‫فصل ‪2‬‬

‫فرمولها و روابط تخصصی‬

‫‪13‬‬
 ‫الف) محاسبات مربوط به طیور‬

‫محاسبه میانگین وزن بدن گله‬

‫کیلوگرم مرغ توزین شده‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ = میانگین وزن گله‬
‫تعداد قطعه مرغ وزن شده‬

‫محاسبه میزان هم شکلی در گله (‪)CV‬‬

‫روش الف)‬
‫‪( × 100‬کمترین وزن بدن ‪ -‬باالترین وزن بدن)‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ = درصد یکنواختی‬
‫‪ × F‬میانگین وزن گله‬

‫‪ F‬ضریب ثابتی است که بستگی به اندازه نمونه دارد‪ .‬در جدول زیر مقادیر ‪ F‬نشان داده شده است‪.‬‬

‫اندازه نمونه و مقادیر ‪F‬‬

‫‪F‬‬ ‫اندازه نمونه‬ ‫‪F‬‬ ‫اندازه نمونه‬

‫‪4/81‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪3/94‬‬ ‫‪25‬‬

‫‪4/87‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪4/09‬‬ ‫‪30‬‬

‫‪4/9‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪4/2‬‬ ‫‪35‬‬

‫‪4/94‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪4/3‬‬ ‫‪40‬‬

‫‪4/98‬‬ ‫‪95‬‬ ‫‪4/4‬‬ ‫‪45‬‬

‫‪5/02‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪4/5‬‬ ‫‪50‬‬

‫‪5/03‬‬ ‫‪150‬‬ ‫‪4/57‬‬ ‫‪55‬‬

‫روش ب)‬
‫‪ ± %10‬میانگین وزن بدن= درصد ‪CV‬‬

‫همبستگی بین درصد ‪ CV‬و ‪ ± %10‬میانگین وزن بدن درگله‬

‫‪46/8‬‬ ‫‪49/5‬‬ ‫‪52‬‬ ‫‪55/8‬‬ ‫‪58/2‬‬ ‫‪63/7‬‬ ‫‪68/3‬‬ ‫‪73/3‬‬ ‫‪78/8‬‬ ‫‪84/7 90/4 95/4‬‬ ‫‪%‬همشکلی‪%10±‬‬

‫‪16‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪CV %‬‬

‫‪14‬‬
 ‫محاسبه ضریب تبدیل غذایی (‪)FCR‬‬
‫کیلوگرم دان مصرفی‬
‫ــــــــــــــــ = ضریب تبدیل غذایی‬
‫کیلوگرم وزن زنده‬

‫محاسبه بازده داخلی (‪)PEF‬‬

‫متوسط وزن زنده (کیلوگرم)‬
‫‪ ×100‬ـــــــــــــــــــــــ = بازده تولیدی‬
‫ضریب تبدیل غذایی‬

‫محاسبه ماندگاری گله‬

‫تعداد قطعه مرغ زنده در پایان دوره‬
‫‪ ×100‬ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ = درصد ماندگاری گله‬
‫تعداد قطعه جوجه خریداری شده در روز اول پرورش‬

‫شاخص تولید (عدد تولید)‬

‫عددی که نشان دهنده عملکرد پرورش جوجه گوشتی باشد‪ ،‬شاخص تولید یا عدد تولید نامیده‬
‫می شود‪.‬‬
‫(‪ )Kg‬میانگین وزن × درصد ماندگاری‬
‫‪ ×100‬ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ = شاخص تولید‬
‫تعداد روزهای پرورش × ضریب تبدیل غذایی‬

‫تعیین واحد هاو‬

‫) ‪Haugh Unit (HU) = 100 log (H + 7/57 - 1/7 W‬‬ ‫‪0/37‬‬

‫در فرمول فوق ‪ HU‬واحد هاو‪ H ،‬ارتفاع سفیده با واحد میلی متر و ‪ W‬وزن تخم با واحد گرم‬
‫می باشد‪.‬‬
‫این واحد بین ‪ ۱۰۰‬برای سفیده با کیفیت عالی و ‪ ۲۰‬برای سفیده با کیفیت بد متغیر است‪.‬‬

