Prodromus

D I SS E.R f .,4 f I o \J/ M C o S l,t o C R A-

PtstcARVM, CON Tt'NE N S M r STE-
&lVt^ COSMoGRAPHI-
GVMr

DE, ADMIRABILI
PROPORTIONE ORB IVM
S OE L E S T lltr D E o.v ECA vs l's
celorum trumeri,magnitudi n is,motuumduc pc.
riodicorum gtn ui nis & pro-
prijs,
DE MONS T R AT v M, P E R g(vtNqr/E
regulana corpora Ge orne trica,
A

a[. Io/?'L?'U: KEPLERO, rtqRTEM,

b crgi c o, I /lu.[ r i u m S t7 r i a pr o ui n c i a-
lium &tathcrnatico.

Qotid ii morior,fatcorquc: fcd intcr Olym pi

f)um rerrtt afliduas mc mcl crrla vias:
Non pcdibus tcrram corrt ingo: fe d a ntc Tonantcnt
Ni(tarc,diuinl pafcor &imbrotii,
.l,dditacf?cruCita N.rf RR ATIO M.cEORGII IOACHIMi
R H ET I C l, de Libri,t Reuolutionum, at q, almirenlit de ,,t-rro , ,r-
d n e,(9 d$ en ttj s Sp har e r um M un li hyp o t h ef b u, e x c lleu iffi m i M a-
e

,lremettct, tociury', ifronomia Rellauretorh D. N I C O L A I

COPERNICI.
of so
t
TvrrNG/E
Excudcbat Gcorqirrs G runpenbacl rius,
Ax u o !r. D. x c y r.

a
 LECTOR AMICE,

Quid mundus, quae causa Deo, ratioque creandi,

Vnde Deo numeri, quae tantae regula moli,
Quid faciat sex circuitus, quo quaelibet orbe
Interualla cadant, cur tanto Iupiter & Mars,
Orbibus haud primis, interstinguantur hiatu:
Hic te Pythagoras docet omnia quinque figuris.
Scilicet exemplo docuit, nos Posse renasci,
Bis mille erratis, dum 6t Copemicus annis,
Hoc, meliot Mundi speculator, nominis. At tu
Glandibus inuentas noli postponere fruges.
I. K.
 ILLVSTRIBVS GE,NEROSIS, NOBILISSIMIS ET STRENVIS,

DOMINO SIGISMVNDO FRIDERICO,

LIBtrRO BARONI AB HERBtrRSTtrIN,
NEVPERG, GVETTE,NHAAG, DOMINO IN LANCOYYTZ,
CAMERARIO & DAPIFERO CARINTHIAE, HAEREDITARIO,
CAESAREAE MAIESTATI & SERENISSIMO ARCHIDVCI AVSTRIAE,,
FERDINANDO A CONSILIIS:
CAPITANEO PROVINCIAE STYRIAE:
ET

rO DOMINIS N. N. ILLVSTRIVM STYRIAE ORDINVM QVINQVE,VIRIS

ORDINARIIS, VIRIS AMPLISSIMIS, DOMINIS MEIS CLEMENTIBVS
& BENEFICIS,
SALVTEM & MBA SERVITIA

ante septem menses promisi, opus doctorum testimonio pulch-

rum, et iucundum, longeque praefetendum annuis prognosticis:
tandem aliquando Cotonae vestrae sisto, Amplissimi Viri; Opus, h-
quam, exigua mqle,labore modico, materit vndiquaque mirabili. Nam
siue quis antiquitatem spectet; tentat^ fuit ante bis mille annos )Pvtna-
coRA; siue nouitatem, pfiml)m nunc )r me intet homines vulgatut. Placet
zo moles? Nihil est hoc vniuerso mundo maius neque amplius. Desideratur
dignitas? Nihil preciosius, nihil pulchtius hoc lucidissimo Dei templo.
Lubet secfeti quid cognoscefe? Nihil est aut fuit in terum fiatufa occul-
tius ; Solum hac in te non omnibus satisfacit, qudd vtilitas eius incogitanti-
bus obscura est. Atqui hic est ille liber Natutae, tantoPele sacfis cele-
btatus sermonibus; quem Paulus gentibus proponit, in quo Deum, ceu
, Solem in aqua vel spelculo contemplentur. Nam cur Chtistiani minus
hac cofitemplatione nos oblectafemus; quorum pfopfium est, Deum
veto cultu celebtare, venerafi, admirari? id quod tanto deuotiori animo
fit, quanto rectits, quae et quanta condidetit nostef Deus, intelligimus.
3o Sand quim plurimos hymnos in Conditofem, vefum Deum cecinit veflls
Dei cultor Dauides; quibus afgumenta ex admiratione coelorum dedu-
cit. Coeli eilarrant, inquit, gloriam DEI. Videbo coelos taos, opera di-
gitoruru taoran, Lunam et stellas, quae ta Jundasti: L4agnus Dominas
ttlster, et fixdgna uirtas eius; qui nuruerat ruultitudinem stellarum, et om-
nibus nomina uocat. Alicubi plenus spifitu, plenus sacra iaeticia ex-
clamat, ipsumque mundum acclarmat, Laudate coeli Doruinum, Laudate
6 MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM

eum Sol et Luna, etc. Quae vox coelo? quae stellis? qua Deum laudent t
instar hominis? Nisi qudd, dum atgumenta suppeditanthominibuslau-
dandi Dei, Deum ipsae laudare dicuntur. Quam vocem, coelis et Na-
turae rerum dum aperimus his pagellis, clatioremque efficimus: flemo
nos vanitatis, aut inutilitet sumpti laboris atgvat.
Taceo, qudd haec materia., Creationis, quam negArunt Philosophi,
magnum argumentum est: dum cetnimus, vti Deus instar alicuius ex
nosttatibus Architectis, otdine et notma ad mundi molitionem accesserit,
singulaque sit ita dimensus; quasi non ars flaturam imitatetut, sed
Deus ipse ad hominis fututi morem aedificandi, respexisset. 10

Quanquam quid necesse est, diuinarum reflrm vsus instar obsonij

nummo aestimare? Nam quid quaeso prodest ventti f'amelico cognitio
rerum naturalium, quid tota reliqua Astronomia? Neque tamen audiunt
cordati homines illam barbariem, quae deserenda propterea ista studia
clamitat. Pictores ferimus, qui oculos, Symphoniacos, qui aures ob-
lectant: quamuis nullum tebus nosttis emolumentum afferant. Et non
tanttm humana, sed etiam honesta ceflsetur voluptas, quae ex vtrorum-
que opedbus capitur. Quaeigiltur inhumanitas, quae stultitia, menti J
suum inuidere honestum gaudium, oculis et auribus non inuidere? Re-
rurn naturae repugnat; qui cum his pugnat tecteationibus. Nam qui "o
nihil in naturarn inttoduxit, Creator optimus, cui non ctm ad necessi-
tatem, tum ad pulchritudinem et voluptatem abunde prospexerit: is
mentem hominis, totius naturae dominam, suam ipsius imaginem, so-
Iam nulla voluptate beauerit? Imd vti non quaerimus, qua spe commodi
cantillet auicula, cum sciamus inesse voluptatem in cantu, Propterea,
quia ad cantum istum facta est: ita nec hoc quaetendum, cut mens hu-
rflafi tantum sumat labotis in petquirendis hiscecoelotumarcanis. Est
enim ided mens adiuncta sensibus ab Opifice nostro; non tanttm vt
seipsum homo sustentaret, quod longd soletitrs Possuflt vel brutae
mentis ministerio multa animantium geneta: sed etiam, vt ab ijs, QUz€, 3o
quod sint, oculis cernimus, ad causas quare sint et fi.ant, contenderemus:
quamuis nihil aliud vtilitatis inde caperemus. Atque aded vt animalia
c eteta, corpusque humanum cibo potuque sustentantut: sic animus
ipse hominis, diuetsum quiddam ab homine, vegetatur, augetur, et ado-
lescit quodammodo, cognitionis isthoc pabulo: mortuoque, {u}m
viuo similior est, si hatum rerum desidetio nullo tangitur. Quate vti
Naturae prouidentii pabulum animantibus nunquam deficit: ita non
immetitd dicere possumus, propterea tzntafiin rebus inesse vatietatem,
tamque reconditos in coelorum fabrica thesauros; vt nunquam deesset
humanae menti recens pabulum, ne fastidiret obsoletum, neu quiesceret, 4o
sed haberet in hoc mundo perpetuam exercendi sui officinam.
 EPISTOLA DEDICATORIA 7

Neque verd harum epularum, quas ex ditissimo Conditoris penu in hoc

Iibello, velut in mensa depromo, propterea minor est nobilitas: qudd i
maxima vulgi patte ve1 non gustabuntur, vel tespuenhrf. Ansetem lau-
dant plutes, quim phasianum, quia iIle communis est, iste ratior. Neque
tamen vllius Apitij palatus hunc illi Postponet. Sic huius materiae di-
gnitas tantd maiof etit; qud pauciores laudatotes, intelligentes modd sint,
+ reperiet. Non eadem vullgo conueniunt et principibus: neque haec
coelestia promiscud omnium, sed generosi saltem animi pabulum sunt:
non meo voto, vel opeta, non sua flatvra, non Dei inuidiA: sed pluri-
ro fnolllfn hominum vel stupiditate vel ignauia. Solent principes aliqua
magni precij jntet secundas habere mensas, quibus vtantuf non nisi sa-
turi, leuandi fastidij causa. Sic haec et huiusmodi studia generosissimo
et sapientissimo cuique tum demum sapient, vbi d casa per pagos, oppi-
da, prouincias, tegna ad otbis imperium ascendetit, omnia probd pet-
spexerit; neque, vt sunt humana, quicquam vllibi rePeterit beatum, diu-
tufnum, et tale, quo finiri et satutari queat eius appetitus. Tunc enim
incipiet meliora quaefefe, tunc i tetta huc in coelum ascendet, tum ani-
mum fessum cufis inanibus ad hanc quietem transfetet, tum dicet

Felices animas, qaibus haec cognoscere prinin

+ 20 Inque domos superas scandere cura fuit,

quafe coflternnete incipiet, quae olim Pfaestantissima censuit, sola haec

Dei opeta magnifaciet, atque fnefafn et sinceram tandem voluPtatem ex
his contemplationibus capiet. Contemnant igitut haec et huiusmodi
meletematar {uicunque, quantufncunque volent, quaefantque sibi vn-
diquaque commoda, diuitias, thesauros: Astronomis isthaec glotia suf-
ficiat, qudd Philosophis sua scfibuflt, non tabulis; Regibus non pasto-
ribus. Praedico intrepidd, fututos tamen aliquos, qui suae sibi senectutis
hinc comparent solatium; tales nefnpe, qui quoad Magistfatus gesse-
runt, ita se gesseruflt, vt liberimotsibus conscientiae, habiles esse possint
lo fruendis hisce delicijs.
Existet itetum Cenor-vs aliquis, qui, cum Eutopa, quoad impetauerit,
non capefeturl fessus impetijs, exigua S. Iusti cellula capiatur: cuique
inter tot spectacula, titulos, triumphos, tot diuitias, vfbes, fegna; unica
Turtianica, vel iam Copetnicopythagoraea Sphaera Planetaria tantopere
placeat, vt orbem teffarum, curn ea commutet, digitoque citculos, qu)m
r populos impetijs regete malit.
Non haec ed dico, viti Amplissimi, vt nouurn paradoxon, senes dis-
I quodnam
r cipulos, in scenam, seu in scholas producam: sed vt
^Pp^teat
genuinum tempus sit messem de his studiis colligendi. Cur enim de
t+) prop} r5) rePerierit
8 MYSTERIVIVI COSMOGRAPHICVM

semeflte facienda alitet ego sentiam, atque viri prudentissimi de vestra

Cotona: qui haec studia inter ptaecipua censuerunt, quae iuuenibus
Nobilitatis animis in vestta schoia proponerentur. Sic enim existimant,
neque aptius esse genus homioum ad colenda Mathemata, Nobilitate:
vt quibus artes aliae ad victum compatandum non ita necessariae: nec
Nobilitati studia, Mathematicis: propterea, qudd occulta et miri-
^ptiora"
f,ca quadam facultate polleant pt^e c etefis, feroces animos ad humani-
tatem, adque sobdum rerum tefrenatum contempfum instituendi. Qui
ftuctus etsi difficultlte et insolentia ma;teriei iuuenibus obscutatut: seni-
bus tamen, vti modd dictum, suo tempofe sese patefacit. 10

Atque haec ego hactenus, cr)m de praesentibus pagellis, tum de omni

Astronomia, ad vos Astonomiae et Literatarz,e totius amatores, Viri
amplissimi: vt eius vos admoneam, quod pridem tenetis: neque nulli
vsui fore hoc, quod humilis offero et dedico, opuscuium, vobis, qui verd
generosi, verd nobiles estis: et si quam laudem meretur inuentio, illam
magna ex parte ad vos pertinere; qui vesra liberalitate, vestroque sti-
pendio mihi occasiones et ocium haecita comrnentaridi fecistis: Accipite
igitur, Viti Amplissimi, hoc grati animi symbolum, meque humilem
clientem in vestram grartiarm suscipite; et denique assuescite inter At-
lantes, Petseas, Oriones, Caesares Alphonsos, Rhodolphos, caeteros{ue zo

Astronomiae promotores accenseri. Valete. Idibus Maij: qui dies ante

annum initium fuit huius labotis.

Amp. V.

Humilis in Schola vestra Gtae-

titna, Mathematicus

M. Iohannes Keplerus
\Tirtemberg.
r3) nullo
6 PRAEFATIO AD LECTOREM

propositurn est mihi, lector, hoc libello demonstare, qudd Creator

I Optimus maximus, in creatione Mundi huius mobilis, et disposi-:
tione Coelorum, ad illa quinque regularia corpora, inde ) Pyrnacone
et PLAToNE, ad nos vsque, celebratissima respexedt, atque ad illorum
riaturam coelotum numefum, ptoportiones, et motuum fationem ac-
commodauerit. Sed antequam te ad rem ipsam venire patiat ctm de
occasione huius libelli, tum de ratione mei instituti, aliqua tecum rni
quae et ad tuum intellectum, et ad meam famam pertinere arbitratus
^g
ro fuero.
Quo tempote Tubingae, ab hinc sexennio clarissimo viro M. Mr-
cHAELT Manstr,nqo operam dabam: motus multiplici incommoditate
vsitatae de mundo opinionis, adeo delectatus sum CopnnNrco, cuius ille
in praelectionibus suis plurimam mentionem faciebat: vt non tanttm
crebrd eius placita in physicis disputationibus candidatorum defende-
rem: sed etiam accuratam disputationem de motu primo, qudd Terrae
volutione accidat, conscriberem. Iamque in eo erarn, vt eidem etiam
Telluri motum Solatem, vt CoprnNrcvs Mathematicis, sic ego Physicis,
seu mauis, Metaphysicis rationibus ascriberem. Atque in hunc vsutrn
zo partim ex ore Malstr,rNr, partim meo Marter i[uas CopunNrcvs in Ma-
thesi prae Ptor,ruero habet commoditates, paulatim collegi: quo labore
me facild libetare potuisset Ioecnruvs Rnrrrcvs, qui singula breuiter,
et petspicud prima sua Nartatione persecutus est. Interea dum illud
saxum voluo, sed :tocp6pyo6, secus Theologiam: commodd accidit, vt
Graetium venirem, atque ibi Groncro Sraoro p. m. succederem: vbi of-
ficij ratio me arctius his studijs obstrinxit. Ibi in explicatione principio-
rum Asttonomiae magno mihi vsui fuerunt omnia illa, quae antea vel
) Mersrr,rxo audiueram, vel ipse affectaueram. Atque vt in Vrncrr,ro,
+ fama Mobilitate viget, viresque acquirit eundo: sic mihi harum renrm
3o diligens cogitatio, cogitationis vlterioris causafuit. Donec tandemAnno,
etc, gt,ctm ocium i lectionibus cuperem bene, et ex officij ratione tans-
igere: toto animi impetu in hanc matedam incubui.
Et tria potissimum etaflt, quoflrm ego causas, cur ita, non aliter es-
sent, pertinaciter quaerebam, Numerus, Quantitas, et Motus Orbium.
Vt hoc auderem effecit ilia pulcfua quiescentium harmonia, Solis, fixa-
rum et intetmedij, cum Deo Patte, et Filio et S. Spiritu: quam simili-
tudinem ego in Cosmographia persequar amplits. Cum igitur itahabe-
20) marte 36) inter medij
2 Kepler I
10 MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM

rent quiescentia, non dubitabam de mobilibus, quin se ptaebituta sint.

Initid rern Oumeris aggtessus sum: et considetaui, vtrum vnus orbis
alius duplum, ttiplum, quadruplum, aut quid tandem haberet: quan-
tumque quilibet i quolibet in CopnnNrco dissideret. Plutimum temporis
isto labore, quasi lusu, perdidi; ctm nulla, fleque ipsarum ProPortionum,
neque incternentoflIm appareret aequalitas: nihilque vtilitatis inde pet-
cepi, quim qudd distantias ipsas, vt ) CopnnNrco proditae sunt, altissimd
memotiae insculpsi: quodque haec vadotum colnatuum Colnfnerno- 7
ratio tuum assensum, lectot, quasi marinis fluctibus, anxid hinc inde
tactare potest, quibus fatigatus, denique tantd libentir)s ad causas hoc ,o
libello expositas, tanquam ad tutum portum te tecipias. Consoiabantur
me tamen subinde, et in spem meliotem erigebant, ofm aliae tationes,
quae infri sequentur, tum qudd semper motus distantiam pond sequi
videbatut, atque vbi magnus hiatus erat inter otbes, etat et inter motus.
Qudd si (cogitabam) Deus motus ad distantiarum Praesctiptum aptauit
orbibus: vtique et ipsas distantias ad alicuius tei praesctiptum accom-
modauit.
Cum igitur hic non succederet, alidvri., mirum qu)m audaci, tentaui
aditum. Inter Iouem et Martem intetposui rlouum Flanetam, itemque
alium inter Venefem et Mercurium, quos duos fortd ob exilitatern flon zo
videamus, ijsque sua tempora zcepr,oErx& ascripsi. Sic enim existimabam
me aliquam aequalitatem Proportionum effecturum, quae ptoportiones
inter binos versus Solem ordine minuerentur, versus fixas augescerent:
vt propior est Tera Veneri in quantitate otbis tettesttis, qu)m Mars
Terrae, in quantitate orbis Martij. Vettm hoc pacto neque vnius pla-
netae interpositio sufficiebat ingenti hiatui 2l et 6i. Manebat enim maior
Iouis ad illum nouum proportio, quim est Saturni ad Iouem: Et hoc
pacto quamuis obtinerem qualemcunque pfopottionem, nullus tamen
cum fatiofle finis, nullus certus flumerus mobilium futurus erat, neque
rrersus fixas, vsque dum illae ipsae occurrerent: neque vefsus Solem 3o
vnquam, quia diuisio spatij post Mercurium residui pet hanc proPor-
tionem in infinitum procedetet. Neque enim ab vllius numeri nobilitate
coniectari poteram, cur pro infinitis tutnPa;,rcl mobilia extitissent: Ne-
que verisimilia dicit Rnnrrcvs in sua Natratione, cum )r sanctitate Se-
nadj atgumentatur ad numerum Sex Coelotum mobilium. Nam qui de
ipsius mundi conditu disputat, non debet tationes ab ijs numetis ducete,
qui ex tebus mundo postedoribus dignitatem aliquam adepti sunt.
Rutsum alio modo exploraui, rrtrum non in eodem quadrante distan-
tia cuiuslibet Planetae sit tesiduum ex sinu, et motus eius sit residuum
ex eius complementi sinu. Fingatur Quadtatum AB, ) Semidiametro 4o
totius Vniuersi AC descriptum. Ex angulo igitut B Soli siue Centto
 PRAEFATIO AD LECTOREM 11

6 Mundi A opposito, scribatut cum tadio BC Qual drans CED. Deinde in

vero mundi radio AC notentut Sol, Fixae et Mobilia pto ratione distan-
tiarum: )r quibus punctis excitentut rectae, vsque ad obuersum Soli
Quadrantem porrectae. Quae igitur est proPottio parallelorum, eandem
virtutis mouentis fin-
xi penes singulos pIa- A
netas. In Solis linea
infinita permanet,
quiaAD tangitur non
10 secatur i Quadtante.
Infinita igiturvismo-
tusin Sole, nempe nil
nisi motus ipsissimo
actu.In Metcutio in-
finitas linea in K ab-
scissa est. Quare eius
motus iamestad cae-
tetos comparabilis.In
fixis amissa est om- C
,o nind linea, et com-
pressa in merum punctum C. Nulla igitur ibi vittus ad motum. Hoc
theorema fuit, quod calculo erat examinandum. Quod si quis probd
ponderat, duo mihi defuisse; primim, qudd ignoraui sinum totum,
siue magnitudinem illius propositi quadrartis: altetum, qudd motuum
vigores non fuerunt, aliter expressi quim in ptopottione vnius ad
alium: qui, inquam, haec probd ponderat, non immetitd dubitabit,
vtfum aliquatenus hac difficili via petuenire potuefim necne. Et
tamen continuo labore, atque infinita sinuum et afcuum tecipto-
catione tantum effeci, vt inteiligerem, locum habere non posse hanc
3o sententiam.
Aestas pend tota hac ctuce perdita. Denique leui quadam occasione
propius in rem ipsam incidi. Diuinitus id mihi obtigisse arbittabar, vt
fotuitd nanciscerer, euod nu1lo vnquam labote assequi potefam: idque
ed magis ctedebam: qudd Deum semper orau;erann, siquidem Coprn-
Nrcvs vera dixisset, vti ista succedefent. Igitut die 9. vel 19. Iulij anni
1r9r. monstfatufus Auditotibus meis coniunctioflum magnatum saltus
pef octena signa, et quomodo illae pedetentim ex vno ttigono tfafiseant
in alium, inscripsi multa triangula, vel quasi ttiangula, eidem circulo, Haec vides se-
quenti schemate,
sic vt finis vnius esset initium alterius. Igitur quibus Punctis latera.
ao triangulotum se mutud secabant, ijs minor circellus adumbrabatur. Nam
r4lt) infi'nita z3) defuissse vidi, primtm
2.
l2 MYSTERIVM COSMOGRAPHICVI4

circuli triangulo insctipti radius, est circumscripti tadij dimidium. Pto- r

portio inter vtrumque circulum videbarut ad oculum pend similis il1i,
quae est inter Saturnum et Iouem: et triangulum prima etat flgurarum,
sicut Saturflus et lupitet ptimi Planetae. Tentaui statim quadtangulo

_I
\
I -l
Schema filagnarilm
Coniunctionuru Saturnt
et Iouis, earilnxqxte sa/tus
per octena signa, atque
transitut per orunes
quatuor Zodiaci
triplicitates.

\
;f
I
\

distantiam secundam Matis et Iouis, quinquangulo tettiam, sexangulo

quaftam. Cumque etiam oculi teclamarent in secunda distantia, quae est
intet Iouem et Martem quadratum triangulo et quinquangulo adiun-xi.
Infinitum est singula persequi.
Et finis huius irriti conatus fuit idem, qui posttemi et felicis initium.
Nempe cogitaui, hacvir, siquidem otdinem inter figutas velim Seruare, ro
nunquam me peflreflturum vsque ad So1em, neque causam habiturum,
cur potits sint sex, qui,rn viginti vel centum orbes mobiles. Et tamen
placebant figurae, vtpote quantitates, et res coelis prior. Quantitas enim
 PRAEFATIO AD LECTOREM tt
initid cum corpore cre^t^; coeli altero die. Qudd si (cogitabam) pro
Quantitate et proportione sex Coelotum, quos statuit CoPrnNrcvs,
Quinque taritim figutae inter inf,nitas teliquas teperiti possent, quae
prae caeteris peculiates quasdam ptoprietates haberent: ex voto res
esset. Atqui rursum instabam. Quid figurae pl^rLae inter solidos otbes?
Solida potits corpora adeantur. Ecce, Lectot, inuentum hoc et matetiam
totius huius opusculi. Nam si quis leuiter Geometriae peritus totidem
verbis moneatur, illi statim in ptomptu sunt Quinque regulada corPora
cum proportione otbium citcumsctiptorum ad inscriptos: illi statim
1o ob oculos versatur, scholion illud Euclideum ad propositionem r 8. lib r 3 .
r Quo I demonsttatur impossibile esse, vt plura sint aut excogitentur te-
gularia corpora qulrm quinque. Res admiratione digna, cum nondum
constafet mihi de singulorum colPofum Pfaefogatiuis in ordine, vsum
me minimd al:g:uta coniectura ex notis Planetatum distantijs deducta,
,, aded feliciter scopum tetigisse in ordine corlporum, vt nihil in illis
postea, cum exquisitis agetem rationibus, immutare potuerim. Ad rei
memotiam ascribo tibi sententiam,ita vti incidit, et eo momento vetbis
conceptam .Terra est Circulus mensor omniurt: Illi circunscribe Dodecaedron :
Circulus hoc conprehendens erit Mars. Marti circumscribe Tetraedroa: Cir-
,o culus hoc conprehendens erit lupiter. Ioui circumscribe Cuburu: Circulus bunc
comprehendens erit Saturnus. Iam terrae inscribe lcosaedron: Illi inscriptus
Circulus erit Venus. Veneri inscribe Octaedron: Illi inscriptus Circulus erit
Mercurius. Habes rationem numeti planetatum.
Haec occasio et successus huius labods: Vide nunc etiam meum in
hoc libro propositum. Et quidem quantam ex inuentione voluptatem
perceperim, fluflquam vetbis expfessero. Non me perditi temporis
poenitebat amplir)s, non peftaesum est labotis, molestias calculi nullas
subtedugi, dies noctesque computando consumpsi: donec cefflefem,
vtrum concePta vefbis sententia cum COpnnNrCr otbibus consentiret,
to an verd fertent mea gaudia venti. Qudd si tem, vti esse putabam, de-
prehenderem, votum Deo Opt. Max. feci, me ptima occasione hoc
admitabile suae sapientiae specimen publicis typis inter homines eflufl-
ciaturum: vt quamuis neque haec vndiquaque absoluta sint, et fortd
festent nonnulla, quae ex his fluant principijs, quofum inuentionem
mihi reseruare possem: tamen alii, qui valent ingenio, quim plurima,
ad illustrationem Nominis diuini, primo quoque tempofe iuxta me pto-
ferrent, et laudem sapientissimo Creatori vno ofeaccinetent. Cum igitur
paucis pdst diebus res succedetet, atque ego deprehendetem, quim
aptd vnum corpus, postaliud intet suos Planetas sederet, totumque ne-
4o gocium in formam ptaesentis opusculitedigerem: atque id Marsrr,rNo
celebtiMathematico probaretut: intelligis, amice Lector, me voti feurn,
14 MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM / CAPVT I

neque posse morem Satyrico gerere, qui nonum in annum iubet libros
detinete.
Haec vna causa est meae maturationis: cui vt omnem tibi scrupulum
sinisttd suspicandi eximam, addo lubens et alteram, et recito tibi, illud
AnCnrrerexCrcnnoNp.: Si coe/aru ipsuru ascendissent, Naturatnque ruundi, +
et pulcbritudinen siderun peniils perspexissem, insuauis illa mihi foret ad-
miratio, nisi teLectorem aeqillu7l, attentunt et cupidura,cui narrarem,habererz.
Haec vbi cognouetis, si aequus es, abstinebis ) reprehensionibus, quas
non sine causa praesagio: Sin autem suo quidem loco relinquis ista:
metuis tamen, vt certa sint, atque vt ego triumphum cecinerim Lrrta to
victoriam: ergo vel tandem pagellas ipsas accede, et rem, qua de ptidem
agimus, cognosce. Non teperies nouos et incognitos Planetas, vt pauld
ante , interpositos, flon ea mihi probatur aadacia; sed illos Yeteres
pan)m admodum luxatos, intetiectu verd rectilineorum cofporum, quan-
tumuis absurdo, ita munitos, vt pottd, quibus vncis coelum qud minus
ruat, suspendatur, quaerenti rustico respondere possis. Vale.l

