TIP ÔN THI THI KINH TẾ LƯỢNG

KINH TẾ LƯỢNG
I. PHƯƠNG PHÁP ĐỌC ĐỀ BÀI
Bước 1: Xác định X, Y và đơn vị của chúng
– Đây là bước khá đơn giản nhưng rất quan trọng. Vì nếu các bạn xác định sai thì sẽ
không làm được bài.

– Cách xác định: Nhìn ngay bên cạnh mỗi nhân tố ta sẽ thấy kí hiệu và đơn vị của chúng.
– Tuy nhiên trong nhiều đề bài người ta không kí hiệu là X hay Y mà thay vào đó là kí
hiệu viết tắt chẳng hạn như chi tiêu cho y tế- CT( triệu/ năm), độ tuổi- AG(tuổi). Muốn
xác định X Y chỉ cần nhìn phần “Tiến hành hồi quy CT theo AG, ta thu được…”. Như
vậy Y là CT, X là AG.
Bước 2: Đơn giản hóa câu hỏi trong đề bài
– Thực chất của bước này là các bạn quy về mối quan hệ giữa X và Y với đơn vị của
chúng càng dễ hiểu càng tốt. Đây là bước quan trọng nhất khi làm bài
VD: Một công ty bảo hiểm nhân thọ thu thập số liệu từ 8 người dân được điều tra về chi
tiêu cho y tế- Y( triệu/ năm), độ tuổi- X(tuổi). Độ tin cậy 90% mềm Eviews ta thu được
kết quả sau:…
a. Đây là số liệu gì? Ước lượng hàm hồi quy mẫu.
b. Có thể nói khi độ tuổi của người dân tăng thêm 1 năm thì lượng chi tiêu cho y tế tăng
0.5 triệu/ năm được không?
c. Khi độ tuổi tăng thêm 1 năm thì chi tiêu cho y tế tăng trong khoảng nào?

� b. Có thể nói khi độ tuổi của người dân tăng thêm 1 năm thì lượng chi tiêu cho y tế
tăng 0.5 triệu/năm được ko?
Kiểm định gt X ↑ 1đv => Y ↑ 0.5 đv Viết lại: KĐGT: X↑1đv=>Y↑0.5đv?
Tương tự với câu c:
c. Khi độ tuổi tăng thêm 1 năm thì chi tiêu cho y tế tăng trong khoảng nào?
X ↑ 1đv => Y ↑ KTC?
Viết lại: Tìm KTC của X khi↑ 1 đv
Bước 3: Áp dụng công thức và tính toán
Sau khi đã đơn giản hóa yêu cầu của đề bài thì các bạn đi vào tính toán và chỉ cần áp
dụng công thức là xong.
II. HAI DẠNG BÀI KINH TẾ LƯỢNG KHÓ
Dạng 1: Kiểm định giả thiết với beta2
VD: b. Có thể nói khi độ tuổi của người dân tăng thêm 1 năm thì lượng chi tiêu cho y tế
tăng 0.5 triệu/năm được ko?
Kiểm định gt X ↑ 1đv => Y ↑ 0.5đv
Viết lại: KĐGT: X↑1đv=>Y↑0.5đv?
Theo định nghĩa: X↑1đv=>Y↑beta2 đv
Theo đề bài: X↑1đv=>Y↑0.5đv
Vậy: KĐGT Ho: beta2 = +0.5
H1: beta2 ≠ +0.5
– Tại sao ở đây mình lại để dấu “+”? Vì trong 1 số TH câu hỏi có thể là:
“Có thể nói khi độ tuổi của người dân tăng thêm 1 năm thì lượng chi tiêu cho y tế giảm
0.5 triệu/ năm được không?”
Theo định nghĩa: X↑1đv=>Y↑beta2 đv
Theo đề bài: X↑1đv=>Y↓0.5đv
Vậy: KĐGT: Ho: beta2= -0.5
H1: beta2≠ -0.5
– Một số TH khác đề bài lại cho:
Có thể nói khi độ tuổi của người dân tăng thêm 1 năm thì lượng chi tiêu cho y tế tăng
nhiều hơn/ít hơn 0.5 triệu/ năm được không?
Các bạn chỉ cần thay dấu “=” bằng dấu “≥/≤” là được.

