning
konsentratsiyalari tenglashadi?
A) 76 B) 25 C) 38 D) 50
6. X(g) + 2Y(g) ↔ Z(g) ushbu reaksiya tenglamasi bo‘yicha dastlabki moddalar konsentratsiyasi turlicha olinib,
2 xil tajriba o‘tkazildi. Quyidagi jadvaldan foydalanib 2–reaksiya tezligini hisoblang.
Tajriba [ X ] (mol/l) [ Y ] (mol/l) Tezlik (mol/l⦁s)
1 0,1 0,5 2⦁10–3
2 0,3 2,0 υ
–3 –3 –3
A) 64⦁10 B) 96⦁10 C) 48⦁10 D) 32⦁10–3
7. A(g) + nB(g) → Mahsulot. 383 К dagi ushbu sistemada bosim 3 marta orttirilib, harorat 80°C gacha
pasaytirilganda reaksiya tezligi o‘zgarmagan bo‘lsa, n ning qiymatini aniqlang. (γ = 3)
A) 4 В) 1 C) 2 D) 3
8. Quyidagi jadvaldan foydalanib x/y ni hisoblang.

Tajriba υ (80oC) mol/l⦁s γ υ (60oC) mol/l⦁s
1 2 x 0,5
2 1 2 y
A) 6 B) 8 C) 4 D) 10
9. O‘rtacha tezligi 2,5 mol/(l⦁min) bo‘lgan reaksiya (X(g) ↔ Y(g) ) uchun 5 mol X modda olindi. Agar 24
sekunddan keyin 12,04⦁1023 dona X sarflanmay qolgan bo'lsa, reaktor hajmi qancha (litr) bo‘lganligini toping.
A) 2 В) 1 C) 4 D) 3
27
10. A + 2B ↔ 3C sistemada 20 sekund davomida В moddaning 0,4 moli sarflandi. Yana 5 sekunddan keyin
С modda miqdori 0,9 mol bo'lib qoldi. В moddaning o‘rtacha sarflanish tezligini (mol/l⦁s) toping. (V = 1 litr)
A) 0,036 B) 0,04 C) 0,02 D) 0,024
11. X(g) + nY(g) ↔ XY 2(g) reaksi yada X va Y ning dastlabki konsentratsiyalari 0,2 M va 0,1 M bo‘lib,
boshlang‘ich tezlik 2⦁10–2 M/s. Reaksiyaning tezlik konstantasi qiymatini hisoblang.
A) 5 B) 0,2 C) 0,1 D) 10
12. 2A + В ↔ 2C jarayonda reaksiya boshlanib ma’lum muddat o‘tgach A, B, С moddalarning

konsentratsiyalari 6; 5; 4 mol/l bo'ldi. Reaksiyaning o‘rtacha tezligi 0,4 mol/l⦁min bo'lsa, 300 sekunddan so‘ng
A va С moddalar konsentratsiyalari qanday bo‘ladi?
A) 4; 6 B) 10; 8 C) 2; 0 D) 2; 8
13.
T2 va T1 temperaturalardagi reaksiya reaksiya tezligining Temperatura o’zgarishi
tezliklarining nisbati ( υT2 / υT1 ) temperatura koeffitsiyenti (γ ) (T2 – T1 )
8 x y
Jadvaldan foydalanib x va y ni aniqlang.
A) 3; 30 B) 3; 20 C) 2; 30 D) 2. 20
14.
T2 va T1 temperaturalardagi reaksiya Reaksiya tezligining Temperatura o’zgarishi
vaqtlarining nisbati ( tT2 / tT1 ) temperatura koeffitsiyenti (γ ) ( T2 – T1 )
8 x y
Jadvaldan foydalanib x va y ni aniqlang.
A) 4; 30 B) 2; 40 C) 2; 30 D) 3; 20
15. A(g) + xB(g) → 2C(g) reaksiyadagi A va В larning konsentratsiyalari 2 marta oshirilganda to‘g‘ri
reaksiya tezligi 16 marta tezlashishi ma’lum bo‘lsa, x ni toping.
A) 3 B) 2 C) 4 D) 1
16. A(g) + xB(g) → 2C(g) reaksiyadagi A va В larning konsentratsiyalari 3 marta oshirilganda to‘g‘ri
reaksiya tezligi 9 marta tezlashishi ma’lum bo‘lsa, x ni toping.
A) 4 В) 3 C) 2 D) 1
17. Reaksiya 50°C da 40°C dagiga qaraganda 2 sekund oldin, 60°C dagiga qaraganda 1 sekund keyin tugaydi.
Ushbu reaksiya 20° С da necha sekundda tugaydi?
A) 8 B) 32 C) 64 D) 16
18. A(g) + 2B(g) ↔ 2C(g) ushbu reaksiya tenglamasiga ko'ra 80°C da 0,2 mol A va 0,4 mol В bilan
boshlangan reaksiya tezligi 2⦁10–4 mol/(l⦁s) va tezlik konstantasi 5⦁10–2 l2/(mol2⦁s) bo‘lsa, reaktor hajmini (litr)
aniqlang.
A) 4 B) 2 C) 3 D) 1
19. Teng massadagi azot va vodorod reaksiyasi natijasida 27,6 kJ issiqlik ajralib chiqdi va 6,6 g vodorod ortib
qoldi. Ammiakning hosil bo‘lish entalpiyasi (kJ⦁mol–1) nechaga teng?
A) +46 B) +92 C) –46 D) –92
28
20. Teng massadagi metanol va kislorodning yonish reaksiyasi natijasida 324 kJ issiqlik ajralib chiqdi va 12 g
metanol ortib qoldi. Metanolning yonish entalpiyasini (kJ⦁mol–1) hisoblang.
A) –864 B) –432 C) +864 D) +432
21. 1 mol CuSO4 ning suvda eritilishidan 66 kJ issiqlik ajralib chiqadi. 1 mol CuSO4⦁5H2O suvda eritilishida esa
12 kJ issiqlik yutiladi. CuSO4 dan CuSO4⦁5H2O hosil bo‘lish jarayoni uchun issiqlik effektini aniqlang.
A) Q = –54 kJ/mol B) Q = –78 kJ/mol C) Q = +78 kJ/mol D) Q = +54 kJ/mol
22. 2X 2 (g) + 3У2(g) ↔ 2Х2У3(g) reaksiya tenglamasi bo‘yicha moddalar konsentratsiyalari turlicha olinib,
2 xil tajriba o‘tkazildi. Quyidagi jadvaldan foydalanib 2 – reaksiya tezligini aniqlang.
Tajriba [ X ] (mol/l) [ Y ] (mol/l) Tezlik (mol/l⦁s)
1 0,5 0,2 8⦁10–3
2 0,2 0,1 υ2 =
–3 –5 –4
A) 4⦁10 B) 3,2⦁10 C) 1,6⦁10 D) 2,4⦁10–3
23. 2A(g) + B(g) ↔ 3C(g) sistemada to‘g‘ri reaksiya tezligi υ = 3,6 mol/(l⦁min) . Agar tezlik konstantasi
k1 = 0,2 l2 /(mol2⦁min) va В moddaning konsentratsiyasi 2 mol/l bo‘lsa, A modda konsentratsiyasini (mol/l)
hisoblang.
A) 3 B) 9 C) 4 D) 2
24. N 2 (g) + 3H 2 (g) ↔ 2NH 3 (g) reaksiyaning 290 К dagi tezligi 4 mol/(l⦁min) . Vodorodning konsentratsiyasi
2 marta oshirilib, temperatura necha °C ga qadar o‘zgartirilganda tezlik 1 mol/(l⦁min) bo‘lib qoladi? (γ = 2)
A) –33 B) –50 C) 33 D) 50
25. Reaksiyaning o'rtacha tezligi 4,5 mol/(l⦁min) ni tashkil etadi. Moddaning dastlabki konsentratsiyasi (mol/l)
qanday qiymatga ega bo‘lganda, 3 marta kamayishi uchun 4 sekund vaqt sarflanadi?
A) 0,30 B) 0,75 C) 0,45 D) 0,60
26. Reaksiyaning o‘rtacha tezligi 3,0 mol/(1–min) ni tashkil etadi. Moddaning dastlabki konsentratsiyasi 0,6
mol/l bo‘lsa, konsentratsiya necha marta kamayishi uchun 9 sekund vaqt sarflanadi?
A) 4 B) 5 C) 3 D) 2
27. A moddaning dastlabki miqdori 3 mol. 20 sekunddan keyin uning miqdori 3 marta kamaydi. Agar reaksiya
tezligi 1,2 mol/(1–min) bo‘lsa, idish hajmi qancha (litr) bo‘lganligini toping.
A) 4 В) 3 C) 2 D) 5
28. 5 litr hajmli idishda A + В → С + D reaksiyaning 10°C dagi tezligi 0,6 mol/(l–min) . 50°C da esa 4
mol D modda 5 sekundda hosil bo‘lsa, reaksiyaning temperatura koeffeiyentini ( γ ) aniqlang.
A) 1,5 B) 2 C) 3 D) 2,5
29. Hajmi 5 litr bo‘lgan reaktorga 1,4 g etilen va 5,475 g vodorodxlorid joylandi. Oradan 25 sekund vaqt o'tgach
1,29 g xloretan hosil bo‘ldi. Ushbu vaqt intervalidagi reaksiyaning o‘rtacha tezligini (mol/(l ⦁ s)) aniqlang.
A) 3,2 ⦁ 10–4 В) 4 ⦁ 10–4 C) 1,6 ⦁ 10–4 D) 8 ⦁ 10–4
30. A2(g) + B2(g) → 2AB(g) reaksiya bo‘yicha A2 moddaning sarflanish tezligi 0,03 mol/(l⦁s) . 30 sekunddan
keyin AB ning konsentrasiyasi 2 mol/l ga teng bo‘lsa, uning boshlang‘ich konsentratsiyasini (mol/l) toping.
A) 0,3 B) 0,25 C) 0,2 D) 0,1
29
31. A(g) + 3B(g) = C(g) + 2D(g) reaksiyada A va В moddaning boshlang‘ich konsentratsiyalari mos ravishda
5 va 9 mol/l ga teng. 20 sekunddan so‘ng ularning konsentratsiyalari tenglashgan bo‘lsa, D moddaning hosil
bo‘lish tezligini (mol/(l⦁s) ) hisoblang.
A) 0,1 B) 0,2 C) 0,6 D) 1,2
32. 4HCl(g) + O2(g) → 2Cl2(g) + 2H2O(g) to‘g‘ri reaksiyaning 120°C dagi tezligi 1,6 mol/(l⦁s) ga teng.
Ushbu sistema bosimi 2 marta oshirilib, harorat 40°C gacha tushirilgandagi reaksiya tezligini (mol/(l⦁s) )
aniqlang. (γ = 2)
A) 0,4 B) 0,6 C) 0,2 D) 0,8
33. N2 + 3H2 → 2NH3 jarayonda moddalarning dastlabki konsentrasiyalari mos ravishda 0,4 va 0,5 M ga teng.
Agar azotning 25% qismi sarflangandan keyingi tezlik 0,096 mol/(l⦁s) bo‘lsa, reaksiya avvalidagi tezlikni
(mol/(l⦁s) ) aniqlang.
A) 0,5 B) 2,0 C) 2,5 D) 1,25
34. N2 + 3H2 → 2NH3 reaksiyaning 40°C da tezligi 1,6 mol/(l⦁s) ga teng. Reaktor hajmi 2 marta oshirilib,
harorat 20°C gacha tushirilganda tezlik qiymati (mol/(1⦁s) ) qanchaga teng bo‘ladi? (γ = 2)
A) 1,6 B) 0,05 C) 0,025 D) 0,4
35. СH4 + 2O2 → CO2 + 2H2O reaksiya tenglamasi bo‘yicha kislorod hajmiga teng hajmda xN2 + O2
aralashmasi ishlatilsa, reaksiya tezligi 64 marta sekinlashadi. x ning qiymatini aniqlang.
A) 6 B) 8 C) 5 D) 7
36. A(g) + 2B(g) → C(g) reaksiya tenglamasi bo‘yicha moddalarning boshlang‘ich konsentratsiyalari [A] = 0,2
mol/l, [B] = 0,2 mol/l va [C] = 0,1 mol/l. Reaksiyaning o‘rtacha tezligi 0,02 mol/(l⦁min) bo‘lsa, 2 minutdan
keyingi moddalarning konsentratsiyalarini (mol/l) hisoblang.
A) 0,24; 0,28; 0,14 B) 0,16; 0,16; 0,14
C) 0,16; 0,12; 0,06 D) 0,16; 0,12; 0,14
37. X(g) + 2Y(g) → 3Z(g) sistemada reaksiya tezligi 0,6 mol/(l⦁min) . Agar tezlik konstantasi k1 = 0,05
l2/(mol2⦁min) va X moddaning konsentratsiyasi 3M bo‘lsa, Y modda konsentratsiyasini (M) hisoblang.
A) 4 В) 3 C) 2 D) 9
38. CO(g) + SO3(g) → CO2(g) + SO2(g) sistemada muvozanat holatdagi moddalarning miqdorlari mos
ravishda 3 mol, 3 mol, 4 mol va 9 molga teng. Muvozanat holatidagi sistemadan 5 mol SO2 chiqarilib yuborilsa,
yangi muvozanatdagi CO ning konsentratsiyasini (mol/l) hisoblang. (V = 1 litr, T = const.)
A) 2 B) 7/3 C) 2/3 D) 5/2
39. H2 + Cl2 = 2HCl sistemada muvozanat holatdagi moddalarning miqdorlari mos ravishda 2 mol, 2 mol va
4 molga teng. Sistemaga qancha (mol) H2 qo‘shilsa, yangi muvozanat qaror topgandan keyin HCl ning miqdori
5 mol bo‘ladi? (V = 2 litr, T = const.)
A) 16/3 B) 3/18 C) 8/3 D) 7/3
40. A(g) + B(g) = C(g) + D(g) muvozanatda turgan sistemada moddalarning konsentratsiyalari mos ravishda 9,
1, 6, 6 mol/l. Sistemaga В moddadan 8 mol/l qo‘shilganda sistemada hosil bo‘ladigan yangi muvozanat
holatidagi D moddaning konsentratsiyasini (mol/l) aniqlang.
A) 9,5 B) 10,5 C) 10 D) 11
30
41. 2NO(g) + O2(g) = 2NO2(g) sistemadagi NO va O2 ning boshlang‘ich konsentratsiyalari mos ravishda 5
mol/l va x mol/l. NO ning 60% i NO2 ga qadar oksidlandi va muvozanat yuzaga keldi. O2 ning dastlabki
miqdorini (mol) toping. (V = 2 litr, Km = 2,25)
A) 4 B) 5 C) 3 D) 2
42. Butan → izobutan izomerlanish reaksiyasining tezlik konstantasi 80 min–1, izobutan → butan
reaksiyasining tezlik konstantasi 20 min–1 ga teng bo‘lsa, 29 g butandan hosil bo‘lgan aralashmada nechta
birlamchi uglerodga bog‘langan vodorod atomi bo‘ladi?
A) 5,1 ⦁ NA B) 3,6 ⦁ NA C) 4,2 ⦁ NA D) 2,7 ⦁ NA
43. 2SO3(g) ↔ 2SO2(g) + O2(g) reaksiya tenglamasi bo‘yicha sulfat angidridning dastlabki konsentratsiyasi 6
mol/l bo‘lib, uning 1/3 qismi parchalanganda sistemada muvozanat qaror topdi. Agar to‘g‘ri reaksiya tezlik
konstantasi k1 = 1,6 ⦁ 10–4 l/(mol⦁s) bo‘lsa, teskari reaksiya tezlik konstantasini (k2) va uning birligini aniqlang.
A) 6,4 ⦁ 10–4 l2/(mol2⦁s) B) 3,2 ⦁ 10–4 l2/(mol2⦁s)
C) 3,2 ⦁ 10–4 l2/(mol⦁s) D) 6,4 ⦁ 10–4 l/(mol⦁s)
44. X(g) + 3Y(g) ↔ 2Z(g) reaksiya tenglamasi bo'yicha dastlabki moddalarning konsentratsiyalari 5 mol/l dan
bo‘lib, Y moddaning 60 % i sarflangan bo‘lsa, muvozanat konstantasini ( Km ) va uning birligini aniqlang.
A) 1/4 l2/mol2 B) 1/8 mol2/l2 C) 1/4 mol2/l2 D) 1/8 l2/mol2
45. X2(g) + Y2(g) ↔ 2XY(g) muvozanat sistemasida 0,4 mol X2, 0,1 mol Y2 va 0,4 mol XY gazlari mavjud.
Sistemaga 0,3 mol Y2 qo‘shilganda yuzaga keladigan yangi muvozanat sistemasida necha mol XY gazi bo‘ladi?
(V = 1 litr)
A) 0,4 B) 0,5 C) 0,8 D) 0,6
46. 10 litrli reaktorda ekvimolar nisbatda olingan X2 va Y2 gazlari reaksiyaga kirishdi. Muvozanat holatdagi
sistemada 0,2 mol XY bo‘lsa, dastlab reaktorda necha mol moddalar bo‘lgan? (X2(g) + Y2(g) ↔ 2XY(g). (Km = 4)
A) 0,5 B) 0,3 C) 0,4 D) 0,2
47. X(g) ↔ 2Y(g) reaksiya tenglamasi bo‘yicha to‘g‘ri reaksiya tezlik konstantasi k1 = 0,04 s–1 va teskari
reaksiya tezlik konstantasi k2 = 0,1 litr/(mol⦁s) . Muvozanat holatdagi sistemada 0,1 mol/l X modda bo‘lsa,
uning dastlabki miqdorini (mol) aniqlang. ( V = 4 litr)
A) 1,2 B) 0,8 C) 0,6 D) 0,4
48. 2X(g) ↔ Y(g) reaksiya tenglamasi bo‘yicha to‘g‘ri reaksiya tezlik konstantasi k1 = 0,1 litr/(mol⦁s) va teskari
reaksiya tezlik konstantasi k2 = 0,04 s–1. Muvozanat holatdagi sistemada 0,1 mol/l Y modda bo‘lsa, X ning
dastlabki miqdorini (mol) aniqlang. ( V = 4 litr ) .
A) 0,8 B) 0,2 C) 1,6 D) 0,4
49. 1 litrli reaktorda 0,2 mol X2 va 0,2 mol Y2 gazlari reaksiyaga kirishdi X2(g) + Y2(g) ↔ 2XY(g) va
muvozanat qaror topdi. Muvozanat holatidagi sitemada necha mol X2 gazi bo‘ladi? (Km = 36)
A) 0,05 B) 0,08 C) 0,04 D) 0,02
50. 89,6 litrli reaktorda 2 mol A gaz 0,8 atm. bosimda parchalandi A(g) ↔ B(g) + C(g) . Muvozanat qaror
topgan sistemada bosim 1,2 atm. bo‘lsa, muvozanat konstantasini ( Km ) aniqlang. (T = const)
A) 1/44,8 B) 44,8 C) 89,6 D) 1/89,6
31
51. 1 litrli idishda A(g) + B(g) ↔ C(g) + D(g) reaksiyada muvozanat qaror topganda 8 moldan A va B, 4
moldan С va D gazlari mavjud. Idishdan necha mol A gazi chiqarib yuborilganda yuzaga kelgan yangi
muvozanatda 3 mol С gazi bo‘ladi?
A) 2 B)3 C) 5 D)4
52. 2AB2(g) + B2(g) ↔ 2АВ3(g) sistemada moddalarning muvozanat holatidagi konsentratsiyalari (mol/l) mos
ravishda 4, 1 va 2 ga teng. Sistemaga ma’lum miqdor B2 qo‘shilgandan so‘ng AB2 va AB3 ning yangi
muvozanat konsentratsiyalari o‘zaro teng bo‘ldi. Agar reaksiya 1 litr hajmli idishda olib borilgan bo‘lsa, B 2
va AB3 larning yangi muvozanat konsentratsiyalari yig‘indisini aniqlang.
A) 5 B) 4 C) 6 D) 7
53. Quyidagi grafikda moddalarning miqdorlari (mol) va vaqt o‘rtasidagi bog‘liqlik ifodalangan.
H2(g) + J2(g) ↔ 2HI(g) reaksiya tenglamasidan foydalanib muvozanat konstantasi va uning birligini aniqlang.
( V = 4 litr ) .
A) 32; mol/litr B) 32; birliksiz C) 64; mol/litr D) 64; birliksiz
54. 2SO2(g) + O2(g) ↔ 2SO3(g) jarayon borishi uchun geliyga nisbatan zichligi 12 ga teng bo‘lgan gazlar
aralashmasidan 9 mol ishlatildi. Sistemada muvozanat yuzaga kelganida, umumiy molekulalar soni 7,5⦁NA
donani tashkil etsa, muvozanat doimiysining qiymatini toping. ( V = 3 litr )
A)4 B) 2 C) 0,5 D) 0,25
55. 2XY(g) + Y2(g) ↔ 2XY2(g) reaksiya tenglamasi bo‘yicha to‘g‘ri va teskari reaksiya tezliklari tenglashgan
sistemaga 4 mol XY gazi qo‘shilganda to‘g‘ri reaksiya tezligi 9 marta ortdi. Dastlabki muvozanat holatida necha
mol XY gazi bo‘lgan? ( V = 1 litr)
A) 2 B)3 C)4 D) 1
56. Tezligi 0,04 mol/(l⦁s) bo‘lgan reaksiya (SO2 + NO2 ↔ SO3 + NO) 50 s davom etdi va NO2 ning muvozanat
konsentratsiyasi 2,5 mol/l ni tashkil qildi. Muvozanat doimiysi (Kм) ning qiymati 0,8 ga teng bo‘lsa, SO2 ning
dastlabki konsentratsiyasini (mol/l) aniqlang. Reaktor hajmi 2 litr.
A)4 B) 2 C) 2,25 D) 4,5
57. X ↔ 2Y reaksiyada X va Y gazlarining muvozanat konsentratsiyalari yig‘indisi 6M ga teng. Km = 8 bo‘lsa,