CAPVT I 11

QVIBVS RATIONIBVS COPERNICI HYPOTHESES

FIANT CONSENTANEAE.
ET EXPLICATIO HYPOTHESIVM COPERNICI zo

Ftsi pium est, statim ab initio huius de Nafura disputationis videte,

I
"an nihil Sacris Litetis
contratium dicatut: intempestiuum tamefl
existimo, eam controuetsiam hic mouere, prir)s atque solliciter. Illud
in genete promitto, nihil me dictutum, quod in Sactas Literas iniudum
sit, et si cuius CoprnNrcvs mecum conuincatur, Pro nullo habitutum.
Atque ea mens mihi sempet fuit, inde i quo CornnNrcr Reuolutionum
iibtos cognoscere coepi.
Cum igitur hac in pate nulla religione impediter, qud minus Copsn-
NrcvM, si consentanea diceret, auditem: primam fidem mihi fecit illa
pulchertima omnium, quae in coelo apparent, cum placitis ConnnNtcr 3o

consensio: vt qui non soltm motus praetetitos ex vltima antiquitate

repetitos demonsttatet, sed etiam fututos afltea) non quidem certissimd,
sed tamen longd certits, quim Ptor.nrtenvs, Ar-lnoNsvs, et caeteri,
diceret. Illud autem longd maius, qudd quae ex alijs mirari discimus,
eorum solus CoprRNrcvs pulcherrimd rationem teddit, causamque ad-
 MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM / CAPVT I t5

mitationis, quae est ignoratio causafum, tollit. Nunquam id facilits

docueto Lectorem, qu)m si ad Natrationem Rnnrrcr legendam il1i
authot et pefsuasor existam. Nam ipsos CoprnNrcr libros Reuolutionum
legete non omfribus vacat.
Atque hoc loco nunquam assentifi potui illis, qui freti exemplo acci-
dentatiae demonsttationis, quae ex falsis praemissis necessitate Syllo-
gistica verum aliquid infert. Qui, inquam, hoc exemplo freti contende-
bant, fieri posse, vt falsae sint, quae Copr,nNrco piacent hypotheses, et
tamen ex illis vera 9ar,v6gr.evor tanquam ex genuinis principijs sequantuf.
10 Exemplum enim non quadfat. Nam ista sequela ex falsis praemissis
fortuita est, et quae falsi l:reitrtre- est, pfimtm atque a"hi rci cogflatae
accommodatut, seipsam plodit: nisi sponte concedas afgumentatoti illi,
z vt infinitas alias falsas pfopositiones assumat, nec I vnquam in progressu,
regfessuque sibijpsi constet. Aliter se fes habet cum eo, qui Solem in
centfo collocat. Nam iube quidlibet eofLlm, quae feuefa in Coelo ap-
pafent, ex semel posita hypothesi dernonstrare, regtedi, Pfogfedi, vflum
ex alio colligere, et quiduis a.gefe, quae veritas fefum Patituf : neque ille
haesitabit in vllo, si genuinum sit, et vel ex intdcatissimis demonstta-
tionum anfractibus in se vflurn coflstantissimd teuertetur. Qudd si
,o obijcias, idem partim adhuc Posse, partim olim potuisse dici de tabulis
et hypothesibus antiquis, qudd nempe 9ctvo1#vor,6 satisfaciant: Atque
illas tamen )r CopnnNrco, vt falsas reiici: Posse igitut eadem ratione et
CopsnNrco resPonderi: nempe quamuis egregid eoflrm, lluae aPparerlt
fationem reddat, tamen in hypothesi ertate. Respondeo primtm, anti-
quas hypotheses praecipuorum aliquot capitum, nullam pland fationem
reddere. Cuiusmodi est, qudd ignorant, numeri, quantitatis, tempofisque
retfogfadationum causas: et quafe iilae ad amussim ita cum loco et
motu Solis medio conuefliant. Quibus omnibus in rebus, ctm apud
CoprR5rcvira ordo pulcheffimus LPpLfeLt, causam etiam inesse flecesse
30 est. Deinde ealum etiam hypothesium, iluae constantem aPparentiarum
causam reddunt, et cum visu consentiunt, nihil negat COpnnNrcvs,potius
omnia sumit et explicat. Nam qudd multa in hypothesibus vsitatis im-
mutasse videtut, id reuera rrorr ita se habet. Fieri namque Potest, vt
idem contingat duobus specie differentibus pfaesuPPositis, PfoPterea
qudd illa duo sub eodem gelrefe suflt, cuius gf^tia" genefis primd id
contingit, de quo agitur. Sic Pror-rvrAEvs Stellaflrm oftus et obitus de-
monstrauit, non hoc medio termino proximo,et coaequato; Quia tera
sit in medio immobilis. Neque CoprnNrcvs idem hoc medio demonsttat,
quia tera ) medio distans voluatur. Vttique enim suffecit dicere (quod
ao el vter{ue dlxit) ideo haec ita frer.i, quia inter coelum et terram
inter-
cedat aliqua motuum separatio, et quia nulla inter fixas sentiatur telluris
 16 MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM / CAPVT I
i medio distantia. Igitur pror,nlrarvs non demonstrauit falso et acci_
dentario medio, si quae demonstrauit garv6pr.eva. Hoc tanttm in
regem
xa'c' d.vtb peccauit, qudd existimauit, haec ita propter speciem
.o.iir.,
quae propter genus eueniunt. vnde zppatet, qudd pror,Er\{AEVS
ex
falsa mundi dispositiorre, vera tamen, et Coelo, nostrisque
oculis con-
sona delmonstrauit, et qudd ex eo nulra sit causa, simile
quid etiam de ,r
copernicanis hypothesibus suspicandi.
euin potits maret, quod initio
dictum est: nofl. posse falsa esse copnnNrcr principia, ex quibus
tam con-
stans plurimofum gc*vop6v<,rv ratio, ignota veteribus, rediatur,
quatefl.us
ex illis redditur. vidit hoc felicissimus ille Trcno BnAun, astronomus
10
omni celebratione maiot, qui quamuis omnino de loco tettae )r copnn_
Nrco dissentiret, tamen ex eo retinuit id, cuius gtatta rerum hactenus
incognitarum causas habemus: Solem nempe esse centrum
quinque
planetarum. Nam et hoc angustius est medium ad demonsmandas
repe-
dationes: Td sol in centro immobilis. Sufficit enim generale illud,
Sol in centro Planetarum quinque. cur autem speciem prJ
g".r.r. sume-
ret coprnNrcvs, et Solem insuper in centfo mundi, tefram circa eum
mobilem faceret: aliae causae fuerunt. Nam vt ex Astronomia ad phy-
sicam, siue cosmographiam deueniam, hae coprnrvrcr hypotheses
non
soltm in Naturam refum rion peccant, sed illam multd magis iuuant.
Amat illa simplicitatem, amat vnitatem. Nunquam in ipsa quicquam "o
ociosum aut superfluum extitit: at saepits -.rru rL, multis ia iludestina-
tur effectibus. Atqui penes vsitatas hypotheses orbium fingendorum
finis nullus est: penes copnnNrcvrt plurimi motus ex paucissimis se-
quuntur orbibus. vt interim t^ceam penetrationem orbium veneris
et
Metcurij, et alia, quibus antiqua Asftonomia in tanta orbium fingen.-
dorum libertate etiamnum laborat. Atque sic vir iste non tanttm
Na-
turam onerosa illa et inutili suppellectili tot immensorum orbium
libera_
uit: sed insuper etiam inexhausfum nobis thesaurum aperuit diuinissi-
morum ratiociniorum, de totius Mundi, omniumque cofporum pulcher-
3o
rima aptitudine. Neque dubito affirmzre, qoicqoid ) polteriori coprn-
Nrcvs collegit, et visu demonstrauit, mediantibus Geometricis axiomatis,
id omne vel ipso Anrsrornr,E teste, si viueret (quod frequenter optat
Rurrrcvs) i priori nu1lis ambagibus demonstrariporr.. verilm de his
omnibus fusits et pro dignitate pridem egit Rurrr ct n,,rc,.tio, et co-
PERNrcvs ipse: et si quid copiosits explicari potest, alius id loci
et tem-
potis erit, nunc attigisse sufficit: vt ea mentione constatet lectori alteru
causa, quae me in ColrnNrcr partes pertraxerit.I
Neque tamen temerd, et sine gtauissima praeceptoris mei MArsrr-rNr ,4
clarissimi Mathematici authoritate, hanc sectam ample*us sum. Nam is,
4o
r4f r5) tepedationes est:
 MYSTERIVM COSMoGRAPHICVM / CAPVT I 17

etsi primus mihi dux et praemoflstratof fuit, ctm ad, a!ia, tum praeci-
pud ad haec philosophemata, atque ideo iure primo loco recenseri de-
buisset: tamen alia quadam peculiari ratiofle tertiam mihi causam prae-
buit ita sentiendi: dum Cometam anni 77 deprehendit, constantissimd
ad motum Veneris i CoprnNrco proditum moueri, et capta ex altitudine
supedunari coniectura, in ipso orbe Venerio Copernicano curriculum
suum absoluete. Quod si quis secum perpendat, qu}m facild falsum )r
seipso dissentiat, et econtr), quim constanter verum vefo consonet: non
iniutia maximum argumentum dispositionis orbium Copernicanae vel
ro ex hoc solo coeperit.

Vt autem ea omnia, quae de futpotbesibus utrisque dixi, ueririmi ita

s e ha bere' *;::K o t t':e s i u m
;, ; :;#::,:;f::;!:;ff
:' ;::, :: i ,h1p

Pro cognoscendo otdine Sphaetarum Mundi secundum Copr,nNrcr

sentefltiam, intuere Tabulam primam in 6ne huius capitis, et quae ei
adscripta sunt. Terrae pro diuerso respectu tribuuntur i. CopnnNrco
motus quatuor (ConnnNrcvs breuitati intentus tres dicit, quireueraqua-
tuot sunt) qui omnes reliquorum Planetarum motibus aliquam
^pp^-
rentem varietatem conciliant.
20 Primus est ipsius Sphaerae seu Orbis, qui tellurem ceu stellam circa
Solem annuatim circumagit. Atque is otbis, cum sit eccenfficus, eccerr-
tricitate insupet mutabili, ttipliciter nobis considerandus est. Initid re-
mota eccentickxe; Orbis igitur hic, motusque Terae has commodi-
tates praestat: qudd non indigemus ttibus eccentricis in vsitatis hypo-
thesibus, scil. Solis, Venetis et Mercurij. Nam pro eo, qudd tera circa
hos tres planetas circumuehitur, Terticolae existimant tres illos citca se
immobiles citcumuehi. Sic ex vrio motu tres faciunt. Qudd si plutes es-
sent stellae inra otbem tetrae, plutibus etiam hunc mofum ascriberent.
Cadunt etiam hoc orbe posito ttes magni epicycli, Satumi, Iouis, et
rl lo Mattis, cum eorum motibus. Id quomodo accidat, in adiunctis paral I lelis
schematibus videri potest, rursum enim, quia Terra in conspectu Sa-
tumi (quasi quiescentis, quia tatdiot est) in otbe suo citcumit, i Saturno
recedens et accedens: existimant incolae, Saturnum in epicyclo suo cir-
cumire, accedere, recedete, se vetd in centro orbis sui quiescere. Circu-
Ium igitur AB putant esse epicyclos g, i, l. Item propter telluris hunc
eundem accessurn ad Planetas et recessum in orbe suo, videntur nobis
ipsae quinque planetarum latitudines aliquam varietatem acciperel quam
librationem vt saluaret ProLEMAEvs, necesse ipsi fuit quinque alios motus
statuere: qui omnes, posito vnico telluris motu cadunt.
z) recensere
3 Kepler I

""'u:;,[TlLu*'"^
18 MYSTERIV}'I COSMOGRAPHICVM / CAPVT I

Et quamuis hi omnes motus, vndecim numefo, d mundo exterminati

sint, substituto hoc vnico terf^emotu: nihilominus adhuc aliatam pluti-
mafum fefum causae redduntur, quas PtOr-rMAEvs ex tam multis moti-
bus reddete flon potuit.
Nam primd ) Pror-nlteEo quaeli potuit, qui fiat, qudd Eccentrici tres
Solis, Veneris et Mercurij habeant aequales reuolutiones ? Respondetur
enim, qudd non vefC Ieuoluantur ipsi, sed pro ipsis vnica tefta. 2. Quare
quinque Planetae fiunt rettogradi, Luminafia non item ? Respondetur
primd de Sole, quia is quiescit: vnde fit, vt motus teffae, qui semper
ditectus est, ipsi Soii merd et impettutbatd inesse videatur, tanttm pef ro

paftem oppositam coeli. De Luna verd, quia motus Terrae aflnuus,

ipsius coelo verd communis est cum tetta. Duo autern quae habent
eundem motum per omnia, videntur intet se quiescere. Vnde motus
Terrae in Luna non sentituf, vt in caetetis planetis. De superioribus
Saturno, Ioue, et Marte fespondetut: Quia ipsi sunt tardiores teftai et
quiacirculus et motus isteTertae putatuf ipsis inesse. Quare sicut il1is,
qui ex L Saturni globo pfospicefent,Teuzinterdum plogfedi videretur,
dum iret pef medietatem PBN supla Solem: interdum regredi, dum iret
per NAP, stafe \refd in N et P : sic necesse est, vt nobis ex tetfa pfospi-
cientibus Satutnus volui videatur in partes oppositas. Vt dum est teffa 20

in BNA, Satutnus videtur in bna altetius tabulae. Inferiores Venus et

Mercutius ideo regtedi videntur, quia sunt velociores teff ;vnde perin-
de ac si teffa statet immota, Venus, cuffefls in parte circuli remotioti,
contrariam pland desctibit viam illi, quam cofificit in parte citculi sui
vicina tettae. I

3. \ta quaefi potuit (sed nihil lespofldente Pror,nrurano) quate

in zr
magnis otbibus sint tam exigui epicycli, et quafe in patuis orbibus tam
immanes: hoc est, quale zcpoo&agcripeorq Mattis sit maior louiA, et huius
maior quhm Saturni ? Et cut non Metcurius etiam maiofem, qu)m
Venus, habeat, ctm sit inferiot Venete; siquidem quatuof reliquorum 3o
sempef inferiot maiolem habet ? Hic facilis est fesponsio. Mercurij enim
et Veneris vefos ofbes, veteles epicyclos esse putafunt. Mercutij autem,
vt velocissimi, minimus etiam otbis est. Superiorum verd vt cuique
'Ielluris orbis propior est, sic maiorem ad eum Pfopoltionem habet, et
maior Mars igitut ptoximus habet maximam aequationem,
^ppzr.et,
Saturnus altissimus minimam. Nam si oculus in G constitueretut, ei
orbis PN videretur sub angulo TGV. At si in L esset, idem orbis vide-
retur sub angulo RLS.
4. Paritet non iniuriA mirati sunt vetefes, cur tres superiofes sempef
in oppositione cum Sole sint humitimi in suo epicyclo, in coniunctione +o

z8) zrpo$agalpeoq 37) TAV

 MYSTERIVM COSMOGRAPHIC\-I,{ / CAPVT I t9

altissimi: vt si Terra, SoI et g sint in eadem linea, quare Mars tum non
possit in alio loco epicycli esse, qu)m in y. In CopnnNrco causa facild
redditut. Non enim Mats in epicyclo, sed terta in orbe suo hanc varie-
tatem causatur. Hinc si terta ex A in B discesserit, Sol erit inter G Mar-
tem etB Teram. Et tum Mars videbitur in Epicyclo ex 8 in y ascendisse.
At Terra in A existente, quod est punctum ipsi G proximum: G Mats
et Sol videbuntur ex A inuicem oppositi. Atque haec sunt, quae ex tabula
ad ocuium demonstrati possunt.
Iam deinceps consideremus etiameccentricitatem huius orbis. Coprn-
ro NrCVS facit Apogaeum Solis (vel Tetrae) vt et caetelofum moueti, non
pet deferentes, sed pet epicyclium pauld tardir)s orbe suo ad initium
rediens. Hic motus Apogaei etramaliquid infert in motibus caeterotum
Planetarum. Nam Pror-nltenvs caeterorum eccentticitates computat )
ceritro teruei qudd si centtum Eccentici Tellutis et Apogaeum Per
consequentiam signorum discesserint in aham paltem Zodiaci, relictis
post se aliorum Apogaeis tatdiotibus; accidet aliqua mutatio eccentdci-
tatum in pianetis caeteris. Hoc valde fufsum mirabitur Pror.nvrenr
Astronomia, atque ad confingendos nouos orbes confugiet: quibus de-
17 fioristfet, haec itzt fi,eriposse, cr)m tamen ex motu Tellutis vnico secu-
zo tL:tasint. Atque hoc quidem multa post secula vix demum fiet, sed tertid
mutatio eccentricitatis terrenae, qua centfum eccenttici ad Solem accedit,
et ab eo recedit, inde ir Pror-nvrano ad nos vsque magflum quid in Marte
et Venere intulit: quorum eccentricitates ctm mutatae videantur, quid
Pror,r,uenvu dictutum putas ? Nunquid rursum nouos citculos in caete-
rofllm infinitam turbam asciscetet, si viuetet ? quibus omnibus in
CopnnNrco opus minimd est. Haec tot et tanta CopnRNrcvs per vnius
Circuli AB positionem et motum ptaestitit: vnde metitd, quamuis exi-
guus esset, MAGNO cogflomen dedit. Hic ptimus rnotus coelo Lunae
cum Tellute communis fuit.
30 Iam pottd videamus, quid reliqui motus telluris effrciant; qui acci-
dunt inma illum Lunae orbiculum ad A.
Secundus igitur motus non integti otbis, sed orbiculi coelestis, teffae
globum proximd ceu nucleum includentis, tendit in oppositum atr ortu
in occasum, petinde vt epicyclia superiorum, quibus eorum eccentricitas
saluatur ) CoprnNrco. Huius annua constitutione fit, vt aequinoctialis
semper in eandem mundi pattem declinet. Poli enim Aequinoctialis siue
corpods ab huius polis per 4. grada cum dimidio, distant. Qui motus
ctm pauxillo velocior sit motu arrnuo otbis magni,facit sectiones circu-
Iorum, siue aequinoctiorum loca paulatim in praecedentia moueri. Quare
4o pef huncexiguum globuium cadit illamonstrosa, ingens, &vo(orpoe nona
4o) noua
3t
ad

TABELLA I. Exhibens ordinem sphaerarum coelestium mobilium: simulque veram

proPortionem magnitudinis earum iuxta medias suas distantias: item ,ngolos prosth-
aphaereseon earundem in otbe Magno Telluris, secundum sententiam Copernici.

Post Cap,
Pag. r8.

In centro, vel prope est SOL immobilis.

E F minimus circa solem citculus est MERCVRII, qui restituitur diebus 8g. fetd.
Hunc sequitur VENERIS C D, cuius teuolutio circa eundem Solem est dietum zz4, cum besse.
Qui hunc sequitut A B, TELLVRIS est, cuius reuolutio dierum 36y. et quadrantis. Dicitur ORBIS MA-
GNVS, propter vsum multiplicem.
Citca Tellurem est orbiculus velut epicyclus, SPHAERAE LVNARIS, ad A, eodem moru pel anni spacium
cum tellute ad eandem stellam 6xam rediens. Sed eius propria reuolutio ad Solem habet dies 29. cum dimidio.
Post hunc est Orbis N{ARTIS G H, qui cursum vnum sub 6xis stellis, siue ad Solem, absoluit diebus 6g7.
Hunc excipit post magnum interuallum, Sphaem IO\,1S I K, habens ambitum dierum
4332, cum quinque
octauis fcrd,
L M vltimus et maximus,est SATVRNI, eius tempus periodicum dierum ro719. cum quinta,
FIXAE vetd S'IELLAE adhuc tam inaestimabili interuallo altiores sunt, vt ad eam, quae est inter Solem
et Tetram intercapedo sensibilis non sit Et eae sunt in extremo, sicut Sol in centto, penitus immobiles.
Angulus T G V, vel Atcus T V, prosthaphaetesis est, siue parallaxis, quam Otbis Magnus Telluris ad
Sphaeram Martis habet.
SicPINest eiusdemOtbis N{agni patallaxis ad Sphaeram Iouis: etPLN,siueRLSvelRSarcusad
sphaetam Saturni.
ItaXAY, velXYatcus est patallaxis sphaeraeVeneris: ltetZAE,velZEsphaerue Mercurii par-
allaxis, ad Orbem Magnum.
 2l

TABELLA II. Exhibens oldinem sphaerarum coelestium, et utcunque pfoPof-

tionem orbium et epicyclorurn, atque angulos vel atcus prosthaphaereseofl eoflln-
dem, iuxta medias distantias, secundum vetetum sententiam.

** ***'*** **
* *
* * iuenutq sr EILARUM SPH4,RA *
In ceotro TERRA
est,.sola immobi-
lis.
Intimus citca Ter-
ram orbiculusLV-
NAE Sphaeram
rePfaesentat, culus
n
motus menstruus
S.ATURNUS est.
Hunc proximd
MERCVRII orbis
citcumdat: quem
sequitur VENE-
RIS, et postea SO-
LIS Sphaera, an-
nua ofines con-
uersione volubiles'
Reliquotum ttium
superiotum MAR-
TIS,IOVIS etSA-
TVRNIotbes, FI-
XARVM quoque
STELLARVM
Sphaeram, arcus'
quos citca terram,
ceu centrum lnte-
gtos describere, et
complere quisque
\----, Potest, indicant.
Martis orbis bien-
r nio conuertitur.
Iouis 12. annos
qulm proximd, te-
<o \ sot*rinl ouirit. Et Satumt
fltE 3o. annos. Fi-
xae SteIIae 49ooo.
z+ annis, iuxta Al-
&<
phonsinorum Pla-
cita, periodum re-
stituunt'
Quantas singulo-
rum (praeter )
epicycli inconcen-
ttico circulo Pto-
sthaPhaereses, in
mediis distantiis
ftciant, atctts, tec-
tis ex terra ductis,
et epicyclos sin-
gulos tangentibus
i-ntercepti, additis
gtaduum numetis,
monstlant.
Post CaP. r.
Pag. r8.

Irrruus

soL
22 MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM / CAPVT I
Sphaera Alphonsinorum, vt cuius officium in illum orbiculum antea
necessarium translatum est. Cadit etiam motus deferentium Apogaeum
Venetis, vt quod non aliter mouetur, nisi si fixae moueristatuantur.
Tetius motus est Polorum globi terreni, constans duabus
librationibus, quarum vna est alteri duplo celerior, et ad rectos
angulos. Is administratur per quatuor circulos, sic vt bini
circuli singulas librationes faciant, et librationes ipsae per-
mixtae corollae intortae speciem praebeant, in hunc modum. i
Vna libratio in Coluro solstitiorum fit, et saluat variatio-
nem declinationis Zodiaci, serd post Pror,nl,rerr tempora 10 r
animaduersam:tale quid etProLEMAEoopus fuisset confingere, et non-
nulli moderni, vndecimo Mundi orbe iam conficto, praestalst gofi,a1r tt
sunt. Alteru llbr:'tior {uae fit in coluro Aequinoctiofum, saluat in-
aequalem praecessionem Aequinoctiorum, et eliminat octauae fixarum
Sphaetae, quae vltima est apud copnnNrcvu, motum trepidationis, ilii-
que quietem suam restituit. Atque ne non et hic motus aliquid in caeteris
motibus foeneretur: tollit irregularitatem motus, quem omnium septem
Planetarum, vt et Apogaeorum motus habere debuissent (non sine
ministerio aliquot flouoflrm circulorum) quia competum est omnes
motus aequaliter per fixas incedere. 20

Quaffus denique motus est ipsius globi terreni et circumfusi aeris

proprius, cuius periodus est z4horuntmin eandem mundi plagam cum
caetetis, nempe ab occasu in ortum: propter quem totus mundus reli-
quus ab ortu in occasum, impetturbatis magno miraculo motibus secun-
dis feri putatur. cadit igitur illa incredibiliter alta. et pernix decima
Sphaea &vaorpoq, cuius et totius mundi tanta esset in pror.nruEo per-
nicitas, vt vno nictu oculi aliquot millia milliadum transirent. Ac quaeso
te, ad tabellam respicias, et cogites, qudd tellus haec ri.ostra, de cuius
motu disputatur, exigui circelli lunaris ad A, septuagesimam vix demum
partem diametti aequet: Abhoc circello dein ad Satumiamplitudinem, lo
et ab hac ad fixarum inaestimabilem altitudinem oculos intende, et de-
nique conclude; vtrum factu credituque facilits, punctulum iilud intra A
citcellum, et sic tellurem in vnamplagam rotari, an verd totum mundum
decem distinctis motibus (quia decem ab inuicem soluti orbes) jntanda
rapiditate ire in plagam alteram,flec quoquam, nisi ad illud punctulum,
telluris imagunculam, eamque solam immobilem, respicere, quia exui
nihil est.

