CHỨNG MINH ĐỊNH LÝ LỚN FERMAT

Tôn Thất Hiệp,g/v THPT Gia Hội, Thành phố Huế. Email:tonthathiep.pdlhue@gmail.com
Nhà toán học Pháp Pierre de Fermat (1601–1665) đã đưa ra một định lý nổi tiếng:
“phương trình xn + yn = zn, trong đó số nguyên n lớn hơn 2 không thể tìm được nghiệm nguyên khác không
nào”. Đó là định lý Fermat cuối cùng. Ông ghi bên lề một cuốn sách mà không chứng minh nhưng có kèm theo
dòng chữ: "Tôi có một phương pháp rất hay để chứng minh cho trường hợp tổng quát, nhưng không thể viết ra
đây vì lề sách quá hẹp."!!
Các nhà toán học sau đó đã cố gắng giải bài toán này trong suốt gần bốn thế kỷ. Và cuối cùng, nhà toán học
Andrew Wiles (người Anh, định cư ở Mỹ, sinh 1953) đã công bố lời giải độc nhất vô nhị vào mùa hè năm 1993,
sửa lại năm 1995.
Trong một thời gian dài tôi tìm cách chứng minh định lý này bằng lý thuyết số sơ cấp của các số và tôi đã
thành công. Dưới đây là toàn văn chứng minh định lý lớn Fermat.
Để chứng minh định lý lớn Fermat tôi đưa ra bảy bổ đề, hai hệ quả và một cách biến đổỉ tổng  , cùng với 2

việc sử dụng đạo hàm cấp k của hàm số đa thức một biến để tính tổng  2 .
A. CÁC BỔ ĐỀ VÀ CÁC HỆ QUẢ
Bổ đề 1:
Cho n   , n  3 . Nếu phương trình (PT) x n  y n  z n (1) có nghiệm nguyên khác không thì bao giờ cũng
tồn tại nghiệm nguyên x  u , y  v, z  t sao cho (u , v)  (u , t )  (v, t )  1 .
Bổ đề 2:
Nếu có n   , n  3 , PT x n  y n  z n vô nghiệm nguyên khác không thì với mọi k   * , PT x nk  y nk  z nk
cũng vô nghiệm nguyên khác không.
Bổ đề 3:
Cho a.b  c n , n là số nguyên dương; a,b,c   * sao cho ( a, b)  1 , khi đó tồn tại hai số nguyên khác không c1,
c2 sao cho (c1 , c2 )  1, c  c1.c2 , a  c1n và b  c2 n .
Bổ đề 4:
Cho a.b  c n , n là số nguyên dương, a,b,c,m   * , sao cho a  2 , b  2 , c  2 ,m là số nguyên tố,
( a, b )  m , b  m 2 , khi đó tồn tại số nguyên dương s sao cho ns ≥ 2 và hai số nguyên khác không c1 , c2 sao cho
(c1 , c2 )  1 đồng thời c1  m, c2  m , c  m s c1.c2 , a  m ns –1c1n và b  mc2 n .
Bổ đề 5:
Cho n là số nguyên tố lẻ và hai số nguyên u, v sao cho (u , v)  1 , khi đó:
n 1
   n 1 
a) Nếu (u  v )  n thì  u  v,  (1)i u n1i vi   1 và   (1)i u n 1i vi   n .
 i 0   i 0 
n 1 n 1
   
b) Nếu (u  v) n thì  u  v,  (1)i u n1i vi   n và   (1)i u n 1i vi   n 2 .
 i 0   i 0 
c) Nếu (u  v )  n thì (u  v )  n (không cần giả thiết (u , v)  1 ).
n n n n 2

d) Nếu u  n thì u n ( n 1)  1(mod n 2 ) .

Bổ đề 6:
Cho n là số nguyên tố lẻ. Giả sử PT: x n  y n  z n (1) có nghiệm nguyên khác không x  u , y  v, z  t sao
cho (u , v)  (u , t )  (v, t )  1 và uv  n . Khi đó tồn tại 4 số nguyên a, b, c, k khác không, đôi một nguyên tố cùng
nhau và không chia hết cho n, đồng thời tồn tại số nguyên s lớn hơn 1, sao cho:
v  a n  n s abck , u  bn  n s abck , t  h  n s abck , a n  bn  h  2n s abck ; với ( h  c n , khi t  n )  ( h  n ns 1c n , khi t  n ) .

1
Bổ đề 7:
Nếu n là số nguyên tố lớn hơn 3 và ba số nguyên a, b, c, thỏa mãn
abc  0(mod n), an  bn  cn  0(mod n2 ), an(n2)  bn(n2)  cn(n2)  0(mod n) thì ta có (an bn)(cn an )(cn bn )  0(modn)
a n( n2)  bn( n2)  c n ( n2)  an ( n3)  bn( n3)  c n ( n3)  c3n  b3n  a3n  b3n  bn c n  a 2 n  c n a n  b2 n  bn a n  c 2 n  0(mod n2 )
, n  1(mod 6) và a n ( n  4)  c n ( n 4)  b n ( n  4)  c n ( n 4)  a n ( n 4)  b n  n 4   0(mod n 2 ) .
Hệ quả 1:
Cho a.b.c  d n với n, a,b,c,d   * sao cho ( a , b)  ( a , c)  (c, b )  1 .
Khi đó bao giờ cũng tồn tại ba số nguyên dương c1 , c2 , c3 sao cho (c1 , c2 )  (c1 , c3 )  ( c3 , c2 )  1, d  c1 .c2 .c3 ,
a  c1n , b  c2 n và c  c3 n .
Hệ quả 2:
Cho a.b.c  d n , với a,b,c,d,m  * ,sao cho a  2, b  2, c  2, d  2 , ( a , b, c)  ( ab , c)  m , c  m2 và m lả số
nguyên tố.
Khi đó tồn tại các số nguyên dương s , k c1 , c2 , c3 sao cho ns – k  2 , (c1,c2)=(c3,c2)=(c1,c3)=1, đồng thời
c1  m, c2  m, c3  m, c  mc2 n , d  m s c1 .c2 .c3 . a  m k c1n , b  m ns – k –1c2 n .
B. MỘT CÁCH BIỂN ĐỔI TỔNG  3 VÀ MỘT DẠNG TÍNH ĐƯỢC CỦA TỔNG  3 .
n n m k
1)  ai   ai  m  k , k , m  
i k i m
m 1 m 1 k
2)  i (i  1)(i  2)...(i  k  1) h m 1i x i  k   ( m  1  i )( m  2  i )...( m  k  i ) h i x m 1 k  i  f (k )
( x ), k   *
ik i 0
m m
x h
,với f (x)  xm1  hxm2  ...  hm2 x  hm1  , x  h ; f ( k ) ( x ) là đạo hàm cấp k của hàm số f(x), m   , m  2 .
xh
C. CHỨNG MINH CÁC BỔ ĐỀ
1. Chứng minh bổ đề 1
Giả sử tồn tại số nguyên n lớn hơn 2, sao cho PT(1) có x  u0 , y  v0 , z  t 0 là một nghiệm nguyên khác không
và  u0 , v0 , t0   d . Khi đó tồn tại ba số u,v,t  * sao cho (u , v , t )  1, u0  ud , v0  vd , t 0  td và u0 n  v0 n  t0 n ,
suy ra u n  v n  t n (1/ / ) , suy ra x  u , y  v, z  t là một nghiệm nguyên khác không của PT(1).
Giả sử (u , v )  d / , từ (1//) suy ra t n  d / n , suy ra t  d / , mà (u , v, t )  1 nên d/ = 1. Vậy (u , v)  1 .
Chứng minh tương tự ta cũng có (u , t )  (t , v)  1 . Bổ đề 1 đã được chứng minh.
2. Chứng minh bổ đề 2
Giả sử tồn tại số nguyên dương k0 sao cho PT x nk  y nk  z nk có nghiệm nguyên khác không
x  u , y  v, z  t , khi đó ta có u nk0  v nk0  t nk0  (u k0 ) n  (v k0 ) n  (t k0 ) n , suy ra PT x n  y n  z n có nghiệm
nguyên khác không x  u k0 , y  v k0 , z  t k0 , điều này trái với giả thiết. Bổ đề 2 đã được chứng minh.
3. Chứng minh bổ đề 3
* Nếu n là số nguyên dương lẻ:
Giả sử  a, c   c /1 , khi đó tồn tại hai số nguyên a1 , c / 2 sao cho ( a1 , c / 2 )  1 và a  c /1a1 , c  c /1c / 2 . Vì ab  c n ,
nên c1/ a1b  c1/ n c2 / n , suy ra a1b  c1/ n – 1c2 / n , suy ra b c1/ n –1c2 / n . Vì (c /1 , b)  1 (do ( a, b)  1 ) nên c / 2 n  kb , với k
là số nguyên khác không, từ đẳng thức a1b  c /1n –1c / 2 n , ta suy ra a1  kc /1n – 1 , suy ra a1n  k n c /1n –1 , suy ra k a1n
và k c / 2 n ; vì ( a1 , c / 2 )  1 nên ( a1n , c / 2 n )  1 , từ đó suy ra k  1 .
Vậy b  k(kb)  kc/ 2n  (kc/ 2 )n  c2n , a  k (ka)  kc/1n  (kc/1)n  c1n , c  c1c2 , (vì k  1 , n lẻ) với c1  kc /1 , c2  kc / 2
nguyên tố cùng nhau.
* Nếu n là số nguyên dương chẵn:
2
 Khi chứng minh trường hợp này ta chỉ cần xét a, b, c là ba số dương và chứng minh như trường hợp n lẻ.
Bổ đề 3 đã được chứng minh.
4. Chứng minh bổ đề 4
Vì a  m, b  m và a.b  c n , suy ra c n  m 2 , suy ra c  m (do m là số nguyên tố). Giả sử c  m s r , với s   * ,
r   * và r  m , mà c n  m ns r n  m 2 , nên ns  2 . Do ( a, b )  m và b  m 2 , nên có thể giả sử b  mh và a  m k l
, với k   * ; h, l   * sao cho ( h, l )  1, h  m , l  m . Vì a.b  c n nên m k  1hl  m ns r n , suy ra k  1  ns , suy ra
k  ns –1 và hl  r n ; áp dụng bổ đề 3, ta có r  c1.c2 , h  c1n , l  c2 n , trong đó hai số c1 , c2 là là hai số nguyên
sao cho (c1 , c2 )  1 . Từ đó ta có c  m s c1.c2 , a  m ns –1c1n , b  mc2 n .
Bổ đề 4 đã được chứng minh.
5. Chứng minh bổ đề 5
n 1 n 1
n
a) Đặt A   (1)i u n1i vi . Ta có u n  vn   (u  v)  v   v n  (u  v) (1)k Cnk (u  v) n1 k v k mà
i 0 k 0
n 1
k k n  k 1 k
u n  v n  (u  v ) A và u  v  0 ,nên A   (1) Cn (u  v ) v . Ta có
k 0
n 2
A  (u  v ) (1)k Cnk (u  v)n  k  2 v k  nv n 1 , (u , v)  1 và (u  v )  n nên (u  v, nv n –1 )  1 , suy ra ( A, u  v)  1
k 0
(đpcm).
 n 3 Ck ( n  1)v n  2 
b) Ta có A  n(u  v )   ( 1) k n (u  v ) n k  2 v k  n 1 n 1
  nv  n (u  v) A1  nv , với
 k 0 n 2 
n 2 k n  2
C (n 1)v
 (1)k n (u  v)nk 2 v k   A1 . Với k  1, n  1 thì C nk  n (vì n là số nguyên tố), mà (u  v) n nên
k 0 n 2
n(u  v) A1  n ; mặt khác nv  n và nv n –1  n 2 (do v  n ), từ đó suy ra n  u  v  A1  nv n1  A n và A  n 2 , hơn
2 n –1

nữa (u  v, A)  n (đpcm).
c) * Nếu uv  n thì u  n  v  n (vì n là số nguyên tố), suy ra u n  n  v n  n và do (u n  v n )  n nên u n  n  v n  n ,
suy ra u  n  v  n (vì n là số nguyên tố) , suy ra (u n  v n )  n 2 (đpcm).
* Nếu uv  n thì u  n, v  n , suy ra u n 1  v n 1  1(mod n ) (định lý nhỏ Fermat) suy ra
u n 1  v n 1  (u n 1  1)  (v n 1  1)  0(mod n) .
n 1 n 2
v(u n1  v n 1 )
Giả sử (u  v )  n , ta có  (1)iu n 1i vi  u n1  v (1)iu n 2i vi  u n 1 
i 0 i 0 uv
 u n1  1(mod n) , suy
n 1 n 1
ra i
 (1) u v  n , suy ra u n  v n  (u  v) (1)i u n1i vi  n , trái với giả thiết.
n 1i i

i 0 i 0
n 1
Vậy (u  v) n , theo một kết quả chứng minh ở b) là  (1) u i
v  A n , suy ra
n 1i i

i 0
n 1
u n  vn  (u  v) (1)i u n1i v i  n2 (đpcm).
i 0

d) Vì n là số nguyên tố và u  n nên u n 1  1(mod n ) (định lý nhỏ Fermat), suy ra u n 1  1  mn, m   .

 u n ( n 1)  (u n 1 ) n  (1  mn) n  1(mod n 2 ) (đpcm).
Bổ đề 5 đã được chứng minh.
6. Chứng minh bổ đề 6.
n1
Vì x  u , y  v, z  t là nghiệm của PT (1) nên ta có u n  v n  t n (3), suy ra: (u  v) (1)i u ni 1vi  t n (4),
i 0

3
 n 1 n 1
n i 1 i
(t  v) t v  u (5), (t  u ) t n i 1u i  v n (6)
n

i 0 i 0

Xét hai trường hợp của t.

6.1. Khi t không chia hết cho n.
Ta có (u , v)  (u , t )  (v, t )  1 và cùng với (4), (5), (6) suy ra (u  v )  n , (t  v )  n và (t  u )  n ; áp dụng bổ
n 1 n 1 n 1
 i n i 1 i   n i 1 i     n1 i n i 1 i 
đề 5a) ta có  u  v,  (  1) u v 
  t  v ,  t v 
  t  u ,  t ni 1u i   1 ,   (1) u v   n ,
 i 0   i 0   i 0   i 0 
n 1 n 1
 n i 1 i   
 t v   n ,   t ni 1u i   n , kết hợp với (4), (5), (6) và áp dụng bổ đề 3, ta có: u  v  c n (4’) và
 i 0   i 0 
n 1 n 1

 (1)iu ni1vi  cn ,

i 0
với t  c.c’ , c, c '  * ,  c, c’  1 và c  n, c  n ; t v  b n (5’) và t
i 0
n i 1 i
v  bn ,với
n 1
n i 1 i
u  b.b’ , b, b '   * ,  b, b’  1 và b  n, b  n ; t u  a n (6’) và t u  an , với v  a.a’ , a, a '   * ,
i 0

( a, a’)  1 và a  n, a   n ; ( a , b)  ( a , c)  (c, b )  1 ( ( a , b)  ( a , c)  (c, b )  1 vì

(b.b, a.a )  (b.b, c.c)  ( a.a , c.c)  1 )
n 1 n 1 n 1
n k 1 n  k 1 n 1
Ta có: cn  A   (1)i u ni 1vi   (1)k Cnk  u  v  v k   (1)k Cnk  u  v  vk   u  v  (xem dòng
i 0 k 0 k 1
n 1
11, 12 từ trên xuống của trang 3), suy ra cn  1   (1)k Cnk (u  v )n k 1 v k  (u  v) n1  1 . Vì n là số nguyên
k 1

tố và (u  v )  n , nên với k  1, n  1 thì C  n và  (u  v ) n 1  1  n (định lý nhỏ Fermat). Do đó (c n  1)  n , mà

k
n

c  n nên (c n 1  1)  n , suy ra cn  1  (cn 1  1)  cn1  c  1 n , suy ra (c  1) n , suy ra c   1  nk 3 , với k 3  
. Chứng minh tương tự ta cũng có a  1  nk1 , b  1  nk 2 , với k1 , k 2   , suy ra
t n  u  v  (c.c)n  c n  c n  (1  nk3 ) n  1  n 2 . Chứng minh tương tự ta cũng có (u n  t  v )  n 2 và
(v n  t  u )  n 2 suy ra (u n  t  v )  (v n  t  u )  (t n  u  v )  2(u  v  t )  n 2 , suy ra (u  v  t )  n 2 . Từ (4’), (5’),
(6’) và ( a , b)  ( a , c)  (c, b )  1 ta có u  v  t  c (c n 1  c)  a (a   a n 1 )  b(b  b n 1 )  n s abck , với k   ,
s  , s  2 ( k , a )  ( k , b )  ( k , c)  1 và k n, nếu k  0. Suy ra u  b n  n s abck ,
v  a n  n s abck , t  c n  n s abck , a n  b n  c n  2 n s abck .
6.2. Khi t chia hết cho n
n 1
   n 1 
Từ (4) suy ra (u  v) n , áp dụng bổ đề 5b) ta có  u  v,  (1)i u n1i vi   n và   (1)i u n1i vi   n 2 , kết
 i 0   i 0 
n 1
i n 1i i
hợp với (4) và áp dụng bổ đề 4, ta có: u  v  n sn – 1c n  4”  và  (1) u v  ncn với t  n s c.c’ , s   * ;
i 0

c, c '   , (c, c)  1 , c  n, c  n . Ta có t  u  v  (n c.c’)  n

* n s n sn – 1 n
c  n sn – 1c n  nc’n  1  n 2 (5 '') ( vì n là số
nguyên tố lẻ, s   * ) Từ (5), (6) suy ra (t  v )  n và (t  u )  n , áp dụng bổ đề 5a) ta có
n 1 n 1
 n i 1 i   n i 1 i   n1 ni 1 i   n1 ni 1 i 
 t  v,  t v    t  u,  t u   1 ,   t v   n ,   t u   n , kết hợp với (5), (6) và áp dụng bổ
 i 0   i 0   i 0   i 0 
n 1
n i 1 i
đề 3 ta có t  v  b n  5’ và t v  bn , với u  b.b’ , b, b '   * ,  b, b’  1 , b  n, b  n ; t  u  a n  6’ , với
i 0

v  a.a , a , a    , ( a, a )  1 , a  n, a   n ; ( a , b)  ( a , c)  (c, b )  1 .
*

4
 Lập luận như 6.1. ta có b  1  nk 2 , a   1  nk1 , suy ra u n  t  v  (b.b ')n  b n  b n (1  nk 2 )n  1  n 2 (5 '') (và
v n  t  u  (a.a ') n  a n  a n  (1  nk1 ) n  1  n 2 (6 '') , kết hợp (4 ''), (5 '') và (6 '') suy ra
(u n  t  v )  (v n  t  u )  (t n  u  v )  2(u  v  t )  n 2 , suy ra (u  v  t )  n 2 , mà ,
u  v  t  n s c ( n ns 1 s c n 1  c)  a ( a   a n 1 )  b (b  b n 1 )  n s abck nên s  2 ; ( k , a )  ( k , b )  ( k , c)  1 và k  n ,
nếu k ≠ 0. Suy ra v  a n  n s abck , u  b n  n s abck , t  n ns 1c n  n s abck , a n  b n  n ns 1c n  2 n s abck .
6.2.1. Khi k = 0
Ta nhận thấy khi k  0 thì t  u  v, t  v  u , hay a n  a.a , b n  b.b , suy ra a n 1  a, b n 1  b
 a  a  b  b  1 (vì ( a , a )  (b, b)  1 )
n
 t  0  t  2 , vô lý.
Vậy, trong trường hợp k = 0, PT (1) vô nghiệm nguyên khác không.
Theo 6.1. và 6.2., ta có kết quả quan trọng: v  an  nsabck, u  bn  nsabck, t  h  nsabck, an  bn  h  2ns abck ;
với ( h  c n , khi t  n )  ( h  n ns 1c n , khi t  n ) , trong đó a, b, c, k là bốn số nguyên khác không và đôi một nguyên
tố cùng nhau, đồng thời không chia hết cho n, s   , s  2 (đpcm).
7. Chứng minh bổ đề 7
* Vì abc  n , nên a  n, b  n, c  n , vì vậy theo bổ đề 5d)), ta có: cn(n1)  an n1  bn n1  1(mod n2 ) , suy ra
2 2 2
an  bn cn  (an  bn  cn )  cn[cn(n1) 1]  an[an(n1) 1]  bn[bn(n1) 1]  0(mod n2 )
2 2 2
 an  bn  cn  0(mod n2 ) (a).
cn( n2)  a 
n n2
b 
n n2
* Ta có c n  a n  b n (mod n 2 ) (b) và (mod n) (c). Từ (c) suy ra
n( n1) n n n n1 n n n n1 n n n n n
c a b a c b b c a (mod n) (nhân hai vế của đồng dư thức (c) cho a b c  0(mod n) )
 anbn  cn (an  bn )(mod n)
 anbn  c2 n (mod n) (vì a n  b n  c n (mod n 2 ) )
 anbn  (an  bn )2 (mod n)
 b2n  anbn  a2n  0(mod n) (c’’)
 b2n  an (an  bn )  0(mod n)
 b2n  ancn  0(mod n) (vì a n  b n  c n (mod n 2 ) )
 b3n  c n (anbn )  0(mod n)
 b3n  c3n  0(mod n) (d) (vì anbn  c2n (mod n) )
Chứng minh tương tự, ta cũng có a3n  c3n  0(mod n) (d’), suy ra a3n  b3n  0(mod n) (d’’).
Vì n là số nguyên tố lẻ, ba số nguyên a, b, c thỏa abc  n , (d), (d’’) nên theo bổ đề 5d), ta có
b  c3n  0(mod n2 ) , a3n  b3n  0(mod n2 ) (đpcm).
3n