❖ Tóm lại: Nếu 2 mũi tên cùng dấu(↑↑ hoặc↓↓) thì dương trái dấu (↓↑) thì âm.
Lưu ý: nếu đề KHÔNG cho X là 1 đơn vị thì phải làm thế nào? Câu trả lời là BẰNG
MỌI GIÁ các bạn phải ĐƯA X VỀ 1 ĐƠN VỊ. Nhiều bạn chủ quan hoặc không để ý
phần này dẫn đến làm sai ngay từ đầu. Ví dụ như sau:
b. Có thể nói khi độ tuổi của người dân tăng thêm 2 năm thì lượng chi tiêu cho y tế
tăng 0.8 triệu/năm được ko?
Kiểm định gt X ↑ 2đv => Y ↑ 0.8đv
Viết lại: KĐGT: X↑2đv=>Y↑0.8đv?
=> KĐGT: X↑1đv=>Y↑0.4đv? (chia 2 vế cho 2)
Theo định nghĩa: X↑1đv=>Y↑beta2 đv
Theo đề bài: X↑1đv=>Y↑0.4đv
Vậy: KĐGT: Ho: beta2=0.4
H1: beta2≠0.4
Dạng 2: Tìm khoảng tin cậy
– Dạng này dễ hơn so với KĐGT. Các bạn thấy câu hỏi có cụm từ “ trong khoảng
nào?” thì đó là tìm KTC 2 phía hoặc “tối đa/tối thiểu bao nhiêu” thì là KTC 1 phía.
Cách đọc đề cũng giống như dạng 1. Tuy nhiên người ta có thể yêu cầu tìm KTC của
beta1, beta2 hoặc beta3 (Hàm 3 biến), tùy vào đề bài.
VD: c. Khi độ tuổi tăng thêm 1 năm thì chi tiêu cho y tế tăng trong khoảng nào?
X ↑ 1đv => Y ↑ KTC?
– Tuy nhiên 1 số TH khác đề bài KHÔNG cho X là 1 đơn vị (giả sử 2 đơn vị chẳng
hạn), các bạn KHÔNG CẦN đưa X về 1 đơn vị như phần KĐGT mà cứ tìm KTC như
bình thường sau đó ở phần Kết luận nhân 2 vế với 2 là được. Ví dụ:
Khi độ tuổi tăng thêm 2 năm thì chi tiêu cho y tế tăng trong khoảng nào?
X ↑ 2đv => Y ↑ KTC?
Tìm KTC của beta 2 ta được: 0.55 <beta2 <0. 88 (giả sử)
KL: Khi độ tuổi tăng thêm 2 năm thì chi tiêu cho y tế tăng trong khoảng từ 0.55 *2
đến 0.88*2 (triệu/ năm) (Nhân 2 vế với 2 ở phần KẾT LUẬN)

❖ TÓM LẠI: KHÁC với KĐGT với beta2, đối với dạng tìm KTC mà đề bài lại
KHÔNG cho X là 1 đơn vị thì ta KHÔNG CẦN đưa X về 1 đơn vị. Chỉ cần
xác định cần tìm KTC cho beta nào đó rồi tiến hành làm như bình thường.
Sau khi KẾT LUẬN mới nhân 2 vế.
III. MẸO LÀM BÀI
1. Phân biệt beta “mũ” và beta: beta là hệ số hồi quy còn beta mũ chỉ là ước lượng
của nó. Ta không bao giờ tìm được cụ thể hệ số hồi quy bằng bao nhiêu vì phải
nghiên cứu cả 1 tổng thể mới tìm đươc. Do vậy beta thường gắn với hàm PRF và
chỉ tìm được KHOẢNG của nó, còn beta mũ gắn với hàm SRF và tìm được con số
cụ thể.
2. Đọc đề bài thấy