Huc pertinet Tabella prima et Secuada.

ro/r r) Ptor.rlrAEvM tempora animaduersa

 MYSTERIYM COSMOGRAPHIC\TT / CAPVT II 2'

CAPVT II
PRIMARIAE, DEMONSTRATIONIS DELINEATIO

uibus ita praemissis, vt ad propositum veniam; atque modd recen-

sitas CoprnNrcr hypotheses de mundo nouo, nouo argumento
ptobem: rem )r primo, quod aiunt, ouo, qua breuitate freri poterit
tepetam. I
te corpus erat id, quod initid Deus creauit: cuius definitionem si habea-
mus, existimo mediocriter clarum fore, cur initid corpus non aliam rem
Deus creauerit. Dico quantitatem Deofuissepropositam: ad quam obti-
ro nefldam omnibus opus fuit, quae ad cotporis essentiam petinent: vt
ita quantitas cotporis, quateflus corpus, quaedam forma, Definitionis-
que origo sit. Quantitatem autem Deus ideo ante omriia existere voluit;
vt esset curui ad Rectum comparatio. Hac enim vna re diuinus mihi
+ CvseNvs, alijque videntur: qudd Recti, Curuique ad inuicem habitu-
dinem tanti fecerunt, et Curuum Deo, Rectum creaturis ausi sint com-
paratez vt haud multd vtiliorem operam praestitetint, qui Creatorem
creaturis, Deum homini, iudicia diuina humanis: quam qui curuum
recto, circulum quadtato tequipatare conati sunt.
Cumque vel in hoc solo satis constitisset penes Deum quantitarum
,o aptitudo, et curui nobilitas: accessit tamen et alterum longd maius: Dei
ttinuni imago in sphaedca superficie, Patris scilicet in centro, Filij in
superficie, Spiritus in aequalitate oy|oeaq intet punctum et ambitum.
Nam quae CvseNvs circulo, alij fortd globo tribuerent: ea ego soli
Sphaeticae superficiei arrogo. Nec persuaderi possum, Curuorum quic-
quam nobiliis esse, aut perfectir)s ipsa Sphaerica superficie. Globus
enim plus est Sphaerica superficie, et mixtus rectitudini, qu6. sola im-
pletur intus. Circulus verd nisi in plano recto existat, hoc est, nisi
Sphaetica superficies, aut globus plano recto secetut: circulus nullus
erit. Vnde videre est, multas illic ) Cubo in globum, hlc i quadrato in
ao citculum secundarid defluere proprietates, propter diametri rectitudi-
nem.
Sed cur denique Curui et Recti discrimina, curuique nobilitas Deo
fuetunt proposita in exornando mundo ? Cur enim ? nisi quia i Condi-
tore perfectissimo flecesse omnino fuit, vt pulcherrimum opus consti-
tueretuf. Fas eniru nec est fiec afiqtwm fuit (vt loquitur ex Timaeo
Pr,aroNrs crcnno in libro de vniuersitate) quicquanu nisi pulclterrimun
z3) Soli
 2 A MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM,/ CAPVT II

facere eutn, qai esset optiruus. Cum igitur Idaeam mundi Conditor t
animo praecoflceperit (loquimur humano more, vt homines intelliga-
mus) atque ldaea sit rei prioris, sit vetd, vt modd dictum est, rei opti-
mae, vt forma futuri operis et ipsa fiat optrma: Patet qudd his legibus
quas Deus ipse sua bonitate sibi praescribit, t nullius rei Idaeam pro zo
constituendo mundo suscipere potuerit, quim suae ipsius essentiae:
quae bifariam, quirm praestans atque diuina sit, considerari potest, primd
in se, quatenus est vna in essentia, trina in personis, deinde collatione
facta cum creaturis.
Hanc imaginem, hanc Idaeam mundo imprimere voluit, vt is fieret ,o
optimus atque pulcherrimus, vtque is eam suscipete posset, puantum
condidit, quantitatesque Sapientissimus conditor excogitauit, quarum
omnis, vt ita dicam, essentia in haec duo discrimina caderet, Rectum et
Curuum, ex quibus Curuurn nobis duobus illis modd dictis modis Deum
repraesentaret. Neque enim existimandum est, temerC extitisse tarfl apta
praefigurando Deo discrimina, vt Deus non de his ipsis cogitauerit, sed
quantum cofpus propter alias causas, alioque consilio condidetit: atque
postea Recti et Curui comparatio, et haec cum Deo similitudo, suapte
sponte, quasi fotuitd extiterit.
Quin potir)s vetisimile est, initid omnium cetto consilio Curuum et .o
Rectum i Deo electa, ad adumbrandam in mundo diuinitatem Condi-
toris: atque vt haec existerent, quantitates fuisse, atque vt quantitas
habetetur, conditum esse primd omnium Corpus.
Videamus modd, ecquomodo Creator optimus has quantitates in
mundi fabica adhibuerit: et quid verisimile sit nosttis ratiocinationibus
i Conditote factum esse: vt illud postea, cum in Antiquis, tum in nouis
hypothesibus quaeramus, eique palmam tribuamus, penes quem illud
reperietur.
Mundum igitur totum figurA claudi sphaeticA, abundd satis disputauit
Anrsrotnr,ns, ductis intet caetera ex nobilitate sphaericae superficiei 3o 1
argumentis: quibus etiamnum vltima Copr,nNrcr fixarum sphaera quam-
uis motu carerrs, eandem figuram tuetut, tecipitque Solem tanquam
centrum in intimum sinum. Otbes verd caeteros totundos esse circularis
stellarum motus arguit. Curuum igitur ad mundi omatum adhibitum
esse, vlteriote probatione non eget. Cum autem tria quantitatum genefa
videamus in mundo, figutam, numerum et amplitudinem corporum:
Cutuum quidem adhuc in sola figura repetimus. Neque enim amplitu-
dinis vlla ratio ex eo est, quod inscriptum simili (sphaeta sphaetae, cir-
culus I citculo) ex eodem Centto, aut vndiquaque tangit, aut nullibiz et zt
Sphaericum ipsum, cum solum et vnicum sit in suo quantitatis geflere: 4o
non potest alius numeri, qu)m ternarij subiectum esse. Qudd si igitut

n
 MYSTERI\rM COSMOGRAPHICVM / CAPVT II zj
solum Curuum Deus in conditu respexisset, praeter Solem in cenfto,
qui patris: sphaeram fixarum vel aquas Mosaicas in ambitu, quae filij;
aurarn coelestem omnia replentem, siue extensionem et firmamentum
ii1ud, quod Spititus imago esset; praeter haec, inquam, nihil existeret
in hoc aedificio mundano. Nunc verd ctm et fixae sint innumerabiles,
et mobilium flon incertissimus catalogus, et coelorum magnitudines
inaequales inuicem: necesse est causas eorum omnium ex rectitudine
petamus. Nisi fotd Deum putabimus quicquam in mundo temerd fecisse,
dum tationesoptimaesuppeterent: id quod nemo mihi persuadebit, vt
ro vel de fixis sentiam: quarum tamen situs maximd omnium confusus,
quasi fortuitus sementis iactus nobis videtur.
Veniamus igitur ad Rectas quafltitates. Sicut autern antea Sphaerica
superficies ideo assumpta est, quia perfectissima fuit quantitas: ita iam
vno saltu ad corpora transeamus, vt quae ex Rectis perfectae sunt quan-
titates, et tribus dimensionibus constant: nam Idaeam mundi pedectam
esse conuenit. Lineas verd et supetficies tectas, vt infinitas, et proin
ordinis minimd capaces, d mundo finito, ordinatissimo, pulcherrimo
eijciamus. Rursum ex corporibus, quorum infinities infinita sunt ge-
nera, seligamus aliqua censu habito per certas flotas; puta, quae aut
zo latera aut angulos, aut plana, singula vel altetna, vel quouis constanti
modo mixta habeant inuicem aequalia: vt ita bona cum ratione ad fini-
tum aliquid veniatur. Qudd si quod genus corporum per certas condi-
tiones descriptum, intra species quidem nurnero finitas consistit; sed
tamen in ingentem numerorum copiam multiplicatur: eorurn corporum
angulos et centra planorum pro fixarum multitudine, magnitudine,
situque demonstrando, si possumus, adhibeamus: sin autem is labor
non est hominis, ergo tantispet differamus numeti ac situs,earum ratio-
flem quaerete: dum quis nobis ad vnum omnes, quot quantaeue sint,
descripserit. Missis igitut fixis, atque ei permissis, qui solus numetat
,o multitudinem stellarum, et singulas nomine vocat (Psal. 147.),sapientis-
simo Attifici: nos oculos ad propinquas, paucas et mobiles conuertamus. I

22 Denique igitut delectum corporum si habuerimus, atque ofiurem

mixtotum tutbam eiecerimus, fetineamus verd sola illa, quorum omnia
plana et aequilatera, et aequiangula fuerint: restabunt nobis haec quin-
que Corpota Regulatia, quibus Gtaeci haec asctipsdre nomina, Cubus
seu Hexaedrum, Pytamis seu Tetraedrum, Dodecaedrum, Icosaedrum,
Octaedrum. Quodque his quinque plura esse nofl possint, vide Evcr-ro. *
lib. 13. post Prop. 18. scholion. ,,*

Quate sicut horum definitus et exiguus admodum est numerus, cae-

4o terorum aut innumerabiles, aut infinitae species: ita decuit in mundo
duo esse stellarum genera, euidenti discrimine ab se inuicem distincta
4 Kepler I
 26 MYSTERTVM COSMOGRAPHTC\-1\I / cApvT rI
(cuiusmodi motus et quies est) quorum vnum genus infinito simile, vt
fixae, altetum angustum vt Planetae. Non est huius Ioci disputare de
causis, cur haec moueantur, illa non. Sed posito, qudd planetae motu
indiguerint, sequifur, vt hunc obtinerent, rotundos orbes accipere de-
buisse.
Habemus orbem pfoptef motum, et cofpofa pfoptef numerum et
magnitudines: quid restat amplits, quin dicamus cum pr-,rroNr, .$e6v
d,el yecopr,etpeiv, atque in hac mobilium fabica corpofa otbibus, et orbes
corpotibus inscripsisse tantispet, dum nullum ampliis corpus restaret,
quod non intti et exff) mobilibus otbibus vestitum esset. Nam eX 1]. ro
14. Lt. 16. ry.libri 13. Evcr,rors videre est: qu).m haec colpor^natur^
sua sint aPtaadhanc inscriptionem et circumscriptionem.
Quare si quin-
que corPora mediantibus et claudentibus orbibus, inserantur sibi mutud:
habebimus numerum sex otbium.
Quod si aliqua mundi aetas hoc pacto de mundi dispositione dispu-
tauit, vt sex otbes poneret mobiles circa Solem immobilem: illa vtique
Propositio. veram Astronomiam tradidit. Atqui eiusnodi sex orbes babet
Copzx-
NICVS, e1Jq//e binos in eiurmodi ad inuicem, proportione: lt ltaec quinqae
c1rP1ra omnia aptissimi interlocari potsint : qilae Jilm/rta erit elrilm qnae
uquuntar, Quare tantisPer audiendus est, dum quis aut aptiores acl haec ,o
Philosophemata protuletit hypotheses: aut docuerit, foruitd in nume-
ros atque in mentem hominis irepere posse, quod optima ratione ex
ipsis naturae pdncipijs deducrum est. Nam quid admitabilius, quid ad
persuadendum accommodatius dici aut fingi portest: qulrm, qudd ea., z1
quae cornRNrcvs ex gar,vop,6vor6, ex effectibus, ex posterioribus, quasi
caecus baculo gressum firmans (vt ipse Rnnrrco dicere solitus est) felici
magis qulm confidenti coniectura constituit, atque ita sese habere cre-
didit, ea inquam omnia rationibus i. priori, ) causis, ) Cteationis idaea
deductis rectissimd constituta esse deprehendantur.
Nam si quis philosophicas istas rationes, sine rationibus, et solo risu 3o
excipere atque eludere voluerit: propterea qudd nouus homo sub finem
seculorum, tacentibus iilis Philosophiae luminibus antiquis, philosophi-
ca ista profetam: illi ego ducem, autorem et praemonstratofem ex anti-
quissimo seculo profetam PvtnaconArvr: cuius multa in scholis mentio,
qudd cum praestantiam videret quinque Corporum, simili pland ratione
ante bis mi1le annos, qua nunc ego, creatoris curi non indignum cen-
suetit ad trlarespicere: atque rebus mathematicis physicd, et ex sua qua-
libet proprietate accidentatia censitis, res nofl mathematicas accommo-
dauerit. Terram enim Cubo aequiparauit, quia stabilis vterque, quod
tamen de cubo norr proprid dicitur. coelo Icosaedrum dedit, quia ao
vtrumque volubile: Igni Pytamida, quia haec volantis igniculi formaz

a
 MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM,/ CAPVT II 27

reliqua duo cotpora inter aerem et aquam disttibuit, propter similem

vtrinque cum vicinis cognationem. Sed enim CoprRNrcvs illi viro defuit,
qui prits, quid esset in mundo, diceret: absque eo flon fuisset, dubium
non est, quin quare esset, inuenisset, atque haec coelorum propottio
tam nota flunc esset, qulm ipsa quinque corpora; tam item recepta,
quim hoc temporum decursu inualuit illa de Solis motu, deque quiete
Tellutis opinio.
Yertm age vel tandem expetiamur, vtrum inter orbes CoprnNrcr
sint istae corporum proportiones. Ac initid rem ctassiusculd censeamus.
,o Maxima distantiatum diferentia in CoprnNrco est inter Iouem et Mar-
tem : Vt vides in explicatione hypothesium Tab. r . et infri c p. 14. et 1 r .
Martis enim distantia )r Sole oon aequat tertiam partem Iouiae. Quae-
ratut igitur corpus, quod maximam facit differentiam inter orbem circum-
scriptum et insctiptum (concedatur nobis haec xur&yp16r6 cauum pfo
solido censendi) quod est Tetraedrum siue Pyramis. Est igitur inter
Iouem et Martem Pyramis. Post hos maximam faciunt diffetentiam
:a distantiae Iupitet et I Saturnus. Huius enim ille pauld plus dimidium
aequat. Similis in cubi intimo et extimo orbe diffetentia. Cubum
^pparct
igitur Saturnus ambit, cubus Iouem.
zo Aequalis fetd proportio est intet Venerern et Mercudum, nec absimilis
inter otbes Octaedri. Venus igitur hoc corpus ambit, Mercutius induit.
Reliquae duae proportiones intet Venerem et Tettam, inter hanc et
Martem minimae sunt, et fetd aequales, nempe interiot extetioris do-
dtans aut bes. In Icosaedto et Dodecaedro sunt etiam aequales distantiae
binorum orbium: Et proportione vtuntur minima inter teliquz rcgularia
corpora. Quare verisimile est, Martem ambire terram mediante alterutro
horum cofporum: Tertam autem )rVenere summotam, mediantereliquo.
Quate si quis ex me quaerat, cur sint tantim sex orbes mobiles, respon-
debo, quia flofl oporteat plutes quinque proportiofles esse, totidem
3o flernpe, quot tegulada sunt in mathesi corpofa. Sex autem termini con-
summaflt hunc proportionum numerum.
Huc pertinet Tabula Tertia.

Annotatio in caput secundum

Quodque his quinque] Corporum nobilitas est ex simplicitate, et ex * fol. ptaeced
aequalitate distantiae planorum ir centro figume. Sicut enim norma et
regula creaturarum Deus est: sic Sphaera corporum. Atqui ea habet
dictas ptoptietates. r. Est simplicissima, quia vno clauditur termino,
seipsa sci1. z. Omnia eius puncta aequalissimd i centro distant. Ex cot-
poribus igitur ptoximd accedunt regulada ad Sphaerae perfectionem.
4.
 28 MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM / CAPVT II

Eorum definitio haec est, vt habeant 1. omnia lateta, z.plana, et ,. angu-

los, singula aequales et specie et magnitudine, quod est simplicitatis:
quam positam definitionem sequitur illudvlttd, qudd 4. omnium plano-
rum centra aequaliter ) medio distent, 5. qudd inscripta globo omnibus
angulis tangaflt superficiem, 6. qudd in ea haere^Lt,7. qudd inscriptum
globum omnibus planotum centris tangant, 8. qudd proinde inscriptus
globus haereat immotus, 9. et qudd idem centrum habeat cum figura.
Quibus rebus efficitur alteta similitudo cum Sphaerl, quae est ex ^eqva-
litate distantiae planorum. I
** supr. ibid, Scholion autem illud ita sonat: Ajo verd Praeter dictas quinque fi.gu- ,o.,,r
ras non posse aliam constitui figuram solidam, quae planis et aequilateris
et aequiangulis contineatur, intet se aequalibus. Non enim ex duobus
triangulis, sed neque ex alijs duabus figutis solidus constituetur angulus.
Sed ex tribus triangulis, constat Pyramidis angulus.
Ex quatuor autem, Octaedri.
Ex quinque verd, Icosaedri.
Nam extriangulis sex et aequilateris, et aequiangulis adidemPunctum
coeuntibus, non fiet angulus solidus. Cum enim trianguli aequilateri
angulus, recti vnius bessem contineat, etunt eiusmodi sex anguli rectis
quatuor aequales. Quod fieri non potest. Nam solidus omnis angulus, "o
minoribus quhm tectis quatuor angulis continetut, per 21. 11. t
Ob easdem sanB causas, neque ex pluribus quim planis sex eiusmodi
angulis solidus constat.
Sed ex tdbus quadtatis Cubi angulus continetur:
E* quatuor nullus potest. Rutsus enim recti quatuor erunt.
Ex tribus autem pentagonis aequilateris, et aequiangulis Dodecaedti
angulus contirietur. Sedex quatuof nullus potest. Cum enimPentagoni
aequilated angulus fectus sit, et quinta recti pars, eflrflt quatuor anguli
rectis quatuor maiotes. Quod fieri nequit. Nec sand ex alijs polygonis
figuris solidus angulus continebitur, qudd hinc quoque absutdum se- 3o
quatur. Quamobtem perspicuum est, Praeter dictas quinque figutas
aliam figuram solidam non posse constitui, quae sub planis aequilateris
et aequiangulis contineatur.
Planum Plana Lateta Angul. Orbeminscript.

Cubus quadrangulum 6 t2 8 mediocrem.

I
o triangulum 8 12 6 cubo aequalem
-.o
Dodecae. s
cd
quinquangul. t2 3o 20 maxlmum.
Icosaedro. triangulum 20 3o t2 dodec. aequai.

Tettaedr. uiangulum 4 6 4 minimum. I

I
 MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM / CAPVT III 29

ti CAPVT III

QVOD HAEC QVINQVE CORPORA IN DVOS ORDINES DI.

STINGVANTVR; ET QVOD TERRA RECTE LOCATA SIT

'f)orroautem fortuitum hoc videti posset, atque ir nulla fuens causa,

I quod sex ofbes Copr,nxrcr reciPiaflt intta suas vnius ab alio distan-
tias haec quinque corpora: nisi is ipse ordo esset intef illa, quo ordine
ego singula interlocaui. Nam si Saturnus Ioui tam pfopinquus esset
qu}m est Venus Telluri, vicissim si hae duae ab inuicem tanto interuallo
distinguerentur in Cepr,nNrco, quaflto distinguuntur Iupiter et Mars:
ro alio ordine vtendum fuisset in insetendis cotporibus. Foret enim ifltef
duos primos ofbes primo loco Dodecaedron vel lcosaedfon, quafto
vefd loco Tetraedrum. Qoi ordo cum non possit admitti rationibus
Mathematicis, facild fotet futilitatem concepti Theorematis patefacete.
Nunc autern videamus nos, ecquibus rationibus ptobetut, debuisse hoc
ipso ordine disponi cofpora intet otbes. Initid distinguuntuf haec cof-
pora in tria ptimaria, Cubum, Tetraedrum, Dodecaedtum, et duo se-
cundafia, Octaedtum et lcosaedrum. Quodque vefissimum hoc sit discri-
men, flota vtriusque genefis pfopfietates. r. Primatia plano intet se
differunt: secundatia vtuntur eodem triangulari. 2. pfifrulfiorum quod-
.o libet pfoprium habet planum: cubus quadtatum, Pyramis triangulum,
Dodecaedron quinquangulum: secundatia planum triangulum h. Pyn-
mide mutuantuf. 3. prrfrr1ria omflia simplici vtufltuf angulo, nempe
tribus planis compfeheflso: secundafia quatuor aut quinque planis in
vnum solidum adsciscunt. 4.Pirmatia nemini suam debent otiginem et
proprietates: secundatia. plaeraque ex Pfimatijs, facta commutatione,
adepta sunt, et quasi genita ex illis. i. pftrrratia non fnouefi concinnd
possunt, nisi acta diametro pef centla vnius aut oPpositorum planorum:
secundafia verd acta pef oppositos angulos diametro. 6. primariorum
est pfoptium stare: secundariorum pendete. Siue enim haec in basin
3o pfouoluas, siue illa in angulum efigas: visus vtrinque
deformitatem
aspectus refugiet. 7. Adde denique qudd primatia perf.ecto numefo tfia
z7 Suflt: selcundaria impetfecto duo: quodclue i1la omnes anguli species
habent, Cubus fecturn, Pyramis acutum, Dodecaedrum obtusum: haec
vefd ambo in obtusi solius genefe vefsantuf. Et Octaedri quidem an-
gulus pef omnes tres species vagatuf, in iunctura latetum obtusus: inter
coeuntia duo lateta ex opposito, Iectus: ipse vetd solidus, acutus. Cum
igitur manifestum esset discrimen inter corpora, conuenientir)s fieri nihil
 1o IIYSTERIVI\I COSMOGRAPHICVNI / CAPVT IIII
potuit, qu)m vt nostra, totius mundi summa et compendium,
Te11us
atque adeo dignissima stellarum mobilium, orbe suo inter dictos ordines
distingueret, locumque eum sortiretur, quem ipsi superits attribuimus.

CAPVT IIII
QVARE TRIA CORPORA TERRAM AMBIANT,
DVO RELIQVA INDVANT ?

-p"t.t" frunc, Lector aequanime, vt ludam aliquantisper in re seria,

I et nonnihil Allegotijs indulgeam. Etenim existimo ex amore Dei
in hominem causas rerumin mundo plurimas deduci posse. Certd equi-
dem nemo negabit, in domicilio mundi exornando Deum ad incolam ,o
futurum identidem respexisse. Finis enim et mundi et omnis Creationis
Homo est. Terram igitur, quae genuinam Creatoris imaginem datura
et alittru esset, existimo dignam i Deo censitam, quae circumitet inter
medios Planetas sic, vt totidem illa haberet intra orbis sui complexum,
quot extra habitura esset. Vt hoc Deus obtineret, Solem reliquis quinque
Stellis accensuit, quamuis ille toto geflere discreparet. Idque ed magis
consonum videtur, qudd cum supr) Sol Dei patris imago fuerit, credibile
est, hac associatione cum reliquis Stellis argumenta veflturo colono
praebere debuisse gl).av$pconia.q, et &vSp<,rzcozccr$e[a6, quam Deus vsur-
paturus etat etga homines, ad domesticam familiaritatem vsque sese 20
demittens. Nam in Veteri Testamento, ftequenter in numerum hominum
venit, et Abrahami amicus audire voluit: sicuti Solem videmus in nu-
meflrm mobilium venire. Cum autem So1 ) terra ambiretur: positis,
quae dicta sunt, necessarid ille ordo corporum intra terram includendus
fuit, qui duo saltem complectiltur: nempe vt mobilia duo cum immobili ,a
Sole eundem eff,cerent numerum temarium, qui est in exclusis ab orbe
teffae, Sic igitur, Luna praesertim terram ambeunte, domicilium no-
strum optimus Cteator in medio septem Planetatum collocauit. Nam
si trium reliquorum ordo ad Solem accessisset: fuissent igitur intrater-
ram cum Sole quatuor Stellae, duae verd tanttrm extra. Quae num eti
3o
&ra.li.a ctrm ratione c reat, omissa est ). Creatore. Ctm item continere
sit perfectioris, vt actio, contineri vt passio impedectioris; primaria verd
perfectiora sint caeteris; conuenit, vt trium ordo contineret terram, reli-
qua continereritur intra orbis tereni ambitum. Atque sic habemus
obiter causam, cur extfa terram tres moueantur Planetze, Titfaduo : quae
si minus Lectori probatur, cogitet, honorarium hoc esse, non praeci-
3z) imperfectoris

t
 MYSTERI\M COSMOGRAPHICVM,/ CAPVT V 3t

puum. Nam etsi nescitemus causam ob quam supra terrarl (vel Solem
Ptor-nuanr) tres itent Stellae: tamen sequentia stafent cum precedenti-
bus: quia nobis de re constat. Nec quisquam vnquam dubitauit, quin
Iz 4 S superiores sint. Tanttm illud teneamus: ctm tres in CopnRNrco
Planetae sint supra tetfafni opoftefe nos otdinem trium ptimariorum
cofpofum Cubum, Pytarmida, Dodecaedton extfa orbem tellutis collo-
cate, Octaedrum verd et Icosaedron intraz si palmam in hoc negocio
velimus obtinere.

CAPVT V

," QVOD CVBVS PRIMVM CORPORVM, ET INTER ALTISSIMOS

PLANETAS

tribuamus.
\ feniamus modd ad primaria tria, suaque singulis spacia
V Et Cubus quidem ad fixas apptopinquate debuit, Primamque pro-
poftioflem, quae intet Saturnum et Iouem est, coflstituere: quia dignis-
sima mundi pats extfateffzrm sunt fixae: vt citculi (post centrum) cit-
cumferentia: Cubus vetd primurn corpus in suo ordine. r. Solus enim
i sua basi genefatuf, cim teliqua quatuof non genefentut faciebus suis,
sed aut secta sint d Cubo, vt Pytamis, reiectis 4. pytamidibus rectangu-
lis: aut vt Dodecaedton, appositis sex pentaedris. z. Solus in
^\cta,
,j ro homogefleos cubos sine ptismalte resolui potest. 3.Solus est quaqua
vefsum, et ifl tfes ditectas dimensiones Poffigitur. Nam reliquorum fa-
cies inclines sunt, et alicubi, cum se duabus directis sectionibus prae-
beant, in reliqua sectoremfrustfantuf. 4. Hincest, qudd solus habet tot
facies, quot habet tetnaria dimensio tetminos, nempe sex, et duplum
nurnerum laterum, scilicet duodecim. y. Solus vndiquaque habet aequa-
lem angulum, scilicet fectum. At in Pyramide regula, quae sedet, ad-
hibita medijs planis discrepat, si eam vefsus angulum intorqueas: nec
solidi anguli ad eam nofmam quadtant, quae interiectum longum late-
ralem angulum metitut. 6. Hinc etiam soli competit, qudd ex p,ovopiB).qr
3o Ptor-ruerr citat Snrpr,rcrvs suPef Anrsr. lib.
r. de Coelo cap. r. pro
causa perfectionis in ternario: qudd scilicet non Piures tribus rectis per-
pendicularibus ad locum solidum in solidos rectos diuidendum con-
cuffefe possint. 7. Est solidorum rectilineorum omnium simplicissi-
murn corpus. Quod etsi in Pyramide ambigitur, tamen ex eo facild euin-
citur, qudd pyramidis mensufa Cubus est, mensufam autem priorem
esse conuenit. Mensuta vefd est non tanttm ex instituto hominum, qui
quicquid solidorum rnetiuntur, eius quantitatem in paruis cubiscis con-
 32 MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM / CAPVT VI

cipiunt animo: sed multd magis Naturd. Rectus enim Angulus aequalis
est alteri, quocum in planum extenditut. Est igitur perpetud sibi ae-
qualis ipsi, atque adeo vnus, caeterorum vtrinque infiniti sunt. Men-
suram autem decet vnam et eandem, atque etiam finitam esse. 8. Hinc
tamfoecunda est tecti in circulum inscriptio, sine quo mediante,nectrian-
gulum, nec quinquangulum, nec ab eis deriuata inscribi possunt. 9. Sed
neque illud praetereundum quod perfectissimo animali solers natura sex
easdem 8r,orocd.oer,6 perfectissimd attribuit: non obscuro afgumento, quirm
hoc corpus penes illam sit in precio. Nam homo ipse quidam quasi cubus
est, iir quo sex quasi plagae sunt, supera, infeta, antica, postica, dextfa, ro
sinistra.I

CAPVT VI ,0

QVOD INTER IOVEM ET MARTEM PYRAMIS

fam cur Cubum excipiat Pyramis, nemo admodum mirabitur, cum

rr.illa ferd de principatu ausit cum cubo contendere. z.Insuper vel
ipsa vel 'Op6troya irregularia faciunt ad caeterorum compositionem.
Nam Icosaedron componuflt zo. Pynmides, pauld breuiores Tetta-
edricis: Octaedrum octo adhuc breuiores. Dodecaedron etsi quadrato
occulto constat, tamen in pyramidas resolui necesse est. 3. Neque contem-
nendum hoc, qudd Tetraedrum in quatuor perfectas pyramidas et vnum zo
Octaedron laterum dimidio minorum resolui potest. 4. Sicut in planis
omnia multangula in triangula resoluuntur, ita reliqua solida mensu-
tandi causa" in Pyramidas, quas deinde cubis, vt triangula quadratis,
metimur. Est igitur reliquorum mensura, et omnium facilimd i. cubo
mensilis. y. Hinc plaeraeque eius lineae, vt et cubicae tamfacild quanti-
tatem ex ratione diagonij accipiunt, non tamen aliter qulm quadratis
numeris. 6. pyramidis etiam regularitas ex solis lateribus pendet: cubi
etiam ex angulis. Atque sic Pyramidum inter aequilatera non plus vni
est, at in t[a68p9, quamuis aequalibus lateribus, tamen infinita varietas
estAngulorum. Quo nomine, si nullae aliae essent rationes, sitneprae- 3o
ferenda cubo, an postponenda, in dubio relinquo.
7. Hanc flaturae solertiam imitati homines primtm matetiam ad pet-
pendiculum erigunt, rectisque angulis contignant, deinde triangulis fir-
mant et stabiliunt.
8.Insupet acutum angulum cum habeat pyramis, prior est obtusan-
gulis. Nam id semper primum est in ordine, qudd iustam habet quarrti-
tatem: hoc sequi videtur minus iusto, quia et longiis abesse videtur ab

t
 I,{YSTERIVT{ COSN{OGRAPHICVM / CAPVT \'1I
33

infinitate, quim plus iusto, et simplicius etiam est. Nam obtusangulum

videtur quodammodo multiplex ex recto et acuto. Quo minus mitan-
dum, cut paucitas angulotum in basi, et ipsarum etiam basium Tetraedri
non detoget cubo. Nam angulorum et basium numerus ad susceptam
angulispeciemnecessarid sequitur. Vnde si rectusprior est acuto, ptius
1t etiam 8(d,e8pov, quam Tetraledton, Tetragonoedrum qu)m Trigono-
edrum. 9. Atque id etiam inde colligi potest, qudd perfectum vbique
ptimum, pdst, id, quod deficit, demum, quod excedit. Cum igitur Sena-
rius facierum numerus perfectus sit, sequitur pyramidem, quae deficit,
ro nofi quidem praecedere debere cubum, at immediatd sequi.
Habemus cur inter Iouem et Martem secundo loco sit pyramis. Supri
in suspenso fuit, quod corpus tertio loco sit inter Martem et terram.
Illud verd hic facild deciditur. Cum enim d primarijs residuum sit Dode-
caedrum, edt illud ordine tertium, inter Martem et tetrarr,i de cuius
proprietatibus quid sentiendum sit, collatione cum prioribus facta, f*
cild patebit.

