Trening funkcji poznawczych polega na ćwiczeniu pamięci, procesów uwagi, funkcji wzrokowo-przestrzennych czy umysłowej elastyczności.

Daje szansę na poprawę funkcjonowania poznawczego, przyspieszenie i utrwalenie efektów farmakoterapii.

Terapia usprawniania poznawczego (CRT)

Jest interwencją poznawczą cechującą się dużą skutecznością w poprawie funkcji poznawczych. Pacjent uczy się przekształcalnych schematów
poznawczych, poprawia się jego metapoznanie oraz motywacja do działania.

Metapoznanie - jest wiedzą o własnych procesach i strukturach poznawczych, polega na planowaniu i kontroli wykonywania operacji
umysłowych niższego rzędu. W procesie metapoznania zaciera się granica pomiędzy formą i treścią myśli.

Terapia usprawniania poznawczego jest powszechnie stosowana w rehabilitacji osób z uszkodzeniem mózgu, a także coraz częściej u osób
cierpiących na zaburzenia psychotyczne, obsesyjno-kompulsyjne czy odżywiania się.

Program usprawniania poznawczego skupia się na:

- poprawie pamięci (głównie operacyjnej, krótkotrwałej),
- koncentracji i podzielności uwagi,
- umiejętności wzrokowo-przestrzennych,
- motorycznych i werbalnych oraz funkcji wykonawczych, które odpowiadają za proces planowania, rozwiązywania problemów, podejmowania
decyzji

Typowy program CRT trwa pięć tygodni i obejmuje 10 sesji, które trwają od 40 do 60 minut i składają się z modułów, takich jak zadania
przełączania uwagi, zadania centralnej koherencji, zadania percepcji wzrokowo-przestrzennej, zadania pamięciowe oraz zadania planowania.
Od szóstej sesji stosowany jest eksperyment behawioralny, tj. pacjent stosuje ćwiczenia w codziennym życiu.
W ostatnim etapie chory wykorzystuje doświadczenia z codziennego życia do doskonalenia nowych umiejętności poznawczych i
metapoznawczych.

Trening umiejętności poznania społecznego i interakcji

(SCIT)
Jest stosunkowo nową techniką, mającą na celu poprawę funkcjonowania społecznego u osób cierpiących na schizofrenię.
Chorzy na schizofrenię wykazują zaburzenia rozpoznawania,doświadczania i wyrażania emocji

SCIT obejmuje trzy główne aspekty społecznego poznania:

• percepcję emocji - warunkuje procesy adaptacyjne oraz prawidłową reakcję na otoczenie
• styl atrybucyjny - odnosi się do sposobu wyjaśniania przyczyn zachowania innych ludzi
• teorię umysłu - jest procesem poznawczym, definiowanym jako wrodzona zdolność do przypisywania stanów umysłu samemu sobie i innym
ludziom w celu przewidzenia i wytłumaczenia zachowania

Program SCIT składa się z trzech etapów.

W pierwszym pacjenci zdobywają wiedzę o emocjach i ich związku z myślami i sytuacjami, ćwiczą rozpoznawanie emocji poprzez łączenie
wskazówek mimicznych z emocją, odróżniają podejrzliwość uzasadnioną od nieuzasadnionej.
Druga faza treningu ukierunkowana jest na poprawę umiejętności związanych z teorią umysłu. Stosowane są w niej strategie poprawiające
elastyczność poznawczą w sytuacjach społecznych, zwiększające tolerancję wieloznaczności i zmniejszające skłonność do automatycznego
wnioskowania.
Ostatni etap treningu polega na integracji powyższych umiejętności i stosowaniu ich w życiu codziennym. Pacjenci podają możliwe
rozwiązania własnych problemów interpersonalnych i testują ich skuteczność.
SCIT składa się z 18–24 sesji trwających po 45–60 minut. Trening prowadzony jest w małej grupie, a w jego skład wchodząćwiczenia, takie
jak różnicowanie faktów od przypuszczeń, unikanie pochopnego wnioskowania na podstawie podejrzeń, gromadzenie informacji o emocjach i
nastawieniu innych ludzi oraz adekwatne do tego reagowanie, znajdowanie sensu w złych wydarzeniach (przewartościowanie).

