BÀI 4. TIỆM CẬN

BÀI 4.
TIỆM CẬN
Mục tiêu
 Kiến thức
+ Nắm được khái niệm đường tiệm cận của đồ thị hàm số, khái niệm đường tiệm cận đứng, tiệm
cận ngang của đồ thị hàm số.
+ Nhận biết được các đồ thị của hàm số có tiệm cận
+ Nắm được tính chất của các đường tiệm cận với đồ thị của hàm số
 Kĩ năng
+ Biết cách xác định phương trình đường tiệm cận của hàm số cho bởi công thức, cho bởi bảng
biến thiên.
+ Biện luận số đường tiệm cận đứng, tiệm cận ngang của đồ thị hàm số chứa tham số.
+ Xác định các đường tiệm cận của đồ thị hàm số ẩn.
+ Áp dụng các tính chất của các đường tiệm cận vào các bài toán liên quan.
Trang 1
I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM
Đường thẳng được gọi là đường tiệm cận ngang (gọi tắt là tiệm cận ngang) của đồ thị hàm số
nếu hoặc
Đường thẳng được gọi là đường tiệm cận đứng (gọi tắt là tiệm cận đứng) của đồ thị hàm số
nếu ít nhất một trong các điều kiện sau được thỏa mãn:
Trang 2
SƠ ĐỒ HỆ THỐNG HÓA
Tiệm cận đứng Tiệm cận ngang

Đường thẳng được gọi là Đường thẳng được gọi là
tiệm cận đứng của đồ thị hàm số tiệm cận ngang của đồ thị hàm số
nếu ít nhất một trong nếu
các điều kiện sau được thỏa mãn:
hoặc
TIỆM
CẬN
Trang 3
II. CÁC DẠNG BÀI TẬP
Dạng 1: Xác định các đường tiệm cận của đồ thị hàm số khi biết biểu thức, bảng biến thiên, đồ thị
Bài toán 1. Xác định các đường tiệm cận dựa vào định nghĩa
Phương pháp giải
Dựa vào định nghĩa của đường tiệm cận Ví dụ: Cho hàm số có và
Tiệm cận ngang
Đường thẳng là đường tiệm cận ngang của
Dựa vào định nghĩa đường tiệm cận ngang, ta có
đồ thị hàm số nếu hoặc
phương trình các đường tiệm cận ngang của đồ thị
hàm số là và .
Ví dụ: Cho hàm số có

Tiệm cận đứng
và .
Đường thẳng là đường tiệm cận đứng của đồ
Dựa vào định nghĩa đường tiệm cận đứng, ta có
thị hàm số nếu một trong các điều kiện
phương trình các đường tiệm cận đứng của đồ thị
sau được thỏa mãn:
hàm số là và
Ví dụ mẫu
Ví dụ 1: Cho hàm số có và . Mệnh đề nào dưới đây đúng?
A. Đồ thị hàm số đã cho có hai tiệm cận ngang là và

B. Đồ thị hàm số đã cho có hai tiệm cận ngang là và
C. Đồ thị hàm số đã cho có đúng một tiệm cận ngang
D. Đồ thị hàm số đã cho không có tiệm cận ngang
Hướng dẫn giải
Vì nên là một đường tiệm cận ngang của đồ thị hàm số.
Vì nên là một đường tiệm cận ngang của đồ thị hàm số.
Chọn A
Ví dụ 2: Cho hàm số có đồ thị là đường cong và các giới hạn:
. Mệnh đề nào sau đây đúng?
A. Đường thẳng là tiệm cận đứng của
Trang 4
B. Đường thẳng là tiệm cận ngang của
C. Đường thẳng là tiệm cận ngang của
D. Đường thẳng là tiệm cận ngang của

Ta có đường thẳng là tiệm cận ngang của
Chọn B
Ví dụ 3: Cho hàm số xác định trên khoảng và có , .