* Nếu bn  cn  0(mod n) thì c n  bn (mod n) , kết hợp với (b) và (c), ta có an  2bn (mod n) và
(bn )n2  a    b   (mod n)
n n 2 n n2

 a n( n2)  2bn( n 2)  0(mod n) , (vì n lẻ)

 (2bn )n2  2bn ( n2)  0(mod n)
 2n2 bn( n 2)  2bn ( n2)  0(mod n)
 2n 2  2  0(mod n) (vì b  n )
 (2n1  1)  3  0(mod n) , (vì 2 n 1  1  0(mod n ) , định lý nhỏ Fermat)
 3  0(mod n)
 n  3 ,vô lý.
Vậy bn  c n  0(mod n) . Chứng minh tương tự ta cũng có a n  b n  (mod n ), c n  a n  0(mod n ) . Tóm lại, ta
5
luôn có: ( a n  b n )(c n  a n )(c n  b n )  0(mod n ) (đpcm).
* Ta có b3n  c3n  (bn  cn )(c2n  b2n  cnbn )  0(mod n2 ) , nên c 2 n  b 2 n  c n b n  0(mod n 2 ) (vì b n  c n  0(mod n ) )
 c 2 n  b n (b n  c n )  0(mod n 2 )
 c 2 n  a n b n  0(mod n 2 ) (e) (vì b n  c n   a n (mod n 2 ) )
 c n ( a n  b n )  a n b n  0(mod n 2 ) (vì a n  b n  c n (mod n 2 ) )
 c n a n .1  c n b n .1  a n b n .1  0(mod n 2 )
 c n a n b n ( n 1)  c n b n a n ( n 1)  a n b n c n ( n 1)  0(mod n 2 ) (theo bổ đề 5 d), ta có an( n1)  bn( n1)  cn( n1)  1(mod n2 ) )
 b n ( n  2 )  a n ( n  2 )  c n ( n  2)  0(mod n 2 ) (đpcm).
2 2 2
* Ta có cn  an  bn  c3ncn(n3)  a3n an(n3)  b3nbn(n3)  0(mod n2 ), c3n  b3n  a3n (mod n2 )
 c3nc n( n3)  c3n a n( n3)  c3nbn( n3)  0(mod n2 )
 c n( n3)  a n( n3)  bn ( n3)  0(mod n2 ) (đpcm).
* Ta có c 2 n  a n b n  0(mod n 2 ) (e) (chứng minh trên)
 (bn  an )2  anbn  0(mod n2 ) (vì a n  b n  c n (mod n 2 ) )
 b2n  a2n  anbn  0(mod n2 )
 bn (an  bn )  a 2n  0(mod n2 ) và an (an  bn )  b2n  0(mod n2 )
 bnc n  a2n  0(mod n2 ) và anc n  b2n  0(mod n2 ) (đpcm)
* Vì n là số nguyên tố lớn hơn 3 nên n  1(mod 6)
Giả sử n  1(mod 6) , suy ra n  6l  1, l   * . Khi đó, từ a n( n2)  bn ( n2)  c n( n 2)  0(mod n2 ) , ta suy ra
a3n (2l 1)  b3n(2l 1)  c3n (2l 1)  0(mod n2 )
 a3n(2l 1)  a3n(2l 1)  a3n (2l 1)  0(mod n2 ) (vì c 3 n   a 3 n (mod n 2 ) , b 3n  a 3 n (mod n 2 ) )
 3a n( n 2)  0(mod n2 ) , vô lý (vì n là số nguyên tố lớn hơn 3 và a n( n 2)  0(mod n) )
Vậy n  1(mod 6) (đpcm).
* Vì n  1(mod 6) , nên n  6 p  1, p   * . Do đó
a n( n 4)  c n ( n4)  a3n(2 p1)  c3n(2 p1)  a3n(2 p1)  a3n(2 p1)  0(mod n2 ) , suy ra a n( n4)  c n ( n4)  0(mod n2 ) , chứng minh
tương tự: cũng có: b n ( n  4)  c n ( n  4 )  0(mod n 2 ) , suy ra a n ( n  4)  b n ( n  4)  0(mod n 2 ) (đpcm).
8. Chứng minh hệ quả 1
Vì ( a , b )  ( a , c)  (c, b)  1, nên ( a , bc )  1 mà a.(bc )  d n , áp dụng bổ đề 3, ta có a  c1n và bc  e n , với
c1 , e  * sao cho (c1 , e)  1 và c1e  d . Ta có bc  e n với (c, b)  1 , lại áp dụng bổ đề 3, ta có b  c2 n , c  c3n ,
với c2 , c3  * sao cho (c2 , c3 )  1 và e  c2 .c3 , suy ra d  c1.c2 .c3 .
Như vậy a  c1n , b  c2 n , c  c3 n , d  c1.c2 .c3 . Ta có (c1n , c2 n )  ( c1n , c3 n )  (c3 n , c2 n )  1 , nên
(c1 , c2 )  (c1 , c3 )  (c3 , c2 )  1 . Hệ quả 1 đã được chứng minh.
9. Chứng minh hệ quả 2
Vì ( ab, c )  m và c  m2 mà ( ab).c  d n , áp dụng bổ đề 4, ta có ab  m ns –1e n và c  mc3 n với c3 , e, s  * sao
cho (c3 , e )  1 , c3  m, e  m và d  m s c3e . Vì a  m, b  m nên a  m k c /1 , b  m g c / 2 , trong đó k , g , c1, c2  * sao
cho (c /1 , c / 2 )  1 , c1  m, c2  m .Từ ab  m ns –1e n ta suy ra m k g
c /1c / 2  m ns –1e n , suy ra k  g  ns  1 và
c /1c / 2  en , suy ra g  ns – k –1 , suy ra ns – k  2 .
Ta có c /1c / 2  en và (c /1 , c / 2 )  1 , áp dụng bổ đề 4, ta có c /1  c1n , c / 2  c2 n , với c1 , c2  * sao cho (c2 , c1 )  1
và e  c1.c2 . Như vậy a  m k c1n , b  m ns – k –1c2 n , c  mc3 n và d  m s c1.c2 .c3 .Vì (c3 , e )  (c2 , c1 )  1 và e  c1.c2 nên
(c1 , c2 )  (c1 , c3 )  (c3 , c2 )  1 . Hệ quả 2 đã được chứng minh.

6
D. CHỨNG MINH ĐỊNH LÝ LỚN FERMAT
1. Khi n = 4
Với n = 4 ta có PT: x 4  y 4  z 4  2  . Giả sử PT (2) có nghiệm nguyên khác không x  u, y  v, z  t , trong
đó (u , v)  (u , t )  (v, t )  1 (theo bổ đề 1). Ta có u 4  v 4  t 4 (2 / ) , suy ra t  u , t  v . Từ (2/) suy ra trong ba số
u, v, t có duy nhất một số chẵn và u, v có vai trò như nhau, cho nên ta chỉ cần xét hai trường hợp.
1.1. Khi t chẵn
Suy ra u, v đều lẻ, suy ra: u 4  1(mod 8) và v 4  1(mod 8)  t 4  u 4  v 4  2(mod 8)  t 4  16 , vô lý, vì t 4 16 .
1.2. Khi u chẵn
Suy ra t và v đều lẻ. Ta có (2)  u   t  v  t  v  t  v
4
 2 2
 . Vì t, v lẻ và (u , v)  (u , t )  (v, t )  1 nên

t v,t v,t 2
v
2
  t 2 2
v ,t v
2 2
  2 và  t 2
v
2
  2 . Áp dụng hệ quả 2,
2
ta có t  v  2k u14
t  v  24 s k 1 v14 , t 2  v 2  2t14 , với u  2s u1.v1.t1 ; trong đó s, k là hai số nguyên dương, u1 , v1 , t1 là ba số
nguyên dương lẻ đôi một nguyên tố cùng nhau, với 24 s  k 1 u14  2k v14  2t14 . Suy ra:
k 1 4 4 s k 2 4 4 s k 2 4 k 1 4 4 sk 2 8 k 1 8 4
t  2 u 2 1 v và v  2
1 v  2 u , suy ra 4 v  4 u  t1 (20). Vì t , v , u1 , v1 là các số lẻ nên
1 1 1 1

( k  1  0 và 4s  k  2  1 ) hoặc ( 4s  k  2  0 và k  1  1 ) suy ra ( 4s  k  2  4s  3  1 hoặc k  1  4 s  3  1

)
Như vậy đẳng thức (20) luôn có dạng 4h1 v18  (u12 ) 4  t14 (21 ) hoặc (v12 ) 4  4h1 u18  t14 (2/1 ) với h1  , h1  4 s  3
. Do vậy ta chỉ cần xét một trong hai dạng của đẳng thức (20).
Từ (21) suy ra: t1  u1 , t1  v1 và t14  (u12 ) 4  4h1 v18  (t1  u12 )(t1  u12 )(t12  u14 )  2 2 h1 v18 (21/ / ) . Vì u1, v1, t1 là
các số nguyên dương lẻ và đôi một nguyên tố cùng nhau nên t12  u14  2t2 , t1  u12  2h v2 , t1  u12  2l u2 ; trong
đó h, l là hai số nguyên dương, u2, v2, t2 với 2l u2  2h v2  2t2 là ba số nguyên dương lẻ đôi một nguyên tố cùng
nhau, suy ra t1  2 2 h1 h 2 v2  2h 1 u2 , u12  2h 1 v2  22 h1  h  2 u 2 và 4h 1 v22  4 2 h1  h  2 u22  t2 (22), suy ra t 2  u2 , t 2  v2 .
Vì u1 , t1 , u2 , v2 là các số lẻ nên ( h  1  0 và 2h1  h  2  1 ) hoặc ( 2h1  h  2  0 và h  1  1 ) suy ra (
2h1  h  2  2 h1  3  h2  1 hoặc h  1  2 h1  3  h2 ), với h1  , h1  2 .
Từ (2//1) suy ra: 2l  h 1 u2 .v2 .t2  22 h1 v18  l  2h1  h  1 và u2 .v2 .t2  v18 . Áp dụng hệ quả 1, ta có u2  u38 ,
v2  v38 , t2  t38 , với v1  u3v3t3 ; với u3 , v3 , t3 là ba số nguyên dương lẻ đôi một nguyên tố cùng nhau.
2 16 2 16
Như vậy đẳng thức (22) luôn có dạng (u32 ) 4  4h2 v3  (t32 )4 (22/ ) hoặc (v32 )4  4h2 u3  (t32 )4 (22// ) .
Ta có nhận xét: Nếu có u3 , v3 , t3 là ba nguyên dương lẻ đôi một nguyên tố cùng nhau, với u2  u38 ,
v2  v38 , t2  t38 thỏa mãn (2 /2 ) thì u3 .v3 .t3  v1 hoặc thỏa (2/2/ ) thì u3 .v3 .t3  u1 với t3  u3 , t3  v3 . Cứ như thế,
với lập luận như trên với mỗi k  , k  3 ta có uk , vk , tk là ba nguyên dương lẻ đôi một nguyên
k k k k 1 2k 1 k 2
tố cùng nhau, với uk 1  uk 2 , vk 1  vk 2 , tk 1  tk 2 thỏa mãn đẳng thức (uk2 )4  4hk 1 vk  (tk2 ) 4 (2/k 1 ) thì
k 1 2k 1 k 2
u k .vk .t k  vk  2 hoặc thỏa (vk2 ) 4  4hk 1 uk  (tk2 )4 (2/k/1 ) thì uk .vk .tk  u k  2 (với
hk  2hk 1  3, h1  4 s  3, k   , k  3 ).
Vì u k .vk .t k  vk  2 hoặc uk .vk .tk  u k  2 , t k  uk , t k  vk , k   , k  3 , cho nên chỉ xảy ra hai khả năng sau.
i) Tồn tại k0  , k 0  3 để cho : uk0 .vk0 .tk0  vk0  2  1 hoặc uk0 .vk0 .tk0  uk0  2  1 :
+ Khi uk0 .vk0 .tk0  vk0  2  1 thì u k 0  vk 0  t k 0  1 , không thỏa mãn đẳng thức
k0 1 h 2k0 1 k0 2
(uk20 ) 4  4 k01 vk0  (tk20 ) 4 (2/k0 1 ) .
k0 1 h 2k0 1 k0 2
+ Khi uk0 .vk0 .tk0  uk0  2  1 thì uk0  vk0  tk0  1 không thỏa mãn đẳng thức (vk20 ) 4  4 k01 uk0  (tk20 ) 4 (2//k0 1 )
Vậy PT(2) vô nghiệm nguyên khác không trong trường hợp này.
7
 ii) Tồn tại k0  , k 0  3 để cho uk0 .vk0 .tk0  vk0  2  p hoặc uk0 .vk0 .tk0  uk0 2  q , với p, q là các số nguyên tố lẻ.
+ Nếu uk0 .vk0 .tk0  vk0  2  p với tk0  uk0 , tk0  vk0 thì tk0  p, uk0  vk0  1 . Khi đó có uk0 1 , vk0 1 , tk0 1 là các số
k0 1 k0 1 k0 1 k0 1
nguyên dương lẻ đôi một nguyên tố cùng nhau sao cho 1  uk0  uk20 1 ,1  vk0  vk20 1 , p  tk0  tk20 1  (tk0 1 ) 2
k0 h k0  2 k0 1
(thỏa mãn đẳng thức (uk20 1 ) 4  4 k0 vk20 1  (tk20 1 ) 4 (2 k/ 0 ) ) , vô lý, vì không thể có số nguyên tố p mà
k0 1
p  tk0  (tk0 1 ) 2 .
+ Nếu uk0 .vk0 .tk0  uk0 2  q với tk0  uk0 , tk0  vk0 thì tk0  q, uk0  vk0  1 , Khi đó có uk0 1 , vk0 1 , tk0 1 là các số
k0 1 k0 1 k0 1 k0 1
nguyên dương lẻ đôi một nguyên tố cùng nhau sao cho 1  uk0  uk20 1 ,1  vk0  vk20 1 , q  tk0  tk20 1  (tk0 1 ) 2
k0 h k0 2 k0 1
thỏa mãn đẳng thức (vk20 1 )4  4 k0 uk20 1  (tk20 1 )4 (2k//0 ) ), vô lý.
Vậy PT(2) vô nghiệm nguyên khác không trong trường hợp này.
Tóm lại, khi n = 4, PT(1) vô nghiệm nguyên khác không.
2 Khi n là số nguyên tố lớn hơn 7
Giả sử có số nguyên tố n lớn hơn 7, sao cho PT (1) có nghiệm nguyên khác không x  u, y  v, z  t , trong
đó (u , v)  (u , t )  (v, t )  1 (áp dụng bổ đề 1). Khi đó u n  v n  t n (3). Vì n lẻ và u, v, t là các số nguyên, nên
u n  v n  t n  v n  u n  t n  ( t ) n  v n  (  u ) n  u n  (  t ) n  (  v ) n ; do đó, tính chất số học và vai trò của u,
v, t là như nhau; cho nên, không mất tính tổng quát ta giả sử u  n, v  n , áp dụng bể đề 6, ta có:
v  an  ns abck, u  bn  ns abck, t  h  ns abck, an  bn  h  2ns abck ; với (h  cn , khi t  n)  (h  nns1cn , khi t  n) ,
trong đó a, b, c, k là bốn số nguyên khác không và đôi một nguyên tố cùng nhau, đồng thời không chia hết cho
n, s   , s  2 .
Ta có: (3)  ( a n  n s abck ) n  (b n  n s abck ) n  ( h  n s abck ) n
2 2 n(n 1) n (n2) n(n2) n2 s
 hn  an  bn  n[an (n1)  bn(n1)  hn1]ns abck  [b a  h ](n abck )2 
2
n(n 1)(n  2) n( n3) n(n3) n3 s n(n  1)(n  2)(n  3) n(n 4) n( n4) n4 s
 [a b  h ](n abck )3  [b a  h ](n abck )4 
6 24
2 2
...  n( a  b  h )( n abck )  3( n abck )  0 , suy ra hn  an  bn  n a    b    hn1  ns abck(mod n2s1 ) (7)
n n s n 1 s n n n1 n n1

2 2 n(n 1) n(n2) n(n2) n2 s

hn  an  bn  n[an (n1)  bn(n1)  hn1 ]ns abck  [b a  h ](n abck )2 (mod n3s1)(8)
2
2 2 n(n 1) n(n2) n (n2) n2 s
hn  an  bn  n[an(n1)  bn(n1)  hn1]ns abck  [b a  h ](n abck )2 
2
n(n 1)(n  2) n(n3) n( n3) n3 s 2 2
 [b a  h ](n abck )3 (mod n4s 1 ) (9), hn  an  bn (mod ns1)(7')
6
2 2 n(n 1) n (n2) n(n2) n2 s
hn  an  bn  n[an (n1)  bn (n1)  hn1 ]ns abck  [b a  h ](n abck )2 
2
n(n 1)(n  2) n( n3) n(n 3) n3 s n(n 1)(n  2)(n  3) n (n4) n( n4) n4 s
 [b a  h ](n abck )3  [b a  h ](n abck )4 (mod n5s1 ) (10)
6 24
n 1 n 1
* Mặt khác ta có t n  u n  vn  (t  u) t n1i u i  v n  a n  (h  n s abck )n1i (b n  n s abck )i  (an  n s abck )n
i 0 i 0
n 1
  (h  n s abck ) n1i (b n  n s abck )i  (a n1  n s bck )n
i 0
n 1 n 1 i i n

i 0
  (1) j Cnj1iCil h n1i jbni l  (ns abck )l  j   Cni a n1 ni (n sbck )i
j 0 l 0 i 0

8
 n1 n1i i n1 n5
(1) j Cnj1iCil hn1i jb   (nsabck)l j  (1)0Cn01iCi4hn1ib   (nsabck)4  (1)4 Cn41iCi0hn5ibni (nsabck)4 
n il n i4

i 0 j 0 l 0 i4 i 0
( l j5)

n4 n2 n3

(1)3 Cn31iCi1hn4ibn(i1) (ns abck)4  (1)1Cn11iCi3hn2ibn(i3) (ns abck)4  (1)2 Cn21iCi2hn3ibn(i2) (ns abck)4 
i1 i 3 i 2
n 3 n 2
n  i 1 n i  2 
 (1)2 Cn21i Ci1h n3ib (n s abck )3   (1)1 Cn11i Ci2 h n2i b (n s abck )3 
i 1 i 2
n 4 n 1 n 1
n i 3 n i  2 n 1i
 (1)3 Cn31i Ci0hn4i bni (ns abck )3   (1)0 Cn01iCi3hn1ib (ns abck )3   (1)0 Cn01iCi2b h (n s abck )2 
i 0 i 3 i 2
n3 n 2 n 1
(1)2 Cn21iCi0bni hn3i (ns abck )2   (1)1Cn11i Ci1bn(i 1) hn2i (nsabck )2   (1)0 Cn01i Ci1bn(i 1) hn1i ns abck 
i0 i1 i 1
n 2 n 1
  (1)1 Cn11iCi0bni hn 2i n s abck   (1)0 Cn01iCi0 hn 1ibni
i 0 i 0
n
n(n 1) n(n3) s n(n 1)(n 2) n(n4) s
 Cni a(n1)(ni) (nsbck)i  an(n1)  nan(n2)ns abck  a (n abck)2  a (n abck)3 
i5 2 6
n(n  1)(n  2)(n  3) n ( n5) s
 a (n abck )4
24
n1 n1i i
1 n1
(1) j Cnj1iCil hn1i jb   (nsabck)l j  i(i 1)(i  2)(i 3)hn1ib   (nsabck)4 
n il n i4

i 0 j 0 l 0

24 i4
( l j5)

n5
1 1 n4
  (n 1 i)(n  2  i)(n  3  i)(n  4  i) hn5ibni (ns abck)4  i(n 1 i)(n  2  i)(n  3  i)hn4ibn(i1) (ns abck)4 
24 i0 6 i1
n 2 n3
1 1
  (n 1  i)i(i 1)(i  2)hn2ibn(i 3) (ns abck )4   (n 1  i)(n  2  i)i(i  1)hn3i bn(i 2) (ns abck )4 
6 i 3 4 i 2
n 3 n 2
1
 i(n  1  i)(n  2  i)h n3i b   (n s abck )3   i(i  1)(n  1  i)h n 2ib   (n s abck )3 
n i 1 n i2

i 1 2 i 2
n 4
1 1 n1
  (n  1  i )(n  2  i)(n  3  i)h n 4i b ni (n s abck )3   i (i  1)(i  2)h n1i b   (n s abck )3 
n i 3

6 i 0 6 i 3
n1 n3 n 2
1 1
 i(i 1)b   hn1i (ns abck )2   (n 1  i)(n  2  i)bni hn3i (ns abck )2  i(n 1  i)bn(i 1)hn2i (ns abck )2 
n i2

2 i 2 2 i0 i 1
n 1 n 2 n 1
  ibn (i 1) hn1i n s abck   (n  1  i)bni h n 2i n s abck   h n1ib ni
i 1 i 0 i 0
n
n(n 1) n(n3) s n(n 1)(n 2) n(n4) s
 Cni a(n1)(ni) (nsbck)i  an(n1)  nan(n2)ns abck  a (n abck)2  a (n abck)3 
i5 2 6
n(n  1)(n  2)(n  3) n ( n5) s
 a (n abck )4
24
1 n1 1 n5
 i(i 1)(i  2)(i  3)hn1ibni4 (ns abck)4   (n 1 i)(n  2  i)(n  3  i)(n  4  i) hn5ibni (ns abck)4 
24 i4 24 i0
n4
1 n n4
 i(1 i)(2  i)(3  i)hn4ibn(i1) (ns abck)4  i(3i2 12i 11)hn4ibn(i1) (ns abck)4 
6 i1 6 i1
n 2
n 1 n 2
  i (i  1)(i  2)h n 2ib n (i 3) (n s abck ) 4   (1  i )i (i  1)(i  2)h n 2i bn (i 3) (n s abck ) 4 
6 i 3 6 i 3