X ning muvozanat konsentratsiyasini (mol/l) aniqlang.
A) 2 B)6 C)4 D)8
58. A(g) + 2B(g) ↔ C(g) ; ∆H = –75 kJ/mol. Muvozanatda turgan sistemaning temperaturasi oshirilganda
muvozanat qaysi tomonga siljiydi, muvozanat konstantasining son qiymati qanday o‘zgaradi?
A) o‘ngga; kamayadi B) o‘ngga; ortadi C) chapga; ortadi D) chapga; kamayadi
32
59. 50 litrli reaktorda 70 g is gazi va 5 g vodorod bor. Ushbu reaktorga necha gramm suv bug‘lari
qo‘shilganda is gazining 60% i karbonat angidridga CO(g) + H2O(g) ↔ CO2(g) + H2(g) aylanadi? ( Km = 2)
A) 54 B) 72 C) 81 D) 45
60. 5,6 g sis–buten–2 izomerlanishi natijasida 168 J issiqlik yutildi. Ushbu jarayonning muvozanat konstantasini
aniqlang. sis–buten–2 ↔ trans–buten–2
Birikma Molar entalpiya
sis–buten–2 7,0 kJ ⦁ mol–1
trans–buten–2 11,2 kj ⦁ mol–1
A) 3/2 B) 4/1 C) 1/4 D) 2/3
61. Quyidagi grafikda moddalarning miqdorlari (mol) va vaqt o‘rtasidagi bog‘liqlik ifodalangan.
X2(g) + 3Y2(g) ↔ 2ХY3(g) reaksiya tenglamasidan foydalanib muvozanat konstantasi va uning birligini
aniqlang. (V = 8 litr)
A) 256 litr/mol B) 128 litr2/mol2 C) 32 mol/litr D) 64 mol2/litr2
62. A(g) + B(g) ↔ 2C(g) . Muvozanat holatida moddalarning konsentratsiyasi mos ravishda 2; 2 va 4 mol/l
ga teng. Agar harorat oshirilganda muvozanat konstantasi qiymati 4 marta kamayishi ma’lum bo‘lsa, yangi
muvozanatdagi С moddaning molar konsentratsiyasini (mol/l) aniqlang.
A) 1,5 B) 2/3 C) 8/3 D) 2,5
63. Vodorod va metanning yonishi quyidagi termokimyoviy reaksiyasi asosida sodir bo‘ladi:
2H2(g) + O2(g) = 2H2O(s) + 560 kJ; CH4(g) + 2O2(g) = CO2(g) + 2H2O(s) + 880 kJ. 4:1 mol nisbatda
olingan vodorod va metan aralashmasining 6 grammi yondirilganda qancha issiqlik (kJ) ajralib chiqadi?
A) 250 B) 500 C) 400 D) 750
64. CO + N2O = CO2 + N2 sistemada moddalarning muvozanat holatidagi konsentratsiyalari (mol/l) mos
ravishda 1, 4, 4 va 1 ga teng. Sistemaga ma’lum miqdor is gazi qo‘shilgandan keyin, N2O va N2 larning
yangi muvozanat konsentratsiyalari o‘zaro teng bo‘ldi. Agar reaksiya 1 litr hajmli idishda olib borilgan bo‘lsa,
hosil bo‘lgan yangi sistemadagi gazlar aralashmasining geliyga nisbatan zichligini aniqlang.
A) 10 B) 8 C) 7 D) 9
65. 2SO2 + O2 = 2SO3 sistemada moddalarning muvozanat holatidagi konsentratsiyalari (mol/l) mos ravishda
4, 1 va 2 ga teng. Sistemaga ma’lum miqdor kislorod qo‘shilgandan keyin. oltingugurt oksidlarining yangi
muvozanat konsentratsiyalari o'zaro teng bo‘ldi. Agar reaksiya 1 litr hajmli idishda olib borilgan bo‘lsa, SO3
va O2 larning yangi muvozanat konsentratsiyalari yig‘indisini toping.
A) 4 B) 7 C) 5 D) 6
33
66. СO(g) + H2O(g) = CO2(g) + Н2(g) sistemada is gazining muvozanat holatidagi konsentratsiyasi 0,2 mol/l.
Suv bug‘larining dastlabki konsentratsiyasi 1,2 mol/l bo‘lsa, muvozanat holatdagi vodorodning
konsentratsiyasini (mol/l) aniqlang. (Km = 1) .
A) 0,2 B) 0,6 C) 0,4 D) 0,8
67. NO va O2 dan iborat aralashma molar massasi 31 g/mol. Bosim 20% ga kamayganda sistemada muvozanat
qaror topgan bo‘lsa, kislorodning qancha qismi (%) sarflangan?
A) 20 B) 80 C) 40 D) 10
68. NO va O2 dan iborat aralashma molar massasi 30,8 g/mol. Muvozanat holatida bosim 20% ga kamayib,
gazlarning umumiy miqdori 1,6 molni tashkil etsa, sarflangan kislorod miqdorini (g) aniqlang.
A) 12,8 B) 16,0 C) 6,4 D) 9,6
69. A(g) + B(g) = C(g) + D(g) sistemada boshlang‘ich moddalar konsentratsiyalari 2M dan bo‘lib, 50°C
da muvozanat qaror topishi uchun 15 sekund vaqt sarflansa, shu reaksiyaning 30°C dagi tezligini
(mol/(l⦁min) ) aniqlang. (γ = 2, Km = 1)
A) 0,8 B) 1,2 C) 1,0 D) 0,5
70. 2HJ = J2(g) + H2(g) reaksiyaning 600 K dagi muvozanat konstantasi 4 ga teng. 1 litrli idishga 6 mol
HJ solinsa, yuzaga kelgan muvozanatda J2 ning miqdorini (mol) aniqlang.
A) 3,2 B) 2,4 C) 0,8 D) 1,6
71. Quyida N2 va H2 dan NH3 hosil bo‘lishining T va P ga bog‘liqlik grafigi tasvirlangan:
Ushbu ma’lumotlardan foydalanib bosim oshganda (a) va temperatura kamayganda (b) reaksiya unumi qanday
o‘zgarishini aniqlang.
A) a – ortadi; b – ortadi B) a – kamayadi; b – ortadi
C) a – kamayadi; b – kamayadi D) a – ortadi; b – kamayadi
72. Quyida N2 va H2 dan NH3 hosil bo'lishining T va P ga bog‘liqlik grafigi tasvirlangan:
Ushbu ma’lumotlardan foydalanib reaksiya unumini kamaytirish uchun bosim (a) va temperatura (b) ni qanday
o'zgartirish kerak?
A) a – kamaytirish; b – kamaytirish B) a – orttirish; b – orttirish;
C) a – orttirish; b – kamaytirish D) a – kamaytirish; b – orttirish
34
73. 2CO + O2 = 2CO2 reaksiyada CO2 ning konsentratsiyasi 0,2 mol/l bo‘lganda kimyoviy muvozanat qaror
topdi (Km = 1) . CO ning boshlang‘ich konsentratsiyasi 0,6 mol/l bo‘lsa, kislorodning dastlabki
konsentratsiyasini (mol/l) hisoblang.
A) 0,25 B) 0,30 C) 0,45 D) 0,35
74. СН4(g) + H2O(g) = CO(g) + H2(g) reaksiyada CH4 ning 50 % i, H2O ning 40 % i sarflanganda muvozanat
qaror topdi. Reaksiya mahsulotlarining muvozanat konsentratsiyalari yig‘indisi 13 mol/l bo‘lsa, CH4 va H2O
ning boshlang‘ich konsentratsiyalari (mol/l) yig‘indisini aniqlang.
A) 7 B) 8 C) 9 D) 6
75. A(g) + B(g) = AB(g) reaksiyada A ning boshlang‘ich konsentratsiyasi 1,2 mol/l bo‘lib, AB dan 0,4 mol/l
hosil bo‘lganda muvozanat qaror topdi ( Km = 2) . Barcha moddalarning muvozanat holatdagi konsentratsiyalari
(mol/l) yig‘indisini hisoblang.
A) 1,45 B) 1,55 C ) 1,35 D) 1,25
76. Geliyga nisbatan zichligi 7,75 bo‘lgan azot (II) –oksidi va kisloroddan iborat 6 mol aralashma hajmi 10 litrli
idishda reaksiyaga kirishdi. Kislorodning 1/3 qismi reaksiyaga kirishganda muvozanat qaror topsa, muvozanat
konstantasini hisoblang.
A) 8 B) 16 C) 20 D) 10
77. СO2(g) + H2(g) = CO(g) + Н2O(g) reaksiya hajmi 0,005 m3 bo‘lgan idishda olib borildi. Reaksiya uchun
CO2 va H2 dan mos ravishda 3 va 5 mol olingan bo‘lsa, CO2 ning muvozanat konsentratsiyasini (mol/l)
aniqlang (Km = 1) .
A) 0,225 B) 0,375 C) 0,275 D) 0,325
78. СO(g) + H2O(g) = CO2(g) + Н2(g) sistemada moddalarning muvozanat holatdagi konsentratsiyalari
(mol/dm3) mos ravishda 8, 6, 4 va 12 ga teng. Sistemaga 36 g suv bug‘lari qo‘shilgandan keyin yangi
muvozanat holatidagi is gazining massasini (g) hisoblang. (V = 1dm3)
A) 210 B) 224 C) 168 D) 196
35
ERITMALAR
1. Ma’lum temperaturada NaOH ning eruvchanligi 20 ga teng. 327 g suvda qancha (g) Na eritilsa to‘yingan eritma
hosil bo‘ladi?
A) 28,75 B) 40,25 C) 23 D) 34,5
2. 20°C dagi eruvchanligi 42 g bo'lgan tuzning 568 g to‘yingan eritmasi 40°C gacha isitilganda yana qancha (g)
tuz erib, to'yingan eritma hosil qiladi? S(40°C) = 57
A) 33 B) 66 C) 45 D) 60
3. Zichligi 1,2 g/ml bo'lgan 600 g eritmada 147 g ortofosfat kislota mavjud. Eritma konsentratsiyasini (mol/l)
hisoblang. (Zichlik nisbiy olingan)
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5
4. Kaliy oksidi ma’lum massadagi suvda to‘liq eritildi. Olingan asos massasi eritilgan oksid massasidan 36 g ga
ko‘p bo‘lsa, necha gramm 40 % li eritma hosil bo‘lgan?
A) 420 B) 480 C) 540 D) 560
5. 57,5 g natriy 15⦁NA dona atom tutgan suvda to‘liq eritildi. Olingan eritma massasini (g) hisoblang.
A) 147,5 B) 145 C) 327,5 D) 325
6. 40 % li (p = 1,2 g/ml) 500 ml suvli eritmaga qanday massali (g) suv qo‘shilganda 12 % li eritma hosil bo‘ladi?
A) 1640 B) 1760 C) 1400 D) 1040
7. 720 g (p = 1,2 g/ml) 0,3 M li sulfat kislota eritmasi bilan 200 ml 0,6 M li X eritmasi to‘liq reaksiyaga kirishdi.
X ni toping.
А) КОН B) Ca(OH) 2 C) NH3 D) Al(OH) 3
8. 8 g NaOH dan foydalanib qanday massali (g) 4 molyalli eritma tayyorlash mumkin? (Molyallik – 1 kg
erituvchiga mos keluvchi erigan modda miqdori)
A) 46 B) 58 C) 40 D) 50
9. Kalsiy xlorid eritmasiga tegishli miqdorda Na2CO3 qo‘shilganda 100 g cho‘kma tushdi va 4 molyalli eritma
hosil bo‘ldi. Dastlabki kalsiy xlorid eritmasining massasini (g) aniqlang.
A) 617 B) 500 C) 622 D) 611
10. Natriy nitrat tuzining to‘yingan eritmasi (S = 17) 2 M li bo‘lsa, 100 ml eritma massasini (g) toping. (S –
eruvchanlik)
A) 340 B) 234 C) 170 D) 117
11. 240 g to‘yingan eritma 30°C dan 50°C gacha qizdirildi. Ushbu jarayon uchun to‘g‘ri bo‘lgan javobni
belgilang. S(30°C) = 20; S(50°C) = 60
A) to‘yinmagan eritmaga aylanadi va 80 g eruvchi qo‘shilsa to‘yinadi
B) to‘yingan eritmaga aylanadi va 80 g eruvchi ajraladi
C) to‘yingan eritmaga aylanadi va 60 g eruvchi ajraladi
D) to'yinmagan eritmaga aylanadi va 60 g eruvchi qo‘shilsa to‘yinadi
12. 300 ml 15 % li NaOH eritmasiga (p = 1,2 g/ml) 13,8 g Na bo‘lakchasi solindi. Olingan eritmadagi ishqorning
massasini (g) hisoblang.
A) 80 B) 84 C) 82 D) 78
36
13. Kumush nitrat eritmasiga ikki marta ko‘p hajmdagi kalsiy xlorid eritmasi qo‘shildi. Hosil bo‘lgan eritmada
kalsiy va xlorid ionlari 3:2 mol nisbatda bo‘lsa, dastlabki eritmalarning molar konsentratsiyalari qanday nisbatda
(berilgan tartibda) bo‘lgan?
A) 3:5 B) 8:3 C) 3:8 D) 5:3
14. 200 g 10 % li natriy gidroksid eritmasidan ma’lum miqdor suv bug‘latilganda eritmadagi umumiy atomlar
soni 3 marta kamaydi. Bug‘latilgan suv massasini (g) hisoblang.
A) 72 B) 108 C) 90 D) 126
15. X°C da A modda to‘yingan eritmasining molyal konsentratsiyasi 2 mol/kg bo‘lsa, A moddaning molar
massasini (g/mol) aniqlang. S(X°C) = 80 (Molyal konsentratsiya – erigan modda miqdorining erituvchi massasiga
nisbati.)
A) 400 B) 80 C) 40 D) 200
16. Kislorod atomlari soni 5,8⦁N A ta bo‘lgan 10 % li kaliy gidroksid eritmasi massasini (g) hisoblang.
A) 180 B) 112 C) 168 D) 120
17. 40 g 30 % li natriy gidroksid eritmasida qanday massadagi (g) fosfat angidrid eritilganda ekvimolar nisbatdagi
nordon tuzlar aralashmasi hosil bo‘ladi?
A) 56,8 B) 14,2 C) 28,4 D) 42,6
18. 40 g natriy gidroksid eritmasida 14,2 g fosfat angidrid eritilganda ekvimolar nisbatdagi nordon tuzlar
aralashmasi hosil bo‘ldi. Ishqor eritmasining konsentratsiyasini (%) hisoblang.
A) 10 B) 40 C) 30 D) 20
19. 30 % li natriy gidroksid eritmasida 14,2 g fosfat angidrid eritilganda ekvimolar nisbatdagi nordon tuzlar
aralashmasi hosil bo‘ldi. Ishqor eritmasining massasini (g) hisoblang.
A) 40 B) 60 C) 80 D) 100
20. Ma’lum massadagi eritma bug‘latilganda eritma massasi 20 % ga, erituvchi massasi 25 % ga kamaydi.
Dastlabki eritma konsentratsiyasini (%) hisoblang.
A) 25 B) 50 C) 40 D) 20
21. 44,1 g ortofosfat kislotaning suvli eritmasiga 180 ml 5 M li ammiak eritmasi qo‘shildi. Natijada
konsentratsiyasi 2 mol/l bo'lgan eritma olindi. Hosil bo‘lgan eritma hajmini (ml) aniqlang.
A) 250 B) 275 C) 225 D) 200
22. 32,1 g uch valentli metall asosi bilan 900 ml 0,5 mol/l sulfat kislota eritmasi to‘liq reaksiyaga kirishdi.
Metallni aniqlang.
A) Al B) Fe C) Mn D) Cr
23. 250 g 20 % li natriy gidroksid eritmasida 10 g NaOH eritilganda hosil bo'lgan eritmaning konsentratsiyasini
(mol/kg) aniqlang. (Molyal konsentratsiya – 1 kg erituvchiga to‘g‘ri keladigan erigan moddaning mol miqdori.)
A) 5,25 B) 7,5 C) 4,5 D) 6,25
24. 250 g 20 % li natriy gidroksid eritmasida necha gramm NaOH eritilsa, hosil bo'lgan eritmaning molyal
konsentratsiyasi 7,5 mol/kg ni tashkil etadi? (Molyal konsentratsiya – 1 kg erituvchiga to'g'ri keladigan erigan
moddaning mol miqdori.)
A) 16 B) 20 C) 8 D) 10
37
25. 180 g NaOH eritmasining (ω(NaOH) — 0,2) molar konsentratsiyasi 6 mol/l bo'lsa, eritma hajmini (ml)
aniqlang.
A) 140 B) 150 C) 100 D) 120
26. 40 g eritmaga suv qo'shib, 50 g 14,4 % li eritma olindi. Dastlabki eritma konsentratsiyasini (%) aniqlang.
A) 17 B) 16 C) 18 D) 19
27. 600 ml AgNO3 (C = 0,05 mol/l) va 400 ml NaCl (С = 0,1 mol/l) eritmalari aralashtirildi. Eritmadan
cho'kma ajratib olingach, barcha ionlar konsentratsiyasini (mol/l) hisoblang.
1) Ag+; 2) NO3– 3) Na+; 4) Сl– a) 0,02; b) 0,03; c) 0,04; d) 0,01.
A) 3–c; 4–b; 2–b B) 3–c; 4–d; 2–b
C) 3–c; 4–d; 2–b; 1–b D) 3–c; 4–d; 2–b; 1–a
28. Metall bromidni kislotali muhitda bromgacha to'liq oksidlash uchun 0,2 mol/l li kaliy permanganat
eritmasidan 300 ml sarflandi. Xuddi shunday miqdordagi metall bromidni kislotali muhitda, bromgacha to‘liq
oksidlash uchun 0,2 mol/l li kaliy dixromat eritmasidan qancha (ml) talab etiladi?
A) 500 B) 250 C) 1000 D) 125
29. 0,7 mol natriy bromid va kalsiy bromid aralashmasidagi bromid ionlarini to'liq cho'ktirish uchun 670 g 2
molyalli AgNO3 eritmasi sarflandi. Boshlang'ich aralashmadagi natriy bromid massasini (g) hisoblang. (Molyal
konsentratsiya – 1 kg erituvchiga to‘g‘ri keladigan erigan moddaning mol miqdori.)
A) 41,2 B) 30,9 C) 51,5 D) 20,6
30. 150 g 8 % li mis (II) –sulfat eritmasida qanday massadagi (g) CuSO4 ⦁ 5H2O eritilganda eritmaning foiz
konsentratsiyasi 2 marta ortadi?
A) 100 B) 25 C) 75 D) 50
31. Normal konsentratsiyasi 3 N bo’lgan mis (II) –sulfat eritmasi (ω = 0,2) ning zichligini (g/ml) aniqlang.
A) 1,8 B) 1,6 C) 1,2 D) 1,4
32. 0,05 M li 500 g Na2SO4 eritmasida 2,84 g erigan modda bo'lsa, eritma zichligini (g/ml) aniqlang.
A) 1,42 B) 1,5 C) 1,3 D) 1,25
33. 300 g 10 % li eritmadan ma’lum miqdor suv bug‘latilganda tuz cho‘kmaga tushdi va eritma massasi 100
g ga kamaydi. Natijada 12 % li eritma olingan bo'lsa, cho‘kmaga tushgan tuz massasini (g) hisoblang.
A) 6 C) 7 B) 5 D) 8
34. Sulfat kislota eritmasining molar va foiz konsentratsiyalari nisbati 1:7 bo‘lsa, uning zichligi (g/ml)
qandayligini toping.
A) 1,2 B) 1,5 C) 1,4 D) 1,6
35. 125 g NaCl eritmasiga 20 % li 75 g shu tuz eritmasidan qo'shilganda 40 % li eritma hosil bo’ldi. Dastlabki
eritma konsentratsiyasini (%) toping.
A) 48 B) 46 C) 50 D) 52
36. Ma’lum temperaturada KOH ning eruvchanligi 56 ga teng. 58,5 g K necha gramm suvda eritilsa to ‘yingan
eritma hosil bo‘ladi?
A) 177 C) 227 B) 277 D) 327
38
37. 15°C dagi eruvchanligi 44 g bo‘lgan tuzning to'yingan eritmasi 35°C gacha isitilganda 80 g tuz erib,
to‘yingan eritma hosil qiladi. 15°C dagi to'yingan eritmaning massasini (g) hisoblang. S(35°C) = 60
A) 720 C) 715 B) 725 D) 710
38. Tarkibida aluminiy xlorid va xlorid kislota saqlagan 200 ml eritmaga cho'kma hosil bo‘lishi tugaguncha
1,5 mol/l ammiak eritmasidan 200 ml quyildi. Hosil bo‘lgan eritma bug‘latildi va cho‘kma massasi o'zgarmay
qolguncha qizdirilishi natijasida 4,08 g qoldiq qoldi. Dastlabki eritma tarkibidagi moddalarning
konsentratsiyalarini hisoblang.
A) c(AlCl) = 0,3 mol/l; c(HCl) = 0,1 mol/l B) c(AlCl) = 0,4 mol/l; c(HCl) = 0,3 mol/l
C) c(AlCl) = 0,4 mol/l; c(HCl) = 0,2 mol/l D) c(AlCl) = 0,3 mol/l; c(HCl) = 0,2 mol/l
39. 19,2 g misning konsentrlangan nitrat kislotada erishidan olingan gaz yetarli kislorod ishtirokida 67,6 g suvda
eritilishidan hosil bo'lgan moddaning eritmadagi massa ulushini (%) aniqlang.
A) 39,7 C) 37,8 B) 27,6 D) 25,2
40. To’yingan eritmadan 400 g suv bug'lanishi natijasida 160 g kristallogidrat cho'kmaga tushdi. Kristallogidrat
tarkibidagi tuzning massa ulushini (%) hisoblang. (S = 25)
A) 64 C) 70 B) 56 D) 60
41. 63,6 g mis (II) –yodid 360 ml natriy gidroksid eritmasida eritildi. Hosil bo'lgan eritmadagi ishqor massasi
tuz massasidan 3 marta kam bo‘lsa, dastlabki ishqor eritmasining konsentratsiyasini (mol/l) hisoblang.
A) 4 C) 2 B) 1,5 D) 2,5
42. 500 ml 0,8 mol/l temir (III) –sulfat eritmasiga necha mol sulfit angidrid yuttirilganda eritmadagi temir
ionlarining molar konsentratsiyalari tenglashadi? Fe2(SO4) 3 + SO2 + H2O → FeSO4 + H2SO4
A) 0,3 B) 0,1 C) 0,2 D) 0,4
43. 1,25 mol/l temir (III) –sulfat eritmasiga 0,25 mol sulfit angidrid yuttirilganda eritmadagi temir ionlarining
molar konsentratsiyalari tenglashdi. Temir (III) –sulfat eritmasining hajmini (ml) hisoblang.
Fe2(SO4) 3 + SO2 + H2O → FeSO4 + H2SO4
A) 1600 B) 400 C) 200 D) 800
44. 25 ml 4M li aluminiy sulfat eritmasiga 2M li natriy sulfid eritmasidan qanday hajmda (ml) qo‘shilganda
eritmadagi sulfat va sulfid ionlari miqdori teng bo‘ladi? (Faqat to'liq boradigan gidroliz jarayoni hisobga olinsin,
α = 1)
A) 400 B) 150 C) 300 D) 100
45. 252 g 25 % li HNO3 eritmasiga ekvivalent miqdorda Na2CO3 ⦁ xH2O qo‘shildi. Hosil bo‘lgan eritmada 48,5
mol atom bo‘lsa, x ning qiymatini aniqlang.
A) 8 B) 9 C) 7 D) 6
46. Si, Сu va (NH4) 2SO4 ⦁ xH2О dan iborat 38,1 g aralashma 100 g 20 % li natriy gidroksid eritmasida eritilganda
o‘rtacha molar massasi 11 g/mol bo’lgan gazlar aralashmasi va 12,8 g cho‘kma hosil bo‘ldi. x ning qiymatini
aniqlang.
A) 1 B) 3 C) 4 D) 2
47. Sof nitrat kislotaning zichligi 1,26 g/ml. Zichligi 1,052 g/ml bo‘lgan nitrat kislota eritmasining molyal
konsentratsiyasini (mol/kg) hisoblang. (Molyal konsentratsiya – erigan modda miqdorining erituvchi massasiga
nisbati.)
A) 1,2 B) 10 C) 5 D) 2,4
39
48. 200 g 7,4 % li kalsiy gidroksid eritmasiga qanday hajmdagi (l, n.sh.) karbonat angidrid yuttirilganda 10 g
cho‘kma tushib, gidrokarbonat ioni saqlagan eritma hosil bo‘ladi?
A) 8,96 B) 2,24 C) 4,48 D) 6,72
49. 200 g 7,4 % li kalsiy gidroksid eritmasiga necha litr (n.sh.) karbonat angidrid yuttirilganda kalsiy
ionlarining yarmi cho'kmaga tushib, gidrokarbonat ioni saqlagan eritma hosil bo‘ladi?
A) 4,48 B) 2,24 C) 8,96 D) 6,72
50. 20 % li HF va 10 % li NaOH eritmalari aralashtirilishidan olingan neytral eritmaga qanday massada (g) suv
qo‘shilganda 42 g 5 % li NaF eritmasi hosil bo‘ladi?
A) 44 B) 17 C) 22 D) 34
51. 160 g sulfat kislota eritmasiga bariy nitrat va qo‘rg‘oshin (II) –nitrat aralashmasi qo'shildi. Reaksiyadan so'ng
eritma massasi 5,6 g ga ortdi va eritmada kislotalarning massa ulushi tenglashdi. Dastlabki eritmadagi sulfat
kislotaning massa ulushini (%) hisoblang.
A) 24,5 B) 30 C) 28 D) 49
52. 100 ml (p – 1,006 g/ml) 2M li sulfat kislota suvli eritmasi necha gramm kaliy gidrid bilan to'liq reaksiyaga
kirshadi? (Zichlik nisbiy olingan)
A) 16 B) 196 C) 32 D) 98
53. 100 ml (p = 1,006 g/ml) 2M li sulfat kislota suvli eritmasi 196 g noma’lum ishqoriy metall gidridi bilan
to‘liq reaksiyaga kirishgan bo‘lsa, metallni aniqlang. (Zichlik nisbiy olingan)
A) litiy B) rubidiy C) kaliy D) natriy
54. NaI va CaBr2 ning massa ulushlari teng bo'lgan eritmasi mavjud. Bu eritma mo‘l miqdordagi Na2CO3 bilan
ta’sirlashib 15 g cho'kma berishi ma’lum bo'lsa, xuddi shunday tarkibli eritmadagi galogenlarni to‘liq
cho'ktirish uchun 17 % li AgNO3 eritmasidan qancha (g) kerak bo‘ladi?
A) 400 B) 200 C) 250 D) 500
55. 80 g mis kuporosi eritmasiga (ω(CuSO4) = 0,1) ma’lum miqdor natriy sulfid to‘yingan eritmasi (S = 25)
qo‘shildi. Cho’kma ajratib olingach eritmada Na+ ionlarining konsentratsiyasi S2– ionlarining konsentratsiyasidan
4 marta ko‘p ekanligi ma’lum bo‘lsa, natriy sulfid to‘yingan eritmasining massasini (g) aniqlang. (α = 1,
gidroliz hisobga olinmasin)
A) 39,0 B) 31,2 C) 19,5 D) 15,6
56. Mg(H2PO4) 2 ning 218 g 30 % li eritmasiga necha gramm 20 % li NaOH eritmasi qo'shilganda Mg2+
ionlarining barchasi Mg3(PO4) 2 ko‘rinishida cho‘kmaga tushadi?
A) 240 B) 60 C) 120 D) 180
57. 160 g 5 % li MeOH eritmasiga Мe2O qo'shilganda eritmaning massasi 2,5 marta, massa ulushi 19,6 marta
ortgan bo‘lsa, metallni aniqlang.
A) seziy B) kaliy C) litiy D) natriy
58. 10 % li tuz eritmasi bug‘lanishi natijasida to‘yingan eritma (S = 25) hosil bo‘ldi. Bunda 1 g tuz cho‘kmaga
tushdi va eritma massasi 4 marta kamaydi. Bug'langan suv massasini (g) aniqlang.
A) 5 B) 14 C) 6 D) 15
40
59. 15 % li tuz eritmasidan 9 g suv bug'lanishi natijasida to‘yingan eritma (S = 25) hosil bo‘ldi. Bunda eritma
massasi 2 marta kamaydi. Cho‘kmaga tushgan tuz massasini (g) aniqlang.
A) 4 B) 3 C) 2 D) 1
60. NaOH eritmasining molyal va foiz konsentratsiyalari nisbati 1:3,2 bo‘lsa, eritmaning foiz konsentratsiyasini
hisoblang. (Molyal konsentratsiya – 1 kg erituvchiga to‘g‘ri keladigan erigan moddaning mol miqdori.)
A) 10 B) 6,4 C) 20 D) 3,2
61. Bariy gidroksid eritmasiga vodorod bromid yuttirildi. Bunda ionlarning konsentratsiyalari: c(H+) = 0,05 mol/l
va c(Br–) = 0,07 mol/l bo‘lsa, eritmadagi 3 tuzning titrini (mg/sm3) hisoblang. (Titr – eritmada erigan modda
og'irligining eritma hajmiga nisbati, α = 1)
A) 2970 B) 2,97 C) 5,94 D) 5940
62. 300 g eritmadan ma’lum miqdor suv bug‘latilganda tuzning massa ulushi 1,5 marta ortdi. Olingan eritmada
12,5 g shu tuzdan to‘liq eritilganda 20 % li eritma hosil bo‘ldi. Dastlabki eritma konsentratsiyasini (%)
aniqlang.
A) 6 B) 10 C) 12 D) 8
63. Natriy gidroksid va natriy karbonatlarning konsentratsiyasi tegishli ravishda 0,2 mol/l va 0,3 mol/l bo’lgan
250 ml eritmaga 5,88 g natriy gidrokarbonat qo‘shildi. Hosil bo’lgan eritmadagi gidrokarbonat va karbonat
anionlarining molarligini hisoblang. (jarayonda hajm o‘zgarmagan deb hisoblang)
A) 0,02; 0,125 B) 0,08; 0,5 C) 0,02; 0,03 D) 0,07; 0,075
64. 400 ml 1,5 molyarli kaliy gidrosulfit va 200 ml kaliy sulfit eritmalari aralashtirildi. Ushbu eritmaga 200 ml
kaliy gidroksid eritmasi qo‘shilganda, eritmadagi kaliy gidrosulfit konsentratsiyasi 0,5 mol/l gacha kamaydi.
Eritmaga qo‘shilgan kaliy gidroksid eritmasining konsentratsiyasini (mol/l) hisoblang.
A) 0,4 B) 0,8 C) 1,0 D) 0,6
65. Temir (III) –sulfat eritmasi ma’lum miqdordagi suv bilan aralashtirilganda Fe3+ ionlarining konsentratsiyasi
11,2 g/l bo‘lgan (p = 1,03 g/ml) eritma olindi. Ushbu eritmadagi erigan modda va erituvchining mol nisbatini
hisoblang.
A) 1:500 B) 1:550 C) 1:400 D) 1:450
66. CuSO4 ning 80 g 20 % li to‘yingan eritmasiga shu tuzdan 2,75 g qo‘shildi va qizdirildi. So‘ngra eritma
boshlang‘ich haroratga qadar sovutilganda qancha (g) CuSO4 ⦁ 5H2O cho‘kmaga tushadi?
A) 8 B) 5 C) 10 D) 4
67. X g 25 % li eritmaga 140 g Y % li eritma qo‘shildi. Bunda 32 % li eritma hosil bo‘ldi. Agar X ning qiymati
Y ning qiymatidan 4 marta katta bo'lsa, Y ning qiymatini aniqlang.
A) 36 B) 44 C) 40 D) 50
68. Mol nisbati 1:2 bo‘lgan Сu va Zn aralashmasining 194 grammi 36,5 % li HCl bilan ta’sirlashgandan keyin
hosil bo'lgan qotishmadagi metallarning mol nisbati mos ravishda 5:9 bo‘lsa, sarflangan eritma massasini (g)
aniqlang.
A) 40 B) 20 C) 30 D) 50
69. 160 g 5 % li MeOH eritmasiga Me2O qo‘shilganda eritmaning massasi 2,5 marta, massa ulushi 19,6
marta ortgan bo'lsa, dastlabki eritmadagi metall ionlari miqdorini (mol) hisoblang.
A) 1/3 B) 1/5 C) 1/4 D) 1/2
41
70. 11,2 litr is gazi va asetilen (D(H2) = 13,5) to’liq yondirilganda olingan karbonat angidrid 300 g 12 % li
NaOH eritmasiga yuttirildi. Hosil bo’lgan tuzlar va ularning miqdorini (g) aniqlang.
A) 63 g NaHCO3, 10,6 g Na2CO3 B) 50,4 g NaHCO3; 15,9 g Na2CO3
C) 50,4 g NaHCO3; 10,6 g Na2CO3 D) 63 g NaHCO3; 15,9 g Na2CO3
71. Mis va mis (II) –oksiddan iborat 40 g aralashma 472 g 80 % li sulfat kislota eritmasida eritilganda
eritmadagi tuzning massa ulushi 20% ga teng bo‘ldi. Olingan eritma massasini (g) aniqlang.
A) 490 B) 480 C) 502 D) 512
72. Mis plastinka kumush nitrat eritmasiga tushirilganda massasi 3,04 g ga ortdi. Ushbu plastinkani eritish uchun
8 ml (p = 1,25 g/ml) 63 % li nitrat kislota eritmasi sarflanadi. Mis plastinkaning boshlang'ich massasini (g)
hisoblang.
A) 1,6 B) 6,4 C) 3,2 D) 4,8
73. 13,44 litr (n.sh.) H2S mo‘l kislorodda yondirilib, olingan gaz 200 g NaOH eritmasidan o‘tkazildi. Hosil
bo‘lgan eritmada nordon tuz massasi o‘rta tuzdan 16,4 g ga ko‘p bo‘lsa, sarflangan ishqor eritmasining foiz
konsentratsiyasini hisoblang.
A) 32 B) 20 C) 16 D) 40
74. Kumush nitrat eritmasiga noma’lum massali mis plastinka tushirildi. Kumush plastinkaga batamom
o‘tirgandan so‘ng olingan plastinka massasi 118 g keldi. Agar olingan plastinkani to‘liq eritish uchun 350 g 70
% li sulfat kislota eritmasi sarflansa, dastlabki plastinkaning necha foizi kumush nitrat bilan reaksiyaga
kirishganligini aniqlang.
A) 40 B) 20 C) 30 D) 25
75. Nitrat kislota eritmasiga mo‘l miqdorda mis rnetali qo'shilishidan olingan 13,44 litr (n.sh.) gazlar
aralashmasi 2 litr 0,2 molyarli bariy gidroksid eritmasidan o'tkazilganda bariy gidroksidning konsentratsiyasi ikki
marta kamaygan bo‘lsa, reaksiyada ishtirok etgan nitrat kislotaning massasini (g) hisoblang.
A) 113,4 B) 94,5 C) 88,2 D) 100,8
76. 120 g MgSO4 ning to'yingan eritmasiga 2,4 g quruq tuz qo'shilib, qizdirildi. Boshlang‘ich haroratgacha
sovutilganda 4,8 gramm MgSO4 ⦁ 4H2O cho‘kmaga tushdi. Dastlabki eritma konsentratsiyasi qanday bo'lgan?
A) 10 B) 40 C) 25 D) 30
77. 40 g aluminiy va xrom (III) – gidroksidlardan iborat aralashmaning 48% i kisloroddan iborat bo'lsa, ushbu
aralashmani to‘la eritish uchun (reaksiyada Na[Me(OH) 4] hosil bo'ladi) 5 molyalli natriy gidroksid eritmasidan
qancha (g) zarur bo‘ladi? (Molyal konsentratsiya – 1 kg erituvchiga to‘g‘ri keladigan erigan moddaning mol
miqdori.)
A) 96 B) 80 C) 120 D) 112
42
ELEKTROLITIK DISSOTSILANISH NAZARIYASI
1. Bir asosli kislota eritmasida kislota dissotsilanishidan hosil bo‘lgan barcha zarrachalar konsentratsiyasi
dastlabki kislota konsentratsiyasidan 1,8 marta ko‘p bo‘lsa, kislotaning dissotsilanish darajasini (%) aniqlang.
A) 80 B) 85 C) 75 D) 90
2. Suyiltirilgan eritmadagi Na+, OH–, H+, HCO3– ionlari orasida eng ko‘pi bilan necha xil ta’sirlashuv bo‘lishi
mumkin?
A) 4 В) 1 C) 2 D) 3
3. pH = 11 bo‘lgan 2,5 ∙ 104 ml ishqor eritmasini tayyorlash uchun necha gramm natriy gidroksid talab etiladi?
(α = 100%)
A) 4 B) 8 С) 1 D) 2
4. H+ ionlari OH– ionlaridan 106 marta ko‘p bo‘lgan 25°C dagi suvli eritma uchun quyidagilardan qaysi(lar)
to‘g‘ri?
1) рH = 10; 2) [H+] = 1 ∙ 10–4; 3) pH < pOH.
A) 1, 2 B) 2, 3 C) faqat 2 D) faqat 1
5. Konsentratsiyasi 0,5 mol/l bo‘lgan ammiak eritmasining dissotsilanish darajasini (%) hisoblang. ( Kdiss = 2 ∙
10–6 )
A) 2 B) 0,1 С) 1 D) 0,2
6. Konsentratsiyasi 0,5 mol/l bo‘lgan metilamin eritmasining dissotsilanish darajasi 0,2 % bo‘lsa, dissotsilanish
konstantasini hisoblang.
A) 5 ∙ 10–4 В) 5 ∙ 10–5 С) 2 ∙ 10–6 D) 2 ∙ 10–5
7. 200 ml HNO3 eritmasiga 300 ml suv qo‘shilganda pH qiymati 2 ga teng bo‘lgan eritma olindi. Dastlabki
eritma konsentratsiyasini (mol/l) hisoblang.
A) 3 ∙ 10–2 B) 1,5 ∙ 10–2 C) 5 ∙ 10–2 D) 2,5 ∙ 10–2
8. pOH = 13 bo‘lgan 400 ml sulfat kislota eritmasiga qancha (g) NaOH qo‘shilganda pH = 7 bo‘lgan eritma
olinadi? (α=1)
A) 2 B) 4 C) 3,2 D) 1,6
9. 5,4 g sianid kislota suvda eritilganda eritmada 0,008 mol ion bo‘lsa, kislota dissotsilanish darajasini (%) toping.
A) 4 B) 3 C) 6 D) 2
10. Elektrolitning dissotsilanish darajasi 25% va dissotsilanmagan molekulalar soni 360 ta bo‘lsa, umumiy
eritilgan molekulalar soni nechta bo‘lgan?
A) 480 B) 560 C) 120 D) 600
11. Tarkibi alangani sariq rangga bo‘yaydigan aktiv metall kationidan va kumush ioni bilan sariq cho‘kma
hosil qiladigan aniondan iborat tuzning molar massasini (g/mol) toping.
A) 212 B) 149 C) 164 D) 310
12. Eritmada nitrat kislotaning 80 ta dissotsilanmagan molekulasiga nechta ion to‘g‘ri kelishini aniqlang. (α=0,9)
A) 800 B) 1440 C) 720 D) 1600
43
13. Qaysi jarayon natijasida eritmaning pH qiymati kamayadi? 1) suvda ammiak eritilganda;
2) ohakli suvga karbonat angidrid yuttirilganda; 3) ishqor eritmasi orqali vodorod xlorid o‘tkazilganda;
4) suvda metilamin eritilganda.
A) 1, 3 B) 2, 4 C) 2, 3 D) 1, 4
14. To‘g‘ri fikrlarni toping. 1) sulfat va xlorid kislota eritmalarini metil zarg‘aldog‘i orqali farqlab bo‘lmaydi;
2) pH qiymati 4 bo‘lgan eritmada fenolftalein malina rangga kiradi;
3) [ H+ ] < [ OH– ] bo‘lgan suvli eritmada lakmus qizil rangga kiradi;
4) kaliy gidroksid eritmasida metil zarg‘aldog‘i sariq rangga bo‘yaladi.
A) 1, 3 B) 2, 3 C) 2, 4 D) 1, 4
15. pH qiymati 1 ga teng bo‘lgan 500 ml eritmaga necha gramm natriy gidroksid qo‘shilsa, pH qiymati 12 ga
teng bo‘ladi?
A) 2,2 B) 1,32 C) 1,76 D) 0,88
16. X(YZ)2 + MnSZ4 → XSZ4↓ + Mn(YZ)2↓ reaksiya tenglamasida X, Y va Z noma’lum elementlar hisoblanadi.
X va Z ga mos keluvchi elementlarni aniqlang.
A) Sr; S B) Zn; S С) Ba; О D) Сu; O
17. H2XO4 tarkibli kislota va uning dissotsilanishidan hosil bo‘ladigan anionlarning ekvivalent molar massalari
yig‘indisi 240 ga teng bo‘lsa, X elementni aniqlang.
A) marganes B) selen C) tellur D) xrom
18. Ikki xil tuz saqlagan eritmaga mo‘l miqdordagi natriy gidroksid eritmasi qo‘shilganda cho‘kma va gaz
ajraldi. Oxirgi eritmada faqat Na+, Сl–, SO42– va OH– ionlari bo‘lsa, dastlabki eritmadagi tuzlarni aniqlang.
(Suvning dissotsialanishi hisobga olinmasin.)
A) NH4Cl va BaSO4 B) (NH4)2SO4 va SrCl2 C) NH4Cl va CuSO4 D) NH4Cl va CaSO4
19. Ikki xil tuz (baxcha ionlari turlicha) mo‘l miqdordagi sulfat kislota eritmasida eritilganda cho‘kma va gaz
ajraldi. Oxirgi eritmada faqat H+ va SO42– ionlari mavjud bo‘lsa, dastlabki aralashmadagi tuzlarni aniqlang.
(Suvning dissotsilanishi hisobga olinmasin.)
A) BaSO4 va CuCO3 B) BaSO3 va SrCO3 C) MgSO3 va CrCO3 D) BaSO3 va CuSO4
20. Xrom (III)–gidroksid va vodorod xlorid suvli eritmada o‘zaro ta’sirlashib o‘rta tuz hosil qildi. Ushbu
jarayonning qisqa ionli tenglamasidagi koeffitsiyentlar yig‘indisini toping.
A) 3 B) 11 C) 8 D) 6
21. Ikki asosli kislota (H2A) ning dissotsilanish darajasi birinchi bosqichda 80%, ikkinchi bosqichda 25 % bo‘lsa,
eritmadagi H+, HA–, A2– ionlari qanday mol nisbatda bo‘ladi?
A) 5:4:1 B) 5:3:1 C) 6:4:1 D) 6:3:1
22. 2,5 mol Xn(YO4)m modda suvda eritilganda 48,16 ∙ 1023 ta ion hosil bo‘ldi. Bu moddaning dissotsilanish
darajasi 80 % bo‘lsa. n + m ni hisoblang.
A) 3 B) 8 C) 5 D) 4
23. 2,5 mol X3(YO4)m modda suvda eritilganda 48,16 ∙ 1023 ta ion hosil bo‘ldi. Bu moddaning dissotsilanish
darajasi 80 % bo‘lsa, m ni hisoblang.
A) 5 В) 3 C) 2 D) 1
44
24. Zn(NO3)2 ning dissotsilanishiga oid grafikka asosan uning dissotsilanish darajasini (%) toping.
A) 100 B) 90 C) 80 D) 70
25. CaCl2 ning dissotsilanishiga oid grafikka asosan uning dissotsilanish darajasini (%) toping.
A) 70 B) 80 C) 90 D) 100
26. Aluminiy nitratning 200 ta molekulasini tutuvchi eritmada dissotsilanish oqibatida hosil bo‘lgan anionlar soni
dissotsilanmagan molekulalar sonidan 480 taga ko‘p bo‘lsa, dissotsilanish darajasini (%) toping.
A) 90 B) 85 C) 80 D) 75
27. 30,4 g ikki valentli metall sulfat tuzi suvda eritilib 250 ml eritma olindi. Olingan eritmada Me+ va SO42–
ionlarining konsentratsiyalari yig‘indisi 1,6 mol/l ni tashkil etsa, metallni aniqlang. (Gidroliz hisobga
olinmasin, (α=1))
A) Fe В) Сu С) Cr D) Zn
28. Sulfat kislota eritmasi suyultirilganda eritma pH qiymati 1,5 marta yoki bir birlikka ortsa, dastlabki
sulfat kislota eritmasining molar konsentratsiyasini (mol/1) aniqlang. (α = 100%)
A) 0,005 B) 0,01 C) 0,05 D) 0,1
29. 2 litr 0,4 M li HX kislota eritmasida kislota hisobiga hosil bo‘lgan zarrachalar Avogadro soniga teng
bo‘lsa, HX kislotaning dissotsilanish darajasini toping.
A) 1/2 B) 1/5 C) 1/4 D) 1/3
30. 2 litr 0,7 M li HX kislota eritmasida kislota hisobiga hosil bo‘lgan zarrachalar Avogadro sonidan 2 marta ko‘p
bo‘lsa, HX kislotaning dissotsilanish darajasini toping.
A) 1/3 B) 2/3 C) 3 /7 D) 4/7
31. 40 litr suvda 19,6 g H2SO4 eritildi. Hosil bo‘lgan sulfat kislota eritmasining pH qiymatini aniqlang. (α=100%)
A) 1 B) 4 C) 2 D) 3
32. 40 litr suvda 34,2 g Ba(OH)2 eritildi. Hosil bo‘lgan bariy gidroksid eritmasining pOH qiymatini aniqlang.
(α=100%)
A) 4 B) 3 С) 1 D) 2
33. 600 ml 0,2 M xlorid kislota eritmasiga necha millilitr 0,05 M li xlorid kislota eritmasi qo‘shilganda pH = 1
bo‘ladi?
A) 400 B) 1500 C) 1200 D) 200
45
34. Ikki kislotali asos (Me(OH)2) ning dissotsilanish darajasi birinchi bosqichda 90%, ikkinchi bosqichda 25 %
bo‘lsa, eritmadagi OH–, MeOH+, Me2+ ionlari qanday mol nisbatda bo‘ladi?
A) 5:4:1 B) 5:3:1 C) 6:4:1 D) 6:3:1
35. Quyidagi xossalar qaysi moddalarga tegishliligi to‘g‘ri moslab ko‘rsatilgan javobni belgilang.
1) eritmasiga sulfat kislota qo‘shilganda cho‘kma ajraladi;
2) eritmasiga natriy gidroksid qo‘shilganda gaz ajraladi;
3) eritmasiga sulfat kislota qo‘shilganda gaz ajraladi;
4) eritmasiga natriy gidroksid qo‘shilganda cho‘kma ajraladi.
a) kaliy karbonat; b) temir (III)–xlorid; c) bariy gidroksid; d) ammoniy sulfid.
A) 1–c; 2–d; 3–d; 4–c B) 1–c; 2–d; 3–a, d; 4–c
C) 1–c; 2–d; 3–a, d; 4–b D) 1–c; 2–a, d; 3–d; 4–b
36. Bariy gidroksid va bariy xlorid saqlagan 50 ml eritmada 0,1 mol xlorid va 0,075 mol bariy ionlari bo‘lsa,
eritmaning pH qiymatini hisoblang.
A) 12 B) 11 C) 13 D) 14
37. Titri 100 mg/sm3 bo‘lgan temir (III)–sulfat eritmasidagi temir ionlarining konsentratsiyasini (mol/d3)
hisoblang. (α = 1. Titr – eritmada erigan modda og‘irligining eritmaning hajmiga nisbati.)
A) 0,025 B) 0,5 C) 0,25 D) 0,05
38. 0,4 M li 250 ml sirka kislota eritmasida 0,102 mol kislota hosil qilgan ionlar va uning molekulalari bo‘lsa,
dissotsilanish darajasini (%) aniqlang.
A) 1 B) 2 C) 10 D) 20
39. 0,1 M li kuchsiz bir asosli kislota eritmasining pH qiymati 3 ga teng bo‘lsa, kislotaning dissotsilanish
darajasini (%) toping.
A) 2 В) 1 C) 4 D)3
40. pH = 13 bo‘lgan eritmada qaysi ion bo‘lishi mumkin? 1) K+; 2) NH4+ ; 3) Sr2+; 4) Cu2+.
A) 1, 2, 3, 4 B) 1 ,4 C) 1 ,3 D) 1, 3, 4
41. Cu2+ + H2O → CuOH+ + H+ Suvli eritmadagi ekzotermik jarayonning muvozanatini o‘ngga siljitish uchun
quyidagilardan qaysilarini bajarish kerak? 1) NaCl qo‘shish; 2 ) suv qo‘shish;
3) temperaturani ko‘tarish; 4) temperaturani pasaytirish; 5) H2SO4 qo‘shish; 6) Na2CO3 qo‘shish.
A) 1, 3, 5 B) 2, 3, 5 C) 1, 4, 6 D) 2, 4, 6
42. 25°C da tayyorlangan eritmaning pH qiymati pOH qiymatidan to‘rt birlikka ko‘p bo‘lsa, quyidagi fikrlardan
qaysilari to‘g‘ri? a) [H+] = 1 ∙ 10–5; b) [OH–] = 1 ∙ 10–5; c) fenolftalein to‘q qizil ranga kiradi;
d) metil zarg‘aldog‘i pushti ranga kiradi; e) pH < 7; f) [OH–] > [H+]
A) a, d, e B) a, c, e C) b, c, f D) b, d, f
46
43. Keltirilgan grafikdan foydalanib to ‘g‘ri fikrlarni toping.