Mệnh đề nào sau đây đúng?
A. Đồ thị hàm số có đúng hai tiệm cận đứng là và
B. Đồ thị hàm số có đúng một tiệm cận ngang là
C. Đồ thị hàm số có đúng một tiệm cận đứng là
D. Đồ thị hàm số có đúng hai tiệm cận ngang là và

Do nên đồ thị hàm số có đúng một tiệm cận đứng là
Chọn C
Bài toán 2. Xác định các đường tiệm cận của đồ thị hàm số dựa vào bảng biến thiên và đồ thị hàm
số
Dựa vào bảng biến thiên của hàm số xác Ví dụ: Cho hàm số có bảng biến thiên
định phương trình các đường tiệm cận đứng, tiệm như sau:
cận ngang, số các đường tiệm cận của đồ thị hàm
số
Chú ý:
- Ứng với điểm trong bảng biến thiên thì ở
dòng y phải ghi các kí hiệu -∞ hoặc +∞ (không phải
các giá trị cụ thể) thì đường thẳng mới là
đường tiệm cận đứng của đồ thị. Dựa vào bảng biến thiên ta có đường thẳng
- Ứng với điểm -∞ hoặc +∞ trong bảng biến thiên là tiệm cận đứng và đường thẳng là đường
thì ở dòng y phải ghi các giá trị cụ thể (không
tiệm cận ngang của đồ thị hàm số
phải là -∞ hoặc +∞) thì đường thẳng mới là
đường tiệm cận ngang của đồ thị.
Trang 5
Ví dụ mẫu
Ví dụ 1: Cho hàm số xác định và có đạo hàm trên . Hàm số có bảng biến thiên như
hình vẽ dưới đây.
Đồ thị hàm số có bao nhiêu đường tiệm cận?
A. 4 B. 1 C. 2 D. 3
Từ bảng biến thiên của hàm số, ta có
là tiệm cận ngang của đồ thị hàm số
là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số
là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số
Vậy hàm số có hai tiệm cận đứng là , hai tiệm cận ngang là
Chọn A
Ví dụ 2: Cho hàm số xác định và có đạo hàm trên và có bảng biến thiên như sau:
Phương trình đường tiệm cận đứng của đồ thị hàm số đã cho là
A. và B. không có tiệm cận đứng
C. D.
Từ bảng biến thiên, ta có nên là đường tiệm cận đứng;
nên không là đường tiệm cận đứng.
Trang 6
Chọn C.
Ví dụ 3: Cho hàm số y = f(x) có đồ thị như hình vẽ dưới.
Phương trình các đường tiệm cận của đồ thị hàm số là
A. và B. và
C. và D. và
Dựa vào đồ thị, ta suy ra tiệm cận đứng và tiệm cận ngang của đồ thị lần lượt là các đường thẳng
.
Chọn D
Bài toán 3. Xác định các đường tiệm cận của đồ thị khi biết hàm số
Tiệm cận của đồ thị hàm số Ví dụ: Xác định các đường tiệm cận của đồ thị hàm
số
Thực hiện theo các bước sau:

Bước 1. Tập xác định .
Tập xác định .
Bước 2. Xác định các đường tiệm cận đứng, tiệm

Khi đó nên đồ thị có đường
cận ngang của đồ thị.
tiệm cận ngang là
- nên đồ thị hàm số có đường tiệm cận
nên đồ thị có đường tiệm
ngang là cận đứng là
Trang 7
- nên đồ thị hàm số có đường tiệm
cận đứng là
Bước 3. Kết luận
Đồ thị hàm số có hai đường tiệm cận: Vậy đồ thị hàm số
Tiệm cận đứng và tiệm cận ngang . nhận đường thẳng là tiệm cận ngang
và nhận đường thẳng là tiệm cận đứng.
Chú ý:
- Giao điểm của hai đường tiệm cận của đồ thị hàm
số là điểm là tâm đối xứng
của đồ thị.
- Hai đường tiệm cận của đồ thị hàm số
cùng với hai trục tọa độ tạo thành hình chữ nhật có
chu vi là và diện tích là
Tiệm cận của đồ thị hàm số hữu tỷ
Điều kiện xác định .