Teoria poznawcza oparta na uważności - program

redukcji stresu (MBSR)
Jon Kabat-Zinn, uważność opisał jako umysłową zdolność pozostawania w chwili obecnej, spostrzegania i obserwacji wewnętrznych i
zewnętrznych doświadczeń oraz innych zjawisk w niewartościujący sposób.

Istotą skuteczności technik uważności jest analiza korelacji pomiędzy stanem psychicznym pacjenta a odczuwanym przez niego bólem lub
trudnymi doświadczeniami.

Terapia poznawcza oparta na uważności (MBCT)

Modyfikacja MBSR do leczenia depresji Ma na celu zmniejszenie wpływu depresyjnego myślenia, wzbudzanego przez obniżony nastrój, na
czynniki odpowiedzialne za nawrót choroby.

Terapia akceptacji i zaangażowania (ACT)

Koncentracja na działaniu zgodnym z systemem wartości często powoduje zmianę myślenia i odczuć.

Pierwszym etapem terapii ACT jest kontakt z chwilą obecną osiągany głównie poprzez ćwiczenia mindfulness. Pacjent uczy się być
obserwatorem zdystansowanym do tego, co dzieje się w jego umyśle i ciele.
Drugą fazą jest akceptacja, czyli dążenie do przyjęcia myśli o sobie i własnych odczuć, których nie można w pełni kontrolować, zaprzestanie
ich zwalczania (zmiana lub niereagowanie na nie).
Trzeci etap polega na dyfuzji. Pacjent uczy się rozumieć różnice pomiędzy nim a jego myślami, wyobrażeniami, uczuciami oraz pomiędzy
myślami, wyobrażeniami, uczuciami a światem rzeczywistym.
Czwarta faza obejmuje osobę jako kontekst – proces świadomości siebie oraz perspektywę, z której doświadczane jest życie.
Przedostatni i ostatni etap polega na wyznaczeniu kierunku działania. Zadaniem terapeuty jest pomoc pacjentowi w odkryciu własnego
systemu wartości, dokonaniu wyboru i osiąganiu konkretnych celów.

Celem ACT nie jest zmniejszenie psychicznego cierpienia, ale pomoc w jego akceptacji i we właściwym ukierunkowaniu życiowej energii.

Badania przesiewowe – zespoły otępienne

• Krótka Skala Oceny Stanu Psychicznego (MMSE)
Bada orientację, pamięć, nazywanie, rozumienie tekstu pisemnego, pismo oraz praksjękonstrukcyjną (kopiowanie złożonego wzoru
graficznego).

W teście pacjent może uzyskać maksymalnie 30 punktów.

- 30-27 punktów - norma
- 26-24 punktów sugeruje zaburzenia poznawcze bez otępienia
- 23-19 punktów otępienie lekkiego stopnia
- 18-11 punktów otępienie średniego stopnia
- 10-0 punktów świadczy o otępieniu głębokim.
• Test Rysowania Zegara.

Zadanie składa się z trzech prób.

W pierwszej z nich badany proszony jest o wpisanie godzin w pustą tarczę zegara.
W drugiej części należy wskazówkami zegara zaznaczyć godzinę„trzecią zero zero”.

W trzeciej części wskazówkami zegara zaznaczyć godzinę „dziesięć po jedenastej”.

W takiej formie oprócz procesów wzrokowo-przestrzennych „Test Rysowania Zegara”
pozwala ocenić także funkcje poznawcze, takie jak: opanowanie przebiegu czynności
poznawczych oraz myślenie abstrakcyjno-pamięciowe

rehabilitacja - kompleksowe i zespołowe działanie na rzecz osoby niepełnosprawnej fizycznie lub psychicznie (lub z deficytem w ww.
obszarach), które ma na celu przywrócenie tej osobie pełnej lub maksymalnej do osiągnięcia sprawności fizycznej lub psychicznej, a także
zdolności do pracy oraz do brania czynnego udziału w życiu społecznym.

rehabilitacja psychiatryczna - to system skoordynowanych oddziaływań społecznych, psychologicznych, wychowawczych i medycznych

umożliwiających chorym psychicznie w miarę samodzielną egzystencję i integrację społeczną.

Zakresy programu rehabilitacyjnego: !!

