Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial

Bab 6
6.1 Pengenalan Ekonomi Moden oleh Kuasa Barat di Negara Kita
Ciri-ciri Ekonomi Moden

a) Modal yang besar -melibatkan industri perlombongan dan perladangan untuk

tujuan eksport
b) Tanah yang luas Tanah yang luas untuk keperluan tanaman lading secara
besar-besaran
c) Penggunaan teknologi Penggunaan teknologi dalam kegiatan perlombongan dan
moden perladangan
d) Penggunaan buruh Penggunaan buruh dari luar dalam sektor perlombongan dan
yang ramai perladangan
e) Pengeluaran dalam Kegiatan ekonomi berorientasikan eksport kerana permintaan
skala yang besar tinggi pada peringkat antarabangsa

1. Modal
i) Perlombongan
Negeri-negeri Melayu
1. Perlombongan emas di Raub, Pahang
2. Perlombongan arang batu di Batu Arang, Selangor
3.1 [一开始] Perlombongan bijih timah di Lukut, Sungai Ujong, Larut dan Klang

3.2 [接着] Lombong bijih timah bawah tanah yang terpanjang dan terdalam dibina di

Sungai Lembing, Pahang

3.3 [最后] Lombong bijih timah baharu dibuka di Amapang, Kuala Lumpur dan

Lembah Kinta, Perak

3.4 Enakmen dan undang-undang bagi menguasai industri bijih timah digubal
3.5 Syarikat perlombongan: Syarikat Malayan Tin Dredging dan Gopeng Consolidated

Sejarah 1
 Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial
Bab 6

Sarawak
1. Perlombongan emas oleh: -
(a) orang Cina di Bau
(b) Syarikat Borneo Berhad (Charles Brooke)
2. Perlombongan antimoni oleh Syarikat Borneo Berhad di Bau dan Kuching
3. Perlombongan arang batu oleh Syarikat Borneo Berhad di Sadong
4 Perlombongan dan penapisanpetroleum oleh The Anglo Saxon Petroleum Company
di Miri
Sabah
1. Perlombongan emas oleh orang Cina di Sungai Segama
2. Perlombongan arang batu oleh Syarikat Cowie Harbour Coal di Silimpopon,
Sandakan dan Labuan
ii) Pertanian Komersial
Negeri-negeri Melayu
1. Penanaman lada hitam, buah pala dan cengkih di Pulau Pinang dan Singapura
2. Penanaman tebu di Seberang Perai dan Perak
3. Penanaman kopi di Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Johor
4. Penanaman kelapa sawit di Kuala Selangor, Johor dan Perak
5. Penanaman ubi kayu di Melaka, Negeri Sembilan dan Selangor
6. Penanaman teh Ceylon di Cameron Highlands, Pahang
7. Syarikat termasuklah Sime Darby dan Guthrie
Sarawak
1. Penanaman lada hitam di Kuching-Serian dan Sarikei-Maredong
2. Penanaman sagu di Sungai Igan, Oya, Mukah dan Bintulu
Sabah
1. Penanaman tembakau di Pulau Banggi. Teluk Marudu, Sungai Labuk, Sugut,
Segama, Kinabatangan, Lahad Datu, Tawau dan Sandakan
2. Syarikat termasuklah London Borneo Tobacco Company

Sejarah 2
 Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial
Bab 6

iii) Perladangan Getah

Negeri-negeri Melayu
1. Di Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Johor
2. Syarikat termasuklah Sime Darby, Guthrie, United Plantations, Harrisons &
Crosfield dan Boustead Butterry Estate

Sarawak
1. Di Dahan Bidi dan Sungai Samarahan
2. Syarikat termasuklah Syarikat Borneo Berhad sahaja
Sabah
1. Di Taman Percubaan Kerajaan di Sandakan, dan Bongaya di Sungai Labuk.
2. Pusat perdagangan di Jesselton
3. Syarikat termasuklah British North Borneo Para Rubber, British North Borneo
Company dan Langkan Borneo Rubber Company Limites

2. Teknologi
i) Perlombongan
Negeri-negeri Melayu
1. Teknologi kapal korek
2. Teknologi melebur bijih timah
3. Kaedah perlombongan hidraulik
4. Kaedah perlombongan bawah tanah
5. mesin gerudi Jumbo Drilling
Sarawak
1. Teknologi melebur antimoni
Sabah
1. Terowong Tanjung Kubong di Labuan