1) С nuqtadagi pOH qiymati В nuqtadagidan kichik;
2 ) x = 10–2; у = 10–4;
3) A nuqtadagi pH qiymati В nuqtadagidan 1 birlikka katta;
4) С nuqtada [H+] ioni [OH–] dan 105 marta kam.
A) 2, 3 B) 1, 3 C) 1, 4 D) 2, 4
44. Ma’lum hajmdagi suvda 1 mol aluminiy sulfat va 2 mol aluminiy xlorid tuzlari eritildi. Hosil bo‘lgan 2 litr
eritmadagi ionlar konsentratsiyalari c(Al3+) = 1,5 mol/1 va с(SO42–) = 1,2 mol/1 bo‘lsa, tuzlarning dissotsilanish
darajalarini (%) mos ravishda aniqlang. (Gidrolizlanish jarayoni inobatga olinmasin).
A) 70; 80 B) 80; 60 C) 80; 70 D) 60; 80
45. Kaliy gidrosulfat eritmasida kationlar va anionlar 3:2 mol nisbatda bo‘lib, dissotsilanish darajasi birinchi
bosqich uchun 80 % bo‘lsa, ikkinchi bosqich uchun dissotsilanish darajasini (%) aniqlang. (Suvning
dissotsilanishi inobatga olinmasin.)
A) 50 B) 40 C) 25 D) 20
46. 0,25 mol X2YО4 tuzi 100 ml suvda eritildi. Tuz erishidan hosil bo‘lgan kation tarkibida 4 ∙ NA ta, anion
tarkibida 10 ∙ NA ta elektron bo‘lsa, tuzni aniqlang. (α = 80%)
A) Na2SO4 B) K2SeO4 C) Na2SeO4 D) K2SO4
47. 0,25 mol X3YO4 tuzi 100 ml suvda eritildi. Tuz erishidan hosil bo'lgan kation tarkibida 6 ∙ NA ta, anion
tarkibida 13,6 ∙ NA ta elektron bo‘lsa, tuzni aniqlang. (α = 80 %)
A) Li3РО4 B) Na3AsO4 C) Li3AsO4 D) Na3PO4
48. 298 K haroratdagi 0,1 M li HX eritmasida ОH– ionlarining konsentratsiyasi 5 ∙ 10–10 M bo‘lsa, shu haroratdagi
HX kislotaning dissotsilanish konstantasini toping.
А) 2 ∙ 10–9 B) 2 ∙ 10–5 С) 4 ∙ 10–5 D) 4 ∙ 10–9
49. 298 K haroratdagi 1 M li HX eritmasida OH– ionlarining konsentratsiyasi 5 ∙ 10–10 M bo‘lsa, shu haroratdagi
HX kislotaning dissotsilanish konstantasini toping.
A) 4 ∙ 10–5 B) 2 ∙ 10–5 C) 2 ∙ 10–10 D) 4 ∙ 10–10
50. 298 K haroratdagi 0,1 M li XOH eritmasida H+ ionlarining konsentratsiyasi 5 ∙ 10–10 M bo‘lsa, shu haroratdagi
XOH asosning dissotsilanish konstantasini toping.
А) 2 ∙ 10–9 B) 4 ∙ 10–9 C) 2 ∙ 10–5 D) 4 ∙ 10–5
51. 298 K haroratdagi 1 M li XOH eritmasida H+ ionlarining konsentratsiyasi 5 ∙ 10–10 M bo‘lsa, shu haroratdagi
XOH asosning dissotsilanish konstantasini toping.
A) 2 ∙ 10–5 B) 4 ∙ 10–5 C) 4 ∙ 10–10 D) 2 ∙ 10–10
47
52. 1 litr suvda 117 g NaCl eritildi. Tuzning dissotsilanish darajasi 90 % bo‘lsa, eritmadagi gidratlangan
zarrachalar sonini toping. (NA – Avogadro soni)
A) 3,8 ∙ NA B) 4 ∙ NA C) 3,6 ∙ NA D) 3,4 ∙ NA
53. 1 litr suvda 149 g KCl eritildi. Tuzning dissotsilanish darajasi 95 % bo‘lsa, eritmadagi gidratlangan
zarrachalar sonini toping. (NA – Avogadro soni)
A) 3,6 ∙ NA B) 3,9 ∙ NA C) 4 ∙ NA D) 3,4 ∙ NA
54. Kaliy fosfatning dissotsilanmagan molekulalari tarkibidagi atomlar soni dissotsilangan molekulalaridan hosil
bo‘lgan kationlar sonidan 2,408 ∙ 1023 taga kam, anionlar sonidan esa 2,408 ∙ 1023 taga ko‘p bo‘lsa, dissotsilanish
darajasini hisoblang.
A) 60 B) 70 C) 80 D) 50
55. Natriy digidrofosfat eritmasida dissotsilanish darajasi birinchi bosqich uchun 80%, ikkinchi bosqich uchun
20% va uchinchi bosqich uchun 5% bo‘lsa, eritmadagi gidrofosfat va fosfat ionlarining miqdoriy nisbatini
aniqlang.
A) 40:1 B) 19:1 C) 20:1 D) 38:1
56. 29,5 g H2XO4 tutgan eritmada 0,28 mol H3O+, 0,12 mol HXO4–; va 0,05 mol H2XO4 bo‘lsa, X elementni
aniqlang.
A) Cr B) Mn C) S D) Se
57. 2 mol metall (III) – sulfat tuzi suvda eritildi. Eritmadagi tuz hosil qilgan ionlar va uning molekulalari yig‘indisi
9,2 mol bo‘lsa, metallni aniqlang. m(Me3+) – 201,6 g. (Gidroliz hisobga olinmasin.)
A) xrom B) temir C) aluminiy D) marganes
58. 100 ml sirka kislota eritmasiga 300 ml suv qo‘shilsa, kislotaning dissotsilanish darajasi bir foizdan necha
foizgacha oshadi?
A) 4 B) 2 C) 3 D) 5
59. 500 ml 0,04 M li sirka kislota eritmasiga 0,16 mol sof sirka kislota qo‘shilganda kislotaning dissotsilanish
darajasi necha foizdan bir foizgacha kamayadi?
A) 4 B) 2 C) 5 D) 3
60. 295 g H2XO4 tutgan eritmada 2,8 mol Н3O+, 1,2 mol HXO4– va 0,5 mol H2XO4 bo‘lsa, X elementni aniqlang.
A) oltingugurt B) selen C) xrom D) marganes
61. Eritmada 0,05 mol ammoniy va kaliy kationlari, 0,81 g aluminiy kationi, 0,03 mol sulfat anioni hamda nitrat
anioni mavjud. Ushbu eritmadagi nitrat ionlarining massasini (g) hisoblang. (Gidroliz jarayoni hisobga
olinmasin)
A) 4,96 B) 4,34 C) 5,58 D) 3,72
62. Metall sulfat tuzi eritmasida sulfat ionlarining miqdori erigan tuz miqdoridan 0,84 molga ko‘p hamda 0,912
mol Me3+ ionlari bor bo‘lsa, gidrolizlanish darajasini aniqlang. (α = 80 %)
A) 10 B) 2,5 C) 7,5 D) 5
63. Ме(NО3)2 ning 200 ml (p = 1,5 g/ml) 45 % li eritmasida anionlarning konsentratsiyasi 6 mol/l bo‘lsa,
noma’lum metallni aniqlang. (α = 80 %)
A) Сu B) Fe C) Zn D) Cr
48
64. 500 ml 0,1M li temir (III) – nitrat eritmasida 0,164 mol ion bo‘lsa, tuzning dissotsilanish darajasini (%)
aniqlang. (Gidrolizlanish darajasi 10% va gidroliz birinchi bosqichda amalga oshgan)
A) 90 B) 80 C) 70 D) 75
65. Aluminiy nitratning o‘ta suyultirilgan eritmasida anionlar soni kationlar sonidan 2,5 marta ko‘p bo‘lishi uchun
tuzning necha foizi gidrolizlanishi kerak? (Gidroliz faqat birinchi bosqichda amalga oshgan deb hisoblang.)
A) 16 B) 8 C) 20 D) 15
66. Bir asosli kuchsiz kislotada 25°C da Kdiss = 1 ∙ 10–5 bo‘lsa, 0,1M li eritma tarkibidagi N(H+)/N(OH–) qiymatini
aniqlang.
A) 106 В) 107 С) 105 D) 108
67. 400 ml 0,2M li sulfat kislota eritmasiga 600 ml KOH eritmasi qo‘shilganda eritmaning pH qiymati 2 ga teng
bo‘lib qoldi. KOH eritmasining konsentratsiyasini (mol/l) hisoblang.
A) 0,10 B) 0,25 C) 0,20 D) 0,15
68. Teng hajmdagi NaOH eritmasi va suv aralashtirilganda hosil bo‘lgan eritmaning pH qiymati 11 ga teng bo‘ldi.
Natriy gidroksid eritmasining boshlang‘ich molar konsentratsiyasini (mol/l) aniqlang.
A) 5 ∙ 10–2 B) 3 ∙ 10–2 C) 2 ∙ 10–3 D) 4 ∙ 10–3
69. Kaliy gidroksid eritmasiga HBr qo‘shildi. Olingan eritmada bromid anionining konsentratsiyasi 0,015 mol/l,
pH = 2 bo‘lsa, m(K+) ni toping. (Eritma hajmi 400 ml, α = 1)
A) 78 mg B) 39 mg C) 234 mg D) 117 mg
70. Natriy gidroksid eritmasiga HBr qo‘shildi. Olingan eritmada bromid anionining konsentratsiyasi 0,02 mol/l ,
pH = 2 bo‘lsa, m(Na+) ni toping. (Eritma hajmi 200 ml, α = 1)
A) 92 mg B) 46 mg C) 138 mg D) 69 mg
71. 800 ml 0,5 M li H2EO4 eritmasi mavjud. Eritmadagi vodorod tutgan anion tarkibida 17,4 ∙ NA dona elektron
mavjud bo‘lsa, noma’lum elementni aniqlang. (Dissotsilanish darajasi birinchi bosqichda 4/5, ikkinchi bosqichda
1/16)
A) Cr B) S C) Mn D) Se
72. 2 mol metall (III) – sulfat tuzi suvda eritildi. Eritmadagi tuz molekulari va ionlar yig‘indisi 9,2 mol bo‘lsa,
metallni aniqlang. m(Me3+) = 97,2 g.
A) aluminiy B) temir C) xrom D) marganes
73. 0,1 mol NaH2PO4 eritmasida 0,16 mol kation mavjud. Kislota qoldig‘ini birinchi bosqich dissotsilanish
darajasi 0,5 bo‘lsa eritmadagi anionlarning mol nisbatini toping. (Tuz to‘liq dissotsilanadi, gidroliz va suvning
dissotsilanishi hisobga olinmasin.)
A) 3:1:1 B) 2:2:1 C) 5:4:1 D) 4:3:3
74. Bir asosli kislotaning (Kdiss = 5 ∙ 10–4) 0,4 % li eritmasida (p = 1 g/ml) pH = 2 bo‘lsa, kislota formulasini
aniqlang.
A) HNO2 B) HF C) CH3СООН D) HCOOH
75. Suvda eruvchan tuzning dissotsilanishidan hosil bo‘lgan ionlar soni 4,8 ∙ NA ta, dissotsilanmagan molekulalar
soni 24,08 ∙ 1022 ta ekanligi ma’lum. Agar eritmadagi anion va kationning massa farqi 80 g bo‘lsa, tuzni aniqlang.
(α = 80%)
A) Li2SO4 B) SrSO4 C) MgSO4 D) Na2SO4
49
76. Suvda eruvchan tuzning dissotsilanishidan hosil bo‘lgan ionlar soni 4,5 ∙ NA ta, dissotsilanmagan molekulalar
soni 30,1 ∙ 1022 ta ekanligi ma’lum. Eritmadagi anion va kationning massa farqi 123 g bo‘lsa, tuzni aniqlang. (α
= 75%)
A) Li2SO4 B) Na2SO4 C) SrSO4 D) MgSO4
77. Metall nitrat dissotsilanishidan hosil bo‘lgan ionlar soni 4,5 mol, dissotsilanmagan molekulalar soni 3,01 ∙
1023 ta ekanligi ma’lum. Eritmadagi kationning massasi 60 g bo‘lsa, necha gramm tuz suvda eritilganligini
aniqlang. (α = 75 %)
A) 328 B) 296 C) 202 D) 170
50
TUZLAR GIDROLIZI.
OKSIDLANISH DARAJASI, OKSIDLANISH – QAYTARILISH REAKSIYALARI.
1. Azotning oksidlanish darajasi mos ravishda +4, +5, –3 bo’lgan modda (ion) lar qatorini belgilang.
A) NO2–, Ca(NO3)2, NH3 B) NO2, N2O5, NH3,
C) NaNO2, NaNO3, N2O3 D) N2O3, HNO3, NO3–
2. Vodorod yodid qaysi moddalar bilan qaytaruvchi sifatida reaksiyaga kirishadi?

1) xlor 2) ammiak 3) temir 4) brom
A) 1,3 B) 1,4 C) 2,3 D) 2,4
3. Qaysi birikmalarda metallning oksidlanish darajasi +2 ga teng?

1) MePO4 2) MeHPO4 3) (MeOH)2SO4 4) MeHSO4
A) 2,4 B) 1,3 C) 1,4 D) 2,3
4. 15 ta proton va 12 ta elektronga ega bo’lgan zarracha 6 ta elektron qabul qilib oldi. Hosil bo’lgan zarrachaning
oksidlanish darajasini aniqlang.
A) –1 B) +2 C) –3 D) +5
5. Quyidagi ionlar tarkibidagi xrom va xlorning maksimal elektron qabul qilish imkoniyatini aniqlang.
a) CrO42– b) ClO4–
A) a–2; b–1 B) a–6;b–8 C) a–0; b–7 D) a–2; b–8
6. Elektron konfiguratsiyasi 2, 8, 18, 1 bo’lgan X kimyoviy elementning yuqori oksidlanish darajasini aniqlang.
A) +4 B) +3 C) +1 D) +2
7. C2O42– , MnO4– , PO43– ionlaridagi C, Mn, P ning oksidlanish darajalarini aniqlang.

A) +6, +7, +5 B) +3, +7, +5 C) +4, +8, +8 D) +3, +6, +5
8. Qaysi javobda keltirilgan elementlarning yuqori oksidi tarkibidagi oksidlanish darajasi bir xil?
A) Cl, Br, P B) P, S, Cl C) Ca, Cu, Al D) S, Cr, Se
9. Uglerodning valentligi IV, oksidlanish darajasi –4 bo’lgan birikmani aniqlang.

A) CF4 B) CO C) CH2Br2 D) SiC
10. Ca(HCO3)2, H4P2O7, SiH4 birikmalaridagi C, P, Si ning oksidlanish darajasini aniqlang.

A) +4, +3,–4 B) +3, +5, +4 C) +4, +5, +4 D) +4, +5,–4
11. Yuqori oksidlanish darajasi guruh raqamidan katta bo’lgan elementlarni aniqlang.
A) Ca, Hg B) Cu, Au C) N, P D) O, F
12. Xrom va oltingugurt birikmalarda necha xil umumiy oksidlanish darajasini namoyon qiladi?
A) 4 B) 1 C) 3 D) 2
13. Cu + H+ + NO3– → Cu2+ + NO + H2O reaksiya tenglamasiga ko’ra qaytarilish mahsulotini ko’rsating.
A) NO B) NO3– C) Cu D) Cu2+
14. Quyidagilarning qaysilari oksidlanish jarayonini aks ettiradi?

1) CH3CHO → CH3COOH 2) ClO– → Cl2 3) CH3CH2OH → CH3COH 4) NO3– → NO
A) 1,4 B) 2,3 C) 1,3 D) 2,4
51
15. Quyidagilardan qaytaruvchilik xossasi eng yuqori bo’lgan anionni ko’rsating.

A) O2– B) Te2– C) Se2– D) S2–
16. Qaysi moddaning suvli eritmasiga soda qo’shilganda gidroliz susayadi?

A) CrCl3 B) FeBr3 C) Al2(SO4)3 D) K2S
17. Qaysi tuzning suvli eritmasida pH>7 bo’ladi? (T = 298K)

A) ZnCl2 B) AgCl C) NaNO3 D) K2CO3
18. Qaysi tuzlar suvli eritmada qaytmas gidrolizga uchraydi? 1) Al2S3 2) MgCl2 3) NaNO2 4) HgF2
A) 3,4 B) 1,4 C) 2,3 D) 1,2
19. Qaysi moddalar suvda eritilganda pH qiymati ortadi? 1) CH3ONa 2) CuCl2 3) Na2S 4) Fe(NO3)2
A) 2,4 B) 1,3 C) 2,3 D) 1,4
20. Qaysi faktorlar yordamida natriy asetat gidrolizini kuchaytirish mumkin?

1) NaOH qo’shish 2) eritmani qizdirish 3) HCl qo’shish 4) eritmani sovutish
A) 3,4 B) 1,3 C) 2,3 D) 1,4
21. Qaysi tuzlar suvda eritilganda faqat kationi suv molekulasi bilan tasirlashadi?
1) CuS 2) ZnCl2 3) KF 4) Al(NO3)3
A) 2,3 B) 2,4 C) 1,3 D) 1,4
22. Qaysi birikmada C ning oksidlanish darajasi is gazidagidan yuqori?

A) fosgen B) metan C) kalsiy karbid D) metanal
23. Qaysi javobdagi zarrachalarda fosforning oksidlanish darajasi ortib boradi?

A) fosfat anioni, fosfor(III)–xlorid, fosfit kislota
B) fosfor(III)–oksid, natriy fosfit, fosfin
C) kalsiy fosfid, natriy fosfit, fosfat anioni
D) fosfat kislota, natriy fosfit, fosfor(III)–oksid
24. Qaysi javobdagi zarrachalarda fosforning oksidlanish darajasi bir xil?

A) fosfat anioni, fosfor(III)–xlorid, fosfit kislota
B) fosfat kislota, natriy fosfit, fosfor(III)–oksid
C) fosfit anioni, fosfor(III)–xlorid, fosfor(III)–oksid
D) fosfor(III)–oksid, natriy fosfit, fosfin
25. Quyidagi jarayonda xlorning oksidlanish darajasi necha birlikka o’zgaradi? ClO3– → Cl–
A) 4 B) 5 C) 7 D) 6
26. Qaysi birikmalarda uglerod atomlarining oksidlanish darajalari yig’indisi –2 dan katta?
1) C2H4 2) CH3COOH 3) C2H5OH 4) C6H12O6
A) 1,3 B) 2,4 C) 1,4 D) 2,3
27. Quyidagi reaksiya tenglamasidan oksidlovchi va qaytaruvchini ko’rsating.

Fe + HCl → FeCl2 + H2
A) Fe–oksidlovchi, Cl–qaytaruvchi B) Fe–oksidlovchi, H–qaytaruvchi
C) H–oksidlovchi, Fe–qaytaruvchi D) Cl–oksidlovchi, Fe–qaytaruvchi
52
28. Ammoniy nitrit tarkibidagi azot atomlarining oksidlanish darajasi yig’indisini aniqlang.
A) –1 B) 0 C) + 2 D) + 1
29. Qaysi zarrachalar juftligida xlorning oksidlanish darajasi manfiy qiymatga ega?
A) ClO4– va HCl B) ClBr3 va ClF4 C) Cl2O7 va CCl4 D) PCl3 va SCl2
30. Qaysi tuzlarning suvli eritmasi fenolftaleinni to’q qizil rangga bo’yaydi?
1) natriy karbonat 2) alyuminiy nitrat 3) kaliy ftorid 4) rux sulfat
A) 1,3 B) 2,3 C) 1,4 D) 2,4
31. Qaysi tuzning gidrolizlanishi ishqoriy muhitda kuchayadi?

A) kaliy karbonat B) bariy nitrat C) xrom(III)–sulfid D) aluminiy xlorid
32. Qaysi tuzning gidrolizlanishi kislotali muhitda kuchayadi?

A) kaliy karbonat B) xrom(III)–sulfid C) aluminiy xlorid D) bariy nitrat
33. Quyidagi reaksiya uchun koeffitsiyentlar yig’indisini aniqlang. C3H6(OH)n + xO2 → yCO2 + 4H2O
A) 12 B) 10 C) 11 D) 13
34. Uglerod (IV)–oksid qaysi modda bilan reaksiyaga kirishganda oksidlovchi xossasini namoyon qiladi?
A) MgO B) H2O C) Mg D) Ca(OH)2
35. Qaysi reaksiyada azot atomining oksidlanish darajasi +5 dan +4 ga o’zgaradi?

A) Cu + HNO3(kons) → B) NH4NO3(t0) → C) NH3 + O2(kat) → D) NaNO3(t0) →
36. Bariy sulfid gidroliziga oid to’g’ri fikrlarni ko’rsating. 1) kation bo’yicha gidrolizlanadi 2) anion bo’yicha
gidrolizlanadi 3) ishqoriy muhitga ega 4) nordon muhitga ega
A) 2,3 B) 2,4 C) 1,4 D) 1,3
37. Aluminiy xlorid gidroliziga oid to’g’ri fikrlarni ko’rsating.

1) HCl tasirida gidroliz kuchayadi 2) NaOH tasirida gidroliz kuchayadi
3) kation bo’yicha gidrolizlanadi 4) anion bo’yicha gidrolizlanadi
A) 1,3 B) 2,3 C) 1,4 D) 2,4
38. Qaysi moddaning suvli eritmasiga potash qo’shilganda gidroliz susayadi?

A) FeBr3 B) CrCl3 C) Al2(SO4)3 D) Na2S
39. Qaysi modda HNO2 bilan oksidlanish–qaytarilish, Pb(NO3)2 bilan almashinish reaksiyasiga kirishadi?
A) KI B) Ca(NO3)2 C) Zn D) NH3
40. Quyidagi ionlarning qaytaruvchanlik xossasi qanday o’zgaradi?

1 2
Cl– → OH– → SO42– a) ortadi b) kamayadi
A) 1–b 2–a B) 1–b 2–b C) 1–a 2–a D) 1–a 2–b
41. X0 + Y2+ = X2+ + Y0 reaksiya uchun to’g’ri bo’lgan hukmni toping.

A) qaytaruvchi ion – Y2+ B) qaytarilgan ion – Y2+
C) oksidlovchi ion – X2+ D) oksidlangan ion – X2+
53
42. Qaysi tuz eritmasida kislotali muhitni taminlash gidroliz reaksiyasini susaytiradi?
A) CaSO3 B) KCN C) MgSO4 D) NaNO3
43. Quyidagi kislotalardan qaysilarining ishqorlar bilan hosil qilgan tuzlari gidrolizga uchramaydi? 1) sulfit
kislota 2) xlorid kislota 3) nitrat kislota 4) sirka kislota
A) 1,3 B) 2,4 C) 1,4 D) 2,3
44. Quyidagi birikmalardan ham kation, ham anion bo’yicha gidrolizga uchraydiganlarini tanlang. 1) natriy nitrat
2) ammoniy karbonat 3) kaliy sulfit 4) aluminiy sulfid 5) litiy xlorid 6) natriy atsetat
A) 1,3 B) 1,5 C) 3,6 D) 2,4
45. X–2, Y+3, Z0 zarrachalari ikkitadan elektron chiqarsa, qanday zarracha holiga o’tadi?
A) 0; +5; +2 B) 0; +1; –2 C) –4; +5; +2 D) –4; +1; –2
46. Xn → X+2 + 4ē jarayondagi n ning qiymatini aniqlang.

A) +6 B) –2 C) –6 D) +2
47. X1 va X2 o’rinbosarlarni mos ravishda tanlang.
A) X1 = H; X2 = H B) X1 = Cl; X2 = Cl C) X1 = H; X2 = Cl D) X1 = OH; X2 = Cl
48. CH(CH3)2CHCH2 + K2Cr2O7 + H2SO4 → CH(CH3)2COOH + CO2 + …. + …. + …. Oksidlanish–qaytarilish

reaksiyasini tugallang hamda chap tomondagi koeffitsiyentlar yig’indisini aniqlang.
A) 28 B) 30 C) 39 D) 38
49. C6H5CH2CH3 + KMnO4 + H2SO4 → …. oksidlanish–qaytarilish reaksiyasini tugallang hamda chap

tomondagi koeffitsiyentlar yig’indisini aniqlang.
A) 35 B) 84 C) 50 D) 56
50. C6H5CH(CH3)2 + KMnO4 + H2SO4 → ….oksidlanish–qaytarilish reaksiyasini tugallang hamda chap

tomondagi koeffitsiyentlar yig’indisini aniqlang.
A) 50 B) 35 C) 56 D) 84
51. C6H5CH2OH + KMnO4 + H2SO4 → ….oksidlanish–qaytarilish reaksiyasini tugallang hamda chap tomondagi
koeffitsiyentlar yig’indisini aniqlang.
A) 17 B) 20 C) 15 D) 22
52. CH3–CO–CH3 + K2Cr2O7 + H2SO4 → HCOOH + CH3COOH + … + … + H2O oksidlanish–qaytarilish

reaksiyasini tugallang hamda chap tomondagi koeffitsiyentlar yig’indisini aniqlang.
A) 18 B) 6 C) 12 D) 8
53. Quyidagi reaksiyani tugallang va tenglang. Kislorod tutgan molekular tuzilishli moddalar oldidagi
koeffitsiyentlar yig’indisini toping. CuS + HNO3 → Cu(NO3)2 + S + NO + H2O
A) 14 B) 20 C) 23 D) 17
54
54. Quyidagi reaksiyani tugallang va tenglang. Molekular tuzilishli moddalar oldidagi koeffitsiyentlar
yig’indisini toping. Na3AsO4 + KI + HCl → Na3AsO3 + …. + KCl + H2O
A) 6 B) 5 C) 3 D) 4
yig’indisini toping. NaNO3 + FeSO4 + H2SO4 → Na2SO4 + Fe2(SO4)3 + NO + H2O
A) 9 B) 12 C) 10 D) 11
yig’indisini toping. SO2 + KMnO4 + H2O → MnSO4 + K2SO4 + ….
A) 5 B) 9 C) 14 D) 6
57. Quyidagi reaksiyani tenglashtiring hamda molekular tuzilishli moddalar oldidagi koeffitsiyentlar yig’indisini
toping. FeCl2 + KMnO4 + HCl → FeCl3 + MnCl2 + KCl + H2O
A) 16 B) 12 C) 8 D) 5
58. Quyida berilgan oksidlanish–qaytarilish reaksiyasini tenglashtiring va barcha koeffitsiyentlar yig’indisini

hisoblang. Ru + KIO4 + H2SO4 → RuO4 + I2 + K2SO4 + H2O
A) 26 B) 38 C) 34 D) 30
59. HIOx + H2S → I2 + S + H2O reaksiya tenglamasidagi barcha koeffitsiyentlar yig’indisi 7 ga teng bo’lsa. X
ning qiymatini aniqlang.
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
60. C + HNO3 → CO2 + NO + H2O reaksiyada qaytaruvchi element atomlari 0,6 ⦁ NA dona elektron bergan
bo’lsa, ajralgan gazlarning umumiy hajmini (l, n.sh) hisoblang.
A) 7,84 B) 16,8 C) 15,68 D) 8,4
61. Rux va sulfat kislota tasirlashuvida 2,45 g kislota sarflandi va H2S ajraldi. Ushbu jarayonda oksidlovchi qabul
qilgan elektronlar sonini hisoblang.
A) 0,05 ⦁ NA B) 0,04 ⦁ NA C) 0,025 ⦁ NA D) 0,075 ⦁ NA
62. 0,4 mol Mg nitrat kislota bilan ta’sirlashganda N2 hosil bo’ldi. Ushbu jarayonda sarflangan nitrat kislota
miqdorini (mol) toping.
A) 1,92 B) 0,96 C) 0,64 D) 0,16
63. 9,45 g nitrat kislota qaytarilganda azot atomlari 2,709 ⦁ 1023 dona elektron qabul qildi. Kislotaning qaytarilish
mahsulotini ko’rsating.
A) N2 B) NO C) N2O D) NO2
64. FeS2 + HCl + HNO3 → FeCl3 + NO + H2SO4 + H2O ushbu oksidlanish–qaytarilish reaksiyasida 1,5 mol
oksidlovchi sarflangan bo’lsa, reaksiyaga kirishgan pirit massasini (g) hisoblang.
A) 42 B) 18 C) 36 D) 24
65. Y2+ ioni X metallni oksidlay oladi, X2+ ioni esa Z metallni oksidlay olmaydi. Bunga ko’ra X, Y va Z metallarni
aktivligi ortib borish tartibida joylashtiring.
A) X, Y, Z B) Y, Z, X C) X, Z, Y D) Z, X, Y
55
66. Quyidagi oksidlanish–qaytarilish reaksiyasida 2,4 g oltingugurt olingan bo’lsa, sarflangan oksidlovchi
massasini (g) hisoblang. CuS + HNO3 = Cu(NO3) 2 + S + NO + H2O
A) 12,6 B) 6,3 C) 18,9 D) 25,2
67. P2S3 + H2SO4 → H3PO4 + SO2 + H2O ushbu oksidlanish–qaytarilish reaksiyasida 2,8 mol gaz ajralgan bo’lsa,
sarflangan qaytaruvchi miqdorini (mol) hisoblang.
A) 0,25 B) 0,3 C) 0,4 D) 0,2
68. Fosfin sulfat kislota ishtirokida kaliy kaliypermanganat bilan oksidlanganda 24,5 g ortofosfat kislota hosil
bo’ldi. Ushbu reaksiyada ishtirok etgan kaliy permanganat massasini (g) hisoblang.
A) 158 B) 79 C) 126,4 D) 63,2
69. KI + HNO3 → I2 + KNO3 + NO + H2O reaksiya bo’yicha qaytaruvchi 1,8 ⦁ 1023 dona elektron bergan bo’lsa,
ajralgan gaz hajmini (l, n.sh) toping. (NA = 6 ⦁ 1023)
A) 4,48 B) 3,36 C) 5,6 D) 2,24
70. CaI2 + H2SO4 → CaSO4 + I2 + H2S + H2O reaksiya bo’yicha 294 g qaytaruvchi sarflangan bo’lsa, ajralgan
gaz hajmini (l, n.sh) toping.
A) 4,48 B) 5,6 C) 2,8 D) 2,24
71. Quyidagi oksidlanish–qaytarilish reaksiyasida 0,25 mol kaliy xromat olingan bo’lsa, sarflangan ishqor
eritmasi (ω(KOH) = 0,2) massasini (g) toping. CrCl3 + Cl2 + KOH → K2CrO4 + KCl + H2O
A) 448 B) 420 C) 224 D) 560
72. Me + HNO3 → Me(NO3)2 + … + … reaksiya bo’yicha 29,6 g tuz va geliyga nisbatan zichligi 11 ga teng
bo’lgan 1,12 litr (n.sh) gaz ajralgan bo’lsa, metallni toping.
A) Ba B) Mg C) Ca D) Zn
73. Asetaldegid sulfat kislota ishtirokida kaliy bixromat bilan oksidlandi. 14,7 g oksidlovchi reaksiyaga
kirishganligi ma’lum bo’lsa, hosil bo’lgan sirka kislota massasini (g) hisoblang.
A) 18 B) 12 C) 9 D) 15
74. Etanol sulfat kislota ishtirokida xrom (VI)–oksid bilan oksidlandi. 2 g oksidlovchi reaksiyaga kirishganligi
ma’lum bo’lsa, hosil bo’lgan CO2 hajmini (l, n.sh) hisoblang.
A) 0,224 B) 0,448 C) 0,336 D) 0,672
75. C6H12O6 + KMnO4 + H2SO4 → CO2 + MnSO4 + K2SO4 + H2O ushbu reaksiyadagi koeffitsiyentlar yig’indisini
aniqlang.
A) 185 B) 197 C) 195 D) 180
76. Zn + NaNO3 + NaOH + H2O → Na2[Zn(OH)4] + NH3 reaksiya bo’yicha 0,2 mol natriy tetragidroksosinkat
olingan bo’lsa, ajralgan gaz hajmini (l, n.sh) hisoblang.
A) 2,24 B) 4,48 C) 3,36 D) 1,12
77. Quyidagi oksidlanish–qaytarilish reaksiyasida qaytaruvchi oksidlovchiga nisbatan 0,4 molga ko’p sarflangan
bo’lsa, hosil bo’lgan gaz hajmini (l, n.sh) hisoblang.
NaNO3 + FeSO4 + H2SO4 → NO + Na2SO4 + Fe2(SO4)3 + H2O
A) 11,2 B) 5,6 C) 8,96 D) 4,48
56
78. H2Se sulfat kislota ishtirokida kaliy bixromat bilan oksidlandi. 14,7 g oksidlovchi reaksiyaga kirishganligi
ma’lum bo’lsa, hosil bo’lgan Se miqdorini (mol) hisoblang.
A) 0,25 B) 0,3 C) 0,15 D) 0,2
79. Cr2(SO4)3 + Cl2 + NaOH → Na2CrO4 + NaCl + Na2SO4 + H2O reaksiyani tenglang va natriy tutgan birikmalar
oldidagi koeffitsiyentlar yig’indisini toping.
A) 29 B) 18 C) 24 D) 27
80. FeS2 + Cl2 + KOH → K2FeO4 + K2SO4 + KCl + …. Reaksiyani tugallang, tenglang va koeffitsiyentlar
yig’indisini aniqlang.
A) 69 B) 68 C) 66 D) 67
81. Metanal sulfat kislota ishtirokida kaliy permanganat bilan oksidlandi. 15,8 g oksidlovchi reaksiyaga
kirishganligi ma’lum bo’lsa, hosil bo’lgan CO2 hajmini (l, n.sh) hisoblang.
A) 5,6 B) 4,48 C) 2,24 D) 2,8
82. Quyidagi oksidlanish–qaytarilish reaksiyasida 1 mol qaytaruvchi sarflangan bo’lsa, hosil bo’lgan marganesli
birikmalar miqdorini (mol) hisoblang. N2O + KMnO4 + H2SO4 → MnSO4 + Mn(NO3)2 + K2SO4 + H2O
A) 3,2 B) 0,8 C) 2,4 D) 1,6
83. Cr(OH)3 + Cl2 + NaOH → Na2CrO4 + NaCl + H2O reaksiyada 17,55 g NaCl hosil bo’lsa, sarflangan
oksidlovchi massasini (g) hisoblang.
A) 14,2 B) 10,65 C) 7,1 D) 17,75
57
ELEKTROLIZ
1. 100 g 35,1 % li natriy xlorid eritmasi elektroliz qilinganda inert elektrodlarda 4,48 litr (n.sh.) gaz ajraldi. Hosil
bo‘lgan eritmada aluminiy eritilganda necha litr (n.sh.) gaz ajraladi?
A) 4,48 B) 13,44 C) 6,72 D) 20,16
2. 100 g 45 % li natriy yodid eritmasining ma’lum qismi elektroliz qilindi. Hosil bo‘lgan eritmaga yetarli
miqdorda kumush nitrat eritmasi quyilganda umumiy massasi 58,6 g cho‘kma ajraldi. Elektroliz uchun sarflangan
faradey miqdorini aniqlang.
A) 0,05 B) 0,1 C) 0,2 D) 0,15
3. 100 g 45 % li natriy yodid eritmasi elektroliz qilinganda katodda 1,12 litr (n.sh.) gaz ajraldi. Hosil bo‘lgan
eritmaga yetarli miqdorda kumush nitrat eritmasi quyilganda necha gramm cho‘kma(lar) ajraladi?
A) 58,6 B) 53,6 C) 46,7 D) 68
4. 100 g 35,1 % li natriy xlorid eritmasi to‘liq elektroliz qilindi. Anodda ajralgan gaz kaliy gidroksidning qaynoq
eritmasiga yuttirildi. Bunda hosil bo‘lgan tuzlarning massasini (g) aniqlang.
A) 44,7 B) 99 C) 73,5 D) 49,5
5. 200 g 11,7 % li natriy xlorid eritmasi elektroliz qilinganda 15,68 litr (n.sh.) gazlar aralashmasi hosil bo‘ldi.
Elektroliz jarayoni uchun sarflangan faraday miqdorini aniqlang.
A) 1 B) 0,7 C) 0,6 D) 0,8
6. 100 g 23,4 % li natriy xlorid eritmasi elektroliz qilindi. Anodda ajralgan gaz 100 g 30 % li natriy yodid
eritmasiga yuttirilganda qanday massadagi (g) cho‘kma ajraladi?
A) 12,7 B) 63,5 C) 38,1 D) 25,4
7. 200 g 5% li natriy gidroksid eritmasi elektroliz qilinishi natijasida molyal konsentratsiyasi 2,5 mol/kg bo‘lgan
eritma hosil bo’ldi. Elektroliz jarayoni uchun sarflangan faradey miqdorini aniqlang.
A) 2,5 B) 7,5 C) 5 D) 10
8. 200 g 5 % li natriy gidroksid eritmasi 10 F tok bilan elektroliz qilindi. Hosil bo‘lgan eritmaning molyal
konsentratsiyasini (mol/kg) hisoblang.
A) 2,5 B) 5 C) 0,25 D) 0,5
9. 200 g 14 % li ishqor eritmasi 8 F tok bilan elektroliz qilinishi natijasida molyal konsentratsiyasi 7 mol/kg
bo‘lgan eritma hosil bo‘ldi. Ishqor formulasini aniqlang.
A) LiOH B) RbOH C) NaOH D) KOH
10. 392 g 20%li xrom (III) –sulfat eritmasi elektroliz qilinganda hosil bo‘lgan eritma massasi 373,2 g ni tashkil
etdi va inert elektrodlarda 10,08 litr (n.sh.) gaz ajraldi. Elektroliz jarayonida hosil bo‘lgan kislota massasini (g)
hisoblang.
A) 58,8 B) 39,2 C) 44,1 D) 29,4
11. Mis (II) –nitrat eritmasi misdan yasalgan, massalari 40 g dan bo‘lgan elektrodlar yordamida ma’lum vaqt
elektroliz qilindi. Katod ajratib olinib, konsentrlangan sulfat kislotada eritildi. Ushbu eritmaga natriy gidroksid
eritmasi quyilganda 78,4 g cho‘kma ajraldi. Elektroliz uchun necha faradey tok sarflanganligini aniqlang.
A) 0,5 B) 0,35 C) 1,6 D) 0,25
58
12. Har biri 10 g bo‘lgan mis elektrodlar mis (II) –xloridi eritmasiga tushirildi va o‘zgarmas tok o‘tkazildi. Bir
necha vaqtdan so‘ng katod olindi va nitrat kislotada eritildi, keyin unga natriy ishqori qo‘shildi. Shunda 19,6 g
massali cho‘kma ajraldi. Elektrolizdan so‘ng anodning massasini (g) aniqlang.
A) 8,4 B) 7,2 C) 12,8 D) 8
13. Mis (II) –sulfat eritmasi bir xil massali mis elektrodlar bilan elektroliz qilindi. Agar katod va anodning
massalari farqi 76,8 g ga teng bo‘lsa, sarflangan faraday miqdorini toping.
A) 1,5 B) 2,4 C) 3 D) 1,2
14. 2 mol natriy bromid va 3 mol natriy yodid saqlagan eritmalar ketma–ket ulangan elektrolizyorlarga solinib,
ular orqali o‘zgarmas tok o‘tkazilganda ikkinchi eritmadan 381 g yod ajraldi. Birinchi elektrolizyordagi katod va
anodda hosil bo‘lgan moddalar massalari yig‘indisini (g) hisoblang.
A) 180 B) 171 C) 166,5 D) 162
15. 250 g 19,5%li simob (II) –nitrat eritmasi elektroliz qilinganda, eritma massasi 50,55 g ga kamaydi. Elektroliz
jarayonida ishtirok etgan suv massasini (g) hisoblang.
A) 11,7 B) 12,6 C) 20,7 D) 19,8
16. 250 g mis (II) –sulfat eritmasi 0,5 F tok bilan elektroliz qilindi. Natijada anodda ajralgan moddalar massasi
katodda ajralgan moddalar massasidan 1,675 marta kam bo‘lsa, necha foizli
eritma elektroliz jarayoniga uchragan?
A) 6,4 B) 9,6 C) 12,8 D) 16
17. Mis (II) –sulfat eritmasi tuz tugaguncha elektroliz qilinganda eritma massasi 2/29 qismga kamaydi. Daslabki
eritma konsentratsiyasini (mol/kg) aniqlang.
A) 1,5 B) 2 С) 1 D) 2,5
18. NaCl ning 30% li suvli eritmasi tuz tugaguncha elektroliz qilinib, anodda ajralgan gaz kaliy bromid eritmasiga
yuttirildi. Hosil bo‘lgan eritmani to‘liq rangsizlantirish uchun 12,8 g sulfit angidrid sarflansa, dastlabki natriy
xlorid eritmasining massasini (g) hisoblang.
A) 78 B) 156 C) 117 D) 58,5
19. CuSO4 eritmasi elektroliz qilinganda 22,4 litr (n.sh.) vodorod va 16,8 litr (n.sh.) kislorod ajraldi. Hosil bo‘lgan
eritmaning konsentratsiyasi 2 mol/kg bo‘lsa, dastlabki CuSO4 eritmasining massasini (g) aniqlang.
A) 357 B) 250 C) 339 D) 290
20. 400 ml (p = 1,2 g/ml) 0,75 M li Na2SO4 eritmasiga 147 ml suv qo‘shildi va 7,5 A tok kuchi bilan elektroliz
qilinganda 7,l % li eritma hosil bo‘ldi. Eritma necha sekund davomida elektroliz qilingan?
A) 19300 B) 38600 C) 48250 D) 96500
21. KCl eritmasi elektroliz qilindi va hosil bo‘lgan eritmaga 0,75 mol/l li 400 ml sulfat kislota qo‘shilganda 1:1
nisbatda kaliy gidrosulfat va kaliy sulfat hosil bo‘ldi. Elektroliz uchun 7,5 A tok ishlatilgan bo‘lsa, sarflangan
vaqtni (s) hisoblang.
A) 2895 B) 5790 C) 3860 D) 4825
22. 100 g 32 % li mis (II) –sulfat eritmasi massalari 15 g dan bo‘lgan elektrodlar (grafit) ishtirokida 2 F tok bilan
elektroliz qilindi. Anodda ajralgan gazning 50% i elektrodni oksidlashga sarflandi. Anod ajratib olinib
konsentrlangan nitrat kislota eritmasida eritilganda necha molitr (n.sh) gazlar ajraladi?
A) 5 B) 2 C) 3 D) 4
59
23. Cu2+ va Xn+ ionlari saqlagan suyuqlanmalar solingan idishlar ketma–ket tok manbaiga ulangan. Birinchi idish
katodida 57,6 g mis va ikkinchi idish katodida 33,6 g X ajralgan bo‘lsa, n–ning qiymatini aniqlang.
A) 3 В) 1 C) 2 D) 4
24. FeSO4 eritmasi inert elektrodlar bilan elektroliz qilinganda katod massasi 14 grammga ortib, eritma massasi
27 grammga kamaygan bo‘lsa, eritmadan necha farad (F) tok o‘tgan?
A) 2 B) 1,5 С) 1 D) 0,5
25. 200 g mis (II) –sulfat eritmasi 0,8 F tok bilan elektroliz qilinganda (DH2 = 8,5 ) bo‘lgan gazlar aralashmasi
olindi. Dastlabki eritmaning foiz konsentratsiyasini aniqlang.
A) 8 B) 24 C) 32 D) 16
26. 1,5 M li mis (II) –nitrat eritmasi mo‘l miqdorda tok bilan elektroliz qilinganda 4 M li eritma hosil bo‘ldi. Agar
dastlabki eritma massasi 40 g ga kamaygan bo‘lsa, elektrolizdan so‘ng qancha (g) eritma qolganligini aniqlang.
(jarayonda eritma zichligi o‘zgarmagan deb hisoblang)
A) 80 B) 160 C) 40 D) 120
27. XBr2 va YBr3 suyuqlanmalari solingan idishlar ketma–ket tok manbaiga ulangan. Birinchi idish katodida 3,6
mol X va ikkinchi idish katodida 134,4 g Y hosil bo‘ldi. Y elementning nisbiy atom massasini aniqlang.
A) 70 B) 84 C) 27 D) 56
28. XCl2 va YCl3 suyuqlanmalari solingan idishlar ketma–ket tok manbaiga ulangan. Birinchi idish katodida 2,7
mol X va ikkinchi idish katodida 100,8 g Y hosil bo‘ldi. Y elementning nisbiy atom massasini aniqlang.
A) 70 B) 27 C) 56 D) 84
29. Mis (II) –xlorid va oltin (III) –xlorid eritmalari solingan idishlar ketma–ket tok manbaiga ulangan. Birinchi
idish katodida 38,4 g mis ajralgan bo‘lsa, ikkinchi idish katodida necha gramm oltin ajralgan?
A) 177,3 B) 78,8 C) 59,1 D) 118,2
30. Mis (II) –xlorid va temir (III) –xlorid suyuqlanmalari solingan idishlar ketma–ket tok manbaiga ulangan.
Birinchi idish katodida 19,2 g mis ajralgan bo‘lsa, ikkinchi idish katodida necha gramm temir ajralgan?
A) 5,6 B) 11,2 C) 22,4 D) 16,8
31. Cu2+ va Xn+ ionlari saqlagan eritmalar solingan idishlar ketma–ket tok manbaiga ulangan. Birinchi idish
katodida 38,4 g mis va ikkinchi idish katodida 129,6 g X ajralgan bo‘lsa, n ning qiymatini aniqlang.
A) 3 В) 1 C) 2 D) 4
32. Fe3+ va Xn+ ionlari saqlagan suyuqlanmalar solingan idishlar ketma – ket tok manbaiga ulangan. Birinchi
idish katodida 16,8 g temir va ikkinchi idish katodida 50,4 g X ajralgan bo‘lsa, n ning qiymatini aniqlang.
A) 1 B) 3 C) 2 D) 4
33. Mis (II) –xlorid va temir (III) –xlorid eritmalari solingan idishlar ketma–ket tok manbaiga ulangan. Anodlarda
jami 1,8 mol xlor ajralib chiqqan bo‘lsa, birinchi idish katodida necha gramm mis ajralgan?
A) 14,4 B) 57,6 C) 28,8 D) 38,4
34. 300 ml 1 M li CuSO4 eritmasi grafit elektrodlar yordamida Сu2+ ionlari to‘liq chiqib ketgunga qadar elektroliz
qilindi. Ajratib olingan katodni to‘liq eritish uchun 235,2 g sulfat kislota tutgan (konsentrlangan) eritma sarf
bo‘ldi. Bunda 67,2 litr (n.sh) gaz ajralgan bo‘lsa, dastlabki katod massasi necha gramm bo‘lgan?
A) 9,6 B) 12 C) 8,4 D) 10,8
60
35. 400 g 16% li CuSO4 eritmasi elektroliz qilinganda anodda (inert elektrod) 17,92 litr (n.sh.) gaz ajraldi.
Elektroliz uchun sarflangan tok miqdorini (F) aniqlang.
A) 3,2 B) 3 C) 1,6 D) 1,5
36. Tarkibida mis (II) –nitrat va kumush nitrat bo‘lgan 400 ml eritma orqali 3860 Q elektr zaryadi o‘tkazildi.
Katodda har ikki metaldan hammasi bo‘lib 2,8 g ajralib chiqdi. Boshlang‘ich eritmadagi mis (II) –nitratning
konsentratsiyasini (mol/l) hisoblang.
A) 0,01 B) 0,05 C) 0,02 D) 0,025
37. 500 ml 0,1 molyarli Cu(NO3) 2 va 400 ml 0,2 molyarli AgNO3 eritmalarining aralashmasi 5 A tok kuchi bilan
elektroliz qilindi. Elektroliz tugagandan keyin eritmada 7,52 g tuz qolgan bo‘lsa, sarflangan vaqtni (s) hisoblang.
A) 1930 B) 3860 C) 965 D) 2895
38. 480 g x% li CuSO4 eritmasi elektroliz qilinganda tarkibida 20 % sulfat ionini saqlovchi eritma hosil bo‘ldi.
Agar hosil bo‘lgan eritmada SO42– va Cu2+ ionlari soni nisbati 3:1 bo‘lsa, eritmadan necha faradey tok o‘tganini
aniqlang.
A) 1,6 B) 1,2 C) 0,6 D) 0,8
39. 588 g 15% li xrom (III) –sulfat eritmasi elektroliz qilinganda inert elektrodlarda 10,08 litr (n.sh.) gaz ajraldi
va 569,2 g eritma olindi. Elektrolizdan so‘ng eritmada necha gramm tuz mavjud?
A) 39,2 B) 24,5 C) 19,6 D) 49
61
Anorganik moddalarning eng muhim sinflari
1. Quyidagi o‘zgarishlar asosida S tutgan X va Zn tutgan Y moddalarning molar massalari (g/mol) yig‘indisini
toping.
A) 347 B) 369 C) 385 D) 311
2. Quyidagi o‘zgarishlar asosida S tutgan X va Сu tutgan Y moddalarning molar massalari (g/mol) yig‘indisini
toping.
A) 223 B) 286 C) 201 D) 264
3. Quyidagi o‘zgarishlar asosida magniy tutgan X va kremniy tutgan Y moddalarning molar massalari (g/mol)
yig‘indisini toping.
A) 156 B) 140 C) 148 D) 172
4. Quyidagi o‘zgarishlar asosida aluminiy tutgan X va magniy tutgan Y moddalarning molar massalari (g/mol)
A) 296 B) 280 C) 264 D) 275
5. Quyidagi o‘zgarishlar asosida aluminiy tutgan X va xlor tutgan Y moddalarning molar massalari (g/mol)
A) 345 B) 233 C) 297 D) 217
6. Quyidagi o‘zgarishlar asosida nomolekular tuzilishli X va molekular tuzilishli Y moddalarning molar massalari
(g/mol) yig‘indisini toping.
A) 120 B) 138 C) 142 D) 104