Ví dụ: Xác định các đường tiệm cận của đồ thị hàm
Tính các giới hạn nếu thỏa mãn định
số
X—>±0O X->Xg
nghĩa của đường tiệm cận đứng và tiệm cận ngang Hướng dẫn giải
thì kết luận.
Tập xác định là
Chú ý:
Ta có
- Đối với hàm số phân thức hữu tỷ với
Suy ra đồ thị hàm số đã cho có hai tiệm cận đứng là
và một tiệm cận ngang
và
Khi đó:
+ Nếu thì đồ thị hàm số không có tiệm cận
ngang.
+ Nếu thì đồ thị hàm số có tiệm cận ngang là
Trang 8
+ Nếu thì đồ thị hàm số có tiệm cận ngang là
- Nếu đường thẳng là tiệm cận đứng của đồ

thị hàm số thì là nghiệm của phương trình
(ngược lại nghiệm của chưa
chắc đã là tiệm cận đứng của đồ thị). Hay nói cách
khác là các điểm gián đoạn của hàm số.
Tiệm cận của đồ thị hàm số vô tỷ.
Đối với hàm số vô tỷ, bước quan trọng nhất để xác
định đồ thị hàm số có tiệm cận đứng và tiệm cận
ngang là tìm tập xác định của hàm số. Ví dụ: Xác định tiệm cận đứng, tiệm cận ngang của
Bước đồ thị hàm số

Tập xác định
Không tồn tại các giới hạn nên đồ thị

hàm số không có tiệm cận ngang.
Mặt khác do hàm số liên tục trên khoảng và
nên hàm số liên tục
trên đoạn Đồ thị hàm số không có tiệm

cận đứng.
Ví dụ mẫu
Ví dụ 1: Phương trình các đường tiệm cận của đồ thị hàm số là
A. B.
C. D.
Tập xác định
Ta có nên là phương trình đường tiệm cận đứng của đồ thị hàm số
nên là phương trình đường tiệm cận của đồ thị hàm số.
Chọn C
Ví dụ 2: Đồ thị hàm số nào sau đây nhận đường thẳng là tiệm cận đứng?
A. B. C. D.
Trang 9
Ta thấy hàm số có tập xác định và nên đồ thị
hàm số có tiệm cận đứng là

Chọn A
Ví dụ 3: Tọa độ tâm đối xứng của đồ thị hàm số là
A. B. C. D.
Tập xác định
Ta có đường tiệm cận đứng của đồ thị là và tiệm cận ngang của đồ thị là , tọa độ tâm đối xứng
của đồ thị là giao của hai đường tiệm cận .
Chọn D
Ví dụ 4: Các đường tiệm cận của đồ thị hàm số tạo với hai trục tọa độ một hình chữ nhật có
diện tích bằng

A. 2 (đvdt) B. 3 (đvdt) C. 1 (đvdt) D. 4 (đvdt)
Tập xác định
Đồ thị hàm số có đường tiệm cận đứng và tiệm cận ngang là . Khi đó hình chữ nhật tạo bởi
hai đường tiệm cận và hai trục tọa độ có các kích thước là 1 và 2 nên có diện tích (đvdt)
Chọn A
Ví dụ 5: Tổng số tiệm cận đứng và tiệm cận ngang của đồ thị hàm số là
A. 4 B. 3 C. 2 D. 1
Đồ thị hàm số có tiệm cận đứng
Đồ thị hàm số có tiệm cận ngang
Đồ thị hàm số có tiệm cận ngang
Vậy số đường tiệm cận của đồ thị hàm số là 3.
Trang 10
Chọn B
Ví dụ 6: Đồ thị của hàm số có bao nhiêu đường tiệm cận?
A. 3 B. 2 C. 1 D. 0
Tập xác định
Ta có nên đồ thị hàm số có tiệm cận ngang là .
+ Đồ thị hàm số có tiệm cận đứng là ;
+ Đồ thị hàm số có tiệm cận đứng là .