Sejarah 3
 Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial
Bab 6

ii) Pertanian
Negeri-negeri Melayu
1. Teknik torehan sistem ibedem atau sistem torehan tulang ikan hering oleh H.N.Ridley
- memanjangkan hayat pokok getah
2. Teknik membungkus anak-anak pokok getah di dalam arang yang lembap
- memudahkan pengangkutan ke tempat yang jauh
Sarawak
1. Kilang memproses lada hitam
2. Kilang memproses sagu

Sabah
1. Kilang memproses getah
2. Kilang mengasingkan daun tembakau mengikut mutunya

3. Buruh
i) Perlombongan
Negeri-negeri Melayu
1. Kemasukan buruh asing untuk perlombongan bijih timah
Sarawak
1. Kemasukan orang Cina untuk perlombongan emas dan antimoni
Sabah
1. Kemasukan orang Cina untuk perlombongan emas

Sejarah 4
 Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial
Bab 6

ii) Pertanian
Negeri-negeri Melayu
1. Kemasukan orang India untuk perladangan getah
Sarawak
1. Kemasukan orang Cina Foochow untuk perladangan
2. Kemasukan orang Jawa untuk perladangan getah
Sabah
1. Kemasukan orang Cina untuk perladangan tembakau
2. Lembaga Penasihat Orang Cina dibina untuk menjaga kebajikan orang Cina

4. Skala Besar dan Bercirikan Eksport

Negeri-negeri Melayu
1. Pengeluaran bijih timah
Sarawak
1. Pengeluaran Arang Batu
2. Pengeluaran Petroleum
5. Tanah
- biasanya hutan yang belum diterokai
- terpisah daripada petempatan penduduk tempatan
- asset berharga ini telah menarik pelabur Eropah seperti: -
Tahun/ Tempat penubuhan Syarikat Perdagangan
1821 di Singapura Boustead and Company Ltd. Bijih timah. GulaGetah
1821 di Singapura Guthrie & Co. Ltd. Kopi,Getah
1856 di Liverpool Harrison & CrosfieldLtd. Getah
1856 di London Borneo Co. Ltd Bijih timah, Getah
1902 di Melaka SimeDarby & Co Ltd. Bijih timah, Getah

Sejarah 5
 Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial
Bab 6
6.2 Pentadbiran Barat Berkaitan dengan Ekonomi
1. Tindakan British untuk menjamin kelangsungan penguasaannya dalam
sistem pentadbiran dan ekonomi:
a) Memperkenalkan undang-undang
b) Membentuk jabatan dan agensi kerajaan
c) Mewujudkan syarikat perwakilan asing
d) Menubuhkan sistem kewangan dan insurans
A) Perundangan
i) Tanah
Negeri-negeri Melayu
1. Akta Tanah Simpanan Melayu
*tanah tidak bleh dijual, dipajak gadai atau dipindah milik kepada orang bukan Melayu
*bertujuan melindungi kepentingan ekonomi British

Sarawak
1. Land Order
*bertujuan melindungi kepentingan masyarakat peribumi
2. Land Settlement Order
*untuk melindungi masyarakat peribumi
3. Tanah Sarawak: tanah campuran, tanah peribumi, tanah adat peribumi, tanah simpanan
dan tanah pedalaman

Sabah
1. Proklamasi III Perlindungan Hak Peribumi
*bertujuan melindungi hak dari kepentingan peribumi

Sejarah 6
 Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial
Bab 6

ii) Buruh
a) Perkembangan pesat perusahaan bijih timah dan getah
*British menggalakkan kemasukan buruh dari China dan India
b) Tenaga buruh dari China => Sistem Kontrak [Lombong bijih timah]
c) Tenaga buruh dari India => Sistem Kangani [bekerja di lading getah]
d) Jabatan Hal Ehwal China => melindungi buruh-buruh dari China
e) Ordinan Buruh Kontrak => melindungi pekerja
f) Tabung Imigran India => memberikan kemudahan belayar secara percuma
Sistem Kontrak
a) buruh dari China dibawa masuk oleh majikan
b) Tambang perjalanan, makanan, pakaian dan tempat tinggal disediakan oleh majikan

Sistem Kangani
a) Kangani bermaksud ketua, tandil, mandur atau penyelia di lading getah
b) Pemilik lading menghantar Kangani ke India
*untuk mencari tenaga buruh
c) Kangani mengurus tambang dan perjalanan buruh
d) Buruh akan bekerja dengan pemilik lading sehingga selesai hutang tambang mereka