CAPVT VII
DE SEC\TNDARIORVM ORDINE ET PROPRIETATIBVS

Qecundaria quod attinet, cum Octaedron sit prius Icosaedro, mirum

,o l-Jalicui videri possit, cut quod otdine Natume posterius est, in mundo
ptaecedat ? Nam quia Mars Dodecaedron sortitus est cum Tellure, se-
quitur ex ijs quae diximus, inter Tellurem et Venerem interesse lcosa-
edron. Et ptius esse Octaedron Icosaedro multa probant. Primtm
enim Octaedton natum est (non verd quidem, sed ita quasi natum sit)
ex Cubo et pyramide primis in suo otdine: quorum illius numerum la-
terum, huius basin triangulam mutuatur. Icosaedron verd i pyramide
et Dodecaedro posftemis in suo otdine nascitut. Rutsum enim ex illa
basin, ex hoc numerum laterum mutuatur. z. Octaedron et Icosaedron
si ex angulis aspicias, illud cubi basin quadra;tafi ostentat, hoc Dodeca-
3o edri quinquangulam. 3. Octaedrum cubo aequealtum est, vtvidebimus,
et Icosaedron Dodecaedro. 4. Octaedton curn cubo, Icosaedron cum
Dodecaedto permutant riurnerum basium et angulorum. Nam Cubi ba-
ses et Octaedti anguli surit sex, illius anguli et huius bases octo. Sic
Dodecaedri bases et Icosaedri anguli sunt vtrinque duodecim: vicissim
illius anguli et huius bases sunt viginti. 5. Octaedron Cubi rectum angu-
7, lum imitatur, Icosaedron Dodecaedri I obtusum. Ex quibus patet Octa-
edron caput esse sui ordinis, sicut cubus primorum est princeps.
3) Tettuedd feblt rz) suspensio
5 Kepler I

t
34 MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM/CAPVTVIILIX

CAPVT VIII
QYOD OCTAEDRON SIT INTRA VE,NEREM ET MERCYRIVM

uod autem propterea statim ad Dodecaedron in mundo sequi de-

beat, non sequitur. r. Nam quia reuera duo diuersi sunt ordines,
possunt etiam in diuersas mundi plagas spectare suis capitibus. z. At-
que adeo, quia Cubus dignissimae mundi regioni extra Tenam appro-
pinquat, circumferentiae scilicet siue fixis i pat erat, vt et alterius ordinis
caput digniori loco mundi inta Telluris orbem accederet. Nihil autem
dignius centro et Sole. 3. Qudd si etiam vtriusque ordinis situm pro
vno censeamus, quid elegantius fieripoterat, qu)m vt ille vtrinque simili- ,o
bu.s et primis corpotibus clauderetur. 4. Pulchrius etiam est, multifacia
corpora adinuicem sequi in medio, et i pluralitate basium vtrinque sen-
s m ad paucitatem discedi, si nihil aliud prohibeat: quim si ad multarum

basium corpus sequefetur vnum paucanrm basium, et denique succe-

deret rursum aliud longd plurium, qu)m erat vtrumque. ,. Atque cum
Dodecaedron esset in suo ordine vltimum, conueniebat, vt ilii succe-
deret ex altero ordine, quod esset sui simile. 6. Etiam hoc ad Teiluris di-
gnitatem pertinet, vt vtrinque similiter, quantum fied posset, stiparetur.
Ctm igitur ita cecidisset, vt exterits ptoximd ambiretur multifacio, par
er^t,yt interiils etiam proximd complectereturmultifacium. Duo igitut ,o
hi ordines quinque horum corporum ita sunt ) sapientissimo Conditore
in vnum redacti, vt calcibus inuicem ad Tellurem, quae maceries ipso-
rum est, obuertetentur, capitibus in diuetsas mundi plagas discederent.l

CAPVT IX J-l

DISTzuBVTA CORPORA INTER PLANETAS, PROPRIE,TATES

APTATAE, DE,MONSTRATA EX CORPORIBVS COGNATIO
PLANETARVM MVTVA

-NI"" possum praeterire, quin hic aliqua ex ea Physices patte, quae

I \ est de Planetarum qualiratibus delibem: vt zpparc^t, etiam vires
ipsorum naturales hunc ordinem seruare, eamque ad inuicem propor- 3o
tionem retinere. Nam si eos planetas, qui terram ambeunt, illis etiam
corporibusr euze sibi inscripta continent accenseas, inclusis autem p1a-
netis i Teliuris orbe i1la
-corpora tribuas, quibus vterque circumscribi-
 MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM / CAPVT IX )5
tur, quod optima ratione fieri posse existimo: Saturnus habebit Cubum,
Iupiter Pyramida, Mars Dodecaedron, Venerem Icosaedron, Mercu-
rium octaedron. Tema verd ctm nihil sit nisi limes, neutro accensetur.
Solem etiam et Lunam Astrologi maximo interuallo ) caeteris quinque
distinguunt, vt ita non opus sit illorum hic meminisse, et numerus cor-
porum pulchrd cum t. Planetis conueniat.
Iupiter igitur in medio maleficarum beneficus ipse multos in admira-
tionem rapuit, et ProLEMABvrvr etiam ad causarum inuestigationem ex-
timulauit. Nos simile quid videmus in pyraniide, quae intei duo cor-
ro porz partim cognltz- partim abhortentia inuicem adeo ab vtroque discre-
pat, vt ferd de loco periclitetur in ratiocinijs superioribus. Trium supe-
riorum quilibet cum reliquis hostilia exercet odia. Tribus etiam eorum
corporibus nihil penitus conuenit eorum, qirae apparent. Mars tamen
cum Saturno in sola malitia conspirat. Huic ego comparo inconstantiam
angulorum, quae illorum proptia, et commuriis est vtrique. Igitur boni-
tatis argumentum erit contrarium, scilicet stabiiitas angulorum in solis
lateribus. Argumentum cur lupiter, Venus et Mercurius benefici sint.
Cubus, Saturni corpus, metitur omnia reliqua sua rectitudine. Et pia-
neta ipse mensores effrcit, estque quoad ingenium rigidus, tecti custos,
zo ne latum vnguem cedens, inexotabilis, inflexibilis. Sic fert aflgulirecti-
tudo.l

,4 Cognatio euidentissima est in basibus, qua cum Iupiter, Venus, Mer-

cutius (planetam dico pro corpore) eidem vtaritur, causam habemus
eorum amicitiae, vt supri. Nam stabilitas inest triangulo primr)m.
Alter gradus est, planum apparens cum angulo ceu vmbilico. Ne
mitemur igitur amplits ecquid deiitiarum penes durum et igneum Mar-
temlateat, cuius causa deiicatulavenus mariti frustrata thalamum cum
Marte conspirauerit. Nam X{atis quinquangulum est in Venere. Sic
Saturni quadrangulum in Mercurio conciliat eosdem vtrique mores.
3o Tertius gradus est, cum idem eiusdem in duobus est vel apputeti Et tum
illis in causis communis amici conuenit. Igitur in rebus Iouijs conuenit
veneti cum Mercurio, quia communi Iouis vtuntur basi. In Saturnijs
consentit Mercutius cum Marte parumper, quia in iIlo Saturni quadra-
tum, in hoc tectus cubus est. Appafet etiamhinc cur Veneri cum Saturno
nulla cognatio, et quae potissimz, et cur Mercurij vetsatile ingenium
omnibus quatuor sese applicet, minimtm tameo IVIarti.
Etiam Saturnus solitarius est, amansque solitudinis, pland, vt eius
anguli rectitudo flon potest ferre vllam inaequalitatem vel minimam,
cuius gratia multiplex fiat. contri Iupiter d genere inflnitorum acuto-
4o rufi vflum angulum riactus popularis ideo factus est, moderatc tamen
et temperanter. Author enim est amicitiarum honestiorum. Ita Mars et
5r

t
 36 MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM / CAPVT X

venus populares et ipsi sunt, sed nimium. Nam obtusus et prodigus

ipsotum angulus intemperantiam notat. Mercurius de natura Saturni et
Iouis est ratione anguli. Et ammt literati quidem solitudinem, sed in-
humani tamefl non sunt. Amant eos, qui ijsdem studijs oblectantur:
modumque statuunt in conuersationibus, plus qu)m Iupiter, cuius omnis
actio est in coetubus hominum, interque purpuratos.
Iupiter et venus foecundi sunt. Sand quia Iupiter facit ad plaerorum-
que compositionem, venus autem Iouis quasi soboles est, cum vna
venus viginti Ioues breuiuscuios in se contineat. Iupiter autem in mares
aequior, venus in foeminas: vnde ilIe mas dicitur, haec foemina.pyta- ,o
mis enim effrcax est, Icosaedron effectum, et soboles. Ex his ijsdem
pdncipijs aliquantd explicatior causa redditur, quare Mercurius pro-
miscui sexus sit, et quare in foecunditate mediocris. I

Iouis primtm, dein Saturni, et demum Metcurij tranquillitas et con- rr

stantia morurn est ) paucitate planorum: Veneris et Matis turbulentia
et leuitas i. multitudine. varium et mutabile semper foemina. Et figura
veneris omnium maximd varia, et volubilis. Atque hi gradus sunt: r
vnde medius Mercurius, media fide.
Mercurij versatile et celer ingenium refet octaedri mobilitas. Nam
si super duos angulos voluas, quatuor continua lateru per medium .o
figurae directum iter ffanseunt. Caeteras figuras, quomodocunque
voluas, videbis per medium transuersa et impedita incederelateru.
Mars multis iateribus pauciora plana efficit, venus totidem lateribus
plura plana: Martis etiam multi conatus imiti sunt: venus conatibus illi
par, prosperiore tamen vtitur fortuna. Nec id mirum esse debet. Fa-
cilius enim choreae instituuntur quam bella, et par erat, citits ad finem
peruenire amores, qu).m iras: quia hae perimunt homines, illi gignunt.
Eodem pacto Mercurius Saturno felicior est.

CAPVT X

DE ORIGINE NVMERORVM NOBILIVM 3o

fnfinitum est singula persequi: fleque sine fructu de his Astrologus

Iamplits cogitet. Videamus modd Astronomorum Arithmeticam, sa-
cfosque eorum flumefos, 6. tz.6o.Igitur excepto quadrante et sextaflte,
sc. 1r. 10. omfles sexagenarij partes multiplices reperiuntur in his quin-

r4) ttanquilitas r7-r9) gradus sunt, Vnde medius Mercurius, media 6des Metcurii vet-
satile et celer ingenium

t
 MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM/ CAPVT XI fl
que corporibus. Vicissim exceptis angulis planis Octaedri et cubi, quo-
fum vtefque habet z4z Caeteta omnia, quae numefat\ttJr, sunt pats mul-
tiplex sexagenafij : vt existimem vix vlli numero posse ne ir Pvtnecone
quidem vllam temfi t\ralem assignari, quae illi magis sit ptopria, quim
hic numetus est dictis quinque corpotibus.
Vnu s est Cubus, Vna pyramis, Vnum Dodecaedton,Vnum Ico saedton,
Vnum Octaedron, Vnum solitarium sine simili.
Duo cotpora secundaria; Duo ordines corporum; Bina sempersibi
similia; Duae eiusmodi similitudines. t

16 to Tres anguli basium in pyramide, Icosaedro, Octaedto, quia bases

tnlateta. Trta prtmaria corpora. Ttes angulorum diffetentiae.
Quatuor anguli et latera basis in Cubo. Quatuor solidi pyramidis
anguli. Quatuor eiusdem bases.
Quinque corpora. Quinque anguli etlaten in basi dodecaedrica.
Sex anguli Octaedri. Sex latera pyramidis. Sex bases cubi. Pulchet
numerus.
Oclo bases octaedri. Octo anguli cubi.
Duodecim bases dodecaedri. Duodecim latera Octaedri. Item et cubi.
Duodecim anguli Icosaedri. Duodecim plani anguli pytamidis.
20 Ecce hic numerus in omnibus quinque est.
Viginti bases Icosaedd. Viginti anguli dodecaedri.
Viginti quatuor anguli plani Octaedti et cubi. Hic alienus est nume-
rus, sed nec praecipuae tei, nec ita alienus: est enirn bis r z. ter 8. quatet 6.
qui omnes sunt in 6o.
Triginta latera lcosaedri et Dodecaedri.
Sexaginta plani anguli dodecaedti et Icosaedri.
Praetefeaque nihil numeratuf, nisi summas omnium laterum et angu-
lorum inire velimus, quod aiienius est. Tum prouenient anguli deno-
minantium basium r8.Facies 5o. Anguli totidem, Iatera 9o. Anguli plani
3o r8o. Numeti cognati ofirnes.

CAPVT XI
DE SITV CORPORVM, ET ORIGINE, ZODIACI
f nfestos in his capitibus habebo physicos, propterea, qudd naturales
Iplrrr.tarom ptoprietates ex rebus immaterialibus et figuris mathema-
ticis deduxi, porrd verd etiam ex nuda imaginatione sectionum quafun-
dam origines circulorum inuestigare audeam. His paucis fesponsum
volo: qudd Creator Deus, cum rnens sit, et quae vult faciat, non pro-
rc) in fehlt
 38 MYSTERIVM COSMOGRAPHICYM / CAPVT XI
hibeatut: qud minus in aptandis viribus et designandis circulis ad res
vel sine materta" vel imaginatione conlstantes respiciat. Et cum n!hr| tz
velit ille, nisi summa cum ratione, nihilque prletet eius voluntatem ex-
titetit: dicant igiturAduercztlj, quaenam aliae ntiones Deo fuetint ap-
tandarum vitium, etc. cr)m praeter quantitates nihil esset ? Quod si,
dum nihil inueniunt, ad imperscrutabiles Conditricis Sapientiae vires
confugiant: habeant sibi sand hanc inquirendi tempe tantiam,illaque cum
pietatis opinione fruantur: nos verd patiantur causas ex quantitatibus
verisimiles teddere: dummodd nihil indignum tanto dicamus opifice.
Nulla igitur vinctus religione, pergo ad inuestigationem Zodraci. 10
Ac initio existimo verisimiliorem corporum situm excogitari non
posse, quim cr)m Cubus maxima figurarum inseratur orbi quomodo-
cunque, nam in circulo nullum est initium. Opotet autem principia
sine tatione constituere, fre infinitus fiat regressus; et vt aliquando trans-
itum habeamus ab infinita potentia ad finitum actum. Iam igitur vna
facierum censeatur pro basi. Pyramis igitur inserenda cubo mediante
orbe Iouio, debet basin basi cubi nctpd),).1).ov tenere: et Dodecaedron
pyramidis basi. Aliter ferunt secundariorum proprietates, vt vidimus.
Erigendum igitur Icosaedron intra Dodecaedron, ita vt diagonius illius
fiat vttique oppositarum basium dodecaedri perpendicularis in centris. zo
Eodem pacto suspendendum erit Octaedron minima figuratum, intra
Icosaedton, ita vt actarectaveniat, 1. per centrum basis in cubo, z. per
centtum basis tetraedricae, ,. per centrum quinqueanguli Dodecaedrici,
4. per angulum Icosaedri, ,. per angulum octaedri, 6. per centrum
mundi, et corpus solare, et pord similibus interstitijs per oppositos,
7. Octaedri, 8. Icosaedti angulos, 9. Dodecaedrici plani centrum, ro. Te-
ttaedri angulum, r r. cubici plani centrum. Maioris lucis causa relego
te ad tabellam capitis secundi vbi omnia corpora ad hunc modum ex-
pressa sunt. Quibus ita constitutis, non tanttm apparerrs in Octaedro
quadratum, aequaliter ) dictis duobus angulis remotum, si producatur ;o
citcumcirca; omnes figuras, atque aded totum mundum inbinadiuidet
aequalia: sed etiam omnium latetum, quae quis inter dictos angulos et
centra, media cefrsere potest, eorum inquam omnium si regulariter
ponantu',r, sectiones mutuae, quae prospicienti ex centfo I apparent, yer- i8
santur in eodem cluadrati octaedrici continuato plano. Idque praecipue
in multifacijs vt cognatis apparet. Nam caeterorum htera dicta non
simul congrud poni possunt. Dodecaedron igitut, decem lateribus, t
talem describit viam, per me-
dium transeunte quadrato
Octaedti,inplanum extenso. 4o

zo) dodecaedron 4) quinque anguli 3j-il p.t medium steltt binter igitur,

t
 MYSTERIVM COSN,IOGRAPHICVM,/ CAPVT XII 39

Icosaedron verd mani-

festam Zonam hoc pacto,
transeufite rufsum Octaedri
quadrato in tectum extenso:
per circumferen-
Qudd si haec duo cognata co,:pofa ita applicentut
tiam (nam anguli duo vnius, et centra planorum duotum aiterius adhuc,
vt supti, tanquam poli co-
haetere intelliguntur) vt 2p-
patentia bina quinquanEula
,o lcosaedri, et bina veta Do-
decaedri, angulis congruant, ptogignetur citcularis sectio, quae m
planum exteflsa, cum Octaedri quadrato, sic habet'
Sin angulus vnius medio
lateri alterius in suptadictis
quinquangulis applicetur,
talis erit sectio.
Quid restat igitur, quin dicamus Planetas illam viam tot manifestis
punctis notatam iL C feutofeiussos ire, ptaecipud cum inter suPf} assumpta
colligataque cefltra et angulos, tanquam polos media sit.

CAPVT XII

DIVISIO ZODIACI, ET ASPECTVS

\ fiulti divisionem zodiaci in duodecim praecisa signapro figmento

IVIh"-^no habu6re, tali nempe, cui nihil rei natumlis subsit. Neque
enim haec 9.6pr,a viribus aut affectionibus differre naturalibus arbitran-
Je ttti sed asl sumpta propter nurneri ad rationes aptitudinem. Quibus etsi
non ornnino fepugno, tamen ne quid temerd reijciatur, ex ijsdem prin-
cipijs diuisionis huius causarnPfoponam, ad quam Creatolem ploPfietates
(si quas illae distinctas habent) accommodasse vefo non erit absimile.
Numerorum subiectum quodnam sit, supri vidimus. Etcertd plaetef
praeditum, nihil est
3o {uantuln, aut quanto simile, potefltia qualicunque
in toto vniuerso numerabile, pfuetet Deurn, qui ipsissima veneranda
Ttinitas est. Iam igitur cofpofa omnia dissecuimu s per Zodtzcum. Vide-
amus, ecquid sectione hzcZodiacus ipse adeptus vel passus sit. Sectorum
igitur dicto modo, Cubi facies ex sectione tesultans erit quadrata, vt et
octaedri, Pyramidis ttiangula, Reliquorum duorum decangula. Quatef
tria decies faciunt summam centum et viginti. Igitur inscripta citculo,
 40 MYSTERM COSMOGRAPHICVM / CApvT XIi

quadratum, triangulum, decangulum, ad idem punctum, arcus varios

in circumfercntia distinguunt: euos omnes metitur portio non maior
centesimi vicesimi totius circuli. Naturalis igitur di-
uisio Zodiaci in 12o. ex regulari situ corporum inter
orbes. Cuius triplum cum sit 36o. videmus hanc diui-
sionem non omnino nulla ratione niti. Iam si quaclra-
tum et triangulumrursum ex eodem puncto separatim
des cribamus, p ortio circuli min imz erit pars duo decima
ambitus, flempe Signum. Vt mirum sit, et motum Solis et Lunae men-
stfuum, et coniunctiones magflas supetiorum tam aptd quadrare ad ,o
portiones, quae ab eorundem corporibus per triangulum et cluadra-
tum distinguuntur.
Atque adeo qulm haec duodenaria diuisio penes naturam in precio sit,
exemplo cape extfaneo: vt quamuis causa rion omnino cognita sit, tamen
occasio pateat, subinde praeclariis de his quinque figuris sentiendi.

3it- quot occurrunt voces )L r vsque ad octauam consonantes

-'$ F{- cum l, toties, nec saepius, potes fidem rationaliter diui-
-------.Et-
dere, sic vt diuisae fidis partes et inter se et cum integra
consorieflt. Pord quotnam illiusmodi voces occuffant aures indic afit. zo
Ego schemate et numeris dicam. I

1 3 4 , 6 7
)
I
o (\l )x ot
I l It)
I
-,|,
rAl rWz ,{
z^..H v
l(!
-
Vide nunc et ipsas harmonias, et fidium proportiones in numeris: 4o
vbi Nota ima significat vocem integrae fidis; suprema, vocem partis
breuioris; media, vocem partis longioris; Numerus imus indicat in quot
partes fides diuidenda sit; teliqui, longitudines partium.

LY
K -+ (}
o
i1a ;--+ X--6 5-C It 2

rJs
t,L
I
,Y. ,,1 4 <) 3 --o o <\ ){< {} 5 3

6 5 ,A' 5 ,,{' 2

Atque hae solae voces mihi naturales videntur, propterea qudd habent
indubitatum numerum. caeterae voces nofl possunt certa proportione
adiampositas exprimi. Nam vocemF fa ut, ahamex c sol fa ut, desuper,
aliam ex B mi molli inferits elicies, vtcunque hae duae perfectae
quintae
esse videantur. sed ad rem. Prima et secunda concordia quodammodo
3o
sociae sunt; sic etiam quinta et sexta. cum enim imperfectae omnes
sint:
binae semper, vna dura, altera, mollis, conspirant, vt singuris pedectis

t
 , MYSTERIVM COSA,IOGRAPHICVM,/ CAPVT XII 4I
quodammodo aequiparentur. Nec admodum diuersas diuisiones habent.
Nam 1/u et 1/u sese habent ad inuicem, vt 5/eo et 6/ss, quae tanttm vni
trigesimi differunt. Sic 3/, et 2/u se habent ad inuicem, vt 15/ao et 16/ao.
Differunt igitur tantum vni quadragesimd particulA. Atque ita proprid
loquendo,tanttm quinque inMusica habemus concordias, ad numerum
quinque corporum. Quod si septem diuisionum in 6, y, 4,3,8, j,2,
communem minimum diuiduum quaeras, rutsuminuenies rzo, vt suprlr,
cum de diuisione Zodraci ageremus; perfectarum verd concordiarum
minimum diuiduum rursum r z : pland quasi perfectae concordiae i qua-
,o drato et triangulo Cubi, Tetraedri et Octaedri, imperfectae verd ) dec-
4r angulo reliquol rum duorum cofporum proueflirent. Atque haec se-
cunda est corporum cognatio cum concordijs Musicis. Sed quia causas
huius cognationis ignoramus, difficile est accommodare singulas har-
monias singulis corporibus.
Videmus quidem duos harmoniarum ordines, tres simplices perfectas,
et duas duplices impetfectas: sicut tria primart^ corpora, duo secundaria:
verr)m cum reliqua non conueniant, deserenda est haec conciliatio, et
aha tentanda. Nempe sicut Dodecaedron et Icosaedton suo decangulo
supr). auxerunt duodenatium vsque ad tzo: ita hic imperfectae har-
zo moniae idem faciunt.
Etunt igitur ad Cubum, Pyramida et Octaedrori accommodandae per-
fectae harmoniae, ad Dodecaedron et Icosaedron imperfectae. Quo ac-
cedit et illud, atque hercle indicem digitum ad causam harum reflrm oc-
cuitissimam intendit, quod proximo capite habebimus: duos rempe esse
Geometriae thesauros, vnum, subtensae in rectangulo rationem ad la-
teta; alterum, Iineam extfema et media ratione sectam, quorum ex illo
Cubi, Pyramidis et Octaedri constructio fluit, ex hoc verd constructio
Dodecaedri et Icosaedti. Vnde tam facilis et regularis est iriscriptio Pyra-
midis in cubum, Octaedri in vtrumque, sicut Dodecaedri in Icosaedron.
3o Vt autem singulae harmoniae singulis corporibus accommodentur, non
ita in promptu est. Illud soltm putet,Pyramidi deberi hatmoniamr i[uam
quintam dicunt, quartam in ordine, quia in ea minor portio est % pars
integrae, sicut latus trianguli (quo Pyramis vtitur) subtendit /s circluli.
Hoc plura infr) confirmabunt, vbi de aspectibus agemus, quae vt hic
etiam inteliigamus, omnino ita cogitemus, quasi fides sit non recta linea,
sed citculus. Dabit igitut diuisio harmoniae dictae triangulum: in quo
angulus lateri opponitur, pland vt in pyramide angulus plano. Remanent
igitur Cubo et Octaedro octaua et quarta dictae, tertia et sep-
tima in ordine. Sedvuum eorum vtram harmoniam tenebit?
4o vtttm dicemus secundaria recipere eas, quae lineas scribant,
r3) acommodate
6 Kepler I

t
 a-
MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM,/ CAPVT XII
^2
et primatiar Quae figuras ? tum Cubo debebitur qaatta dicta. Nam si
ex fide circulum facias, et ex una qlrattl rectam vsque altam ducas
tamdiu, I donec in primum punctum redeas, fiet quadrangulum, quale +,
planum etiam Cubus obtinet. Contri Octaedro debebitur
octaua, quae est dimidiae fidis. Narn in circulo ductus ad
dimidiam, et ad idem punctum facit nil nisi lineam. Sic
Dodecaedto debebitut prior imperfecta duplex. Nam duc-
tus per quintas et per sextas circuli faciunt quinquangulum
et sexangulum. Restabit igitur Icosaedro posterior imper-
fecta duplex, quia ductus per duas quintas repetiti vsque in ,o
idem punctum faciunt tafltum lineas, x. Sic et ductus per
tfes octauas, xx. An malumus Octaedto quartam dare, quia
is duodecies quartam citculi subtendit. Id quod nullum
latus cubi facit? Sic telinquetur Cubo octaua harmonia
perfectissima, vt ipse petfectissimum corpus est. Fotsan
et i1lud conuenientius est, relincluere Icosaedto priorem
imperfectam propter sexangulum, quod basi triangulae
cognaturn magis est, quim quinquangulae: Dodecaedro
verd clare diuisionem octonatiam ptopter numerum cubi-
cum 8, quia cubus dodecaedto inscriptilis. Haec sand in
"o
medio sita sint: donec causas quis repeterit.
Veniamus modd ad aspectus. Et quandoquidem modd
ex fide citculum fecimus: facile est videte, quomodo tres
petfectae harmoniae pulcherrimd cum tribus perfectis aspectibus com-
panr.ipossint sc. cum d', A, I. Impetfecta verd priorB mollis ad vnguem
similis e st sextili, cuius haec flota, X, quemque debilissimum esse ferunt.
Habemus causam (qualem quidem Pror-nuarvs non dedit) cur plane-
tae distantes vno aut quinque signis non censeantlrf ifl aspectu. Nam vt
vidimus, nullamtalem in vocibus agnoscitNatura concordiam. Cum enim
in caetetis eadem sit ratio influentiae et harmoniarum: credibile est et hic ao
esse. Causavttinque procul dubio eadem est, etex quinque corporibus:
quam alijs quaerendam relinquo. Cum igitur omnes quatuor harmoniae
consoneflt suis aspectibus, et verd adhuc tres restent in Musica hatmo-
niae: suspicatus aliquando sum, non negligendum esse iniudicijs natiui-
tafum, siPlanetae 72. aitr44. gradibus distent, praesertim cum
^vtr35.
videam, vnam ex imperfectis habere suum aspectum. Quamuis cuilibet
oculato Meteorotum speculatori facild patebit, vtfum aliclua in his ffibus
tadijs vis insit, cum caeteros aspectus aeltis mutationes constantissim|. a1
tatificent experientiA. Causae quidem quas probabiliter quis reddat, quod
u
lr t lu 'lu in fide sonent, rn Zodtaco non operentur, hae esse possint. ao
z r) reperierit

t
 MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM / CAPVT XIII 43

r. Oppositus solus, diro quadtata, trinus cum sextili, absoluunt sin-

guli semicirculum: at tres hi radii nullum habent socium ad hoc munus,
quem Musica non penitus tepudiet.
z. Reliqui radij rationem habent facilem ex diametro, latus quinquan-
guli, et subtendens duo latera quinquanguli, tria octanguli, sunt in gtadu
remotiore et itrationales.
3. Catsa, quia trinus cum sextili, quadtatum cum quadrato efficiunt
rectum angulum, Radij reliqui nullo pacto cum vlla recePtllinea. 4.Im-
perfecta B mollis est quodammodo perfecta, quia vtitut eadem diuisione
ro currr petfectis, et est dimidia quinta. Vnde non mitum, solain ex impet-
fectis respondere aspectui alicui, sc. sextili, qui itidem est dimidius
trinus. Caeter.ae enim nec aptae sunt in duodenatium, nec perfecti a1i-
cuius pars sunt.
5. Denique sex ttigoni anguli, quatuor quadtati, tres sexariguli, et
duobus semicitculis comprehensa duo spacia implent omnem in planitie
locum. At ttes anguli in quinquangulo minores suflt quatuor rectis,
quatuor sunt maiores. Vnde et illud Patet, quare nec octangulatis, nec
duodecangularis radius, nec vllus reliquorum operetur. Atque hic fetd
separo causas aspectuum ). causis concotdiatum. Certd enim quae ex
zo angulis fit, genuina radijs est ratiocinatio; ctm ProPter angulum in
puncto superficiei terrenae factum, in quo miscentur, existat operatio,
non verd proPter figuram n Zodiaco circulo destiptam, quae imagina-
tione potiirs quim rei vbritate constat. Diuisio verd fidis nec in circulo
fit, nec angulis vtitur, sed in plano Per rectam iineam perficitur. Possunt
tamen nihilominus dt concordantiae 6t aspectus habere commune quid,
quod eadem vttinque causatur, vt supri dictum. Id verd aliotum indu-
sttiae relinquo scrutandum. Pror,nlrarr Nlusica, quae RncroMoNTANvs
r cum expositione Ponpnvnrr, editurus etat, sed nondum excusa Cen-
DANvs asserit, in hac muteria piocul dubio versantur. Vide etiam quid
3o ex Evcr.rors L{usicis huc referti possit.
I