Vậy đồ thị hàm số có ba tiệm cận.
Chọn A
Ví dụ 7: Đồ thị hàm số có bao nhiêu đường tiệm cận?
A. 1 B. 2 C. 4 D. 3
Tập xác định
Ta có Đồ thị hàm số có tiệm cận ngang là
Đồ thị hàm số có tiệm cận đứng là
Đồ thị hàm số có tiệm cận đứng là

Vậy đồ thị hàm số có ba đường tiệm cận
Chọn D
Ví dụ 8: Đồ thị hàm số có bao nhiêu đường tiệm cận đứng?
A. 1 B. 2 C. 3 D. 4
Tập xác định
Ta có nên không phải là đường tiệm cận
đứng.
Trang 11
nên đường thẳng không là đường tiệm cận
đứng.
nên đường thẳng là tiệm cận đứng của đồ thị.
Vậy hàm số chỉ có một đường tiệm cận đứng là .

Chọn A
Ví dụ 9: Số đường tiệm cận của đồ thị hàm số là
A. 3 B. 4 C. 2 D. 1
Khi đó, ta có
là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số.
và
không phải là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số.
là tiệm cận ngang của đồ thị hàm số.
Chọn C.
Chú ý: Không tồn tại vì trong tập xác định không có x tiến tới -∞
A. 4 B. 2 C. 0 D. 1
Tập xác định
Do nên đường thẳng là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số.
Vậy đồ thị hàm số có một đường tiệm cận.
Chọn D.
A. 0 B. 1 C. 2 D. 3
Trang 12
Tập xác định
Ta có :
Đồ thị hàm số có tiệm cận ngang là
=> Đồ thị hàm số có tiệm cận đứng là
=> Đồ thị hàm số có tiệm cận đứng là

Vậy đồ thị hàm số có ba đường tiệm cận.
Chọn D
Ví dụ 12: Phương trình các đường tiệm cận ngang của đồ thị hàm số là
A. B. và
C. D.
Tập xác định
Ta có
là đường tiệm cận ngang của đồ thị hàm số.
là đường tiệm cận ngang.

Chọn B
Ví dụ 13: Biết các đường tiệm cận của đường cong và trục tung cắt nhau tạo
thành một đa giác . Mệnh đề nào dưới đây đúng?
A. là một hình chữ nhật có diện tích bằng 8
B. là một hình vuông có diện tích bằng 4
Trang 13
C. là một hình vuông có diện tích bằng 25
D. là một hình chữ nhật có diện tích bằng 10

Tập xác định
Ta có là tiệm cận ngang của
là tiệm cận ngang của
là tiệm cận đứng của
Vậy đồ thị có ba đường tiệm cận là cùng với trục tung tạo thành một hình chữ nhật có
kích thước nên có diện tích bằng 10.
Chọn D
Ví dụ 14 : Cho hàm số . Khi đó, đồ thị hàm số

A. có tiệm cận đứng và không có tiệm cận ngang
B. có tiệm cận ngang và không có tiệm cận đứng
C. có tiệm cận đứng và tiệm cận ngang
D. không có cả tiệm cận đứng và tiệm cận ngang
Tập xác định
Do hàm số liên tục trên nên đồ thị không có tiệm cận đứng
Ta có
Vậy đồ thị chỉ có một đường tiệm cận ngang là

Chọn B
Ví dụ 15: Phương trình các đường tiệm cận ngang của đồ thị hàm số là
A. và B.
C. D. Không có tiệm cận ngang
Tập xác định
Trang 14
Ta có và
là tiệm cận ngang của đồ thị hàm số.

Chọn B
Bài tập tự luyện dạng 1
Câu 1: Cho hàm số có và . Mệnh đề nào sau đây đúng?
A. Đồ thị hàm số đã cho có hai đường tiệm cận ngang là các đường thẳng và
B. Đồ thị hàm số đã cho không có đường tiệm cận ngang
C. Đồ thị hàm số đã cho có đúng một đường tiệm cận ngang
D. Đồ thị hàm số đã cho có hai đường tiệm cận ngang là các đường thẳng và
Câu 2: Hàm số xác định với mọi , có ,
. Mệnh đề nào dưới đây đúng?

A. Đồ thị hàm số có hai tiệm cận đứng
B. Đồ thị hàm số có một tiệm cận đứng
C. Đồ thị hàm số không có tiệm cận đứng
D. Đồ thị hàm số có hai tiệm cận ngang
Câu 3: Cho hàm số có và . Mệnh đề nào sau đây đúng?
A. Đường thẳng là tiệm cận ngang của đồ thị hàm số
B. Đồ thị hàm số không có tiệm cận đứng
C. Đường thẳng là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số
D. Đường thẳng không phải là tiệm cận của đồ thị hàm số
Câu 4: Cho hàm số xác định và liên tục trên có bảng biến thiên như sau
Mệnh đề nào sau đây sai?