‫درصد تولید تخم مرغ بر اساس کل مرغ های ابتدای دوره (‪)HH‬‬
‫تعداد تخم مرغ تولید شده روزانه‬
‫‪ × 100‬ـــــــــــــــــــــــــــــ = درصد تولید تخم مرغ بر اساس کل مرغهای ابتدای دوره‬
‫تعداد مرغ های موجود در اول دوره تولید‬

‫درصد تولید تخم مرغ بر اساس مرغ های موجود در سالن (‪)HD‬‬
‫تعداد تخم مرغ تولید شده روزانه‬
‫‪ ×100‬ــــــــــــــــــــــــــ = درصد تولید تخم مرغ بر اساس مرغهای موجود در سالن‬
‫تعداد کل مرغ های زنده موجود‬

‫‪15‬‬
 ‫محاسبه درصد جوجه درآوری‬
‫تعداد جوجه تولید شده‬
‫‪ × 100‬ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ = درصد جوجه درآوری‬
‫تعداد کل تخم مرغ های خوابانیده داخل دستگاه‬

‫محاسبه درصد جوجه درآوری تخم مرغ های بارور‬

‫درصد جوجه درآوری‬
‫‪ × 100‬ــــــــــــــــــــ = درصد جوجه درآوری تخم مرغ های بارور‬
‫درصد تخم مرغ های بارور‬

‫محاسبه میزان فرمالین مورد نیاز جهت گازدهی سالن پرورش یا دستگاه جوجه کشی‬
‫‪ × 40‬حجم‬
‫ـــــــــ = میزان فرمالین برحسب لیتر‬
‫‪1000‬‬

‫محاسبه میزان پرمنگنات پتاسیم مورد نیاز جهت گازدهی سالن پرورش یا دستگاه‬
‫جوجه کشی‬
‫‪ × 20‬حجم‬
‫ـــــــــ = میزان پرمنگنات پتاسیم برحسب کیلوگرم‬
‫‪1000‬‬

‫محاسبه هوای مورد نیاز‬

‫به طور کلی میزان هوای مورد نیاز به ازای هر پوند وزن زنده و هر درجه فارنهایت طیور ‪0/02‬‬
‫‪( CFM‬فوت مکعب در دقیقه) می باشد‪.‬‬
‫‪CFM = Cubic Feet per Minute‬‬ ‫‪ 1‬متر مکعب = ‪ 35/2‬فوت مکعب‬
‫‪CMM = Cubic Meter per Minute‬‬ ‫‪ 1‬فوت مکعب = ‪ 0/0284‬متر مکعب‬
‫‪°F=1/8 °C + 32‬‬ ‫‪ 1‬کیلوگرم = ‪ 2/2‬پوند‬
‫‪°C=°F - 32 1/8‬‬ ‫‪/‬‬ ‫‪ 1‬کیلوگرم = ‪ 0/454‬پوند‬

‫تعداد هواکش مورد نیاز در سیستم تهویه تونلی‬

‫(‪ )120 m/min‬سرعت مناسب هوا در آشیانه × متوسط تعداد آشیانه (متر) × عرض آشیانه (متر)‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ = تعداد هواکش مورد نیاز‬
‫ظرفیت هواکش بر (متر مکعب در دقیقه)‬

‫محاسبه تعداد هواکش مورد نیاز‬

‫هوای مورد نیاز‬
‫ــــــــــــــــــــ = تعداد هواکش‬
‫قدرت یا ظرفیت هواکش‬

‫‪16‬‬
 ‫ظرفیت هواکش (متر مکعب در دقیقه)‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــ = تعداد هواکش‬
‫حجم سالن (متر مکعب)‬