44 CAPVT XIII

DE COMPVTANDIS ORBIBVS QVI CORPORIBVS INSCRIBVN-

TVR, ET CIRCV1VISCRIBVNTVR

f-factenus nihil dictum, nisi consentanea quaedam signa, et eix6r*

I Itor."pti Theorematis. Ttanseamus modo ad d.rooc$lgcrta orbiurn
Astronomiae et demonstrationes Geometticas: quae nisi consentiant,
procul dubio omnem praecedentem operam lusetimus. Primtm omnium
6.
 44 MYSTERIYM COSMOGRAPHICVN{,/ CAPVT XIII

videamus, in quanta proportione sint orbes singulis his quinque cor-

poribus regularibus inscripti ad circumscriptos.
Et tadij quidem siue semidiametd circumscriptorum aeguant semi-
diagonios corporum. Nam nisi ornnes Anguli figurae tetigednt eandem
superficiem, corpus regulare non erit. Bini autem Anguli oppositi mu.
tud, et centfum figurae semper sunt in eadem linea siue axi orbis. Ex-
cipitur vnum Tetraedron, quod habet singulos angulos singulis fzcie-
rum centris oppositos.
Iam tecta connectens cefltra figurae et basis est tadius siue semidia-
meter inscripti per vltimam lib. r 5. CaupaNr in Evcr,ronlr. Orbis enim ,o i
inscriptus tangere debet omnia centra figurae; et figurae inscriptae cum
citcumsctiptis omnes possident idem centtum.
Quod cum ita sit, facile est videre, potentiam radij, quo circulus basi
citcumscribitur, auferendam de potentia radij orbis circumscripti, vt
residua sit potentia quaesitae lineae seu radij orbis inscripti. In ad-
iuncto schemate HOM est axis circumscripti orbis,
cuius vt et figurae inscdptae commune centrum in O,
6 HGL pianum vnum f,gurae, quod hic sit basis, I cen-
H trum basis, HI radius circumscripti basi. Et recta ex
centro orbis O in I centtum minoris circuli demissa per-
""
pendiculatis erit citculo et lineaeHl. Inttiangulo igitur
HIO angulus ad I rectus. Ergo HO potentia aequat potentias HI, IO.
Et potentia Hr ablata ex Ho potentia, relinquit ro potentiam quaesi-
tam, per 47. primi. t

Hinc apparet, vt habeatur IO in omnibus figuris, quaerendam esse 4,

prir)s Hr radium basis. Habetur autem ex Hr radius cognito laterc
figurae, cui circulum circumscribit. Hinc rursum, vt radius basis habea-
tur, quaerendum ptius latus cuiuslibet figurae.
Assumpto igitur radio circumscripti cuiuslibet in quantitate sinus
totius 1ooo. partium (suff,cit nostro instituto haec lz,dtj magnitudo) ro
potentia lateris cubici per li.prop. lib. 13 elem. EvclrDrs, est pars
tertia potentiae axis, vt si axis habet zooo. latus cubi habet r r 5 5. Lateds
octaedti potentia per 14. eiusdem, est dimidium potentiae axis. Lateris
Tettaeddci potentia est per r 3. eiusdem, sesquialtera pars de potentia
axis. Atque hactenus vsui fuit aureum illud theorema Pymraconan de
potentil's laterum in triangulo rectangulo, prop. a7.llb. r. In caeteds
duobus corporibus alteto illo Geometrize thesauro opus est, de linea
secundum extremam et mediam rationem secta, qui est propositio
3o. sexti. Nam Dodecaeddcum latus est maior pottio lateris cubici
secti, secundum extremam et mediam rationem per corollar. 17. deci- ao
mi tertij. Sic prorcosaedrico laterc inueniendo primtmquaeritur radius

I
 MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM,/ CAPVT XIII 4t

iilius citculi, qui quinque Icosaedri tangit angulos, qui est AC in cir-
culo AB. Eius potentia est quinta pars de potentia axis, pet cotollat.
16. tredecimi. Igitut per ,. et 9. eiusdem, tadij istius
AC, secundum extfemafi et mediam rationem secti,
maius segmeritumAD est latus decanguli, quod eidem A
I
AB citculo inscribi Potest. Iunctae igitur potentiae
AC tadij totius, et AD maiotis segmenti huius, fa-
ciunt potentiam EF lateris quinquangulatis in illo
circulo, pef 10. decimi teftii. Quod cum sit inter duos Icosaedri an-
ro gulos, eiit vtiqre latus Icosaedri, pet tr. et t6. eiusdem.
Habemus laten ornnium figuratum in ptoportione ad axin orbis cir-
cumscripti. Sequitur vt radios circulorum qui basibus citcumscribufltur,
inuestigemus ex iam notis latetibus: id quod adminiculo sinuum faci-
limd assequetut quilibet, qui teputabit, hic exquisitissimts
numeris non opus esse. Si tamefl alicui placet attifrcio-
sits laborate; ei fundamenta tei ex Evcr-ror apponam.
Ctm igitur tres saltem formae sint basium, triangula,
quadrangula, quinquangula: in triangulatibus quidem,
p latus GH potest triplum I quaesiti tadii HI, per 12. saepe ,/'
zo allegati: In quadtato latus GH potest duplum quaesiti
tadij: in quinquangulo denique GH latetis et KH subten-
dentis (datarum linearum) iunctae Potentiae Possunt quin-
6
tuplum radij HI quaesiti, Pet 4.decimi quarti secundum
CeupaNvrt. Habemus radios circulorum in basibus in K
eadem propottione, qua latera".
Subuactis igitur potentijs radiorum de potentia sinus totius, qui est
quantitas semidiametti siue tadij in circumscripto: restabunt, vt suPflr
probatum est, potentiae radiorum, quos quaerimus, inscriptotum scilicet
otbium. Commodir)s tamen et facilits vtCtis vt dixi sinubus.
30 Sed hlc neque alia quaedam Pfaetefeunda compendia, ne nimium
operosd labotemus. Primum otbes inscripti Dodecaedto et Icosaedro
sunt eiusdem amplitudinis, si figutae eidem otbi insctibantur. Habent
enim bases vtriusque figurae eundem radium pef 2. decimi quafti. Idem
iudicium esto de cubo et octaedfo. Nam axis potest ttiplum cubici
lateds, et hoc duplum tadij in basi, ergo axis potest sextuplum radij in
basi: in octaedro vicissim, axis potest duplum lateris, et hoc triplum
radij in basi. Potest elgo etiam hic axis sextuplum radij. Cum ergo sit
ex hypothesi idem radius circumscriptofum siue OH (in primo huius
capitis schemate) sitque idem etiam radius basium HI, et OIH sempet
40 fectus: Etgo etiam radius inscriptotum, tettium fremPe latus OI, idem
38) siue HM 39) et IOH
 I'{YSTERM COSNIOGRAPHICVNI ,/ CAPVT XIII
46
efit pef 26. primi conuefsam. Quate habitis cubi et Icosaedti in-
scriptis, de Octaedro et Dodecaedro nihil opus inquitere'
Deinde in cubo cum ipsum latus sit altitudo figurae: dimidiumlatus
dimidia elit altitudo, nempe linea connectens centfa figutae et basis.
Nil igitur opus inquisitione radij in basi.
Tertid Octaedri et pyramidis aequalium laterum est eadem altitudo.
6gura. Item
Quantd maius igitur latus pytamidis, tantd altior etiam ipsa
Octaedron et pyramis duplo maiotum laterum habent eundem orbem
inscriptum. Nam pytamis si secetur medijs latetibus, concidit in qua-
tuof pyfamidas et Octaedton vnum) duplo minorum laterum. Cumque 'o
pyramis habeat quatuof facies; nul1i eafum fesecta pytamis minor adimit
cefltfum, vtpote quod sectione longd inferius est: manet igitut in Octa-
edro exselcto otbis inscriptus, aotiqua quatuof cefltfa' et pef def,ni- +z
tionem regularis colpofis etiam noua quatuof ex sectione accedentia
simul tangens. Siue igitur pytamidis siue Octaedri vel cubi inscriptus
priils habeatur, faciiimd per pfopoftionem latetum habebitur etiam
quantitas alterius inscriPti.
His adde quae caNoALLA, et quae. alij de corpofibus iam demon- t
stfafuflt, vt cludd potentia NM dimetientis in sphaefa, quae Tettaedro
N circumscribitur, sit potentiae HI radij in basi letraedts. zo
4Llzpet Coroll. 1. ptop. r3. 1ib. decimi tettij: Qudd
G ibidem NI altitudo siue petpendicularis corporis sit
bes NM dimetientis, et illius NI potentia sit bes po-
H
tentiae lateris GH: Qudd inscripti pytamidi radius oI
sit pars quarta ipsius NI perpendicularis, tettla ipsius
NO circumscripti, ve1 sexta NM dimetientis, Coro11at.
3. prop. 13. Iib. decimi tettij iuxta CaNper,r,. t

Ergo: Qualium semidiameter orbjs circumscripti cuilibet figutae +

est paft. rooo. talium est

Cubo 11i' seml- 8r 61/rl

seml-
577 3o

Pyramide longi- t$3 diametet

diameter
)))
1n Dodecae. tudo 714 citculi Z::, t insctipti 79t
Icosaedro Iatetis 10, 1 plano cir- 6ot I otbis 79t
Octaedro r4t4 cumscripti tfiL | ,) t77
ToT,qtadrato
Octaedti in-
scripticirculi.
Quod nota.
13) ex secto

t
 MYSTERMI COSN,IOGRAPHICVI\I / CAP\/T XIIII 47

CAPVT XIIII
PRINTARiVS SCOPVS LIBE,LLI, ET QVOD HAEC QYINQVE
CORPORA SiNT INTER ORBE,S, ASTRONOMICA PROBATIO

f gitur vt ad priflcipale propositum veniamus: flotum est, vias plane-

Itrrr- esse eccentticas: et proinde recepta physicis sententia, qudd
obtineant ofbes tafltzm ctassitiern, quanta ad demonstrandas motuum
varietates requiritur. Et hactenus quidem nostris Philosophis assentitut
CopnRNrcvs. Ven)m iam potrd non pafuum cernitut opinionum discri-
4t men, Nam censent Physici ab ima coeli I lunatis superficie ad decimam
ro sphaelam vsque nihil esse coelestibus orbibus vacuum: sed tangi sempef
orbem ab orbe, imamque supefiolis superficiem cum summa inferioris
penitus vniri. Sic enim quaetenti, quis exempli causa coeli Martij locus
sit Physicus, tespondent: interiorem Iouis suPerficiem. Et apud Pro-
LEMAEVM, atque vsitatam Astronomiae descriptionem obtinere fortasse
possunt hanc causam: propterea quod orbium proportiones inuestigandi
nulla illic occasio, nullum adminiculum. Quemadmodum enim ijs, qui
de nouis Indijs scripsetunt, rlemo facild conttadicit, qui illa loca non
ipse lustrauit: sic physicorum ratiunculas de contactu otbium Astro-
nomus reijcete non potest, guem obseruationunr experientia et hypo-
,o thesium conditio in coelum ipsum, interque orbes non euexit. Iam
verd ex CoprnNrcr irypothesibus, et ex illo teffae motu sequitur, nullam
esse orbium vicinotum differentiam, {uae non multis partibus orbis
vttiusque eccentricitatem suPetet. Atque huius tei cape exemplum ex
Teiluris et Veneris otbibus, ijs nempe, qui minimum ab inuicem absunt.
Qualium Tellutis ir centro mundi distantia mediocris est 6o., talium
ConnnN, Iib. 5.
Venetis ab eodem distantia mediocris est 43/6.Differcntiafi' f usctupula. cap, zt,zz,Etinfra
Iam Telius in petigaeo appropinquat Veneri scrupulis z/2, Venus illi in Tabuia.

obniam ptocedit in Apogaeo scrupulis itidem z7/r, samma i. scfupu-

lorum. Ergo duodecim residuis scrupulis haec duo corpora distant
3o etiam cum proximd ab inuicem absunt. Quod si suis hoc intetmedium
spacium compleri asserat defetentibus nodos, et circulis latitudinum, is
cogitet: posse ea officia etiam i longd tenuioribus orbibus, qu)rm qui
tantum hiatum impleant, administrari: neque naturam immani mole
tantorum orbium onerandam. Quamuis hercle Copnnrqrcr hypotheses
omnes ita comparatae, ita aptae sunt, ita inuicem insetuiunt, vt haud
facild vllo orbe, qui vltra planetae viam euagatur, ad motus reddendos
indigere videamur. Sed esto, vt in propinquis spacia his impleantur orbi-
bus: cluaeso illud quale sit videamus. Cum ) perigaea Iouis distantta ad

!
 48 }{YSTERIVM COSMOGRAPHICVX{ / CAPVT XIIII
x{artis Apogaeam, duplo longius numeretur spacium, qu)m ab ipso
Matte ad centrum Mundi (Iouis enim distantia tipla est ad Matiam)
efgone ad pusilli Planetae vixl ad seflsum variandas motiunculas, tn $
iongum, in latum, totum hoc spacium duplo crassius omni Marte,
tepletut tam portentosis otbibus ? Quae haec Naturae luxuries ? Quim
inepta ? Quim inutilis ? Qu)m minimd ipsi vsitata ? Atque ex hoc videte
est, in CopnnNrco nullum orbem ab zlio tangi, sed ingentia relinqui
systematum intetualla vtique plena coelesti aurA, sed ad neutrum tamen
propinquorum systematum pertinentia. Hac tabula ob oculos propono
";'",i[lTit
- J^- tibi orbium et interstitiotum magnitudines
iuxta veras proportiones: ro
vti eae numeris I CopnnNrco expfessae sunt. Eorum autem spaciorum
cum initid ptofessus sim causas ex ,. corporibus reddere, cur tanta
singula inter binos planetas rcIicta sint ) CreatoreOptimoMax., nempe
qudd singulae figutae singula interualla efficiant:videamus modd, qu)m
id feliciter tentatum sit, causamque hanc coram Astronomia Iudice, et
interprete CopnnNrco disceptemus. Orbibus ipsis tantam relinquo cras-
sitiem, quafltam requitit ascensus descensusque planetae: quae tamen
vtrum sufficiat, infr), cap. zz. videbis. Quod si figurae interiectae sunt,
vt dixi: oportet imam superiotis otbis superficiem aequari circumscripto
figutae, summam inferioris inscripto: figuras autem censeri eo ordine,
"o
quem supri rationibus confirmaui. Quare
Lib. r. Cop.
a est Iouis t77 At est @1 cap. 9.
)t 1000. Matis 333 secufi- 337 Ctp. t4.
Si ima o debebat Telluris 79t dum 717 cap. ry.
teffa CSSC Veneris 79t Coper- 794 Cap. 2t. et 2z.
? summa Mercutij 5 77 nicum 723 Czp.27.
vel7o7

Quod si crassitiei orbis terreni accenseatuf systema lunare; ergo si

ima superficies orbis terreni, et lunam comprehendens, est 1ooo, sum- 30
ma Veneris est in CoprnNrco 847.8t terreni orbis cum Luna summus
margo est 8o1: si 6l ima habet rooo. Hic velim te identidem respicere
ad tabellam capitis secundi, nempe ad huius interpositionis qualem-
cunque imaginem.
En numeros parallelos propinquos inuicem, et Martis quidem atque
Veneris eosdem. Teliutis verd et Metcurij non admodum diuersos, solius
Iouis immodicd discrepantes, sed quod in I tanta distantia nemo mirctar. 1o
Et in Mate quidem atque Venere, vicinis orbi Telluris, vides quafltam
efficiat diuetsitatem orbiculus Lunae accensitus crassitiei orbis terreni:
qui tamen orbiculus vix3' .scrupula aequat, qualium otbis terrae habet 6o. +o +
 49
TABELLA IIII.
Ostendens veram amplitudinem orbium coelestium, et inter-
stitiotum, secundum numeros et seritentiam Copernici.

Ad Cap. r4.
P^9.49.

,,....1'

Extrcmus circulus Zodiacwm refert in Orbe stellato, descriptus ex centro Mundi vel Orbis magni, vel etiam ex
globo Terteno, quia totus Otbis Magnus ad eum insensibilis est.
A Satumi systema, concentricum ex G centro otbis magni. B Systema Iouis, C Mattis,
D Circulus siue via centri globi teffeni conceotrica ex centro G, cum sphaerula Lunari duobus locis appicta,
Duae caecae lineae circulates orbis terrae cum inserta Luna crassitiem denotant.
E Duo citcelli delineantes ctassitiem systematis Venetii, intta quam omnis eius motuum vatietas per6citut.
F Spacium inter duos citcellos, in quo omnis motuum stellae Mercurii varietas perficitur,
G Centtum omnium, et prope ipsum corpus Solare.
Citculus per O et P ttansiens (cuius hic tantim duo arcus comparent) eccentrepicyclus Saturni est.
Linea curua pet Q, atque per perigaeum epicycli in O apogaeo eccentrici positi, et per apogaeum eiusdem in P
petigaeo eccenttici, est via planetae eccenttica. Citculus quidem non est, sed tamen iL circulari Iinea sensibiliter
non diffett. H I ctassities duobus circulis concentricis inclusa, quam via Saturni eccentrica sibi vindicat.
Linea curua, vel quasi circulus per M, et pet apogaeum epicycli in O, atque per perigaeum eiusdem in P transiens,
eccentricus est, quem Ptolemaeus Aequantem vocat.
K L crassities duobus caecis citculis concentricis intercepta, quam totus epicyclus, et aequafls ille requirunt.
Planeta vetd vltra H nunquam ascendit, nec infta I descendit.
Similibus paticuladbus otbibus caetet^e Sphaetae etiam distinctae intelligantur, qui tamen, ne multitudo
lineatum negocium potits obscuralet, quam declaratet, hic omittuntur. Ideo in Ioue et Marte via eorum eccen-
trica, duoque eam cofltinentes circuli concentrici, in caeteds soli concentrici desctipti sufficiunt,
Spacia intermedia. R locus Cubi. S Tetraedti. T Dodecaedri. V Icosaedti,
X Octaedri. Z est spacium inter Satutnum et fixas, infinito simile.
7 ]icpler I
 ,o MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM / CAPVT XV

Vnde colligere potes, quim facild animaduersum fuisset, quantaque

numefofum extitisset inaequalitas: si haec contfa coeli naturam tefit^-
rerrtut, hoc est, si Deus ipse in Creatione non ad has proportiones respe-
xisset. Certd enim fortuitum hoc esse nofl potest, vt tam propinquae
sint interuallis hisce proportiones corporum: ctm propter alia, tum
maximd, quia idem ordo est intetuallotum, quem supr) rationibus
optimis, corporibus ascripsi, vide Cap. 3. Nam etsi 63 S . it Stl.discrepat,
nulli tamen propinquior est, atque huic ipsi.

CAPVT XV

CORRECTIO DISTANTIARVM ET DIVERSITAS 10

PROSTHAPHAERESEON

-NT. verd tibi, Lector amice, occasionem vllam praebeam totum hoc
r \ negocium propter leuiculam discotdiam reijciendi, monendus hic
es, quod te probd meminisse velim; CoprnNrcr intentum non in Cosmo-
graphia vefsari, sed in Astronomia: hoc est, vtrum nonnihil in veram
orbium proportionem peccet, partm ipsi cutae est: modd numefos ex
obsetuationibus eos constituat, qui sint ad demonstrandos motus, pla-
netarumque loce- computanda, quantum fieri potuit, maximd apti. At
si quis aptiores dare conetur, et hos copsnNrcr numeros ita cotrigat,
vt nihil interea aut partm in prosthaphaeresesi turbet: id illi per Conrn- ,o
NrcvM facild licebit.
Vt igitut summam denique huic negocio manum imponam, atque vt
quid quantumque penes singulos Planetas in parallaxibus orbis
^ppmeat,
tetteni mutetur: rrouum stfuam mundum: et cum priis inuestigata
fuerit ab artificibus cuiuslibet Lxxevrp6r.qroq ad orbis semidiametrum
proportio: ideo si quid in longissima vel proxima orbis ) centro mundi
distantia mutabitur per intetpositionem corporum; id in ixxevtp6rTtr.
animaduertendum erit proportionaliter. llnitium erit b, maxima terr^e ,r
distantia sursum, minima deorsum, centfum vefsum.
Ante omnia autem retexendi numeri coprnNrcr, atque peculiariter 3o
accommodandi sunt ad praesens institutum. Nam etsi ille sine dubio
centrum totius vniuersi in cotpore solari constituit: tameri vt calculum
iuuet compendio, et ne nimium ir ProlrMAEo tecedendo, diligentem
eius lectorem turbet: distantias omnium Planetarum maximas atque
minimas, vt et loca earum in zodiaco (quae Apogaeorum et perigae-
ofum flomen retinuerunt) computauit non i centro Solis, sed i centro
orbis Magni, quasi iilud esset vniuersitatis centrum: cum tamen illud
 MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM / CAPVT XV j 1

) Sole tanto sempetinteruallo distet, quanta est quouis tempore Tellutis

(vel Solis) maxima Lxxe.rrp6trle . Quos numeros si retinetem in ptaesenti
negocio; illud incommodum sequeretut, qudd aut errof committeretur
in inscriptione, dum tetrae otbis pro cofpore censetetur, qui superficies
saltem esset: vt videte est in ptaeced. Tabella IIII. aut otbi terreno nul-
lam, vt caeteris relinquetem crassitiem. Essent igitur dodecaedticorum
planorum centra et Icosaedtici anguli in eadem superficie sphaerica:
atque ita totus mundus arctits considetet, fieretque longd angustior,
qu)m experientia motuum et obseruationes patiuntur. Atque hunc scru-
ro pulum cum ego Mrcnenr,r Mansrr,rNo, praeceptori meo Clarissimo
aperirem, exploraturus, an probare vellet modd positum hoc Theorema:
is insperato mei iuuandi studio hunc laborem in se suscepit, et flon
tanttm ex Prutenicis Tabulis ipsas Planetarum distantias de nouo com-
Huc pertinet
* putauit, sed etiam praeseritem Tabulam mihi confecit; atque sic me tum Tabula qvrNra.
alijs non paucis occupationibus detentum magno et difficili atque mo-
lesto labore subleuauit. Quim tabulam ipso permittente Authore tecum,
Lector, communico: tibique sic eam commendo, vt quae non tanttm
in praesenti negocio tibi profutura, sed etiam intricatissimum nodum
ad oculum solutura, atque adeo te in ipsa Prutenicarum atque CopBn-
zo Nrcr adyta,quasi manu, ductuta sit. Etenim ex ea iucundum est discere,
quomodo Auges Planetarum diuetsae, in diuetsa Zodiaci loca cadantz
quod in Venere plus integri trientis diuersitatem, pafll Nam eius Apo-
gaeum est in I et n, &g{}.r,ov in6 et =. Videte ettam est, longd alias
esse lineas distantiarum ) So1e, I qu)m i centro terreni otbis. Quae
1, diuetsitas in f; maxima est: propterea qudd integra Telluris ixxevcp6rr1q
eius distantiae accedit. In Ioue autem parum mutatur, quia is, non vt
Saturnus d regione Solis fit altissimus, sed in ^, vbi ferd aequaliter
abest ab vtroque centro Solis et Orbis magni. Atque inde etiam ad
oculum patet demonstratio eius, qudd CopnnNrcvs lib. y. Reuol. c p. 4.
3o 16. et zz. sub finem, de mutabili Eccentricitate Martis et Veneris ad
mutationem terrenae, breuissimis verbis innuit: Rsnrrcvs verd in sua
t Narratione copiosits persequitur. Aliud etiam est, cuius nos isthaec
tabula admonet, quod quia commodits alio loco dici potest, nunc dif-
feram. Nunc ad rem. Pandam autem quadruplicem ordinem numerorum.
In ptimo erunt Planetarum abscessus ) centro magni Orbis: sicut ij
abscessus et numeri ex CopnnNrco et prutenicis simpliciter et sine mu-
tatione eliciuntur. In secundo efunt abscessus orbium )r Centro Solis,
qui proueniunt ex CopnnNrco post i11am resolutionem numerorum, de
qua modo vidisti tabulam. In tertio et quarto venient rursum abscessus
ao planetatum i O, prout illi per interpositionem corporum mutati sunt.
Et tertius quidem ordo erit ex structura mundi ea, quae pro fundamento
7.
 J2
sphaerarum
TABELLA V. Ostendens positus centrorum eccenfficatum
L
0

Ad temporaPtole-
maei,citcaAnnum a
Chtisti r4o.
Ad CaP. t5.
Pag. 5 t.
Fy

I
5 I H
T

Z {JT,l
Circellus patuus ad B, est circulus eccentricitatis
Otbis Magni Telluris' in
Ad A So1, centrum Mundi est. Ptolemaei, sed tem-
otbis magni centrum consistebat tempore
huius fastigicr seu loco remotiofe ir Sole, eccenttici hic fetd minima'
Otbis Magni etat illic propd maxima,
pore Copetnici in loco PtoPiote' Hoc est, eccentricitas
siue dextto schemate videte licet'
Horum illud Priorc, siue sinistro, hoc postetiore,
magni est looooo' Hinc maxima Tertae ir Sole te-
A B priore schemate est 4170. qualium semidiametet otbis
illa eccentticitas ptopd minima , est 32 r95 '
motio est 1o4L7o. et minima 95 83o. Sed in alteto schemate
semidiameter (qualium orbis magni semidiametet est roo ooo) est
A C est citculus patuus eccentticitatis Q' Huius
patui circuli 2r centto otbis Magni B' est 3 rzo' Sed A C,
eiusdem
Lo4o. et B C (dexttac figurae) eccentricitas centti
ir Q distantia 712t2, et minima 69628
eccentricitas iL Sole A, est rz6z. Hinc maxima Venetis
est eatundem, qua suprir, Partium zrt4l2. eits'
D centrum est citcelli eccentticitatis p. Hoi's semidiametet
1/2 sed.DA, eccentticitas eius ir Sole rozTo' Vnde maxima Met-
que eccentricitas iL ccntro otbis magni D B 7345
cudj distantia i Q inucnitur 48 r r4/2. etminima 4345Y2.
j. Huius semidiameter est 1 6oz/2. et B E eccentticitas ab orbis magni
E centrum est Parui citculi eccentricitatis
Ynde distantia i i Q maxima $418o. minima 119roo'
centto 228o7y2. Sed A E eccentricitas iL Sole zo 342.
semidiametet est 12ooo. et BF eccentticitas i
B 36ooo'
F ccntrum est parui citculi eccentricitatis 2f. Hrir*
Sed A F n Q 36656.Iouis maxima distantia
i e S+grr6. minima 499914.

t
 5'
secundum sententiam Copernici, et numeros Tabulatum Prutenicarum.
L 1,./ N h

Ad tempota Co-
pernici, citca An-
num Christi 1525.
Ad Cap, r5.
Pag.5r.