● “Có thể nói” => Kiểm định giả thiết

● “Trong khoảng nào” => Tìm khoảng tin cậy 2 phía
● “ Tối đa/ Tối thiểu bao nhiêu”=> Tìm khoảng tin cậy 1 phía
3. KĐGT mà đề cho X khác 1 đơn vị => phải đưa X về 1 đơn vị (đưa như thế nào thì
xem bên trên)
4. Tìm KTC mà đề cho X khác 1 đơn vị => Không cần đưa X về 1 đơn vị - Phần kết
luận mới nhân tương ứng.
4. HỌC THUỘC CÁC TRƯỜNG HỢP/ CỤM TỪ SAU:
(CỰC QUAN TRỌNG NẾU MUỐN QUA MÔN HOẶC ĐIỂM CAO!!!)
A. Có thể nói Y không phụ thuộc vào X/ X không ảnh hưởng đến Y được không?
=> Kiểm định sự phù hợp của MH( hàm 2 biến)
B. Có thể nói cả X2 và X3 đều không ảnh hưởng đến Y được không?
=> Kiểm định sự phù hợp của MH( hàm 3 biến)
C. Có thể nói lượng tăng của Y lớn hơn lượng tăng của X được không?
=> KĐGT Ho:beta2≥ 1( hàm 2 biến)
D. “Phần Y không phụ thuộc vào X”:
=> ý nói beta 1( hàm 2, 3 biến)
E. Phần thay đổi của Y khi X thay đổi 1 đơn vị:
=> ý nói beta2 ( hàm 2 biến)
F. Có thể nói X tác động thuận chiều/tích cực đến Y được không?
=> KĐGT Ho: beta2 ≥ 0 ( hàm 2 biến)
G. Có thể nói khi không có X thì Y bằng a (đơn vị) được không?
=> KĐGT Ho: beta1 = a
 H. Có thể nói phần thay đổi của Y khi X2 thay đổi 1 đơn vị lớn hơn phần thay đổi
của Y khi X3 thay đổi 1 đơn vị được không? Biết hiệp phương sai…
=> KĐGT Ho: beta2≥ beta3 (hàm 3 biến)
I. Có thể nói phần thay đổi của Y khi X thay đổi 1 đơn vị lớn hơn phần Y không phụ
thuộc vào X được không?
=> KĐGT Ho: beta2≥ beta1 (hàm 2 biến)
J. Có thể nói tác động biên chỉ bằng 1 nửa tung độ gốc được không?
=> KĐGT Ho: beta2= (1:2) beta1 (hàm 2 biến)

K. Có thể nói X2 tác động đến Y bằng ảnh hưởng của X3 đến Y nhưng theo chiều
ngược lại được không?
=> KĐGT Ho: beta2 = -beta3
IV. DẠNG BÀI VI PHẠM GIẢ THIẾT
1. Kiểm tra MH có hiện tượng phương sai sai số thay đổi (PSSSTĐ)

⮚ Mẹo phát hiện: thấy MH có “ln” hoặc “ei” và cho hệ số xác định.
2. Kiểm tra MH có hiện tượng Đa cộng tuyến (ĐCT)

⮚ Mẹo phát hiện: không có MH cụ thể, chỉ thấy “hồi quy X2 theo X3 thu đc hệ số
xác định là…”
� Cách làm chung:
● B1: Tương tự kiểm định sự phù hợp của MH (KĐ F với R2 của MH mới (không
phải MH ban đầu nhé) và k=2)
● B2: KL:-nếu bác bỏ H0 => MH PH => CÓ hiện tượng…
-nếu không đủ cơ sở bác bỏ => MH không PH => KHÔNG CÓ hiện tượng..