9
 n n 3 n 3 i n ( i 2) 1 n 3
  (3  2i )i (i  1)h b (n abck )   (2  i )(1  i )i (i  1)h n3i b n (i  2) (n s abck )4 
s 4

4 i 2 4 i 2
n 3
1 n 2
 i(n  1  i)(n  2  i)h n3i b   (n s abck )3   i(i  1)(n  1  i)h n 2ib   (n s abck )3 
n i 1 n i2

i 1 2 i 2
n 4
1 1 n1
  (n  1  i )(n  2  i)(n  3  i)h n 4i b ni (n s abck )3   i (i  1)(i  2)h n1i b   (n s abck )3 
n i 3

6 i 0 6 i 3
n1 n3 n 2
1 1
 i(i 1)b   hn1i (ns abck )2   (n 1  i)(n  2  i)bni hn3i (ns abck )2  i(n 1  i)bn(i 1)hn2i (ns abck )2 
n i2

2 i 2 2 i0 i 1
n 1 n 2 n 1
  ibn (i 1) hn1i n s abck   (n  1  i)bni h n 2i n s abck   h n1ib ni
i 1 i 0 i 0

n(n 1) n(n3) s n(n1)(n 2) n(n4) s n

 an(n1) nan(n2)nsabck  a (n abck)2  a (n abck)3  an(n5) (nsabck)4(modn4s2 ) (vì 5 s  4 s  2, s  2 )
2 6 4
n1 n5
1 1
 i(i 1)(i  2)(i  3)hn1ibni4 (ns abck)4   (n 1 i)(n  2  i)(n  3  i)(n  4  i) hn5ibni (ns abck)4 
24 i4 24 i0
n4
1 n n4
 i(1 i)(2  i)(3  i)hn4ibn(i1) (ns abck)4  [3i(i 1)(i  2)  3i(i 1)  2i]hn4ibn(i1) (ns abck)4 
6 i1 6 i1
n2 n2
n 1 n n3
 i(i 1)(i  2)hn2ibn(i3) (nsabck)4  (1 i)i(i 1)(i  2)hn2ibn(i3) (ns abck)4  i(i 1)hn3ibn(i2) (ns abck)4 
6 i3 6 i3 4 i2
n 3 n3
1 n
  (2  i)(1  i)i(i 1)hn3i bn(i 2) (ns abck )4   (1  i)i(i 1)hn3i bn(i 2) (ns abck )4 
4 i 2 2 i 2
n 3
1 1 n 2
  i(n  1  i)(n  2  i )h n3i b   (n s abck )3   i (i  1)(n  1  i)h n 2i b   (n s abck )3 
n i 1 n i 2

2 i 1 2 i2
1 n 4 1 n1
  (n  1  i )(n  2  i)(n  3  i)h n 4i b ni (n s abck )3   i (i  1)(i  2)h n1i b   (n s abck )3 
n i 3

6 i 0 6 i 3
n 1 n3 n 2
1 1
 i(i 1)b   hn1i (ns abck )2   (n 1  i)(n  2  i)bni hn3i (ns abck )2  i(n 1  i)bn(i1)hn2i (ns abck )2 
n i2

2 i 2 2 i 0 i 1
n1 n2 n1
ibn(i 1) hn1i ns abck   (n 1  i)bni hn2i ns abck   hn1ibni
i 1 i 0 i0

n(n 1) n(n3) s n(n 1)(n  2) n(n4) s n

 an(n1)  nan(n2)nsabck  a (n abck)2  a (n abck)3  an(n5) (nsabck)4 (mod n4s2 )
2 6 4
1 n1 1 n5
 i(i 1)(i  2)(i  3)hn1ibni4 (ns abck)4   (n 1 i)(n  2  i)(n  3  i)(n  4  i) hn5ibni (ns abck)4 
24 i4 24 i0
n4
1 n n4 n n4
 i(1 i)(2  i)(3  i)hn4ibn(i 1) (nsabck)4  i(i 1)(i  2)hn4ibn(i1) (ns abck)4  i(i 1)hn4ibn(i1) (ns abck)4 
6 i1 2 i 1 2 i1
n 4 n 2 n 2
n n 1
  ihn4ibn(i 1) (n s abck )4   i(i  1)(i  2)hn2i bn(i 3) (ns abck )4   (1  i)i(i  1)(i  2)hn2i bn(i 3) (ns abck )4 
3 i1 6 i 3 6 i3
n3 n3
n 1 n n3
 i(i 1)hn3ibn(i2) (ns abck)4  (2  i)(1 i)i(i 1)hn3ibn(i 2) (ns abck)4  (1  i)i(i 1)hn3i bn(i2) (ns abck)4 
4 i 2 4 i2 2 i2
n 3 n 2
1 1
  i(n  1  i)(n  2  i )h n3i b   (n s abck )3   i (i  1)(n  1  i)h n 2i b   (n s abck )3 
n i 1 n i 2

2 i 1 2 i2

10
 1 n 4 1 n1
b (n abck )   i (i  1)(i  2)h n1i b   (n s abck )3 
n  4  i ni s 3 n i 3
  (n  1  i )(n  2  i)(n  3  i)h
6 i 0 6 i 3
n 1 n3 n 2
1 1
 i(i 1)b   hn1i (ns abck )2   (n 1  i)(n  2  i)bni hn3i (ns abck )2  i(n 1  i)bn(i1)hn2i (ns abck )2 
n i2

2 i 2 2 i 0 i 1
n1 n2 n1
ibn(i 1) hn1i ns abck   (n 1  i)bni hn2i ns abck   hn1ibni
i 1 i 0 i0

n(n 1) n(n3) s n(n 1)(n  2) n(n4) s n

 an(n1)  nan(n2)nsabck  a (n abck)2  a (n abck)3  an(n5) (nsabck)4 (mod n4s2 )
2 6 4
2

s 4 1 s 3 1 s 3 1 s 2 s h  bn
n
 M(n abck)  B(n abck)  C(n abck)  D(n abck)  E(n abck)  n
 F(mod n4s2 )
2 6 2 h b
2

s 4 1 s 3 1 s 3 1 s 2 s hn  bn
 M (n abck)  B(n abck)  C(n abck)  D(n abck)  E(n abck)  n
 F  0(mod n4s2 ) (11)
2 6 2 h b
1 n1 1 n5
Với M  i(i 1)(i  2)(i  3)hn1ibn i4   (n 1 i)(n  2  i)(n  3  i)(n  4  i) hn5ibni 
24 i4 24 i0
n4 n4
1 n n n4 n n4
 i(1 i)(2  i)(3  i)hn4ibn(i1)  i(i 1)(i  2)hn4ibn(i1)  i(i 1)hn4ibn(i1)  ihn4ibn(i1) 
6 i 1 2 i 1 2 i1 3 i1
n2 n2 n3 n3
n 1 n 1
 i(i 1)(i  2)hn2ibn(i3)  (1 i)i(i 1)(i  2)hn2ibn(i3)  i(i 1)hn3ibn(i2)  (2  i)(1 i)i(i 1)hn3ibn(i2) 
6 i3 6 i3 4 i2 4 i2
n3
n
  (1  i)i(i 1)hn3i bn(i 2)
2 i 2
n3 n2
B  i(n1i)(n2i)hn3ibn(i1) i(i 1)(n1i)hn2ibn(i2)
i1 i2
n 1 n 4
n i  3
C   i (i  1)(i  2)h n1i b   (n  1  i )(n  2  i)(n  3  i )h n 4ib ni
i 3 i 0
n 1 n3 n 2
D   i (i  1)b n ( i  2) h n 1 i   ( n  1  i )( n  2  i )b ni h n  3 i  2  i ( n  1  i )b n ( i 1) h n  2 i
i 2 i 0 i 1
n 1 n 2
E   ib n (i 1) h n 1i    n  1  i  b ni h n 2i
i 1 i 0

n(n 1) n(n3) s n(n 1)(n  2) n(n4) s n

F  an(n1)  nan(n2)nsabck  a (n abck)2  a (n abck)3  an(n5) (ns abck)4
2 6 4
Quy ước: Trong các biến đổi đồng dư thức từ đây trở đi, tác giả quy đồng mẫu số theo hướng sử dụng (7),
(8), (9), (10) và không bỏ mẫu; điều này không làm mất bản chất phương trình đồng dư theo modulo n f , f   *
,(vì các mẫu là m(h  bn )r  0(mod n), r  1,2,3,4,5; m  1,2,3,4,6,12 ).
1 n1 1 n5
Ta có: * M  i(i 1)(i  2)(i  3)hn1ibn i4   (n 1 i)(n  2  i)(n  3  i)(n  4  i) hn5ibni 
24 i4 24 i0
n4 n4
1 n n n4
 i(1+i)(2+i)(3+i)hn4ibn(i1)  i(i 1)(i  2)hn4ibn(i1)  i(i 1)hn4ibn(i1) 
6 i=1 2 i1 2 i 1
n2 n2 n3
n n2i n(i3) 1 n2i n(i3) n n3i n(i2) 1 n3
 i(i 1)(i  2)h b  (1 i)i(i 1)(i  2)h b  i(i 1)h b  (2+i)(1+i)i(i  1)hn3ibn(i2) -
6 i3 6 i3 4 i2 4 i=2
n 3 n 4
n n
  (1  i)i(i 1)hn3i bn(i 2)   ihn4ibn(i1)
2 i 2 3 i 1

11
 1 n1 n1i ni 4 1 n5
  i(i  1)(i  2)(i  3)h b   (n 1 i)(n  2  i)(n  3  i)(n  4  i) hn5ibni 
24 i=4 24 i0
n 1
1 n n 2 n n 3
  i(i  1)(i  2)(i  3)hn 1 i b     i(i  1)(i  2)h n 2ib n (i 3)   i (i  1)h n 3i b n (i  2) 
n i 4

6 i=4 2 i 3 2 i2
n 2 n 1
n n  2  i n ( i  3) 1 n  1 i n  i  4 n n 3 n 3 i n ( i 2 ) n n 4 n 4i n (i 1)
  i (i  1)(i  2)h b   i(i  1)(i  2)(i  3)h b   i (i  1)h b   ih b
6 i 3 6 i=4 4 i2 3 i 1
1 n 1 n n2
  i(i  1)(i  2)(i  3)hn1 ib     i(i  1)(i  2)hn2i bn(i 3) (áp dụng mục B.1) trang 2)
n i 4

4 i=4 2 i 3
n1
15 1 n5 7n n2
 i(i  1)(i  2)(i  3)hn1ibn i4   (n 1 i)(n  2  i)(n  3  i)(n  4  i) hn5ibni  i(i 1)(i  2)hn2ibn(i3)
24 i=4 24 i0 6 i3
n 3 n 4
3n n
  i(i  1)h n 3i b n(i 2)   ih n 4i b n (i 1)
4 i2 3 i 1
15 (4) n 1 7n 3n n
 f (b )  g (4) (h)  r (3) (b n )  p(b n )  h(b n ) (áp dụng mục B.2) trang 2)
24 24 6 4 3
n n n n2 n 1 n 1
x h x b x h x n 2  h n  2 x n 3  h n 3
Với f ( x)  , g ( x)  , r ( x )  , p ( x )  , h ( x ) 
xh x  bn xh xh xh
n 1 n n n n n 1 n2
nx ( x  h)  x  h (n  1) x  nb x  b (n  2) x  (n  1)hxn2  hn1
n 1
f ( x)  , g ( x )  , r ( x ) 
( x  h)2 ( x  b n )2 ( x  h)2
(n  3) x n 2  (n  2)hx n3  h n 2 (n  4) x n 3  (n  3)hx n 4  h n3
p( x)  
, h ( x) 
( x  h) 2 ( x  h) 2
n(n 1)xn2 (x  h)2  2[nxn1(x  h)  xn  hn ] (n 1)(n  2)xn3 (x  h)2  2[(n 1)xn2 (x  h)  xn1  hn1]
f (x)  , r ( x) 
(x  h)3 ( x  h)3
2
n(n 1) xn2 ( x  bn )2  2[nxn1 ( x  bn )  xn  bn ] (n  2)(n  3) xn4 ( x  h)2  2[(n  2) xn3 ( x  h)  xn2  hn2 ]
g(x)  , p( x) 
( x  bn )3 ( x  h)3
(n  1)(n  2)( n  3) xn 4 ( x  h)3  3(n  1)(n  2) x n3 ( x  h)2  6[(n  1) xn 2 ( x  h)  x n1  hn 1 ]
r (3) ( x) 
( x  h) 4
(3) n(n  1)(n  2) x n3 ( x  h)3  3n(n  1) x n2 ( x  h) 2  6[nxn 1 ( x  h)  x n  hn ]
f ( x) 
( x  h) 4
n(n 1)(n  2)(n  3) xn4 ( x  h)4  4n(n 1)(n  2) xn3 ( x  h)3  6n(n 1) xn2 ( x  h)2  24[nxn1( x  h)  xn  hn ]
f (4) ( x) 
( x  h)5
2

(3) n(n  1)(n  2) x n3 ( x  bn )3  3n(n  1) xn 2 ( x  b n ) 2  6[nx n1 ( x  b n )  x n  b n ]

g ( x) 
( x  bn )4
2

( 4) n(n 1)(n  2)(n  3) xn4 ( x  bn )4  4n(n 1)(n  2) xn3 ( x  bn )3  6n(n 1)xn2 (x  bn )2  24[nxn1 ( x  bn )  xn  bn ]
g ( x) 
( x  bn )5
2
15 5[3nbn( n 4) (bn  h)2  4nbn( n 3) (h  bn )  3nbn ( n2) ] 15(hn  bn ) 15nbn(n 1)
Ta có : f (4) (bn )  n 3
 n 5
 n 4
(mod n2 )
24 4(h  b ) (h  b ) (b  h)
2

(4 ) 6nhn4 (bn  h)2  8nhn3 (h  bn )  6nhn2 24(hn  bn ) 24nhn1

g (h)  n 3
 n 5
 n 4
(mod n2 )
(h  b ) (h  b ) (b  h)
n ( n 4) n 3 n ( n3) n 2 n ( n 2)
7n 7b (b  h)  7b (b  h)  7[  b (b  h)  bn ( n1)  hn1 ]
n
 r (3) (bn )  (mod n2 )
6 (bn  h) 4

12
 3n n 9nb n ( n 4) (b n  h)2  3n[  2b n ( n3) (b n  h)  b n ( n 2)  h n 2 ]
 p(b )   n 3
(mod n 2 )
4 2(b  h)
n ( n  3) n ( n  4) n 3
n 4nb  3nhb  nh
 h(b n )  n 2
(mod n 2 )
3 3(b  h)
15 (4) n 1 7n 3n n
 f (b )  g (4) (h)  r (3) (b n )  p(b n )  h(b n )
24 24 6 4 3
2
n (n4) n 2 n (n3) n n (n2)
5[3nb (b  h)  4nb (h  b )  3nb ] 15(h  bn ) 15nbn( n1) 3nhn4 (bn  h)2  4nhn3 (h  bn )  3nhn2
n
   n  
4(h  bn )3 (h  bn )5 (b  h)4 12(h  bn )3
2
hn  bn nhn1 7b n( n 4) (bn  h)3  7b n ( n3) (b n  h) 2  7[  b n( n 2) (b n  h)  bn ( n1)  hn1 ]
   
( h  b n ) 5 (b n  h ) 4 (b n  h ) 4
9nbn(n4) (bn  h)2  3n[  2bn( n3) (bn  h)  bn( n2)  hn 2 ] 4nbn( n 3)  3nhbn( n4)  nhn 3
 n 3
 n 2
(mod n2 )
2(b  h) 3(b  h)
2
16(h n  b n )
Vậy M  n 5
 M 1 (mod n 2 ) .
(h  b )
Với
7bn(n4) (bn  h)3  7bn(n3) (bn  h)2  7[ bn(n2) (bn  h)  bn(n1)  hn1] 5[3nbn(n4) (bn  h)2  4nbn(n3) (h bn )  3nbn(n2) ]
M1   
(bn  h)4 4(h bn )3
3nhn4 (bn  h)2  4nhn3 (h  bn )  3nhn2 nhn1 9nbn( n4) (bn  h)2  3n[  2bn( n3) (bn  h)  bn(n2)  hn2 ]
   
12(h  bn )3 (bn  h)4 2(bn  h)3
4nb n ( n3)  3nhbn ( n 4)  nh n3 15nb n ( n1)
  n
3(b n  h)2 (b  h ) 4
n3 n2
* B  i(n1i)(n2i)hn3ibn(i1) i(i 1)(n1i)hn2ibn(i2)
i1 i2
n3 n3 n3
  n2 n2
n i2 
 i(i 1)(i  2)hn3ib    ni(2i  3)hn3ib    n2 ihn3ibn(i1)   (i 1)i(i +1)hn2ib    ni(i 1)hn2ib   
n i1 n i1 n i2

 i1 i1 i 1   i=2 i2 

n3 n3 n3 n1 n2
   n i 2 
 i(i +1)(i +2)hn3ib    ni(2i +3)hn3ib    n2 ihn3ibn(i1)   (i  2)(i  1)ihn1ib    ni(i 1)hn2ib   
n i1 n i 1 n i3

 i=1 i=1 i1   i=3 i 2 

n 1 n 1 n 2 n 2
   
 (i  2)(i  1)ihn1ibn i3  (i  2)(i  1)ihn1ibn i3   n (i  1)(2i +1)hn2ibn i2  i(i 1)hn2ibni2   
 i=3 i=3   i=2 i 2 
n 3
n 2  ih n 3i b n(i 1) (áp dụng mục B.1), trang 2)
i 1
n1 n2 n3
 
 2(i  2)(i 1)ihn1ibni3  n(i 1)(3i 1)hn2ibni2   n2 ihn3ibn(i1)
 i 3 i 2  i1
n 3
 B*  n 2  ih n3i b n(i 1)
i 1

 B  n p (b n ) (áp dụng mục B.2), trang 2)

* 2

n 2 [(n  3)b n ( n 2)  (n  2)hb n ( n3)  h n 2 ]

 B* 
(b n  h) 2
n 2 [  3b n ( n2)  2hb n ( n3)  h n2 ] n3b n ( n3)
 B*  
(b n  h)2 h  bn
13
 n1 n2
Với B*  2(i  2)(i 1)ihn1ibn i3  n(i 1)(3i 1)hn2ibni2
i 3 i 2
n 1 n 2 n2
 
 2 i(i  1)(i  2)h n1i b ni 3  n 3 i(i  1)hn 2i b ni  2   (i  1)hn  2 i b ni  2 
i 3  i2 i=2 
n 1 n 2 n3
 
 2 i(i  1)(i  2)h n1i b ni 3  n 3 i(i  1)h n2i b ni  2   ih n 3 i bni 1  (áp dụng mục B.1), trang 2)
i 3  i 2 i=1 
(3) n n n
 2 f (b )  n 3r (b )  p(b )  (áp dụng mục B.2), trang 2)
2
n(n 1)(n  2)bn(n3) (bn  h)3 3n(n 1)bn(n2) (bn  h)2  6[nbn(n1) (bn  h)  bn  hn ]
*
suy ra B  2 
(bn  h)4
3n ( n  1)( n  2)b n ( n 3) (b n  h) 2  2[( n  2)b n ( n 1)  (n  1)hb n ( n 2)  h n 1 ] n[(n  3)b n ( n 2)  ( n  2) hb n ( n 3)  hn 2 ]
 
(bn  h)3 (b n  h) 2
2
[n(n 1)2bn(n2)  n(n 1)(n  2)hbn(n3) ](bn  h)2  4[n(n 1)bn(n1)  n(n 1)hbn(n2) ](bn  h)  6[(n 1)bn  nhbn(n1)  hn ]
2 
(bn  h)4
3n [( n  1)( n  2)b n ( n  2)  ( n  1)( n  2) hb n ( n 3) ](b n  h )  2[( n  2)b n ( n 1)  ( n  1) hb n ( n  2)  h n 1 ]
 
(b n  h) 3
n[(n  3)b n( n 2)  (n  2)hbn ( n3)  h n 2 ]

(b n  h)2
2
2[(n3  2n2  n)bn(n2)  (n3  3n2  2n)hbn(n3) ](bn  h)2 8n2bn(n2) (bn  h)2  8nbn(n2) (bn  h)2 12[nbn(n1) ( bn  h)  bn  hn ]
 
(bn  h)4
3 [(n 3  3n 2  2 n)b n ( n  2)  (n 3  3n 2  2 n) hb n ( n 3) ](b n  h )  2[n 2 b n ( n  2) (b n  h)  nhb n ( n 2)  2 nb n ( n 1)  nh n 1 ]
 
(h  b n )3
[(n 2  3n)b n ( n 2)  (n 2  2n)hb n (n 3 )  nh n 2 ]

(b n  h ) 2
2
12(hn  bn ) 2[nbn(n2)  2nhbn( n3) ](bn  h)2  8nbn(n2) (h  bn )2 12nbn(n1) (h  bn )
*
B  n  
(b  h)4 (bn  h)4
3[2nbn ( n 2)  2nhbn ( n 3) ](bn  h)  2[  2nbn ( n 1)  nhbn ( n  2)  nh n 1 ] [  3nb n ( n 2)  2nhb n ( n 3)  nhn  2 ]
  
(h  b n )3 (bn  h) 2
2n 2b n ( n  2) 2n 2 hb n ( n 3)  n3 hb n ( n 3) n3b n ( n 2 ) 
    