‫مساحت مورد نیاز ورودی هوا‬

‫برای تأمین هر ‪ 4‬فوت مکعب (‪ 0/113‬متر مکعب) هوای خروجی در دقیقه (‪ )4 CFM‬یک اینچ‬
‫مربع یا حدود ‪ 6/5‬سانتی متر مربع دریچه یا پنجره ورود هوا در نظر می گیرند‪.‬‬

‫محاسبه میزان بازدهی هواکش ها (‪:)VER‬‬

‫(‪ )CFM‬قدرت هواکش‬
‫‪ ×100‬ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ = بازده هواکش ها‬
‫وات مصرفی‬

‫محاسبه تعداد المپ مورد نیاز در آشیانه‬

‫ضریب ‪ × k‬میزان وات المپ مورد مصرف‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ = تعداد المپ‬
‫حداکثر شدت نور مورد نیاز (لوکس) × مساحت آشیانه (مترمربع)‬

‫ضریب ‪ K‬به میزان وات المپ های به کار برده شده بستگی دارد و بر اساس جدول ذیل در فرمول‬
‫قرار می گیرد‪.‬‬
‫این فرمول برای المپ های تنگستن و نصب در ارتفاع ‪ 2‬متری کاربرد دارد‪.‬‬

‫وات المپ (توان المپ)‬ ‫فاکتور ‪K‬‬

‫‪15‬‬ ‫‪3/8‬‬

‫‪25‬‬ ‫‪4/2‬‬

‫‪40‬‬ ‫‪4/6‬‬

‫‪60‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪100‬‬ ‫‪6‬‬

‫‪17‬‬
 ‫ب) محاسبات مربوط به گاو‬

‫محاسبه مقدار شير توليدي تصحيح شده بر اساس چهار درصد چربي در روز (‪)FCM‬‬
‫(‪100‬درصد چربی شیر × ‪ Kg‬مقدار شیر)‪ Kg( + 15‬مقدار شیر تولیدی) ‪FCM = 0/4‬‬

‫محاسبه ماده خشک مصرفی گاوها (‪ )DMI‬براساس وزن بدن و میزان تولید شیر‬
‫‪ + 0/305 × FCM‬وزن زنده × ‪DMI = 0/ 0185‬‬

‫میزان ماده خشک مصرفی گاوها بر اساس وزن و تولید شیر‬

‫وزن بدن‬
‫تولید شیر ‪FCM‬‬
‫‪800‬‬ ‫‪700‬‬ ‫‪600‬‬ ‫‪500‬‬ ‫‪400‬‬ ‫(‪)Kg‬‬
‫‪1/9‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2/2‬‬ ‫‪2/4‬‬ ‫‪2/7‬‬ ‫‪10‬‬
‫‪2/2‬‬ ‫‪2/3‬‬ ‫‪2/6‬‬ ‫‪2/8‬‬ ‫‪3/2‬‬ ‫‪15‬‬
‫‪2/4‬‬ ‫‪2/6‬‬ ‫‪2/9‬‬ ‫‪3/2‬‬ ‫‪3/6‬‬ ‫‪20‬‬
‫‪2/7‬‬ ‫‪2/9‬‬ ‫‪3/2‬‬ ‫‪3/5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪25‬‬
‫‪2/9‬‬ ‫‪3/2‬‬ ‫‪3/5‬‬ ‫‪93‬‬ ‫‪4/4‬‬ ‫‪30‬‬
‫‪3/1‬‬ ‫‪3/4‬‬ ‫‪3/7‬‬ ‫‪4/2‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪35‬‬
‫‪3/3‬‬ ‫‪3/6‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4/6‬‬ ‫‪5/5‬‬ ‫‪40‬‬
‫‪3/5‬‬ ‫‪3/8‬‬ ‫‪4/3‬‬ ‫‪5‬‬ ‫ـ‬ ‫‪45‬‬
‫‪3/7‬‬ ‫‪4/1‬‬ ‫‪4/7‬‬ ‫‪5/4‬‬ ‫ـ‬ ‫‪50‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪4/4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫‪55‬‬
‫‪4/3‬‬ ‫‪4/8‬‬ ‫‪5/4‬‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫‪60‬‬