62
7. Quyidagi o‘zgarishlar asosida har ikkisi molekular tuzilishli bo‘lgan X va Y moddalarning molar massalari
A) 138 B) 104 C) 120 D) 66
8. Quyidagi o‘zgarishlar asosida temir tutgan X va Y moddalarning molar massalari (g/mol) yig‘indisini toping.
A) 254 B) 320 C) 339 D) 287
9. Quyidagi o‘zgarishlar asosida N tutgan X (molekular tuzilishli) va Al tutgan Y moddalarning molar massalari
(g/mol) yig‘indisini toping. (A – oddiy modda)
А) 108 В) 94 С) 266 D) 124
10. Quyidagi o‘zgarishlar asosida N tutgan X (nomolekular tuzilishli) va S tutgan Y moddalarning molar
massalari (g/mol) yig‘indisini toping. (A – oddiy modda)
A) 222 B) 94 C) 266 D) 124
11. Quyidagi o‘zgarishlar asosida xrom tutgan X va Y moddalarning molar massalari (g/mol) yig‘indisini toping.
A) 326 B) 375 C) 278 D) 423
A) 278 B) 423 C) 327 D) 374
63
13. Quyidagi o‘zgarishlar asosida Zn tutgan X, S tutgan В va Y moddalarning molar massalari (g/mol)
yig‘indisini toping. (B – oksid)
A) 337 B) 401 C) 433 D) 369
14. Quyidagi o‘zgarishlar asosida Zn tutgan X, S tutgan В va Y moddalarning molar massalari (g/mol)
yig‘indisini toping. (В – oksid)
A) 433 В) 401 С) 337 D) 369
15. Quyidagi o‘zgarishlar asosida Si tutgan X va Fe tutgan Y moddalarning molar massalari (g/mol) yig‘indisini
toping.
A) 310 B) 232 C) 168 D) 185
16. Quyidagi o‘zgarishlar asosida kaliy tutgan X va Y moddalarning molar massalari (g/mol) yig‘indisini toping.
1 𝑚𝑜𝑙 𝐶𝑂2 𝑡̊ 𝐵𝑎(𝑂𝐻)2 (𝑒𝑟𝑖𝑡𝑚𝑎,𝑚𝑜 ′ 𝑙) 𝐻3𝑃𝑂4 𝐶𝑎(𝑂𝐻)2 (𝑒𝑟𝑖𝑡𝑚𝑎,𝑚𝑜 ′ 𝑙)
KOH (1 mol) → X → ...→ ...→ ...→ Y
A) 194 B) 192 C) 156 D) 138
17. Quyidagi o‘zgarishlar asosida natriy tutgan X va fosfor tutgan Y moddalarning molar massalari (g/mol)
1 𝑚𝑜𝑙 𝐶𝑂2 𝑡̊ 𝐵𝑎(𝑂𝐻)2 (𝑒𝑟𝑖𝑡𝑚𝑎,𝑚𝑜 ′ 𝑙) 𝐻3𝑃𝑂4 𝐶𝑎(𝑂𝐻)2 (𝑒𝑟𝑖𝑡𝑚𝑎,𝑚𝑜 ′ 𝑙)
NaOH (1 mol) → X → ...→ ...→ ...→ Y
A) 410 B) 394 C) 416 D) 448
18. Quyidagi o‘zgarishlar asosida kaliy tutgan X va Y moddalarning molar massalari (g/mol) yig‘indisini toping.
2 𝑚𝑜𝑙 𝐶𝑂2 / 𝐻2𝑂 𝑡̊ 𝐵𝑎(𝑂𝐻)2 (𝑒𝑟𝑖𝑡𝑚𝑎,𝑚𝑜 ′ 𝑙) 2 𝑚𝑜𝑙 𝐻3𝑃𝑂4 𝐶𝑎(𝑂𝐻)2 (𝑒𝑟𝑖𝑡𝑚𝑎, 𝑚𝑜 ′ 𝑙)
K2SiO3 (1 mol) → A→...→ ...→ X→ Y
A) 138 B) 192 C) 156 D) 194
19. Quyidagi o‘zgarishlar asosida kaliy tutgan X va kalsiy tutgan Y moddalarning molar massalari (g/mol)
2 𝑚𝑜𝑙 𝐶𝑂2 / 𝐻2𝑂 𝑡̊ 𝐵𝑎(𝑂𝐻)2 (𝑒𝑟𝑖𝑡𝑚𝑎,𝑚𝑜 ′ 𝑙) 1 𝑚𝑜𝑙 𝐻3𝑃𝑂4 𝐶𝑎(𝑂𝐻)2 (𝑒𝑟𝑖𝑡𝑚𝑎, 𝑚𝑜 ′ 𝑙)
K2SiO3 (1 mol) → A→ ...→ ...→ X→ Y
A) 484 B) 462 C) 345 D) 230
20. Quyidagi o‘zgarishlar asosida kremniy tutgan X va Y moddalarning molar massalari (g/mol) yig‘indisini
toping.
𝐶𝑂2 𝑡̊ 𝑆𝑖𝑂2 (1 𝑚𝑜𝑙), 𝑡 ̊ 𝐻2𝑆𝑂4 (𝑚𝑜𝑙) 𝐶𝑎(𝑂𝐻)2 (1 𝑚𝑜𝑙), 𝑡 ̊
1 mol K2CO3 (eritma) → ...→ ...→ X → ...→ Y
A) 270 C) 194 B) 260 D) 313
64
toping.
𝐶𝑂2 𝑡̊ 𝑆𝑖𝑂2 (1 𝑚𝑜𝑙), 𝑡 ̊ 𝐻2𝑂, 𝐶𝑂2 𝐿𝑖𝑂𝐻 (2 𝑚𝑜𝑙), 𝑡 ̊
1 mol Na2CO3 (eritma) → ...→ ...→ X → ...→ Y
A) 238 B) 212 C) 244 D) 270
22. Quyidagi o‘zgarishlar asosida uglerod tutgan X va kremniy tutgan Y moddalarning molar massalari (g mol)
𝐶𝑂2 𝐶𝑂2, 𝐻2𝑂 𝑆𝑖𝑂2 (1 𝑚𝑜𝑙), 𝑡 ̊ 𝐻𝐶𝑙 𝐵𝑎(𝑂𝐻)2 (1 𝑚𝑜𝑙), 𝑡 ̊
1 mol K2O → ...→ X → ...→ ...→ Y
A) 194 C) 260 B) 270 D) 313
23. Quyidagi o‘zgarishlar asosida uglerod tutgan X va kremniy tutgan Y moddalarning molar massalari (g/mol)
𝐶𝑂2 𝐶𝑂2, 𝐻2𝑂 𝑆𝑖𝑂2 (1 𝑚𝑜𝑙), 𝑡 ̊ 𝐻𝐶𝑙 𝐾𝑂𝐻 (2 𝑚𝑜𝑙), 𝑡 ̊
1 mol Na2O → ...→ X → ...→ ...→ Y
A) 222 B) 238 C) 200 D) 297
24. Quyidagi o‘zgarishlar asosida nomolekular tuzilishli, suvda eruvchan X va Y moddalarning molar massalari
𝐵𝑟2, ℎ𝑣 𝐶𝑙2 𝐾𝐽 (𝑒𝑟𝑖𝑡𝑚𝑎) 𝐴𝑔𝐹 (𝑒𝑟𝑖𝑡𝑚𝑎) 𝐶𝑎(𝑂𝐻)2 (𝑒𝑟𝑖𝑡𝑚𝑎)
H2 → ...→ ...→ X→ ...→ Y
A) 181 B) 175 C) 159 D) 197
25. Quyidagi o‘zgarishlar asosida rux tutgan X va Y moddalarning molar massalari (g/mol) yig‘indisini toping.
𝐵𝑟2 𝑍𝑛 𝐴𝑔𝑁𝑂3 (𝑒𝑟𝑖𝑡𝑚𝑎) 𝑡̊ 2 𝑚𝑜𝑙 𝐾𝑂𝐻 (𝑒𝑟𝑖𝑡𝑚𝑎) 𝑡 ̊
Fe → ...→ ...→ X → (1 mol) A → Y
A) 368 B) 332 C) 400 D) 364
26. Quyidagi o‘zgarishlar asosida azot tutgan X va Y moddalarning molar massalari (g/mol) yig‘indisini toping.
𝐻2𝑆𝑂4 (𝑠𝑢𝑦𝑢𝑙) 𝐵𝑎𝐽2 (𝑒𝑟𝑖𝑡𝑚𝑎) 𝐴𝑔𝑁𝑂3 (𝑠𝑢𝑦𝑢𝑙) 𝐿𝑖𝑂𝐻 (𝑠𝑢𝑦𝑢𝑙) 𝐶𝑂2 (1 𝑚𝑜𝑙) / 𝐻2𝑂
NH3 → ...→ X→ ...→ A (1 mol) → Y.
(A – molekular tuzilishli modda)
A) 224 B) 269 C) 241 D) 214
27. Quyidagi o‘zgarishlar asosida azot tutgan X va Y moddalarning molar massalari (g/mol) yig‘indisini toping.
𝐻2𝑆𝑂4 (𝑠𝑢𝑦𝑢𝑙) 𝐵𝑎𝐽2 (𝑒𝑟𝑖𝑡𝑚𝑎) 𝐴𝑔𝑁𝑂3 (𝑒𝑟𝑖𝑡𝑚𝑎) 𝐾𝑂𝐻 (𝑠𝑢𝑦𝑢𝑙) 𝑡̊
NH3 → ...→ X → ...→ A→ Y.
(A – molekular tuzilishli modda)
A) 241 B) 214 C) 230 D) 224
28. Quyidagi o‘zgarishlar asosida mis tutgan X va azot tutgan Y moddalarning molar massalari (g/mol)
yig‘indisini toping. (Y – molekular tuzilishli modda)
𝐾𝑂𝐻 (𝑠𝑢𝑦𝑢𝑙) 𝑔𝑙𝑢𝑘𝑜𝑧𝑎 / 𝑡 ̊ 𝑂2 / 𝑡 ̊ 𝐻2 / 𝑡 ̊ 𝐻𝑁𝑂3 (𝑠𝑢𝑦𝑢𝑙)
Cu(NO3)2 → ...→ X(qizil) → ...→ A→ Y.
A) 254 B) 332 C) 190 D) 174
29. Quyidagi o‘zgarishlar asosida mis tutgan X va rux tutgan Y moddalarning molar massalari (g/mol)
𝑡̊ 𝑚𝑒𝑡𝑎𝑛𝑜𝑙 / 𝑡 ̊ 𝐻2𝑆𝑂4 (𝑘𝑜𝑛𝑠) 𝑍𝑛 (𝐾𝑂𝐻 𝑚𝑜 ′ 𝑙 / 𝑒𝑟𝑖𝑡𝑚𝑎)
Cu(NO3)2 → . . . → . . .→ X→ ...→ Y.
A) 371 B) 354 C) 399 D) 405
65
toping.
(𝑂2) (𝑁𝑎𝑂𝐻, 𝑡 ̊ ) (𝐶𝑂2+𝐻2𝑂) 𝑡̊ (𝐻𝐹)
SiH4 → ...→ . . .→ X→ ...→ Y.
A) 182 B) 200 C) 164 D) 226
31. Quyidagi o‘zgarishlar asosida fosfor tutgan X va Y moddalarning molar massalari (g/mol) yig‘indisini toping.
(𝑂2 (𝑚𝑜 ′ 𝑙) / 𝑡 ̊) (𝐶𝑎(𝑂𝐻)2, (𝑚𝑜 ′ 𝑙)) (𝑆𝑖𝑂2+𝐶 / 𝑡 ̊ ) (𝐻𝑁𝑂3 (𝑘𝑜𝑛𝑠) / 𝑡 ̊ )
P→ ...→ X→ ...→ Y.
A) 341 B) 234 C) 408 D) 452
A) 326 B) 330 C) 275 D) 223
33. Quyidagi o‘zgarishlar asosida rux tutgan X va Y moddalarning molar massalari (g/mol) yig‘indisini toping.
𝑡̊ (𝐶𝑂 (𝑚𝑜 ′ 𝑙)) (𝐻𝑁𝑂3 (𝑘𝑜𝑛𝑠.)) 𝑡̊ (𝐾𝑂𝐻 / 𝐻2𝑂 )
Rux shpati → ...→ X→ ...→ ...→ Y.
A) 326 B) 404 C) 292 D) 276
34. Quyidagi o‘zgarishlar asosida X oddiy modda va natriy tutgan Y moddalarning molar massalari (g/mol)
𝑡̊ 𝑒𝑡𝑎𝑛𝑜𝑙 / 𝑡 ̊ (𝐻2𝑆𝑂4 (𝑘𝑜𝑛𝑠.)) 𝑁𝑎𝑂𝐻 (𝑚𝑜 ′ 𝑙) (𝑆𝑂2 )
Cu(OH)2 → . . . → X → A→ ...→ Y.
A) 224 B) 208 C) 168 D) 276
35. Quyidagi o‘zgarishlar asosida Mn tutgan X va xlor tutgan kislorodli Y moddalarning molar massalari (g/mol)
(𝐻2𝑆𝑂4 (𝑘𝑜𝑛𝑠.)) 𝑡̊ (𝐻𝐶𝑙 (𝑘𝑜𝑛𝑠.)) 𝐾𝑂𝐻 (𝑖𝑠𝑠𝑖𝑞)
KMnO4 → ...→ X → A→ Y.
(A – oddiy modda)
A) 209,5 B) 298,5 C) 161,5 D) 280,5
36. Quyidagi o‘zgarishlar asosida Zn tutgan X va Cr tutgan Y moddalarning molar massalari (g/mol) yig‘indisini
toping.
A) 289 B) 225 C) 282 D) 314
37. Quyidagi o‘zgarishlar asosida Zn tutgan X va azot tutgan Y moddalarning molar massalari (g/mol)
A) 296 B) 248 C) 264 D) 280
66
38. Quyidagi o‘zgarishlar asosida Сu tutgan X va Ag tutgan Y moddalarning molar massalari (g/mol) yig‘indisini
toping.
A) 392 B) 367 C) 350 D) 288
39. Quyidagi o‘zgarishlar asosida kalsiy tutgan X va mis tutgan Y moddalarning molar massalari (g/mol)
A) 264 В) 350 C) 288 D) 208
67
METALLMASLAR
1. N2 + 3H2 → 2NH3 reaksiya tenglamasi bo’yicha H2 ning 75 % i sarflandi. Olingan gazlar aralashmasida NH3
ning hajmiy ulushi 25 % bo’lsa, azotning qancha qismi sarflangan?
A) 4/5 B) 5/6 C) 1/5 D) 1/6
2. Vodorod sulfidning yarmi mo’l miqdordagi havoda (φO2 = 0,2), qolgan yarmi kislorod yetarli bo’lmagan
sharoitda yondirildi. Ikkinchi reaksiyada 0,4 mol S2 olingan bo’lsa, birinchi reaksiya uchun sarflangan havo
miqdorini (mol) hisoblang.
A) 3 B) 8 C) 4 D) 6
3. 0,3 mol kalsiy ortofosfat va 1,2 mol ortofosfat kislotaning o’zaro tasirlashuvidan hosil bo’lgan fosforli birikma
massasini (g) hisoblang. (η = 100%) .
A) 210,6 B) 217,6 C) 280,8 D) 163,2
4. Qizdirilgan mis (II) – oksidi ustidan 44,8 litr (n.sh) ammiak gazi o’tkazildi. Olingan gazlar aralashmasi (n.sh)
HCl eritmasidan o’tkazilganda 5,6 litr (n.sh) gaz kislota eritmasiga yutilmay qoldi. Ammiakning qancha qismi
CuO bilan ta’sirlashgan.
A) 1/4 B) 1/3 C) 2/3 D) 3/4
5. Xlor gazi ikkiga ajratildi va birinchi qismi sovuq, ikkinchi qismi qaynoq o‘yuvchi natriy eritmasi bilan to‘liq
reaksiyaga kirishdi. Har ikkala reaksiya uchun bir xil miqdorda NaOH sarflangan bo‘lsa, xlorning qancha qismi
birinchi reaksiya uchun sarflangan?
A) 3/4 B) 1/2 C) 5/8 D) 3/8
6. NaNO3 va AgNO3 aralashmasi to‘liq parchalanganda hosil bo‘lgan oddiy va murakkab moddalar mol nisbati
mos ravishda 5:6 bo‘lsa, boshlang‘ich tuzlar qanday massa nisbatda bo‘lgan?
A) 2:1 B) 1:2 C) 1:1 D) 3:1
7. Xlor suvda eritilgandan so‘ng eritmadan 1,12 litr (n.sh.) O2 ajraldi. Qolgan eritmani neytrallash uchun necha
molarli 0,5 litr kalsiy gidroksid eritmasi talab etiladi?
A) 0,2 B) 0,3 C) 0,4 D) 0,1
8. 35 g kremniyning bir qismi natriy ishqori eritmasida eritildi va olingan eritmaga xlorid kislota qo‘shilganda 39
g cho'kma hosil bo‘ldi. Kremniyning qolgan qismi qancha (g) magniy bilan birikadi?
A) 48 B) 36 C) 12 D) 24
9. 18 g Mg va 7 g Si dan iborat aralashma reaksiya to‘liq sodir bo‘lguncha qizdirildi, so‘ngra xlorid kislota
eritmasi bilan ishlov berildi. Olingan gazlar aralashmasining molar massasini (g/mol) aniqlang.
A) 14 B) 9 C) 17 D) 12
10. Silan va is gazidan iborat aralashma mo‘l kislorodda yondirilganda 12 g qattiq qoldiq olindi hamda gaz (n.sh.)
ajraldi. Ajralgan gaz NaOH eritmasiga yuttirilganda 21,2 g o‘rta tuz hosil bo‘ldi. Boshlang‘ich gazlar
aralashmasining hajmini (1, n.sh.) hisoblang.
A) 8,96 B) 11,2 C) 13,44 D) 6,72
68
11. Azot (II) – oksidi va azotdan iborat 60 ml gazlar aralashmasiga havo [φ(O2) = 0,2] qo‘shildi. Hosil bo‘lgan
aralashmada 10 ml kislorod va 120 ml azot bo‘lsa, dastlabki aralashmadagi azot (II) – oksidining hajmini (ml)
hisoblang.
A) 20 B) 40 C) 30 D) 10
12. Metan va silandan iborat 12,8 g aralashmaga 6,72 litr (n.sh.) propan gazi qo‘shildi. Hosil bo‘lgan aralashmada
4,6 ⦁ NA ta vodorod atomlari bo‘lsa, dastlabki aralashmadagi silanning massasini (g) hisoblang.
A) 3,2 B) 16 C) 6,4 D) 8
13. 70,2 g kalsiy digidrofosfat tarkibida necha gramm ozuqa elementi bo‘ladi?
A) 28,4 B) 18,6 C) 42,6 D) 56,8
14. Vodorod sulfid va oltingugurt (IV) – oksid reaksiyasi natijasida 48 g cho‘kma hosil bo‘ldi va 11,2 1itr (n.sh.)
SO2 ortib qoldi. Dastlabki gazlar aralashmasining o‘rtacha molar massasini (g/mol) hisoblang.
A) 49 B) 54 C) 46 D) 44
15. 8,83 g ammoniy karbonat va natriy nitrat aralashmasi to‘liq parchalanganda 4,83 g qattiq qoldiq olindi.
Dastlabki aralashmadagi azot atomlari sonini aniqlang.
A) 0,34⦁N A B) 0,13⦁N A C) 0,18⦁N A D) 0,1⦁N A
16. Reaksiya uchun olingan kalsiy karbonat massasi xlorid kislota massasidan 23,5 g ga ko‘p. Agar reaksiya
natijasida 0,4 mol karbonat angidrid ajralgan bo‘lsa, sarflanmay qolgan kalsiy karbonat massasini (g) hisoblang.
(η = 80 %)
A) 10 B) 20 C) 40 D) 30
17. Apatitga koks va SiO2 qo‘shib oq fosfor olish jarayonida 24 ⦁ NA dona sp3 – gibrid orbitalga ega bo'lgan oddiy
modda olingan bo‘lsa, sarflangan uglerod massasini (g) hisoblang.
A) 120 B) 240 C) 180 D) 90
18. 11,2 g pirit va temir (II) – sulfid aralashmasi yetarli miqdordagi kislorodda yondirilganda xuddi shunday
massali SO2 olingan bo‘lsa, dastlabki aralashmadagi piritning miqdorini (mol) hisoblang.
A) 0,075 B) 0,025 C) 0,100 D) 0,050
19. 18 g piritning to‘liq yonishi natijasida olingan gaz 4 % li bromli suvni rangsizlantirdi. Sarflangan brom
eritmasining massasini (g) hisoblang.
A) 800 B) 1200 C) 960 D) 640
20. Oltingugurt (IV) – oksid va uglerod (IV) – oksidlaridan iborat gazlar aralashmasida sp2 gibrid orbitallar soni
sp – gibrid orbitallar sonidan 12 marta ko‘p bo‘lsa, aralashmadagi SO2 ning mol ulushini toping.
A) 2/5 B) 1/4 C) 2/3 D) 3/4
21. Teng hajmda (n.sh.) olingan H2S va SO2 dan iborat gazlar aralashmasiga o‘z hajmidan 1,75 marta ko‘p
kislorod qo‘shib yondirildi. Sharoit boshlang‘ich holatga keltirilganda hosil bo‘lgan gazlar aralashmasining
o‘rtacha molar massasini (g/mol) hisoblang.
A) 52 B) 46 C) 48 D) 50
22. 0,3 mol NH3 va H2S dan iborat gazlar aralashmasi yetarli kislorod bilan yonidirilganda tarkibida 1,75 mol
atom tutgan mahsulotlar olindi. Dastlabki aralashma massasini (g) hisoblang.
A) 6,8 B) 5,95 C) 9,35 D) 8,5
69
23. Vodorod sulfid (mo‘l miqdorda) va kisloroddan iborat 500 ml (n.sh.) gazlar aralashmasi yondirilib, sharoit
boshlang‘ich holatga keltirildi. Agar sistemada 275 ml gaz mavjud bo‘lsa, boshlang‘ich aralashmadagi
kislorodning hajmiy ulushini (%) aniqlang.
A) 15 B) 40 C) 20 D) 25
24. Bertolle tuzi parchalana boshlagach katalizator qo‘shildi. Hosil bo‘lgan aralashmada kaliy xlorid va
perxloratlarning mol miqdori 3:1 nisbatda bo‘lsa, tuzning qancha qismi kislorod hosil qilmay parchalangan? (Tuz
to‘liq parchalangan)
A) 3/4 B) 2/3 C) 1/4 D) 1/3
25. Bertolle tuzi parchalana boshlagach katalizator qo’shildi. Hosil bo’lgan aralashmada kaliy xlorid va
perxloratlarning mol miqdori 3:1 nisbatda bo’lsa, 0,6 mol KClO4 va qancha (mol) gaz ajralgan? (tuz to’liq
parchalangan)
A) 0,4 B) 2,4 C) 0,8 D) 1,2
26. Sulfit angidrid, kislorod va neondan iborat aralashmaning o’rtacha molar massasi 40 g/mol. Aralashma (V2O5
ishtirokida) qizdirilganda yakuniy aralashmada ikki xil gaz qoldi. Oxirgi aralashmaning o’rtacha molar massasini
(g/mol) hisoblang.
A) 50 B) 60 C) 40 D) 30
27. Ortofosfat kislotaning qaynoq eritmasiga 41,7 g fosfor (V) – xlorid qo’shildi. Olingan eritmada kislorodli va
kislorodsiz kislotalarning massa ulushlari teng bo’lsa, dastlabki eritmadagi ortofosfat kislota massasini (g)
hisoblang. [M(PCl5) = 208,5g/mol]
A) 39,2 B) 33,8 C) 16,9 D) 19,6
28. Bertolle tuzi parchalana boshlaganda katalizator qo’shildi. Reaksiya natijasida ekvimolar nisbatda tuzlar
aralashmasi va 0,3 mol kislorod hosil bo’lgan bo’lsa, qanday massadagi (g) tuz parchalangan?
A) 24,5 B) 73,5 C) 98 D) 49
29. Germetik yopiq idishga ikkita stakan joylashtirildi. Birinchisida mo’l miqdorda fosfor (V)–oksid, ikkinchisida
60 g 8 % li NaOH eritmasi mavjud. Ma’lum vaqtdan so’ng ikkinchi idishda ishqor konsentratsiyasi (%) 2 marta
o’zgardi. Birinchi idish massasi necha grammga o’zgargan? (Havodagi suv bug’lari inobatga olinmasin.)
A) 24 B) 15 C) 30 D) 20
30. 200 kg fosforit talqoni tarkibida fosfor tutgan birikmaning massa ulushi 77,5 % bo’lsa, necha kilogramm
pretsipitat fosforit talqoni o’rniga ishlatilishi mumkin?
A) 86 B) 172 C) 344 D) 258
31. 25,6 g kislotali oksid (EO2) natriy gidroksid eritmasiga to’liq yuttirilganda teng mol miqdordagi 46 g kislotali
va o’rta tuz hosil bo’ldi. O’rta tuzning massasini (g) hisoblang.
A) 27,6 B) 24 C) 25,2 D) 20
32. Yopiq idishdagi 48 g pirit mo’l kislorodda yondirilganda idish ichidagi bosim 20 % ga kamaydi. Tajriba
uchun olingan kislorod miqdorini (mol) hisoblang. (T = const)
A) 1,5 B) 1,4 C) 1,1 D) 1,2
70
33. Tuproqni o’g’itlantirish uchun uning 1 m2 sathga 1,24 g fosfor va 2,24 g azot tutgan o’g’itlar talab etiladi. 50
m2 tuproqni o’g’itlantirish uchun tarkibida qo’shimchalari bo’lmagan ammoniy digidrofosfat va ammiakli selitra
aralashmasidan qancha (g) talab etiladi?
A) 470 B) 390 C) 620 D) 585
34. 11,2 litr (n.sh) CH4, CO2 va CO dan iborat aralashma mo’l NaOH eritmasi orqali o’tkazilganda gazlar hajmi
4,48 litr (n.sh) ga kamaydi. Qolgan aralashmani yoqish uchun 6,72 litr (n.sh) kislorod sarflanishi ma’lum bo’lsa,
boshlang’ich aralashmadagi metanning miqdorini (mol) aniqlang.
A) 0,25 B) 0,15 C) 0,1 D) 0,2
35. 98 g 20 % li ortofosfat kislotaning qaynoq eritmasida 7,1 g fosfor (V) – oksid eritildi. Olingan eritmaga 24 g
NaOH qo’shilganda hosil bo’lgan tuz massasini (g) hisoblang.
A) 32 B) 36 C) 42,6 D) 49,2
36. Vodorod sulfid mo’l miqdordagi kislorodda yondirildi va normal sharoitga keltirilganda bo’shlang’ich gazlar
hajmi 2 marta kamayib 6,72 litrni tashkil etdi. Reaksiyada hosil bo’lgan suv massasini (g) hisoblang.
A) 3,6 B) 5,4 C) 7,2 D) 1,8
37. Oleum tarkibida kislota va oksidning mol miqdori 1:2 nisbatda va umumiy atomlar soni 3 ⦁ NA dona bo’lsa,
ushbu miqdor oleumni neytrallash uchun qancha hajm (litr) 2 M li NaOH eritmasi talab etiladi?
A) 0,3 B) 0,4 C) 0,6 D) 0,5
38. Azot atmosferasida ikki garfit elektrodi orasida elektr yoyi razryadi o’tkazilganda azotning 25 % i sarflanib,
27,2 g bitta oddiy va bitta murakkab modda aralashmasi olindi. Azotning dastlabki miqdorini (g) aniqlang.
A) 16,8 B) 22,4 C) 28 D) 14
39. Teng massadagi kremniy (IV) – oksid va magniy aralashmasi qizdirilganda 8 g oksid tutgan moddalar
aralashmasi olindi. Olingan qattiq qoldiq tarkibidagi oddiy modda massasini (g) hisoblang. (η = 100%)
A) 6 B) 1,4 C) 4 D) 2,1
40. Fosfor (V) – oksidning 1/3 qismi issiq suvda, qolgan qismi sovuq suvda eritilganda umumiy massasi 51,6 g
bo’lgan kislotalar olindi. Tajriba uchun olingan fosfor (V) – oksid massasini (g) hisoblang.
A) 14,2 B) 56,8 C) 28,4 D) 42,6
41. 28 g kremniyning bir qismi natriy ishqorida eridi va hosil bo’lgan eritmaga xlorid kislota qo’shilganda
ajralgan cho’kma massasi 39 g bo’lsa, qolgan kremniyga birikadigan magniy massasini (g) aniqlang.
A) 12 B) 36 C) 24 D) 48
42. 1 mol CO mo’l miqdordagi kislorodda yondirilganda hajmlari teng bo’lgan gazlar aralashmasi olindi. Ushbu
gazlar aralashmasi natriy peroksidga yuttirilganda massa ulushi teng bo’lgan gazlar hosil bo’ldi. Oxirgi
aralashmadagi O2 miqdorini (mol) hisoblang.
A) 1,3 B) 1,4 C) 1,1 D) 1,2
43. Kremniy va ugleroddan iborat 5,4 g aralashmaga konsentrlangan sulfat kislota bilan ishlov berilganda
eritmaning massasi 16 g ga kamaydi. Boshlang’ich aralashmadagi C va Si ning mol nisbatini aniqlang.
A) 1:3 B) 2:3 C) 1:1 D) 1:2
71
44. KMnO4 parchalandi, qolgan qoldiq tarkibida kaliy va kislorod atomlari soni 1:3,6 nisbatda bo’lsa, reaksiya
unumini (%) aniqlang.
A) 70 B) 50 C) 40 D) 60
45. Ichimlik sodasi va kristall soda aralashmasi qizdirilganda 31,8 g o’rta tuz hosil bo’ldi va 2,24 litr (nsh) CO2
ajraldi. Dastlabki tuzlar aralashmasi massasini (g) hisoblang.
A) 74 B) 38 C) 48,6 D) 67,8
46. H2SO3 eritmasi orqali 1 mol vodorod sulfid gazi o’tkazildi. Olingan qattiq modda eng ko’pida necha litr (n.sh)
ftor bilan tasirlashadi?
A) 100,8 B) 134,4 C) 89,6 D) 67,2
47. Qo’shsuperfosfat olish chun 62 gr apatit bilan necha gramm tegishli kislota qoldiqsiz reaksiyaga kirishishi
kerak?
A) 58,8 B) 78,4 C) 39,2 D) 29,4
48. CO2 va O2 dan iborat 3 mol aralashma (Mo’r = 40 g/mol) natriy peroksid ustidan o’tkazilganda o’rtacha molar
massasi 36,8 g/mol bo’lgan gazlar olindi. Reaksiya unumini (%, CO2 ga nisbatan) hisoblang.
A) 80 B) 50 C) 70 D) 60
49. Xlor gazi KOH ning qaynoq eritmasi orqali o’tkazilib, olingan eritma bug’latildi. Qolgan tuzlar aralashmasi
(MnO2 ishtirokida) qizdirilganda 0,1 mol KClO3 va 1,1 mol KCl olingan bo’lsa, Bertolle tuzining parchalanish
unumini (%) hisoblang.
A) 80 B) 60 C) 50 D) 70
50. Teng mol nisbatdagi kaliy permanganat va natriy nitratdan iborat aralashma qizdirilganda olingan kislorod
mis naychadan o’tkazildi. Bunda mis naychaning 40 % i oksidlandi. Olingan nay 0,8 mol sulfat kislota tutgan
eritmada to’liq erisa, boshlang’ich aralashma miqdorini (mol) aniqlang.
A) 0,5 B) 0,4 C) 0,2 D) 0,6
51. Kremniy va uglerod aralashmasi konsentrlangan ishqor eritmasida eritilganda 13,44 litr (n.sh) gaz ajraldi.
Erimay qolgan qoldiq ajratib olinib konsentrlangan sulfat kislotada eritildi. Natijada 20,16 litr (n.sh) gazlar
ajralgan bo’lsa, dastlabki aralshmadagi uglerodning massa ulushining hisoblang.
A) 0,2 B) 0,4 C) 0,3 D) 0,25
52. 12 g kremniy (IV) – oksid va 14,4 g magniy aralashmasi qattiq qizdirildi. Natijada SiO2 tutmagan qattiq
moddalar aralashmasi olindi. Oxirgi aralashma tarkibidagi Si massasini (g) hisoblang.
A) 4,2 B) 2,8 C) 1,4 D) 5,6
53. 24,4 g natriy silikat suvda eritildi. Ushbu eritma orqali necha litr (n.sh) karbonat angidrid o’tkazilsa,
eritmadagi uglerod va kremniyning massa ulushlari tenglashadi? (Vm = 22,4 l/mol)
A) 0,4Vm B) 0,28Vm C) 0,2Vm D) 0,14Vm
72
54. Magniy sulfidi va fosfidi aralashmasida fosfor atomlari metal atomlaridan 2,5 molga kam, oltingugurt
atomlaridan 3,5 molga ko’p bo’lsa, aralashma gidrolizidan necha litr (n.sh) fosfin hosil bo’ladi?
A) 33,6 B) 44,8 C) 89,6 D) 67,2
𝜂=0,8 𝜂=0,75 𝜂=100