• rodzinnym - adekwatność odgrywanych ról rodzinnych zależnie od wieku, pozycji pacjenta w rodzinie, relacje miedzy poszczególnymi
członkami w rodzinie
• Zawodowym - wytrwałość, stałość lub dążenie do wykonywania użytecznego zajęcia oraz satysfakcja z tego płynąca
• Środowiskowym - analiza kontaktów i związków z innymi ludźmi poza rodzina i praca
• Osobistym - zainteresowanie i dbałość o własne sprawy (wygląd, samodzielność, samorealizacja, samowystarczalność)

Depresja rehabilitacyjna – ze zjawiskiem tym mamy do czynienia, kiedy pacjent nagle, po dłuższym przebywaniu w szpitalu wraca do
środowiska stawiającego mu zbyt wysokie wymagania.
Stan ten cechuje: apatia, obniżenie nastroju, postawa rezygnacyjna, często odmowa udziału w rehabilitacji i innych formach celowej
aktywności.

RODZAJE I FORMY REHABILITACJI

PSYCHIATRYCZNEJ
- rehabilitacja lecznicza stanowi zespół działań prowadzących do możliwie najpełniejszego odzyskania sprawności psychofizycznej, utraconej
wskutek choroby, a u osób, które z powodu wad wrodzonych lub nabytych we wczesnym dzieciństwie sprawności tej nie zdobyły -osiągnięcie
możliwego w ich przypadku usprawnienia.

- rehabilitacja społeczna - obejmuje zarówno proces przygotowania osoby niepełnosprawnej do aktywnego życia, jak i kształtowanie warunków
i postaw otoczenia tak, aby umożliwić jednostce pełną integrację środowiskową.

- rehabilitacja zawodowa - obejmuje poradnictwo i szkolenie zawodowe przystosowane do możliwości inwalidy i sytuacji na rynku pracy.

FAZY REHABILITACJI PSYCHIATRYCZNEJ !!

Uwzględniając kliniczne, psychologiczne i socjalne cechy chorego psychicznie, wyróżniamy w rehabilitacji dwie formy: wczesnąi późną. Dobór
formy uzależniony jest od rodzaju i nasilenia choroby, a także od jej fazy.

Faza wczesna - polega na zapobieganiu bierności, dążeniu do utrzymania się chorego w dotychczasowych rolach życiowych i społecznych
(męża, ojca, pracownika).
Związana jest z krótkim intensywnym leczeniem chorego i obejmuje rozpoznanie społecznych problemów pacjenta, pomoc psychologiczną
udzielaną jemu i rodzinie w rozwiązywaniu konfliktów.
Postępowanie rehabilitacyjne należy rozpocząć jak najwcześniej ze względu na konieczność uruchomienia prawidłowych mechanizmów
radzenia sobie oraz na znaczenie dla przyszłych losów decyzji, jakie chory podejmuje w pierwszym okresie choroby.

Faza późna - stosowana jest: w przewlekłych zaburzeniach psychicznych, u osób chorych psychicznie, wielokrotnie hospitalizowanych, u
chorych przewlekle hospitalizowanych, wobec osób najciężej zindywidualizowanych pozbawionych możliwości powrotu do samodzielnej
egzystencji.
W rehabilitacji późnej farmakoterapia ma mniejsze znaczenie, bowiem największą rolę odgrywają oddziaływania kształtujące motywację do
akceptowanych przez otoczenie zachowań, pobudzające do celowej aktywności.
Bardzo ważne jest odtwarzanie i podtrzymywanie umiejętności z zakresu: samoobsługi, dbałości o higienę i estetyczny wygląd, nawiązywania i
podtrzymywania kontaktów z ludźmi, opanowywania uciążliwych dla otoczenia objawów choroby.
Kształtowaniu tych umiejętności powinna towarzyszyć psychoterapia podtrzymująca i systematyczne usprawnianie ruchowe. Rehabilitacja
późna daje najlepsze rezultaty, gdy jest prowadzona wśród osób zdrowych lub w otoczeniu krócej i lżej chorych, którzy pomagają w tworzeniu
środowiska terapeutycznego i dostarczają wzorów zachowań.
Stosowane są tutaj techniki behawioralne, elementy społeczności leczniczej, terapia zajęciowa, terapia pracą.