‫محاسبه تعیین سن دام‬

‫فرمول دندانی در گاو‪ ،‬گوسفند و بز بدین ترتیب است‪.‬‬
‫پیشین(‪ ،)0‬نیش(‪ ،)0‬آسیای کوچک(‪ ،)6‬آسیای بزرگ(‪)0‬‬ ‫فک باال (‪)6‬‬
‫‪ =20‬ـــــــــــ = ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ = حیوان نابالغ‬
‫فک پایین (‪ )14‬پیشین(‪ ،)8‬نیش(‪ ،)0‬آسیای کوچک(‪ ،)6‬آسیای بزرگ(‪)0‬‬

‫پیشین(‪ ،)0‬نیش(‪ ،)0‬آسیای کوچک(‪ ،)6‬آسیای بزرگ(‪)6‬‬ ‫فک باال (‪)12‬‬

‫‪ =32‬ــــــــــــ = ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ = حیوان بالغ‬
‫فک پایین (‪ )20‬پیشین(‪ ،)8‬نیش(‪ ،)0‬آسیای کوچک(‪ ،)6‬آسیای بزرگ(‪)6‬‬

‫ج) محاسبات مربوط به گوسفند و بز‬

‫محاسبه ظرفیت مخزن جمع آوری و نگهداری کود‬

‫آب الزم ‪ +‬مدت نگهداری کود(روز) × تولید کود روزانه(کیلوگرم) × تعداد گوسفند =    ظرفیت مخزن‬
‫‪18‬‬
 ‫میانگین مقدار کود تولید شده ترکیبهای سنی مختلف گوسفند در روز‬

‫رطوبت (درصد)‬ ‫مقدار کود تولید شده‬ ‫نوع دام‬

‫‪75‬‬ ‫‪1/8‬‬ ‫بره های پرواری‬

‫‪75‬‬ ‫‪2/7‬‬ ‫میش‬

‫‪75‬‬ ‫‪4/5‬‬ ‫قوچ‬

‫محاسبه درصد بره دهی‬

‫تعداد بره در فصل زایش‬
‫‪ ×100‬ـــــــــــــــــــ = درصد بره دهی‬
‫تعداد میش ها‬
‫محاسبه درصد نتاج در زمان شیرگیری‬
‫تعداد نتاج در زمان شیرگیری‬
‫‪ ×100‬ــــــــــــــــــــــــ = درصد نتاج در زمان شیرگیری‬
‫تعداد نتاج در فصل زایش‬

‫محاسبه وزن شیرگیری در سن ‪ ١٢٠‬روزگی‬

‫وزن تولد ‪ -‬وزن بره یا بزغاله در زمان شیرگیری‬
‫وزن تولد ‪ ×120( +‬ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ) = وزن شیرگیری در سن ‪ 120‬روزگی‬
‫سن بره یا بزغاله در زمان شیرگیری‬

‫محاسبه درصد نتاج زایش‬

‫تعداد میش های زایش کرده‬
‫‪ ×100‬ـــــــــــــــــــــــ = درصد زایش‬
‫تعداد میش ها در زمان زایش‬

‫محاسبه درصد باروری در اولین فحلی‬

‫تعداد میشهای زایش کرده در ‪ 20‬روز اول فصل زایش‬
‫‪ ×100‬ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ = درصد باروری در اولین فحلی‬
‫تعداد میشها در زمان زایش‬

‫محاسبه درصد باروری‬

‫تعداد میش های زایش کرده‬
‫‪ ×100‬ــــــــــــــــــــــ = درصد باروری‬
‫تعداد میش ها در زمان آمیزش‬

‫‪19‬‬
 ‫محاسبه درصد تلفات بره ها از تولد تا شیرگیری‬
‫تعداد تلفات بره ها تا شیرگیری‬
‫‪ ×100‬ــــــــــــــــــــــــ = درصد تلفات بره ها از تولد تا شیرگیری‬
‫تعداد بره های نوزاد‬