55. Pirit → SO2 → SO3 → = H2SO4 yuqoridagi jarayonda olingan kislota massasi dastlabki pirit
massasidan 0,3 g ga kam bo’lsa, kislota massasini (g) hisoblang.
A) 14,7 B) 24,5 C) 19,6 D) 29,4
56. Kremniy va alyuminiydan iborat aralashma ishqor eritmasida eritilganda 8,96 litr (n.sh) gaz ajraldi. Xuddi
shunday aralashma xlorid kislotada eritilganda 6,72 litr (n.sh) gaz ajralsa, kislotada erimay qolgan modda
A) 2,8 B) 4,2 C) 5,6 D) 1,4
57. Kaliy gidrokarbonat va kalsiy karbonat aralashmasi qizdirilganda DHe = 8,4 bo’lgan gazlar aralashmasi olindi.
Boshlang’ich aralashmadagi tuzlarning massa nisbati (mos ravishda) qanday bo’lgan? ( tajribada suv gaz holatida
deb hisoblang).
A) 1:1 B) 4:1 C) 3:1 D) 1:2
58. 51 g CS2 va S6 aralashmasi yetarli miqdordagi kislorodda yondirilganda 11 g CO2 tutgan gazlar aralashmasi
olindi. Hosil bo’lgan gazlarning umumiy hajmini (l, n.sh) hisoblang.
A) 44,8 B) 39,2 C) 67,2 D) 78,4
59. CaC2 va CaCO3 dan iborat aralashma yetarli miqdordagi xlorid kislotada eritilganda DHe = 8 bo’lgan gazlar
hosil bo’ldi. Reaksiyada 66,6 g tuz olingan bo’lsa, boshlang’ich aralashmadagi kalsiy karbonat massasini (g)
hisoblang.
A) 15 B) 30 C) 10 D) 20
60. Mis simning 40% i mis (II) – oksidga qadar oksidlanib, konsentrlangan nitrat kislotada eritildi. natijada 6,72
litr (n.sh) gaz ajralgan bo’sa, sarflangan kislota miqdorini (mol) hisoblang.
A) 1,0 B) 1,6 C) 0,5 D) 0,8
61. 1 mol mis (II) – nitrat termik parchalanganda 3 mol kislorod atomi tutgan qattiq qoldiq olindi. Reaksiya unumi
(%) hisoblang.
A) 50 B) 70 C) 60 D) 80
62. 1 mol mis (II) – nitrat termik parchalanganda 2,5 mol kislorod atomi tutgan qattiq qoldiq olindi. Reaksiyada
ajralgan gaz hajmini (l, n.sh) hisoblang.
A) 19,6 B) 39,2 C) 16,8 D) 33,6
63. Litiy havoda qoldirildi. Olingan qattiq qoldiq gidrolizlanganda 4,48 litr (n.sh) gaz va 19,2 g ishqor hosil
bo’ldi. Litiyning qancha qismi oksid hosil qilgan? (havo faqat N2 va O2 dan iborat deb hisoblang)
A) 2/3 B) 1/3 C) 1/4 D) 3/4
64. Litiy havoda qoldirildi. Olingan qattiq qoldiq gidrolizlanganda 6,72 litr (n.sh) gaz va 36 g ishqor hosil bo’ldi.
Litiyning qancha qismi nitrid hosil qilgan? (havo faqat N2 va O2 dan iborat deb hisoblang)
A) 1/4 B) 3/5 C) 2/3 D) 1/2
73
65. Inert gaz va galogendan iborat gazlar (n.sh) aralashmasining etanga nisbatan zichligi 2,3 ga teng. Aralashma
qizdirilganda 20,7 g yagona X modda hosil bo’lishi ma’lum bo’lsa, dastlabki aralashmadagi og’ir gazning
massasini (g) toping.
A) 26,2 B) 13,1 C) 52,4 D) 39,3
74
METALLAR
1. Teng massadagi litiy gidrid va kaliy gidrid suvda to‘liq eritildi. KH eritilishi natijasida 4,48 litr (n.sh.) gaz
ajraldi. Olingan litiy gidroksid massasini (g) hisoblang.
A) 36 B) 24 C) 48 D) 12
2. 76 g xrom(III) –oksid namunasi vodorod yordamida qisman qaytarildi. Olingan qattiq qoldiq massasi 64 g
bo‘lsa, sarflangan vodorod hajmini (1, n.sh.) hisoblang.
A) 33,6 B) 44,8 C) 16,8 D) 89,6
3. СаСО3 va МgСО3 to ‘liq parchalanganda olingan qattiq qoldiq massasi dastlabki aralashma massasining
yarmini tashkil etdi. 2 mol shunday aralashmadagi СаСО3 massasini (g) hisoblang.
A) 125 B) 75 C) 50 D) 100
4. 9,4 g mis(II) –nitrat tutgan eritmaga 65 g Me plastinka tushirildi. Mis batamom siqib chiqarilgach, plastinka
massasi 11 % ga kamaydi va eritmada Me(NO3) 2 tarkibli tuz hosil bo‘ldi. Metallni aniqlang.
A) Pb B) Cd C) Ag D) Zn
5. Alyuminiy yetarli miqdordagi KOH eritmasida eritilganda 804 g tetragidrokso–birikma olindi. Ushbu
jarayonda alyuminiydan vodorodga o‘tgan elektronlar miqdorini (mol) toping.
A) 14 B) 20 C) 12 D) 18
6. Ammoniy nitrat va ammoniy bixromatdan iborat aralashma to‘liq parchalanganda 76 g qattiq modda va 33,6
litr (n.sh.) gazlar ajraldi. Dastlabki aralashmadagi ammoniy nitrat massasini (g) hisoblang.
A) 80 B) 40 C) 30 D) 60
7. Qanday massali (g) temir (II) –oksidi С yordamida to‘liq qaytarilsa, CO va CO2 dan iborat 23,2 g massali
0,6 mol gazlar aralashmasi olinadi?
A) 54 B) 72 C) 36 D) 18
8. 29,6 g natriy oksidi va peroksididan iborat aralashmada Na va О atomlari soni nisbati 8:7 bo‘lsa,
aralashmadagi natriy oksidning massasini (g) toping.
A) 6,2 B) 12,4 C) 24,8 D) 9,3
9. Mg va Li dan iborat aralashma oksidlanganda qattiq modda massasi ikki marta ortdi. Dastlabki aralashmadagi
ishqoriy metallning massa ulushini toping.
A) 0,30 B) 0,70 C) 0,40 D) 0,60
10. Natriy gidrokarbonat 80 % unum bilan parchalanganda 29,6 g qattiq qoldiq olindi. Reaksiyada ajralgan CO2
hajmini (1, n.sh.) aniqlang.
A) 4,48 B) 3,36 C) 6,72 D) 2,24
11. 48 g III valentli noma’lum metall oksidi H2 va CO aralashmasi yordamida qaytarildi. Reaksiya natijasida 5,4
g suv va 26,4 g CO2 olingan bo‘lsa metallni toping.
A) Cr B) Mn C) Fe D) Al
12. Mis (II) –sulfat eritmasiga Fe plastinka tushirildi. Natijada eritma massasi 1 g ga kamaydi. Olingan
plastinkadagi temirning massasi mis massasidan 2 marta kam bo‘lsa, boshlang‘ich plastinka massasini (g) toping.
A) 8 B) 11 C) 15 D) 12
75
13. Temirning 1/3 qismi xlorid kislotada eritilganda 25,4 g tuz hosil bo‘ldi. Qolgan qismi qancha (1, n.sh.)
xlor bilan ta’sirlashadi?
A) 6,72 B) 8,96 C) 13,44 D) 17,92
14. Temirning yarmi kislorodda qizdirilganda 46,4 g qo‘sh oksid hosil bo‘ldi. Qolgan yarmini eritish uchun
qancha hajm (litr) 0,4 M li xlorid kislota eritmasi talab etiladi?
A) 2 В) 1 C) 1,5 D) 3
15. 400 g 20 % li mis (II) –sulfat eritmasiga 20 g Fe plastinka tushirildi. Eritmada Fe2+ va Сu2+ ionlarining mol
nisbati 2:3 bo‘lganda plastinka massasi necha grammga ortadi?
A) 3,2 B) 0,8 C) 2,4 D) 1,6
16. Simob suyultirilgan nitrat kislotada eritildi. Hosil bo‘lgan eritmaga yetarli ishqor qo‘shilganda 65,1 g
cho‘kma tushdi. Kislotadan ajralgan NO ning hajmi (1, n.sh.) qanday bo‘lgan? (Reaksiyada Hg(NO3) 2 hosil
bo‘lgan)
A) 8,96 B) 4,48 C) 2,24 D) 5,6
17. Marganesning teng yarmi konsentrlangan sulfat kislotada eritilganda 2,24 litr (n.sh.) gaz ajraldi. Qolgan
yarmi konsentrlangan nitrat kislotada eritilsa, qancha (g) gaz ajraladi?
A) 9,2 B) 4,48 C) 4,6 D) 2,24
18. Kuprit va xalkozin (mis yaltirog‘i) ta’sirlashuvidan olingan metall konsentrlangan sulfat kislotada eritildi.
Bunda ajralgan gaz hajmi dastlabki reaksiyada hosil bo‘lgan gaz hajmidan 2 marta ko‘p bo‘lsa, metallning
qancha qismi sulfat kislotada erimay qolgan?
A) 1/6 B) 5/6 C) 2/3 D) 1/3
19. Ikki valentli metall oksidi va sulfatining ekvimolar aralashmasi tarkibida metallning massa ulushi 30 % bo‘lsa,
uni aniqlang.
A) Ca B) Fe C) Mg D) Cr
20. Azot va kisloroddan iborat 300 ml (n.sh.) gazlar aralashmasi litiy metali ustidan o‘tkazildi. Natijada
aralashma metall bilan to‘liq reaksiyaga kirishib oksid va nitrid hosil qildi. Agar qattiq modda massasi 0,408 g
ga ortgan bo‘lsa, dastlabki gazlar aralashmasining
zichligini (g/l (n.sh.) ) aniqlang.
A) 1,25 B) 1,38 C) 1,26 D) 1,36
21. Malaxit qizdirilganda massasi 31 g ga kamayib, qora kukun hosil bo‘ldi va u qizdirilib ustidan vodorod
o‘tkazilsa kukun massasi 12 g ga kamayib qizil rangga kirdi. Ikkinchi reaksiya unumini (%) toping.
A) 85 B) 75 C) 90 D) 80
22. Xrom simobda eritilib havoda oksidlansa, qora rangli birikma hosil qildi. Unga to‘la eriguncha oz–ozdan HCl
qo‘shib borildi. Hosil bo‘lgan eritmaga mo‘l xlorid kislota qo‘shilsa, 2,8 litr (n.sh.) gaz ajraldi. Dastlabki xrom
massasi (g) qanday bo‘lgan?
A) 13 B) 39 C) 52 D) 26
23. Oltinga mis qo‘shib tayyorlangan zargarlik buyumi konsentrlangan nitrat kislotaga solinganda 1,12 litr (n.sh.)
gaz ajratib, 4,8 grammi erimay qoldi. Taqinchoq probasi qanday bo‘lgan?
A) 375 B) 800 C) 750 D) 583
76
24. CdS va kinovar aralashmasida kadmiy va oltingugurt massa ulushlari teng bo‘lsa, Cd va Hg qanday mol
nisbatda bo‘lgan?
A) 1:3 B) 1:2,5 C) 1:1 D) 1:1,5
25. Ekvimolar nisbatda olingan 31,2 g ikkita ishqoriy metall aralashmasining suv bilan reaksiyasi natijasida 0,2
mol gaz ajraldi. Metallarni aniqlang.
A) Na va Cs В) K va Rb C) Na va K D) Li va Cs
26. 2,1 g CaH2 yetarli suvda eritilib olingan gaz 9,6 g CuO ustidan o‘tkazildi. Hosil bo‘lgan qattiq qoldiq
tarkibidagi ω(Сu) ni aniqlang.
A) 0,8 B) 0,75 C) 0,6 D) 0,5
27. Ikki valentli metall plastinka mis (II) –sulfat eritmasiga tushirilganda eritma massasi 3 g ga kamaydi va 9 g
MeSO4 hosil bo‘ldi. Plastinka qaysi metalldan yasalganligini aniqlang.
A) Fe B) Zn C) Mg D) Cr
28. Litiy va litiy oksiddan iborat 5,8 g aralashma mo‘l miqdordagi suvda eritildi. Natijada 0,6 mol LiOH hosil
bo‘lgan bo‘lsa, dastlabki aralashma miqdorini (mol) aniqlang.
A) 0,3 B) 0,4 C) 0,6 D) 0,5
29. Alyuminiy va temirdan iborat aralashmaning 0,3 moli mo‘l miqdordagi xlorid kislotada to‘liq eritilishi
natijasida 8,96 litr (n.sh.) gaz ajralgan bo‘lsa, dastlabki aralashma massasini (g) aniqlang.
A) 13 B) 11 C) 13,9 D) 12,5
30. 22 g Me2S mo’l miqdordagi suyultirilgan sulfat kislotada eritildi. Hosil bo’lgan gaz 120 g 28 % li KOH
eritmasidan o’tkazilib olingan eritmada ishqor va tuzning molar konsentratsiyаlari tenglashdi. Reaksiya uchun
qaysi metall sulfidi ishlatilgan?
А) Сu B) Na C) K D) Hg
31. Temir (II) va temir (III) – oksidlaridan iborat 0,5 mol aralashma vodorod bilan to’la qaytarilganda 12,6
g suv hosil bo'ldi. Boshlang’ich aralashmadagi FeO ning massasmi (g) aniqlang.
A ) 14,4 B ) 28,8 C ) 10,8 D ) 21,6
32. Ruxning mol ulushi 75 % bo’lgan rux va xromdan iborat aralashmaga mo‘l miqdorda HCl ta’sir ettirilganda
0,9 mol gaz ajralsa, dastlabki aralashmadagi xromning massasini (g) aniqlang.
A) 7,8 B) 15,6 C) 5,2 D) 10,4
33. Kalsiy va kalsiy nitriddan iborat 0,3 mol aralashmaga suv ta’sir ettirilganda 37 g ishqor hosil bo’lsa, dastlabki
aralashmadagi kalsiyning massasini (g) aniqlang.
A) 4 B) 8 C ) 12 D) 6
34. Ammoniy dixromat to’liq раrchalanganda 3,36 litr n.sh. gaz ajraldi. Olingan qattiq qoldiq yetarli NaOH bilan
qizdirilganda qancha (g) tuz hosil bo’ladi?
A) 48,6 B) 21,4 C) 16,2 D) 32,1
35. Mis (I) – oksid va mis (I) – sulfidlar aralashmasi o‘zaro ta’sirlashganda tarkibida 0,8 mol Cu va 3,2 g S
atomlari tutgan qattiq qoldiq olindi. Reaksiyada ajralgan gaz hajmini n.sh. da aniqlang.
A) 2,24 B) 1,12 C) 3,36 D) 4,48
77
36. Мa’lum miqdordagi rux sulfatga 40 % li NaOH eritmasi qo’shilganda 19,8 g cho’kma tushdi va 0,2 mol
Na2[Zn(OH) 4] hosil bo’ldi. Sarflangan ishqor eritmasining massasini (g) hisoblang.
A) 120 B) 140 C) 100 D) 80
37. 4 litr suvda 272 mg CaSO4 hamda 730 mg magniy gidrokarbonat bo’lsa, suv qaynatilmasdan oldin va keyin
umumiy qattiqlik qanday (mg ⦁ ekv/litr) bo’ladi?
A) 3,5 va 1,0 B) 2,5 va 1,0 C) 3,5 va 2,5 D) 3,5 va 3,5
38. Qattiqligi 3 ⦁ 10–3 mg⦁ekv/litr bo’lgan 300 litr hajmdagi suvga qaysi moddadan 47,7 g qo’shib yumshatish
mumkin?
A) natriy sulfat B) soda C) o’yuvchi natriy D) so’ndirilgan ohak
39. 400 g 20 % li mis (II) – sulfat eritmasiga 20 g Fe plastinka tushirildi. Ma’lum vaqtdan so’ng plastinka masaasi
21,6 g ni tashkil etdi. Eritmadagi Fe2+ va Cu2+ ionlarining mol nisbatini toping .
A) 2:1 B) 3:1 C) 2:3 D) 1:1
40. 48 g mineral [ ω (Cu) = 0,8; ω (S) = 0,2 ] mo’l miqdordagi kislorodda yondirilganda 150 kJ issiqlik ajralgan
bo’lsa, mineralning yonish issiqligini (kJ/mol) hisoblang.
A) 600 B) 450 C) 300 D) 500
41. 0,4 mol mis qipig‘ini eritish uchun unga oldin konsentrlangan sulfat kislota va qolgan qipiqqa suyultirilgan
nitrat kislota eritmasi ta’sir ettirildi. Olingan mis tuzlari 200°C da massasi o‘zgarmay qolguncha qizdirilganda 40
g qattiq qoldiq hosil bo‘ldi. Reaksiyada hosil bo‘lgan oltingugurt (IV)–oksidi miqdorini (mol) hisoblang.
A) 0,4 B) 0,3 C) 0,1 D) 0,2
42. Mis, alyuminiy va magniydan iborat 27,4 g aralashma xlorid kislota eritmasida eritilganda 1,1 mol gaz
ajraldi. Erimay qolgan qoldiq konsentrlangan nitrat kislotada eritilganda 0,2 mol gaz ajraldi. Dastlabki
aralashmadagi alyuminiyning miqdorini (mol) aniqlang.
A) 0,45 B) 0,6 C) 0,9 D) 0,3
43. 0,5 mol mis nitrat kislota eritmasida eritilishi natijasida D(He) = 8,5 bo‘lgan gazlar aralashmasi hosil
bo‘ldi. Reaksiyada sarflangan nitrat kislota miqdorini (mol) hisoblang.
A) 1,5 B) 1,4 C) 1,2 D) 1,3
44. Temir (II)–sulfid va temir (III)–sulfiddan iborat aralashma 100 ml suvga aralashtirildi. Bunda umumiy
massasi 47,8 g bo‘lgan cho‘kma va 10,2 g gaz ajraldi. Dastlabki aralashmadagi temir (II)–sulfidning massasini
(g) hisoblang.
A) 39,6 B) 52,8 C) 26,4 D) 20,8
45. Kumush va misdan iborat 0,9 mol aralashma teng ikki qismga ajratildi. Bir qismi suyultirilgan nitrat kislota
eritmasida eritilganda 0,2 mol NO ajraldi. Qolgan qismi konsentrlangan nitrat kislotada eritilganda necha mol
NO2 ajraladi?
A) 0,75 B) 0,6 C) 0,5 D) 0,4
46. 1,3 mol natriy suyultirilgan nitrat kislota eritmasida eritildi. Bunda N2O va H2 dan iborat 0,5 mol gazlar
aralashmasi hosil bo‘ldi. Reaksiya uchun sarflangan suv miqdorini (mol) aniqlang.
A) 0,6 B) 0,9 C) 0,45 D) 0,3
78
47. 18,2 g LiH va AlP dan iborat aralashma 82,8 ml suvda eritildi. Bunda hosil bo‘lgan gazlar aralashmasining
zichligi asetilenning zichligiga teng bo‘ldi. Ajralgan cho‘kma massasini (g) hisoblang.
A) 23,4 B) 15,6 C) 31,2 D) 7,8
48. Mis va kadmiydan iborat 200 g qotishma tarkibida 64 % mis bor. Ushbu qotishmaga qaysi metalldan qanday
massada qo‘shilsa, Cd4Cu7 tarkibli qotishmaga aylanadi?
A) 40 g Сu В) 56 g Сu С) 40 g Cd D) 56 g Cd
49. Temirdan yasalgan plastinka dastlab xlorid kislota eritmasida eritilishi natijasida 8,4 litr (n.sh.) gaz ajraldi.
Plastinka chiqarib olinib kumush nitrat eritmasiga tushirildi. Ikkala jarayon oxirida plastinka massasi 11 g ga
ortdi. Plastinkaga o‘tirgan kumush massasini (g) aniqlang.
A) 32,4 B) 43,2 C) 10,8 D) 21,6
50. Simob (II)–nitrat va temir (III)–nitratdan iborat 0,06 mol aralashma qizdirildi. Hosil bo‘lgan gazlar
aralashmasi natriy gidroksid eritmasi orqali o‘tkazilganda 448 ml gaz (273 K va 101,325 kPa) ortib qoldi.
Dastlabki aralashmadagi simob (II)–nitratning miqdorini (mol) hisoblang.
A) 0,05 B) 0,01 C) 0,04 D) 0,02
51. Mis va mis (II)–nitratdan iborat 44 g aralashma ochiq havoda qizdirilganda massa 20 g ga kamaydi. Dastlabki
aralashmadagi mis (II)–nitratning miqdorini (mol) aniqlang.
A) 0,05 B) 0,2 C) 0,15 D) 0,1
52. Kuprit va xalkozin aralashmasi tarkibida 192 g Сu va 125 ⦁ NA dona neytron mavjud. Aralashma o‘zaro
ta’sirlashganda qancha (g) mis olinadi?
A) 96 B) 160 C) 64 D) 128
53. Temir ikkiga ajratildi va birinchi qismi qaynoq konsentrlangan, ikkinchi qismi suyultirilgan sulfat kislotada
eritildi. Ajralgan gazlar aralashtirilsa, aralashma molar massasi 39,2 g/mol bo‘ldi. Temirning qancha qismi
FeSO4 hosil qilgan?
A) 1/4 B) 1/2 C) 1/3 D) 2/3
54. Temir, mis va oltindan iborat aralashmaga xlorid kislota ta’sir ettirilganda eritma massasi 2,7 g ga ortdi.
Erimay qolgan qoldiq konsentrlangan sulfat kislota bilan ishlanganda 1,12 litr (n.sh.) gaz ajraldi. Qolgan qoldiq
massasi 4,0 g ni tashkil etdi. Dastlabki aralashmadagi temirning massa ulushini (%) toping.
A) 28 B) 20 C) 56 D) 40
55. +2 oksidlanish darajasiga ega bo‘lgan metall sulfati va oksidi aralashmasida oltingugurtning massa ulushi 16
%, kislorodniki 36 % bo‘lsa, metallni toping.
A) Zn B) Fe C) Mg D) Сu
56. Natriy va alyuminiydan iborat 19,2 g aralashma suvda eritilganda 13,44 litr (n.sh.) gaz ajraldi. Hosil bo‘lgan
eritmadagi ishqor massasini (g) aniqlang. (reaksiyada Na[Al(OH)4] hosil bo‘ladi)
A) 24 B) 12 C) 16 D) 20
57. 51,6 g KMnO4 va CaCO3 aralashmasi to‘liq parchalanganda 127°C va 166,2 kPa da o‘lchangan zichligi 2g/l
gazlar aralashmasi olindi. Dastlabki aralashmadagi kalsiy karbonatning massasini (g) hisoblang.
A) 10 B) 20 C) 30 D) 25
79
58. 0,4 mol temir, temir (II) va temir (III) –oksidlar aralashmasiga xlorid kislota eritmasi ta’sir ettirilganda
2,24 litr (n.sh.) gaz ajraldi. Xuddi shunday miqdordagi aralashma H2 yordamida qaytarilganda esa 9 g suv
olindi. Dastlabki aralashmadagi temir (II) –oksidning massa ulushini (%) hisoblang.
A) 40 B) 60 C) 44,4 D) 55,6
59. Mis va mis (I)–oksiddan iborat 40 g aralashma 472 g 80 % li sulfat kislota eritmasida eritildi. Hosil bo‘lgan
eritmada mis (II)–sulfatning massa ulushi 20 % bo‘lsa, hosil bo‘lgan eritma massasini (g) aniqlang.
A) 512 B) 496 C) 480 D) 486,4
60. Misning 1/3 qismi konsentrlangan nitrat kislota eritmasida eritilganda kislota eritmasining massasi 8,4 g ga
kamaydi. Misning qolgan qismi suyultirilgan nitrat kislota eritmasida eritilganda kislota eritmasining massasi
necha grammga ortadi?
A) 39,6 B) 79,2 C) 26,4 D) 118,8
61. Fe va K2СО3 ⦁ xН2О dan iborat 58,8 g aralashma xlorid kislota eritmasida eritildi. Bunda D(He) = 4,7 bo‘lgan
11,2 litr (n.sh.) gazlar aralashmasi hosil bo‘ldi. « x » ning qiymatini hisoblang.
A) 4 B) 5 C) 2 D) 3
62. Mis, alyuminiy va ruxdan iborat 44,2 g aralashma teng ikki qismga ajratildi. Bir qismi konsentrlangan nitrat
kislotada eritilganda 0,6 mol azot (IV)–oksidi hosil bo‘ldi. Qolgan qismining yarmi xlorid kislotada eritilganda
0,175 mol vodorod ajraldi. Dastlabki aralashmadagi ruxning miqdorini (mol) hisoblang.
A) 0,1 B) 0,2 C) 0,3 D) 0,4
63. 12,45 g Zn va Al dan iborat aralashma mo‘l miqdordagi KOH eritmasida eritilganda 6,72 litr (n.sh.) gaz
ajraldi. Reaksiya natijasida hosil bo‘lgan tuzlarning massa (g) yig‘indisini hisoblang. (Alyuminiy geksagidrat
hosil qilgan.)
A) 56,25 B) 58 C) 45,7 D) 54,5
64. Misning 2/3 qismi suyultirilgan nitrat kislota eritmasida eritilganda kislota eritmasining massasi 26,4 g ga
ortdi. Misning qolgan qismi konsentrlangan nitrat kislota eritmasida eritilganda kislota eritmasining massasi
necha grammga kamayadi?
A) 8,4 B) 7 C) 14 D) 16,8
65. Alyuminiy nitrat va ishqoriy metall nitratidan iborat aralashma 400°C gacha qizdirilganda 34,2 g qattiq
qoldiq hosil bo‘ldi. Ajralgan gazlar aralashmasi 200 g 24 %li natriy gidroksid eritmasiga yuttirilganda 0,1
mol gaz yutilmay qoldi. Metallni aniqlang.
A) litiy B) kaliy C) natriy D) rubidiy
66. 30 g FeO va CuO dan iborat aralashma mo‘l miqdordagi ammiak bilan qaytarildi. Olingan metallar 294
g 30 % li HNO3 kislota eritmasi bilan to‘liq ta’sirlasha olsa, FeO massasini (g) aniqlang. (Reaksiya natijasida
NO hosil bo‘ladi.)
A) 27 B) 9 C) 18 D) 36
67. 60 g FeO va CuO dan iborat aralashma mo‘l miqdordagi ammiak bilan qaytarildi. Olingan metallar 588
g 30% li HNO3 kislota eritmasi bilan to‘liq ta’sirlasha olsa, CuO massasini (g) aniqlang. (Reaksiya natijasida
NO hosil bo‘ladi)
A) 12 B) 24 C) 8 D ) 16
80
68. n(O) = 1,5 mol bo‘lgan KNO3 va Cu(NO3) 2 aralashmasida kaliy atomlari umumiy atomlarning 1/8 qismini
tashkil etadi. Ushbu aralashma to‘liq parchalanganda hosil bo‘lgan gazlar hajmini (1, n.sh.) hisoblang.
A) 4,48 B) 6,72 C) 11,2 D) 8,96
69. Rux nitrat tuzi qizdirilganda ma’lum qismi termik parchalandi va 70,2 g qattiq qoldiq olindi. Hosil
bo‘lgan qattiq moddalar aralashmasi 320 g 20 % li NaOH eritmasi bilan to‘liq ta’sirlashgan bo‘lsa, rux nitratning
dastlabki miqdorini (mol) hisoblang.
A) 0,7 B) 0,5 C) 0,8 D) 0,6
70. Natriy nitrat va III valentli metall nitrat (aktivlik qatorida Сu gacha joylashgan) to‘liq parchalanganda 0,85
mol gazlar aralashmasi va 29 g qattiq qoldiq olindi. Qattiq qoldiq 36,2 g suvda eritilganda ω = 69/250 eritma
hosil bo’lsa, noma’lum metallni aniqlang.
A) Cr B) Al C) Mn D) Fe
71. 33,8 g ikki valentli metall gidridi va nitrididan iborat aralashma suvda eritilganda 13,44 litr (n.sh.) gazlar
hosil bo‘ldi. Olingan gazlar aralashmasi HCl eritmasiga yuttirilganda 1/3 qismi yutilmay qolgan bo‘lsa, dastlabki
aralashmadagi gidridning massasini (g) aniqlang.
A) 8,4 B) 2,6 C) 4,2 D) 5,2
72. Temirning 1/3 qismi xlorlandi, qolgan qismi esa xlorid kislota eritmasida eritildi. Agar sarflangan kislota
massasi xlor massasidan 7,9 g ga ko‘p bo‘lsa, birinchi reaksiyadan hosil bo‘lgan tuzning massasini (g)
hisoblang.
A) 50,8 B) 25,4 C) 32,5 D) 65
73. 19,2 g mis plastinka kumush nitrat eritmasiga tushirilib, massasi 22,8 g ga ortganda eritmadan chiqarib olindi.
Ushbu plastinkani eritish uchun qancha (mol) nitrat kislota saqlagan 30 % li eritma sarflanadi?
A) 1,2 B) 0,8 C) 1,6 D) 2,4
74. Natriy, kaliy va kalsiydan iborat 0,7 mol aralashma suvda eritilganda 12,32 litr (n.sh.) gaz ajraldi.
Boshlang‘ich aralashmadagi kaliyning miqdori (mol) natriynikidan 2 marta kam bo‘lsa, hosil bo‘lgan natriy
gidroksidning massasini (g) hisoblang.
A) 10 B) 8 C) 12 D) 4
75. Natriy, kaliy va kalsiydan iborat 0,7 mol aralashma suvda eritilganda 10,08 litr (n.sh.) gaz ajraldi.
Boshlang‘ich aralashmadagi kaliyning miqdori (mol) natriynikidan 1,5 marta ko‘p bo‘lsa, hosil bo‘lgan kalsiy
gidroksidning massasini (g) hisoblang.
A) 29,6 B) 14,8 C) 7,4 D) 22,2
76. 1 mol ammoniy dixromat va kaliy dixromatdan iborat aralashmaning ma’lum bir qismi xlorid kislotada
eritilganda 0,75 mol xlor ajraldi. Aralashmaning qolgan qismi qizdirilganda qancha (mol) gaz ajraladi?
(N(Cr) /N(H) = 1,25)
A) 0,1 B) 0,2 C) 0,15 D) 0,25 E) 0,6
81
ORGANIK KIMYOGA KIRISH. TO‘YINGAN UGLEVODORODLAR
1. Sun’iy yog'simon modda (a) va shakarsimon modda (b) sintezini dastlab amalga oshirgan olimlarni moslab
ko‘rsating.
A) a – Bertlo; b – Butlerov B) a – Vyoller; b – Bertlo
C) a – Kolbe; b – Vyoller D) a – Kolbe; b – Zinin
2. Organik moddalarning radikallar asosida birinchi tuzilish nazariyasini taklif etgan olimlarni ko'rsating.
1) Libix; 2) Dyuma; 3) Buley; 4) Kuper; 5) Kekule; 6) Vyoller.
A) 1, 6 B) 2, 3 C) 4, 5 D) 1, 3
3. Tarkibi C5H8 bo’lgan asosiy zanjirda beshta uglerod atomi tutgan ochiq zanjirli diyen uglevodorodning barcha
izomerlari tarkibida nechta uglerod atomi sp3 – gibridlangan bo’ladi? (Fazoviy izomerlar hisobga olinmasin)
A) 5 B) 12 C) 10 D) 6
4. Tarkibida 24 ta sp3–gibridlangan orbital bo’lgan ochiq zanjirli, to’yingan bir atomli spirtlarning eng ko’pida
nechtasi oksidlanib aldegid hosil qiladi?
A) 2 B) 5 C) 3 D) 4
5. 3–metil–4–xlorbutin – 1 molekulasi tarkibidagi bog’ hosil qilishda qatnashgan elektronlar sonini hisoblang
A) 28 B) 14 C) 24 D) 12
6. 2–brompropan (a) va metilbutilmetan (b) ning tuzilishi (zanjir va holat) izomerlari soni bilan juftlab ko’rsating.
(moddaning o’zi ham hisoblansin)
A) a–2; b–4; B) a–3; b–5 C) a–3;b–4 D) a–2 b–5
7. C4H7Br ga to’g’ri keladigan ochiq zanjirli, uglerod atomlarini tarmoqlanmagan izomerlar soni eng ko’pida
nechta? (fazoviy izomerlar hisoblanmasin)
A) 6 B) 8 C) 5 D) 7
8. C3H6Br2 ga to’g’ri keladigan ochiq zanjirli, uglerod atomlari tarmoqlanmagan izomerlar eng ko’pi nechta?
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7
9. Monogolalogenalken tarkibida 7 ta vadorod atomlari mavjud bo’lsa, unga to’g’ri keladigan ochiq zanjirli,
uglerod atomlari tarmoqlanmagan izomerlar soni eng ko’pi bilan nechta? (Fazoviy izomerlar hisoblanmasin)
A) 6 B) 7 C) 5 D) 8
10. Digalogenalkan tarkibida 6 ta vodorod atomlari mavjud bo’lsa unga to’g’ri keladigan ochiq zanjirli, uglerod
atomlari tarmoqlanmagan izomerlar soni eng ko’pida nechta?
A) 6 B) 7 C) 5 D) 4
11. Formulasi C6H14 bo’lgan uglevodorodning faqat tarmoqlangan izomerlari tarkibidagi birlamchi va uchlamchi
uglerodlar yig’indisi nechta?
A) 19 B) 17 C) 18 D) 20
12. Formulasi C7H16 bo’lgan va asosiy zanjirida 5 ta uglerod atomi tutgan uglevodorod izomerlari tarkibidagi
birlamchi va ikkilamchi uglerodlar yig’indisi nechta?
A) 25 B) 27 C) 26 D) 28
82
13. Alkan molekulasi tarkibida uglerod va vodorod atomlari yig’indisi 26 ta bo’lsa, uning nomi qaysi javobda
to’g’ri ko’rsatilgan?
A) 2–metil 4–etilgeksan B) 3– etilgeptan
C) geptan D) 2,2,4–tirimetilpentan
14. Quydagi moddani sistematik nomenkulantura bo’yicha nomlang. CH3CH2CH(Br)CH(Cl)CH(CH3)CH2CH3

A) 2–brom 4–xlor 5–metilgeptan B) 3–brom 5–metil 4– xlorgeptan
C) 5 – brom 3–metil 4–xlorgeptan D) 5–brom 4–xlor 3–metilgeptan
15. Qaysi uglevodorodlar to’liq gidrogenlanganda bir xil moddani hosil qiladi?
1) CH2C(CH3)CHCH2; 2) (CH3)2CCHCH3; 3) CH3CH2CH2CCH:
4) CH3CH2C(CH3)CH2; 5) CH3CHCHCH2CH3 6) CH3CCCH2CH3
A) 2 va 4 3 va 6 B) 2 va 4 1 va 5 C) 1 va 3 2 va5 D) 2 va 3 1 va 4
16. Quydagi moddalar necha xil sinfga mansub? Asetaldegid; butadiyen–1,3; butandiol–1,2; butanol–1; gilitsin;
izopren; metilamin; proponal; 2–aminopentan; etil spirt; etilenglikol.
A) 7 B) 6 C) 5 D) 8
𝑞𝑢𝑦𝑜𝑠ℎ 𝑛𝑢𝑟𝑖
17. Benzol + Cl2(mo’l) → .. . reaksiya turi va olingan organik modda molekular massasini
ko’rsating
A) birikish 291 B) almashinish; 112,5 C) almshinish; 181,5 D) o’rin olish; 285
18. Etanol va etanal tarkibidagi birinchi uglerod atomlarining oksidlanish darajalari yig’indisini toping
A) –2 B) –1 C) –3 D) 0
19. Fe2+ ioniga izolektron bo’lgan organik zarrachalarni ko’rsating. 1) propen 2) xlormetan 3) +CH2Cl 4) etanol
A) 2;3 B) 2;4 C) 1;3 D) 1;4
20. Molar massasi 86 g/mol bo’lgan uglevodorodning ikkilamchi uglerod tutgan izomerlar soni eng ko’pida
nechta?
A) 4 B) 3 C) 5 D) 2
21. Alkan tarkibida bitta uchlamchi, bitta to’rtlamchi va faqat birlamchi uglerod atomlari mavjud bo’lsa, uning
necha xil monoxlorli hosilasi mavjud?
A) 2 B) 4 C) 5 D) 3
22. Quyidagi qaysi modda tarkibida birlamchi uglerod atomlari soni uchlamchi uglerod atomlari soniga teng,
ikkilamchi va to’rtlamchi uglerod atomlari mavjud emas?
A) 2,3–dimetilbutan B) 1,2,3,4–tetrametilsiklobutan
C) 1,3,5–trimetilbenzol D) 1,2,4–trimetilsiklogeksan
23. Birlamchi, ikkilamchi va uchlamchi uglerodlardagi vodorodning xlor bilan almashinish tezligi 1 : 3 : 5
nisbatta bo’lsa, 3–etilpentan xlorlanishdan olingan monoxlorli hosilalarning qancha qismi 2–xlor–3–
etilpentanga to’g’ri keladi?
A) 9/17 B) 9/16 C) 1/3 D) 3/8
24. R1 – C ≡ C – R2 tarkibli modda 2,2,5–trimetilgeksin–3 deb nomlansa, R1 va R2 larni toping

A) R1–propil; R2–ikkilamchi butil B) R1–izopropil; R2–uchlamchi butil
C) R1–propil; R2–izopropil D) R1–uchlamchi butil; R2–etil
83
25. Asosiy zanjirida 5 ta uglerod bo’lgan va molekular massasi eng katta bo’lgan alkan molekulasida nechta
vodorod bo’ladi?
A) 30 B) 18 C) 36 D) 24
26. Asosiy zanjirida 5 ta uglerod bo’lgan va molekular massasi eng kata alkan molekulasida nechta atom bo’ladi?
A) 47 B) 35 C) 41 D) 53
27. Ikkilamchi, uchlamchi va to’rtlamchi uglerodlar soni o’zaro teng alkan molekulasi tarkibidagi birlamchi
uglerodlar soni 5 ta bo’lsa, alkan molar massasini (g/mol) aniqlang.
A) 128 B) 142 C) 100 D) 114
28. Ikkilamchi, uchlamchi va to’rtlamchi uglerodlar soni o’zaro teng va molekulasida birlamchi uglerodlar soni
5 ta bo’lgan alkanlar soni ko’pi bilan nechta bo’lishi mumkin?
A) 3 B) 4 C) 2 D) 1
29. Agar alkan molekulasidagi uglerod atomlari orasidagi 𝜎–bog’lar soni m ga teng bo’lsa, molekuladagi jami
atomlar sonini aniqlang
A) 3m+4 B) 3m+2 C) 3m+1 D) 3m+5
30. Etilbenzol molekulasiga xos xususiyatlarni ko’rsating

1) 15 ta σ bog’ mavjud
2) 18 ta 𝜎 bog’ mavjud
3) molekula hosil bo’lishida 26 ta gibrid orbitallar ishtirok etadi
4) molekula hosil bo’lishida 24 ta gibrid orbitallar ishtirok etadi
5) H atomlar soni C atomlari sonidan 5/4 marta ko’p
6) H atomlar soni C atomlar soniga teng.
A) 1,4,6 B) 1,3,5 C) 2,4,6 D) 2,3,5
31. Benzol molekulasi tarkibida bog’ hosil qilishda qatnashgan gibrid orbitallar sonining gibridlanmagan
orbitallar soniga nisbatini aniqlang.
A) 3 B) 1,5 C) 1,25 D) 2
32. 2–metilpropanal molekulasi tarkibidagi bog’ hosil qilishda qatnashgan sp3 va sp2 gibridlangan orbitallar
sonini aniqlang.
A) 12, 6 B) 9, 6 C) 9, 4 D) 12, 4
33. Fenol, glitserin, formaldegid uchun sifat reaksiyasi bajarishda qaysi reaktivlardan mos ravishda foydalanish
mumkin? 1) Ag2O=NH3; 2) FeCl3; 3) Cu(OH)2 4) Br2
A) 2,3,1 B) 3,3,3 C) 2,3,4 D) 4,1,3
34. Dixlorsikloalkan tarkibida 6 ta H atomi mavjud bo’lsa, uning siklik izomerlari soni eng ko’pi bilan nechta
bo’lishi mumkin? (Fazoviy izomerlar hisobga olinmasin)
A) 9 B) 8 C) 5 D) 7
35. C8H18 formulasiga mos keladigan asosiy zanjirda 6 ta uglerod saqlangan ko’pi bilan nechta alkan mavjud?
A) 8 B) 7 C) 6 D) 5
36. Alkin molekulasi tarkibida elektronlar soni atomlar sonidan 3 marta ko’p bo’lsa, ushbu shartni
qanoatlantiruvchi alkinlar sonini aniqlang
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
84
37. Geksadiyen molekulasida nechta sp3–s – bog’lanish bo’lishi mumkin?