METODY REHABILITACJI PSYCHIATRYCZNEJ

• Psychoterapia - to świadome, planowe i systematyczne oddziaływanie środkami psychologicznymi na stan psychiczny pacjenta i jego
zachowanie, przez osobę z odpowiednimi kwalifikacjami.
Celem tego oddziaływania jest uruchomienie procesu zmian, poprawa stanu psychofizycznego pacjenta oraz jego funkcjonowania
społecznego.
• Terapia zajęciowa - polega na usprawnianiu fizycznym i psychicznym poprzez wykonywanie różnych zajęć.
Celem terapii zajęciowej jest nie tylko odtworzenie więzi grupowych i umiejętności współpracy z innymi, ale stopniowe zrozumienie własnych
potrzeb i możliwości oraz odzyskanie wiary w siebie.
• Ergoterapia - polega na wykorzystaniu pracy jako metody leczenia i rehabilitacji chorych psychicznie
• Kinezyterapia - leczenie ruchem
• Terapia rozrywką - organizowanie spotkań i wieczorków towarzysko rozrywkowych, zapraszanie gości, przygotowywanie poczęstunku są to
elementy aktywizacji chorych.
• Arteterapia - terapia przez sztukę
• Joga, pilates i Tai-Chi
• Muzykoterapia – terapia muzyką
• Trening relaksacyjny
- Trening autogenny Johannesa Schulza. Trening oddziałuje na organizm i życie psychiczne ćwiczącego, który wyzwala w sobie reakcje
odprężenia i koncentracji.
- Progresywna relaksacja mięśni Jacobsona - jest podejściem do panowania nad stresem, umożliwiającym naukę naturalnego doznawania
głębokiego odprężenia.
- Biologiczne sprzężenie zwrotne BIOFEEDBACK – dostarczanie człowiekowi informacji zwrotnej („feedback”) o zmianach jego stanu
fizjologicznego. Zmiany fizjologiczne organizmu monitorowane są przez odpowiednie urządzenie, np. pomiarowy system komputerowy.

Zaburzenia zachowania:
• Agresja
• Symulacja
• Manipulacja

Osoba agresywna - ujawnia różne formy zachowania, których celem jest wyrządzenie szkody lub spowodowanie obrażeń innej żywej istoty,
która podejmuje wysiłki by uniknąć takiego potraktowania.

Motyw agresywnego zachowania

• chęć wyrządzenia szkody drugiej osobie
• ekspresja uczuć negatywnych
Częste objawy agresji i podniecenia psychoruchowego

Objawy impulsywności obejmują:

• Impulsywną agresję
• Samouszkodzenia
• Zachowania stwarzające zagrożenie dla pacjenta
• Epizody objadania się i zażywania środków przeczyszczających
• Częste próby samobójcze lub ostrzeżenia o zamiarze popełnienia samobójstwa
• Zachowania wyzywające, skłaniające innych do agresji

osobowość - zespół cech charakteryzujących człowieka

temperament – wrodzona konstytucjonalna zdeterminowana biologicznie reaktywność układu nerwowego, przebieg procesów psychicznych,
motoryka, aktywność

charakter – aktywność i czynna postawa wobec życia, siła woli i wytrwałość zgodna z zasadami etycznymi

ZABURZENIA OSOBOWOŚCI
Skrajne lub znaczące odmienności w porównaniu z przeciętnym sposobem odnoszenia się do innych, spostrzegania, myślenia i odczuwania
→ początek w dzieciństwie lub okresie pokwitania, trwają nadal w okresie dojrzałości
→ nie są związane ze znacznym uszkodzeniem czy chorobą mózgu, nie są chorobą psychiczną

Występują zwykle następujące objawy:

- znacząco dysharmonijne postawy lub zachowania
- anormalne wzorce zachowań trwają przez długi okres czasu, i nie są ograniczone do zaostrzenia innego zaburzenia psychicznego

Zaburzenia osobowości:
- anormalne wzorce zachowań utrudniają funkcjonowanie oraz relacje z innymi osobami
- subiektywne uczucie dyskomfortu w przebiegu zaburzeń osobowości pojawiają się zwykle w późniejszym okresie jej trwania
- zaburzenia te prowadzą zwykle do gorszego funkcjonowania społecznego lub zawodowego

Grupy zaburzeń osobowości wg DSM-IV:

→ grupa ekscentryczna i dziwaczna, schizoidalna, schizotypowa, paranoiczna
→ grupa emocjonalna i dramatyczna, histrioniczna, narcystyczna, antysocjalna, borderline
→ grupa lękowa, unikająca, zależna, obsesyjno-kompulsywna

Ważne zasady komunikowania się:

• Słuchaj aktywnie –zapamiętuj i staraj się rozumieć, co w danej chwili się mówi, a także analizuj różne znaczenia i wiadomości
• Bądź świadom zarówno języka werbalnego, jak i niewerbalnego
• Informacja zwrotna –przeanalizuj wraz z pacjentem jego słowa, aby upewnić się o właściwym ich zrozumieniu
• Empatia –pokaż, że doceniasz, iż dzieli się on swoimi myślami, odczuciami i motywami
• Zawartość a odczucia –zaobserwuj różnice między tym, co zostaje powiedziane werbalnie a wiadomością rzeczywiście przekazywaną
• Używaj streszczeń kontrolnych –krótkich przeglądów poruszanych tematów, kwestii i wysuniętych żądań.

SYMULACJA ZABURZEŃ PSYCHICZNYCH

• Symulacja prewencyjna osoba, która ma zamiar popełnić przestępstwo lub je popełniła stwarza zapobiegawczo pozory choroby
psychicznej, zgłasza się do lekarzy lub szpitala z symulowanymi objawami choroby psychicznej, aby potem powoływać się na to, że
miała zaburzenia psychiczne w okresie popełnienia przestępstwa.
• Symulacja lekowa polega na wywoływaniu u siebie objawów chorobowych za pomocą leków lub innych substancji chemicznych.
Najczęściej zdarza się przy symulowaniu chorób somatycznych /wywoływanie krwiomoczu, zakłóceń akcji serca, zmian skórnych.
• Symulacja zwykła polega na świadomym produkowaniu objawów choroby psychicznej przez osobnika nie ujawniającego zaburzeń
psychicznych. Symulujący chce uchodzić za chorego psychicznie i w tym celu produkuje objawy mające w jego mniemaniu
przekonać otoczenie, że jest on chory. Przez cały czas świadomie kieruje swoim zachowaniem.
• Symulacja pozorna zachodzi w sytuacji, kiedy symulujący prezentuje objawy w sposób otwarty nie maskujący ukrytych celów,
znajduje upodobanie w tego rodzaju zachowaniach, bawi nim siebie i otoczenie.

MANIPULACJA
manipulacja - wykorzystywanie innych dla osiągnięcia własnych celów

Zachowania manipulacyjne obejmują:

•Niewłaściwe lub nierozsądne żądania:
-Żądanie pacjenta, by lekarz poświęcił mu więcej czasu niż innym pacjentom
-Chęć współpracy jedynie z konkretnym lekarzem
-Akceptowanie wyłącznie jednego sposobu przebiegu akcji (np. przyjęcie do szpitala, konkretne leki lub inna forma leczenia).
•Konsekwencje niespełnienia żądań:
-Zgłaszanie dodatkowych objawów, o których wcześniej nie było wspomniane
-Ukryte lub bezpośrednio wygłaszane groźby zranienia siebie, wystosowania formalnej skargi, wytoczenia sprawy sądowej lub zastosowania
przemocy
-Bierny opór (odmowa opuszczania pokoju w razie nieosiągnięcia satysfakcji z przebiegu konsultacji)
-Werbalna lub fizyczna napaść na personel/niszczenie własności
-Faktyczne skargi odnoszące się do leczenia (otrzymanego lub tego, na które pacjent się nie godził) lub fałszywe oskarżenia pod kątem
personelu dotyczące niewłaściwego postępowania.

Zdrowie – brak choroby lub kalectwa z równoczesnym pełnym dobrostanem psychicznym, fizycznym i społecznym

Zdrowie fizyczne i psychiczne są nierozerwalnie ze sobą związane. Zachowanie zdrowia fizycznego jest podstawą
psychicznego dobrostanu, a zdrowie psychiczne warunkuje zdolność ́ do odpowiedniego zadbania o zdrowie somatyczne.