(h  b n )2 (h  b n )2  (h  b )
n 2
(h  b n ) 2 
2
12(hn  bn ) [10nbn( n2)  4nhbn(n3) ](h  bn ) 12nbn( n1) [  3nbn(n2)  2nhbn( n3)  nhn2 ](h  bn )
*
B  n  
(b  h)4 (h  bn )3 (h  bn )3
3[  2nbn ( n2)  2nhbn( n3) ](h  bn )  2[  2nbn( n1)  nhbn( n2)  nhn1 ] 2n2bn( n2) 2n2 hbn ( n3) n3bn( n3)
   
(h  bn )3 (h  bn )2 (h  bn )2 h  bn
2
12(hn  bn ) [10nbn( n2)  4nhbn( n 3) ]an 12nbn ( n1) n[  3bn( n2)  2hbn( n3)  hn2 ]an
 B*    
(bn  h)4 (h  bn )3 (h  bn )3
[  6nbn(n2)  6nhbn(n3) ]an 12nbn(n1) 6nhbn(n2) 6nhn1 2n2bn(n2) 2n2hbn(n3) [ 3nbn(n2)  2nhbn(n3)  nhn2 ]2nsabck
    
(h bn )3 (h bn )2 (h bn )2 (h bn )3
[10nbn(n2)  4nhbn(n3) ]2nsabck 3[  2nbn(n2)  2nhbn(n3) ]2nsabck n3bn(n3)
   (vì h  bn  an  2ns abck )
(h  bn )3 (h bn )3 h  bn
14
 2
7nbn n2 a n  6nhn 1  nhn2 a n  6nhbn n2 12(hn  bn ) 2n2bn ( n 2) 2n2 hbn ( n3) n3b n( n3)
*
B      
( h  b n )3 (h  b n ) 4 (h  b n )2 (h  b n )2 h  bn
n 2[  3b n ( n 2)  2hbn ( n3)  h n 2 ] 14nb n n 2 n s abck  2nhn 2 ns abck
 
(b n  h)2 (h  b n )3
2
7nbnn 2 a n  6nhn1  nhn 2 a n  6nhbn n 2 12(hn  bn ) 2n2bn ( n 2) 2n2 hbn ( n3)
Vậy B  B1  B2  B3    
( h  b n )3 (h  b n ) 4 (h  b n )2 (h  b n ) 2
14nbn n 2 n s abck  2nhn 2 n s abck n2 [  3bn( n 2)  2hbn( n 3)  hn 2 ]
 
(h  b n )3 (b n  h ) 2
2
7 nbn n 2 a n  6nhn1  nhn2 a n  6nhbn n 2 12(hn  bn )
Với B1   và
( h  b n )3 (h  b n ) 4
2n2bn ( n2) 2n2 hb n ( n3) n2 [  3b n (n 2)  2hbn( n3)  hn2 ] 14nbn n 2 ns abck  2nhn 2 ns abck
B2    , B3 
(h  b n ) 2 (h  b n ) 2 (b n  h ) 2 ( h  b n )3
n1 n4
* C  i(i 1)(i  2)hn1ib 
n i3
 (n 1 i)(n  2  i)(n  3 i)hn4ibni
i3 i0

 f (3) (bn )  g (3) (h) (áp dụng mục B.2) ,trang 2)

2
n(n 1)(n  2)bn(n3) (bn  h)3  3n(n 1)bn(n2) (bn  h)2  6[nbn(n1) (bn  h) bn  hn ]
 
(bn  h)4
2
n(n  1)(n  2)h n3 (h  b n )3  3n(n  1)h n 2 (h  b n ) 2  6[nh n1 (h  b n )  h n  b n ]
 
(h  b n ) 4
2
[(n3  6n2  5n)bn(n2)  (n3  3n2  2n)hbn(n3) ](bn  h)2  6[nbn( n1( (bn  h)  bn  hn ]
 
(bn  h)4
2
[(n3  6n2  5n)hn2  (n3  3n2  2n)bnhn3 ](h  bn )2  6[nhn1(bn  h)  hn  bn ]

(h  bn )4
2
12(hn  bn ) [5nbn( n2)  2nhbn(n3) ](h  bn )2  6nbn(n1) (h  bn )  [  5nhn2  2nbnhn3 ](h  bn )2  6nhn1 (h  bn )
  
(h  b n ) 4 ( h  bn ) 4
n3hn2  n3bn hn3 n3bn(n2)  n3hbn(n3) 6n2 hn2  3n2bn hn3 3n2hbn(n3)  6n2bn( n2)
   
(h  b n ) 2 (h  b n ) 2 (h  bn )2 (h  bn )2
2
[  5nhn 2  2nbn hn3 ](h  b n )  6nhn1  [5nbn( n 2)  2nhbn ( n3) ](h  bn )  6nbn( n 1) 12(h n  b n )
  
( h  b n )3 (h  b n )4
n3hn2  n3bn hn3 n3bn(n2)  n3hbn(n 3) 6n2 hn 2  3n2bn hn 3 3n2hbn(n 3)  6n2bn( n2)
   
(h  b n ) 2 (h  b n ) 2 (h  bn )2 (h  bn )2
[  5nhn2  2nbnhn3 ](2nsabck)  [5nbn( n2)  2nhbn ( n3) ](2nsabck) n3hn2  n3bn hn3 n3bn(n 2)  n3hbn(n3)
   
(h  bn )3 (h  bn )2 (h  b n ) 2
2
[  5nhn2  2nbn hn3 ]an  6nhn1  [5nbn ( n2)  2nhbn ( n3) ]an  6nbn ( n1) 12(h n  b n ) 6n 2 h n 2  3n 2b n h n 3
   
(h  b n )3 (h  b n ) 4 (h  b n ) 2
3n 2 hb n( n 3)  6n2b n( n 2)
 n 2
(vì h  b n  a n  2 n s abck )
(h  b )
2
[  5nhn 2  2nbn hn3 ]an  6nhn 1  [5nbn ( n2)  2nhbn( n3) ]an  6nbn ( n1) 12(h n  b n )
Vậy C  C1  C2  C3   
( h  b n )3 (h  b n ) 4
15
 6n2hn2  3n2bnhn3 3n2hbn(n3)  6n2bn(n2) 5nhn2  2nbn hn3  5nbn(n2)  2nhbn(n3)
 n 2
 n 2
 n 3
(2nsabck) 
(h  b ) (h  b ) (h  b )
3 n 2 3 n n 3 3 n ( n 2) 3 n ( n 3)
n h n b h nb  n hb 6n h  3n 2b n h n 3 3n 2 hb n ( n3)  6n 2bn ( n 2)
2 n 2
  , với C2  
(h  bn )2 (h  b n ) 2 (h  b n )2 (h  b n ) 2
2
[5nhn2  2nbnhn3]an 6nhn1 [5nbn(n2)  2nhbn(n3) ]an 6nbn(n1) 12(hn bn )
C1   ,
(h bn )3 (h bn)4
5nhn 2  2nb n hn 3  5nbn ( n2)  2nhbn (n 3) s n3h n 2  n3bn h n3 n3b n( n  2)  n3hb n (n 3)
C3  (2n abck )  
( h  b n )3 (h  bn ) 2 (h  b n ) 2
n 1 n3 n 2
* D   i (i  1)b n ( i  2) h n 1 i   ( n  1  i )( n  2  i )b ni h n  3 i  2  i ( n  1  i )b n ( i 1) h n  2 i
i 2 i 0 i 1
n 1 n 3 n 2n 3 n 3
 
  i(i 1)bn i2 hn1i  (n2  3n)bni hn3i  2n ibni hn3 i   (i +1)(i + 2)hn 3i bni   2nibni 1 hn2i 
i 2  i 0 i =1 i= 0  i 1
n 2 n 1 n 3 n3
n i 1 n 2 i n ( i  2) n 1i 2 ni n 3i n n(i 1) n  3  i
2 i(1 + i)b h   i(i  1)b h  (n  3n) b h  2nb  ib h 
i =1 i 2 i 0 i=1
n 1 n 2 n 1
n i 1
 i(i  1)bn(i  2)hn 1 i  2n ib h n 2i  2 i(i  1)bn(i  2)hn 1 i (áp dụng mục B.1), trang 2)
i=2 i 1 i=2
n 1 n 3 n 3 n 2
n i 1
 4 i(i  1)b n(i 2) h n1i  (n 2  3n) b ni h n3i  2nb n  ibn (i 1) h n3i  2n ib h n 2 i
i2 i 0 i 1 i 1
2 n 2 n ( n 2)
(n  3n)[h  b ]
 4 f (bn )  n
 2nbn p(b n )  2nr (b n ) (áp dụng mục B.2), trang 2)
hb
n n1 2
 n(n 1)hb   ](bn  h)  2[(n 1)bn  nhb    hn ] (n2  3n)[hn2  bn( n2) ]
n n2 n n 1
[n(n 1)b
4  
(bn  h)3 h  bn
2n ( n  3)b n ( n 1)  ( n  2) hb n ( n  2)  h n  2b n  2n[( n  2)b n ( n 1)  ( n  1) hb n ( n 2)  h n 1 ]
 
(b n  h) 2 (b n  h ) 2
2
[4n2b 
n n 1
 4nb 
n n 1
 4n2 hb 
n n 2
 4nhb   ](bn  h)  8[nb 
n n2 n n 1
(bn  h)  bn  hn ] (n2  3n)[hn2  bn( n2) ]
  
(bn  h)3 h  bn
2n2bn(n1)  6nbn( n1)  2n2hbn(n2 )  4nhbn(n2)  2nhn2bn [2n2bn(n1)  4nbn( n1)  2n2hbn( n 2 )  2nhbn( n2)  2nhn1 ]
 
(bn  h)2 (bn  h)2
2
8(hn  bn ) 2nbn n2 h  2nbn n1  2nhn2bn  2nhn1 (n2  3n)[hn2  bn( n2) ]
Vậy D   
(h  b n )3 ( h  b n )2 h  bn
n 1 n 2
* E   ib n (i 1) h n1i    n  1  i  bni h n 2i  f (b n )  g (h)
i 1 i 0

 f (b n )  g ( h) (áp dụng mục B.2), trang 2)

2 2
(n  1)b n  nhbn n1  hn (n  1)h n  nbn hn1  b n
 
(h  b n ) 2 (h  b n )2
2 2
nhn1 (h  b n )  nb n( n 1) (h  b n ) 2(hn  b n ) n[h n1  b nn 1 ] 2(h n  b n )
  n   n
(h  b n )2 (b  h)2 h  bn (b  h)2
n(n 1) n(n3) s n(n 1)(n  2) n(n4) s n
* F  an(n1) +nan(n2)nsabck  a (n abck)2  a (n abck)3  an(n5) (ns abck)4 
2 6 4

16
 ann1 +nann2nsabck n n(n  1) n(n3) s n(n 1)(n  2) n(n4) s n
 n
(a +2nsabck)  a (n abck)2  a (n abck )3  an(n5) (ns abck )4
hb 2 6 4
n2 n n1 s n n1 s n n2 s 2 n s nn3
a +na n abck [2a n abck +2na (n abck) ](a +2n abck) n(n  1)a (n abck) (a +2nsabck)2
s 2 n
   
h  bn (h  bn )2 2(h  bn )2
n(n  1)(n  2) n n 4 s
 a (n abck )3 (vì h  b n  a n  2 n s abck )
6
2 2
an  nan n1 ns abck 2an nsabck +2nann1 (nsabck)2 +4an n1 (nsabck)2 +4nan n2 (nsabck)3 n n(n5) s
 n
 n 2
 a (n abck)4 
h b (h  b ) 4
n(n  1) n n1 s
a (n abck)2 + 2n(n  1)ann  2 (nsabck)3 + 2n(n  1)an n 3  (ns abck)4 n(n  1)(n  2)
 2  a n n 4 (ns abck )3
n 2
(h  b ) 6
n  n 1  n(n  1) nn 1 s
a n  na n n 1 n s abck 2a n n s abck 4an n 1 (nsabck)2 2na
2 2 (ns abck)2 + a (n abck)2
   + 2 
n n 2 n 2 n 2
hb (h  b ) (h  b ) (h  b )
2nan n  2 (n sabck)3  2n 2 a n n 2 (n s abck )3  2n(n  1)an n3 (n s abck )4 n(n  1)(n  2) n n 4 s
 n 2
 a (n abck )3
(h  b ) 6
2 2
an  nan n1 ns abck 2an ns abck 4an n1 (nsabck)2 (an + 2nsabck) 3nann1 (nsabck)2 +n2ann1 (nsabck)2
    
h  bn (h  bn )2 (h  bn )3 2(h  bn )2
2n 2 a n n 2 (n s abck )3  2n(n  1)a n n 3 (n s abck )4 12nan n  2 (n sabck)3 n(n  1)(n  2) nn  4 s
 n 2
 n 2
 a (n abck)3 
(h  b ) 6(h  b ) 6
n
 a n ( n5) (n s abck )4
4
2 2 2
a n  na n n1 ns abck 2an n s abck 4an (nsabck)2 8ann 1 (ns abck)3 (an + 2nsabck)
    
h  bn (h  b n )2 (h  bn )3 (h  bn )4
3nan n1 (ns abck )2  n2an n1 (ns abck )2 2n2an n2 (ns abck )3  2n(n 1)an n3 (ns abck )4 n n( n5) s
   a (n abck )4 
2(h  bn )2 (h  bn )2 4
12nan n2 (an + 2nsabck)(nsabck)3  n 2 (n  3) n n4 s 2n 
 n 3
 a (n abck)3  an n4 (nsabck)3  (vì h  b n  a n  2 n s abck )
6(h  b )  6 6 
2 2 2
a n  na n n1 n s abck 2a n ns abck 4an (nsabck)2 8ann 1 (ns abck)3 (an + 2nsabck) 2n nn  4 s
 n
 n 2
 n 3
 n 4
 a (n abck)3 
h b (h  b ) (h  b ) (h  b ) 6
3nan n1 (ns abck )2  n2an n1 (nsabck)2 2n2an n2 (ns abck )3  2n(n 1)an n3 (ns abck )4 n2 (n  3) n n4 s
   a (n abck )3 
2(h  bn )2 (h  bn )2 6
12nann 2 (an + 2nsabck)(nsabck)3 n n(n5) s
  a (n abck )4
6(h  bn )3 4
2 2 2 2
a n  na n n1 n s abck 2an ns abck 4an (ns abck )2 8an (nsabck)3 3na n n1 (ns abck )2  n2 an n1 (ns abck )2
     
h  bn ( h  bn ) 2 ( h  b n )3 (h  bn )4 2(h  b n )2
12na   (nsabck)3 24na   (nsabck)4  2na   (nsabck)3 2na   (nsabck)3 [(an + 2nsabck)3  a3n ] 
n n 1 n n 2 n n 1 n n4
     +
6(h  bn )3 6(h  bn )3  6(h  bn )3 6(h  bn )3 

17
 16ann1 (nsabck)4 n2 (n  3) n n4 s 3 2n2an n2 (ns abck )3  2n(n 1)an n3 (ns abck )4 n n(n5) s
  a ( n abck )   a (n abck )4
(h  bn )4 6 (h  b n )2 4
2 2 2 2
a n  nan n1 n s abck 2an ns abck 4a n (ns abck )2 8a n (ns abck )3 3nan n1 (ns abck )2  n2 a n n1 (ns abck )2
     
h  bn ( h  bn ) 2 (h  b n )3 (h  b n )4 2(h  b n )2
12nann1 (nsabck)3 24nan n2 (ns abck )4 2nan n1 (nsabck)3 2nan n4 (nsabck)3[(an + 2nsabck)3  a3n ]
    +
6(h  bn )3 6(h  bn )3 6(h  bn )3 6(h  bn )3
16an n1 (ns abck )4 n2 (n  3) nn4 s 2n2an n2 (ns abck )3  2n(n 1)an n3 (ns abck )4 n n(n5) s
 n 4
 a 3
(n abck)  n 2
 a (n abck )4
(h  b ) 6 (h  b ) 4
2 2 2 2
a n  nan n1 n s abck 2an ns abck 4a n (ns abck )2 8a n (ns abck )3 3nan n1 (ns abck )2  n2 a n n1 (ns abck )2
     
h  bn ( h  bn ) 2 (h  b n )3 (h  b n )4 2(h  b n )2
14nann1 (nsabck)3 2nann4 (nsabck)4[6a2n +12an (nsabck)+8(nsabck)2 ] 24nan n2 (nsabck)4 n3 nn4 s
    a (n abck)3 
6(h  bn )3 6(h  bn )3 6(h  bn )3 6
16an n1 (ns abck )4 n2 nn4 s 2n2an n2 (ns abck )3  2n(n 1)an n3 (nsabck )4 n n(n5) s
 n 4
 a (n abck) 3
 n 2
 a (n abck )4
(h  b ) 2 (h  b ) 4
2 2 2 2
a n  nan n1 n s abck 2an ns abck 4a n (ns abck )2 8a n (ns abck )3 3nan n1 (ns abck )2  n2 a n n1 (ns abck )2
     
h  bn ( h  bn ) 2 (h  b n )3 (h  b n )4 2(h  b n )2
14nan n1 (nsabck)3 2nann4 (nsabck)4[6a2n +12an (nsabck)+8(nsabck)2 ] 24nann2 (nsabck)4 n n(n5) s
 n 3
 n 3
 n 3
 a (n abck)4
6(h  b ) 6(h  b ) 6(h  b ) 4
16an n1 (ns abck )4 n3 n n4 s 3 n 2 n n 4 s 3 2n2an n2 (ns abck )3  2n2an n3 (ns abck )4
  a (n abck )  a (n abck )  
(h  bn )4 6 2 (h  bn )2
2nan n3 (an  2ns abck )(ns abck )4

(h  bn )3
2 2 2 2
an  nan n1 ns abck 2an ns abck 4an (ns abck )2 8an (ns abck )3 3nan n1 (ns abck )2  n2an n1 (ns abck )2
F      
h  bn (h  b n ) 2 (h  b n ) 3 (h  b n ) 4 2(h  bn )2
14nan n1 (nsabck)3 6nann (nsabck)4 n n(n5) s 4 16a
n n1
(nsabck)4 n3 n n4 s
 n 3
 n 3
 a (n abck)  n 4
 a (n abck)3 
6(h  b ) (h  b ) 4 (h  b ) 6
n 2 n n 4 s 3 2n2an n2 (ns abck )3 2nan n3 (an  2ns abck )(ns abck )4
 a (n abck )  n 2
 n 3
(mod n4s 2 )
2 (h  b ) (h  b )
2 2 2 2
an  nan n1 ns abck 2an ns abck 4an (ns abck )2 8an (ns abck )3 3nan n1 (ns abck )2  n2an n1 (ns abck )2
F      
h  bn (h  b n ) 2 (h  b n ) 3 (h  b n ) 4 2(h  bn )2
14nan n1 (nsabck)3 6nann2 (ns abck)4 n n(n5) s 4 16a
n n1
(ns abck)4 n3 n n4 s
   a (n abck )   a (n abck)3 
6(h  bn )3 (h  bn )3 4 (h  bn )4 6
n 2 n n 4 s 2n2an n2 (ns abck )3 2nan n2 (ns abck )4
 a (n abck )3  n 2
 n 3
(mod n4s 2 )
2 (h  b ) (h  b )
2 2 2 2
an  nan n1 ns abck 2an ns abck 4an (ns abck )2 8an (ns abck )3 3nan n1 (ns abck )2  n2an n1 (ns abck )2
F      
h  bn (h  b n ) 2 (h  b n ) 3 (h  b n ) 4 2(h  bn )2
14nan n1 (nsabck)3 6nan n2 (ns abck)4 n n(n5) s 4 16a
n n1
(ns abck)4 n3 n n4 s
 n 3
 n 3
 a (n abck)  n 4
 a (n abck)3 
6(h  b ) (h  b ) 4 (h  b ) 6
18
 n 2 n n 4 s 2n2an n2 (ns abck )3 2nan n2 (ns abck )4
 a (n abck )3   (mod n4s 2 )
2 (h  bn )2 ( h  b n )3
2 2 2 2
an  nan n1 ns abck 2an ns abck 4an (ns abck )2 8an (ns abck )3 3nan n1 (ns abck )2  n2an n1 (ns abck )2
F      
h  bn (h  b n ) 2 (h  b n ) 3 (h  b n ) 4 2(h  bn )2
14nan n1 (nsabck)3 2n2an n2 (ns abck)3 16ann1 (ns abck)4 n2 n n4 s
 n 3
 n 2
 n 4
 a (n abck)3 
6(h  b ) (h  b ) (h  b ) 2
4nan n2 (nsabck)4 n3 n n4 s n
 n 3
 a (n abck)3  an(n5) (nsabck)4 (mod n4s2 )
(h  b ) 6 4
4 s2
Vậy F  F1  F2  F3 (mod n )
2 2 2 2
an  nan n1 nsabck 2an ns abck 4an (ns abck)2 8an (ns abck)3 3nan n1 (ns abck )2  n2an n1 (ns abck )2
với F1      
h  bn (h  bn )2 (h  bn )3 (h  bn )4 2(h  bn )2
14nann1 (nsabck)3 2n 2a nn 2 (n s abck )3 16a n n1 (n s abck )4 n2 n n 4 s
 n 3
, F2  n 2
 n 4
 a (n abck )3
6(h b ) (h  b ) (h  b ) 2
4na n n 2 (n s abck )4 n3 n n 4 s n
F3  n 3
 a (n abck )3  a n( n 5) (ns abck ) 4
(h  b ) 6 4
2
1 s 3 1 s 3 1 s 2 s hn  bn 
Ta có T  Q   B1 ( n abck )  C1 ( n abck )  D ( n abck )  E ( n abck )  n
 F1   F3
 2 6 2 h b 
 1 1 1 1 
 M (nsabck)4  B2 (nsabck)3  C2 (nsabck)3  F2  C3(nsabck)3  B3(nsabck)3  với
 2 6 6 2 
1 1 1 1
Q  M (ns abck )4  B2 (ns abck )3  B3 (ns abck )3  C2 (ns abck )3  C3 (ns abck )3  F2 và
2 2 6 6
2
1 s 3 1 s 3 1 s 2 s hn  bn
T  P  F3 , P  B1 (n abck )  C1 (n abck )  D(n abck )  E (n abck )   F1
2 6 2 h  bn
Từ (11) suy ra T  Q  0(mod n 4 s  2 ) (12)
Dựa vào các kết quả biến đổi đồng nhất và đồng dư thức của các biểu thức:
2
7 nbn n 2 a n  6nhn1  nhn2 a n  6nhbn n 2 12(hn  bn )
B1   ,
( h  b n )3 (h  b n ) 4
2
[5nhn2  2nbn hn 3 ]a n  6nhn1  [5nbn( n 2)  2nhbn ( n3) ]a n  6nbn ( n1) 12(hn  bn )
C1   ,
( h  b n )3 (h  b n ) 4
2 2
8(hn  bn ) 2nbn n2 h  2nbn n1  2nhn2bn  2nhn1 (n2  3n)[hn2  bn(n2) ] n[hn1  bn n1 ] 2(hn  bn )
D   , E    n
(h  bn )3 (h  b n )2 h  bn h  bn (b  h)2
2 2 2 2
an  nan n1 nsabck 2an nsabck 4an (nsabck)2 8an (nsabck)3 3nan n1 (nsabck)2  n2an n1 (nsabck)2 14nan n1 (nsabck)3
F1      
h bn (hbn )2 (hbn )3 (h bn )4 2(h bn )2 6(h bn )3
2
1 s 3 1 s 3 1 s 2 s hn  bn
ta có: P  B1 ( n abck )  C 1 ( n abck )  D ( n abck )  E ( n abck )   F1 
2 6 2 h  bn
2
 7 nb n  n  2  a n  6 nh n 1  nh n  2 a n  6 nhb n n  2  12(h n  b n )  s
 n 3
 n 4 
(n abck) 3 
 2( h  b ) 2(h  b ) 