Sejarah 7
 Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial
Bab 6
B) Jabatan dan Agensi Kerajaan
a) Jabatan Kerja Raya
*membina bangunan Sultan Abdul Samad
*Ibu Pejabat Kereta Api Negeri-negeri Melayu Bersekutu
*Masjid Jamek Kuala Lumpur
b) Jabatan Pertanian
*memajukan tanaman ekonomi
*membangunkan industri getah
*membuat penyelidikan tanaman
*menyediakan pakar teknikal

c) InstituPenyelidikan Getah Malaya (RRIMt )

*peningkatan permintaan terhadap industri getah
d) Jabatan Parit dan Tali Air
e) Jabatan Pos dan Telegraf & Jabatan Kereta Api Tanah Melayu
*melancarkan sistem pengangkutan dan perhubungan

C) Kewujudan Syarikat Perwakilan

a) Pemodal British membawa masuk modal asing

b) Syarikat Perwakilan
*mengimport barangan
*dikenali dengan nama Gedung Perwakilan
*memiliki rangkaian sistem kewangan, insurans, syarikat perkapalan, pusat pentelidikan
dan menjalankan perdagangan antarabangsa
*mempunyai hubungan erat dengan kerajaan
c) Boustead and Company
*menjalankan pengeksportan getah dan bijih timah
*menguasai syarikat perkapalan
*menguasai kewangan Hong Kong Bank

Sejarah 8
 Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial
Bab 6
D) Pewujudan Sistem Kewangan dan Insurans
i) Sistem Kewangan
a) British memperkenalkan sistem kewangan moden
*melicinkan urusan kewangan
b) Mata Wang Perak Sepanyol diperkenalkan
*digunakan di NNM dan NNS
c) Lembaga Pesuruhjaya Wang
*mengeluarkan wang kertas
*mata wang kerajaan Melayu terhapus
d) Dolar Selat digantikan dengan Dolar Malaya
Sistem Perbankan
Tahun Tampat Bank
1859 Pulau Pinang Merchantile Bank
1884 Pulau Pinang Hongkong dan Shanghai Bank
1888 Kuala Lumpur The Chartered Bank
1935 Pulau Pinang Ban Hin Lee Bank

ii) Insurans
a) Insurans Maritim
*melindungi kapal dagang dan muatan yang dibawa
b) Insurans Nyawa
c) Insurans Kemalangan
d) Insurans Kebakaran
e) Insurans Perniagaan
f) Insurans Harta

Sejarah 9
 Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial
Bab 6
6.3 Kesan Ekonomi Akibat Pentadbiran Barat Di Negara Kita
=>Peminaan sistem pengangkutan
*mengangkut hasil bijih timah dan getah
=>Sistem Pengangkutan
*jalan kereta api, jalan raya, lapangan terbang awam dan pelabuhan
=> Sistem telekomunikasi
*telegraf , telefon dan pos
1. Pengangakutan
i) Kereta Api
Negeri-negeri Melayu
a) Tahun 1885-1896
*menghubungkan kawasan lombong dengan pelabuhan
[memudahkan bijih timah dieksport]
*menghubungkan bandar
b) Tahun 1897-1909
*menghubungkan antara utara Tanah Melayu dengan selatan
c) Tahun 1910-1931
*menghubungkan seluruh Tanah Melayu
*membawa penumpang

Sarawak
a) menghubungkan Bau dengan Kuching [tahun 1917]
Sabah
a) Tahun 1896
*di Bukau dari Weston
b) Tahun 1900
*Beaufort dengan Jesselton dan ke Tenom

Sejarah 10
 Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial
Bab 6

ii) Jalan Raya

Selangor
a) menghubungan Kuala Lumpur dengan Pelabuhan Klang (Port Swettenham)
b) Tahun 1902: Jalan raya lebih lebar kerana penggunaan kenderaan bermotor
c) Tahun 1911: menghubungkan bandar-bandar besar
d) Tahun 1939: jalan raya menghubungkan seluruh negeri
e) Kesan: => banyak petempatan baharu
=> kawasan perladangan getah
=> kawasan perlombongan bijih timah dibuka
Sarawak
a) Pembinaan jalan raya dihalang
*mempunyai banyak kawasan berbukit, paya dan sungai
*Masalah bentuk muka bumi
*kos membina jalan raya yang tinggi
b) Terdapat jalan raya pendek yang tidak berturap di Kuching dan Miri

Sabah
a) membina jalan raya untuk kepentingan ekonomi mereka
b) terdapat 165 KM jalan raya berturap
*Jesselton, Sandakan, Kudat, Lahad Datu dan Tawau