Środowiskowy model leczenia zaburzeń́ Psychicznych:

• Według tego modelu zaburzenia psychiczne, które powstają i przejawiają się w kontaktach chorego z jego otoczeniem społecznym,
powinny być́ leczone przede wszystkim w naturalnym środowisku jego życia z udziałem osób z rodziny i innych stanowiących dla chorego
oparcie.
• Leczenie szpitalne powinno być́ ograniczone do przypadków ostrych zaburzeń́ psychicznych z zachowaniami zagrażającymi, przypadków
wymagających specjalistycznego zaplecza diagnostycznego, zwłaszcza przy współwystępowaniu zaburzeń́ somatycznych i innych czynników
ryzyka farmakoterapii.
• Hospitalizacje powinny być skracane i ograniczane do niezbędnego minimum, a zastępowane leczeniem w rożnych, dostosowanych do
potrzeb, formach leczenia poza stacjonarnego.
LEKARZ PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ
Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego przewiduje udział lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej w realizacji zadań z zakresu
promocji zdrowia psychicznego, profilaktyki oraz wczesnego rozpoznawania i leczenia niektórych zaburzeń psychicznych.

PORADNIA ZDROWIA PSYCHICZNEGO

Jest podstawowym miejscem specjalistycznego diagnozowania i leczenia zaburzeń i chorób psychicznych.

W poradni wykonywane są porady lekarskie diagnostyczne, terapeutyczne i kontrolne, porady psychologiczne, porady psychologa
diagnostyczne, sesje psychoterapii indywidualnej i grupowej, rodzinnej, sesje wsparcia psychospołecznego, wizyty domowe lub
środowiskowe lekarza lub psychologa.

Minimum zatrudnienia w poradni to:

• Lekarz specjalista psychiatra lub w trakcie specjalizacji w wymiarze zatrudnienia nie mniej niż 1⁄4 etatu i w wymiarze czasu pracy nie
mniej niż 3⁄4 czasu pracy poradni tygodniowo
• Psycholog kliniczny lub w trakcie specjalizacji lub z co najmniej 2 letnim doświadczeniem w pracy klinicznej w wymiarze czasu pracy nie
mniej niż 1/3 czasu pracy poradni tygodniowo
• Psychoterapeuta z certyfikatem lub osoba ubiegająca się o uzyskanie certyfikatu, po ukończonych, co najmniej dwu latach szkolenia i
pracująca pod nadzorem psychoterapeuty

PORADNIE SPROFILOWANE
Są to poradnie wyspecjalizowane (sprofilowane) w udzielaniu świadczeń́ grupom o szczególnej specyfice zaburzeń́ i szczególnych potrzebach
diagnostyczno-terapeutycznych

Minimum zatrudnienia w oddziałach dziennych:

• Lekarz specjalista psychiatra – równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 48 miejsc
• Lekarz specjalista psychiatra lub w trakcie specjalizacji – równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 48 miejsc
• Psychoterapeuta z certyfikatem lub ubiegający się o certyfikat, z ukończonym, co najmniej dwuletnim szkoleniem i pracujący pod nadzorem
psychoterapeuty – równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 14 miejsc
• Osoba z kwalifikacjami terapeuty zajęciowego – równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 24 miejsca
• Pielęgniarki

PSYCHIATRYCZNE ODDZIAŁY DZIENNE

W oddziale dziennym przeprowadzana jest diagnoza lekarska, psychologiczna pielęgniarska, konsultacje specjalistyczne, badania
dodatkowe (testy psychologiczne, badania obrazowe, laboratoryjne, elektrofizjologiczne).

Leczenie w oddziale dziennym jest wskazane, gdy stan chorego wymaga częstych kontroli lekarskich, intensywnego wsparcia
psychologicznego lub zabiegów pielęgniarskich, których nie można zapewnić́ w poradni, a nie ma wskazań́ bez- względnych do leczenia w
szpitalu.

Świadczenia są udzielane codziennie podczas pobytu pacjenta w oddziale od godziny 8.00 do 15.00. Resztę dnia i noc, oraz sobotę i
niedziele pacjent spędza w domu. Podstawą finansowania świadczeń́ przez NFZ jest liczba osobodni pobytu pacjenta w oddziale w dni
robocze w okresie zawartej umowy.