19
 2
 [  5nh n  2  2nb n h n  3 ]a n  6 nh n 1  [5nb n ( n 2)  2nhb n ( n 3) ]a n  6 nb n ( n 1) 12(h n  b n )  s
 n 3
 n 4 
(n abck) 3 
 6( h  b ) 6(h  b ) 
2
 8(hn  bn ) 2nbn n 2 h  2nbn n 1  2nhn 2bn  2nhn 1  s 2 (n2  3n)[hn 2  bn(n 2) ] s
 n 3
 n 2  (n abck)  n
(n abck)2 
 2(h  b ) 2( h  b )  2(h  b )
2 2 2 2 2
n[hn 1 + b 
n n 1
hn  bn an + na  nsabck 2an nsabck 4an (nsabck)2
n n 1
] s 2(hn  bn ) s
 (n abck)  (n abck)     
h  bn (h  bn )2 h  bn h  bn (h  bn )2 (h  bn )3
2
8an (ns abck)3 3nan n1 (n s abck )2  n2a n n1 (ns abck )2 14nan n1 (ns abck )3
  
(h  bn )4 2(h  bn )2 6(h  bn )3
2 2 2 2 2 2
hn  bn  an  n[hn1 + b 
n n 1 n n1
+a ]nsabck 2(hn  bn  an )nsabck 4(hn  bn  an ) s
P + + (n abck)2 +
h  bn n 2
(h  b ) n 3
(h  b )
2 2
8(hn  bn  an )(n sabck)3 [7 nbn n 2 a n  6nhn 1  nhn 2 an  6nhbn n 2 ](ns abck )3
+  
(h  bn )4 2(h  b n )3
[5nb n ( n 2)  2nhb n ( n3) ]a n  6nb n ( n1)  [  5nh n 2  2nb n h n3 ]a n  6nh n1 s
 n 3
(n abck )3 
6(h  b )
nbn n2 h  nbn n1  nhn2bn  nhn1 s 2 n2[hn 2  bn(n 2) ](h  bn ) s 2 3n[hn 2  bn(n 2) ] s
 n 2
(n abck )  n 2
(n abck)  n
(n abck)2 
(h  b ) 2(h  b ) 2(h  b )
n2an n1 (nsabck)2 14nan n1 (ns abck )3 3nan n1 (ns abck )2
   (13)
2(h  bn )2 6(h  bn )3 2(h  bn )2
Từ (10), (9), (8), (7) và (13) suy ra:
n(n  1) nn  2  n(n  1)(n  2) n  n 3 
+ a    h n 2 ](n sabck ) 2 + + a   + h n  3 ](n sabck ) 3
n n2 n n 3
[b [b
P  P1  P2  2 6 
h  bn
n(n  1)(n  2)(n  ) nn   nn   n(n  1)(n   ) nn  nn  
[b +a  hn ](nsabck )4 [b +a  hn  ](nsabck)3
 24 2 6 (nsabck) 
h  bn (bn  h)2
 n(n  1) nn  2  nn  2 
2 n[ann 1 + bnn 1 + hn 1 ](nsabck) + [b +a  hn  2 ](nsabck)2  (nsabck)
2 n2ann 1 (ns abck)2
+    
(bn  h)2 2(h  bn )2
n(n  1) nn2 nn2 n 2 s
n[ann1 +bnn1 +hn1 ](nsabck)+ [b +a  h ](n abck)2 n2[hn2  bn(n2) ](nsabck)3
+4 2 (n s
abck)2
 
(h  bn )3 (h  bn )2
8n[h n 1 + b nn 1 + an n1 ](n sabck)4 3n  h n  2  b n ( n 2)  s 2 14na n n 1 ( n s abck )3 3na n n 1 ( n s abck ) 2
    ( n abck )   
(h  b n )4 2  h  bn  6(h  b n )3 2( h  b n ) 2
n n  2  n  n -2  n n  2 
h  nb    nh n  2b n  nh n 1 s
n n 1
7 nb a n  6nh n 1  nh n  2 a n  6 nhb nb
 ( n s abck ) 3  ( n abck ) 2 
2( h  b n )3 n 2
(h  b )
[5nbn( n2)  2nhbn ( n3) ]a n  6nbn ( n 1)  [  5nhn 2  2nbn hn 3 ]a n  6nhn 1 s 3 n2  hn 2  bn(n 2)  n s 2
 ( n abck )    a (n abck)
6(h  bn )3 2  (h  bn )2 
(vì h  b n = a n + 2n s abck ) với
n(n  1) nn  2 n (n  1)( n  2) n n 3
[b + a nn  2  h n 2 ]a n (n sabck ) 2  [b  a n n 3  h n 3 ]a n (n s abck )3
P1  2 6 
(h  b n ) 2
20
 2n[a n n1  b n n1  h n1 ](n s abck )  n(n  1)[b nn  2 + ann  2  hn  2 ](nsabck )3 3n[h n 2  b n ( n 2) ](n s abck ) 2
  
(b n  h)2 2(h  bn )
4n[a nn 1  b n n1  h n1 ] s 3 [7 nb n n 2 a n  6nhn 1  nh n 2 a n  6nhbn n 2 ](n s abck )3
 ( n abck )  
( h  b n )3 2(h  b n )3
[5nbn( n2)  2nhbn (n3) ]a n  6nbn(n 1)  [  5nhn 2  2nbn hn 3 ]a n  6nhn1 s 3 n2 [hn 2  bn (n 2) ](n s abck )3
 ( n abck )  
6(h  bn )3 ( h  b n )2
n[bn n2 h  bn n1  hn2bn  hn1] s 2 n2[hn2  bn(n2)  ann2 ]an (nsabck)2 14nan n1 (nsabck)3 3nan n1 (nsabck)2
 (n abck )   
2(h  bn )2 2(h  bn )2 6(h  bn )3 2(h  bn )2
n(n  1)(n  2)(n  )[b   + a 
n n   n n  
+ a    h n ](n sabck)4
n n  n n 
 h n ](nsabck ) 4 n(n  1)(n   )[b
và P2   
24(h  bn ) 3(b n  h)2
2n(n  1)[bnn  2 + ann  2  hn  2 ](ns abck )4 8n[hn 1 + bnn 1 + ann 1 ](ns abck)4
+ 
(h  bn )3 (h  bn )4
n n(n 2) n(n 2) n 2 n s 3n2  2n n( n3) n( n3) n3 n s
[b +a  h ]a (n abck)2  [b a  h ]a (n abck )3
. Ta có P1  2 6 
(h  bn ) 2
n3[b n n 3  a n n3  h n3 ]a n (n s abck )3 n[bn ( n 2) h  b n ( n1)  h n 2b n  h n1 ](n s abck ) 2
  
6(h  b n ) 2 2(h  bn )2
2n[an( n1)  bn( n1)  hn1 ](ns abck )2  n(n 1)[b 
n n 2 n n2  n n 1
 b    hn1 ](ns abck )3
n n 1
a  hn2 ](ns abck )3 4n[a
  
(bn  h)2 (h  bn )3
n[7bn n2 a n  6hn1  hn2a n  6hbn n2 ](ns abck )3 3n[hn2  bn(n2) ](ns abck )2 n2 [hn2  bn(n2) ](ns abck )3
   
2(h  bn )3 2(h  bn ) (h  bn )2
n n1
[5nbn(n2)  2nhbn(n3) ]an  6nbn(n1) [  5nhn2  2nbnhn3 ]an  6nhn1 s 3 14na (ns abck)3 3nann1 (ns abck)2
 (n abck )  
6(h  bn )3 6(h  bn )3 2(h  bn )2
n n( n2) n( n2) n2 n s 3n2  2n n( n3) n( n3) n3 n s
[b a  h ]a (n abck )2  [b a  h ]a (n abck )3
 P1  2 6 
(h  b n ) 2
2n[an( n1)  bn( n1)  hn1 ](ns abck )2  n(n 1)[b 
n n2 
a 
n n 2 n n 1
 b    hn1 ] s
n n1
 hn2 ](ns abck )3 4n[a
  (n abck )3 
(bn  h)2 n 3
(h  b )
n[7b n n2 a n  6h n1  hn 2a n  6hbn n 2 ](n s abck )3 n[bn( n2) h  bn( n1)  hn 2bn  hn1 ](ns abck )2
  
2(h  b n )3 (h  b n )2
[5nbn( n2)  2nhbn (n3) ]a n  6nbn(n 1)  [  5nhn 2  2nbn hn 3 ]a n  6nhn1 s 3 n2 [hn 2  bn (n 2) ](n s abck )3
 (n abck )  
6(h  bn )3 ( h  b n )2
3n[hn2  bn(n2) ](nsabck)2 14nan n1 (ns abck)3 3nan n1 (nsabck)2 n3[bn n3  ann3  hn3 ]an (ns abck)3
   
2(h  bn ) 6(h  bn )3 2(h  bn )2 6(h  bn )2
n n
 [bn(n 2) +an(n 2)  hn 2 ]an (nsabck)2  n[bn n2  ann2  hn2 ](ns abck )3  [bn( n3)  an(n3)  hn3 ]an (ns abck )3
 P1  2 3 
n 2
(h  b )
2n[an(n1) +bn(n1) +hn1 ](nsabck)2 4n[a    b    hn1 ] s n[7b 
n n 2 n
a  6hn1  hn2an  6hb 
n n1 n n 1 n n 2
3 ](ns abck )3
+  (n abck )  
(bn  h)2 (h  bn )3 2(h  bn )3

21
 [5nbn( n2)  2nhbn (n3) ]a n  6nbn(n 1)  [  5nhn 2  2nbn hn 3 ]a n  6nhn1 s 3 n2 [hn2  bn (n2) ](n s abck )3
 (n abck )  
6(h  bn )3 ( h  b n )2
n[2bn(n 2)h + 2bn(n1) + 2hn2bn + 2hn1 ](nsabck)2 3n[hn2  bn(n2) ](nsabck)2 3nann1 (nsabck)2
   
2(h  bn )2 2(h  bn ) 2(h  bn )2
n2 n (n 3)
 a n ( n 3)  hn 3 ]a n (ns abck )3  n 2 [b    a    hn2 ](n s abck )3
n n 2 n n 2
 [b
14na   (ns abck )3
n n 1
  2 
6(h  bn )3 (h  b n )2
n3[b n n3  a n n 3  h n3 ]a n (n s abck )3

6(h  b n )2
3n[bn( n2)  an( n2)  hn2 ]an (ns abck )2  n[bn( n3)  an( n3)  hn3 ]an (ns abck )3 14na   (ns abck )3
n n1
 P1   
3(h  bn )2 6(h  bn )3
n[7b 
n n2 n
a  6hn1  hn2an  6hb 
n n2
](nsabck)3 [5nbn(n2)  2nhbn(n3) ]an  6nbn(n1) [  5nhn2  2nbnhn3 ]an  6nhn1 s
  (n abck)3 
2(h  bn )3 6(h  b )n 3

n2[bn(n3)  an(n3)  hn3]an(nsabck)3 n3[bnn3  an n3  hn3]an (nsabck)3 4n[ann1 bn n1  hn1](nsabck)3
 n 2
 n 2
 n 3
 nG(nsabck)2 (14)
2(h b ) 6(h b ) (h b )
[bn(n2) +an(n2)  hn2 ]an 2[an(n1) +bn(n1) +hn1] 2bn(n2)h+2bn(n1) +2hn2bn +2hn1 3[hn2 bn(n2) ] 3a  
n n1
với G= +   
2(h bn )2 (bn h)2 2(hbn )2 2(h bn ) 2(hbn )2
[bn( n2)  an( n2)  hn2 ]an 2[an (n1)  bn(n1)  hn1 ] bn(n2) h  bn(n1)  hn2bn  hn1 3[hn2  bn(n2) ] n
 n 2
 n 2
 n 2
 n 2
(a + 2nsabck) 
2(h  b ) (b  h) (h  b ) 2(h  b )
3a n n 1
 (vì h  b n  a n + 2n sabck )
2(h  b n ) 2
[bn( n2)  an( n2)  hn2 ]an  4[an( n1)  bn( n1)  hn1 ]  [2bn (n2) h  2bn( n1)  2hn2bn  2hn1 ]  3[hn 2  bn(n 2) ]an  3a 
n n 1
 
2(h  bn )2
3[hn  2  bn(n  2) ]ns abck

(h  bn )2
bn(n1)  [bn(n2)an  bn(n2)h] [hn2an  hn2bn ]  hn1  3[hn2  bn(n2) ]ns abck

(h  bn )2
bn(n1)  bn(n2) (an  h)  hn2 (an + bn )  hn1  3[hn2  bn(n2) ]ns abck

(h  bn )2
bn(n1) bn(n2) (bn  2nsabck)  hn2(h 2nsabck)  hn1 3[hn2 bn(n2) ]nsabck
 n 2
(vì an +bn  h  2nsabck, an h  bn  2nsabck
(h b )
)
bn(n1) bn(n1) 2bn(n2)nsabck  hn1  2hn2nsabck  hn1 3[hn2 bn(n2) ]nsabck

(h bn )2
2bn(n2)ns abck  2hn2ns abck  3[hn2  bn(n2) ]ns abck

(h  bn )2
[bn(n2)  hn2 ]nsabck
 (15)
(h  bn )2

22
 n
n[bn n2  an n2  hn2 ](ns abck )3  [bn( n3)  an(n3)  hn3 ]an (nsabck)3
3 14nan n1 (nsabck)3
Từ (14) và (15) suy ra: P1   
(h  bn )2 6(h  bn )3
4n[a 
n n1
 b    hn1 ] s n[7b 
n n2 n
a  6hn1  hn2an  6hb 
n n2
](ns abck)3 n3[b 
n n3
 a    hn3 ]an (nsabck)3
n n1 n n3
3
 (n abck )   
(h  bn )3 2(h  bn )3 6(h  bn )2
[5nbn(n2)  2nhbn(n3) ]an  6nbn( n1)  [  5nhn2  2nbn hn 3 ]an  6nhn1 s 3 n[bn(n 2)  hn2 ](nsabck)3
 ( n abck )  
6(h  bn )3 (h  bn )2
n 2[bn( n3)  a n( n3)  hn3 ]a n (n s abck )3

2(h  bn )2
4n[a    b    hn1 ] s
n n1 n n1
3n[bn(n2)  an( n2)  hn2 ]  n[bn(n3)  an(n3)  hn3 ]an s 3
 P1  n 2
(n abck)  n 3
(n abck)3 
3(h  b ) (h  b )
n[7b n n2 a n  6hn1  h n 2a n  6hbn n 2 ] s 3 14na n n1 (n s abck )3 n[bn(n  2)  hn 2 ](h  bn )(nsabck)3
 (n abck )   
2(h  b n )3 6(h  b n )3 (h  bn )3
n3[b    a    hn3 ]an (ns abck )3
n n 3 n n 3
[5nbn( n2)  2nhbn( n3) ]an  6nbn( n1)  [  5nhn2  2nbn hn3 ]an  6nhn1 s 3
 (n abck )  
6(h  bn )3 6(h  bn )2
n 2 [b n ( n3)  a n( n 3)  hn 3 ]a n (n s abck )3

2(h  b n )2
4n[a    b    hn1 ] s
n n1 n n1
3n[bn(n2)  an( n2)  hn2 ]  n[bn(n3)  an(n3)  hn3 ]an s 3
 P1  n 2
(n abck )  n 3
(n abck)3 
3(h  b ) (h  b )
n[7b n n2 a n  6h n1  h n2 a n  6hb n n2 ] s 3 14na n n1 (n s abck )3 2n[bn(n 2)  hn  2 ](nsabck)4
 ( n abck )   
2(h  bn )3 6(h  bn )3 (h  bn )3
n3[b    a    hn3 ]an (ns abck )3
n n 3 n n 3
[5nbn( n2)  2nhbn( n3) ]an  6nbn( n1)  [  5nhn2  2nbn hn3 ]an  6nhn1 s 3
 (n abck )  
6(h  bn )3 6(h  bn )2
n2[bn( n3)  a n(n3)  hn3 ]an (ns abck )3 n[bn(n 2)  hn2 ]an (nsabck)3
  (vì h  b n = a n + 2n s abck )
2(h  bn )2 (h  bn )3
n n 1
 b    hn1 ](ns abck )3
n n 1
6n[bn( n2)  an( n2)  hn2 ]an  2n[bn( n3)  an( n3)  hn3 ]a2n s 24n[a
 P1  n 3
(n abck )3  
6(h  b ) 6(h  bn )3
3n[7b 
n n 2 n
a  6hn 1  hn 2an  6hb 
n n 2
](nsabck)3 n[5bn(n2)  2hbn(n3) ]an  6nbn(n1)  n[ 5hn2  2bnhn3 ]an  6nhn1 s
  (n abck)3 
6(h bn )3 6(h b ) n 3

n2[bn( n3)  an(n3)  hn3 ]an (ns abck )3 n[bn(n 2)  hn 2 ]an (nsabck)3 n3[bn n3  an n3  hn3 ]an (ns abck )3
   
2(h  bn )2 (h  bn )3 6(h  bn )2
2n[b n( n 2)  h n 2 ](n s abck ) 4 14na n n1 (n s abck )3
 
(h  b n )3 6(h  b n )3
6n[bn( n2)  an(n2)  hn2 ]an  2n[bn( n3)  an( n3)  hn3 ]a2n  24n[a 
n n 1
b 
n n 1
 hn1]
 P1  (ns abck)3 
6(h  bn )3
3n[7b 
n n2  n
a  6hn1  hn2an  6hb   ]  n[5bn (n2)  2hbn( n3) ]an  6nbn(n1) s
n n 2
 n 3
(n abck )3 
6(h  b )
n[  5hn2  2bn hn3 ]an  6nhn1 +6nbn(n2)an  6nhn2an 14nan n1 s
 n 3
(n abck )3 
6(h  b )

23
 n 2 [b n ( n3)  a n ( n3)  h n3 ]a n (n s abck )3 n3[b n n 3  a n n3  h n3 ]a n (n s abck )3
 
2(h  b n )2 6(h  b n )2
6n[bn( n2)  an(n2)  hn2 ]an  2n[bn( n3)  an( n3)  hn3 ]a2n  24n[a 
n n 1
b 
n n 1
 hn1]
 P1  (ns abck)3 
6(h  bn )3
3n[7b 
n n2  n
a  6hn1  hn2an  6hb   ]  n[5bn (n2)  2hbn( n3) ]an  6nbn(n1) s
n n 2
 (n abck )3 
6(h  bn )3
n[  5hn2  2bnhn3 ]an  6nhn1  6nbn(n2) an  6nhn2an 14nan n1 s
 (n abck )3 
6(h  bn )3
n 2 [b n ( n3)  a n ( n3)  h n3 ]a n (n s abck )3 n3[b n n 3  a n n3  h n3 ]a n (n s abck )3
 
2(h  b n )2 6(h  b n )2
n[(2hn3a2n  2bnhn3an )  (2b 
n n3 2n
a  2hbn(n3) an )]  n[ 18hb 
n n2
8hn2an  26b 
n n2 n
a 18b 
n n1
 6a 
n n1
]
 P1  (ns abck)3 
6(h  bn )3
n 2 [b n ( n3)  a n ( n3)  h n3 ]a n (n s abck )3 n2 [hn 2  bn ( n2) ](n s abck )3 n3[b n n3  a n n3  h n 3 ]a n (n s abck )3
  
2(h  b n )2 (h  b n )2 6(h  b n )2
n[2hn3an (an +bn )  2bn(n3)an (h  an )]  n[ 18bn n2 (h  an )  8bn n2 an ] 8nhn2an 18nbn n1  6nann1 s
 P1  n 3
(n abck)3 
6(h  b )
n 2 [b n ( n3)  a n ( n3)  h n3 ]a n (n s abck )3 n3[b n n 3  a n n3  h n3 ]a n (n s abck )3
 