A. Đồ thị hàm số không có tiệm cận ngang
B. Hàm số không có đạo hàm tại
C. Hàm số đã cho đạt cực tiểu tại
D. Đồ thị hàm số không có tiệm cận đứng
Trang 15
Câu 5: Cho hàm số xác định trên , liên tục trên mỗi khoảng xác định và có bảng biến
thiên như hình dưới
Đồ thị hàm số đã cho có bao nhiêu đường tiệm cận?

A. 3 B. 1 C. 2 D. 4
Câu 6: Cho hàm số xác định trên , liên tục trên mỗi khoảng xác định và có bảng biến
thiên như sau
Hỏi đồ thị hàm số có bao nhiêu đường tiệm cận?

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4
Câu 7: Cho hàm số có bảng biến thiên như sau
Tổng số tiệm cận đứng và tiệm cận ngang của đồ thị hàm số đã cho là
A. 3 B. 4 C. 1 D. 2
Câu 8: Cho hàm số có bảng biến thiên như hình vẽ. Đồ thị của hàm số đã cho có bao nhiêu
đường tiệm cận?
Trang 16
A. 4 B. 1 C. 3 D. 2
Câu 9: Tổng số đường tiệm cận đứng và tiệm cận ngang của đồ thị hàm số có bảng biến thiên
như sau
A. 0 B. 1 C. 3 D. 2
Câu 10: Phương trình đường tiệm cận ngang của đồ thị hàm số là
A. B. C. D.
Câu 11: Đồ thị của hàm số có bao nhiêu đường tiệm cận?
A. 2 B. 3 C. 1 D. 4
Câu 12: Đường tiệm cận đứng của đồ thị hàm số là
A. B. C. D.
Câu 13: Hàm số nào dưới đây có đồ thị nhận đường thẳng là đường tiệm cận?
A. B. C. D.
Câu 14: Tọa độ giao điểm của hai đường tiệm cận của đồ thị hàm số là
A. B. C. D.
Câu 15: Tổng khoảng cách từ điểm đến hai đường tiệm cận của đồ thị hàm số là
A. 4 B. 2 C. 1 D. 3
Câu 16: Đồ thị hàm số có bao nhiêu đường tiệm cận ngang?
Trang 17
A. 2 B. 1 C. 3 D. 0
Câu 17: Đường thẳng là tiệm cận ngang của đồ thị hàm số nào sau đây?
A. B. C. D.
Câu 18: Phương trình đường tiệm cận đứng của đồ thị hàm số là
A. B. C. D.
Câu 19: Phương trình đường tiệm cận ngang của đồ thị hàm số là
A. B. C. D.
Câu 20: Đồ thị hàm số có bao nhiêu đường tiệm cận đứng?
A. 1 B. 3 C. 0 D. 2
Câu 21: Cho hàm số . Mệnh đề nào sau đây sai?
A. Đồ thị hàm số có ba đường tiệm cận