A) 4 yoki 5 yoki 6 yoki 7 yoki 9 B) 2 yoki 3 yoki 4 yoki 5 yoki 6
C) 2 yoki 3 yoki 5 yoki 6 D) 4 yoki 5 yoki 6 yoki 7 yoki 8
38. Butadiyen –1,3 molekulasi uchun xos bo’lgan javoblarni tanlang.

1) gibridlangan orbitallar soni 12 ta 2) gibridlanmagan orbitallar soni 10 ta
3) qutbli bog’lar soni 6 ta 4) qutbsiz bog’lar soni 6 ta
5) sp2–s qoplanishlar soni 6 ta 6) sp2– sp2 qoplanishlar soni 4 ta
A) 1,2,5 B) 1,3,5 C) 2,3,6 D) 2,4,6
39. CH2(Br)CH(CH3)CH2CH3 va CH3CH(Br)CH3 aralashmasiga Na ta’sir ettirilganda (Vyurs – reaksiyasi

bo’yicha) olingan alkanlar tarkibidagi birlamchi, ikkilamchi va uchlamchi uglerod atomlar sonini ko’rsating
A) 10,6,5 B) 12,8,4 C) 12,6,6 D) 12,8,6
40. Ikkilamchi butilbromid va uchlamchi butilbromid natriy bilan o’zaro ta’sirlashganda (Vyurs – reaksiyasi
bo’yicha) hosil bo’lgan alkanlardagi birlamchi, ikkilamchi va uchlamchi uglerod atomlarining sonini aniqlang
A) 15;3;3 B) 15;6;4 C) 12;3;3 D) 14;4;3
41. CH3CH(CH3)C(CH3)(Br)CH3 va CH3CH(Br)CH3 natriy bilan o’zaro tasirlashganda (Vyurs – reaksiyasi

bo’yicha) hosil bo’lgan alkanlardagi birlamchi, uchlamchi va to’rtlamchi uglerod atomlar sonini aniqlang
A) 18,3,6 B) 15,6,4 C) 12,6,4 D) 18,6,3
42. CH3C(CH3)2CH2Br va CH3C(CH3)2Br natriy bilan o’zaro ta’sirlashganda (Vyurs reaksiyasi bo’yicha ) hosil
bo’lgan alkanlardagi birlamchi, ikkilamchi va to’rtlamchi uglerod atomlarning sonini aniqlang.
A) 18,3,6 B) 16,3,6 C) 18,6,3 D) 18,2,4
43. Ikkilamchi butilbromid va uchlamchi butilbromid natriy bilan o’zaro ta’sirlashganda (Vyurs reaksiyasi
bo’yicha) qanday alkanlar hosil bo’ladi?
1) C2H5CH(CH3)CH(CH3)C2H5 2) CH3CH(CH3)C(CH3)2CH(CH3)CH3
3) CH3C(CH3)2C(CH3)2CH3 4) CH3C(CH3)2CH(CH3)C2H5
5) C2H5C(CH3)2C(CH3)2C2H5 6) C2H5C(CH3)2CH(CH3)CH3
A) 1,4,5 B) 1,3,4 C) 2,3,6 D) 2,5,6
44. Quydagi formulalar bilan nech xil birikma berilgan.

1) CH3CH2CH(CH3)CH2CH3 2) CH3(CH2)2CH(CH3)CH3
3) CH3CH2CH(CH3)C2H5 4) CH3CH2CH(CH3)CH(CH3)CH3
5) CH3CH(CH3)CH(CH3)CH2CH3 6) CH3CH(CH3)CH2CH2CH3
A) 5 B) 6 C) 4 D) 3
45. Tarkibi C4H8 bo’lgan alken izomerlari bromlanganda qanday moddalar hosil bo’ladi?
1) 1,2–dibrombutan 2) 2,3–dibrombutan 3) 1,3–dibrom–2–metilpropan
4) 1,2–dibrom–2–metilpropan 5) 1,4–dibrombutan
A) 3,4 B) 1,3,5 C) 1,2,4 D) 1,4,2
46. 1,2–dibrom–2–metilpentanga rux metalini qo’shib qizdirilishi natijasida hosil bo’lgan mahsulotga avvaliga
vodorod bromid, so’ngra natriy metali tasir ettirilishi natijasida hosil bo’lgan moddaning nomini aniqlang.
A) 2,3–dimetiloktan B) 4,4,5,5–tetrametiloktan
C) 4,5–dimetiloktan D) 2,3,4,5–tetrametilgeksan
85
47. Benzol halqasida ikkita o’rinbosari bo’lgan C10H14 tarkibli aromatik moddaning izomerlari sonini aniqlang
A) 8 B) 12 C) 9 D) 10
48. C8H10 tarkibli aren KMnO4 bilan oksidlansa CO2 ajralmaydi, FeCl3 ishtirokida bromlansa 3 xil monobromli
hosila olinadi. Arenni aniqlang.
A) 1,3–dimetilbenzol B) 1,2–dimetilbenzol C) etilbenzol D) 1,4–dimetilbenzol
49. Quyidagi uglevodorodlardan geometrik izomerlari mavjud bo'lganlarini tanlang. 1) 2–metilpentadiyen–1,4

2) 3–metilpentadiyen–1,3 3) 2–metilbutadiyen–1,3 4) 4–metilpenten–2
5) 4–metilpentadiyen–1,3 6) pentadiyen–1,3 7) 4–metil–2–etilpentadiyen–1,3
A) 1,2,4,7 B) 3,5,6 C) 1,3,5,7 D) 2,4,6
Javob: 4,6
50. Quyidagi qaysi o’zgarishlarda molekula tarkibidagi uglerod qaytariladi?

1) etanal → etanol 2) toluol → benzoy kislota
3) propanal → propan kislota 4) propen kislota → propan kislota
5) 2–nitropropan → 2–aminopropan 6) siklogeksen → siklogeksan
A) 1,4,6 B) 1,3,5 C) 2,3,6 D) 2,4,6
51. Quyidagi qaysi o’zgarishlarda molekula tarkibidagi uglerod qaytariladi?

1) СH3OH → HCHO; 2) СН3СНО → СH3СН2ОH;
3) CH3CH2OH → (C2H5)2O; 4) СH3СН2ОН → CH3CH3,
5) CH2CHCH3 → CH2(OH)CH(OH)CH3; 6) CH3CH2CH(Cl)2 → СH3СН2СНО
A) 2,4 B) 3,6 C) 1,5 D) 1,2
52. Alken tarkibida sp2–gibridlangan orbitallar soni sp3–gibridlangan orbitallar sonidan 2 taga kam. Ushbu
formulaga mos keladigan alkenlar suv bilan birikib, necha xil spirt hosil qiladi? (Markovnikov qoidasiga binoan)
A) 2 B) 3 C) 5 D) 4
53. C4H8 formulaga ega bo’lgan uglevodorod uchun nechta ochiq zanjirli (geometrik izomerlari bilan) va siklik
tuzilishli izomer uglevodorodlar to’g’ri keladi?
A) 8 B) 6 C) 4 D) 5
54. Tarkibida oltita, asosiy zanjirida beshta uglerod atomi bo’lgan alkenning ochiq zanjirli izomerlari soni nechta
bo’ladi? (geometrik izomerlar hisobga olinmasin)
A) 5 B) 8 C) 7 D) 6
55. Kaliy permanganat bilan oksidlanganda diol–1,2, gidratlanganda esa uchlamchi spirt hosil qiladigan
moddalarni aniqlang. 1) CH3CH2C(CH3)CH2 2) CH3C(CH3)CHCH3 3) CH2C(CH3)2
4) CH2CHCH2CH3 5) CH3CHCHCH3 6) CH3CHC(CH3)2
A) 2,6 B) 2,5,6 C) 1,3,4 D) 1,3
56. 2,3,3–trimetil–2–xlorbutanga natriy gidroksidning spirtdagi eritmasi bilan ta’sirlashishidan olingan

mahsulotga dastlab vodorod bromid, so’ngra natriy metali ta’sir ettirildi. Oxirgi moddaning nomini aniqlang.
A) 2,2,3,3–tetrametilgeksan B) 2,2,3,3,4,4,5,5–oktametilgeksan
C) 2,2,3,3,5,5–geksametilgeksan D) 2,3,3–trimetilbuten–1
57. Alkadiyenlar tarkibidagi 𝜎–bog’lar soni qaysi formula orqali hisoblab topiladi?
A) 3n–1 B) 3n+2 C) 3n–2 D) 3n–3
86
58. Aren bug’ining geliyga nisbatan zichligi 30 ga teng. Uning benzol halqasida ikkita o’rinbosari bo’lgan nechta
izomeri mavjud?
A) 6 B) 12 C) 9 D) 3
59. Tarkibi C9H12 bo’lgan aromatik uglevodorodga konsentrlangan nitrat va sulfat kislotalar aralashmasi ta’sir
ettirilganda tarkibi C9H11NO2 bo’lgan to’rt xil izomer aralashmasi hosil bo’ldi. Reaksiya uchun olingan aromatik
uglevodorodni aniqlang. (yon zanjirning nitrolanishi hisobga olinmasin)
A) 1–metil–2–etilbenzol B) propilbenzol C) 1–metil–4–etilbenzol D) izopropilbenzol
60. Alkan molekulasi tarkibida sakkizta birlamchi, ikkitadan ikkilamchi va to’rtlamchi uglerod atomlari mavjud
bo’lsa, uchlamchi uglerod atomlari sonini hisoblang.
A) 3 B) 1 C) 4 D) 2
61. Dietilizopropilbutilmetanni xalqaro nomenklatura bo’yicha nomlang.

A) 2–metil–3–etil–3–butilpentan B) 3,3–dietil–2–metilgeptan
C) 3–etil–3–izopropilgeptan D) 2–etil–3–izopropilgeptan
62. 1–brom–2,2,3–trimetilbutan va 2–brom–3–metilbutan natriy bilan o’zaro ta’sirlashganda (Vyurs reaksiyasi

bo’yicha) qanday alkanlar hosil bo’lmaydi?
1) 2,3,3,6,6,7–geksametiloktan 2) 2,2,3,6,7,7–geksametiloktan
3) 2,3,4,5–tetrametilgeksan 4) 3,6–dimetiloktan
5) 2,3,3,5,6–pentametilgeptan 6) 2,3,3,6–tetrametiloktan
A) 1,3,6 B) 1,3,5 C) 2,4,6 D) 2,4,5
63. Tarkibida maksimal uchlamchi uglerod atomi tutgan C8H18 tarkibli alkan xlorlanganda necha xil monoxlorli
hosila olish mumkin?
A) 2 B) 5 C) 4 D) 3
64. Alkan molekulasi tarkibida uglerod va vodorod atomlari yig’indisi 26 ta va xlorlanganda besh xil monoxlorli
hosila olinsa, alkan nomini aniqlang.
A) 2,3,4–trimetilpentan B) 3–etil–2–metilpentan
C) 2,2,3,3–tetrametilbutan D) 2,3–dimetilbutan
65. Sikloalkan molekulasida 4 ta birlamchi va 1 ta to’rtlamchi uglerod atomlari mavjud bo’lsa, uchlamchi uglerod
atomlari sonini aniqlang.
A) 0 B) 3 C) 2 D) 1
66. Teng massada olingan natriy asetat va NaOH aralashmasi qizdirildi. Reaksiyadan so’ng olingan qattiq qoldiq
massasi 14,8 g bo’lsa, ajralgan metan hajmini (l, n.sh) aniqlang. (η = 100%)
A) 4,48 B) 2,24 C) 3,36 D) 6,72
67. Metan va xlor (Mo’rt = 46 g/mol) dan iborat 1,1 mol aralashmaga quyosh nuri tushirilganda hosil bo’lgan
molar massasi katta organik modda massasini (g) hisoblang. (η = 100%) (reaksiya bosqichma–bosqich boradi
deb hisoblang).
A) 8,5 B) 12,75 C) 17 D) 25,5
68. 19,6 g noma’lum metal atsetatga MeOH tasir ettirilganda 27,6 g Me2CO3 olingan bo’lsa, ajralgan gaz
miqdorini (g) toping.
A) 6,4 B) 4,0 C) 4,8 D) 3,2
87
69. Alkan stexiometrik miqdordagi kislorodda yondirildi. Olingan mahsulotlar mo’l miqdordagi 96,45 g natriy
gidroksid eritmasiga yuttirildi. Natijada 100 g 5,3 % li Na2CO3 eritmasi olindi. Alkanni aniqlang.
A) etan B) propan C) butan D) metan
70. 0,2 mol to’yingan uglevodorodning monobrom hosilasi yonishi natijasida 13,44 litr (n.sh) CO2 hosil bo’ldi.
Olingan HBr ning suvli eritmasi massasini (g) hisoblang.
A) 24 B) 27 C) 23,4 D) 30,6
71. 2:1 mol nisbatda olingan ikkita alkan aralashmasidagi C ning H ga nisbati 7:17. 1:1 mol nisbatda olinganda
C lar nisbati 2:3 bo’lsa, molar massasi kichik alkanni toping.
A) etan B) geksan C) butan D) propan
72. Teng mol miqdorda olingan metilxlorid va etilxlorid aralashmasiga Na metali tasir ettirilganda 2,24 litr (n.sh)
propan olingan bo’lsa, sarflangan Na massasini (g) hisoblang. (reaksiya tezliklari bir xil)
A) 2,3 B) 9,2 C) 4,6 D) 6,9
73. 11,4 g etan va siklopropan aralashmasining hajmi 6,72 litr (n.sh) bo’lsa, aralashmaga maksimal qancha (l,
n.sh.) xlor birikishi mumkin?
A) 1,12 B) 3,36 C) 4,48 D) 2,24
74. 1,25 mol sikloalkan yondirilganda 112,5 g suv hosil bo’ldi. Sikloalkan izomerlari sonini hisoblang. (fazoviy
izomerlar hisobga olinmasin)
A) 5 B) 6 C) 7 D) 4
75. Tarkibida bir xil miqdorda vodorod saqlagan etan va pentan aralashmasining 26,4 g miqdorini to’la yoqish
uchun sarf bo’ladigan kislorod hajmini (l, n.sh.) aniqlang.
A) 44,8 B) 78,4 C) 67,2 D) 89,6
76. 27 g 1,3–dibrombutanga noma’lum metal tasir ettirilganda 23 g tuz olindi. Metalni aniqlang.
A) Ca B) Li C) Zn D) Mg
77. 0,2 mol alkil radikali tarkibidagi proton, elektron va neytronlar yig’indisi 18 ⦁ NA ga teng bo’lsa, radikalni
aniqlang.
A) butil B) pentil C) geksil D) geptil
78. Noma’lum alkilyodid va yetarli miqdordagi natriy metali o’rtasida boradigan reaksiya tenglamasining o’ng
va chap tomonidagi atomlar yig’indisi 36 ga teng bo’lsa, reaksiyadan hosil bo’lgan alkanni aniqlang.
A) oktan B) butan C) geksan D) etan
79. Vyurs reaksiyasi bo’yicha 1 moldan olingan metil va etilxloridlar aralashmasiga mo’l miqdordagi natriy
metali tasir ettirilganda 13,2 g propan olingan bo’lsa, necha litr (n.sh.) etan hosil bo’lgan?
A) 8,96 B) 7,84 C) 15,68 D) 6,72
80. 11,2 litr (n.sh) metan xlorlanishi natijasida trixlormetan va tetraxlormetandan iborat 70,1 g aralashma hosil
bo’ldi. Reaksiya uchun sarflangan xlor miqdorini (mol) aniqlang. [M(CHCl3) = 119,5 g/mol]
A) 1,8 B) 1,6 C) 1,9 D) 1,5
81. Noma’lum alkanning 3/4 qismi yondirilganda 1,8 mol karbonat angidrid va qolgan qismi to’liq xlorlanganda
64 g xlorli hosila hosil bo’ldi. Alkanni aniqlang.
A) metan B) butan C) propan D) etan
88
82. Ekvimolar nisbatda olingan alkan va is gazidan iborat 14,4 g aralashma yondirilganda 0,8 mol karbonat
angidrid ajraldi. Alkanni aniqlang.
A) butan B) etan C) metan D) propan
83. Ekvimolar nisbatda olingan alkan va is gazidan iborat 0,6 mol aralashma yondirilganda 1,5 mol karbonat
angidrid ajraldi. Alkanni aniqlang.
A) butan B) metan C) propan D) etan
84. 0,3 mol alkilbromid yetarli miqdordagi Na bilan tasirlashganda 8,7 g alkan olindi. Alkanning bitta molekulasi
tarkibidagi 𝜎–bog’lar sonini hisoblang.
A) 18 B) 14 C) 13 D) 19
85. Metan gomologi tarkibida qutbsiz bog’lar soni qutbli bog’lar sonidan 8 taga kam bo’lsa, 3,36 litr (n.sh)
shunday uglevodorodni yoqish uchun qancha hajm (l, n.sh) havo kerak? (φ(O2) = 0,2)
A) 100,8 B) 123,2 C) 112 D) 134,4
86. Metan gomologi yondirilganda 1,2 ⦁ 1023 dona CO2 va 4,5 sm3 (P=1atm, T=277 K) suv hosil bo’ldi.
Alkanning molar massasini (g/mol) hisoblang. ( NA = 6 ⦁ 1023 mol–1)
A) 44 B) 72 C) 30 D) 58
87. Quyidagi sxemaga binoan umumiy 90 % unum bilan necha gramm Z modda olish mumkin?
𝐻2𝑂 6 𝑚𝑜𝑙 𝐶𝑙2 𝑁𝑎 𝑚ó𝑙
2 mol Al4C3 → 6 mol X → 6 mol Y → 3 mol Z
A) 60 B) 78 C) 81 D) 54
88. 81 g etan va propan aralashmasi yetarli kislorod bilan to’liq yondirildi. Olingan mahsulotlar tarkibidagi
atomlarning umumiy soni 39 ⦁ NA dona bo’lsa dastlabki aralashmadagi etanning massasini (g) aniqlang.
A) 9 B) 15 C) 30 D) 66
89. Ma’lum hajmli alkanga o’z hajmidan 5 marta ko’p azot va kislorod aralashmasi (Mo’rt = 29,6 g/mol) qo’shildi.
Alkan va kislorod to’liq reaksiyaga kirishgan bo’lsa, alkanni aniqlang. (barcha o’lchashlar n.sh. da amalga
oshirilgan).
A) propan B) butan C) metan D) etan
90. Siklopentan, siklopropan va vodoroddan iborat gazlar aralashmasi 700C gacha (Pt ishtirokida) qizdirildi.
Natijada hajm 10 % ga kamaydi. Harorat 3500C gacha ko’tarilganda hajm kamayib, Mo’r = 44 g/mol bo’lgan
gazlar aralashmasi hosil bo’ldi. Dastlabki aralashmadagi vodorodning hajmiy ulushini hisoblang.
A) 30 % B) 60 % C) 40 % D) 50 %
91. Ekvimolar nisbatda olingan ikki xil alkilgalogenidlar aralashmasining natriy metali bilan reaksiyasidan 0,6
mol alkanlar aralashmasi va 123,6 g tuz hosil bo’ldi. Galogenni aniqlang.
A) ftor B) xlor C) yod D) brom
92. CH3COOK va mo’l miqdordagi KOH dan iborat 49 g aralashma qizdirilib, hosil bo’lgan gaz (hν ishtirokida)
bromlandi. Natijada 50 % unum bilan 25,3 g tribrommetan olingan bo’lsa, boshlang’ich aralashmadagi ω(KOH)
ni toping.
A) 0,6 B) 0,8 C) 0,7 D) 0,5
89
93. Quyidagi o’zgarishlar asosida hosil bo’lgan X va Y organik moddalarning molar massalari (g/mol)
yig’indisini toping.
A) 232 B) 226 C) 248 D) 210
A) 224 B) 216 C) 267 D) 297
A) 206,5 B) 226 C) 120 D) 172
96. CaC2 va CaH2 dan iborat aralashma suvda eritilib, olingan gazlar katalizator ishtirokida to’liq reaksiyaga
kirishganda etan va vodoroddan iborat (Mo’r = 9 g/mol) gazlar aralashmasi hosil bo’ldi. Dastlabki aralashmadagi
karbid va gidridning mol nisbatini aniqlang.
A) 3:5 B) 1:3 C) 2:3 D) 2:5
97. 8,7 g alkan mo‘l kislorodda yondirilib, ajralgan gaz natriy gidroksid eritmasidan o‘tkazildi. Natijada 33,6 g
nordon va 21,2 g o‘rta tuz olingan bo‘lsa, alkanni aniqlang.
A) CH4 B) C2H6 С) C4H10 D) С3H8
98. 11,6 g alkan mo‘l kislorodda yondirilib, ajralgan gaz natriy gidroksid eritmasidan o‘tkazildi. Natiijada 42 g
nordon va 31,8 g o‘rta tuz olingan bo‘lsa, alkanni aniqlang.
A) C2H6 B) C4H10 С) CH4 D) С3H8
99. 11,2 litr (n.sh.) metan, is gazi va karbonat angidriddan iborat gazlar aralashmasi mo‘l ishqor eritmasidan
o‘tkazilganda gazlar hajmi 5/3 marta kamaydi. Qolgan gazlarni yoqish uchun 6,72 litr (n.sh.) kislorod sarflansa,
boshlang‘ich aralashmadagi alkanning hajmiy ulushini (%) toping.
A) 10 B) 20 C) 40 D) 30
100. Propan kislorodda to‘liq yondirilganda massasi 61,2 g bo‘lgan 1,5 mol is gazi va karbonat angidriddan iborat
gazlar hosil bo‘ldi. Propanning qancha qismi CO2 hosil qilganligini hisoblang.
А) 1/4 B) 3/4 C) 4/5 D) 1/5
90
To‘yinmagan uglevodorodlar
1. Vodorod, teng hajmdagi etin va etendan iborat gazlar aralashmasi Ni katalizatori ustidan o‘tkazildi. Dastlabki
gazlar aralashmasining o‘rtacha molar massasi (g/mol) nechaga teng bo‘lganda reaksiyadan so‘ng faqat etan hosil
bo‘ladi?
A) 15 B) 20 C) 17,5 D) 12
2. 30,9 g etan va buten–1 aralashmasi bromli suv orqali o‘tkazilganda aralashma hajmi 3,36 litr (n.sh.) ga
kamaydi. Dastlabki aralashmadagi gazlarning mol nisbatini toping.
A) 4:1 B) 6:1 C) 3:1 D) 5:1
3. Noma’lum alkin molekulasi to‘liq bromlanish reaksiyasi tenglamasining o‘ng va chap tomonidagi atomlar
yig‘indisi 22 ga teng bo‘lsa, alkinning molar massasini (g/mol) aniqlang.
A) 40 B) 68 C) 54 D) 26
4.
alkadiyen hajm yoqish uchun sarflangan
(1, n.sh.) kislorod hajmi (1, n.sh.)
X (gaz) A 5,5a
Jadvaldan foydalanib 1 mol alkadiyen tarkibidagi m(C) : m(H) ni hisoblang.

A) 8:1 B) 15:2 C) 9:1 D) 7,5:1
5. 16,8 g noma’lum alken kaliy permanganatning suvli eritmasida ohista oksidlandi. Hosil bo‘lgan cho‘kmani
to‘liq eritish uchun 200 ml 4 M li xlorid kislota eritmasi sarflangan bo‘lsa, noma’lum alkenni aniqlang.
A) propen B) penten C) eten D) buten
6. 16,8 litr (n.sh.) gaz holidagi alkan va alken aralashmasi bromli suv orqali o‘tkazilganda idish massasi 10,5 g
ga ortdi, gazlar hajmi esa 1,5 marta kamaydi. Bitta alken molekulasi tarkibidagi atomlar sonini toping.
A) 12 B) 9 C) 6 D) 15
7. 50 ml butin–1 va butan aralashmasiga 22 ml vodorod qo'shib ma’lum sharoitda Ni katalizatori ustidan

o‘tkazildi. Gidrogenlanish reaksiyasi to‘liq sodir bo‘lgach, gazlar aralashmasining hajmi 56 ml ni tashkil etdi.
Barcha o‘lchashlar bir xil sharoitda amalga oshirilgan bo‘lsa, dastlabki aralashmadagi butanning hajmiy ulushini
(%) hisoblang.
A) 80 B) 76 C) 70 D) 84
8. Mol nisbatlari 6:5 bo‘lgan propan va noma’lum alken aralashmasi yetarli miqdordagi kislorodda yondirildi.
Bunda kislorodning 1/3 qismi alken uchun sarf bo‘lgan bo‘lsa, ushbu alkenni aniqlang.
A) propen B) penten C) eten D) buten
9. 1–xlorpropanga KOH ning etanoldagi eritmasi ta’sir ettirilganda 80 % unum bilan 33,6 g yagona organik
mahsulot – alken olingan bo‘lsa, sarflangan xloralkan massasini (g) aniqlang.
A) 78,5 B) 62,8 C) 54,8 D) 94,2
10. 2 mol pentandan ikki bosqichda 54,4 g izopren olindi. Agar birinchi bosqichda reaksiya unumi 80 % bo‘lsa,
ikkinchi bosqich reaksiya unumini (%) hisoblang.
A) 75 B) 85 C) 60 D) 50
91
11. 20 litr asetilen va etan aralashmasi degidrogenlanishidan 30 litr asetilen va vodorod aralashmasi olindi.
Olingan gazlar aralashmasining o‘rtacha molar masasini (g/mol) hisoblang.
A) 18 B) 15 C) 16 D) 17
12. Ekvimolar nisbatda olingan etan va etilendan iborat 290 g aralashma to‘liq degidrogenlanishi natijasida hosil
bo‘lgan asetilen massasin: g va vodorod hajmini (1. n.sh. hisoblang.
A) 162; 201,6 B) 108; 134,4 C) 216; 268,8 D) 260; 336
13. 0,01 mol benzol gomologi to‘liq yondirildi. Ajralgan gaz 370 g 1 % li kalsiy gidroksid eritmasiga yuttirildi,
bunda 3 g cho’kma ajraldi. Benzol gomologining formulasini aniqlang. (Kalsiy gidroksid to’liq sarflangan)
А) С9H12 В) C7H8 C) C6H6 D) C8H10
14. Alyuminiy karbid va kalsiy karbid aralashmasi qanday mol nisbatda olib gidrolizlanganda hosil bo‘lgan
uglevodorodlarning vodorodga nisbatan zichligi 10,5 ga teng bo’ladi?
A) 1:3 В) 41 С) 1:2 D) 1:1
15. Geliyga nisbatan zichligi 10 ga teng bo‘lgan ochiq zanjirli to’yinmagan uglevodorodlar aralashmasini to‘liq
gidrogenlash uchun aralashma hajmidan ikki marta ko'p vodorod talab etiladi. 80 g shunday aralashmani yoqish
uchun qancha hajm (litr n. sh.) kislorod kerak?
A) 134,4 В) 179,2 C) 201,6 D) 156,8
16. 32,8 g alkin yetarli kislorodda yonishidan olingan CO2 gazi 1,2 mol neon bilan aralashtirildi. Hosil bo‘lgan
gazlar aralashmasining molar massasi 36 g/mol bo‘lsa, alkinni aniqlang.
A) butin B) pentin C) geksin D) propin
17. 26,4 g etan va buten–2 aralashmasi bromli suv orqali o‘tkazilganda, aralashma hajmi 3,36 1itr (n.sh.) ga
kamaydi. Dastlabki aralashmadagi gazlarning mol nisbatini toping.
A) 5:1 B) 3:1 C) 4:1 D) 6:1
18. Propin bromning CCl4 dagi 50 % li 160 g eritmasi orqali o‘tkazilganda ikki xil bromli hosila olindi. Agar
molar massasi kichik hosilaning miqdori molar massasi katta hosiladan 3 marta ko‘p bo‘lsa, reaksiya uchun
sarflangan propin hajmini (litr, n.sh.) aniqlang.
A) 8,96 B) 5,6 C) 6,72 D) 11,2
19. Alkin to‘liq gidrogenlanganda 17,6 g modda olindi. Shuncha miqdor alkin yonganda mol 1,2 mol CO2 hosil
bo‘lsa, bitta alkin molekulasidagi atomlar sonini aniqlang.
A) 10 B) 13 C) 4 D) 7
20. 5 mol toluol KMnO4 va H2SO4 aralashmasi bilan oksidlandi. Olingan organik moddalar aralashmasi
tarkibidagi sp2 – gibridlangan orbitallar soni dastlabki toluol tarkibidagidan 24 ⦁ NA ga ko‘p bo'lsa,
oksidlanmagan toluol massasini (g) hisoblang.
A) 138 B) 184 C) 46 D) 92
21. 5 mol izopropilbenzol KMnO4 va H2SO4 aralashmasi bilan oksidlandi. Olingan organik birikmalar tarkibidagi
uglerod atomlari soni dastlabki izopropilbenzol tarkibidagi uglerod atomlari sonidan 8 ⦁ NA ga kam bo‘lsa,
reaksiya unumini (%) hisoblang.
A) 70 B) 75 C) 80 D) 90
92
22. Metan va noma’lum alkendan iborat 1,2 mol aralashma to‘la yondirilganda 145,2 g CO2 va 68,4 g H2O hosil
bo‘ldi. Dastlabki aralashmadagi alkenni aniqlang.
A) penten B) buten C) eten D) propen
23. Etan va asetilendan iborat 5 litr aralashmaga 5 litr vodorod qo‘shib nikel katalizatori ustidan o'tkazilganda
aralashma hajmi 5/4 marta kamaygan bo‘lsa, oxirgi aralashmadagi vodorodning hajmiy ulushini (%) hisoblang.
(barcha hajmlar bir xil sharoitda o‘lchangan)
A) 1/4 B) 1/8 C) 5/8 D) 3/8
24. 8,96 litr (n.sh.) alken gidratlanganda 4,2 g birlamchi spirt va 19,8 g ikkilamchi spirt hosil bo‘ldi. Alken
formulasini aniqlang.
A) C3H6 В) C2H4 C) C4H8 D) С5H10
25. Is gazi va alkendan iborat aralashmadagi alkenning massa ulushi 8/9 va hajmiy ulushi 4/5 bo‘lsa, alkenni
aniqlang.
A) penten B) buten C) eten D) propen
26. Benzol gidrogenlanganda 32 g Br2 tutgan eritmani rangsizlantiradigan siklogeksan va siklogeksen aralashmasi
hosil bo‘ldi. Dastlabki benzol yoqilganda 2,4 mol CO2 hosil bo‘lsa, gidrogenlanish reaksiyasidan olingan
siklogeksan massasini (g) hisoblang.
A) 16,8 B) 25,2 C) 12,6 D) 8,4
27. 16,8 g alken kaliy permanganat eritmasiga to‘liq yuttirilishi natijasida kaliy permanganat eritmasining massasi
18 g ga kamaydi. Alkenning formulasini aniqlang.
A) C4H8 B) C2H4 C) C5H10 D) C3H6
28. Mol nisbatlari 1:2 bo‘lgan alken va vodoroddan iborat aralashma (Ni ishtirokida) qizdirildi. Muvozanat
holatdagi gazlar aralashmasining o'rtacha molar massasi 12,8 g/mol bo‘lsa, alkenni aniqlang. (η = 50 %)
A) C4H8 B) C3H6 C) C5H10 D) C2H4
29. Teng massadagi С2H4 va O2 aralashmasi portlatilganda 4,48 litr (n. sh) CO2 hosil bo‘lsa, ortib qolgan modda
va uning massasini (g) aniqlang.
A) O2; 6,4 В) С2H4; 6,8 С) С2H4; 5,6 D) O2; 9,6
30. Metandan ikki bosqichda benzol olinadi. (СH4 → C2H2 → C6H6 ) 11,7 g benzol olish uchun necha mol
metan sarflanadi? (η1 = 75 %, η2 = 100 %)
A) 1,8 B) 1,6 C) 1,4 D) 1,2
31. 52 g asetilenga oldiniga HX, so‘ngra HY galogenidlar 1:1 mol nisbatda qo‘shilganda 287 g mahsulot olindi.
Reaksiyada qanday galogenlar ishlatilgan?
A) Br va J B) F va Br C) Cl va J D) Cl va Br
32. CH4 1500°C da qizdirilganda atsetilen hosil qiladi. Agar olingan gazlar aralashmasida hajm jihatdan 1/7
qismi atsetilen bo’lsa. reaksiya unumini (%) toping.
A) 75 B) 60 C) 50 D) 40
33. Alken o‘z tarkibidagi atomlar sonidan 3 marta kam atom tutgan suvni to‘la biriktiradi. Olingan spirt bitta
molekulasi tarkibidagi atomlar sonini hisoblang.
A) 9 B) 18 C) 12 D) 15
93
34. Metan va etin aralashmasida uglerod massasi vodorodnikidan 4 marta ortiq. Shu aralashma mo’l bromli
suvdan o‘tkazilganda hajm necha marta kamayadi?
A) 2 B) 2,5 C) 1,25 D) 4
35. Mol nisbatlari 1:2 bo‘lgan alken va vodorod aralashmasi (Ni ishtirokida) qizdirildi. Muvozanat holatdagi
gazlar aralashmasining o’rtacha molar massasi 18,4 g/mol bo'lsa, alkenni aniqlang. (η = 50 %)
A) C3H6 В) C4H8 C) C5H10 D) С2H4
36. Noma’lum alkenning 1/3 qismi brom bilan reaksiyasidan 64,8 g dibromalkan, qolgan qismi vodorod xlorid
bilan reaksiyasidan 55,5 g monoxlor hosil bo‘lsa, alkenni aniqlang.
A) penten B) propen C) eten D) buten
37. Alkan degidrogenlanishi natijasida alken, alkin va vodoroddan iborat aralashma hosil bo‘ldi. Vodorod ajratib
olingandan keyin hajm 672 ml ga, massa 1656 mg ga teng bo’lsa, alken va uning miqdorini aniqlang.
A) n(С 4 Н 8 ) = 0,012 mol B) n(С3H6) = 0,024 mol
C) n(C 3 H 6 ) = 0,006 mol D) n(C 4 H 8 ) = 0,018 mol
38. 0,3 mol alken kaliy permanganatning suvli eritmasida oksidlandi. Reaksiyadan so‘ng eritmadagi atomlar soni
2,1 ⦁ N A ga ortgan bo‘lsa, alkenni aniqlang. (N A = 6 ⦁ 1023 mol–1)
A) C4H8 B) C 3H 6 C) C 5 H 1 0 D) C2H4
39. 16,8 litr (n.sh.) asetilen katalizator ishtirokida (Hg 2 + ) gidratlanganda π – bog‘lar soni 3,612 ⦁ N A donaga
kamaydi. Hosil bo‘lgan organik modda massasini (g) hisoblang.
A) 26,4 B) 30,8 C) 33 D) 28,6
40. X alkindagi H atomlari soni С atomlari sonidan 1,5 marta, Y alkindagi H atomlari soni С atomlari sonidan
1,6 marta ko‘p bo‘lsa, X va Y ga mos keladigan alkinlar sonini ko‘rsating. (Fazoviy izomerlar hisobga
olinmasin.)
A) X = 3; Y = 4 B) X = 2; Y = 3 C) X = 3; Y = 5 D) X = 2; Y = 4
41. 0,2 mol butan degidrogenlanganda o‘rtacha molar massasi 23,2 g/mol bo‘lgan buten–1, trans–buten–2, sis–
buten–2, butadien–1,3 va vodoroddan iborat aralashma hosil bo‘ldi. Hosil bo‘lgan aralashma necha mol bromni
biriktira oladi?
A) 0,4 B) 0,5 C) 0,3 D) 0,45
42. Etan, etilen va asetilendan iborat aralashmani yondirish uchun 0,6 mol kislorod sarflandi va 0,4 mol suv hosil
bo‘ldi. Dastlabki aralashmaning o‘rtacha molar massasini (g/mol) hisoblang.
A) 27 B) 29 C) 30 D) 28
43. Benzol va stiroldan iborat aralashma 200 g 8 %li bromli suv eritmasini rangsizlantiradi. Xuddi shunday
aralashma to‘liq yondirilganda 2 mol karbonat angidrid ajraladi. Dastlabki aralashma tarkibidagi benzol
miqdorini (mol) hisoblang.
A) 0,2 B) 0,3 C) 0,1 D) 0,4
44. Benzol va toluoldan iborat aralashma teng ikki qismga ajratildi. Birinchi qismi kaliy permanganatning
kislotali eritmasida oksidlanishi natijasida hosil bo‘lgan karbon kislota natriy gidrokarbonat bilan ta’sirlashib 0,2
mol gaz ajraldi. Qolgan qismi to‘liq yondirilganda 2 mol karbonat angidrid ajraldi. Dastlabki aralashma
tarkibidagi benzol miqdorini (mol) hisoblang.
A) 0,4 B) 0,2 C) 0,05 D) 0,1
94
45. Asetilen va propandan iborat aralashma bromli suv solingan idish orqali o‘tkazilganda idishning og‘irligi 5,2
g ga ortdi. 0‘shancha miqdordagi aralashma yondirilganda 29,12 litr (n.sh.) karbonat angidrid hosil bo‘lsa,
dastlabki aralashmaning massasini (g) aniqlang.
A) 13,2 B) 15,6 C) 10,2 D) 18,4
46. 20 litr (n.sh.) etin va etendan iborat aralashmaga 80 litr (n.sh.) vodorod qo‘shilib platina katalizatori ustidan
o‘tkazilganda, uning hajmi reaksiya boshlanmasdan oldingi umumiy hajmga nisbatan 25 % ga kamaydi.
Boshlang‘ich aralashmani to‘la yoqish uchun qancha hajm (l, n.sh.) kislorod kerak bo‘ladi?
A) 60 B) 55 C) 57,5 D) 44,8
47. 0,6 mol alkan va etilen aralashmasi teng ikki qismga ajratildi. Birinchi qismi bromli suv solingan idishdan
o'tkazilganda idish massasi 2,8 g ga ortdi. Ikkinchi qismi to‘liq yondirilganda 14,4 g suv hosil bo‘ldi. Dastlabki
aralashmadagi alkanning massasini (g) hisoblang.
A) 12 B) 17,6 C) 6 D) 8,8
48. Ekvimolar nisbatda olingan alkan va alkendan iborat 17,92 litr (n.sh.) aralashmaning yarmi bromli suvga
yuttirilganda idish massasi 11,2 g ga ortdi. Aralashmaning qolgan qismi to‘liq yondirilganda 1,2 mol suv hosil
bo‘ldi. Dastlabki aralashmaning o‘rtacha molar massasini (g/mol) hisoblang.
A) 36 B) 29 C) 22 D) 43
49. M(o’r) = 55,6 g/mol bo‘lgan buten–1 va butin–1 dan iborat aralashmani to‘liq yondirish uchun 2,95 mol
kislorod sarflandi. Xuddi shunday aralashmani to‘liq gidrogenlash uchun necha mol vodorod sarflanadi?
A) 0,9 B) 0,8 C) 0,6 D) 0,7
50. Ekvimolar nisbatda olingan alken va vodorod sulfiddan iborat aralashma to‘liq yondirildi. Yonish
mahsulotlari bariy gidroksid eritmasiga yuttirilganda umumiy massasi 122,2 g bo‘lgan cho‘kmalar olindi.
Cho‘kmalar kaliy permanganatning kislotali (HNO3) eritmasida eritilganda 46,6 g bariy sulfat hosil bo’ldi.
Alkenni aniqlang.
A) buten B) propen C) penten D) eten
51. Ekvimolar nisbatda olingan alken va vodorod sulfiddan iborat aralashma to'liq yondirildi. Yonish
mahsulotlari bariy gidroksid eritmasiga yuttirilganda umumiy massasi 242,4 g bo‘lgan cho‘kmalar olindi.
Cho'kmalar kaliy permanganatning kislotali (HNO3) eritmasida eritilganda 69,9 g bariy sulfat hosil bo‘ldi.
Alkenni aniqlang.
A) penten B) eten C) propen D) buten
52. Benzol va siklogeksan aralashmasi to‘liq degidrogenlanganda ( kat., to ) aralashma massasi 1,2 g ga kamaydi.
Olingan mahsulot quyosh nuri ishtirokida xlorlanganda massasi 85,2 g ga ortdi. Dastlabki aralashma massasini
(g) bisoblang.
A) 16,2 B) 40,8 C) 32,4 D) 24,6
53. Benzol va siklogeksan aralashmasi to‘liq degidrogenlanganda (kat., t°) aralashma massasi 1,8 g ga kamaydi.
Olingan mahsulot quyosh nuri ishtirokida xlorlanganda massasi 106,5 g ga ortdi. Dastlabki aralashmadagi benzol
A) 15,6 B) 7,8 C) 11,7 D) 23,4
54. Benzol, siklogeksan va. siklogeksendan iborat aralashma bromli suv bilan ishlanganda massasi 16 g ga ortdi.
Xuddi shunday aralashma to‘liq degidrogenlanganda 0,5 mol benzol va ma’lum miqdor H2 ajraldi. Ajralgan H2
hajmi (n.sh.) dastlabki aralashmani siklogeksangacha gidrogenlash uchun sarflanadigan H2 hajmidan 2 marta
kam. Boshlang‘ich aralashmadagi benzol massasini (g) hisoblang.
A) 31,2 B) 7,8 C) 23,4 D) 15,6
95
55. Buten–1 va vodoroddan iborat aralashma (M(o’r) = 23,6 g/mol) katalizator ustidan o‘tkazildi. Agar
gidrogenlanish reaksiya unumi 50 % bo‘lsa, hosil bo‘lgan gazlar aralashmasining molar massasini (g/mol)
hisoblang.
A) 30,5 B) 28 C) 31 D) 29,5
56. Metan, etin va etandan iborat aralashmani gidrogenlash uchun sarflangan vodorod hajmi aralashma hajmiga
teng. Xuddi shunday aralashmani yoqish uchun sarflangan kislorod hajmi aralashma hajmidan 2,55 marta ko‘p
bo‘lsa, dastlabki gazlar aralashmasidagi φ(СH4) ni aniqlang.
A) 0,3 B) 0,2 C) 0,4 D) 0,25
57. Etan, butin–2 va xloroprendan iborat aralashma yetarli kislorodda yondirilib, reaksiya mahsulotlari 20°C
gacha sovutilganda 30,7 g suyuqlik olindi. Ushbu suyuqlikda natriy gidrokarbonat eritilganda 4,48 litr (n.sh.) gaz
ajralgan bo‘lsa, dastlabki aralashmadagi xloroprenning hajmiy ulushini (%) hisoblang. (CO2 ning suvda erishi
hisoblanmasin)
A) 20 B) 25 C) 40 D) 30
58. Gaz holidagi alkin va vodorod aralashmasi (D(He) = 2,4) Ni katalizatori ustidan o‘tkazilganda bromli suvni
rangsizlantirmaydigan gazlar aralashmasi (D(He) = 4) olindi. Alkinning molar massasini (g/mol) hisoblang.
A) 70 B) 54 C) 40 D) 26
59. Noma’lum uglevodorod stexiometrik nisbatdagi kislorodda yondirildi. Olingan mahsulotlar ohakli suvga
yuttirilganda 20 g cho‘kma tushdi va eritma massasi 8,5 g ga kamaydi. Noma’lum uglevodorod quyidagilardan
qaysi biri bo'lishi mumkin?
A) penten–1 B) butin–1 C) 2–metilpropen D) propan
60. 5 mol metan, etan va asetilen aralashmasi (DH2 = 10,9) bromli suvdan o‘tkazilganda aralashmaning geliyga
nisbatan zichligi 5 ga teng bo‘lib qoldi. Boshlang‘ich aralashma yetarli kislorodda yondirilganda necha mol CO2
hosil bo‘ladi?
A) 6 B) 6,8 C) 7,5 D) 7,2
61. Etilen va asetilen gazlari aralashmasi yetarli kislorodda yondirildi. Hosil bo'lgan gazlar aralashmasi tarkibida
φ(CO2) = 60 % bo‘lsa, dastlabki aralashmadagi asetilenning massa ulushini aniqlang. (Suv bug‘lari
kondensatsialanmagan.)
A) 55 B) 40 C) 65 D) 75
62. 1 mol asetilen katalitik dimerlanganda birlamchi uglerod atomlari soni 30 % ga kamaydi. Hosil bo‘lgan
aralashmadagi π – bog‘lar sonini hisoblang. (Dimerlanish mahsuloti ( CH2 = CH — C ≡ CH )
A) 3,4 ⦁ NA B) 1,4 ⦁ NA C) 2,8 ⦁ NA D) 1,7 ⦁ NA
63. 13,4 g eten va etin aralashmasi tegishli sharoitda gidratlanganda 22,4 g kislorodli organik birikmalar olindi.
Boshlang‘ich aralashma yondirilganda necha gramm suv hosil bo‘ladi?
A) 14,4 B) 10,8 C) 16,2 D) 12,6
64. Buten–2 va propandan iborat aralashma mo‘l miqdordagi kaliy permanganatning suvli eritmasidan
o‘tkazilganda eritma massasi 0,6 g ga kamayadi. Xuddi shunday tarkibli aralashma to‘liq yondirilganda 2,1 mol
karbonat angidrid hosil bo‘ladi. Boshlang‘ich aralashma hajmini (litr, n.sh.) hisoblang.
A) 13,44 B) 26,88 C) 22,4 D) 11,2
96
65. Propan va propindan iborat aralashma bromli suv orqali o’tkazilganda idish massasi 12 g ga ortdi. Xuddi
shunday sifat va miqdor tarkibga ega aralashma yondirilib, yonish mahsulotlari fosfor (V) – oksid solingan nay
orqali o‘tkazilganda nayning massasi 25,2 g ga ortdi. Boshlang‘ich aralashmadagi φ(С3H4) ni toping.
A) 80 % B) 20 % C) 40 % D) 60 %
97
KISLORODLI ORGANIK BIRIKMALAR.