Minimum zatrudnienia:
• Lekarz specjalista psychiatra – równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 48 miejsc.
• Lekarz specjalista psychiatra lub w trakcie specjalizacji – równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 48 miejsc
• Psychoterapeuta z certyfikatem lub ubiegający się o certyfikat, z ukończonym, co najmniej dwuletnim szkoleniem i pracujący pod nadzorem
psychoterapeuty – równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 14 miejsc.
• Osoba z kwalifikacjami terapeuty zajęciowego – równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 24 miejsca.
• Pielęgniarki.
ODDZIAŁY DZIENNE WYSPECJALIZOWANE(SPROFILOWANE)
Są to oddziały wyspecjalizowane (sprofilowane) w diagnozowaniu i leczeniu określonych grup zaburzeń.

Wymienione są następujące oddziały dzienne: psychiatryczne dla dzieci i młodzieży, leczenia zaburzeń nerwicowych i osobowości dla
dorosłych, leczenia zaburzeń nerwicowych dzieci i młodzieży, dla osob z całościowymi zaburzeniami rozwoju, psychogeriatryczne, leczenia
uzależnienia i współuzależnienia od alkoholu, leczenia uzależnień od substancji psychoaktywnych, psychiatryczne rehabilitacyjne dla
dorosłych, psychiatryczne rehabilitacyjne dla dzieci i młodzieży

ŚWIADCZENIA SZPITALNE STACJONARNE (CAŁODOBOWE)

Psychiatryczne leczenie szpitalne (całodobowe) jest prowadzone w oddziałach szpitali psychiatrycznych lub w oddziałach
psychiatrycznych przy szpitalach ogólnych.

W psychiatrycznych oddziałach szpitalnych leczeni są pacjenci ze wszystkimi rodzajami zaburzeń psychicznych i zachowania.

Minimum zatrudnienia:
• Lekarz specjalista psychiatra – równoważnik 1 etatu na 40 łóżek
• Lekarz specjalista lub posiadający I stopień specjalizacji lub w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii – równoważnik
1 etatu na 20 łóżek
• Osoba z certyfikatem psychoterapeuty lub ubiegająca się o certyfikat, po co najmniej dwu latach szkolenia –
równoważnik 1 etatu na 40 łóżek
• Osoba z kwalifikacjami terapeuty zajęciowego – równoważnik 1 etatu na 40 łózek
• Pielęgniarki

ŚWIADCZENIA W PSYCHIATRYCZNEJ IZBIE PRZYJĘĆ

Są to świadczenia diagnostyczno-terapeutyczne udzielane całodobowo, w trybie nagłym, zakończone, lub nie hospitalizacją. Świadczenia
obejmują też zabezpieczenie medyczne świadczeniobiorców oraz transport medyczny w razie konieczności leczenia w innym ośrodku.

PSYCHIATRYCZNE ODDZIAŁY SZPITALNE WYSPECJALIZOWANE (SPROFILOWANE)

Są to oddziały stacjonarne (całodobowe) wyspecjalizowane (sprofilowane) w udzielaniu świadczeń́ grupom o szczególnej specyfice zaburzeń́ i
szczególnych potrzebach diagnostyczno-terapeutycznych.

ŚWIADCZENIA INNE NIŻ SZPITALNE STACJONARNE (CAŁODOBOWE) - HOSTEL,

MIESZKANIE TERAPEUTYCZNE
Świadczenia w hostelu lub mieszkaniu terapeutycznym są świadczeniami udzielanymi w miejscu chronionego zakwaterowania, posiadającym
1-3 osobowe pokoje ze współdzieleniem części wyposażenia oraz pomieszczeń́, w tym wspólnej kuchni i łazienki, w którym są prowadzone
profilowane programy psychoterapeutyczne, rehabilitacyjne dla świadczeniobiorców niewymagających leczenia szpitalnego, lecz
wymagających poprawy codziennego funkcjonowania oraz przywrócenia podstawowych umiejętności społecznych.

Zasadą realizacji programu rehabilitacji jest samodzielne prowadzenie gospodarstwa domowego przez mieszkańców hostelu, regularne
indywidualne i grupowe spotkania z terapeutą oraz zachowanie struktury dnia przez uczestniczenie w codziennych stałych zajęciach poza
domem.

Celem jest usamodzielnienie uczestników w zakresie codziennych czynności życiowych, kontroli nad swoim zdrowiem i leczeniem,
wzbogacenie indywidualnych zasobów zwłaszcza tych, które są pomocne w zdobyciu pracy, utrzymaniu mieszkania, radzeniu sobie z
trudnościami, rozwiązywania konfliktów i podtrzymywania pozytywnych relacji z rodziną i innymi osobami.