B. Đồ thị hàm số có hai tiệm cận đứng là và
C. Đồ thị hàm số có tiệm cận ngang là
D. Đồ thị hàm số có tiệm cận ngang là
Câu 22: Số đường tiệm cận của đồ thị hàm số là
A. 1 B. 2 C. 3 D. 4
Câu 23: Số đường tiệm cận đứng và tiệm cận ngang của đồ thị tham số là
A. 2 B. 1 C. 3 D. 0
Câu 24: Số đường tiệm cận của đồ thị hàm số là
A. 0 B. 2 C. 3 D. 1
Câu 25: Đồ thị hàm số có bao nhiêu đường tiệm cận?
A. 3 B. 1 C. 2 D. 4
Câu 26: Phương trình các đường tiệm cận của đồ thị hàm số là
A. B. C. D.
Trang 18
A. 2 B. 0 C. 1 D. 4
Câu 28: Đồ thị hàm số nào sau đây có đúng hai đường tiệm cận ngang?
A. B. C. D.
Câu 29: Gọi n, d lần lượt là số đường tiệm cận ngang và số đường tiệm cận đứng của đồ thị hàm số
. Giá trị của n, d là
A. B. C. D.
Câu 30: Đồ thị hàm số có tất cả bao nhiêu đường tiệm cận?
A. 1 B. 4 C. 3 D. 2
Câu 31: Phương trình các đường tiệm cận ngang của đồ thị hàm số là
A. B. và C. D. và
A. 1 B. 0 C. 3 D. 2
A. 2 B. 1 C. 3 D. 4
A. 2 B. 0 C. 1 D. 3
A. 2 B. 1 C. 3 D. 4
ĐÁP ÁN
1-A 2-A 3-C 4-D 5-A 6-B 7-A 8-C 9-C 10-A
11-A 12-D 13-A 14-C 15-A 16-B 17-A 18-A 19-C 20-A
21-C 22-B 23-B 24-D 25-C 26-B 27-A 28-C 29-C 30-D
31-B 32-A 33-B 34-A 35-A
Trang 19
Dạng 2: Xác định các đường tiệm cận của đồ thị hàm số chứa tham số
Bài toán 1: Tiệm cận của đồ thị hàm số

Để tồn tại các đường tiệm cận của đồ thị hàm số Ví dụ: Tất cả các giá trị thực của tham số m để đồ
thì và thị hàm số có tiệm cận đứng là
Khi đó phương trình các đường tiệm cận là A.

B.
+ Tiệm cận đứng
C.
+ Tiệm cận ngang D.

Điều kiện để đồ thị hàm số có tiệm cận là
Chọn B
Ví dụ mẫu
Ví dụ 1: Giá trị của tham số thực m để đồ thị hàm số có đường tiệm cận ngang
là
A. B. C. D.
Phương trình đường tiệm cận ngang là nên có .

Chọn C
Ví dụ 2: Tập hợp các giá trị thực của tham số m để đồ thị hàm số có tiệm cận đứng là
A. B. C. D.
Chọn D
Ví dụ 3. Tập hợp các giá trị của tham số m để đồ thị hàm số không có tiệm cận đứng là
Trang 20
A. B. C. D.

Điều kiện để đồ thị hàm số không có tiệm cận đứng là
Chọn B
Ví dụ 4: Cho hàm số . Biết đồ thị hàm số đã cho đi qua điềm và có đường tiệm cận
ngang là . Giá trị bằng

A. 1 B. 0 C. 3 D. 2
Do đồ thị hàm số đi qua điểm nên
Đồ thị hàm số có đường tiệm cận ngang là (thỏa mãn điều kiện)
Vậy
Chọn B
Ví dụ 5: Biết rằng đồ thị của hàm số nhận trục hoành làm tiệm cận ngang và
trục tung làm tiệm cận đứng. Khi đó giá trị của bằng
A. 3 B. -3 C. 6 D. 0
Phương trình các đường tiệm cận là
(thỏa mãn điều kiện)
Vậy
Chọn D
Ví dụ 6: Giá trị thực của tham số m để đường tiệm cận đứng của đồ thị hàm số đi qua điểm
là
A. B. C. D.
Điều kiện để đồ thị hàm số có đường tiệm cận là
Trang 21
Đường tiệm cận đứng là (thỏa mãn)
Chọn B
Ví dụ 7: Cho hàm số với tham số . Giao điểm của hai đường tiệm cận của đồ thị hàm
số thuộc đường thẳng nào dưới đây?