SPIRTLAR, FENOLLAR, ALDEGIDLAR, KETONLAR VA KARBON KISLOTALAR.
1. Qaysi modda ham etanol, ham etilenglikol bilan ta’sirlashadi?

A) Cu(OH) 2 B) Na2SO4 C) Na D) NaHCO3
2. Fenolning etanoldan farq qiluvchi xossasini ko‘rsating.

A) HNO3 bilan 1:3 mol nisbatda reaksiyaga kirisha oladi B) tarkibida gidroksil guruhi mavjud
C) tarkibida С, H, О atomlari mavjud D) Na metali bilan ta’sirlashib H2 ajratadi
3. Aldegid H2 yordamida qaytarilib, olingan spirtga chumoli kislota ( H+ ishtirokida) ta’sir ettirilganda C4H8O2
tarkibli murakkab efir olindi. Aldegidni aniqlang.
A) asetaldegid B) formaldegid C) propanal D) 2–metilpropanal
4. Qaysi reaksiya natijasida butanal hosil bo‘ladi?

A) CH3C(Cl)2CH2CH3 + H2O → B) CH2CHCH2CH3 + KMnO4 + H2O →
C) CH3(CH2)2CH2OH + CuO(tº) → D) CH ≡ C – CH2 – CH3 + Н2О(Нg2+, H+) →
5. Qaysi modda propanol–1 ga sinflararo izomer hisoblanadi?

A) propanal B) propanol–2 C) propanon D) metiletilefir
6. Etindan etanal olish uchun qaysi reaksiyalardan foydalaniladi?

1) gidratlanish; 2) oksidlanish–qaytarilish; 3) o‘rin olish; 4) gidrogenlanish; 5) birikish.
A) 1, 3, 4 B) 4, 5 C) 2, 3 D) 1, 2, 5
7. Valerian kislota molekulasi tarkibidagi ikkilamchi uglerod atomlari sonini aniqlang.

A) 5 B) 6 C) 4 D) 3
8. 1 mol m–krezolning massasini (g) hisoblang.

A) 110 B) 112 C) 106 D) 108
9. 1,2–digidroksibenzol tarkibidagi σ– va π–bog‘larning yig'indisini toping.

A) 19 B) 18 C) 17 D) 16
10. Quyidagi fikrlarning qaysi biri to‘g’ri?

A) n.sh. da propanol–1 ning agregat holati qattiq B) etanolning qaynash harorati etannikidan yuqori
C) n.sh. da 1 mol etanol hajmi 22,4 litr D) spirtlar vodorod bog‘ hosil qilmaydi
11. Qaysi reagentlardan foydalanib bir bosqichda metanal olish mumkin?

A) C2H5OH/CuO, t0 B) CO, 2H2/t0, P C) C2H2/H2O, H+, Hg2+ D) CH3OH/CuO, t0
12. Propen suv bilan ta’sirlashganda (H+, t0, P) olingan organik birikma molekulasi tarkibidagi atomlar sonini
aniqlang.
A) 10 B) 11 C ) 12 D) 9
13.
Mr(metanol) Mr(etanol) Mr(propanol)
32 X Y
X va Y ni hisoblang. (Ar(H) = 1; Ar(C) = 12)
A) X – 46; Y – 56 B) X – 46; Y – 60 С) X – 74; Y – 88 D) X – 44; Y – 56
98
14.
Mr(etandiol) Mr(propandiol) Mr(butandiol)
62 X Y
A) X – 76; Y – 90 B) X – 104; Y – 118 C) X – 72; Y–84 D) X – 76; Y – 84
15.
Mr(propantriol) Mr(butantriol) Mr(pentantriol)
92 X Y
A) X – 106; Y – 120 B) X – 104; Y – 118 C) X – 120; Y – 134 D) X – 106; Y – 118
16.
Mr Mr Mr
(fenol) (o–metilfenol) (m–etilfenol)
94 X Y
A) X – 136; Y – 150 B) X – 108; Y– 122 C) X – 108; Y – 120 D) X – 106; Y – 120
17.
Mr(metanal) Mr(etanal) Mr(propanal)
30 X Y
A) X – 72; Y – 86 B) X – 44; Y – 54 C) X – 44; Y – 58 D) X – 42; Y – 54
18.
Mr(propanon) Mr(butanon) Mr(pentanon)
58 X Y
A) X – 72; Y – 86 B) X – 70; Y – 82 C) X – 72; Y – 82 D) X – 86; Y – 100
19.
Mr Mr Mr
(etan kislota) (propan kislota) (butan kislota)
60 X Y
A) X – 72; Y – 84 В)Х – 88 ; Y – 102 С) X – 74; Y – 84 D) X – 7 4 ; Y – 88
20. Bir atomli to‘yingan spirtlarning umumiy yonish reaksiyasidagi kislorodning

oldidagi koeffitsiyentini aniqlang.
A) l,5n + 0,5 B) 2n – 1 C) 1,5n D) l,5n – 0,5
21. Aldegidlarning umumiy yonish reaksiyasidagi kislorodning oldidagi koeffitsiyentini aniqlang.

A) l,5n – 0,5 B) 2n C) l,5n + 0,5 D) n
99
22. Quyidagi organik sinflarning nomlarini ularning umumiy formulasiga moslang.

1) spirtlar; 2) aldegidlar; 3) karbon kislotalar;
a) RCOOH; b) ROH; c) RCHO.
A) 1 – a; 2 – c; 3 – b B) 1 – b; 2 – c; 3 – a
C) 1 – c; 2 – b; 3 – a D) 1 – a; 2 – b; 3 – с
23.
to'yingan molekuladagi gomologik
bir atomli kislorodning qatordagi
spirt massa ulushi o‘rni
ROH 0,5 n
Jadvaldan foydalanib, n ni aniqlang.
A) 1 B)4 C) 2 D)3
24.
ikki atomli kislorodning qatordagi
R(OH)2 16/31 n
A) 4 В) 3 C) 2 D) 1
25.
uch atomli kislorodning qatordagi
R(OH)3 12/23 n
A) 4 В) 3 С) 1 D) 2
26.
aldegid molekuladagi gomologik
kislorodning qatordagi
massa ulushi o‘rni
RCHO 4/11 n
A) 4 В) 3 C) 2 D) 5
27.
keton molekuladagi gomologik
kislorodning qatordagi
RCOR’ 8/29 n
A) 2 B) 4 C) 1 D) 3
100
28.
karbon molekuladagi gomologik
kislota kislorodning qatordagi
RCOOH 8/15 n
A) 5 B)4 C) 2 D)3
29. To‘yingan bir atomli spirt molekulasida kislorodning massa ulushi 0,5 ga teng bo'lsa, uning nisbiy molekular
massasini hisoblang.
A) 32 B) 74 C) 60 D) 46
30. To'yingan ikki atomli spirt molekulasida kislorodning massa ulushi 16/31 ga teng bo'lsa, uning nisbiy
molekular massasini hisoblang.
A) 76 B) 62 C) 104 D) 70
31. To'yingan uch atomli spirt molekulasida kislorodning massa ulushi 12/23 ga teng
bo'lsa, uning nisbiy molekular massasini hisoblang.
A) 106 B) 134 C) 92 D) 120
32. RCHO aldegid molekulasidagi kislorodning massa ulushi 4/11 ga teng bo‘lsa, uning molekular massasini
aniqlang.
A) 86 B) 58 C) 44 D) 72
33. RCOR keton molekulasidagi kislorodning massa ulushi 8/29 ga teng bo'lsa, uning molekular massasini
aniqlang.
A) 86 B) 72 C) 100 D) 58
34. To'yingan bir asosli karbon kislota molekulasida kislorodning massa ulushi 8/15 ga teng bo'lsa, uning nisbiy
A) 88 B) 74 C) 102 D) 60
35. Yetarli miqdordagi sirka kislota bilan MgO ta’sirlashuvining to‘liq ionli tenglamasidagi koeffitsiyentlar
yig‘indisini aniqlang.
A) 7 B)5 C) 8 D)9
36. Sistematik nomenklaturaga ko‘ra, nomlanishi metanga "al" – suffiksi qo‘shish orqali ko'rsatiladigan modda
Mr ni toping.
A) 32 B) 30 C) 28 D) 46
37. Glitserin va nitrat kislota 1:1 mol nisbatda ta’sirlashganda hosil bo'lgan organik modda molar massasini
(g/mol) hisoblang.
A) 138 B) 154 C) 137 D) 153
𝐶𝑢𝑂 Аg2O/NH3
38. Etanol → X → Y.
X va Y moddalar molekulasi tarkibida qanday funksional guruhlar mavjud?
A) X – karbonil; Y – amino B) X – karbonil; Y – karboksil
C) X – karbonil; Y – gidroksil D) X – gidroksil; Y – karboksil
101
39. Quyidagi moddalardan 1 moldan olib to‘liq yondirilganda, qaysi biridan eng kam suv hosil bo‘ladi?
A) glitserin B) propan C) propanol D) propan kislota
40. 1 mol butanolning yonish tenglamasidagi koeffitsiyentlar yig'indisini toping.

A ) 17 B) 16 C) 14 D) 15
41. Etanolning mol ulushi 25 % ga teng bo'lgan suvli eritmasi Na bilan to‘liq reaksiyaga kirishdi. Olingan natriyli
birikmalarning massa farqi 13 g ga teng bo‘lsa, sarflangan eritma massasini (g) toping.
A) 40 B) 25 C) 75 D) 50
42. Aseton va asetaldegid aralashmasida vodorod atomlari uglerod atomlaridan 1,6 molga ko‘p. Aralashmadagi
umumiy atomlar soni 5,4 ⦁ NA bo‘lsa. Asetonning miqdorini (mol) aniqlang.
A) 0,3 B) 0,25 C) 0,4 D) 0,2
43. 2:3 mol nisbatdagi etilbromid va alkilbromid aralashmasiga ishqor eritmasi ta’sir ettirilganda, eritmadagi
KOH ning massasi 28 g ga kamaydi. Agar dastlabki aralashmada 1,6 ⦁ NA dona uglerod atomlari mavjud bo‘lsa,
noma’lum alkilbromidni aniqlang.
A) CH3Br B) С3H7Вr C) C4H9Br D) С5Н11Вr
44. Kaliy permanganatning neytral eritmasi orqali eten va propen aralashmasi o‘tkazilganda 1,74 g cho‘kma
olindi. Hosil bo'lgan spirtlar toza holda ajratib olindi va 1,15 g Na bilan ishlandi. Reaksiyada ajralgan vodorod
hajmini (l, n.sh.) aniqlang.
A) 0,56 B) 0,112 C) 0,336 D) 0,672
45. Chumoli va sirka kislotadan iborat 24,4 g aralashmani neytrallash uchun 250 g 8 % li natriy gidroksid
sarflangan bo'lsa, hosil bo‘lgan organik mahsulotlar massalarini (g) aniqlang.
A) 13,6; 10,8 B) 18,4; 6 C) 27,2; 8,2 D) 20,4; 16,4
46. 0,1 mol CnH2n+2Ox tarkibli birikmani to'liq yondirish uchun 14,4 g kislorod sarflandi va 7,2 g suv hosil bo'ldi.
Bunga ko‘ra n va x ning qiymatlarini mos ravishda aniqlang.
A) 3; 2 B) 2; 1 C) 3; 1 D) 2; 2
47. 30,4 g organik modda yondirilganda 28,8 g suv (P = 1 atm, T = 293 K) olindi. Organik modda molekulasi
tarkibida 8 ta H atomi mavjud bo‘lsa, uning molar massasini (g/mol) hisoblang.
A) 92 B) 44 C) 60 D) 76
48. 42,8 g spirt va fenol aralashmasiga yetarli miqdordagi natriy ta’sir ettirilganda 6,72 litr (n.sh.) vodorod ajralib
chiqdi. Shuncha miqdordagi aralashmani to‘la neytrallash uchun 50 g 16 % li natriy gidroksid eritmasi sarflandi.
Spirtni aniqlang.
A) propanol B) butanol C) metanol D) etanol
49. Aldegid kumush oksidining ammiakli eritmasida oksidlanishidan 21,6 g cho‘kma va kislota hosil bo‘ldi.
Ushbu kislota izopropanol bilan H2SO4 ishtirokida reaksiyaga kirishganda 11,6 g tegishli murakkab efir hosil
bo'ldi. Reaksiya uchun olingan aldegidni aniqlang.
A) HCHO B) CH3CH2CHO C) CH3CHO D) CH3CH2CH2CHO
50. 4,7 g fenolni bromlashda (reaksiyada 2,4,6–tribromfenol hosil bo‘ladi) hosil bo'lgan gazsimon mahsulotni
neytrallash uchun 12 % li (p=1,25 g/ml) kaliy gidroksid eritmasidan qancha hajm (ml) sarflanadi?
A) 56 B) 70 C) 35 D) 28
102
51. O‘rtacha molar massasi 9 g/mol bo'lgan formaldegid va vodoroddan iborat aralashma nikel katalizatoridan
o'tkazildi. Hosil bo'lgan aralashma 0°C gacha sovutilganda o'rtacha molar massasi 6 g/mol bo'lgan gazlar
aralashmasi olindi. Reaksiya unumini hisoblang.
A) 3/5 B) 1/2 C) 4/5 D) 3/4
52. Bir asosli to'yingan karbon kislota tarkibidagi jami bog'lar soni 26 ta bo'lsa, shu kislotaning 0,05 moli
massasini (g) aniqlang.
A) 5,8 B) 7,2 C) 5,1 D) 6,5
53. Massasi 16,2 g bo‘lgan ikkita aldegid H2 yordamida to‘liq qaytarilganda 17 g spirtlar aralashmasi olindi,
Xuddi shunday massali aldegidlar aralashmasi Ag2O = NH3 bilan to‘liq oksidlanganda 1 mol cho‘kma olindi.
Dastlabki aralashmadagi molekular massasi kichik aldegidning mol ulushini hisoblang.
A) 1/4 B) 1/3 C) 3/4 D) 2/3
54. Tarkibida faqat benzol halqasi va gidroksil guruh tutgan ko‘p atomli fenolni yondirish uchun 0,75 mol
kislorod sarflandi va 0,45 mol suv hosil bo‘ldi. Ko‘p atomli fenolning molar massasini (g/mol) aniqlang.
A) 142 B) 126 C) 158 D) 110
55. Metanal va uning gomologidan iborat 0,3 mol aralashma kumush ko'zgu reaksiyasida 0,7 mol cho'kma hosil
qildi. Boshlang‘ich aralashmada metanalning massasi noma’lum aldegiddan 9,5 grammga kam bo‘lsa, noma’lum
aldegidni toping.
A) propanal B) butanal C) pentanal D) etanal
56. To‘yingan bir atomli spirt va K ta’sirlashuvidan ajralib chiqqan gaz hajmi xuddi shunday miqdordagi
spirtning yonishidan hosil bo‘lgan suv bug‘lari hajmidan 8 marta kam bo’lsa, noma’lum spirtning molar
massasini (g/mol) hisoblang. (hajmlar n.sh. da o‘lchangan)
A) 88 B) 46 C) 60 D) 74
57. Metanolning kislorodda yonish termokimvoviy tenglamasiga ko‘ra 140 kj issiqlik ajralib chiqdi va 4 g
kislorod ortib qoldi. Dastlabki aralashmadagi kislorodning massa ulushini (%) hisoblang.
(2CH3OH(g) + 3O2(g) = 2CO2(g) + 4H2O(g) + 1400 kJ,)
A) 32 B) 68 C) 34 D) 48
58. Umumiy miqdori 0,9 mol bo‘lgan bir atomli spirt va kisloroddan iborat 31,6 g aralashma to‘liq reaksiyaga
kirishganda 2,24 litr (n.sh.) kislorod ortib qolgan bo‘lsa, noma’lum spirtni aniqlang.
A) butanol B) etanol C) propanol D) metanol
59. Aldegid kumush oksidining ammiakli eritmasida oksidlanishidan 32,4 g cho'kma

va kislota hosil bo‘ldi. Ushbu kislota propanol–2 bilan H2SO4 ishtirokida reaksiyaga kirishganda 17,4 g tegishli
murakkab efir hosil bo‘ldi. Reaksiya uchun olingan aldegidni aniqlang.
A) HCHO B) CH3CH2CHO
C) CH3CH2CH2CHO D) CH3CHO
60. Noma’lum to’yingan aldegidning 1,0 moli oksidlanishidan olingan karbon kislotaning massasi shu
aldegidning 0,5 moli yonishidan hosil bo‘lgan karbonat angirid massasidan 8 g ga ko‘p bo‘lsa, aldegidni aniqlang.
A) metanal B) etanal C) butanal D) propanal
103
61. 14,8 g aldegid va propanol aralashmasiga kumush oksidning ammiakli eritmasi qo‘shib bir oz qizdirilganda
43,2 g cho‘kma tushdi. Agar boshlang'ich aralashmadagi aldegidning spirtga nisbati 2:1 mol bo‘lsa, aldegid
nomini aniqlang.
A) metanal B) propanal C) etanal D) butanal
62. 1 mol spirtning yonishidan hosil bo‘lgan karbonat angidrid massasi 2 mol shu spirtning oksidlanishidan hosil
bo‘lgan kislota massasiga teng. Spirtning bitta molekulasi tarkibidagi atomlar sonini toping.
A) 15 B) 12 C) 9 D) 18
63. Uglerodning massa ulushi 40 % bo'lgan metan va metanol aralashmasi yondirildi. Yonish mahsulotlarining
umumiy massasi 32 g bo'lib, tarkibida massa jihatdan 5 % vodorod mavjud ekanligi ma’lum. Yoqish uchun
olingan namuna massasini (g) toping.
A) 16 B) 6 C) 8 D) 12
64. Massasi 36,8 g bo‘lgan spirt va fenol aralashmasiga ortiqcha miqdordagi natriy ta’sir ettirilganda 5,6 litr
(n.sh.) vodorod ajralib chiqdi. Shuncha miqdordagi aralashmani to’la neytrallash uchun 50 g 16 % li natriy
gidroksid eritmasi sarflandi. Spirtni aniqlang.
A) metanol B) etanol C) propanol D) butanol
65. 84,6 g fenolga nitrat kislota ta’sir ettirilganda (H2SO4 ishtirokida) teng mol miqdordagi o–nitrofenol, p–
nitrofenol va pikrin kislotalar hosil bo‘lsa, reaksiyada qatnashgan nitrat kislota massasini (g) toping.
A) 157,5 B) 94,5 C) 126 D) 63
66. 75 g to'yingan bir asosli karbon kislota molekulasida 10 ⦁ NA dona atom mavjud
bo‘lsa, 1 mol kislota tarkibidagi atomlar sonini hisoblang.
A) 11 ⦁ NA B)14 ⦁ NA C) 8 ⦁ NA D) 5 ⦁ NA
67. 145 g bir atomli to‘yingan aldegid molekulasi tarkibida 25 mol atom bo‘lsa, noma’lum aldegidni toping.
A) etanal B) propanal C) metanal D) butanal
68. 64,4 g spirtning oksidlanishidan 61,6 g aldegid hosil bo‘lsa, shunday massadagi
spirtdan olinadigan kislotaning natriyli tuzi massasini (g) toping.
A) 114,8 B) 98,4 C) 140,8 D) 105,6
69. To'yingan bir asosli karbon kislota to‘liq yondirilganda 11,2 litr (n.sh.) karbonat angidrid hosil bo'ldi. Xuddi
shunday massali kislotani neytrallash uchun 32 ml (p=1,25 g/ml) 12,5 % li NaOH eritmasi sarflandi. Kislotaning
A) 74 B) 60 C) 46 D) 88
70. Metanal gomologi tarkibida N(H+O)/N(C) = 2,25 bo’lsa, 3,6 g ushbu aldegid yonishidan hosil bo‘lgan gaz
kalsiy karbonat suspenziyasi orqali o‘tkazilganda necha gramm CaCO3 eritma tarkibiga o‘tadi?
A) 30 B) 10 C) 40 D) 20
71. 10,8 g metanal gomologi tarkibida 6 ⦁ NA elektron mavjud. Ushbu aldegidga 4,48 litr (n.sh.) vodorod qo'shib
katalizator ustidan o'tkazilganda qancha (g) reaksiya mahsuloti olinadi?
A) 15,2 B) 14,8 C) 18,5 D) 11,1
72. 18,8 g metanol va etanol aralashmasi mis (II)–oksid ustidan o‘tkazilganda 32 g mis olindi. Aralashmadagi
spirtlarning mol nisbatini toping.
A) 1:3 B) 1,5:1 C) 1:1 D) 2:1
104
73. 17,6 g to‘yingan bir asosli karbon kislota tarkibida m(C + H)/m(O) = 1,75 bo‘lsa, ushbu kislota namunasi
metanol bilan to‘liq ta’sirlashib (H+ ishtirokida) necha gramm murakkab efir hosil qiladi?
A) 20,4 B) 29,0 C) 25,5 D) 23,2
74. 0,5 mol glitserinning nitrat kislota bilan ta’sirlashishi natijasida di– va trinitroglitserin aralashmasi hosil
bo‘ldi. Hosil bo‘lgan aralashmadagi kislorod atomlari dastlabki glitserindagiga nisbatan 2,6 marta ko‘p bo‘lsa,
sarflangan nitrat kislota miqdorini (mol) toping.
A) 1,4 B) 0,9 C) 1,2 D) 1,0
75. Ma’lum miqdor aldegid qaytarilganda 14,8 g to‘yingan spirt olindi. Xuddi shunday miqdordagi aldegid
oksidlanganda 17,6 g to'yingan bir asosli karbon kislota olinishi ma’lum bo‘lsa, aldegidni aniqlang.
A) propanal B) etanal C) metanal D) butanal
105
KISLORODLI ORGANIK BIRIKMALAR.

ODDIY VA MURAKKAB EFIRLAR, YOG`LAR, SOVUNLAR. UGLEVODLAR.
1. Asalari mumining o`ziga xos hidi qaysi efirga xos?

A) stearin kislotaning miritsil efiri B) palmitin kislotaning miritsil efiri
C) moy kislotasining butil efiri D) sirka kislotasning butil efiri
2. Metoksimetan va metilmetanoat formulalarini mos ravishda ko`rsating

A) CH3OCH3; HCOOH B) CH3OH; HCOOCH3
C) CH3OCH3; HCOOCH3 D) HCOOCH3; CH3OCH3
3. Stearin triglitseridi yetarli miqdordagi o`yuvchi natriy bilan gidrolizlandi. Reaksiya mahsulot(lar) ini ko`rsating
1) C17H35COOH; 2) C15H31COONa 3) CH2(OH)CH(OH)CH2(OH)
A) 3 B) 2 C) 2,3 D) 1,3
4. Kraxaml gidrolizlanib, H2 yordamida qaytarildi. Olingan organik modda qaysi sinfga taaluqli?
A) spirt B) kislota C) aldegid D) murakkab efir
5. Selluloza uchun xos bo`lgan javobni ko`rsating.

A) kumush ko`zgu reaksiyasiga kirishadi B) α – glukoza qoldiqlaridan tashkil topgan
C) suvda erimaydi, organik erituvchilarda eriydi D) monomeri geksozalarga mansub
6. R1 – CH2OH + R2 – COOH = CH3COOC2H5 + H2O reaksiya tenglamasidan foydalanib R1 – O – R2 ning

formulasini ko`rsating
A) C2H5OC2H5 B) CH3OCH3 C) CH3OC2H5 D) CH3OC3H7
7. Metoksimetanga izomer bo’lgan moddani ko’rsating.

A) dietilefir B) etanol C) etanal D) sirka kislota
8. Quyidagilardan qaysi biri to’yingan yog’ kislota hisoblanadi? 1) palimitin kislota 2) olein kislota
3) linol kislota 4) stearin kislota
A) 2,4 B) 1,3 C) 2,3 D) 1,4
9. Rasmda ko`rsatilgan modda uchun to`g`ri fikrni ko`rsating.
A) eterefikatsiya reaksiyasiga kirishadi B) pentoza

C) gidrolizlanadi D) glukozaning β – shakli
10) α – glukoza tarkibidagi gidroksil va aldegid guruhlari sonini mos ravishda ko`rsating
A) 4 va 0 B) 5 va 0 C) 5 va 1 D) 4 va 1
106
11.
Yuqoridagi reaksiya uchun xos bo`lgan javobni toping.

A) glitserin hosil bo`ladi B) palmitin kislota hosil bo`ladi
C) eterifikatsiya reaksiyasi hisoblanadi D) suyuq sovun olinadi
12. 2 mol saxarozaning to`liq gidrolizi natijasida qancha (g) mahsulotlar hosil bo`ladi?
A) 720 B) 540 C) 360 D) 180
13. Saxarozaning to`liq gidrolizli uchun 2 mol suv sarflansa, qancha (g) mahsulotlar hosil bo`ldi?
A) 720 B) 180 C) 540 D) 360
14. Trioleatning tristearatdan farqli xususiyatini ko`rsating.

A) Kislotali muhitda gidrolizlanadi B) CO2 va H2O gacha oksidlanadi
C) ishqoriy muhitda girolizlanadi D) gidrogenlanish reaksiyasiga kirishadi
15. Propan kislota izomeri hisoblangan murakkab efirning ishqoriy gidrolizdan qaysi moddalar hosil bo`lishi
mimkin?
A) C2H5ONa va HCOONa B) C2H5OH va CH3COONa
C) C2H5ONa va HCOOH D) C2H5OH va HCOONa
16. Qaysi moddalar ta’sirlashuvi natijasida murakkab efir hosil bo’ladi?

A) glitserin va nitrat kislota B) etilenglikol va bromid kislota
C) etanol va etanal D) metanol va etanol
17. Metanol, etanol, metan kislota va etan kislotalardan foydalanib necha xil murakkab efir sintez qilish mumkin?
A) 3 B) 4 C) 6 D) 5
18. 1,5 mol metiletanoat gidrolizidan necha gramm spirt olinadi?

A) 48 B) 46 C) 64 D) 69
19. Glitserin va glukoza uchun umumiy bo’lgan javobni ko’rsating.

A) vodorod bog’ hosil qilmaydi B) bromli suvda oksidlanadi
C) yangi tayyorlangan Cu(OH)2 bilan ta’sirlashadi D) suvda yomon eriydi
(𝐾𝑂𝐻/ 𝐻20)
20. Metilasetat → X + Y. X va Y moddalarni aniqlang.
A) X – CH3COOK; Y – CH3OH B) X – CH3COOH; Y – CH3OK
C) X – CH3COOK; Y – CH3OK D) X – CH3COOH; Y – CH3OH
21. Saxaroza uchun xos bo’lgan javoblarni tanlang. 1) disaxaridlarga mansub; 2) qaytariladigan uglevod
3) gidrolizlanadi 4) molekular formulasi (C5H10O5)n.
A) 1,3 B) 2,4 C) 1,4 D) 2,3
107
22. Quyidagi reaksiyaga ko’ra murakkab efirning molar massasini (g/mol) hisoblang.
RCOOCH3 + KOH → C2H5COOK + X.
A) 102 B) 60 C) 88 D) 74
23. Quyidagi ma’lumotlar asosida murakkab efirning molar massasini (g/mol) hisoblang.
H+
murakkab efir + HOH → Y + Z;
H+
CH2CH2 + H2O → Y;
CH3COH + [O] → Z.
A) 60 B) 88 C) 102 D) 74
24. Olein kislota qaysi umumiy formulaga mos keladi?

A) CnH2n–1O2 B) CnH2n–4O2 C) CnH2n–2O2 D) CnH2n–3O2
25. Linol kislota qaysi umumiy formulaga mos keladi?

26. Linolein kislota qaysi umumiy formulaga mos keladi?

27. 2–metilpropanol–2 va R–O–C2H5 o’zaro izomer bo’lsa, radikal tarkibidagi elektronlar sonini hisoblang.
A) 18 B) 16 C) 17 D) 15
28. Metoksietan tarkibidagi qutbsiz bog’(lar) sonini toping.

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
29. Metoksipropan tarkibidagi qutbsiz bog’lar sonini toping.

A) 1 B) 3 C) 4 D) 2
30. CnH2n+1 – COOCH3 tarkibida 8 ta vodorod (H) atomi mavjud bo’lsa, uning molar massasini (g/mol) hisoblang.
A) 60 B) 74 C) 88 D) 102
31. Qaysi modda(lar) eterifikatsiya reaksiyasiga kirishadi? a) triolein b) metilasetat c) glitserin d) trinitroglitserin
A) a,b B) c C) b D) b,d
32. Ochiq zanjirli glukoza molekulasidagi uglerod atomlari qanday gibridlangan?

A) 2 ta sp2, 4 ta sp3 B) 1 ta sp2, 5 ta sp3 C) hammasi sp3 D) 3 ta sp2, 3 ta sp3
33. Quyidagi o’zgarish uchun to’g’ri bo’lgan malumotni toping: Glukoza ↔ glukon kislota.
1) C atomi oksidlanadi 2) C atomi qaytariladi
3) C atomi 2 ta elektron beradi 4) C atomi 2 ta elektron qabul qiladi.
A) 2,4 B) 2,3 C) 1,4 D) 1,3
34. Glukon kislota molar massasini (g/mol) hisoblang.

A) 198 B) 182 C) 180 D) 196
35. X2 modda qaysi sinfga mansub?

A) aldegid B) kislota C) spirt D) murakkab efir
108
36. Quyidagi qaysi molekula tarkibida 4 ta OH guruhi mavjud?