2(h  b n )2 6(h  b n )2
n[2hn3anh  2bn( n3)anbn ]  n[ 18bn( n2)bn  8b 
n n 2 n n n 1
 6na 
n n 1
a ]  8nhn2 an  18nb
 P1  (ns abck )3 
6(h  bn )3
n[2hn3an 2ns abck)  2bn(n3)an (2nsabck)]  n18bn(n2) (2nsabck) s 3 n2[bn(n3)  an(n3)  hn3 ]an (ns abck )3
 ( n abck )  
6(h  bn )3 2(h  bn )2
n3[b n n3  a n n 3  h n3 ]a n (n s abck )3
 n 2
(vì h  a n  b n + 2n s abck , a n + b n  h  2n s abck )
6(h  b )
nan [b 
n n2
 a    hn2 ](ns abck)3 n2[bn(n3)  an( n3)  hn3 ]an (ns abck)3 n3[b 
n n3
 a    hn3 ]an (ns abck)3
n n2 n n 3
 P1    
(h  bn )3 2(h  bn )2 6(h  bn )2
2nhn3a n  2nbn(n3) a n  18nbn( n2) s
 (n abck )4 , suy ra T  P  F3  P1  P2  F3 , suy ra
3(h  b n )3
nan[b 
n n2
 a    hn2 ](ns abck)3 n2[bn(n3)  an( n3)  hn3 ]an (ns abck)3 n3[b 
n n3
 a    hn3 ]an (ns abck )3
n n2 n n3
T   
(h  bn )3 2(h  bn )2 6(h  bn )2
n n
2nhn3an  2nbn(n3)an 18nbn(n2) s 4 n(n  1)(n  2)(n )[b +ann  hn ](nsabck)4
 (n abck)  
3(h bn )3 24(h  bn )
n(n  1)(n  2)[bn n 3 +an n 3 + hn 3 ](nsabck )4 2n(n  1)[bn n 2 + ann  2  hn 2 ](nsabck )4
+ + 
3(bn  h)2 (h  bn )3
8n[hn 1 + bnn 1 + ann 1 ](nsabck)4 4na n n 2 (ns abck )4 n3 n n 4 s n
 n 4
 n 3
 a (n abck )3  a n( n 5) (n s abck ) 4 (mod n4 s  2 )
(h  b ) (h  b ) 6 4
2
16(hn  bn ) s 1 1
Ta có Q1  n 5
(n abck )4  B2 (ns abck )3  C2 (nsabck )3  F2
(h  b ) 2 6

24
 2

s 416(h n  b n ) s
Từ M (n abck )  (n abck ) 4  M1 (ns abck ) 4 (mod n4s  2 ) và các biểu thức
(h  b n )5
7bn(n4) (bn  h)3  7bn(n3) (bn  h)2  7[ bn(n2) (bn  h)  bn(n1)  hn1] 5[3nbn(n4) (bn  h)2  4nbn(n3) (h bn )  3nbn(n2) ]
M1   
(bn  h)4 4(h bn )3
3nhn4 (bn  h)2  4nhn3 (h  bn )  3nhn2 nhn1 9nbn( n4) (bn  h)2  3n[  2bn( n3) (bn  h)  bn(n2)  hn2 ]
  n  
12(h  bn )3 (b  h)4 2(bn  h)3
4nb n ( n3)  3nhbn ( n 4)  nh n3 15nb n ( n1)
  n
3(b n  h)2 (b  h ) 4
2n 2b n( n 2) 2n 2 hbn (n 3) n 2 [  3bn ( n 2)  2hbn ( n 3)  hn 2 ] 6n 2h n  2  3n 2b n hn 3 3n 2 hb n( n 3)  6n 2b n( n  2)
B2    , C2  
(h  b n )2 (h  b n )2 (bn  h) 2 (h  b n ) 2 (h  b n ) 2
14nbn n2 ns abck  2nhn2 ns abck 2n2an n2 (ns abck )3 16an n1 (ns abck )4 n2 n n4 s
B3  n 3
, F2  n 2
 n 4
 a (n abck )3
(h  b ) (h  b ) (h  b ) 2
n 2 n n 3 s n ( n  2) n ( n 3) s 3 n 2 3 n n 3
[5nh  2nb h ](2n abck )  [5nb  2nhb ](2n abck ) n h  n b h n3bn ( n2)  n3hb n( n 3)
C3   
(h  b n )3 (h  b n )2 (h  b n )2
2
1 1 16(hn bn )(nsabck)4 n2[ 3bn(n2)  2hbn(n3)  hn2 ](nsabck)3
Ta có: Q  Q1  M1(n abck)  B3(nsabck)3  C3(nsabck)3 
s 4
 
2 6 (h bn )5 2(bn  h)2
n 2b n ( n2) (ns abck )3 [2n2 hn 2  n2bn hn3 ](ns abck )3 [n2 hbn( n3)  2n2 bn( n 2) ](ns abck )3 16an n1 (ns abck ) 4
    
(h  b n ) 2 2(h  b n )2 2(h  b n )2 (h  b n )4
2n 2a n n2 (n s abck )3 n2 a n n4 (n s abck )3 n2hbn( n3) (ns abck )3 1 1
 n 2
  n 2
 M1 (n s abck )4  C3 (n s abck )3  B3 (ns abck )3
(h  b ) 2 (h  b ) 6 2
2
16(hn  bn )(ns abck )4 n2[  3bn( n2)  2hbn( n3)  hn2 ](ns abck )3 n2bn(n2) (ns abck )3 n2 hbn(n3) (n sabck )3
    
(h  bn )5 2(bn  h)2 (h  b n ) 2 (h  b n ) 2
[2n 2h n2  n2bn hn3 ](n s abck )3 [n2hbn( n3)  2n2b n( n2) ](n s abck )3 16a n n1 (ns abck )4 2n2 a n n2 (ns abck )3
    
2(h  bn )2 2(h  b n )2 (h  b n )4 (h  b n ) 2
n2 a n n4 (ns abck )3 n3hn2  n3bn h n3 s 3 n3bn( n2)  n3hbn( n3) s 3 7nbn n2  nhn 2 s
  n 2
( n abck )  n 2
(n abck )  n 3
(n abck )4 
2 6(h  b ) 6(h  b ) (h  b )
n2 n n3 s n(n2) n(n3)
[5nh  2nb h ](n abck)  [5nb  2nhb ](n abck) 3nh (b  h)  4nh (h  b )  3nhn2 s
s n4 n 2 n3 n
 n 3
 n 3
(n abck )4 
3(h  b ) 12(h  b )
n(n4) n 3 n(n3) n 2 n(n2) n n(n1) n1 n(n4) n
7b (b h) 7b (b h) 7[ b (b h) b h ] s 4 5[3nb (b h)2 4nbn(n3) (hbn) 3bn(n2) ] s
 (n abck)  (n abck)4 
(bn h)4 4(hbn)3
15nbn ( n1) s 4 nhn1 s 4 9nbn( n4) (bn  h)2  3n[  2bn( n3) (bn  h)  bn (n2)  hn2 ] s
 n 4
(n abck )  n 4
(n abck )  n 3
(n abck )4 
(b  h) (b  h) 2(b  h)
n ( n 3) n ( n  4) n 3
4nb  3nhb  nh
 n 2
(n s abck )4
3(b  h)
Ta có Q  T  0(mod n4s2 ) (12) mà Q  T  S (mod n4s2 ) , nên S  0(mod n4s2 )
2
16(hn  bn )(ns abck )4 n2[  3bn(n2)  2hbn( n3)  hn2 ](ns abck )3 n2bn(n2) (ns abck )3 n2hbn(n3) (ns abck)3
Với S     
(h  bn )5 2(bn  h)2 (h  bn )2 (h  bn )2
[2n 2h n2  n2bn hn3 ](n s abck )3 [n2hbn( n3)  2n2b n( n2) ](n s abck )3 16a n n1 (n s abck )4 2n2 a n n2 (ns abck )3
    
2(h  bn )2 2(h  b n )2 (h  b n )4 (h  b n ) 2
25
 n 2ann  4 (nsabck)3 na n [bnn 2  a n n2  h n 2 ](n s abck )3 n2 [bn( n 3)  an ( n3)  hn3 ]an (ns abck )3
+   
2 (h  b n )3 2(h  bn )2
n3[b n n3  a n n3  h n 3 ]a n (n s abck )3 n3hn2  n3b n h n3 s 3 n3b n ( n 2)  n3hb n ( n3) s
n 2
 n 2
( n abck )  n 2
(n abck )3 
6(h  b ) 6(h  b ) 6(h  b )
7nbn n2  nhn2 s n4 n 2 n3
4 3nh (b  h)  4nh (h  b )  3nh
n n2
s 4 4nb
n(n3)
3nhbn(n4)  nhn3 s
 n 3
(n abck)  n 3
(n abck)  n 2
(n abck)4 
(h b ) 12(h b ) 3(b  h)
n 2 n n 3 n( n2) n( n3) n( n 4) n 2 n( n3)
[5nh  2nb h ]  [5nb  2nhb ] s 4 5[3nb (b  h)  4nb (h  bn )  3nbn(n2) ] s
 n 3
(n abck )  n 3
(n abck )4 
3(h  b ) 4(h  b )
n(n1) n( n4) n 3 n(n3) n 2 n( n2) n n(n1)
15nb s 4 7b (b  h)  7b (b  h)  7[  b (b  h)  b  hn1] s
 n 4
(n abck )  n 4
(n abck )4 
(b  h) (b  h)
9nbn ( n 4) (bn  h)2  3n[  2b n( n3) (b n  h)  bn (n 2)  h n2 ] s 4 n n( n5) s 4 2na n n3 (n s abck )4
 (n abck )  a ( n abck )  
2(b n  h)3 4 ( h  bn ) 2
2nhn3an  2nbn (n3) an  18nbn (n2) s 4 4nan n2 (ns abck )4 n3 n n4 s 3 nhn1
 n 3
(n abck )  n 3
 a (n abck )  n 4
(ns abck )4 
3(h  b ) (h  b ) 6 (b  h)
n(n  1)(n  2)(n  3)[bn n4  a n n 4  hn4 ](ns abck )4 n(n 1)(n  2)[bn n3  a n n3  hn3 ](n s abck )4
  
24(h  bn ) 3(bn  h)2
2n(n  1)[b n n 2  a nn 2  h n 2 ](n s abck )4 8n[hn1  bn n1  a nn 1 ](n s abck )4
+ 
( h  b n )3 (h  b n ) 4
2
16(h n  bn )(n s abck )4 n2bn (n 2) (ns abck )3 n2hbn( n3) (ns abck )3 [2n2hn2  n2bn hn3 ](ns abck )3
    
( h  bn ) 5 (h  b n ) 2 ( h  bn ) 2 2(h  bn )2
[n2hbn( n3)  2n2bn(n2) ](ns abck)3 n2[  3bn(n2)  2hbn(n3)  hn2 ](ns abck)3 n2ann4 (an + 2nsabck)2 (nsabck)3
   
2(h  bn )2 2(bn  h)2 2(h  bn )2
2n2a n n2 (ns abck )3 16an n1 (an  2ns abck )(ns abck )4 n3hn2  n3bnhn3 s 3 7nbn n2  nhn2 s
 n 2
 n 5
 n 2
(n abck )  n 3
(n abck )4 
(h  b ) (h  b ) 6(h  b ) (h  b )
n3bn( n2)  n3hbn(n3) s 3 4na n n2 (n s abck )4 nan[bn n2  an n2  hn2 ](ns abck )3 15nbn( n-1) s
 n 2
(n abck )  n 3
 n 3
 n 4
(n abck )4 
6(h  b ) (h  b ) (h  b ) (b  h)
2 n(n3) n(n3) n3 n s 3 n4 n 2 n3 n n2 n(n3) n(n4)
n [b a h ]a (n abck) 3nh (b h) 4nh (h b ) 3nh s 4 4nb 3nhb nhn3 s
 n 2
 n 3
(n abck)  n 2
(n abck)4 
2(h b ) 12(hb ) 3(b h)
n3[b 
n n3
 a    hn3 ]an (ns abck )3
n n 3
5[3nbn(n4) (bn  h)2  4nbn( n3) (h  bn )  3nbn(n2) ] s 4 nhn1 s 4
 (n abck )  (n abck )  
4(h  bn )3 (bn  h)4 6(h  bn )2
7b n ( n4) (b n  h)3  7b n ( n3) (b n  h)2  7[  b n( n 2) (b n  h)  b n ( n 1)  h n 1 ] s 4 n 3 n n  4  s
 n 4
( n abck )  a (n abck )3 
(b  h ) 6
9nbn ( n 4) (bn  h)2  3n[  2b n( n3) (b n  h)  bn (n 2)  h n2 ] s 4 2na n n3 (n s abck )4 n n (n5) s
 n 3
(n abck )  n 2
 a (n abck )4 
2(b  h) (h  b ) 4
[5nhn 2  2nbn hn3 ]  [5nbn( n 2)  2nhbn ( n3) ] s 4 n(n  1)(n  2)[b nn 3  a n n3  hn3 ](ns abck ) 4
 (n abck )  
3(h  b n )3 3(b n  h) 2
2nhn3an  2nbn (n3) an  18nbn(n2) s 4 2n(n 1)[bn n2  a n n2  hn2 ](n s abck )4
 (n abck ) + 
3(h  bn )3 ( h  b n )3

26
 n(n 1)(n  2)(n  3)[bn n4  an n4  hn4 ](ns abck)4 8n[hn1  bn n1  an n1 ](nsabck )4
  (vì h  b n  a n  2 n s abck )
24(h  bn ) (h  bn )4
2
16(hn  bn )(nsabck)4 n2[  3bn(n2)  2hbn(n3)  hn2 ](ns abck)3 n2bn(n2) (ns abck)3 n2hbn(n3) (ns abck)3
    
(h  bn )5 2(bn  h)2 (h  bn )2 (h  bn )2
n2 [2hn2  b n hn3 ](n s abck )3 n2 [bn( n3)  an (n3)  hn3 ]a n (ns abck )3 2n2a n n2 (n s abck )3 n2an n  (nsabck)3
   + 
2(h  bn )2 2(h  bn )2 (h  b n ) 2 2(h  bn )2
2
4n 2an n4 (an +nsabck)(nsabck)4 n3[bn n3  an n3  hn3 ]a n (ns abck )3 16an (ns abck )4 32an n1 (ns abck )5
    
2(h  bn )2 6(h  bn )2 ( h  b n )5 (h  bn )5
n2[hbn(n3)  2bn(n2) ](nsabck)3 nan[bn n2  an n2  hn2 ](nsabck)3 7nbn n2 nhn2 s
   (n abck)4 
3(h bn )2 (h bn )3 (h bn )3
n3hn2  n3bnhn3 s 3 n3bn( n2)  n3hbn(n3) s 3 5[3nbn( n4) (bn  h)2  4nbn( n3) (h  bn )  3nbn(n2) ] s
 n 2
(n abck)  n 2
(n abck )  n 3
(n abck)4 
6(h  b ) 6(h  b ) 4(h  b )
n(n1) n4 n 2 n3 n n2 n(n3)
15nb s 4 3nh (b  h)  4nh (h  b )  3nh s 4 4nb  3nhbn(n4)  nhn3 s
 n 4
(n abck )  n 3
(n abck )  n 2
(n abck)4 
(b  h) 12(h  b ) 3(b  h)
9nbn(n4) (bn  h)2  3n[  2bn(n3) (bn  h)  bn(n2)  hn2 ] s 4 n(n  1)(n  )[bn n +ann  hn ](nsabck)4
 (n abck ) 
2(bn  h)3 3(bn -h)2
[5nhn 2  2nbn hn3 ]  [5nbn ( n2)  2nhbn ( n3) ] s 4 2n(n  1)[b n n2  a n n2  h n 2 ](n s abck ) 4
 (n abck ) + 
3(h  b n )3 ( h  b n )3
7b n (n 4) (b n  h)3  7b n (n 3) (b n  h)2  7[  b n ( n  2) (b n  h)  b n ( n 1)  h n 1 ] s 4 nh n 1
 n 4
(n abck )  n 4
(n s abck ) 4 
(b  h) (b  h)
2nhn3an  2nbn(n3) an  18nbn(n2) s 4 4na n n2 (ns abck )4 n3 n n4 s 3 2nan n3 (ns abck )4
 (n abck )   a (n abck )  
3(h  bn )3 (h  bn )3 6 (h  bn )2
n(n 1)(n  2)(n  3)[bn n4  an n4  hn4 ](n s abck )4 8n[hn1  bn n1  a n n1 ](ns abck )4 n n( n5) s
   a (n abck )4
24(h  bn ) (h  bn )4 4
2
16(h n  b n )(n s abck )4 n2bn( n2) (ns abck )3 n2hbn (n3) (ns abck )3 [2n2 hn 2  n2bn hn3 ](ns abck )3
    
( h  b n )5 ( h  bn ) 2 (h  b n ) 2 2(h  b n )2
[n2hbn( n3)  2n2bn(n2) ](ns abck )3 n2[  3bn(n2)  2hbn(n3)  hn2 ](ns abck )3 nan[bn n2  an n2  hn2 ](nsabck )3
   
2(h  bn )2 2(bn  h)2 (h  bn )3
2
n2ann (nsabck)3 2n2an n2 (ns abck)3 n2[bn(n3)  an(n3)  hn3 ]an (nsabck)3 16an (nsabck)4
    
2(h  bn )2 (h  bn )2 2(h  bn )2 (h  bn )5
n3[b n n 3  a n n3  h n3 ]a n (n s abck )3 n3hn 2  n3b n h n 3 s 3 n3b n ( n 2)  n3hb n ( n3) s
 n 2
 n 2
(n abck )  n 2
(n abck )3 
6(h  b ) 6(h  b ) 6(h  b )
7nbn n2  nhn2 s 4 5[3nbn( n4) (bn  h)2  4nbn ( n3) (h  bn )  3nbn( n2) ] s
 ( n abck )  (n abck )4 
(h  b n ) 3 4(h  bn )3
15nbn(n1) s 4 3nhn4 (bn  h)2  4nhn3 (h  bn )  3nhn2 s 4 4nbn(n3)  3nhbn(n4)  nhn3 s
 n 4
(n abck)  n 3
(n abck)  n 2
(n abck)4 
(b  h) 12(h  b ) 3(b  h)
n ( n  4) n 3 n ( n 3) n 2 n ( n  2) n n ( n 1) n 1
7b (b  h)  7b (b  h)  7[  b (b  h)  b h ] s 4 nh n 1
 n 4
(n abck )  n 4
(n s abck ) 4 
(b  h) (b  h )

27
 9nbn(n4) (bn  h)2  3n[  2bn(n3) (bn  h)  bn(n2)  hn2 ] s 4 [5nh
n2
 2nbnhn3 ] [5nbn(n2)  2nhbn(n3) ] s
 n 3
(n abck )  n 3
(n abck)4 
2(b  h) 3(h  b )
2nhn3an  2nbn(n3) an 18nbn(n2) s 4 2n(n 1)[bn n2  an n2  hn2 ](ns abck)4
 (n abck )  
3(h  bn )3 (h  bn )3
n(n 1)(n  2)(n  3)[bn n4  an n4  hn4 ](ns abck )4 4nan n2 (nsabck)4 n3 n n4 s 3 2nan n3 (ns abck)4
   a ( n abck )  
24(h  bn ) (h  bn )3 6 (h  bn )2
n 2n[bnn +ann  hn](nsabck)4 8n[hn1  bn n1  an n1 ](nsabck)4
 an(n5) (ns abck)4  n 2
 n 4
(mod n4s2 )
4 3(b  h) (h b )
2
16(h n  b n )(n s abck )4 n2b n( n2) (n s abck )3 n2hbn (n3) (ns abck )3 [2n2 hn 2  n2b n hn3 ](ns abck )3
    
( h  b n )5 ( h  bn ) 2 (h  b n ) 2 2(h  b n )2
[n2hbn( n3)  2n2bn(n2) ](ns abck )3 n2[  3bn(n2)  2hbn(n3)  hn2 ](ns abck )3 nan[bn n2  an n2  hn2 ](nsabck )3
   
2(h  bn )2 2(bn  h)2 (h  bn )3
2
n 2an n  2 (ns abck)3 2n2ann  2 (ns abck)3 n 2 [bn ( n3)  a n ( n3)  h n3 ]a n (n s abck )3 16a n (n s abck )4
+    
2(h  bn )2 (h  bn )2 2(h  b n )2 ( h  b n )5
n3h n2  n3bn h n3 s 3 n3b n( n2)  n3hb n( n3) s 3 7nbn n2  nhn 2 s
 n 2
(n abck )  n 2
(n abck )  n 3
(n abck )4 
6(h  b ) 6(h  b ) (h  b )
n3[b 
n n3
 a    hn3 ]an (nsabck )3 5[3nbn(n4) (bn  h)2  4nbn(n3) (h  bn )  3nbn( n2) ] s
n n3
4 15nbn( n1) s
  (n abck )  (n abck)4 
6(h  bn )2 4(h  bn )3 (bn  h)4
3nhn4(bn h)2  4nhn3(h bn ) 3nhn2 s 4 7b
n(n4) n
(b h)3 7bn(n3) (bn h)2 7[ bn(n2) (bn h) bn(n1)  hn1] s
 n 3
(n abck )  n 4
(n abck)4 
12(h b ) (b h)
n ( n  4) n 2 n ( n 3) n n ( n  2) n2
9nb (b  h)  3n[  2b (b  h )  b h ] s 4 nh n 1
 n 3
(n abck )  n 4
(n s abck )4 
2(b  h) (b  h)
n ( n 3) n ( n  4) n 3 n 2 n n 3 n ( n  2)
4nb  3nhb  nh s 4 [5nh  2nb h ]  [5nb  2nhbn( n 3) ] s
 n 2
( n abck )  n 3
(n abck )4 
3(b  h) 3(h  b )
2nhn3an  2nbn(n3) an 18nbn(n2) s 4 2n[bn n3  ann3  hn3 ](ns abck)4 8n[hn1  bn n1  an n1 ](ns abck )4
 (n abck )   
3(h  bn )3 3(bn  h)2 (h  bn )4
n(n 1)(n  2)(n  3)[bn n4  a n n4  hn4 ](n s abck )4 2(n  1)[bn n2  a n n2  hn2 ](n s abck )4
  
