PANGALAN: FAUZIYA ABTAHI – ADAM SABJEK: MA FIL 204

PROPESOR.: MARY GRACE D. VALLE

WRITTEN REPORT
PAKSA: Chavacano Filipino: Varayti ng Filipino sa Siyudad ng Zamboanga ni:
Teresita Semorlan

Ang Chavacano ay isang pangkat ng mga wikang kreol na batay sa Espanyol na

sinasalita sa ilang mga lugar sa Pilipinas, partikular na sa Zamboanga at iba pang mga
lugar sa Mindanao. Tinawag itong "Pidgin Spanish" o "Pidgin Espanyol" dahil ito ay
nagmula sa mga simpleng bersyon ng Espanyol na ginamit ng mga katutubong Pilipino
at ng mga Espanyol noong panahon ng kolonyalismo sa Pilipinas.

Ang Chavacano ay naimpluwensya mula sa Cebuano, Tausug at iba pang

katutubong wikang Pilipino dahil sa pagkakaroon ng mga migrante mula sa mga
rehiyong ito sa Zamboanga. Sa paglipas ng panahon, ang Chavacano ay naging isang
likas na wikang dayuhan sa Pilipinas, na may mga hiram na salita mula sa Espanyol
ngunit may mga pagbabago sa gramatika at bokabularyo upang magkaroon ng sariling
identidad at pagkaiba. Mayroon itong simpleng gramatika at bokabularyo na
nagpapakita ng mga katangian ng isang wika na kreol.

Ito ay maaaring makita sa ilang lugar sa Pilipinas, partikular sa mga sumusunod na

lugar:

1. Zamboanga City: Ito ang pinakakilalang lugar sa Pilipinas kung saan ginagamit
ang Chavacano. Tinatawag itong "Chavacano de Zamboanga" at ito ang opisyal
na wika sa Zamboanga City.

2. Tawi-Tawi: Isang lalawigan sa rehiyon ng Autonomous Region in Muslim

Mindanao (ARMM) na kung saan ang Chavacano ay isa sa mga wikang
ginagamit.
 3. Cavite City: Mayroon ding isang uri ng Chavacano na tinatawag na "Chabacano
de Cavite" na ginagamit sa Cavite City at ilang mga kalapit na lugar sa rehiyon
ng CALABARZON.

4. Davao City: Bagaman hindi gaanong widespread, may mga komunidad din sa
Davao City na gumagamit ng Chavacano.

Ang mga nabanggit na lugar ay may mga varianteng lokal ng Chavacano, at ito
ay patuloy na ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipagtalastasan ng mga
residente doon.

A. Paraan ng pagbigkas sa ilang salita

1. Binibigkas na /c/ ang /g/

Halimbawa: magkasama – mackasama magkaibigan – mackaibigan

2. nahihirapan sila sa tunog ng /w/ at sa halip binibigkas nila ng /u/

Halimbawa: giliw aliw paksiw

3. sa salitang ‘nakita’- binibigkas ng may impit sa /a/

4. sa salitang ‘isda’ – hindi nila binibigkas ng tuluy –tuloy sa halip binibigkas ng

malumay /is.da/

5. Ang mangga/ manggah/ - (sa vernacular na pamamaraan) binigkas rin ng

malumay /mang.gah/ kaya masasabing epekto ito ng lipunang tagapagsalita

B. Pagpasok ng mga salitang Bisaya, Chavacano/ Espanyol at Ingles sa leksyon

ng Chavacano Filipino

Salitang Bisaya:

maskin – kahit

cay – kasi
Halimbawa: 1. Maskin saan may gulo.

2. Cay delikado ang panahon.

Chavacano/ Espanyol:

Domingo – Linggo Impes -halip

Mas importante, siempre, iistimahin, klase, gobyerno, dominante, empleyado

C. Paggamit ng Pandiwa

mag, mang at i – ang mga karaniwang ginagamit nilang panlapi

Hindi sila gumagamit ng panlaping um, in o hin

Halimbawa:

Mangaun, magkaun, ihatag, ibutang, mangayo, mag-unsa

Sa Zamboangueño, ang pagbabago ng anyo ng pandiwa ayon sa mga aspeto ng

panahon

Ya camina. (Siya ay naglalakad.- present)

Ya camina ya. (Siya ay naglalakad na.- past)

Ya camina pa. (Siya ay maglalakad pa.-future).

Pagbuo ng Pangungusap sa Chavacano Filipino

May tatlong kategorya:

1. Mga pangungusap na may halong salitang Ingles,

2. may halong Espanyol,

3. at may kombinasyon ng salitang Ingles at Espanyol.

 Halimbawa na pangungusap:

1. Sana ma-improve ang peace and order situation sa Basilan.

2. Dapat may unity and cooperation ang mga tao.

3.Simple ang pamumuhay, barato ang mga bilihin at bastante ang mga pagkain
sa Zamboanga.

4. Nakahilera ang mga tindihan na may paboritong prutas malapit sa mercado.

D. Pagbuo ng Pangungusap

Ang ayos ng pangungusap sa Chavacano de Zamboanga ay maaaring

magkaroon ng simpleng estruktura at pagkasunod-sunod ng mga salita na hindi
gaanong napapalitan ng mga pang-ugnay. Ito ay nagpapakita ng pagkakaiba sa
estruktura kumpara sa istandard na Filipino.

Halimbawa: "El chiquillo ta jugando na parke." (Ang bata ay naglalaro sa parke)

E. Bokabularyo

Sa Chavacano de Zamboanga, maraming salitang hiram mula sa Espanyol.

Halimbawa: "Casa" (bahay), "calle" (kalye), "plaza" (plaza), atbp. Subalit, ang ilan sa
mga salitang ito ay maaaring may kaunting pagkakaiba sa bigkas o kahulugan sa
orihinal na Espanyol.

F. Halaga at Pag-unlad ng Wika:

Ang paggamit ng Chavacano de Zamboanga sa pang-araw-araw na pamumuhay

ng mga taga-Zamboanga ay nagpapakita ng kanilang pagpapahalaga sa kanilang
kultura at kasaysayan. Halimbawa, sa pang-araw-araw na pakikipag-usap, maaaring
marinig ang mga salitang "Buenas" (magandang umaga) o "Gracias" (salamat), na
nagpapakita ng paggamit ng Chavacano bilang bahagi ng kanilang pangkalahatang
pagkakakilanlan bilang Zamboangueño.

Halimbawa ng mga Salita at Parirala:

Buenas dias: Magandang umaga

Adios: Paalam

Man bien: Maayos

Donde ta tu?: Saan ka?

Na cay: Dahil

Buen provecho: Masarap kumain

Sa kabuuan, ang pagkakaiba sa istruktura ng pangungusap sa bawat varayti ng

Filipino sa Zamboanga ay nagpapakita ng kanilang sariling katangian at anyo ng
pagsasalita. Masasabi natin na pinapahalagahan nila ang kanilang wika sa kabila ng
pagiging kreol nito. Lumikha pa rin sila ng kanilang identidad sa pamamagitan ng
paglikha ng sarili nilang pagbasa o pagbigkas ng salita na kaiba sa hiniram o orihinal na
salita.