‫محاسبه میانگین وزن شیرگیری‬

‫کل وزن شیرگیری بره ها‬
‫ــــــــــــــــــــــــ = میانگین وزن شیرگیری‬
‫تعداد بره ها در زمان شیرگیری‬

‫محاسبه درصد میش های قصر (خشک)‬

‫تعداد میش های بدون زایش‬
‫‪ ×100‬ـــــــــــــــــــــــ = درصد میش های قصر (خشک)‬
‫تعداد میش ها در زمان آمیزش‬

‫محاسبه درصد میش های چند قلوزا‬

‫تعداد میش های دارای بیش از یک بره‬
‫‪ ×100‬ـــــــــــــــــــــــــــــ = درصد میش های چندقلوزا‬
‫تعداد میش هایی که زایش کرده اند‬

‫محاسبه افزایش وزن خالص روزانه‬

‫وزن الشه (کیلوگرم)‬
‫ـــــــــــــــــــ = افزایش وزن خالص روزانه (گرم)‬
‫سن کشتار حیوان به روز‬

‫محاسبه ضریب تبدیل غذايی‬

‫خوراک مصرفی (کیلوگرم)‬
‫ـــــــــــــــــــــ = ضریب تبدیل غذا‬
‫افزایش وزن (کیلوگرم)‬
‫محاسبه بازده خالص الشه‬
‫وزن الشه (کیلوگرم)‬
‫‪ ×100‬ــــــــــــــــــــــــــ = بازده خالص الشه‬
‫وزن زنده ‪ -‬وزن محتویات گوارش‬

‫‪20‬‬
 ‫محاسبات مربوط به ماهی‬
‫محاسبه ميزان آب دهي (دبي) منابع آبي‬
‫سرعت متوسط (متر بر ثانيه) * سطح مقطع (مترمربع) = ميزان آبدهي (دبي)‬

‫محاسبه مقدار خوراک مورد نیاز روزانه ماهی قزل آال‬

‫تعداد تلفات ماهي ‪ -‬تعداد ماهي ذخيره شده = تعداد ماهي موجود در استخر‬
‫ميانگين وزن ماهيان حاصل از زيست سنجي × تعداد ماهي هاي موجود در استخر= وزن کل ماهیان استخر‬

‫وزن کل ماهیان استخر (کیلوگرم) × ‪F‬‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــ = غذای روزانه (کیلوگرم)‬
‫‪100‬‬

‫‪ :F‬عدد مورد نظر از جدول زیر بر اساس وزن ماهی و دمای آب‬

‫درصد غذادهی به ماهی قزل آال‬

‫وزن ماهی‬
‫‪ 60‬تا ‪ 90‬تا ‪ 130‬تا‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪ 0/2‬تا‬ ‫(گرم)‬
‫‪<180‬‬ ‫‪ 5‬تا ‪ 12 12‬تا ‪ 25 25‬تا ‪ 40 40‬تا‪60‬‬ ‫تا ‪0/2‬‬
‫‪180 130 90‬‬ ‫تا ‪5‬‬ ‫‪1/5‬‬

‫طول ماهی تا ‪5 2/5‬ـ‪7/5 2/5‬ـ‪10 5‬ـ‪12 7/5‬ـ‪15 10‬ـ‪17 12‬ـ‪20 15‬ـ‪22 17‬ـ‪25 20‬ـ‪<25 22‬‬
‫(سانتی متر)‬

