- Ngăn che, chướng ngại tuệ giác đối với

NGŨ ẤM sự bình đẳng của các pháp( chân tánh)

- Ngũ ấm.docx

NGŨ UẨN - Tích tụ, tụ tập theo từng loại

- Luôn gắn liền với chấp thủ
NG U N

Do thủ sinh Thuộc ư thủ Năng sinh

cố cố thử cố
Luôn gắn liền Chính tự nơi
Do ái chấp
với chấp thủ, uẩn có thể
thủ
với tham ái sinh ái

Uẩn được chấp thủ gọi là thủ uẩn Phàm sắc gì quá khứ….gọi là sắc thủ uẩn
( Trung bộ- Đại Kinh Mãn Nguyệt

5 thủ uẩn là gánh nặng.

Trọng đởm( gánh nặng) Tham ái là mang gánh nặng lên><li tham, đoạn diệt ái.
Samyutta- Tương ưng III- Chương 1

- Tức do nghiệp lực của năm uẩn mà có tái sanh

Sinh y Là chỗ nương tựa, y cứ cho một đời, cho một
sự sống.
 SẮC THỌ
( Rūpaskandha) ( Vedanāskandha)

NGŨ
UẨN
THỨC Pãnca- TƯỞNG
Viññāṇaskandha skandha Saññāskandha

HÀNH
Saṅkhāraskandha
Định nghĩa các UẨN
SẮC THỌ TƯỞNG HÀNH THỨC
- Thiên lưu( tất cả
tâm)
BIẾN NGẠI LÃNH NẠP Thủ tượng vi nghĩa Liễu biệt vi thức
- Tạo tác( chỉ tư
tâm sở)

BIẾN:Biến dịch, - Nhận lấy , thủ lấy,

thay vô thường. Hành động của Biện biệt một cách
- Căn lãnh nạp trần chấp thủ cái
thân, khẩu ý rõ ràng
NGẠI: Ngăn ngại TƯỚNG

Nếu sắc được như thật liễu tri thì sắc ấy là sắc như thật, sắc của thế giới chân đế, như chơn như thực (paramattha). Đây chính là sắc khi
chưa tập khởi, là thọ khi chưa tập khởi, là tưởng khi chưa tập khởi, là hành khi chưa tập khởi, là thức khi chưa tập khởi vì “có tập khởi mới
có uẩn”. Sắc tập khởi là sắc được nhìn bởi thế giới khái niệm (paññatti), tức là đã được chế biến qua tư tưởng, tình cảm chủ quan của
người nhìn ngắm (thuật ngữ Duy Thức gọi là biến kế sở chấp) thì chính sắc này chồng chất lên sắc kia mà tạo nên uẩn: Cái tập khởi, cái
ngăn che, cái rối ren, cái rối loạn, phức tạp. Rồi, càng tập khởi, càng chồng chất chừng nào thì bản ngã càng được củng cố, càng dày sâu
thêm chừng ấy; và theo đó, sai lầm chồng chất sai lầm, che mờ cái thực mà thuật ngữ thiền tông gọi là “đầu thượng trước đầu”( ĐẦU LẠI
THÊM ĐẦU) hay “tuyết thượng gia sương”.
Nội dung các UẨN

SẮC THỌ TƯỞNG HÀNH THỨC

Cảm thọ hay cảm
Nhận thức , tri
Tứ đại năng tạo giác vật lý hay
giác
TẠO TÁC CỦA TÂM
tâm lý

- 6 loại tưởng uẩn

- Hoạt động của ý trí
BIẾN:Biến dịch, - Tưởng uẩn nhận hay gọi
thay vô thường. - Khổ, lạc, không biết sự vật vật lý
khổ không lạc thọ hay tâm linh. Tư tâm sở( cetana)
NGẠI: Ngăn ngại
- 6 loại thọ( do - Chia chẻ, sắp - Yếu tố tạo nghiệp
nhãn xúc sanh…) đặt,, so sánh,
- Nội thọ, ngoại phân biệt và đặt
thọ( kinh phân biệt tên từng pháp
6 xứ) - Tùy thuộc kinh - Cảm giác và chi
nghiệm, tuổi tác giác( thọ tưởng)
không phát sinh
nghiệp.
- Hoạt động do ý
thức( như tác ý)