24(h  bn ) (h  b n )3
4nan n2 (n s abck )4 n3 n n 4 s 3 2na n n3 (ns abck )4 n n ( n5) s
  a (n abck )   a (n abck ) 4 (mod n4 s  2 )
( h  b n )3 6 (h  b n ) 2 4
2 2
16(h n  b n  a n )(n s abck )4 n 2bn (n 2) (ns abck )3 n2hbn ( n3) (n s abck )3 [2n2 hn2  n2bn hn3 ](ns abck )3
    
( h  bn ) 5 (h  b n ) 2 (h  b n )2 2(h  bn )2
[n2hbn( n3)  2n2bn(n2) ](ns abck )3 n2[  3bn(n2)  2hbn(n3)  hn2 ](ns abck )3 nan[bn n2  an n2  hn2 ](nsabck )3
   
2(h  bn )2 2(bn  h)2 (h  bn )3
3n2ann 2 (nsabck)3 n2[bn(n3)  an(n3)  hn3 ]an (ns abck )3 7nbn n2  nhn2 s
 n 2
 n 2
 n 3
(n abck )4 
2(h  b ) 2(h  b ) (h  b )
3 n2 3 n n3 3 n(n2) 3 n( n3) n( n4) n
n h n b h s 3 nb  n hb s 3 5[3nb (b  h)2  4nbn(n3) (h  bn )  3nbn(n2) ] s
 n 2
(n abck )  n 2
(n abck )  n 3
(n abck)4 
6(h  b ) 6(h  b ) 4(h  b )

28
 n3[b n n 3  a n n3  h n3 ]a n (n s abck )3 2nhn3an  2nbn ( n3) a n  18nbn (n 2) s
  (n abck )4 
6(h  b n )2 3(h  b n )3
15nbn(n1) s 4 3nhn4 (bn  h)2  4nhn3 (h  bn )  3nhn2 s 4 4nbn(n3)  3nhbn(n4)  nhn3 s
 n (n abck )  (n abck )  (n abck)4 
(b  h)4 12(h  bn )3 3(bn  h)2
7b n( n 4) (b n  h)3  7b n( n 3) (b n  h) 2  7[  b n( n 2) (b n  h)  b n( n 1)  h n 1 ] s 4 nh n 1
 n 4
(n abck )  n 4
(n s abck ) 4 
(b  h) (b  h )
9nbn ( n 4) (bn  h)2  3n[  2b n( n3) (b n  h)  bn (n 2)  hn 2 ] s 4 4na n n2 (ns abck )4 n3 n n4 s
 (n abck )   a (n abck )3 
2(b n  h)3 (h  b n )3 6
[5nhn 2  2nbn hn3 ]  [5nbn ( n2)  2nhbn ( n3) ] s 4 2n(n  1)[b nn 2  a nn 2  h n 2 ](n s abck ) 4
 ( n abck )  
3(h  b n )3 ( h  b n )3
n(n 1)(n  2)(n  3)[bn n4  an n4  hn4 ](ns abck )4 n n(n5) s 4 2n[bn n3  an n3  hn3 ](nsabck )4
  a ( n abck )  
24(h  bn ) 4 3(bn  h)2
2na nn 3 (n s abck )4 8n[hn1  bn n1  an n1 ](n s abck )4
 n 2
 n 4
 0(mod n 4 s  2 )
(h  b ) (h  b )
n1 n ( n1) n( n1)
16n(h  a b )(n abck ) n2bn(n2) (ns abck )3 n2 hbn(n3) (ns abck)3 [2n2hn2  n2bn hn3 ](ns abck )3
s 5
    
(h  bn )5 (h  bn )2 (h  bn )2 2(h  bn )2
[n2hbn(n3)  2n2bn(n2) ](nsabck )3 n2[  3bn(n2)  2hbn(n3)  hn2 ](ns abck)3 nan[bn n2  an n2  hn2 ](ns abck)3
   
2(h  bn )2 2(bn  h)2 (h  bn )3
3n2 a n n 2 (n s abck )3 n2[b n( n3)  a n( n3)  h n3 ]a n (ns abck )3 n3[bn n3  a n n3  h n3 ]a n (n s abck )3
   
2(h  b n )2 2(h  b n )2 6(h  b n )2
n3h n2  n3bn h n3 s 3 n3bn ( n2)  n3hbn (n3) s 3 7nbn n2  nhn 2 s 4 2na n n3 (n s abck )4
 (n abck )  (n abck )  (n abck )  
6(h  b n )2 6(h  b n )2 ( h  b n )3 ( h  bn ) 2
5[3nbn(n4) (bn h)2 4nbn(n3) (hbn ) 3nbn(n2) ] s 4 15nb
n(n1)
s
n4 n 2
4 3nh (b h)  4nh (h b ) 3nh
n3 n n2
 n 3
(n abck )  n 4
(n abck )  n 3
(nsabck)4 
4(hb ) (b h) 12(hb )
n ( n  4) n 3 n ( n 3) n 2 n ( n  2) n n ( n 1) n 1
7b (b  h)  7b (b  h)  7[  b (b  h)  b h ] s 4 nh n 1
 n 4
(n abck )  n 4
(n s abck ) 4 
(b  h) (b  h )
n ( n 4) n 2 n ( n 3) n n ( n  2) n 2 n ( n 3)
9nb (b  h)  3n[  2b (b  h)  b h ] s 4 4nb  3nhb n( n 4)  nh n 3 s
 n 3
(n abck )  n 2
(n abck )4 
2(b  h) 3(b  h)
[5nhn2  2nbn hn3 ]  [5nbn( n2)  2nhbn(n3) ] s 4 n3 n n4 s 3 8n[hn1  bn n1  an n1 ](ns abck )4
 (n abck )  a (n abck )  
3(h  bn )3 6 (h  bn )4
2nhn3a n  2nbn( n3) a n  18nbn ( n2) s 4 2n[b n n2  a n n2  h n2 ](n s abck )4 n n ( n5) s
 n 3
(n abck )  n 3
 a (n abck )4
3(h  b ) (h  b ) 4
n[bn n4  an n4  hn4 ](nsabck)4 4nan n2 (ns abck )4 2n[bn n3  an n3  hn3 ](nsabck)4
    0(mod n4s2 ) (vì
4(h  bn ) (h  bn )3 3(bn  h)2
2 2
hn an bn  nan n1 bn n1 hn1 nsabck(modn2s1) (10))
n2bn(n2) (nsabck )3 n2hbn(n3) (nsabck)3 [2n2hn2  n2bnhn3 ](nsabck)3 nan [bn n2  an n2  hn2 ](ns abck )3
    
(h  bn )2 (h  bn )2 2(h  bn )2 (h  bn )3

29
 [n2hbn(n3)  2n2bn(n2) ](ns abck )3 n2 [  3bn (n2)  2hbn(n3)  hn2 ](ns abck)3 n2[bn(n3)  an(n3)  hn3 ]an (ns abck )3
   
2(h  bn )2 2(bn  h)2 2(h  bn )2
3n2an n2 (nsabck)3 n3[bn n3  an n3  hn3 ]an (nsabck)3 n3hn2  n3bnhn3 s 3 n3bn(n2)  n3hbn(n3) s
   (n abck )  (n abck)3 
2(h  bn )2 6(h  bn )2 6(h  bn )2 6(h  bn )2
7nbn n2  nhn2 s 4 5[3nb
n(n4) n
(b  h)2  4nbn(n3) (hbn ) 3nbn(n2) ] s 4 15nb
n(n1)
s 4 nhn1 s
 (n abck)  (n abck )  (n abck)  (n abck)4 
(h bn)3 4(h bn )3 (bn h)4 (bn h)4
3nhn4 (bn  h)2  4nhn3 (h  bn )  3nhn2 s 4 9nb
n(n4) n
(b  h)2 3n[  2bn(n3) (bn  h)  bn(n2)  hn2 ] s
 (n abck )  (n abck)4 
12(h bn )3 2(bn  h)3
2n[bn n2  an n2  hn2 ](ns abck )4 4nbn( n3)  3nhbn( n4)  nhn3 s 4 8n[hn1  bn n1  a n n1 ](ns abck )4
  ( n abck )  
(h  bn )3 3(bn  h)2 ( h  bn ) 4
2nhn3an  2nbn(n3)an 18nbn(n2) s 4 [5nh
n2
 2nbnhn3 ] [5nbn(n2)  2nhbn(n3) ] s
 (n abck )  (n abck )4 
3(h  bn )3 3(h  bn )3
n[bn n4  ann4  hn4 ](nsabck)4 4nan n2 (nsabck)4 n3 n n4 s 3 2nan n3 (ns abck)4
   a (n abck )  
4(h  bn ) (h  bn )3 6 (h  bn )2
2n[bn n3  an n3  hn3 ](ns abck )4 7bn(n4) (bn  h)3  7bn(n3) (bn  h)2  7[  bn(n2) (bn  h)  bn(n1)  hn1] s
 n 2
 n 4
(n abck)4 
3(b  h) (b  h)
n
 a n( n5) (ns abck )4  0(mod n4s  2 )
4
n2{3[an(n2)  bn(n2)  hn2 ]  bnh[bn(n4)  hn4 ]}(ns abck )3 nan[bn n2  an n2  hn2 ](ns abck )3
  
2(bn  h)2 (h  bn )3
n2 [bn( n3)  a n( n3)  hn3 ]a n (n s abck )3 n3[b n n3  a n n3  hn3 ]an (ns abck )3 n3h n2  n3bn h n3 s
 n 2
 n 2
 n 2
(n abck )3 
2(h  b ) 6(h  b ) 6(h  b )
n3bn( n2)  n3hb n( n3) s 3 7 nbn n2  nhn2 s 4 15nbn( n1) s 4 nhn1
 n 2
(n abck )  n 3
(n abck )  n 4
(n abck )  n 4
(ns abck )4 
6(h  b ) (h  b ) (b  h) (b  h)
n(n4) n 2 n(n3) n n(n2) n4 n 2 n3 n n2
5[3nb (b  h)  4nb (h b ) 3nb ] s 4 3nh (b  h)  4nh (h  b )  3nh
 n 3
(n abck)  n 3
(nsabck)4 
4(h b ) 12(h b )
n(n4) n 3 n( n3) n 2 n( n2) n n( n1) n1
7b (b  h)  7b (b  h)  7[  b (b  h)  b h ] s 4 4nbn(n3)  3nhbn(n4)  nhn3 s
 n 4
(n abck )  n 2
(n abck)4 
(b  h) 3(b  h)
n (n4) n 2 n( n3) n n( n2) n2 n2
9nb (b  h)  3n[  2b (b  h)  b h ] s 4 [5h  2b h ]  [5bn(n2)  2hbn(n3) ] s
n n3
 n 3
(n abck )  n 3
n(n abck)4 
2(b  h) 3(h  b )
2nhn3an  2nbn(n3)an 18nbn(n2) s 4 2n[bn n2  an n2  hn2 ](nsabck)4 n[bnn4  ann4  hn4 ](nsabck)4
 (n abck )   
3(h  bn )3 (h  bn )3 4(h  bn )
n n(n5) s 4 4nan n2 (nsabck)4 n3 n n4 s 3 2nann3 (nsabck )4 2n[bn n3  an n3  hn3 ](ns abck)4
 a (n abck)   a (n abck)   
4 (h  bn )3 6 (h  bn )2 3(bn  h)2
8n[hn1  bn n1  an n1 ](nsabck)4
 n 4
 0(mod n4s2 )
(h  b )
n{ 3[an(n2) +bn(n2)  hn2 ] + bnh[bn(n4)  hn4 ]} an[bn n2  an n2  hn2 ] hn2  bn(n2)  bnh[hn4  bn(n4) ] 2
   n 
2(bn  h)2 (h  bn )3 6(h  bn )2

30
 n[bn(n 3)  an(n  3) + hn 3 ]an n2[bn n 3 + an n 3 + hn 3 ]an 7bn n2  hn2 s 15bn( n1) s
   (n abck )  n abck 
2(h  bn )2 6(h  bn )2 ( h  b n )3 (bn  h)4
5[3bn(n4) (bn h)2 4bn(n3) (h bn ) 3bn(n2) ] s 3hn4(bn h)2 4hn3(hbn ) 3hn2 s hn1 s
 (n abck)  (n abck )  n abck 
4(h bn )3 12(h bn)3 (bn h)4
7bn(n4) (bn  h)3  7bn(n3) (bn  h)2  7[  bn(n 2) (bn  h)  bn(n1)  hn1 ] s 4bn(n 3)  3hbn(n4)  hn 3 s
 (n abck )  (n abck ) 
(bn  h)4 3(bn  h)2
9bn(n4) (bn  h)2  3[  2bn( n3) (bn  h)  bn (n 2)  hn 2 ] s [5hn2  2bnhn3 ]  [5bn( n2)  2hbn( n3) ] s
 (n abck )  (n abck ) 
2(bn  h)3 3(h  bn )3
2hn3an  2bn(n3)an 18bn(n2) s [bn n4  an n4  hn4 ](nsabck) n2 n n4 2an n3 (nsabck) 4an n2 (ns abck)
 (n abck)   a   
3(h  bn )3 4(h  bn ) 6 (h  bn )2 (h  bn )3
2[bn n 2 + ann  2  hn  2 ](nsabck) 2[bn n  + ann   hn  ](nsabck) 1 n(n5) s
   a (n abck ) 
(h  bn )3 3(bn  h)2 4
8[hn1  bn n1  a n n1 ](ns abck )
  0(mod ns 1 ) (16)
( h  bn ) 4
Từ (16) suy ra: b n n 2   a n n  2   h n  2  0(mod n) .
2.1. Nếu h = cn
Vì n là số nguyên tố lớn hơn 5, abc  n, a n  b n  c n  0(mod n s ), s  2 và an n2  bnn2  cn( n2)  0(mod n) nên
theo bổ đề 7, ta có c n b n  a 2n  c n a n  b 2n  b n a n  c 2n  0(modn 2 )(17),c 3n   b 3n (modn 2 )(18) ,
a 3n  b 3n (modn 2 )(19) a   +cn(n4) b 
n n4
+cn(n4)  a 
n n4
b 
n n4 n n4
0(modn2 )(20), bn(n 3) + an(n 3) + cn(n 3)  0(modn2 )(21) và
n  1(mod6) .
Từ (16) , (20), (21), ta có:
n{3[an(n2)  bn(n2)  cn(n2) ]  bncn[bn(n4)  cn(n4) ]} an[bn n2  an n2  cn n2 ] cn(n2)  bn(n2)  bncn[cn(n4)  bn(n4) ] 2
  n 
2(bn  cn )2 (cn  bn )3 6(cn  bn )2
n[bn(n3)  an(n3)  cn(n3) ]an n2[bn n3  an n3  cn n3 ]an n2 n n4
   a 
2(cn  bn )2 6(cn  bn )2 6
7b n n 2  cn ( n 2) s 15b n ( n1) s
( n abck )  n abck 
(c n  b n )3 (b n  cn )4
5[3bn(n4) (bn cn )2 4bn(n3) (cn bn) 3bn(n2) ] s 3cn(n4) (bn cn)2 4cn(n3) (cn bn) 3cn(n2) s 3an n4 (nsabck)
 (n abck)  (n abck)  
4(cn bn )3 12(cn bn)3 4(cn bn)
4a   (ns abck)
n n2
4bn( n3)  3cn( n3)  cn(n3) s cn(n1) s 2cnan [cn(n4)  bn( n4) ] 18bn( n2) s
 (n abck )  n abck  (n abck )  
3(bn  cn )2 (bn  cn )4 3(cn  bn )3 (cn  bn )3
7b n( n 4) (bn  cn )3  7b n ( n3) (b n  c n )2  7[  b n ( n 2) (bn  c n )  bn( n1)  c n( n 1) ] s 2a n n3 (n s abck )
 (n abck )  
(b n  cn )4 (c n  b n ) 2
9bn ( n 4) (bn  cn )2  3[  2bn( n3) (bn  cn )  bn( n2)  cn( n2) ] s 8[cn( n1)  bn n1  a n n1 ](n s abck )
 (n abck )  
2(bn  cn )3 (c n  b n ) 4
[5cn(n2) + 2bncn(n3) ](nsabck) +[5bn(n2)  2cnbn(n3) ](nsabck) 1 n(n5) s
 n n 3
 a (n abck )  0(mod ns 1 )
3(c  b ) 4
(vì hn4  cn( n4)  ann4 (mod n2 ), bn n4  an n4 (mod n2 ), cn an  b2n (mod n2 ), hbn  cnbn  a2n (mod n2 )
nn 2 n n  2 
b n ( n 1)  c n ( n 1)  [  b n ( n 1)  1]  [c n ( n 1)  1]  0(mod n 2 ), c n ( n 2 )  b a (mod n 2 ) )
31
 n n2
 cn(n2) s 5[3bn(n4) (bn  h)2  4bn(n3) (h  bn )  3bn(n2) ] s cn(n1)
 H (c, b)  7b n n 3
(n abck)  n n 3
1
(n abck)  n n 4 ns abck  an(n5) (ns abck) 
(c  b ) 4(c  b ) (b  c ) 4
3cn(n4) (bn cn)2 4cn(n3) (hbn) 3cn(n2) s 7bn(n4) (bn cn)3 7bn(n3) (bn cn)2 7bn(n2) (bn cn) s 15bn(n1) s
 (n abck)  (n abck)  n abck 
12(cn bn )3 (bn cn)4 (bn cn)4
9bn(n4) (bn  cn )2  3[  2bn( n3) (bn  cn )  bn(n2)  bn( n2)  a n( n2) ] s 6bn( n2) s 4a n n2 (ns abck )
 (n abck )  ( n abck )  
2(bn  cn )3 (cn  bn )3 (cn  bn )3
4b n( n3) + 2cn(n  3) s [5cn( n2)  2bncn (n3) ](ns abck )  [5bn( n2)  2c nbn( n3) ](ns abck ) 3a n n 4 (ns abck )
 (n abck )   
3(bn  cn )2 3(cn  bn )3 4(cn  bn )
2an n3 (nsabck) 8[cn(n1)  bn n1  an n1 ](ns abck)
 n n 2
 n n 4
 0(mod ns1)
(c b ) (c b )
n{3[an(n2)  bn(n2)  cn(n2) ]  bncn[bn(n4)  cn(n4) ]} an[bn n2  an n2  cn n2 ]
(Với H(c, b)   
2(bn  cn )2 (cn  bn )3
cn( n2)  bn( n2)  bncn [cn( n4)  bn(n4) ] 2 n[bn(n3)  a n(n3)  cn( n3) ]a n n2[bn n3  an n3  cn n3 ]an n2 n n4
 n    a )
6(cn  bn )2 2(cn  bn )2 6(cn  bn )2 6
7bnn2 cn(n2) s 5[3bn(n4) (bn h)2 4bn(n3) (h bn ) 3bn(n2) ] s 4bn(n3)  2bn(n3)  2an(n3) s
H(c,b)  (n abck )  (n abck)  (n abck) 
(cn bn)3 4(cn bn)3 3(bn cn )2
15bn(n1) 3cn(n4) (bn cn)2 4cn(n3) (hbn) 3cn(n2) s 7bn(n4) (bn cn)3 7bn(n3) (bn cn)2 7bn(n2) (bn cn ) s
 n n 4 nsabck  (n abck )  (n abck) 
(b c ) 12(cn bn)3 (bn cn)4
9bn(n4) (bn  cn )2  3[  2bn(n3) (bn  cn )  an(n2) ] s cn(n1) s 2an n3 (nsabck) 1 n(n5) s
 (n abck )  n abck   a (n abck) 
2(bn  cn )3 (bn  cn )4 (cn  bn )2 4
{5[  cn(n2) +bn(n2) ] +2bncn[cn(n4)  bn(n4) ]}(nsabck) 3ann4 (nsabck) 6[bn(n2)  ann2 ] s 2an n2 (nsabck)
   (n abck )  
3(cn  bn )3 4(cn  bn ) (cn  bn )3 (cn  bn )3
8[cn(n1) bn n1 an n1 ](nsabck)
 n n 4
 0(modns1) (vì cn(n2) bn n2  ann2 (modn2),cn(n) ann bnn (modn2) )
(c b )
7bn n2 cn(n2) s 5[3bn(n4)a2n 4bn(n3)an 3bn(n2) ] s 15bn(n1) s 2ann2 (nsabck)
H(c,b)  (n abck)  (n abck)  n n 4 n abck  
(cn bn )3 4(cn bn)3 (b c ) (cn bn )3
3cn(n4)a2n  4cn(n3)an  3cn(n2) s 7bn(n4) (cn bn )3  7bn(n3) (cn bn )2  7bn(n2) (cn bn ) s cn(n1) s
 (n abck )  (n abck )  n abck 
12(cn bn )3 (bn  cn )4 (bn  cn )4
6c n( n2) 9bn( n4) (bn  c n )2  3[  2bn( n 3) (bn  c n )  a n (n2) ] s [5an(n  2) + 4an(n  2) ](nsabck)
 n n 3 (ns abck )  (n abck )  
(c  b ) 2(bn  c n )3 3(c n  b n )3
3a n n4 (n s abck ) 2[bn(n 3)  an(n 3) ] s 2an n3 (ns abck ) 1 n( n5) s
  (n abck )   a (n abck ) 
4(cn  bn ) 3(bn  cn )2 (cn  bn )2 4
8[cn ( n1)  b n n 1  a n n1 ](n s abck )
 n n 4
 0(mod n s 1 ) (vì bncn  a2n , cn(n4)  bn(n4)  an(n4) (mod n2 ) )
(c  b )
7bn n2  cn(n2) s 5[3an(n4)a2n  4bn(n3)an  3bn(n2) ] s an(n2) (nsabck) 1 n(n5) s
 H(c, b)  (n abck)  (n abck)   a (n abck) 
(cn  bn )3 4(cn  bn )3 3(cn  bn )3 4