Y
R
d

V x
G
Y

centrum est parui circuli eccentticitatis f1. Huius semidiameter est 26o75. BG est 78225. et AGeccen-
b.Q 8zz9o. Saturni maxima remotio i Sole est 998740. et minima 834t6o,
HBT est linea aequinoctialis respectu Terae, Sed IAS, tespectu Solis. Sic tectaNB p est linea sol-
lespectu 'Ietae, et M A 1 respectu Solis.

tempore Ptolemaei. Copetnici. tempore Ptolemaei. Copernici.

rL BGY fit 27 42.1 11 ,t'cz 2j 40 ltl zB )t

4 BFQ IL 'rQ 6 zt= )I

a AFR 17 31 n? 11 30=
c[7IoYetov o BEO 25 30 @ 27 &, &g{),rov d\ AEP 427dL 4 21 'In)
? BCK 25 t, lt 44 TL A AC 8 43ez 19 48=
v BDV 10 zS
= 6 rom H ADx 20 124 t3 40 1
o BAL 68 @ +o8 Tetae AB a 6 8/ 6 402
54 MYSTERIVM COSMOGRAPHTCVM / CAPVT XV

habebit ofbis teffeni crassitiem simplicem, non accensito systemate Lu-

nari. Quaftus denique pfodet crassitiem orbis temenitantam, quae supri
et inftlr semidiametrum orbis Lunatis cofltegere possit. t

o, o o o

Altiss. g 42 o 9 t9 7 t 10 3t 5 6 11 r8 t6
l-)
Humil. 8 39 o 8 20 )o 8 ,1 8 9 z6 z6

Altiss. t )1 29 5
29 33 t 6 )9 t272
4 Humil. 4 58 49 4 ,9 58 4 398 4t738
Altiss. , t3
t 19 56 1 38 52 1 1' L 39
o
Humil. 1 ), )6 1 21 3t 1 r8 39 1 23 t2
Altiss. 1 o t230 1 230 1 6 6 10
tefta
Humil. t o ot730 o t7 30 o 53 t4
Altiss. o4t40 o44 29 o4t 4t o 42 ,o
I Humil. o4o4o o4r 47 o42 tt o 40 t4

Altiss. o 29 24 o29t9 o302t o z8 27

?
Humil. o t8 z o14o oL4o o L1 7

Altiss. o 2 ) o ooo o o ol
o Humil. o o o o
L ,6
Hae distantiae.Izmpotrd subiungam laterculum afcuum, qui sinubus ,t;
debentur ijs, quos efficiuntVeneris quidem etMetcurij altissimi absces-
sus, simedia teffae distantia sit sinus totus: Tellutis verd media distan- ,o
tia, si supefiorum abscessus longissimi sint sinus totus: quorum arcuum
illi quidem elongationibus maximis Veneris et Metcutij )r Sole, hi verd
ptosthaphaeresibus dnoyelotc" Saturni Iouis et Martis proximi etunt. In
primo otdine sunt arcus, qui proueniunt ex corpotibus exclusi LunA, in
secundo atcus, qui proueniunt ex distantijs )r Sole Copernicanis, in tettio
denique, atcus qui ex corporibus, adiunctd Telluti Luni sequuntut; Et
interponentur vtriflque differentiae.
o o o o o

h t2t o 20 54t o 4t 54
)t 10 L7 o 12 1o 29 o 6 10 23

o 40 9 + , 47 37
,) +olC. 37 52 3o

O
f 49 36 + 1 4t 47 ,1 z18 4t ,)
p 30 23 +14 2g t9 1 z8 r8 +

S) r lg 5z (in der 1weitett Kolarune) lo) f o zo (in der lweitletlten Kohmne)

 MYSTERI\'NT COSMOGRAPHICVM /,CAPVT X\T tt
CAPVT XVI
DE, L\TNA PECVLIARE MONITVM,
E,T DE, N,IATE,RIA CORPORVM ET ORBIVM

-\.-["" ergo exiguum scrupulum Lunae Otbis, vtut exiguus sit, mouet.
I \ qo".. porrd de Luna tempus est, vt aliquid dicam. Et incipio qui-
dem sine ambage, tibi Lector, sincetd meam mentem exponere; secu-
turum nempe me in hac causa, quocuflque propinquitas numerorum
praeit. Vt si interpositio Lunae frumeros et arcus CopnnNrcr verir)s
teddit: dicam accensendum illud systema ctassitiei otbis magni. Sin
ro autem eiect6. Luni melius nobis cum CopnRNrco conuenire potest:
etiam ego dicam, otbem magflum non tam crassum esse circumcirca,
vt coelum Lunare tegat: sed eminete intetdum sursum, intetdum deot-
sum, integrum Lunae hemisphaerium supra vel infra margines otbis
magni, interdum et plerunque quidem minus hemisphaetio extare;
r+ omnino prout ipsum corpus tellluris, quod est Orbis Lunae cefltrum,
vel ascenderit, vei descenderit pet orbis sui spissitudinem. Nec hercle
scio, quorsum magis inclinent Cosmogtaphicae vel etiam Metaphysicae
rationes. Concinnum quidem negocium esse videtur: vt nori sit in coelo
orbis aliquis, qui talem gerat nodum, velut annulus gemmam, cuius
zo eminentia obsit, qud miru)s absolutissima constet orbi rotunditas. Ac
vicissim in ceosenda fi.gwra otbis quid attinet Lunae rationem habete,
cum illa non proprid ad orbem terrae veluti caeterorum Planetarum
euagatiofles in altum, in profundum (quae physicd commodissimd per
epicyclia demonsffantur) velut, inquam, haec epicyclia ad suum quodque
orbem peftineat ? Teilus enim est cui otbis ille tertius )L Sole debetur,
ipsa eius temigio intet caeteros Planetas Solem citcumit, ipsa pet se,
perque sua epicyclia nullo ad hoc Lunae vsa ministetio suas petficit
vatietates, vt docent CopenNrcr plzctta: Luna vetd hznc citcz teilutem
exiguam domunculam quasi precarid aut conductam obtinet, Luna sequi-
3o tur vel trahituf potits, quocunque Tellus quacunque vatietate gtaditur.
Finge Tellutem quiescentem, nunquamLuna viam circa Solem inueniet,
nedum circumueniet. Discursitat enim hinc inde angustis inclusa spacijs
cuca tercam lucis humofumque Telluti ministta, veluti Atdensis aliquis
circa herum, aut veluti qui in naui obambulant, fleque tamen sese fati-
gando proficiunt in itinete, nisi magna vis aquatum incettos quorsum
eant, et vel quietos promoueat. Atque vt spaciumLuna ex otbeterreno,
motumque sottita est, sic et multas conditiones globi terreni adeptam,
ptrta, continentes, fnzrta,montes, aerem, vel his aliqua quocunque modo
14) haemisphaetio zo) At
 56 MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM / CAPVT X\ri

corfesponderttia,multis coniecturis Mensrr,rNvs probat, nec nullas ego

habeo; vt vel ob hoc solum vetisimilior sit coprnNrcvs, qui eandem
loci motusque communionem duobus hisce corporibus largitur. Ac certd
gu).d,v$p<ozco6 cteator vltimd vestiuisse videtur Tellurem hoc orbe Lu-
nari: quia similem ei situm attribuere voluit, situi Solis : vt si et ipsa
orbis alicuius centrum esset (vt Sol est centrum omnium) instar Solis
cuiusdam haberi posset, ob quod ipsa totius vniuersi commune centrum
communiter quasi habita fuit.
Est omnino, vt denud ludam Allegoria, homo quidam quasi Deus in
mundo, et eius domicilium Tellus; sicut Dei, si vllum corlporeums ton
certd Sol illa lux inaccessa. Vt igitur homo Deo, sic Teilus Soli respon-
dere debuit. Argumento est huius rei eadem ferd proportio globi rel-
lutis ad orbem Lunae, quae globi Solaris ad mediam Mercurij digres-
sionem )r Sole.
Neque vetd metuendum est, ne lunares orbes ) vicinis corporum
proportionibus compressi elidantur, si non sint in orbe ipso absconditi
atque inclusi. Nam absurdum et moflstrosum est, corpora haec matetia
quadam vestita, quae alieno corpori transitum non praebeant, in coelum
collocare. certd multi non verentur dubitare, an omnino sint in coelo
eiusmodi Adamantini orbes; an diuina quadam virtute, moderante cur- zo
sus intellectu proportionum Geometricarnm, stellae per campos et
auram aetheream liberae istis orbium compedibus transportentur. Nul-
1um equidem pondus dubios et titubantes motori gressus efficiet, quo
aliquando ). circulo suo exorbitet. Nullum enim punctum, nullum cerr-
trum graue est. centrum verd omnia eiusdem cum corpore natufae se-
quuntur. Nec pondus ex eo acquirit centrum, qudd caetera ad se allicit,
ar,tab illis appetitur: flon magis atque Magnes, dum actu ferum truhit,
ingrauescit. vel haec tellus, quam omnino cum copnnNrco vehi sta-
tuimus, quibus vectibus, quibus catenis, quoAdamante coelesti in orbem
suum inserta est ? Eo nempe quem omnes circumcirca in superficie Tel-
3o
luris homines haurimus (fermentatum et commixtum vaporibus) aerem:
quem manu, quem corpore penetfamus, neque tamen discludimus, aut
semouemus, cum sit influxuum coelestium in media corpora vehiculum.
Hoc enim coelum est, in quo viuimus, mouemur et sumus nos et om-
nia mundan corpor^. Quamuis quid opus tot verbis ? Nam etsi orbi-
culus Lunae supra Telluris orbem emineat: quid est de Dodecaedro vel
Icosaedto, quod illum transitu prohibeat ? vidisti supra cap. XI. quo
Toco zodiaci planum haec duo corpora secat, nullum angulum, nullum
faciei centrum occurfere, sed existere ex sectione decangulum vtrinque,
cuius quae ex centro ad latus perpendicularis cadit, longd maior est in 4o
3o) inferta

t
 MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM / CAPVT XVII 57

Dodecaedro, radio inscripti, longd breuior in Icosaedro tadio circum-

scripti: et adeo longa quidem, vt non coelulum illud Lunae tantr)m, sed
longd maius aliquid supfa ofbem extans, pet mediam illam viam inter-
tu gueilla decangula ttansire posset. I Sed haec omnia quamuis suo loco
relinquantur, nihild peius se res habet. Vides enim pel intefpositionem
Lunae praeterquam in Venere qulm proximd accedi ad ptoditos, Per
sinus CoprRNrcr, numeros afcuum.

CAPVT XVII

ALIVD DE MERCVRIO MONITVM

," flludmagis mirabete, cum pfomiserim, r'elle me corporibus ipsis in-

Iscribere Planetas, cul Melcufium non Octaedto inscripserim, sed pas-
sus sim eum in circulo aliquo vltta orbem inscriptilem ad quadtati Oc-
taedrici amplitudinem exsPatiari. Nam suprlr cap. 13. et 14. Pro 577,
nurnefo orbis inscripti vsurpavl 7o7. nurnelum circuli inscripti qua-
drato. Causam dicam. Primum, quia eius ) Sole digressio longior mini-
md pati potuit tam angustos cafcefes : deinde quia et Octaedron intet cot-
pofa, et motus Metcutij inter planetas peculiare quid, et commune in-
uicem habent. Nam in solo Octaedro supet angulum efecto YSu veflit,
vt quadlatum directis lateribus viam aliquam monstfet ampliori circulo,
zo Qu)m est orbis insctiptus, pef medium tfanseufldi. Id quod in nullo alio
cofpofe quomodocuflque voluto vsu venit. Semper enim ttansuelsa pef
medium et impedita incedent lateta.
In hoc Schemate quatuor lineae extfernae Sunt quatuor perpendicu-
lares totidem Planorum in Octaedro. RITV sunt eofum planorum centla,
determinantia amplitudinem orbis inscripti, de x
quo hic vides Circulum maximum. Qui orbis ,,4\
si intelligatur volui super punctis ad XH, duos /-\
angulos figurae, reperiet inP Quadrante i polis /b ., \\,
circumcirca amplitudinem aliquam maiotem, ^
/- l/
3o qu}m est OI vel OP semidiameter orbis, nempd ,K -/
OQ. Differentia eius estPQ. Ettantaest latitudo \ZH
circuli, qui vltra orbem excurrens, instar Hori-
n zontis alicuius in Sphaera armilllati, per medium Octaedri ransire
potest. Q enim et S sunt media puncta duorum latetum, pfoiflde et
ptoxima otbi.
r3) erpatiari 33) alicuis
8 Kepler I
 N{YSTERM\{ COSXIOGRAPHICVM / CAPVT X\'II
t8

Quomodo si animatus quidam planeta pef medium Octaedtum cut-

fefe iuberetuf, et angulos duos pro polis, amplitudinem insclipti pro
cufficulo obsetuate: non hercle mirum, si inuitatus illa amplitudine, vbi
nullae illi metae obstafeflt pef totum ambitum, exofbitafet aliquando,
vt Phaethon ille, tantispet, dum repellefetuf ab occurrenti latere. Quod
per iocum dixi, id setid aiunt Attifices euenife Mercutio. Cum enim
caetefi omnes in singulis reuolutionibus describant eiusdem amplitu-
dinis circulos (quantum enim ab vna parte discedunt, tanturn ex altera
viae parte accedunt ad Solem) solus Mercurius ab Attificibus obtinuit,
vt aliquando fnaiorem, aliquando minorem circulum describete dice- to
fetuf : idque priuilegium mefum haberet. Dicunt enim illum accedere
et recedere I Centto sui orbis O per lineam tec-
tamYZ vbi semidiameter OY longd minotern
Circulum describit, quim OZ. Nam czeter^s
o v inaequalitates omnes cum alijs aequaliter sortitus
est, nullamque curn hac exorbitatione commu-
tauit. Et cum caeterorum eccenttotetes orruLes,
si non proportionalitet, sictamen decrescant; vt minons semper mlnor
sit eccentricitas: solus Metcutius immanem habet, nemPe decuplum
Veneris, cum ipsi vt inferioti minus etiam deberetut. Quare etsi illam .o
inaequalitatem priuatam fiofldurn cum hac circuli ab otbe differentia
conciliauefim, nec ea foltasse conciliari Possit, vt Pfodita est ab Atti-
ficibus, ad amussim: Nihilominus ego non dubito, quin ctettor zd
f,gutae huius plaescfiptum in motibus Mefcutio tribuendis respexerit.
Quo diuiniot magis magisque mihi et Astronomia et CoprnNICI placita,
et haec ipsa 5. corpora videntut.
Quaerant alij, qui voluetint, caetefafum etiam eccentficitatum causas
ex suis quasque cofpofibus. Cum enim neque hae exorbitationes iL Deo
temefd et sine causa tantae singuiis Planetis indultae sint: non despe-
lattda est neque harum causarum inuestigatio. 30

Porrd, valietas Metcurii ad Octaedfon accommodetut, hicl sic a$r 1s

posset. Sumeretut pfoportio eccentf. I ad distantiam mediam ) I pro
certa, vt quia in CopnnNrco distafltia (sicut vides in tab. V. Cap. XV.)
longissima est 488. breuissima z3t. medra igitut erit 36o. et ctassities
tota. zt7. Haec iam crassities corrigefetuf pfopottionaliter, vt quia cit-
cultrs octaedri pro 488. numefo C9pERNICI lafgitul oon Plus 474. ergo
crassities efit in hac propoftione z5o. et media coffecta distantra 149.
Iam vide, quid otbis in Octaedro admittat, scilicet 3 87. Differentia igitur
inter 387. altissimam orbis, et i49. mediam est r8. et duplum 76. cras-
sities otbis ad modum caetetorum, maiof quidem adhuc quim Venefis, 4o
sed tamen non ita immanis. Reliqua differentia inter altissimam otbis
 MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM / CAPVT XYIII ,9
circuli 474. qu,ae est 87. debetur peculiari exorbita-
387.et altissimam
tioni Mercurij. Hoc Lnr.yei.p7y"a an abijciendum, an conciliandum cum
0zro$6ccp fotma motuum in p, an noua motuum ratio constituenda, con-

sidetent Artifices. Nec enim ita bene explorati sunt errores huius sidetis,
vt eius orbis cortectione non egeat.

CAPVT XVIII
DE DISCORDIA IPO>@AOAIPE>EON EX CORPORIBVS
A COPERNICANIS IN GENERE,
ET DE, ASTRONOMIAE SVBTILITATE

"s upra cap. XIIII. et XV. cum alicuius propd falsitatis teneri viderer
indicio distantiarum, quas CopERNrcvs diuersas ab his figuralibus pro-
didit : prouocaui ad rr po o$agar, p Eoer.q &,,oy ei ou6 : neque condemnationem
deprecatus sum, si meae ir Copernicanis aliquantum recederent. Atqui
postquam sub finem XV. capitis arcus similes, npoo,$agar,p6oeor,v ex
elongationibus i Sole, veluti testes coram hoc iudicio stiti: visi sunt illi
contra me deponere. Nullus enim Planetarum fuit, qui tributum iL Co-
?ERNrCo afcum retinefet. Saturno ademi 4r'.Ioui 6,,Mattiapposui
3o',
Veneri verd immane quantum dempsi 2 gr. L8', et Mercurio 61. Existi-
mabunt igitur qui exactits omnia examinare volunt, quia non ad vn-
zo $uerrr consentiat calculus cofporum cum placitis CopenNrcr, cumque
eius numeris, omnem operam ir me lusam esse. Qudd nisi contri ex-
te cepero, melapte sententia causam perdidero. Et Physicis quidem siue
Cosmogtaphis, qualem hoc libello persoflam ego sustineo, nullam de
hac differentia rationem debeo. Nam etsi illi suorum placitorum argu-
menta mutuafltur ab Astronomis: ea tamefl non ita subtiliter, vt Astto-
nomi, ad calculos feuocaflt: nec aded sunt perspicaces aut morosi, vt
hac leuicula differentia moueantur. Quare causam meam coram Cosmo-
graphis obtinui.
Astronomorum verd vulgus etsi iute metuo: tamen cum iudicio Ati-
3o fices praeesse par sit, non despero, neque contfa illud, victodam. Ac
primum ipsos bene de calculo sperare iubeo. Nam etsi interdum grandi-
uscula est differentia, meminerint tamen numefos excerptos ex locis totius
citculi euidentissimis, atque ex concursu omnium inaequalitatum. Nec
enim per totum circulum tzfita. est discordia locorum ex cotporibus, et
ex CopBnNrco Planetis assignatorum, nec aequalis etiam in omnibus
reuolutionibus. Atque ego sic existimo, etsi cetissimae essent Prute-
8r
6o MYSTERM COSMOGRAPHICVM r CAPVT XYIII

nicae, atque vefissimd Pef hanc cofpofum interpositiorem elfofes isti

committefelrtuf : non posse tamen iute abijci tam concinnum ircrle[-
p1pd, propterea qudd error i1le in minimis esset' Atqui non tanttm
incertum est, vtfofum vitio diffetentia haec existat: sed contfi rnagfra
suspicio et multa afgurnenta, calculum ipsum et pfuteflicas tabulas in
crlpa vefsafi: adeo vt magfla coniectufa contfa me fuisset, si cum nu-
metis CopnnNrcr peflitus consensissem.
Eorum autem afgurnelltofum hoc ptimum esto, qudd Prutenicus cal-
culus non fald in colligendis Planetatum locis fallitur. Multa quidem
festaulauit nobis CopnnNrcvs in collapsa motuum scientia: multoque 'o
nostfa, quim patfum memoria, pufiof est Astfonomia. vetuntamen
si rem ipsam penitus inspiciamus, fateti vtique cogemuf, nos ab rllabeata
.t optrlili perfectione haud multd propiirs abesse, quhm ab hodierna
vetus abest Astfofromia. Longa via est, et variae ambages ad hanc veri-
tatem. Monstrarunt illam nobis vetefes' ingressi sunt maiofes nostri,
nos illos anteueftimus, et gfadu pfopiori consistimus, sed metarn fion-
dum atti.gimus. Non ego haec in Astfonomiae contemptum dico: Est
aliqua prodir" tenus, si non datur vltri: sed ideo, ne quis temere grauius t
I
quid in hanc discordiam statuat, et dum me Petit, et haec 5. corpora; do
in ips, fundamenta Astfonomiae insultet. Ad omnium Attificum ob- 20
seroationes plouoco: ex quibus videre est, lluanta saepe sit inter verufn
locum, et inter eum, quefn calculus indicat, differentia, quae interdum
in quibusdam ad z. integrorum gfaduum longitudinem excfescit. Quod
cum ita sit, expedit mihi nonnihil I CoprnNrcr numefis discedete: et
iam porrd diligentium obseruatorum iudicio relinquitur, vtti afcus cum
coelo ProPits conueniaflt, rnei, an CoPemicani'
Alterum afgumentum, quo differentiae huius culpam in ipsas Prute-
nicas transfero, praebent mihi Suspectae Planetafum eccentricitates:
quod ed tendit, vt quamuis nec mei afcus ornnino perfecti et celti sint
(icuti ferce:r- cogof) tamefl vitium ex contagione eccefltricitatum con- 30
traxefint. Si colpora supef mediae planetarum distantiae supefficies
sphaericas struefentuf, vt eadem supefficies circumscripti corporis cen-
tia, et inscripti angulos tangefet: tum nihil mihi tei esset cum orbium
ctassitie, quam tequirunt viae Planetafum eccentficae. Cum autem illud
fieri non fotuerit; et nondum similiter causa eccentficitatum' vt et dif-
fetentiarum, explolata sit: opoftuit me orbium spissitudines )r CoPER-
NICO, tanquam certas mutuari: quas tamen non certissimas esse in con-
fesso est. Quamuis enim omnis coelestium motuum historia lubtico est
aditu, pef diutumas, et difficiles obseruationes: praecipuB tamen hoc
in constituendis eccentticitatibus et locis Apogaeorum appafet, Solaris ao
(vel tetresttis) eccentricitas omnium rectissimd habere debebat. Nam et
 MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM / CAPVT XVIII 6t.

