Zadanie 1 (0-3 pkt) Imię:……………….………... Określ, do której z podanych wypraw odnosi się przedstawiony tekst. Zaznacz właściwą Klasa:……………….………. odpowiedź i sformułuj dwa argumenty, by uzasadnić swój wybór. Gdy stanęliśmy na kotwicy, podpłynęły do nas cztery łodzie […]. Ludzie, z którymi popłynął [członek załogi wysłany na spotkanie z tubylcami], zaprowadzili go do dwóch Maurów z Tunisu, którzy znali mowę kastylijską i genueńską i powitali go takimi oto słowy: – Niech cię diabli, skąd się tu wziąłeś? Następnie spytali go, czego szukamy w tak odległych stronach. Na co odpowiedział: – Szukamy chrześcijan i korzeni. Wtedy oni powiedzieli: – Dlaczego nie wysłał tu swoich król Kastylii, król Francji i panowie weneccy? On zaś odpowiedział: – Ponieważ król Portugalii nie zgodził się, aby oni tu pływali […]. Następnego dnia rankiem dowódca [wyprawy] wybrał się na rozmowę do [miejscowego] króla […]. Dowódca odrzekł, iż jest posłem […] pana rozległych ziem i wielkich bogactw, znacznie możniejszego niż inni władcy w jego stronach, że od przeszło sześćdziesięciu lat jego królewscy przodkowie co roku wysyłali statki celem odkrycia tutejszych krajów […]. A. Wyprawa Krzysztofa Kolumba rozpoczęta w 1492 r. B. Wyprawa Johna Cabota rozpoczęta w 1497 r. C. Wyprawa Ferdynanda Magellana rozpoczęta w 1519 r. D. Wyprawa Vasco da Gamy rozpoczęta w 1497 r. Argument 1: ……………………………………………………………………………………………………………………………..... ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… Argument 1: ……………………………………………………………………………………………………………………………..... ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… Zadanie 2 (0-6 pkt) Na załączonej mapie (Świat w okresie wielkich odkryć) w kratki umieszczone na trasach poszczególnych podróżników wpisz odpowiednie oznaczenia cyfrowe przyporządkowane do imienia i nazwiska podróżnika. 1. Marco Polo 2. Krzysztof Kolumb 3. Vasco da Gama 4. Ferdynand Magellan 5. John Cabot 6. Jacques Cartier Zadanie 3 (1 pkt) Na podstawie źródeł odpowiedz napytania. Vasco Nunez de Balboa, mowa po odkryciu Oceanu Spokojnego, 29 września 1513 roku. Niech żyją boscy i wszechmocni monarchowie, don Fernando i don Juan, królowie Kastylii, Leonu i Aragonii, w imię których ja, dla korony Kastylijskiej, faktycznie i bez jakiegokolwiek sprzeciwu obejmuje w posiadanie te morze, ziemię, wybrzeża, porty i wyspy ze wszystkim, co się tam znajduje, państwami i krainami należącymi lub mającymi należeć do nich [...]. Jeśliby jakiś władca lub wódz, chrześcijanin czy poganin, do jakiejkolwiek sekty należący zgłosił swoje roszczenia do tych ziem i mórz, gotów jestem przeciwstawić się mu i walczyć z nim w imieniu królów Kastylii tak obecnych, jak i przyszłych. 2. Wyjaśnij, jaka zasadnicza okoliczność sprzyjała ekspansji zamorskiej Hiszpanii na przełomie XV i XVI wieku. ........................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................ Zadanie 4 (1 pkt) W podanych zestawach oznaczonych literami A/B/C, jeden zestaw odnosi się do posiadłości zamorskich Anglii w XVI wieku, podkreśl go: A/Filipiny, Jawa, B/Nowy Amsterdam, Wirginia, C/ Brazylia, Kraj Przylądkowy Zadanie 5 (0-2 pkt) Do każdej z podanych wypraw dobierz odpowiadającego jej żeglarza. Odpowiedzi wybierz spośród podanych w ramce i wpisz w tabeli. |John Cabot James Cook Willem Barents Bartolomeu Diaz Francis Drake OPIS ŻEGLARZ W 1577 r. z poparciem Elżbiety I Wielkiej, królowej Anglii, wyruszyła wyprawa odkrywcza. Do historii przeszła jako druga zakończona sukcesem morska podróż dookoła świata. W 1596 r. wyruszyła wyprawa, której celem było odkrycie tzw. przejścia północno-wschodniego, prowadzącego wzdłuż północnych wybrzeży Europy i Azji. Jej uczestnikom udało się dotrzeć do Spitsbergenu, Wyspy Niedźwiedziej Zadanie 6 (0-4 pkt) Poniżej zamieszczono teksty z dwóch dzieł typu encyklopedycznego. Jeden z zamieszczonych tekstów pochodzi z XIII w., drugi z XVIII w Podpisz te teksty, używając oznaczeń XIII w., XVIII w. i przedstaw w obu przypadkach argumentację dla Twojego wyboru. Tekst 1. „PIES z wielu cnót swoich godny uwagi, niech też do mego przyjdzie Zwierzyńca. A żeby innych nie straszył zwierząt, zwyczajnym „nie rusz” terminem, uspokajam go. Najwięksi są w Brytanii, w (...) krainie Egyptu, w Kalifornii w Nowym Świecie. Najmniejsze są z Malty [wyspy] (...); tej że szczupłości są i Bonońskie. Są psów niezliczone [gatunki] i cnoty; w Indyi są bardzo złe i okrutne, z tej racji, że się z matek rodzą z tygrysami [stosunek] mających, a na to umyślnie do drzewa przywiązanych (...). ‘’ A. Tekst 1. pochodzi z .......... wieku B. Przedstaw swoją argumentację: ……………………………………………………...………. ........................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................ Tekst 2. „Jak już mówiliśmy w rozdziale o elementach, ziemia jest otoczona wielkim morzem. Wiedzcie też, że morze to zowie się Oceanem i wychodząz niego niby odnogi wszystkie inne morza rozdzielające ziemię. To z mórz, które rozciąga się od Hiszpanii do Italii i Grecji jest większe niż inne i dlatego nosi nazwę wielkiego Morza Śródziemnego. Wdziera się ono daleko na wschód w głąb lądów i rozdziela je na trzy części. Oto wyjaśnienie: owe trzy części to Azja, Afryka i Europa. Nie są one jednakowej wielkości, gdyż Azja zajmuje połowę wszystkich lądów, począwszy od ujścia Nilu (...) aż do Oceanu i raju ziemskiego”. B. Tekst 2. pochodzi z .......... wieku D. Przedstaw swoją argumentację: ………………………………………………………...…… ................................................................................................................................................................................................................................................ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Zadanie 7 (0-2 pkt) Spośród podanych informacji wybierz dwie przyczyny i dwa skutki Wielkich odkryć geograficznych. W odpowiednich miejscach w schemacie wpisz litery przyporządkowane właściwym informacjom. A. Poszukiwanie nowej drogi do Indii. B. Zapotrzebowanie na towary sprowadzane z krajów Azji np.: Indii i Chin. C. Zniszczenie starych i bogatych cywilizacji indiańskich. D. Podbój przez Hiszpanów i Portugalczyków olbrzymich terenów Ameryki. E. Napływ szlachetnych kruszców do Ameryki.
Wielkie odkrycia geograficzne przyczyny → skutki →