32
 15bn(n1) s 3[  an(n4) ]a2n  4cn(n3)an  3cn(n2) s 9an(n4)a2n 3[2bn(n3)an  an(n2) ] s cn(n1) s
 n n 4 n abck  (n abck)  (n abck)  n n 4 n abck 
(b c ) 12(cn bn )3 2(bn cn )3 (b  c )
2a   (ns abck) 7an(n4)a3n  7bn(n3)a2n  7bn(n2)an s 3a   (nsabck)
n n2 n n4
2[bn(n3)  an(n3) ] s
  (n abck)  (n abck)  
(cn  bn )3 (bn  cn )4 3(bn  cn )2 4(cn bn )
6cn(n2) s 2an n3 (nsabck) 8[cn(n1)  bn n1  an n1 ](ns abck )
 n n 3 (n abck )  n n 2
 n n 4
 0(mod ns 1)
(c  b ) (c  b ) (c  b )
n n n s n s
c  b  a  2n abck  a (mod n )
7bn n2 7cn(n2) s 5[3an(n2) 4bn(n3)an 3bn(n2) ] s 3[cn(n2) an(n2) ] 4cn(n3)an s
H(c,b)  (n abck)  (n abck)  (n abck) 
(cn bn )3 4(cn bn )3 12(cn bn)3
an(n2) (nsabck) 2a   (nsabck) cn(n1) s
n n2
15bn(n1) s 7an(n1) 7bn(n3)a2n 7bn(n2)an s
 n abck  (n abck)    n n 4 n abck 
(bn cn )4 (bn cn )4 3(cn bn )3 (cn bn )3 (b c )
6[a n ( n3)  b n ( n3) ]a n s 2[bn(n  3)  an(n  3) ](cn  bn ) s 3a n n4 (n s abck ) 2a n n3 (ns abck )
 (n abck )  ( n abck )   
2(cn  b n )3 3(cn  b n )3 4(c n  b n ) (c n  b n )2
1 8[cn(n1)  bn n1  an n1 ](ns abck)
 an(n5) (ns abck)  n n 4
 0(mod ns 1 )
4 (c  b )
7[bn n2  cn(n2) ] s 5[3an(n2)  4bn(n3)an  3bn(n2) ] s an(n2) (nsabck) cn(n1) s
 H(c, b)  (n abck)  (n abck)   n n 4 n abck 
(cn  bn )3 4(cn  bn )3 3(cn  bn )3 (b  c )
3a   (ns abck ) 2a   (ns abck) 1 n(n5) s
n n4 n n3
15bn(n1) s 3bn(n2)  4cn(n3) an s
 n n 4 n abck  (n abck)    a (n abck ) 
(b  c ) 12(cn  bn )3 4(cn  bn ) (cn  bn )2 4
7a n( n1)  7bn (n3) a 2n  7bn (n2) a n s 3[an(n 3)  bn(n  3) ]an s 2[bn(n  3)  an(n 3) ]an s
 (n abck ) + (n abck )  (n abck ) 
(bn  c n )4 (cn  bn )3 3(cn  bn )3
2ann2 (nsabck) 8[cn(n1) bnn1  ann1 ](nsabck)
 n n 3
 n n 4
 0(modns1) (vì c n  b n  a n  2n s abck  a n (mod n s ) ,
(c b ) (c b )
nn 2 n n  2
c n ( n  2)  a b (mod n 2 ) ))
7[bn n2  cn(n2) ] s 5[3an(n2)  4bn(n3)an  3bn(n2) ] s 7[an(n3)  bn(n3) ]an s
 H (c, b)  (n abck )  (n abck ) + (n abck ) 
(cn  bn )3 4(cn  bn )3 3(cn  bn )3
2a   (ns abck) 8[cn(n1)  b    a   ](nsabck)
n n2 n n1 n n1
15bn(n1) s 3bn(n2)  4cn(n3)an s cn(n1) s
 n abck  (n abck )  n abck   
(bn  cn )4 12(cn  bn )3 (bn  cn )4 (cn  bn )3 (cn  bn )4
a n( n 2) (ns abck ) 3a n n 4 (ns abck ) 2a n n 3 (ns abck ) 7 an ( n1)  7bn( n 3) a 2n  7bn ( n 2) a n s
    (n abck ) 
3(c n  b n )3 4(cn  b n ) (cn  b n )2 (b n  c n ) 4
1
 an(n5) (ns abck )  0(mod ns1)
4
7an n2 5[3an(n2)  4bn(n3) an  3bn(n2) ] s cn( n1) s 3an n4 (ns abck )
 H (c, b)  n n 3 (ns abck )  (n abck )  n abck  
(c  b ) 4(cn  bn )3 (bn  cn )4 4(cn  bn )
2an n3 (nsabck) 15an(n1) s 3bn(n2)  4cn(n3)an s 7an(n1)  7bn(n3)a2n 7bn(n2)an s an(n2) (ns abck)
  n n 4 n abck  (n abck)  (n abck)  
(cn bn )2 (b c ) 12(cn bn )3 (bn cn )4 3(cn bn )3
7[an(n3)  bn(n3) ]an s 1 n(n5) s 2an n2 (ns abck ) 8[cn(n1)  bn n1  an n1 ](ns abck )
 n n 3
(n abck )  a (n abck)  n n 3
 n n 4
 0(mod ns 1)
3(c  b ) 4 (c  b ) (c  b )
(vì c n  b n  a n  2n s abck  a n (mod n s ) , b n n 2   c n ( n 2)   a n n 2  (mod n 2 ) )
33
 5[3an(n2)  4bn(n3)an  3bn(n2) ] s 15an(n1) s 7an(n1)  7bn(n3)a2n  7bn(n2) an s
 H (c, b)  (n abck )  n n 4 n abck  (n abck) 
4(cn  bn )3 (b  c ) (bn  cn )4
3bn(n2)  4cn(n3)an s an(n1) s 3an n4 (cn  bn )2 (ns abck) 7[an(n3)  bn(n3) ]an s 7an n2
 (n abck)  n n 4 n abck   (n abck)  n n 3 (ns abck)
12(cn bn )3 (b  c ) 4(cn  bn )3 3(cn  bn )3 (c  b )
an(n2) (nsabck) 2an n3 (nsabck) an n5 (cn bn )3(nsabck) 2an n2 (nsabck) 8[an n1  an n1  an n1 ](nsabck)
      0(mod ns1)
3(cn bn )3 (cn bn )2 4(cn bn )3 (cn bn )3 (cn bn )4
7an n2 s 5[3an(n2)  4bn(n3) an  3bn(n2) ] s an(n1) s an n2 (ns abck)
 H (c, b)  (n abck )  (n abck )  n abck  
(cn  bn )3 4(cn  bn )3 (bn  cn )4 4(cn  bn )3
3bn(n2)  4cn(n3)an s 7bn(n3)a2n  7bn(n2)an s 7[an(n3)  bn(n3) ]an s 2an n3 (cn bn )(nsabck)
 (n abck)  (n abck)  (n abck)  
12(cn  bn )3 (bn  cn )4 3(cn  bn )3 (cn  bn )3
a n(n2) (ns abck ) 3a n n2 (ns abck ) 2an n2 (ns abck )
 n n 3
 n n 3
 n n 3
 0(mod ns 1 ) (vì b n n 2   c n ( n 2)   a n n 2  (mod n 2 ) )
3(c  b ) 4(c  b ) (c  b )
7an n2 s 5[3an(n2)  4bn(n3) an  3bn(n2) ] s an(n1) s 3an n2 (nsabck )
 H (c, b)  n n 3 (n abck )  (n abck)  n n 4 n abck  
(c  b ) 4(cn  bn )3 (b  c ) 4(cn  bn )3
3bn(n2)  4cn(n3)an s 7bn(n3)a2n  7bn(n2)an s 7[an(n3) bn(n3) ]an s an(n2) (ns abck)
 (n abck)  (n abck )  (n abck )  
12(cn bn )3 (bn  cn )4 3(cn bn )3 3(cn bn )3
2an n2 (nsabck) an n2 (nsabck) 2an n2 (ns abck)
    0(mod ns1)
(cn  bn )3 4(cn  bn )3 (cn  bn )3
(vì cn  bn  an  2ns abck  an (mod ns ), bn( n1)  an( n1) (mod n2 ) )
7ann2 (nsabck) 5[3an(n2)  4bn(n3)an  3bn(n2) ](cn  bn ) s an(n1) s 2ann2 (nsabck)
 H (c, b)   (n abck )  n abck + 
(cn  bn )3 4(cn  bn )4 (bn  cn )4 (cn  bn )3
3a   (nsabck)
n n2
[3bn(n2)  4cn(n3)an ](cn bn ) s 7bn(n3)a2n 7bn(n2)an s 7[an(n3) bn(n3) ]an s
 (n abck)  (n abck)  (n abck)  
12(cn bn )4 (bn cn )4 3(cn bn )3 4(cn bn )3
an(n 2) (nsabck) 2ann 2 (nsabck) an n2 (nsabck)
 n n 3
+ n n 3
+ n n 3
 0(mod ns1 )
3(c  b ) (c  b ) 4(c  b )
n( n2) n( n3) n n(n2) n
5[3a  4b a  3b ]a s 7an(n2)bn  7bn(n2)an s an(n1) s
 H (c, b)  ( n abck )  (n abck )  n abck 
4(cn  bn )4 (bn  cn )4 (bn  cn )4
3bn(n2)  4cn(n3)an s 7[an(n3) bn(n3) ]an (cn bn ) s 23an(n2) (cn  bn )(nsabck)
 (n abck )  (n abck )   0(mod ns1)
12(cn bn )3 3(cn bn )4 6(cn  bn )4
5[3an(n2)  4bn(n3)an  3bn(n2) ]a n s 7bn(n3)a2n  7bn(n2)an s 23an(n1) (nsabck)
 H (c, b)  ( n abck )  (n abck )  
4(cn  bn )4 (bn  cn )4 6(cn  bn )4
[3bn(n2)  4cn(n3)an ]an s 7[an(n3) bn(n3) ]a2n s an(n1) s
 n n 4
(n abck)  n n 4
(n abck)  n n 4 n abck  0(mod ns1)
12(c  b ) 3(c  b ) (b  c )
(vì c n  b n  a n  2n s abck  a n (mod n s )
15[3an(n2)  4bn(n3) an  3bn(n2) ]a n s 84bn( n3) a2n  84bn(n2) an s 46an(n1) (ns abck )
 H (c, b)  (n abck )  (n abck )  
12(cn  bn )4 12(bn  c n )4 12(cn  bn )4
3bn(n2)an 4cn(n3)a2n s 28[an(n3) bn(n3) ]a2n s 12an(n1) s
 n n 4
(n abck)  n n 4
(n abck)  n n 4 n abck  0(modns1)
12(c b ) 12(c b ) 12(b c )
12(c b ) H(c,b)42b a (nabck) 39a (nabck)4[c bn(n3)]a2n(nabck
n n 4 n(n2) n s n(n1) s n(n3) s
) 0(modns1)
34
12(cn bn)4H(c,b)42bn(n2)an(nabck
s
) 39an(n1) (nabck
s
)4[an(n3)]a2n(nabck
s
) 0(modns1) (vì cn(n3) bn(n3) an(n3) (modn2) )
12(cn bn)4H(c,b)42bn(n2)an(nabck
s
) 43an(n1) (nabck
s
) 0(modns1) (22)
Nhận xét : Từ đẳng thức ( a n  n s abck ) n  (b n  n s abck ) n  (c n  n s abck ) n ( ) , cùng với biến đổi và lập luận
như mục 2. và 2.1., ta đi đến đồng dư thức 12(cn bn)4 H(c,b)42bn(n2)an(nsabck) 43an(n1) (nsabck) 0(modns1) (22), mà
( )  [a n  n s a(c)(b)k ]n  [(c)n  n s a(c)(b)k ]n  [(b)n  n s a(c)(b)k ]n , cho nên, khi biến đổi và lập luận
tương tự như mục 2. và 2.1., ta cũng đi đến đồng dư thức
n n 4 n(n2) n s n(n1) s s1
12(c b ) H(b,c)42c a (nabck) 43a (nabck) 0(modn ) (23) (hoặc trong đồng dư thức (22) ta thay b bởi c ,
đồng thời thay c bởi b thì ta có đồng dư thức (23))
12(cn bn)4H(c,b)42cn(n2)an(nabck
s
)43an(n1)(nabck
s
) 0(modns1) (24) (vì n lẻ nên
n{3[an(n2) (c)n(n2) (b)n(n2) ](c)n (b)n[(b)n(n4) (c)n(n4) ]} an[(c)n n2 ann2 (b)n n2 ]
H(b, c)   
2((c)n (b)n )2 ((b)n (c)n )3
(b)n(n2)  (c)n(n2)  (c)n (b)n [(b)n(n4)  (c)n(n4) ] 2 n[(c)n(n3)  an( n3)  (b)n(n3) ]an
 n  
6((b)n  (c)n )2 2((b)n  (c)n )2
n 2 [(c) n n3  a nn 3  (b) n n3 ]a n n 2 n n 4 n{ 3[a n ( n 2)  bn ( n 2)  c n ( n 2) ]  b n c n [b n ( n 4)  c n ( n 4) ]}
  a  
6((b)n  (c)n )2 6 2(b n  c n )2
a n [b nn 2  a n n 2  c n n 2 ] cn ( n 2)  bn ( n 2)  b nc n [cn ( n 4)  b n( n 4) ] 2 n[bn ( n3)  a n ( n3)  c n ( n3) ]a n
  n  
(c n  b n )3 6(c n  b n )2 2(c n  b n ) 2
n 2[b n n3  a n n 3  cn n3 ]a n n 2 n n 4
  a  H (c, b) )
6(cn  b n ) 2 6
Trừ vế theo vế các đồng dư thức (22) và (24), ta có: 42[cn(n2) bn(n2) ]an(nsabck) 0(modns1)
42[cn(n4)c2n bn(n4)b2n ]an (nsabck)  0(modns1)
42[bn(n4)c2n bn(n4)b2n ]an (nsabck)  0(modns1) (vì c n ( n  4)  b n ( n  4) (mod n 2 ) )
2.3.7(cn bn)(cn bn)bn(n4)an(nsabck) 0(modns1)
2.3.7(cn bn)anbn(n4)an(nsabck)  0(modns1)(vì cn  bn  an  2ns abck  an (mod ns ) )
2.3.7(cn bn)a2nbn(n4)(abck) 0(modn),vô lý (vì n là số nguyên tố lớn hơn 7, abck  0(mod n) và cn  bn  0(mod n) )
2.2. Nếu h = nns -1cn
Ta có:
n 2
* a n ( n 2)  b n( n2)  [(a n  b n )  b n ]n 2  b n( n 2)   (1)i Cni 2 (a n  b n )n 2i b ni  b n ( n 2) 
i0
n4
.  (1)i Cni 2 (nns1cn  2ns abck)n2i bni  (n  2)(nns1cn  2ns abck )bn(n3)  0(mod n2s )
i0

 a n ( n  2)  b n ( n  2)  ( n  2)(n ns  1c n  2 n s abck )b n ( n  3)  4b n ( n 3) n s abck (mod n s 1 ) , an ( n2)  bn( n2)  0(mod ns ) (27),
mà (n  2)(nns 1cn  2n s abck )b n ( n 3)  4b n ( n 3) n s abck (mod n s 1 ) nên a n ( n 2)  b n ( n 2)  4b n ( n3) n s abck (mod n s 1 ) (28)
n 4
* a n ( n 4)  b n( n4)  [(a n  b n )  b n ]n 4  b n( n 4)   (1)i Cni 4 (a n  b n )n 4i b ni  b n ( n 4) 
i0
n 5
  (1)i Cni 4 (nns 1cn  2n s abck ) n4i b ni  0(mod n s )  a n( n 4)  b n ( n 4)  0(mod n s ) (29)
i 0
n 3
* a n ( n3)  b n ( n3)  [(a n  b n )  b n ]n3  b n ( n3)   (1)i Cni 3 (a n  b n ) n 3i b ni  b n ( n 3) 
i 0

35
 n 4
  (1)i Cni 3 (nns 1cn  2n s abck ) n3i b ni  0(mod n s )  a n ( n 3)  b n ( n 3) (mod n s ) (30).
i 0
n 5
* a n ( n5)  b n ( n5)  [(a n  b n )  b n ]n 5  b n ( n5)   (1)i Cni 5 (a n  b n ) n5i bni  b n( n 5) 
i 0
n 6
  (1)i Cni 5 (n ns 1cn  2n s abck ) n5i b ni  0(mod n s )  a n ( n 5)  b n ( n  5) (mod n s ) (31)
i 0

Từ (16), (28) và h  n ns 1c n  0(mod n ns 1 ) , suy ra:

4anbn n3 nsabck n2bn(n2) n2bn n3 an 7bn n2 s 15bn(n1) s 5[3bn(n2) 10bn(n2) ] s
   (n abck )  n abck  (n abck) 
(bn )3 6(bn )2 3(bn )2 (bn )3 (bn )4 4(bn )3
7b n ( n1)  7b n( n 1)  7[  b n( n 1)  b n (n 1) ] s 4b n ( n3) s 9bn ( n 2)  3[  2b n( n 2)  b n ( n  2) ] s
 (n abck )  (n abck )  (n abck ) 
(b n )4 3(b n ) 2 2(b n )3
5bn(n2) s 2bn(n3)an 18bn(n2) s n2 n n4 2an n3 (ns abck ) 4an n2 (ns abck) 1 n(n5) s
 (n abck )  (n abck )  a    a (n abck ) 
3(bn )3 3(bn )3 6 (bn )2 (bn )3 4
2[bn n3  an n3 ](nsabck) 8[bn n1  an n1 ](nsabck)
 n 2
 n 4
 0(mod ns1) (32)
3(b ) (b )
Từ (27), (29), (30), (31) và (32) suy ra:
4(bn )bnn3ns abck n2bn(n2) n2bnn3 (bn ) 7bn n2 s 15bn(n1) s 5[3bn(n2) 10bn(n2) ] s
   ( n abck )  n abck  (n abck) 
(bn )3 6(bn )2 3(bn )2 (bn )3 (bn )4 4(bn )3
7b n ( n1)  7b n( n 1)  7[  b n( n 1)  b n (n 1) ] s 4b n ( n3) s 9bn ( n 2)  3[  2b n( n 2)  b n ( n  2) ] s
 ( n abck )  (n abck )  (n abck ) 
(b n )4 3(b n ) 2 2(b n )3
5bn( n2) s 2bn( n3) (bn )  18bn(n2) s n2 n n  4 2bn n3 (ns abck ) 4(bn n2 )(ns abck )
 (n abck )  ( n abck )  ( b )   
3(bn )3 3(bn )3 6 (bn )2 (bn )3
1 2[bn n3  bn n3 ](nsabck) 8[bn n1  bn n1 ](nsabck)
 bn(n5) (nsabck)  n 2
 n 4
 0(mod ns1) (vì a n ( n 1)  b n ( n 1) (mod n) )
4 3(b ) (b )
bn n4 2 n2bn n4 65bnn5 ns abck
 4bn n5 ns abck  n   7bnn5 (ns abck) 15bn(n5) ns abck   28bn n5 ns abck 
6 3 4
n ( n 5) s n ( n5) s n n 5 s 2
4b (n abck ) 5b (n abck ) 16b (n abck ) n n n4
  9bn( n5) (ns abck )    b  2bn(n5) (n s abck ) 
3 3 3 6
n n5 s 1 n(n5) s 4bn n5 (nsabck)
16b   (nsabck)  0(mod ns1) ( a n  b n (mod n s ) )
n n5
4b (n abck)  b (n abck) 
4 3
16
 bnn5 ns abck  0(mod ns1 )
3
 16b   abck  0(mod n) ,vô lý.
n n5

Vậy, trong trường hợp k ≠ 0, PT (1) vô nghiệm nguyên khác không, khi n là số nguyên tố lớn hơn 7.
Tóm lại, PT (1) vô nghiệm nguyên khác không, khi n là số nguyên tố lớn hơn 7.
3. Khi n = 3, n = 5, n = 7
Nhà toán học Leonhard Euler (1707–1783) đã chứng minh PT(1) vô nghiệm nguyên khác không, khi n = 3.
Nhà toán học Dirichlet (1805 –1859) đã chứng minh PT(1) vô nghiệm nguyên khác không, khi n = 5.
Nhà toán học Gabriel Lamé (1795 –1870) đã chứng minh PT(1) vô nghiệm nguyên khác không, khi n = 7.
4. Khi n = pk, p là số nguyên tố lẻ hoặc p = 4 ( k  N * )
Từ kết quả chứng minh ở 1., 2., 3., áp dụng bổ đề 2, ta có PT (1) vô nghiệm nguyên khác không.
Vậy định lý lớn Fermat đã được chứng minh.
36
Phú Vang, ngày 03/12/2019
Tác giả:Tôn Thất Hiệp

37