A) glukoza B) glitserin C) etilenglikol D) riboza
37. Qaysi moddalar kumush (I) – oksidning ammiakdagi eritmasi bilan reaksiyaga kirishib oksidlanadi?
1) etanal 2) sirka kislota 3) glukoza 4) sazaroza 5) etilatsetat 6) etilformiat
A) 2,4,5 B) 1,3,6 C) 2,3 D) 1,4
38. 0,2 mol metoksimetan massasini (g) hisoblang.

A) 8,4 B) 9,2 C) 9,6 D) 8,8
39. Qaysi spirt degidratlanganda oddiy efir hosil qiladi, alken hosil qilmaydi?
A) 2,3–dimetil–butanol–1 B) butanol–1
C) 2,2–demetilpropanol–1 D) 2–metil–propanol–2
40. Quyida berilgan moddalardan disaxaridlarni tanlang.

1) selluloza 2) riboza 3) kraxmal 4) maltoza 5) laktoza 6) fruktoza
A) 1,4 B) 2,6 C) 4,5 D) 1,3
41. Fotosintez jarayonida 30 g glukoza hosil bo’lishi uchun sarflanadigan CO2 miqdorini (mol) toping.
A) 4 B) 2 C) 3 D) 1
42. Glukon kislota molekulasi tarkibiga kiruvchi kimyoviy elementlar sonini ko’rsating.
A) 3 B) 25 C) 4 D) 24
43. 1 mol metoksimetan yonganda necha gramm suv hosil bo’ladi?

A) 36 B) 72 C) 90 D) 54
44. 1 mol etanol molekulalararo degidratlanganda necha gramm organik modda olinadi?
A) 37 B) 74 C) 56 D) 28
45. 1 mol metilformiat to’liq gidrolizlanganda (kislotali muhitda) necha gramm organik moddalar hosil bo’ladi?
A) 60 B) 46 C) 78 D) 32
46. Metilformiat (HCOOCH3) tarkibidagi ω(C) ni toping.

A) 7/15 B) 8/15 C) 2/5 D) 3/5
47. 2 mol glitserin trioleinat gidrogenlanishi uchun 3 mol vodorod sarflangan bo’lsa, hosil bo’lgan organik
birikma molekulasidagi π–bog’lar sonini toping.
A) 15 B) 9 C) 12 D) 6
48. Quyidagi reaksiyaga ko’ra 18 g uglerod, 3,6 g vodorod va 13,44 litr (1 atm, 273K) kisloroddan foydalanib
maksimal qanday massadagi (g) glukoza sintez qilish mumkin? C(q) + H2(g) + O2(g) → C6H12O6(q)
A) 45 B) 72 C) 36 D) 54
49. To’yinmagan yog’ kislotalaridan iborat aralashma KOH bilan 5:1, brom bilan 7:8 massa nisbatda reaksiyaga
kirishadi. Ushbu kislotalar H2 bilan to’liq gidrogenlanganda sirka kislota gomologlari hosil bo’lsa, gidrogenlanish
mahsulotlarining molar massasini (g/mol) hisoblang.
A) 284 B) 280 C) 286 D) 282
109
50. 7,4 g metilasetat 8,4 g KOH tutgan eritma bilan qo’shib qizdirildi. So’ngra aralashma quritildi. Olingan qattiq
qoldiq massasini (g) hisoblang.
A) 9,8 B) 6,4 C) 12,8 D) 11,8
51. Etanol va sirka kislota aralashmasini to’liq neytrallash uchun 80 g 6,25 % li NaOH eritmasi sarflandi. Xuddi
shunday massali aralashma o’zaro to’liq ta’sirlashib (H+ ishtirokida) 8,8 g murakkab efir hosil qildi. Dastlabki
aralashma massasini (g) toping.
A) 11,75 B) 13,25 C) 10,6 D) 12,1
52. 15,6 g metil spirti va chumoli kislota aralashmasining eterifikatsiya reaksiyasi (H+) natijasida 10,8 g efir
olindi. Dastlabki aralashma to’liq yondirilganda 8,96 litr (n.sh.) CO2 hosil bo’lsa, efirning hosil bo’lish unumini
(%) hisoblang.
A) 75 B) 70 C) 90 D) 80
53. Murakkab efir ishqoriy sharoitda gidrolizlanganda 9 g bir atomli to’yingan spirt va 12,3 g natriyli tuz olindi.
Spirt haydalib, natriy bilan ishlanganda 0,075 mol gaz ajraldi. Efir massasini (g) aniqlang.
A) 18,4 B) 9,12 C) 13,4 D) 15,3
54. 6 ⦁ NA dona elektron bo’lgan noma’lum to’yingan karbon kislotaning metil efiriga ishqor ta’sir ettirilganda
12 g karbon kislotaning natriyli tuzi olingan bo’lsa, dastlabki efirning molar massasini (g/mol) hisoblang.
A) 102 B) 88 C) 74 D) 116
55. Etil spirtini sintezlashda kislorodning 16, sirka kislotani sintezlashda 18 izotoplaridan foydalanilgan bo’lsa,
eterefikatsiya mahsulotlarining molar massalari (g/mol) qanday bo’ladi?
A) 88 va 20 B) 90 va 20 C) 90 va 18 D) 88 va 18
56. Kaliy alkogolyat tarkibida kislorodning massa ulushi 1/7 bo’lsa, shu spirtning 1 mol formiat efiri tarkibidagi
atomlar sonini aniqlang.
A) 20 ⦁ NA B) 14 ⦁ NA C) 23 ⦁ NA D) 17 ⦁ NA
57. 3,1 g etilenglikol sirka kislota bilan (H+ ishtirokida) reaksiyaga kirishib 1:4 mol nisbatdagi ikki xil efir hosil
qildi. Agar Mr qiymati kata efirning miqdori ko’p bo’lsa, sarflangan sirka kislota miqdorini (mol) hisoblang.
A) 0,1 B) 0,08 C) 0,09 D) 0,05
58. Glukozaning bir qismi spirtli, boshqa qismi moy kislotali bijg’itildi. Olingan gazlar (n.sh) aralashtirilganda
molar massasi 30 g/mol ni tashkil etdi. Glukozaning qancha qismi spirt hosil qilib bijg’igan?
A) 1/2 B) 2/3 C) 1/3 D) 3/5
59. Glukozaning bir qismi spirtli, boshqa qismi moy kislotali bijg’itildi. Olingan gazlar (n.sh) aralashtirilganda
molar massasi 33,5 g/mol ni tashkil etdi. Glukozaning qancha qismi moy kislota hosil qilib bijg’igan?
A) 2/3 B) 1/3 C) 3/5 D) 2/5
60. 65,7 g oligosaxaridning to’liq gidrolizidan 72 g faqat bitta mahsulot – glukoza hosil bo’ldi. Oligosaxarid
molekulasidagi glukoza qoldig’i sonini toping.
A) 9 B) 8 C) 12 D) 10
61. Glukozaning bijg’ishi natijasida 70,4 g moy kislota hosil bo’lsa, shunday miqdordagi glukoza olish uchun
qancha (g) maltoza kerak bo’ladi?
A) 119,7 B) 136,8 C) 239,4 D) 273,6
110
62. Bir atomli to’yingan spirt va bir asosli to’yingan karbon kislota o’zaro eterifikatsiya reaksiyasiga kirishishi
natijasida 4,5 g suv hosil bo’ldi. Olingan efirni to’liq yondirish uchun 10 mol havo sarflanadi. Efirning molar
massasini (g/mol) hisoblang. (φ(O2) = 0,2)
A) 144 B) 116 C) 60 D) 88
63. 90 g glukoza spirtli bijg’ishi natijasida olingan spirt sirka kislota bilan ta’sirlashib (H+ ishtirokida) 2,7 ⦁ NA
dona C tutgan murakkab efir hosil qildi. Agar ikkinchi reaksiya unumi 75% bo’lsa, birinchi reaksiya unumini (%)
hisoblang.
A) 90 B) 80 C) 85 D) 75
64. Fenilformiat gidrolizi uchun 8 g NaOH tutgan eritma sarflandi. Ushbu namuna kumush ko’zgu reaksiyasida
necha gramm Ag ajratadi?
A) 43,2 B) 10,8 C) 54,0 D) 21,6
65. Etilformiat va etilasetatdan iborat aralashmani gidroliz qilish uchun 150 g 8% li natriy ishqor eritmasi
sarflanganda 21,8 g tuzlar aralashmasi hosil bo’ldi. Boshlang’ich aralashma massasini (g) aniqlang.
A) 25,0 B) 23,6 C) 24,0 D) 22,2
66. Murakkab efir ishqoriy sharoitda gidrolizlanganida 9,6 g bir atomli to’yingan spirt va 24,6 g natriyli tuz olindi.
Spirt haydalib, natriy bilan ishlanganda 3,36 litr (n.sh) gaz ajraldi. Efir massasini (g) aniqlang.
A) 18,8 B) 22,2 C) 14,8 D) 26,2
67. 270 g glukoza spirtli bilg’ishidan hosil bo’lgan gaz NaOH eritmasidan o’tkazilganda teng mol miqdordagi
228 g o’rta va nordon tuz olindi. Agar ikkinchi reaksiya unumi 100% bo’lsa, birinchi reaksiya unumi (%)
hisoblang.
A) 75 B) 80 C) 70 D) 90
68. To’yingan bir atomli spirtning 24 g miqdori molekulalararo degidratlanishidan 3,6 g suv hosil bo’ldi. Hosil
bo’lgan organik birikmaning bitta molekulasi tarkibida nechta qutbli bog’ mavjud?
A) 12 B) 20 C) 16 D) 8
69. 18,4 g etanol (H+ ishtirokida) to’liq degidratlandi. Hosil bo’lgan aralashma kaliy permanganat ta’sirida neytral
muhitda oksidlanganda 17,4 g cho’kma olingan bo’lsa, degidratlanishdan olingan oddiy efir massasini (g)
hisoblang.
A) 7,4 B) 3,7 C) 11,1 D) 14,8
𝐴𝑔2𝑂 / 𝑁𝐻3
70. Glukoza → X(organik kislota). X modda og’ir suvda eritilib, Na ta’sir ettirilganda 6,72 litr (n.sh) H2
ajralgan bo’lsa, xuddi shunday miqdordagi X modda yetarli metanol bilan ta’sirlashib (H+ ishtirokida) necha
gramm efir hosil qiladi? (vodorodning boshqa xildagi molekulalari hosil bo’lishi hisobga olinmasin)
A) 21 B) 24 C) 22,8 D) 25,8
71. Mol nisbati 1:2 bo’lgan maltoza va saxaroza aralashmasi gidrolizlanishidan olingan mahsulot(lar) bijg’ishidan
hosil bo’lgan moy kislota 0,8 mol NaOH bilan to’liq reaksiyaga kirishsa, gidrolizdan so’ng necha gramm fruktoza
hosil bo’lgan?
A) 72 B) 18 C) 36 D) 54
72. 18,5 g murakkab efir ishqoriy sharoitda gidrolizga uchraganda 0,25 mol etanol hosil bo’ldi. Hosil bo’lgan
natriyli tuz massasini (g) hisoblang.
A) 17 B) 20,5 C) 24 D) 29,4
111
73. Tarkibida 12,04 ⦁ 1023 dona H atomlari bo’lgan murakkab efirni (to’yingan bir atomli spirt va to’yingan bir
asosli karbon kislotadan hosil bo’lgan) to’liq gidroliz qilish uchun 80 g 10 % li NaOH eritmasi sarflandi.
Murakkab efirning molar massasini (g/mol) hisoblang.
A) 102 B) 88 C) 74 D) 116
74. 17,1 g maltozaning gidrolizlanishidan olingan glukoza bijg’itildi (η = 75 %) . Hosil bo’lgan sut kislotaga mo’l
miqdorda Na metali ta’sir ettirilganda ajralib chiqadigan gazning hajmini (l, n.sh) hisoblang.
A) 3,36 B) 8,96 C) 6,72 D) 4,48
75. Maltoza gidrolizidan olingan glukoza massasi boshlang’ich disaxarid massasidan 3,6 grammga ortiq bo’lsa,
undan olingan sut kislotani mo’l miqdordagi Na metali bilan o’zaro ta’siridan qancha hajm (l, n.sh) gaz olinadi?
A) 16,8 B) 13,44 C) 17,92 D) 20,16
76. Glukoza sut kislotali bijg’itilganda (η = 60 %) sp3 – gibrid orbitallari soni 2,4 ⦁ NA donaga kamaygan bo’lsa,
uning boshlang’ich miqdorini (g) hisoblang.
A) 60 B) 90 C) 45 D) 120
77. Benzoy kislota va bir atomli to’yingan spirtdan hosil bo’lgan murakkab efir namunasida [N(H)/N(O) = 6]
kislorod atomlari uglerod atomlaridan 1,6 molga kam bo’lsa, ushbu namuna gidrolizidan necha gramm spirt hosil
bo’ladi?
A) 13,8 B) 6,9 C) 6 D) 12
78. Glukozaning 1/3 qismi oksidlanganda 39,2 g glukon kislota olindi. Qolgan qismi spirtli bijg’itilganda qancha
hajm (l, n.sh) gaz ajraladi?
A) 22,4 B) 11,2 C) 17,92 D) 8,96
79. 20 gr o’simlik moyi 200 g 8 % li bromning CCl4 dagi eritmasini rangsizlantiradi. Xuddi shunday tarkibli moy
to’liq gidrogenlandi. 60,6 g gidrogenlanish mahsuloti olish uchun sarflanadigan vodorod hajmini (l, n.sh)
hisoblang.
A) 8,96 B) 13,44 C) 4,48 D) 6,72
80. Sis–buten–2 namunasi kaliy permanganat eritmasi orqali o’tkazilganda eritma massasi 1,5 g ga kamaydi.
Reaksiyada hosil bo’lgan spirt mo’l miqdordagi sirka kislota bilan ta’sirlashib (H+ ishtirokida) necha gramm
murakkab efir hosil qiladi?
A) 105 B) 118 C) 130,5 D) 157,5
112
AZOTLI ORGANIK BIRIKMALAR
1. Etilamin kislorodda to’liq yondirilganda 6,02 ⦁ 1022 dona azot molekulalari hosil bo’ldi va 0,25 mol kislorod
ortib qoldi. Boshlang’ich arlashma massasini (g) hisoblang.
A) 41 B) 31 C) 33 D) 39
2. Glitsin gomologi yonish tenglamasidagi koeffitsiyentlar yig’indisi (eng kichik butun sonlar nisbatida) 47 ga
teng bo’lsa, oddiy moddalar oldidagi koeffitsiyentlar yig’indisini ko’rsating.
A) 17 B) 29 C) 26 D) 16
3. 15 g glitsin 208 g 1 molyalli NaOH eritmasi bilan ta’sirlashganda qancha (g) tuz hosil bo’ladi?
A) 9,7 B) 19,4 C) 15,0 D) 7,5
4. Noma’lum aminokislotaning teng mol miqdordagi glitsin bilan 17,8 g aralashmasi 16 g dipeptid hosil qildi.
Noma’lum aminokislotani toping.
A) fenilalanin B) 2–metil–2–aminopropan kislota
C) 2–aminopropan kislota D) valin
5. Alanin va sirka kislota aralashmasida N(C) = 1,2 ⦁ NA va N(N) = 1,204 ⦁ 1023 dona bo’lsa, ushbu aralashmani
neytrallash uchun konsentratsiyasi 2,5 mol/l bo’lgan NaOH eritmasidan qancha (ml) talab etiladi?
A) 250 B) 350 C) 200 D) 300
6. Etanol va to’yingan bir asosli aminokislotadan hosil bo’lgan 39,75 g murakkab efirning gidrolizi uchun 4,5 g
suv sarflangan bo’lsa, aminokislota molar massasini (g/mol) hisoblang.
A) 117 B) 131 C) 103 D) 89
7. 17,55 g noma’lum glitsin gomologi 109,5 g 5% li xlorid kislota eritmasi bilan to’liq ta’sirlashadi. Aminokislota
namunasidagi uglerodlar sonini hisoblang.
A) 0,5 ⦁ NA B) 0,25 ⦁ NA C) 1 ⦁ NA D) 0,75 ⦁ NA
8. 56,1 g glutamin kislota va alanin aralashmasini neytrallash uchun 0,7 mol NaOH tutgan eritma sarflandi.
Aralashmadagi glutamin kislotaning mol ulushini (%) hisoblang. [HOOC(CH2)2CH(NH2)COOH] = 147 g/mol
A) 40 B) 75 C) 60 D) 25
9. Molekular massasi 6750 ga teng bo’lgan 45 g halqasimon oqsil gidrolizi natijasida 52,2 g aminokislotalar
aralashmasi hosil bo’lgan bo’lsa, oqsildagi peptid bog’lar sonini toping.
A) 62 B) 59 C) 60 D) 61
10. 2CnH2n+3N + (3n+1,5)O2 = 2nCO2 + (2n+3)H2O + N2 reaksiya mahsulotlari ohakli suvga yuttirilganda 10 g
cho’kma tushdi va eritma massasi 2,9 g ga kamaydi. Alkilaminning molar massasini (g/mol) toping.
A) 31 B) 59 C) 73 D) 45
11. Monoaminomonokarbon kislota molekulasidagi bog’larni hosil qilishda 20 ta elektron qatnashgan bo’lsa, 1
mol aminokislotadan foydalanib qancha (g) dipeptid olish mumkin?
A) 75 B) 66 C) 89 D) 80
12. Glitsin gomologi molekulasidagi bog’larni hosil qilishda 26 ta elektron qatnashgan bo’lsa, 1 mol
aminokislotadan foydalanib qancha (g) dipeptid olish mumkin?
A) 89 B) 80 C) 66 D) 75
113
𝑡
13. R–NO2 + 3H2 → R–NH2 + 2H2O jarayonda organik modda tarkibidagi vodorod atomlarining mol ulushi 3/7
dan 5/7 gacha ortgan bo’lsa, hosil bo’lgan alkilaminni aniqlang.
A) C4H9NH2 B) C3H7NH2 C) CH3NH2 D) C2H5NH2
14. 2 mol gaz holatidagi metan va etilamin aralashmasi (D(H2) = 13,8) tarkibida qancha uglerod atomi mavjud?
A) 1,6 ⦁ NA B) 1,4 ⦁ NA C) 3,2 ⦁ NA D) 2,8 ⦁ NA
𝑡
15. C6Hx(NO2)y + 6H2 → C6Hx(NH2)y + zH2O. Dastlabki birikma aromatik bo’lsa, x ni aniqlang.
A) 5 B) 2 C) 4 D) 3
16. 23,4 g glitsin gomologi 73 g 10 % li xlorid kislota eritmasi bilan to’liq ta’sirlashadi. Aminokislota
namunasidagi uglerodlar sonini hisoblang. (NA = 6 ⦁ 1023 mol–1) .
A) 6 ⦁ 1023 B) 3 ⦁ 1023 C) 4,5 ⦁ 1023 D) 1,5 ⦁ 1023
17. Sistein namunasida bog’ hosil qilishda qatnashgan sp3–gibridi orbitallar soni 0,75 ⦁ NA dona bo’lsa, namuna
A) 5,6 B) 4,8 C) 6,05 D) 5,85
18. 0,25 mol glitsin natriy gidroksid eritmasida eritilganda 19,4 gramm tuz hosil qildi. Reaksiya unumi (%)
hisoblang.
A) 80 B) 75 C) 70 D) 90
19. Etan va metilamin aralashmasi yetarli miqdordagi kislorodda yondirilishidan hosil bo’lgan suv bug’i
kondensatsiyalangandan so’ng gazlar aralashmasining hajmi 15,68 litr (n.sh) ni tashkil qildi. So’ngra gazlar
ishqor eritmasidan o’tkazilganda 2,24 litr (n.sh) gaz qoldi. Dastlabki aralashmaning massasini (g) aniqlang.
A) 9,1 B) 12,3 C) 9,2 D) 12,2
20. Noma’lum alkilamin to’liq yondirilganda 3,36 litr (n.sh) oddiy modda hosil bo’ldi. Xuddi shunday
miqdordagi alkilaminga mo’l miqdorda bromid kislota ta’sir ettirilganda 42 g tuz hosil bo’lsa, alkilaminning
molar massasini (g/mol) hisoblang.
A) 45 B) 73 C) 59 D) 31
21. Noma’lum monoaminomonokarbon kislota tripeptid hosil qilganda massasi 16 % ga kamaygan bo’lsa, uning
metil efiri molekular massasini hisoblang.
A) 117 B) 75 C) 103 D) 89
22. Metilamin, etilamin va metandan iborat 0,7 mol aralashma to’liq yondirilganda 20,16 litr (n.sh) karbonat
angidirid va 4,48 litr (n.sh) azot hosil bo’ldi. Dastlabki aralashmadagi metan hajmini (l, n.sh) hisoblang.
A) 8,96 B) 6,72 C) 11,2 D) 4,48
23. 0,03 mol to’yingan amin tarkibida 1,5 ⦁ NA dona elektron mavjud bo’lsa, ushbu formulaga eng ko’pi bilan
nechta ikkilamchi amin mos keladi?
A) 7 B) 4 C) 6 D) 5
24. Bir xil aminokislota qoldig’idan tarkib topgan 40 g dipeptid yetarli miqdordagi xlorid kislota eritmasida
gidrolizlanganda 62,75 g modda hosil bo’ladi. Aminokislotani aniqlang.
A) valin B) sistein C) glitsin D) alanin
114
25. Teng mol miqdordagi 13,4 g birlamchi amin va α – aminokislota aralashmasi 0,2 mol HCl bilan ta’sirlashib
tuz hosil qiladi. Agar moddalar tarkibida H atomlari soni teng bo’lsa, aralashmadagi aminning massasini (g)
hisoblang.
A) 3,1 B) 4,5 C) 9,0 D) 6,2
26. 27 g aminosirka kislota va etilamin aralashmasi 14,6 g HCl bilan to’liq reaksiyaga kirishgan bo’lsa,
aralashmadagi aminosirka kislota massasini (g) hisoblang.
A) 15,0 B) 22,5 C) 7,5 D) 18,0
27. 0,25 mol α – xlorsirka kislotaga ammiak ta’sir ettirilib olingan aminokislota tarkibidagi bog’ hosil qilishda
qatnashgan gibrid orbitallar sonini hisoblang. Mahsulotning hosil bo’lish unumi 80%.
A) 1,2 ⦁ NA B) 2,4 ⦁ NA C) 3,6 ⦁ NA D) 2,6 ⦁ NA
28. Nitroetan va etanal aralashmasi H2 bilan qaytarilganda 13,7 g amin va spirt aralashmasi hosil bo’ldi. Reaksiya
natijasida 0,2 mol suv olingan bo’lsa, sarflangan aldegid massasini (g) hisoblang.
A) 2,2 B) 6,6 C) 8,8 D) 4,4
29. Etan va metilamin aralashmasi yetarli miqdordagi kislorodda yondirilib, ajralgan suv bug’lari
kondensatsiyalandi. Natijada azotning hajmiy ulushi 20 % bo’lgan 33,6 litr (n.sh) gazlar aralashmasi hosil bo’ldi.
Boshlang’ich aralashmadagi etanning massasini (g) hisoblang.
A) 9 B) 6 C) 15 D) 12
30. 90 g glitsindan 2 ⦁ 10–2 mol ochiq zanjirli polipeptid sintez qilingan bo’lsa, polipeptid tarkibidagi
aminokislotalar sonini aniqlang.
A) 50 B) 40 C) 70 D) 60
31. Anilin va fenol aralashmasi bromli suv bilan ta’sirlashib 39,7 g cho’kma hosil qiladi. Xuddi shunday
aralashmaga Na ta’sir ettirilganda 1,12 litr (n.sh) gaz ajraladi. Boshlang’ich aralashmadagi anilin massasini (g)
hisoblang.
A) 5,58 B) 2,79 C) 3,72 D) 1,86
32. Alifatik to’yingan amin yondirilganda 3,36 litr (n.sh) azot va 13,2 g karbonat angidrid ajraldi. Reaksiyada
hosil bo’lgan suv massasini (g) hisoblang.
A) 9 B) 13,5 C) 18 D) 10,8
33. Malum hajmdagi metilamin mo’l miqdordagi kislorodda yondirildi. Sistema normal sharoitga keltirilganda
gazlar aralashmasining hajmi boshlang’ich hajmga nisbatan 50 % ga, massasi esa 9 g ga kamayadi. Reaksiya
uchun olingan kislorod miqdorini (mol) toping.
A) 0,75 B) 0,45 C) 0,5 D) 0,6
34. 1 mol nitroetan katalizator ishtirokida H2 bilan qaytarildi. Olingan organik moddalar aralashmasida C atomlari
soni O atomlari sonidan 1,2 molga ko’p va H atomlari sonidan 4,2 molga kam bo’lsa, reaksiya unumini (%)
hisoblang.
A) 60 B) 80 C) 70 D) 50
115
YUQORI MOLEKULAR BIRIKMALAR
1. nA → (A) n+(n–1) H2O sxemaga binoan olinadigan polimer va uning molar massasini (g/mol) aniqlang.
Polimerlanish darajasi 250.
A) kapron, 28250 B) lavsan, 48000 C) polipropilen, 10500 D) poliizopren, 17000
2. Polietilendan polipropilenning molar massasi 4,5 marta ko’p bo’lsa, ularning polimerlanish darajasi necha
marta farq qiladi?
A) 6 B) 5 C) 4 D) 3
3. Butadiyen–1,3 va stirolning sopolimerlanishidan hosil bo’lgan kauchukning 73,2 g namunasi 400 g 8% li

bromli suvni rangsizlantirsa, kauchukda butadiyen va stirol qanday mol nisbatda bo’lgan?
A) 3:1 B) 1:3 C) 6:1 D) 1:6
4. Quyidagi sopolimerning molekular massasi 164000 bo’lsa, uning polimerlanish darajasini aniqlang.
(–CH2–CH2–CH2–CH=CH–CH2–) n.
A) 2000 B) 4000 C) 400 D) 200
5. Quyidagi sopolimerning molekulasida 3,2⦁104 dona atom bo’lsa, uning polimerlanish darajasini aniqlang.
A) 400 B) 2000 C) 4000 D) 200
6. Molekulasida 32000 ta atom saqlagan sopolimerning molekular massasini aniqlang.

A) 164000 B) 32800 C) 16400 D) 328000
7. 56 g polietilen (–CH2–CH2–) 20000 necha mol?

A) 10–2 B) 10–5 C) 10–3 D) 10–4
8. 10–4 mol polistirol 52 g bo’lsa, polimerlanish darajasini aniqlang.

A) 5000 B) 500 C) 4000 D) 400
9. 10–4 mol polietilen (–CH2–CH2–) 20000 necha gramm keladi?

A) 56 B) 112 C) 11,2 D) 560
10. Polietilen (–CH2–CH2–) n molekulasidagi asosiy uglerod zanjiri uzunligi 308 nm ga teng bo’lsa, polimerlanish
darajasini aniqlang. l(C – C) = 0,154 nm.
A) 200 B) 100 C) 1000 D) 2000
11. Polietilen (–CH2–CH2–) n molekulasidagi asosiy uglerod zanjiri uzunligi 308 nm ga teng bo’lsa, polimerning
molekular massasini aniqlang. l(C – C) = 0,154 nm.
A) 56000 B) 28000 C) 2800 D) 5600
12. Molekular massasi 56000 bo’lgan polietilen (–CH2–CH2–) n molekulasidagi asosiy uglerod zanjiri uzunligi
(nm) hisoblang. l(C – C) = 0,154 nm.
A) 616 B) 308 C) 61,6 D) 30,8
13. (–CH2–CH2–)2000 bo’lgan polietilen molekulasining asosiy uglerod zanjiri uzunligini (nm) hisoblang.
l(C – C) = 0,154 nm.
A) 61,6 B) 616 C) 308 D) 30,8
116
14. Etilen polimerlanganda 100 ta (–CH2–CH2–) 100 va 400 ta (–CH2–CH2–) 400 hosil bo’ldi. Polimerning o’rtacha
molekular massasini aniqlang.
A) 7280 B) 9520 C) 4480 D) 6720
15. 5,4 g divinilning ma’lum qismi polimerlanganda 0,00025 ⦁ NA ta makromolekula hosil bo’ldi. Olingan
reaksion aralashma 800 g 3% li bromli suvni rangsizlantirsa, polimerlanish darajasini aniqlang.
A) 200 B) 250 C) 500 C) 400
16. Izopren namunasi 80% unum bilan polimerlanganda sp3–gibrid orbitallari soni 3,2 ⦁ NA ga ortdi. Namunadagi
alkadiyen massasini (g) hisoblang.
A) 34 B) 27,2 C) 102 D) 54,4
17. Toshko’mir smolasidan olingan, qaynash harorati 170 – 2300C bo’lgan fraksiya haqida to’g’ri fikrni aniqlang.
A) o’rta moy, tarkibi fenol, naftalin B) og’ir moy, tarkibi naftalin va uning gomologlari
C) antrasen moyi, tarkibi anstrasen va fenantren D) karbol moyi, tarkibi fenollar
18. 34 g 2–metilbutadiyen–1,3 polimerlanganda sp3 – gibridlangan orbitallar soni 3,2 ⦁ NA ga ortgan bo’lsa,
polimerlanish reaksiyasi unumi (%) hisoblang.
A) 60 B) 75 C) 80 D) 85
19. Poliizopren molekulasida 2700 dona gibrid orbitallar mavjud bo’lsa, 2–metilbutadiyen–1,3 ning
polimerlanish darajasini aniqlang.
A) 300 B) 200 C) 100 D) 150
20. Polimerlanish darajasi 300 bo’lgan polimerning massasi 324 g. Agar polimerlanishda 6,0 mol monomer
qatnashgan bo’lsa, polimerni toping.
A) polipropilen B) divinil C) poliizopren D) neylon
21. Molekular massasi 16968 bo’lgan kapron H–[–HN–(CH2) 5–CO–]n–OH tolasining bitta makromolekulasida
nechta bog’ hosil qilishda qatnashgan sp3–gibrid orbital mavjud?
A) 3452 B) 3602 C) 3302 D) 3152
22. Polipropilen tarkibidagi N(H) – N(C) = 450 bo’lsa, polimerning molekular massasini hisoblang.
A) 10500 B) 8400 C) 4200 D) 6300
23. Sis–1,4–poliizopren namunasi tarkibida sp2–gibrid orbitallar soni 1200 ⦁ NA. Ushbu fragmentning massasini
(g) hisoblang.
A) 23800 B) 17000 C) 13600 D) 20400
24. 324 g butadiyen–1,3 dan 0,02 mol butadiyen kauchuk olinsa, o’rtacha polimerlanish darajasi qanday bo’lgan?
A) 500 B) 600 C) 300 D) 400
25. Poliizopren molekular massasi 13600 ga teng bo’lsa, polimer tarkibida necha dona gibrid orbitallar
mavjudligini aniqlang.
A) 3600 B) 5400 C) 4500 D) 7200
26. Trans–1,4–poliizopren molekular massasi 13600 ga teng bo’lsa, uning molekulasida necha dona vodorod
atomi borligini toping.
A) 1600 B) 2800 C) 2000 D) 2400
117
27. Butadiyen–1,3 ning o’rtacha polimerlanish darajasi 300 bo’lsa, 405 g monomerdan necha mol butadiyen
kauchuk olinadi?
A) 0,020 B) 0,025 C) 0,030 D) 0,040
28. Polietilen massasi uning tarkibidagi uglerod atomlari massasidan 800 g ga ko’p bo’lsa, polimerning o’rtacha
molar massasini (g/mol) hisoblang.
A) 8400 B) 9800 C) 7000 D) 5600
29. Molekular og’irligi 17700 ga teng bo’lgan xloropren kauchukning polimerlanish darajasini toping.
A) 150 B) 250 C) 300 D) 200
30. 25,2 g propilenning polimerlanishidan hosil bo’lgan namunada 0,002 ⦁ NA dona makromolekula bor.
Reaksiyaga kirishmagan propen bromli suv orqali o’tkazilganda idish massasi 4,2 g ga ortdi. Polipropilenning
polimerlanish darajasini aniqlang.
A) 350 B) 250 C) 300 D) 200
118
DTM 2019
Test topshiriqlari to’plami
Ushbu to’plam ichidagi testlar va ularning javoblari hamda yechimlarini
Diamond_Kimyo
telegram kanalida kuzatib boring.
Kanalimiz linki
@DTMkimyoJHF
Javoblar hamda yechimlar

Jahongir Husanov
tomonidan berib boriladi
119
To’plam kalitlaridan xato va kamchiliklar topsangiz

@Jahongirkimyo telegram manziliga yoki
+998 91 169 99 69 raqamiga qo’ng’iroq qilish orqali
ma’lum qilishlaringizni so’raymiz.
Biz sizning murojaatingizdan albatta mamnun bo’lamiz
va birgalikda kamchiliklarni bartaraf etamiz.
Jahongir Husanov
120

Kimyo 2019-Yil: Davlat Test Markazi

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Kimyo 2019-Yil: Davlat Test Markazi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Jahongir Husanov DIAMOND_KIMYO KANALI @JAHONGIRKIMYO TEL: +998 91 169 99 69

DAVLAT TEST MARKAZI

DAVR PRESS NMU

K–42 Kimyo. 2019–yil. Test topshiriqlari to‘plami. [Matn]: amaliy qo‘llanma /

ISBN 978–9943–6079–5–8 UDK 54(079,1)

To‘plamdan O‘zbekiston Respublikasi oliy ta’lim muassasalari bakalavriatiga 2019–

To‘plamdagi test topshiriqlarini ko‘paytirish va tarqatish qat’iy taqiqlanadi.

© Davlat test markazi, 2019.

To‘plamdan O‘zbekiston Respublikasi oliy ta’lim muassasalari bakalavriatiga 2019–

Davlat test markazi

Abituriyentlar bilan suhbat jarayonida aksariyat hollarda «Bilib turib shoshildim»

KIMYO FANIDAN ABITURIYENTLARGA TAVSIYALAR

Agar Vyurs reaksiyasi bo‘yicha boshlang‘ich moddalardan 1 moldan olingan bo‘lsa,

Ma’lumki, Vyurs reaksiyasida hosil bo‘lgan uglevodorodlar miqdori boshlang‘ich

2RCl + 2Na → R – R + 2NaCl.

Demak, reaksiya natijasida 1 mol alkanlar hosil bo‘lgan.

Demak, to‘g‘ri javob B) 7,84.

KIMYONING ASOSIY TUSHUNCHALARI VA QONUNLARI

1. (SrOH) x(P2O7) y ning bitta molekulasi tarkibiga qancha atom kiradi?

5.Suyultirilgan fosfat kislota qaysi moddalar bilan almashinish reaksiyasiga kirishadi?

9. Qaysi atomlarning massalari 1,66⦁10–23 g ga farq qiladi? 1u = 1,66⦁10–24 g.

11. Nitrit kislotaning nisbiy molekular massasini hisoblang.

14. Quyidagi ma’lumotlarning qaysilarida xlor oddiy modda tarzida ifodalangan?

16. Quyidagi ma’lumotlarning qaysilarida azot kimyoviy element tarzida ifodalangan?

17. Qaysi moddalarning tarkibi olinish usuliga bog‘liq?

20. Ikkita murakkab, bitta oddiy modda berilgan javobni belgilang.

22. o‘zgarishlar sxemasida birinchi reaksiya o‘rin olish, ikkinchisi

27. Kislotali oksid, nordon tuz, ishqor berilgan javobni belgilang.

34. Suv moddasi 270 K da qanday xossalarga ega? (P = 1 atm)

37. O‘zgaruvchan valentlikka ega metallar keltirilgan javobni belgilang.

39. Kalsiy karbonatning necha grammida 12 g kislorod mavjud?

41. Qaysi reaksiya turi noto‘g‘ri ko‘rsatilgan?

43. To‘g‘ri ifodani ko‘rsating.

44. ω% ω% Uglerodning bir massa birligiga to‘g‘ri

70. 48 g X va yetarli miqdordagi Y6 reaksiyasidan 72 g XY2 olindi. Bunga ko‘ra 96 g Y8 va yetarli

DAVRIY QONUN VA DAVRIY SISTEMA. ATOM TUZILISHI.

3. Qaysi zarrachalar tarkibidagi elektronlar farqi 2 ga teng?

4. F– ionidagi valent elektronlar sonini aniqlang.

7. Quyidagi qaysi elektron konfiguratsiya s – elementning E+ kationiga taalluqli bo‘lishi mumkin?

8. Kalsiy atomi va kationi uchun umumiy bo‘lmagan xususiyat(lar) ni ko‘rsating.

9. Qaysi javobdagi oksidlar kislotalilik xossasi kamayishi tartibida joylashtirilgan?

14. Quyidagi jadvaldan foydalanib X2+ ionidagi elektronlar sonini hisoblang.

15. Quyidagi jadvaldan foydalanib X atomining nisbiy atom massasini toping.

16. Quyidagi jadvaldan foydalanib A va В ni aniqlang.

17. Quyidagi jadvaldan foydalanib Y atomining protonlar sonini aniqlang.

18. Quyidagi jadvaldan foydalanib yonaki guruh elementlarini aniqlang.

20. Jadvaldagi ma’lumotlardan foydalanib X va У lar qanday zarracha ekanligini ko‘rsating.

21. 36S2– tarkibidagi barcha zarrachalar (p, e, n) yig‘indisini hisoblang.

23. Quyidagi zarrachalar haqidagi noto‘g‘ri xulosani ko‘rsating.

A) A va Y o‘zaro izotop B) Y va Z o‘zaro izoton

24. Aluminiy uchun mos keladigan ma’lumotlarni tanlang.

25. Сu2+ ionidagi s – va d – elektronlar sonini hisoblang.

26. Tartib raqami 45 bo‘lgan elementda nechtadan s– va d–elektronlar bo‘ladi?

31. Qaysi javobdagi elementlarning ionlanish potensiali kamayib boradi?

32. Qaysi javobda elementlar elektromanfiyligi ortib borish tartibida joylashgan?

37. Qaysi javobdagi moddalarda asoslik xossalari ortib boradi?

38. Qaysi javobdagi elementlarda atom radiusi ortib boradi?

39. Qaysi element atomining ikkinchi ionlanish energiyasi eng katta?

56. 4–pog‘onaning 27–elektroni uchun barcha kvant sonlari yig‘indisini aniqlang.

68. 254 0 238

2 . Qaysi javobdagi barcha moddalar qutbli kovalent bog‘lanishga ega?

3. Qaysi birikmalardagi kimyoviy bog‘lar to‘yinuvchanlik va yo'naluvchanlik xossasiga ega?

4. Qaysi moddalar jufti qattiq holatda molekular kristall panjaraga ega?