A. B. C. D.
Điều kiện để đồ thị hàm số có đường tiệm cận là .
Phương trình các đường tiệm cận là nên tọa độ giao điểm của hai đường tiệm cận là
thuộc đường thẳng
Chọn C
Ví dụ 8: Tất cả các giá trị thực của tham số m để đồ thị hàm số có tiệm cận đứng nằm bên
phải trục tung là
A. và B.
C. và D.
Điêu kiện để đồ thị hàm số có tiệm cận là
Phương trình đường tiệm cận đứng là

Để tiệm cận đứng nằm bên phải trục tung thì
Vậy điều kiện cần tìm là
Chọn A.
Bài toán 2: Tiệm cận của đồ thị hàm số phân thức hữu tỷ
- Tiệm cận của đồ thị hàm số với A là số Ví dụ: Cho hàm số . Giá trị
của tham số thực m để đồ thị hàm số đã cho nhận

thực khác 0 và là đa thức bậc .
đường thẳng là tiệm cận đứng là
- Đồ thị hàm số luôn có tiệm cận ngang A.
B.
.
Trang 22
- Đường thẳng là tiệm cận đứng của đồ thị C.
D.
hàm số khi và chỉ khi là nghiệm của
Điều kiện:
hay
Đặt
Để đường thẳng là tiệm cận đứng của đồ thị
hàm số đã cho thì
Chọn A
- Tiệm cận của đồ thị hàm số với

Ví dụ: Giá trị thực của tham số m để đồ thị hàm số
là các đa thức bậc khác 0.
không có tiệm cận đứng là
- Điều kiện để đồ thị hàm số có tiệm A.

B.
cận ngang là bậc bậc .
C.
- Điều kiện để đường thẳng là tiệm cận D.

đứng của đồ thị hàm số là là nghiệm
Điều kiện
của nhưng không là nghiệm của hoặc Đặt
là nghiệm bội n của , đồng thời là nghiệm Đồ thị hàm số đã cho không có tiệm cận đứng thì
bội m của và
Chọn C.
Ví dụ mẫu
Ví dụ 1: Tất cả các giá trị thực của tham số m để đồ thị hàm số có tiệm cận đứng là
A. B. C. D.
Tập xác định . Đặt
Để đồ thị hàm số có tiệm cận đứng thì không là nghiệm của
Trang 23
Chọn D
Ví dụ 2: Biết đồ thị hàm số (m, n là tham số) nhận đường thẳng là tiệm cận
đứng, giá trị của bằng

A. 6 B. 10 C. -4 D. -7
Điều kiện: . Đặt
Do là nghiệm của nên đồ thị hàm số đã cho nhận đường thẳng là tiệm cận đứng
thì phải là nghiệm kép của phương trình
Vậy .
Chọn C
Ví dụ 3: Biết đồ thị hàm số nhận trục hoành và trục tung làm hai tiệm cận. Giá
trị bằng
A. 8 B. 9 C. 6 D. -6
Điều kiện
Phương trình đường tiệm cận ngang của đồ thị hàm số là
(1)
Đặt và
Nhận thấy với mọi m, n nên đồ thị nhận trục tung là tiệm cận đứng thì
. Kết hợp với (1) suy ra .
Vậy
Chọn B
Ví dụ 4: Cho hàm số có đồ thị (a, b là các số thực dương và ). Biết rằng
có tiệm cận ngang và có đúng một tiệm cận đứng.