Sejarah 11
 Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial
Bab 6

iii) Pengangkutan Udara dan Laut

Negeri-negeri Melayu
a) Syarikat Wearne Air Service
*menjalankan perkhidmatan penerbangan domestik antara Singapura, Kuala Lumpur dan
Pulau Pinang
b) Syarikat Straits Steamship
*menyediakan perkhidmatan kapal wap
*Kapal susur pantai
=>membawa bekalan makanan, buruh dan jentera

Sarawak
a) Di Kuching
*Perkhidmatan perkapalan [Singapure and Sarawak Steamship Company]
*Perkhidmatan kapal terbang air [menghubungkan Kuching dengan Singapura]

Sabah
a) Perkhidmatan perkapalan [Syarikat Perkapalan Straits Streamship]
*mengangkut barang dan penumpang

2. Kemudahan Pelabuhan
Negeri-negeri Melayu
a) Port Weld (Kuala Sepetang), Port Swettenham (Klang), Port Dickson, pelabuhan di
Singapura, Pulau Pinang, Melaka
*kerana peningkatan eksport bijih timah dan getah
Sarawak
a) Pelabuhan di Kuching, Rajang, Bintulu dan Miri
Sabah
a) Pelabuhan di Labuan, Kota Kinabalu, Tawau, Lahad Datu dan Sandakan

Sejarah 12
 Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial
Bab 6
3. Telekomunikasi
Negeri-negeri Melayu
a) Tahun 1886 => talian telegraf dipasang
b) Tahun 1880 => Perkhidmatan pos diperkenalkan
Sarawak
a) Tujuan: melicinkan pentadbiran dan mengurus kegiatan ekonomi
b) Tahun 1897 => Perkhidmatan telegraf diperkenalkan
Sabah
a) Perkhidmatan telegraf dan radio diperkenalkan

Sejarah 13
 Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial
Bab 6
6.4 Kesan Sosial Akibat Perkembangan Ekonomi di Negara Kita
A) Perkembangan bandar
B) Pembentukan masyarakat berbilang kaum
C) Perkembangan sistem pendidikan
D) Perkhidmatan kesihatan
E) Pembinaan penjara

1. Perkembangan bandar
Negeri-negeri Melayu
1. Sebab: kemajuan sistem pengangkutan dan aktiviti perlombongan
2. Kesan:
- muncul sebagai pusat perniagaan, pusat perkembangan, pusat pendidikan dan pusat pentad-
biran
- megubah demografi masyarakat
3. Contoh: Kuala Lumpur, Seremban, Taiping dan Ipoh

Sarawak
1. Kuching
- ibu negeri Sarawak
- penduduk terdiri daripada orang Melayu dan Cina
- kemajuan sistem jalan raya dan pembinaan bangunan kerajaan
2. Sibu
- kerana kemasukan orang Cina yang menjalankan aktiviti perdagangan
3. Miri
- kerana perlombongan petroleum
Sabah
1. Jesselton
- nama asalnya ialah Jessel Town bersempena dengan nama Charles Jessel
- nama ditukar kepada Kota Kinabalu
- kerana perladangan getah dan pembinaan landasan kereta api
- menyebabkan perkembangan bandar
- menyebabkan penghijrahan penduduk dari luar bandar
- menyebabkan kedatangan buruh luar

Sejarah 14
 Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial
Bab 6
2. Pembentukan Masyarakat Berbilang Kaum
a) Kepesatan perkembangan industri bijih timah dan getah semasa pentadbiran British
=> menggalakkan kedatangan buruh asing ke negara kita
b) Orang Melayu
1. Petempatan:
- ramai di kawasan kampung
- sebahagian di kawasan bandar dan pekan

2. Kegiatan ekonomi:
- pertanian, perikanan, perniagaan, perusahaan , harta tanah, perbankan
- menjadi ahli professional dalam pentadbiran dan syarikat swasta
c) Orang Cina
1. Petempatan:
- ramai di kawasan bandar dan pekan yang mempunyai banyak peluang ekonomi

2. Kegiatan ekonomi:
- pertanian, perniagaan, perusahaan, harta tanah, perbankan
- menjawat jawatan tinggi dalam kerajaan
d) Orang India
1. Petempatan:
- ramai di kawasan perladangan
- kemudian di kawasan pekan dan bandar
2. Kegiatan ekonomi:
- perladangan, pengangkutan
- pekerjaan dalam sektor swasta dan kerajaan