vicinissima stellatum est Tellus nobis incolis, et paucioribus qulm cae-

terae motibus vehitur. In mundo verd per intetiecta corpora struendo,
supr) cap. XV. vidimus, quafltum afferat momentum ad omnes sphaetas
artandas aat laxandas solius o'ipocvloxou lunatis appositio vel exemptio,
qui valde exigua portiuncula terrestris orbis crassitiem excedit. Hic igi-
tur orbis, quem cettissimd dimensum habete oportebat, et posse veri-
simile erat; hic, inquam, vide, in quanta versetur difficultate apud Co-
pERNrcvM qui ipse lib. 3. Reuol. c p. zo. queritur, qrtdd per rninina
quaedarn et aix apprehensibilia nagna ratiocinari clgamur, qaid inter-
,o dam rub ano diuersitatis smapalo 5. uel 6, gradus praetereant, et modicus
error in immenrum esse propagef. Quantd peius igitur habebunt spis-
dr situdinesl orbium et remotiorum i nobis, et qui pluribus motuum
varietatibus sunt obnoxij. Qudd si aut orbium llla rufipl certissimd ex-
pTotata, aut causae saltem probabiles patefactae fuerint, cur tanta sin-
gulis atttibuta sint ir Conditore: tum ego spondeo me productuflrm ex
his cotpotibus arcus per omnia motibus consonos. Sic enim existimo,
quicquid post hanc proportioflem coelorum inuentam adhuc impediat,
qud minus ad exactam motuum cognitionem veniatur; id omne in ec-
centricitatum vitia conferendum: quibus sublatis, magno adiumento
,o Attificibus futura puto solida haec quinque, ad cortectionem motuum,
quam passim meditantur non pauci.
Vt hoc illis spondeam de eccentricitatibus, mouit me et hoc, qudd
vbique de minoti patticula, quim est zcfrxoq otbis integrum contro-
uertitur. Eripe namque omnibus sex orbibus sua zc{xr2 flota, aut dupla
singulis atttibue: videbis mundum et zcpoosag*pLoetq olnfles in im-
mensum illic considere et augeti, hic disttahi et deminui. Vt ita veritas
inter nihil et duplum consistat, neque metuendum sit, ne nimiam ha-
beat Artifex licentiam eccentticitates mutandi: si quis illas his figuris
apt^rc conetur. Atque sic haec alteta ratio est, quae me de discotdia
3o inter meos et Copnnxrcr flumefos excusare potest.
Tetiam mihi praebent ipsi numeri Prutenicarum etiamnum crassi,
nec ita exptessi, rrt non possit aliquando bona cum venia vel semisse
gradus ab ijs discedi. Rrrr,rNnor,ovs quidem in Prutenicis omnia dili-
gentissimd disposuit. Sed nolim aliquis hac specie scrupulositatis ines-
catus, ctassiusculos nurneros in Astronomia fastidiat: rem exactir)s cen-
seat. Illa summi viri minuta et scrupulosa cura aut est propter certitu-
dinem calculi, aut non necessaria in partibus numerorum, ipsos verd
totos fiumeros, quos tam scrupulosd diduxit, d ConnnNrco excetpsit,
sicuti illos reperit.
40 Ac ipse quidem Coprnxrcvs quim humanus sit in recipiendis quali-
z5) attibue
 MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM / CAPVT XVIII 63

numeros se inde refulisse. Fieri namque potest, vt haec ipsa resectio

errotis vlterioris causa fuerit. Ecce non leuia indicia. Causam, cur muten-
tur eccentricitates N{atis et Veneris, CopnnNrcvs in mutationem ter-
renae confert. Non igitur mutatur vera eofum i Sole eccentricitas; De-
monstrationem ad oculum habes in tabula. Quod si ita est, oportebat
eccenfficitates ). terra, quae ProlEMAEr seculo, et quae nostro fuerunt,
eodem deducere, atque ex vtrisque eandem i Soie eccentricitatem cori-
cludere. Atqui calculum consule, videbis hoc non, vt par etut, freri.
Discrepantes enim inuicem prouenient etiam &9d),r,or, eccentricitates.
,o Idem de locis rigrl),lcov dictum esto, quia haec mutuo connexa sunt: At-
que hoc vnum est.
Deinde facild colligitur ex aspectu tabulae, cum inaequaliter proce-
dant, et rigilr'a et d.,.6yer.a, magnam inde successu seculorum extituram
Lxxev'cpor{1'cov diuersitatem. Hodie Saturni et Telluris absides propd
coniunctae sunt, quare integra Telluris eccentricitate minot est Satumi
i centro orbis terrestris, quim ) Sole, distantia. Vbi quadrante distite-
rint, aequalis erit vtraque et )r O eth,Tetn, crescet nempe CopnnNrco
sua eccentricitas Saturnia vsque dum opponentur inuicem Saturni et
Telluris absides. Quem ad euentum etsi mundus flori durabit: tamen si
zo petfectt esset Astronomia, tales debebat hypotheses vsurpare, quae
quasi aeterno mundo sufficerent. Atqui nihil hotum monet neque co-
PERNTCVS, neque RnnrNHor.ovs. Non igitur perfectissimi sunt eofum
numeri, neque integras planetarum sphaeras nobis explicant, quibus
illos seros motus accidete posse intelligamus.
Haec et huiusmodi similia cum me nonnihil conturbatert, atque ego
haererem inops consilij, quasi qui disiectas automatis rotulas in ordinem
redigere nescit: lVlansrr,rNvs me consolatus, imd dehortatus est ab his
subtilitatibus: Non posse nos, aiebat, omfies riaturae thesauros exhau-
rire: non mouendum esse malum bene conditum: et tolerandam potits,
30 atque sustentandam leuaminibus quibusdam hanc veluti rupturam hu-
mani corporis: quim vt tam exquisita anatome conijciatur aeger in prae-
14 sentissimum vitae periculum. Prolferebat mihi exemplum Rnnrrcr,
curamque eius ad vnguem meae similiter curiosam, et increpantem pro
+ se CopERNrcvM. Epistola est RHErrcr Ephemeridi anni t55t. pruefixa,
quae quia non passim est obuia, et totum hoc caput multis locis mirificd
iuuat, praecipua inde pro colophone huic capiti subiungam. Sic igitur
Rsr,rrcvs ad lectorem inter caeten. Suas autenr (ConnnNrcvs) exquisi-
tiones ruediocres, nln nimias esv uoluit. Itaque consulti, non inertia aut taedio
defatigatiutis, eds czllxltxinationes uitauit, quas nonnal/i etiam afectarant, et
ao tutxt{ui exigant, qualis estPvntecrun in Eclipsiunr tabulis subtilitas, Vide-
as aatetu quosdam in his orunem ctraru ponere, ut plani scrapu/osi /oca sideram
 64 MYSTERIVM COSMoGRAPHICVMT CAPVT XVII

scrutentnr,qui duru secundanis,et tertianis,(Irmrtaltis,quintanis rtinutys inhiant,

integras interiru partes praetereunt, neclue respiciunt; et in momentis t6v gar,-
vop6vov saepe boris, non etiant nilnqltan diebus totis aberuant. Hoc nimirum
est, quod in fabulis Aesopicis ft
ab eo, qui iussus boaen amissam reducere,
dun auiculis quibusdam captandis studet, neque bis potitur, et boae etiaru ipso
priuatur. Recordor cum et ipse iuuenili curiositate impellebar, et quasi in pene-
tralia siderurn peruenire cupiebarn. Itaque de hac exquisitiorue interduru etian
rixabar can optimo et maxiruo airo CopaxNtco. Sed ille, cun quideru anini
mei bonesta cupiditate delectaretur, ruolli bracbio obiurgare rue, et hortari sole-
bat, ut manutn etiaru de tabala tollere discerem: Ego, inquit, si ad sextanteJ, rc
quae sant scrupula decem, aeritateru adducere poterz) nzn rninus exultabo animis,
qudru ratione nzrlflae reperta Pyrruacoseat accepituus. M;irante tze, et an-
nitenduru esse ad certiora dicente: huc quident cum difficultate etiaru peruentunt
iri demonstrabat, cirm alijs, turu tribus potissinin de causis, Harum priruant
esse aiebat, qaid aninadaerteret, plerasque obseruationes, ileterutl s)ficeral finn
esse, sed accomtnodatas ad eam doctrinaru mohtilm, quam sib/psi unusqaitque
pecaliariter constituisset. Itaclue opus esse attentione et industria singulari, ut
quibas aut nihil, aut param adruodum opinio obseruatoris addidisset, detraxis-
Jetue, eae d corruptis secernerentur. Secandaru causam esv dicebat, siderum
inerrantium loca d ueteribus non ulteriis, qudm ad sextantes partium exguisita: ,o
Et secunduru haec tanen praecipu) errantiun positus capi oportere; pauca ex-
cipiebat, in qaibus decliaatio sideris ab aequinoctiali annotata rem adi uuare t, quod
de hac locus ipse sideris certihs constitai iam posset. Tertiam caarafil hanc me-
morabat: Non habere nos tales authores, quahs ProtnueBvs habuisset post
Babllonios et Cltaldaeos, illa lumina artis, HnzARIHVM, TtruocuexeM,
MzNnravu, et caeteros, qillrum et nos obseruationibus ac praeceptis niti ac
confdere possetnr,tr. Se quideru mal/e in ijs acquiescere,t quorum ueritatem pro- e1

fteri posset,q*dru in ambiguoram dabia subtilitate ostentare ingen/ acrimoniam.

Haud quidem kngiis certi,uel etiarn propiis omnino abfuturu suas indicationes
sextante, aat quadrante partis anius d uerol cuius defectus, tanturn abesse ut se 3o
poeniteat, ut magnopere laetetur, huc usque /ongo tenpore, ingenti labore, maxima
contentione, studio et industria singulari, procedere potuisse. Mercurium quidem,
quasi secundum prouerbium Graecorurzt, relinquebat in medio communeru; qaid
de illo neque Jur studio obseraatam esse diceret, rueque ab aQ's se accepisse, quo
magnopere adiuaari, aut quod omnino probare posset. Me quidem multa rnonens,
subijciens, praecipiens,inprimis bortabatur,ut stellaruru inerrantiuru obserua-
tioni operam darem, illararu potissintum, quae in signifero apparent, qudd can
bis errantiutu chngre:yts notari possent, etc. Hactenus ex epistola Runrrcr
ea, quae ad rem fu6re. Quid tu iam, amice Lector, de CopnnNrco sentis?
Si de hoc negocio fuisset monitus, atque deprehendisset, quim propd ao
17) constiuisset 27) possimus

I
 MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM / CAPVT XIX 65

absit ab eo cum suis rationibus, quid putas non tentaturus fuisset, quem
laborem non sumpsisset, vt corpora cum suis orbibus conciliaret? At-
que hoc si daretur, qui consensus, quae perfectio non speranda esset?
Qua in re quid alij, quid ipse MarsrlrNvs aliquando, fauente Deo,
praestiturus sit, tempus docebit. Intetea nolim, quis temerd contta me
pronunciet; et aequo animo hanc litis dilationem ferat.

CAPVT XIX

DE SINGVLORVM IN SPECIE PLANETARYI,I

RESIDVA DISCORDIA

," igitur in genere fuere, quae causam meam releuare possunt.

ffaec
r lNunc in specie videamus, ecquid excusari amplius possit. Initium
i Satumo sumamus. Atque eius quidem iltoo,tilgto.,cl i-nlgla facta est
accessio: sed quae tamen differentiam prosthaphaereseos causata est nori
t maiotem 4r. sctupulis. Nam sicut ingens eius distantia facllimamerrori
causam ptaebet in obseruatione: sic errot in distantia quamuis luculen-
tus exiguam et opinione minorem efficit in zcpoo$ag xr.lloer. diuersitatem.
Et tamen reque huius sideris motus certissimd dimensos esse Astrono-
56 1rtos1vel sola pnetetita hyeme cernel re etut. Nam die z. rz. Nouemb.
aflno 15 94. Saturnus visus est exactd inter ceruicem et cor Leonis, vbi
20 esse debebat secundum calculum die zr.3r. octobds praeterita. Diffe-
rentia long. 37. scr. plus minus. Quod si hanc quantitatem non excedat
eius i copnnNrco discordia zcpoosocaar,pLoe:.i c,, correctd. modd distantid:
existiment Astronomi sibi abundd satisfactum.
In Ioue nihil iure desiderari potest. Nam exiguam habet differentiam,
atque minorem sextante gtadus.
Quod autem etiam in Marte semissis gradus abundat, nihil mirum,
nec me mouet: mouet id potits, maiorem non esse diuersitatem. Testa-
t tut enim inpruefxione Ephemeridis ad annum r577. MansrlrNvs: side-
ds huius errores )L calculo intra duorum graduum angustias cogi non
3o pOSSe.
Iam ad inferiores g et g quod attinet, etsi prae superioribus non-
nihil commoditatis habere videntur: propterea qudd ex elongationema-
xima facilits est, qu)m ex &xpovuxiq obseruatione, ipsorum orbes di-
metiri, ipsa tamen obseruandi via mihi suspecta est. Quamuis rectits
Asffonomis hoc aestimandum relinquo: nempe vtflrm non in his plane-
tis vaporum densitate et physica padltxi,quam nec Sol necluna effugit,
I Kepler I
 66 I'TYSTERIVN{ COS},IOGRAPFIICVN,I / CAPVT XIX

interdum fallantur. certd NtansrlrNvs in Disputatione de Eclipsibus,

1

thesi y 8. de Yener e affirmzt, qudd non rard visa fuerit eius ) Sole prope
horizontem distantia notabiliter minor vera.
euantd magis icl cle Mer_
curio dici poterit, qui ferdsemper sub Solis tadijs est; et quamuis intet-
clum emergat: nunquam tamen, nisi prope horizontem plr interiectam
exhalationum copiam nostro se visui praesentat. Et quamuis veneri
opitulentur fixae, simul et propd apparentes: N{ercurius tamen frequen-
tits in culpa manet, qui ipse rard cernitur, et rarits fixae prope ipsum.
cumque haec hodie accidant: credibile est et veteribus quantisconqre
Artificibus accidere potuisse. Nam qudd Lectorem de eo non monent,
10
id ipsum suspicionem de horumPlanetarum dimensionibus vitiosis auget.
Hoc e,im indicio est; nec animaduersum ab ipsis nec correctum esse,
si quid ex eo vitij extitit. Quare in lectione veterum imprimis spectan-
dum esse puto, vtrum singularum obseruationrrrrr, q.,r. allesantur, in-
stfumentzr et modi huic errori obnoxij esse potuerint. I

Deinde no' iniurid metuo, vt multa adhuc in ratione hypothesium

4
his duobus Planetis relicta incerta sint. copnnNrcvs (vt collieitur ex
modd posita Rnnrrcr, et infr) ex MapsrurNr epistola) pl,s prolnuanr
pracita, qu)m obseruationlrm flecessitatem secutus est in emendandis
inferiorum theorijs. Qua in re qud minr)s reprehendi posset, RHnrrcvs
,o
in sua narratione effecit: vbi monet, religiosissimd veterum vestieijs
inhaerendum, nec facild quid mutand,,m, donec obseruationum
extfema
necessitas vrgeat. Qudd igitur aded exquisitae obseruationes haberi
non possent, ea foftasse satis magna causa fuit Artifici prudentissimo,
praeteraccommodationem ad suaplacita nihil vlterir)s in Planetas hosce
tentandi.
Quod igitur in ve'ete magnam vides arcuum diuersitatem eius rei
culpam inter caetera, quae in genere praemisi (quae te probe memi,isse
1
velim) etiam in haec modd allegata offendicula confer; lt
-ugrritrdinem
discordiae aequanimitzte t.o,., si be,e singula perpenclisti, facile supera-
3o
bis. Qua in re magno tibi solatio erit: qudcl t r-"r* copernicanus me-
dius est inter arcus ex interposita, etex omissa Lrn, prodeuntes.
Nam
si orbem magnum systemate Lunae farcias: rcosaedron
venerem longits
a terta dimouet, atque copnnurcvs prodiclit:
sin exempt b,Ltndtenuiorem
efficias orbem magnlrm: {igura venerem nimium prope admittit,
maio-
remque, quim est in CopnnNrco, esse patitut.
euare aliquid minus
Lund rem iuuare poterit, si tenendus CopnnNrcvs est.
De Mercurio verd tafltum iam dictum est, clicique amplits potest:
vt existimem te, Lector aeque, si aliquicl amplitrs etian J".r."a, .or.,.-
cocturum, atque excusaturum. Neque mihi digna videtur eius motus
4o
rz) animaduersum ipsis
 MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM / CAPVT XIX 67

diuersitas, de qua magnam litem moueam. Quamuis melir)s se gerit,

quim Venus: facit enim vnius tanttm gradus diffetentiam, Quod mirutn
est: adeo nunquam non fallaci est ingenio. Certd vnus hic est, qui
Asttologorum famam maximd prostituit, et meteororum ratiollem om-
t nem turbat. Et inventis quidem praedicendis (quos certissimd concitat,
quotiescunque locis est idoneis) saepe adeo constanti numero dietum
a.bettat: vt parum absit, quin tum eius in Ephemeride vitiosd proditum
circulum cortigete possim: Itaque si quem Asttonomutn ceruerem ui-
rr mitm sollicitdl rimandis planetae huius ertoribus incumbere, illum ego
ro lrlollerefir, vt tempus iilud rectitrs collocatet, et Tellutem, atque hanc
ambientem Lunam, L't a gy Lo car ov sidus, quatum i11am pedibus, hanc ocu-
lis proximd attingimus, ltaec, inquam, sidera potiils speculetur, quae-
que in eorum motibus inque Eclipsibus adhuc peccalnus, limet: tum
demnm operam adMercuriurn transfetat.Interca si venia digni sunt er-
rotes circa Telluris et Lunae motus, multd magis id merebuntur errores
in Mercurio, qui et temotiot iL nobis est, et ferd semper sub Sole
)atet.
Atque hic rursum vt priore capite, coronidis loco epistolae partem
ascribam, quam Mansr-ruvs ad me misit: idque duabus de causis,
zo prima, quia de te rrecessatia te monet ; alteta, quia caput hoc passim con-
t firmat. Sic ille.
Taru mirabilis est Mercurius, ut parum abfuerit, quin etiaru rne Jefelli.sset.
Nr,c miruru, (/ia etiarn CopBRNrco et KrudtNruoroo adruoduru aolestunr
fuisu, aruimaduerto. CopzsNrcvs hoc de seipsofatetur, Maltis (inqutt lib.5.
cap. 3o.) ambagibus et laboribus flos torsit hoc sidus, vt eius motus
scrutaremllr. Vnde praeterquaru quid ruullas suas proprias recitat obseraatio-
net in t habitas, sed d BnxNHAl'Do LVerrnxo Noribergico ntutuahtr:
etiam in apogaei ipsius loco statuerudo, sibi non constat. I{arn qaeru (cap.z6.)
in primis Antonirui anru.is, circa Annun Cbristi r4o. iuxta Prorauzpr
3o obseruationes, inuenit in to. {.
*, et sub $e//ato orbe in 181. g. 20. scr.
dprirua stella \t": eundem fi3.gr. zo. scr. (cap.29.) reponit ad zt. annultl
Prornuem Philadelphi, perinde dc si hoc p apogaewm intra 4oo. an-
nas intermedios sub sphaera fxaruru stel/aruru iruruotum claieuisset; cum
tamen (cap. 3o. infrue) 63. annis per unoun gradaru moturu fwisse ipsi uideatur;
additawteru: si nrodi aequalisfuerit. RTBTN*oLDVM iru l'sdem diffcultatibu.r
haesisse, ca/cu/us Prutenicarum tabtiarum prodit, quo arguitttr, RrrElxaor--
ovM locuru apogaei huius ad ternpus illud Philadelphi assurupsisse etmdern
quideru cum Copa*Nrco, uid. fi3. gr. 2c. rcr. d pritna stella Y; At ad
Prornurtm tempus illud in locuru longi alienarn d ruaniJestis ProrBmenr
ao 0bssril4si6nibus 0 Copdp.Ntct resuruptionibas, cadit. Ilti enim locus eius com-

9) solicitd r8) proire

9*
 68 MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM / CAPVT XX

putatar nzn 183, 2c.. ltec to.gr.=, Jed t88. gr. ro. Jr. sub orbe stellato, et
Hi numeri sunt
inTabulaV. quae
tj. g.
30. scr. =. Ideoque nilmeri illi nei ad Prordmear quideru secrilufil
est Cap. XV. ad {, acczmruzdati sunt, nln ailtelil, at caeteri per ltunid calculoTabularuru Pruteni-
c*rum, sed ProtBl,tzBt obseruationibus conueniunt, eas enim CopBRNrcI,,J
qnnqile et retinuit, et sequutas est, atqile elsdem inde nurueros produxit. Ad
nostram autem, siue CopesNICI aetaten nutmerlJ hosce computare non aolui, t9
propterea quid / longi alij fierent, propter eccentricitatem orbis nagni diminatam ;
et quid apud CoTnnNICVM nullis recentioribus obseraationibus inuestigati et
eonprobati sunt. Optdreru auten, (quemadmodum me curdm dixisse meruinisse
cotes) CoraRNrcvM dimensionurn harum fundamenta non antiquas, sed fiauds to
obseruationes assump$sse. Grande eniru et immane postulatum illud est (lib,5.
cap.3o.fol. $9. b.lin.l.dfne) cum, concedendum,inquit,patanur, clmmewrffa-
tiones circulorutn mansisse d Prorpuano etiam nunc, Nam ipsa tercena
Eccentricitas diruinuta alios numeros postulat, Nr,c enim aerum e$, guid Rua-
TICVS iru narratioae dicit,quid inMercurio nulla quoque, sicut inloue,sentiatur t
eccentricitatis mutatio: narn non similiter Solis Apogaei latus suo Apogaeo claudit.
Hu acudit, quodPtolemaicaeobseruationes satis cralsae et partiles s//nt, qras
omnino praecisioribus corrigere oportebat. Sed de his iaru frustra conqueri licet.
In tuo auten proposito, si numeri hi atcunqae tibi respondeant, te pates olfcio
tuo egregii functam, tibique quemadmodum CopBxNrcvs apud RrunncvM zo

in epistola, uehementer gratuleris, certissima spe fretus, propediem fore, ut 0c-

casione horum, quae d te ingeniosissirni sunt inuenta, caetera qillque, cluae iam
adhac dubia sunt, et Astronomorum coetum non parim torquent, planissinta
sint futara.

CAPVT XX

QVAE SIT PROPORTTO MOTWM AD ORBES

I tque hactenus quidem expeditum est argumentum illud, quo ego

J- Iplurimum toboris afferri puto nouatis hypothesibus: demonsra-
tumque, qudd ptopottione quinque regulatium corporum vtantur &no-
o'ti1p"uru otbium in hypothesibus CoprRNrcr. Videamus modd, vtrum 30

altero etiam argumeflto ex motibus deducto possint et nouae hypotheses,

f
et hae ipsae orbium dimensiones Copernicanae confirmari, atque in pto-
poftione motuurn ad drcoor$,1taca cettior ratio ex CoprnNrco, {u)m ex
vsitatis hypothesibus, haberi. Qua in re dum amplitudines orbium pro-
ximas Copernicanis ex motuum repr,oSr,xoiq temporibus bene cognitis
extruo, faue facilis Vranie, pulcherrimo conatui; tuus iam honos agitur. I

36) pulcherimo
 I{YSTERM COSMOGRAPHICV},{ / CAPVT XX 69

z0 Primum omnes optant; vt qud longiils quilibet orbis abest i medio,

tantd tardiori motu incedat. Nihil enim rationi magis est consentaneum,
teste Anrsr. lib. z. de Coelo cap. 10. qu)m xar& ).6yov ylyveo$ar, .ur]6
Lx&.o.cov xr,v{oer,q roiq d.roordpuaou. Quo loco etsi Philosophus alienam
affett ab instituto nostro rationem alteram, sciiicet impedimentum ab
occutsatione petnicissimi primi mobilis: tamen et altera ratione pfo me
adhuc, et totA sententiA contra Ptolnuanvrr, corltfaque seipsum mili-
tat.Placet illi namque, motus aequalttatem A motoribusinomnesorbes
venite: inaequalitatem teditus ab orbibus ipsis causati: vt, Saturni qui-
,o dem quaelibet particula tam sit velox, quim est infima Lunae sphaera,
vi motionis aequalis; sed illi iam accidat, vt amplius flacta spacium, cum
non citatior sit caeteris, tardius redeat. Atqui viliori hac aequalitate
Philosophus in veterum traditione potiri non potuit: quia necesse erat,
vt tribus Planetis inaequalium orbium, Soli, Veneri, Mercurio aequales
teditus tribuerent, atque sic semper superiorem in orbe suo citatiorem
efficerent inferiori. In CopnnNrco prima fronte talis offert sese pro-
portio. Nam sex orbium mobilium semper qui angustior est, citir)s redit.
Metcurij namque cufsus ttimestris est, Veneris sesquiocto rnensium,
T ertaeannuus, Martis bimus, Iouis duodecim, Saturni triginta annoruln.
,o Vertm si ad calculos reuoces, ita vt quanta est proportio motus Saturni
ad ambitum orbis, siue ad distantiam (eadem enim est proportio circu-
lorum, quae semidiametrorum) tantam etiam facias propofiionem cae-
terofum motuurn cuiusque ad suum orbem: deprehendes eiusmodi sim-
plicem ptopottionem non habere locum. Cuius rei cape hanc tabellam
t indicem.

h
)t
scf. -
scf. o
n toTtg l2 Dies scr Tetra
)l 6rs9 4312 3
-
686 j9 Dies scr.
?
1o o 178 t tzSz H
scf
tefra 1174 8+l 4t2 $l lt Dies scr.
I 8++ 6o6 12t z6z 30 224 42
U 434 1t2 t67 L" tt5 87 y8

71 Hic capita columellarum continent dies et dietum sctupulla, quibus

superinscripti Planetae sub orbe Stellato suas periodos complent: se-
quentes numeri indicant; quantum dietum quim proximd debeatur in-
feriori Planetae, eadem propottione ad orbem, qua vtitur iile, qui est in
rz) Atque 34) colummellarum
 70 TIYSTERIVM COSMOGRAPHICVM / CApVf XX
capite columellae. vides igitur, veram periodum semper minorem
esse,
quim est illa, quae illi attribuitut ad similitudinem superioris.
Interim tamefl motuum binorum ad inuicem, non qui.rem eadem, si-
milis tamen semper est proportio, quae inter distantias.

di. sc.
toTjg 12 acclplatuf slnus
Tt 4
qol l At si superioris .\l
+ )lL
Nam si 4332 37 1 totus r ooo. Erit 6
rtg I
pto 686 59 d
media distantia d zga
in ea quantitate teffae t 32 I sit rooo. est in- terrae 6y8
t
diebus $S lj tcttae motus periodi- ?
6rt I
feriotis in Co- ? ltg
224 42 ? CU-S
v PERNICO p
3g2 ) 5oo,

Hic vide mihi in motibus medijs, sat certd cognitis, idque 1ongd prius
atque de cetta distantiarum ratione copnnNrcvs cogitaret,
rrid., inqrum,
eandem diuersitatemr inter ipsas est distanti^r, .* zpoo$agarp6oeor,
Quae
per conrnNrcvM, et ex quinque corporibus per me extructas: vtrinque
secus J minima, inde secus p,21, Tetrum, et maxima
secus Q: vtrinque
secus 2f et p aequalis pend; item et secus terram, et
Q. Igitur ver iam
statim satis explo t^ta est copBnNrco de mundo veteri victoria.
Quod si tamen praecisits etiam ad veritatem accedere, et proportio-
num aequalitatem vllam sperare velimus: cluorum alterum statuendum
est: aut Motrices animas, qud sunt i Sole remotiores, hoc esse
imbecil_ ,o
]iores: a.,t, vnam esse motricem animam in orbium omnium centfo,
scilicet in Sole: quae, vt quodlibet corpus est vicinius, ita
vehementiils
incitet: in remotioribus propter erongationem et attenuationem
virtutis
quodammodd languescat. sicut igitur fons Lucis in sole est,
et princi-
pium circuli in loco Solis, scilicet in centf o: ita nunc vita, motus
et
anima mundi in eundem Solem recidit: vt ita fixarum plane-
sit quies,
tarum actus secundi motuum; Soris actus ipse primus, qriio.o-prrr-
biliter nobilior est actibus secunclis in rebus omnibus, ,1, ...o, atque
Sol ipse I et speciei pulchritudine, et virtutis eff,cacia,et lucis
splendore z,
caeteris omnibus longd praestat. Hic iam longd rectir)s in
Solem com_ 30
petunt illa nobilia epitheta, cor muncli, Rex, Imperator stellarum,
Deus
visibilis, et reliqua. Sed huius materiae ,obliitu, lo,gd aliud tem-
pus locumque requirit, et iam antea sat clai. appar., J"
Narratione
RHntrcr. +

ram autern de modo constituendae huius quaesitae proportionis

nobis
cogitandum est. Supri visum est, si sola orbis anlplitudo faceret
ad
augendum tempus zcepr,oDr,xdv : quod motuum et distantiarum
mediarum
eadem differentia futura fuisset.
euae nempe proportio gg. dierum pe-
riodicorum Mercurij, ad zz5. dies veneris: eadem foret semidiametri

t
 MYSTERIVM COSMOGRAPI-IIC\TX,T / CAI'VT XX 7L

orbis Metcurialis ad Veneriam. Iam verd commiscet se huic motuum

proportioni debilitas motticis animae in temotioti. Dispiciendum igitur,
cum hac debilitate vt comparatum sit. Ponamus igitut, id quod valde
verisimile est, eadem ratione motum ) Sole dispensari, qua lucem. Lucis
autem ex celrtro prorogatae debilitatio qua proportione fiat, docent
Optici. Nam quantum lucis est in paruo circulo, tantlrndem etiam lucis
siue radiorum solarium est in magno. Hinc cum sit in paruo stipatior,
in magno tenuior, mensura huius attenuationis ex ipsa citculorum pro-
portione petencla erit, idque tim in luce, quim in mottice virtute.
ro Quate quantd amplior Venus Mercurio, tantd istius, qu)m illius motus
fortior, siue citatiot, siue petnicior, siue vigentiot, seu quocunque vetbo
rem exprimere placet. At quantd orbis orbe amplior, tantd plus temporis
etiam requirit ad ambitum, etsi vtrinque sit aequalis vis motus. Ergo
hinc sequitur, vnam elongationem Planetae i Sole maiorem bis facete ad
augendam periodum: et contfa, inctementum periodi duplum esse ad
dno o'cr11t d.r av differentiam.