‫درجه حرارت‬
‫(سانتی گراد)‬

‫‪0/6‬‬ ‫‪0/7‬‬ ‫‪0/8‬‬ ‫‪0/9‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫‪1/4‬‬ ‫‪1/9‬‬ ‫‪2/5‬‬ ‫‪2/9‬‬ ‫‪3/6‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪0/7‬‬ ‫‪0/8‬‬ ‫‪0/9‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1/1‬‬ ‫‪1/3‬‬ ‫‪1/6‬‬ ‫‪2/1‬‬ ‫‪2/6‬‬ ‫‪3/2‬‬ ‫‪3/9‬‬ ‫‪7‬‬
‫‪0/7‬‬ ‫‪0/8‬‬ ‫‪0/9‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫‪1/4‬‬ ‫‪1/7‬‬ ‫‪2/2‬‬ ‫‪2/8‬‬ ‫‪3/4‬‬ ‫‪4/1‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪0/8‬‬ ‫‪0/9‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1/1‬‬ ‫‪1/3‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪1/8‬‬ ‫‪2/4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3/8‬‬ ‫‪4/5‬‬ ‫‪9‬‬
‫‪0/9‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1/1‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫‪1/4‬‬ ‫‪1/7‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2/7‬‬ ‫‪3/4‬‬ ‫‪4/3‬‬ ‫‪5/2‬‬ ‫‪10‬‬
‫‪0/9‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1/1‬‬ ‫‪1/3‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪1/7‬‬ ‫‪2/1‬‬ ‫‪2/8‬‬ ‫‪3/6‬‬ ‫‪4/5‬‬ ‫‪5/4‬‬ ‫‪11‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1/1‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫‪1/4‬‬ ‫‪1/6‬‬ ‫‪1/9‬‬ ‫‪2/3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3/9‬‬ ‫‪4/8‬‬ ‫‪5/7‬‬ ‫‪12‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1/1‬‬ ‫‪1/3‬‬ ‫‪1/4‬‬ ‫‪1/6‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2/4‬‬ ‫‪3/2‬‬ ‫‪4/2‬‬ ‫‪5/1‬‬ ‫‪6/1‬‬ ‫‪13‬‬
‫‪1/1‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫‪1/4‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪1/8‬‬ ‫‪2/1‬‬ ‫‪2/6‬‬ ‫‪3/5‬‬ ‫‪4/5‬‬ ‫‪5/5‬‬ ‫‪6/7‬‬ ‫‪14‬‬
‫‪1/2‬‬ ‫‪1/3‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪1/7‬‬ ‫‪1/9‬‬ ‫‪2/3‬‬ ‫‪2/8‬‬ ‫‪3/7‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6/0‬‬ ‫‪7/3‬‬ ‫‪15‬‬
‫‪1/3‬‬ ‫‪1/4‬‬ ‫‪1/6‬‬ ‫‪1/8‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2/5‬‬ ‫‪3/1‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5/2‬‬ ‫‪6/4‬‬ ‫‪7/7‬‬ ‫‪16‬‬
‫‪1/4‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪1/7‬‬ ‫‪1/9‬‬ ‫‪2/1‬‬ ‫‪2/7‬‬ ‫‪3/3‬‬ ‫‪4/4‬‬ ‫‪5/6‬‬ ‫‪6/9‬‬ ‫‪8/3‬‬ ‫‪17‬‬
‫‪1/5‬‬ ‫‪1/6‬‬ ‫‪1/7‬‬ ‫‪1/9‬‬ ‫‪2/2‬‬ ‫‪2/8‬‬ ‫‪3/5‬‬ ‫‪4/7‬‬ ‫‪5/9‬‬ ‫‪7/2‬‬ ‫‪8/7‬‬ ‫‪18‬‬
‫‪1/6‬‬ ‫‪1/6‬‬ ‫‪1/8‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2/3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3/8‬‬ ‫‪5/1‬‬ ‫‪6/3‬‬ ‫‪7/8‬‬ ‫‪9/3‬‬ ‫‪19‬‬
‫‪1/7‬‬ ‫‪1/8‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2/1‬‬ ‫‪2/5‬‬ ‫‪3/2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5/5‬‬ ‫‪6/9‬‬ ‫‪9/4‬‬ ‫‪9/9‬‬ ‫‪20‬‬

‫‪21‬‬
22