ZAKŁADY OPIEKUŃCZO–LECZNICZE I PIELĘGNACYJNO-OPIEKUŃCZE

Zakłady opiekuńczo-lecznicze (ZOL) i Zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze (ZPO) zapewniają długoterminową całodobową (stacjonarną) inną niż
szpitalna opiekę połączoną z udzielaniem świadczeń zdrowotnych psychologicznych, rehabilitacyjnych i wsparcia społecznego, z
zapewnieniem zamieszkania, wyżywienia, środków medycznych i sprzętu rehabilitacyjnego, a także odpowiednich form terapii zajęciowej,
kontaktów społecznych i rekreacji.

Minimalne wskaźniki zatrudnienia personelu

• Lekarz specjalista psychiatra lub w trakcie specjalizacji – równoważnik 1
etatu na 80 łózek;
• Lekarz specjalista, lub w trakcie specjalizacji w dziedzinie chorób
wewnętrznych lub innej dziedzinie odpowiednio do potrzeb –
równoważnik 1 etatu na 160 łózek
• Psycholog – równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 80 łózek;
• Osoba prowadząca terapię zajęciową – równoważnik 1 etatu na 40 łózek;
• Pielęgniarki

TURNUSY REHABILITACYJNE
Jest to zorganizowany, trwający nie dłużej niż 14 dni, pobyt poza miejscem udzielania świadczeń gwarantowanych, obejmujący leczenie i
intensywną rehabilitację osób z zaburzeniami psychicznymi i znacznym stopniem nieprzystosowania społecznego, w ramach określonego
programu terapeutycznego.

CENTRUM ZDROWIA PSYCHICZNEGO

Powinno się składać co najmniej z 4 zespołów, świadczących rożnego rodzaju pomoc:
– zespołu ambulatoryjnego (poradni),
– zespołu mobilnego (leczenia środowiskowego),
– zespołu (oddziału) dziennego,
– zespołu (oddziału) szpitalnego

Celem tworzenia CZP jest:

• zapewnienie poszczególnym chorym kompleksowych skoordynowanych świadczeń medycznych, psychologicznych i
socjalnych
• zintegrowanie w ramach jednej placówki rożnych form leczenia psychiatrycznego, a przez to lepsze wykorzystanie ich zasobów i
dostosowanie do potrzeb chorych wynikających z aktualnego stanu zdrowia
• zwiększenie dostępności świadczeń, zapewnienie koordynacji, ciągłości i komplementarności pomocy

OŚRODKI INTERWENCJI KRYZYSOWEJ

Celem działania ośrodków interwencji kryzysowej jest doraźna interdyscyplinarna pomoc (interwencja kryzysowa) udzielana osobom
znajdujących się w kryzysie psychologicznym w związku z rożnymi trudnymi sytuacjami i zdarzeniami.

Celem interwencji kryzysowej jest przywrócenie osobom i rodzinom przeżywającym kryzys równowagi psychicznej, a przez to
zapobieganie powstawaniu ich przewlekłej niewydolności psychospołecznej.

Najważniejszymi etapami interwencji kryzysowej są:

• diagnoza zdarzeń́ i konfliktów kluczowych dla kryzysu, oraz specyfiki reagowania i emocji osoby znajdującej się w kryzysie,
• wsparcie emocjonalne i informacyjne, pomoc w radzeniu sobie z emocjami,
• sformułowanie planu wychodzenia z kryzysu, poszukiwanie źródeł wsparcia,
• towarzyszenie, wspieranie klienta w realizacji planu, usamodzielnianie.

WRSZTATY TERAPII ZAJĘCIOWEJ

Warsztat jest placówką pobytu dziennego. Zajęcia w warsztacie zajmują nie więcej niż 7 godzin dziennie i 35 tygodniowo i odbywają
się zgodnie z indywidualnymi planami rehabilitacji ustalonymi dla każdego uczestnika. Działalność warsztatu ma charakter niedochodowy.

Pracownikami warsztatu są: kierownik, instruktorzy terapii zajęciowej, psycholog oraz w zależności od potrzeb: pielęgniarka lub lekarz,
instruktor zawodu, inne osoby.