Dimidium igitur inctementi additum periodo minori, exhibere debet

proportionem veram distantiatum: sic vt aggregatum sit, vt distantia
supefioris, et, simplex minot periodus repraesentet inferioris, sc. Pla-
t 20 t\etae sui distantiam in eadem quantitate. Exemplum. p motus periodi-
cus est 88. fetd dierum, Veneris 224 curn besse fermd, diffetentia t36,
et bes, dimidium 68. et pars tertia. Hoc iunctum cum 88. efficit t56, et
zt trientem. Ergo vt 88. ad r56. 1 cum tettia, sic semidiameter circuli Met-
curialis medij ad mediam Venetis. Hoc modo si in singulis opeteris,
atque prouenientes binas distantias per numeros sinuum explices, sic
vt semper superioris semidiameter sit sinus totus:
4 i74 572
proueniet d 274 At est 290
scmidiame- teuae 694 1n 618
3o ter orbis ? 762 ColsnNrco 7rg
H t6t ,oo
Propits, vt vides, ad veritatem accessimus. Etsi vetd dubito, an de-
monstratiua methodo, quod theorema instituerat, praxis ista diuisae
differentiae assecuta fuerit per omnia: tamen non omnino nihil in hisce
numetis lat6re, credete me iubet alia numerandi methodus, qua ad
eosdem numeros teuoluar. Quia enim probabile est, fotitudinem motus
cum distantijs esse in proportione: erit et hoc ptobabile, quod quilibet
Planeta, quantum superat superiorem fottitudine motus, tanttm supe-
retur in distantia. Esto igitur, exempli gntia, Martis et distantia et vir-
27) 27t stdtt 172
 72 MYSTERTVM COSMOGRAPHICVM / CApvT xxr
tus vnitas. Igitur quota particuld. virtutis Mafitae Tellus Marte fortior
est: totam distantiae Martiae paticulam amittet. Hoc facild f,t per rcgu-
1am falsi: pono namque radium Teiluris ad Martium esse vt 694. ad,
rooo. Ergo, inquio, si amplitudo circuli per 1ooo. notat^ perambulatut
) vi mottice Matia 687. diebus: perambulabitur eadem vi Martia, cir-
culus minor, per 694. notatas, diebus 477. ram quia certum est terrae
circuitum esse non 477, sed 365. dierum: pefgo per regulam inuersam
sic: dies 477. consumerentur i simplici vi Matia; quantum de vi Martia
consumit circuitum, 365. cum quadrante dietum per eundem ambitum,
quem Mars conficerct 477, diebus ? Nam dubium nofl est, quin fortior ,o
virtus requiratur quim est Martia. Prouenit igitur supfa intesram vim
Mattiam adhuc 'ou I ,ooopars eiusdenr virtutis. Et tantum Tellus Mate for-
tiot est: debet igitur et tantd propior esse Soli; nempesiMars per 1ooo.
) Sole recessit (distantia enim superioris semper est integrum quicl)
Tellus per 3o6. earum partium propior etit: et subtracto superiori
3o6.
ab in I feriori r ooo, debet prouenire numerus initio positus, videlice t 694,
z+
si vera fuit illa positio; sin falsa foret, ergo operareris secundum praer
cepta regulae, et eliceres veram positionem.
vides hoc altero theoremate prouenire non alios, qu)m superiores
numefos: vnde certum est ambo theoremata forma quidem differre, ,o
sed reuera coincidere, et niti eodem fundamento, quod tamen quo
pacto f,at, inuestigare hactenus nuflquam potui. r

CAPVT XXI

QVID EX DEFECTY COLLIGENDVM

ic igitur hoc alterum argumeritum habet: quo probatum est ARrsro-

Q
frjmr,rs authoritate, potiores esse nouas hypotheses, propterea qudd
per eas motus duplici nomine, et virtutis intentione, et celeritate reditus
fi ant proportionales &.n o o.c"'qp"ao r.Copernicanis, quo d in vetefum de mundo
ttaditione fieri nullo pacto potuit. Atque haec quidem huius de motu
tractatus intentio sola debebat esse. Vertm non difficile mihi est conij- lo
cerel extituros, qui optauerint, vt hanc vltimam opusculi partem omisis-
sem. Etenim (dicent) si veram per corpora proportionem coelorum
constituisses: vtique motus illam confirmarent. Veritas enim iL seipsa
non dissidet. Atqui vides ipsc, I(nnr,nnn, quantum inter se dissideant
motus et corpora, hoc est distantiae vtrinque extructae. Quare nudum
hosti latus obijcis, imd teipsum feris, flec opus alieno iugulere gladio.
 MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM/ CAPVT XXI
73
His igiturvt respondeam, primtm inuerto rationem, et ipsorum, imd
omnium appello iudicium et conscientiam; vtrum argumentum putent
verisimilius esse, num alterum de corporibus, an hoc de motu. Neque
mihi probabile est, quenquam aliter dicturum, qulm hanc motuum ad
orbes accommodationem admodum concinnam esse, atque admirabile
Dei opificis xer,po6pyrlpr.a. Proinde si alterutri argumento fides habenda
sit, huic prae corporibus, astipulaturos, taoquam rei magis euidenti:
quamuis numeri adhuc aliquantum i Copernicanis discrepent. euod si
obtinui Lectoris confessione, .'.tur pto confirmatione corporum, et ex-
ro cus2tione discordiae illius, vt quae multis patibus minor est,
qulm
haec in motu dissonantia. Nam si Lector hic propter concinni tatem
r intenti malgnum errorem libenter dissimulat: paruum illic erorem
longd facilits tolerabit. Diuersitas enim illa penes corpora, calculum
Asttonomicum nihil admodum turbat: ista verd penes motus pauld
quid maius infert. Atque hoc primum est; plaga nempe reposita.
Deinde cum corpora dissentiant i motibus, vt verd mihi obijcitur;
fateri vtique cogor, alteruttos in errore versad. veruntamen errorem
ita demonstrati posse existimo, vt neutrum inuentum (neque de
motuum
neque de orbium ptoportione) penitus relinquere necesse sit. vtrum
zo autern inuentorum in culpa sit, ex superioribus facile est conijcere. pri-
mtm distantiae motoriae longits ). copernicanis recedunt, quim figu-
tales. Deinde, si motorias cum copernicanis conferas, singulas .o-
r*irr-
gulis, defectusque ascribas: videbis aliquam defectuum ium ipsis nu-
meris, atque acleo cum corporibus cognationem, praeterquam in Mer-
curio. Ecce:

Coper. Motoriae Differentiae

rt, 4 t7z t74 +2 Cubus.
4dz9o 274
-t6 Tetraedron.
d Terrae 613 6g+ *$ Dodecaedron.
1o Terrae g 7ry 762 +43 Icosaedron.
?vtoo s6l *61 Octaedron.
vel159 +4
Plus scilicetin quatuor, mints in quinto. Nam ex quatuor, bina sem-
per co{pora sunt similia, quintum solitarium est. Deinde Mercurium,
vt est vatius, in ordinem redige, et cogita, debere aliquid altius media
orbis spissitudine pro media distantia censefi, tantum nempe, quantus
est orbis octaedri, (quod supri audiuisti media spissitudin" ,-plio,
esse) et obtinebit pro media distantia
I19, non ;oo. Erit igitur hic ordo
zg) { zG Dodecaedron
10 Kepler I
 71 MysTERrvM cosN{ocRAprrrcvN{ / cApvT xxl
eius numerorum ? f j Sgl;6l l++. E..e in Tt 4, et ? H differentias
minores sc. z. 4. 1fl 6 terra, terra Q maiores, sc. 36. 43. sicut intetiecta
corpora illic Cubus et Octaedron, hic Dodecaedron et Icosaedron sunt
similia. Et animaduerte, qudd illic, vbi magna differentia est inscripto-
rum et citcumscriptorum, p^tul est differentia distantiarum: vicissim
vbi propemodum aequales ascripti, magno interuallo dissident distan-
tiae motoriae ) Copernicanis. I

Ctm igitur in defectu hoc sit quaedam aequalitas, et vero nihil ordi- zr
natLlm fortuitd accidat: ideo cogitanclum flumeros hosce ad veritatem
quidem alludere: nondum tamen eam penitts assecutos. Nempe in ipso ,o
theoremate adhuc limari quid potest: aut theorema quidem rectd habet,
sed eius sensum neutra operatio assecuta est. Quod quamuis initid statim
suspicari potui, nolui tamen, Lectorem hac occasione, et veluti stimulo
plura tentandi, carere. Q"id si namque aliquando diem illum videamus,
quo ambo haec inuenta conciliata erunt ? Quid si hinc ratio eccentrici-
tatum elici possit ? Nam quo pertinaciis retineam etiam hoc de motibus
theotema, illud inter c etera.in causa est, qudd vnius mototiae distantiae
ad alteram proportio, nuflquam ) toto orbe Copernicano aberrat, sed
semper ad aliquid dieitum intendit, quod pertinet ad orbium spissitudi-
nem. Estque in hoc, quod mirari possis aliqua etiam aequalitas. Quam
"o
vt videas, explico tibi ordinem distantiarum motoriarum in patibus,
quarum media Tellutis remotio est 1ooo. et appono distantias Coper-
nicanas: r

Copernici Motoriae

Surnma 9987
NIedia n gt64 9fi3 vt looo ad t77
Ima 834r sic at63 ad 5 z9o

Summa t 492 proximus 5 z6r

Media 4 5246 5 z6t vt looo ad 333
Ima tooo a sic a 5ooo ad fi66 Jo

Summa fi48 b proximus fi4}b

NIedia d tj2o 1440 vt looo ad 7gt
Ima r3g3 c sicct393 ad trc7
ro4z terrae ttoz d
Sum. tertae proximus ttoz d
Med. sim- looo cum looo 1 000 vt looo ad 7gj
Imaplicis. 9J8e ) 898 sic e g58 ad 762
z) sc.26.45 36) 858e

t
 IIYSTERIVM COSIVIOGRAPHICVM / CAPV-T XXII 7 t

Summa 74t h proximus 76zf

Media ? jry 752 f vt looo ad t77
Ima 696 sic 741 ad 429 g
t Summa 489 74th ptoximus
NIedia I 36o 429 g
Ima 23r I

z7 Aequalitas haec est, quod in remotis dtetra ad medias distantias pro-

ximd acceditur: in vicinis Marte et Venere, motoria distantia vtrinque
viciniot est terrae, qu)m Copernicana media.
10 Vides etiam nusquam, nec excludi loco suo corpus, neque otdinem
turbati, sed ad minimum, hiatum tantu m inter medias distantias pat6re, qui
corpus recipiat. Yt si quis maximd motorias hasce pro optimd demon-
stratis velit (quo de dubitatur tamen) is modum fortassis inter-
^cceptzre
positionis corporum tollat, interpositionem ipsam non to11at. Ferd enim
indicant motoriae, quasi duo exteriora similia similiter inter medias
intersint, duo interiora similia inter mediam et extremam, nempe dode-
caedton zb imz Martis ad mediam Tettae,Icosaedron ) media Terrae ad
summam Veneris. Tettaedron verd etiam suis fruatur priuilegijs, atque
intet vttamque extremam intersit. Vertm haec omnia suo loco censeari-
zo tur, nempe ex incettis extfucta numeris motoriarum, nec in alium finem,
qu)m vt extimulentur alij ad conciliationem: ad quam viam praeiui.

CAPVT XXII

PLANE,TA C\rR SVPE,R AEQVANTIS CENTRO AEQVALITER

NIOVEATVR

ti
modd, Lector, etiam imperfecta cognoscefe, euo minus
metuo, te vltimam hanc et ftigidam catastrophen explosurum.
Vltimo autem refetre volui, cilm quia vltimo loco habeo: ttrm quia cum
motibus cohaeret, nec expediri sine XX. capite potest, quamuis ad
XIIII. proprid petineat, vti ibi monitus es.
)o Cum hanc figutalem coelorum proportionem M,tnsrr,rNr censurae
subiecissem: is me de supetiorum epicyclijs monuit, quos ConnRNrcvs Vide
'fabulam IIIL
loco aequantium introduxit, quique duplo maiorem effrciantorbi spissi- cap. XIIII.
tudinem, quhm Planetae ascensus descensusque requirit. Et in infedod-

4) proximus 74r h
10t

I
76 MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM / CAPVT XXII

bus quidem alij motus sunt, quibus Planeta ad omnem illius epicycli
altitudinem euehitur, ad omnem eius humilitatem descendit, vnde in
illis pto eccentrepicyclo eccentfus eccentri i CopnnNrco assumptus est:
in Mercutio verd peculiaris quaedam diameter, per quam accedit et
recedit )r Sole, similliter longd remotits i Sole interdum exporigitur, 7r
quim Stella vnquam. Existimauit igitur, eam orbibus relinquendam esse
spissitudinem, quae motibus demonstrandis sufficiat. Cui respondi, pri-
mrim, deserendum esse totum negocium, si duplo crassiores fiant orbes:
nam nimiuln rcpoo$ocaarp5oeorv ademptum iri: Deinde nihil decedere
nobilitati miraculosae huius machinationis, si modd viae ipsae, plane- ,o
tarum descriptae globulis, retirieant hanc proportionem; quibuscunque
illi agitentur orbibus, magnis an paruis. Et addidi, quae cap. XVI.
habes, de materia figurarum, quae nulla sit; atque inde non absurdum
esse, corpora cum orbibus eodem loco includere. Imd verd vel sine
orbibus hanc viae inaeclualitatem defendi posse. In qua sententia video
Nobilem et excellentissimum Mathematicum TycnoNEM BnaHr, Da-
num, versari. Causam tamefl et modum haec nostra disertits indicant.
Nempe si eadem sit causa tarditatis et velocitatis in singulorum orbibus,
quae supri cap. XX. fuit in vniuerso mundo, hoc modo: Via Planetae
eccentrica, tarda superiis est, inferits velox. Ad hoc enim demonstran- zo
dum assumpta Copr,nNrco epicyclia, Pror-r,vrAEo aequantes. Describatur
igitut concentricus aequalis viae Planetariae eccentricae; cuius motus
vndiquaque aequalis erit, quia aequaliter ab otigine motus distat. Ergo
in medietate viae eccentricae supra concentricum eminenti tardior erit
Planeta, quia longits ). Sole recedit, et ). virtute debiliori mouetur: in
reliqua celetior, quia Soli vicinior, et in fortiori virtute. Atque hanc
variationem motus non secus per circellum demonstrart, ac si verd in
eo circello Planeta moueretur aequali motu, cuilibet facile est colligere.
Habes causam tarditatis huius, videamus nunc et mensuram:
A sit fons animae mouentis, sc. So1. B centrum viae EFGHr ![uiffi 3o
Planeta, sed inaequali passu, incedit, BD sit vt BA, et CB eius dimidium.
Cum igitur EF sit remotior ab A, quim NO quantitate AB: conueniebat
vt Planeta in EF tam tardus esset, ac si duplo longir)s ab A recessisset,
quantitate sc. AD, et supef centro D curteret. Et econtri, cum HG sit
propiot ipsi A quim PQ, eAdem AB quantitate, conueniebat, vt Planeta
in GH tam velox esset, ac si dulplo propits adA accessisset, nimirum 7e
itidem quantitate AD. Vtrobique etgo tantundem est, ac si super D
centro incedetet. Supr) enim Cap. XX. ea motuum ad otbes fuit propor- r
tio. Quare cogita, quae ibi loci duae causae per totum circulum concur-
reruflt, eas hic inuefsas et petmixtas esse. Illic otbis eiusdem integer afrr- 4o
y) Sole. Similiter rz) cogitentur
 MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM / CApvT xxII 77
bitus maior et remotior periodum auxit, et minor atque propior dimi-
nuit: H?c autem citculi Nope et EFGH aequales sunt, et huius pars
alteta remotiot, altera propior est centro A Soli. motrix
euapropter
viftus in A agit in EF, et in GH, tanquanl
planeta illic esset in IK, hic in LM. vtrius-
que autem, tarditatis illius, et velocitatis
huius communis melrsufa inuenitur in D.
Itaque Planeta in EF GH via progrediens,
.D
tatdus veloxque, nec non mediocris circa .c
.B R
ro R et S fit, perinde tanquam in II(LM, super
.A
D centrum aequaliter het. Iam vide Artif,-
ces, qui penitus idem statuerurit. Nempe
Pror,nuenvs D centrum aequantis, et B cen-
a P
trum viae planetariae fecit. CopnnNrcvs verd
circa c centfum, medium inter D et B, eccentfum eccentri vel eccen-
trepicyclum circumducit. Ei etgo fit, vt via planetae sit qulm proximd
EFGH, sed motus aequalitas, sicut ipsius orbis intermedij inter EFGH
t et II(LM circa C, itz planetae circa D, reguletur.
Causam habes, cur aequalltis centrum parte tetttaeccentricitatis totius
zo ). centro eccentrici distet. Nempe mundus totus anima plenus esto, quae
rapiat, quicquid adipiscitur stellarum siue cometarum, idque ., p.rrri.i-
tate, quam requirit loci )r Sole distantia et ibi fortitudo virtutis. Deinde
esto in quolibet Planeta peculiaris Lntma, cuius remigio steila ascendat
in suo ambitu: Et orbibus remotis eadem sequentur.
Atque haec de Aequante, vbi legerint aliqui, scio gestient. Nam si
mirantur Astronomi Prolr,uenvu indemonstratam sumpsisse hanc ean-
dem mensuram centri Aequantis: multd magis iam mirabuntur quidam,
fuisse causam huius rei, neque tamen de eapror,EMAEo suboluisse, cum
ipsam rem ita, vti habet, sumeret; et quasi diuino nutu caecus ad locum
3o debitum perueniret.
sed tamen eos admonitos velim, nihil esse ex omni pate beatum. Nam
in venere et Mercurio ista tarditas et velocitas non ad planetae )r Sole
digressionem, sed ad solum Tenae motum accommodatur. Et si quis
ao huic rei praetexat diuersam motus conditionemr i motu superiorom:
quam denique in Terrae annuo motu causam afferet? Is enim neque
apud Pror,EMAEvM neque apud connRNrcvM Aequante indiguit.
eoare
et haec incerta lis sub Astronomo iudice pendeat.
 78 N{YS'IERIVTI COSIIOGRI\PIICVM / CAPVI XXIII

CAPVT XXIII
DE INITIO ET FINE MVNDI ASTRONOMICO
ET ANNO PLATONICO

port epulas, post fastidium ex saturitate, veniamus ad bellaria. pro-

r blemata duo pono nobilia. Primum est de principio motus; altetum
de fine. certd nori temerd Deus instituit motus, sed ab vno quodam
ceto principio et illustri stellarum coniunctione, et in initio Zodiaci,
quod creator per inclinationem Telluris domiciiij nosti effinxit, quia
omnia propter hominem. Annus igitur christi 1595. si referatur in
, ,72. mundi (qui communiter et a probatissimis , i t 7. censetur) veniet ro
creatio in illustrem constellationem in principio .rr. Nam anno primo
assumpti numeti, die Aprilis 27. Iuliano tetrd computato, feri6 primd,
qui dies creationis omnium est, hori vndecima meridiei Borussiae,
quae est sexta vespertina in India, talis exhibetur coeli facies i prutenico
calculo.

o 3

) ) =
rL L5

4 10
o 24 II 20
O 10
f 8
hJ
+ 3
r8 n?
'A
Motus d ? et fa paulisper morafe, aut promoue, et venient in loca
cogriata, et fofte ,Q in o ^ ad ). Sc.q.r,rcnn male Nouilunium vult.
Nam Luna in potestatem noctis condita, nocte vtique prima fulsit.
Verisimilius initium calculus multis retrd porroque annis non suppedi-
tat. sed si rationes sequamuf, oportet hoc initium, o in ^ versaflte,
quaerere, nempe hac coeli facie. I

Tzo1| 3o 8t
4orn
doln
Uoln
)oz
t6o=
9o=
iJn
+v
()a-{
 MYSTERTVM COSMOGRAPHTCVM / CAPVT XXr[ 7g

Vult hoc veterum authoritas, Mundum in Autumno creatum, et ratio

ipsa ex CopnnNrco, vt Tellus sub eodem initio stet, quo reliqui. Appare-
bunt igitut superiores in 11, inferiotes et e in =, Luna cum circa ter-
ram sit neque in 11, neque in ^ competit, ne tutbet numerum ternarium
superiotum et inferiorum. Et Sole occidente (sic enim conditus mundus
est) nocti nullibi rectits dominatut, Qulm ex medio coeli, quod est o Z.
Sicque poterit in epicycli summa abside consistete. Et quia otbis eius
aduentitius est, sottiatur et ipsa aduentitium et peculiatem situm prin-
cipij. Lunationes etiam eius nobilitas etfama intet homines, lunationum-
ro Que potissima quadtans. Caput autem inLibram, et caudam inArietem
tefe.ro, vt sit in rationali situ cum Luna, absque Eclipsi tamen: et vt
Luna sit in maximo limite boteo. Etit igitut terra oculati etiam positu
media inter stellas, sicut otbis eius inter orbes medium locum certo Dei
consilio obtinuit, quia omnia propter hominem. Quod si Solem etiam
hic in 1l loces z erit 11 in =, et ) in G. et reliqua similitet. Sumendi
autem motus medij, nam hos in ptincipio cursus, lreros esse conuenit,
nempe ab absidibus. Haec palma in medio posita, quam aut similem
si quis aut ex calculo aut ex testauratione Asttonomiae adeptus fuerit,
is Phyllida solus habebit. Haec de initio.
to Finem motui nullum cum ratione statui, nullumque fote Platonicum
annum ex postulato vrro probabo. Detur flamque eccentticitatem esse
cum otbe in ptoportione rationali: erunt igitur orbium tadij inuicem
irrationales, i[uia habent se, vt insctipti et citcumscripti corporibus, qui
irtationales sunt, quia sequuntuf ex ratione subtensae in quadrato, et
,z sectionis secundum extremam et I mediam tationem, quae duo sunt
exempla irrationalium in Geometria. Iam autem motus cum radijs in
proportione sunt; ergo motus inter se itrationales, et sic nunquam ad
idem redibunt initium, etsi duratent infinitis seculis: quia flunquam, ne
in infinita quidem sectione tempotis, occurreret communis mensura,
3o Qux saepius fepetita, motuum omnium vnus terminus, et meta anni
Platonici constituatur. Et iam vel tandem cum diuino CopsnNrco libet
exclamare: Tanta niruirum diuina haec est Opt. Max. Jabrica.' et cum
Pr,rNro z Sacer est (nundus) innertsus, totus in toto, imi ueri ipse totam,
+
fnitus et infinito siruil*.

Tu nunc, anice Lector,fnem orunium horuru ne obliuiscare, flui est, Cognitio,

admiratio et ueneratio Sapientissinri Opifcis. Nihil eniru est ab oculis ad men-
teru, d uisu ad contenplationen, d carsa aspectabili ad profundissimunt Crea'
toris consilium processisse: si hic quiescere aelis I et non uno impetu, totaclae
anini deuotione smsut, in Creatoris notitiaru, dmzrefil cultumque eferare.
rz) horeo zy) extremum
 ,\

8o MYSTERIVM COSMOGRAPHICVM / CAPVT XXIII

puare casta mente,et grato animo ruecuru perJectissimi operis Architecto sequen'

tem Hymnam accine.

IOVA Sator Mundi, nostrilrnque aeterna potestas,

puanta tua est zmnem terrarurn farna per orbem ?
Gloria quanta tua est? Coeli quae didita supra
Moenia, concussis aolat admirabilis alis.
Agnoscit puer et spreto satur ubere, balbis
Te dictante struit ualida argumenta labellis:
Argum enta, clui bu s tu m i dus confundi tur hos ti s
Contetnptorqwe tui, et contemptor iuris et aeqai: 10

Ast ego, quo credam spacioso Numen in orbe:

Suspician attonitus aasti molimina coeli,
Magni opus Artifcis, ualidae miracula dextrae;
puinque uti siderios normis distinxeris orbes,
Quos intra ruedius Lacisque animaeqae Minister
pua lege aeterni crtrcur rruoderetur habinas,t
puas capiat uariata uices, qaos Luna labores, 81

Sparseris immenso qudn plurinta Sidera carnpo.

Maxirue Mundi Optfex, qua te ratione coegit

Paruus, inops, humilis, tamqae exiguae Incola glebae
Adaruides rentm curas agitare suarum ?
Respicis immeritum, aehis in sablirue, Deorum
Tantum nln gefiils est, tantos largiris honores,
Magnifcanque caput cingis diadenate, Regem
Constituisque super ruanuuru monumenta lttaram.
puod supra caput est, nagnos cum motibas orbes,
Sub/cis ingenio: quicquid Tellure reatilr,
Naturt operis pecas, atque aris Junantibus aptam,
puae qae hab i tan t s i luas re li quarurt s ae cla ferarttm,
puodgue genar, aolucres, huibus Jerit aera pennis,
puiqae maris tractns tranant et flumina, pisces,
Omne iubes premere inperio, dextraque potenti.

Ioua sator Mundi, nostrumque aeterna potestas

Quanta tua est lmnem terrarum fama per orbem ?

FINIS

5) dedita t9) Maxima z4) diademite

a
 JOHANNE,S KE,PLE,R
CE, SAMM E,I-,TE, \ME,RKE,

BAND I

MYSTERIUM COSMOCRAPHICUM
DE STELLA NOVA

HERAUSGEGEBEN YON
MAX CASPAR

VERLAGSBUCHHANDLUNG
C. H. BECKSCHE
MUNCHE,N MCMXXXVUI
 TABELI
ORBIYM PLANETARVM DIMENSIONE,S, ET DISTANTIAS PER (
ILLVSTRISSO. PRINCIPI, AC DNO, DNO FRIDE,RICO, DVCI WIRTENBER(

il //r 1l /llil/r 1il1il il/l It/il Illitiili{ilil1tItiltt11Ii

t
I
I
I
I
t
I
t
I /,/,
t
l,,l

I
I
I
I
I I T3
I
t
t
I

I
I
t
I

I
I
I

-\-\

@ 1lx

i
i
I

\_--
_.__=\
 TABE,LLA III.
AS PER QVINQVE, RE,GVLARIA CORPORA GEOMETRICA EXHIBENS.
|.TE,NBERGICO, ET TE,CCIO, COMITI MONTIS BELGARVM, ETC. CONSE,CRATA.

ir
I I

- \llir
: i'-
..,,, -ll

I
I
I
I

q
 a Sphaeta f2.
p Cubus ptimum corpus regula_re Geometricum distantiam
ab otbe
T2 .,.q,r. ad 2| exhibens.
y Sphaeta 2}.
8 Tettaedton siue pyramis, 2f extetius Sphaeram 2} attingens, in_
terius j maximam inter Planetas distantiam causans.
e Sphaeta $.
s\i
( Dodecaedron, 3. corpus a Sphaera j usque ad Magnum orbem
tellutem cum Luna fetentem tepfaesentans distantiam.

\$ 1 Orbis Magnus.
,$ Icosaedron ab orbe Magno ad Sphaerarn
indicans,
Q vetam distantiam

r, Sphaera Q.
x Octaedton a Sphaera f ad f orbem exhibens distantiam.
I Sphaera ?.
pr, Sol Medium siue Centrum Vnivetsj immobile.

Ponatur tabwla ad p^gil1.24,

vql

\\11ilt1

)eorgius Gtuppenbachius Ao. M. D. XCV[.

 \.-
/;'

I(epleri rniraris oPus, SPectator'

olympi
figura tibl'
t:
Antca quac nunquam visa
lll^t"to"* distantia quanta sit intet
N;;;" doccnt'
quinquc
Orllcs, Euclidis 'rlora
c(
olirn '.
bent cooucniat <1uod dogmaCopcrnicus
Quirm
- oPus'
Tradidit' Autoris nunc titri monstrat
Scilicet
-- exhibuit tanto se munere gratum
Duci'
Autor Tecciaco non sine laude
ChristoPhorus I*ibfricd' ff'

Excudcbat Tubingae Gcorgius Gruppenbachius Ao. l\1