Sejarah 15
 Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial
Bab 6
3. Perkembangan Pendidikan
1) Sekolah Vernakular Melayu
a) Sekolah Melayu pertama => Sekolah Melayu Gelugor, Pulau Pinang
b) British tidak berminat memajukan pendidikan orang Melayu
c) membaca, menulis dan mengira
2) Sekolah Vernakular Cina
a) membuka sekolah di bandar
b) Kurikulum, guru dan buku-buku teks dari China
c) Masyarakat Cina di NNS => Sekolah Inggeris
3) Sekolah Vernakular Tamil
a) terbatas di sekolah rendah
b) Kurikulum, guru dan buku teks dari India
c) Ordinan Buruh => mewajibkan majikan lading mendirikan sekolah Tamil di lading
4) Sekolah Inggeris
a) Sekolah Inggeris pertama => Penang Free School
b) Malacca Free School dibuka
c) Sekolah Inggeris didirikan di bandar
d) Lulusan sekolah Inggeris berpeluang:
-melanjutkan pelajaran ke luar negara (bidang pentadbiran dan kejuruteraan)
-menjawat jawatan tinggi dalam kerajaan
5) Kolej Melayu Kuala Kangsar
a) memberi pendidikan kepada anak-anak raja dan bangsawan Melayu
b) melahirkan pentadbir Melayu yang berpendidikan Inggeris
c) berpeluang menjawat jawatan dalam pentadbiran British
6) Maktab Perguruan Sultan Idris
a) melatih bakal guru sebelum dihantar untuk mengajar di sekolah
b) Maktab Perguruan Perempuan Melaka
=>untuk melatih guru-guru perempuan

Sejarah 16
 Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial
Bab 6
7) Pendidikan di Sarawak
a) Terdapat lebih daripada 20 buah sekolah didirikan oleh mubaligh
b) Sekolah St. Mary dan Sekolah St. Teresa => anak-anak perempuan
c) Sekolah Melayu pertama => Sekolah Abang Kassim
d) Madrasah Melayu => melatih orang Melayu menjadi guru sekolah dan Native Officer

8) Pendidikan di Sabah
a) Mubaligh Kristian mendirikan sekolah Inggeris
=>Sekolah St. Mary (Perempuan) & Sekolah St. Michael (Lelaki)
b) SBUB membuka sekolah Melayu

4. Perkhidmatan Kesihatan
a) British membangunkan perkhidmatan perubatan
=> untuk mengawal wabak penyakit
b) Faktor merebak wabak penyakit
=> kedatangan buruh asing
=> pembukaan kawasan hutan
=> pembinaan petempatan baharu

Negeri-negeri Melayu
a) Hospital kerajaan pertama => Taiping, Perak
b) Tahun 1890 => Hospital di Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang
c) Tahun 1904 => Hospital di Kuala Lumpur
d) Tujuan:
=>merawat buruh-buruh asing yang bekerja di lombong dan estet
=> penduduk tempatan
e) Institut Penyelidikan Perubatan ditubuhkan
=> penyakit beri-beri dan malaria
f) Hospital persendirian juga ditubuhkan
g) Sanitary Board
=>menjaga kebersihan bandar
h) Jabatan Kedihatan

Sejarah 17
 Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial
Bab 6
Sarawak
a) Hospitall dibina di Kuching dan Sibu
b) Hospital Raja Brooke Memorial
=> menjadi tempat penempatan pesakit kusta

Sabah

a) William Hood Treacher membina hospital

=>di Kota Kinabalu, Sandakan, Beaufort, Tawau dan Kudat
b) Perkhidmatan dispensary telah diwujudkan

5. Pembinaan Penjara
a) Pulau Pinang => pusat menempatkan banduan dari India
b) SHTI menjadikan banduan sebagai tenaga buruh murah
=> untuk membina pelabuhan, bangun jalan raya, jalan kereta api dan penjara
c) Fort of Cornwallis => menempatkan banduan dari India
d) Penjara Taiping dibina
e) Dinasti Brooke membina Penjara Sibu (Rumag Pasong)
f) The Square Tower
=> untuk menempatkan pesalah yang dijatuhi hukuman

Sejarah 18
 Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial
Bab 6

Sejarah 19
 Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial
Bab 6

Sejarah 20
 Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial
Bab 6

Sejarah 21
 Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial
Bab 6

Sejarah 22
 Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial
Bab 6

Sejarah 23
 Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial
Bab 6

Sejarah 24
 Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial
Bab 6

Sejarah 25
 Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial
Bab 6

Sejarah 26
 Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial
Bab 6

Sejarah 27
 Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial
Bab 6

Sejarah 28
 Kesan Pentadbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial
Bab 6

Sejarah 29