Giá trị của tổng bằng
A. 8 B. 9 C. 6 D. 11
Trang 24
Điều kiện
Phương trình tiệm cận ngang của đồ thị hàm số là
Đồ thị có một tiệm cận đứng nên ta có các trường hợp sau:
Trường hợp 1: Phương trình có nghiệm kép và không là nghiệm của
. Vì nên
Thử lại ta có hàm số (thỏa mãn)
Vậy
Trường hợp 2: có hai nghiệm phân biệt và một trong hai nghiệm thỏa mãn
. Điều này không xảy ra vì .
Chọn D
Chú ý: a; b > 0 nên mẫu số (nếu có) hai nghiệm đều âm, tử số hai nghiệm trái dấu.
Bài toán 3 Tiệm cận của đồ thị hàm số vô tỷ
Cho hàm số vô tỷ Ví dụ: Tất cả các giá trị thực của tham số m để đồ
- Tìm tập xác định D của hàm số. thị hàm số có đường tiệm cận
- Để tồn tại tiệm cận ngang của đồ thị hàm số
thì trong tập xác định D của hàm số phải ngang đi qua điểm là
chứa ít nhất một trong hai kí hiệu -∞ hoặc +∞ và A.
tồn tại ít nhất một trong hai giới hạn hoặc B.
C.
hữu hạn.
D.
Tập xác định
Ta có nên đồ thị chỉ có một đường
tiệm cận ngang là
Để tiệm cận ngang đi qua điểm thì
Chọn C
Ví dụ mẫu
Ví dụ 1: Biết đồ thị hàm số có tiệm cận ngang
Trang 25
Giá trị bằng
A. 56 B. -56 C. -72 D. 72
Điều kiện
Để đồ thị hàm số có tiệm cận ngang thì
Khi đó, ta có
. Vậy
Chọn B.
Chú ý: Để thì bậc tử phải bằng bậc mẫu nên phải có . Khi đó
Ví dụ 2: Có bao nhiêu giá trị của tham số m để đồ thị hàm số có một đường tiệm
cận ngang là ?
A. 0 B. Vô số C. 1 D. 2
Tập xác định
Ta có
Đồ thị hàm số có một đường tiệm cận ngang là
Chọn D
Câu 1: Biết rằng đồ thị hàm số có tiệm cận đứng là , tiệm cận ngang là . Khi đó
bằng
A. -1 B. 2 C. 1 D. -2
Câu 2: Các giá trị thực của tham số m để đồ thị hàm số không có tiệm cận đứng là
Trang 26
A. B. C. D.
Câu 3: Cho hàm số . Giá trị của tham số a và b để đồ thị hàm số nhận đường thẳng làm
tiệm cận đứng và đường thẳng làm tiệm cận ngang là
A. B. C. D.
Câu 4: Giá trị của tham số m để đường tiệm cận đứng của đồ thị hàm số đi qua điểm
là
A. B. C. D.
Câu 5: Có bao nhiêu giá trị của tham số m để đồ thị hàm số không có đường tiệm cận đứng?
A. 0 B. 1 C. 3 D. 2
Câu 6: Biết đồ thị hàm số có đường tiệm cận đứng là và đường tiệm cận ngang là
, giá trị của bằng

A. 4 B. 0 C. 1 D. 5
Câu 7: Tất cả các giá trị của tham số m để đồ thị hàm số có tiệm cận đứng là
A. B. C. D.
Câu 8: Cho hàm số với tham số . Giao điểm của hai đường tiệm cận của đồ thị hàm
số đã cho thuộc đường thẳng nào dưới đây?

A. B. C. D.
Câu 9: Giá trị của tham số m để đường tiệm cận đứng của đồ thị hàm số đi qua điểm
là
A. B. C. D.
Câu 10: Cho hàm số . Biết đồ thị hàm số nhận trục hoành và trục tung làm tiệm cận ngang
và tiệm cận đứng. Khi đó tổng bằng
A. 0 B. C. D.
Câu 11: Tất cả các giá trị thực của tham số m để đường tiệm cận ngang của đồ thị hàm số đi
qua điểm là
A. B. C. D.
Trang 27
Câu 12: Tất cả các giá trị thực của tham số m để đồ thị hàm số có hai đường tiệm cận và hai
đường tiệm cận đó cùng với hai trục tọa độ tạo thành một hình chữ nhật có diện tích bằng 1 là
A. B. C. D.
Câu 13: Biết đồ thị của hàm số (m, n là tham số) nhận trục hoành làm tiệm cận
ngang và trục tung là tiệm cận đứng. Tổng bằng

A. 0 B. -3 C. -9 D. 6
Câu 14: Đồ thị hàm số đi qua điểm và có đường tiệm cận đứng là đường thẳng
. Giá trị bằng
A. 2 B. -8 C. D. 6
Câu 15: Có bao nhiêu giá trị thực của tham số m để hai đường tiệm cận của đồ thị hàm số
cắt nhau tại điểm thuộc đường thẳng ?

A. 1 B. -1 C. 0 D. 2
Câu 16: Đồ thị hàm số có đường tiệm cận đứng là và đường tiệm cận ngang là .
Giá trị nguyên của tham số m nhỏ nhất thỏa mãn là

A. B. C. D.
Câu 17: Biết đồ thị hàm số đi qua và có đường tiệm cận đứng là đường thẳng
thì tổng bằng

A. 1 B. 8 C. 7 D. 3
Câu 18: Biết đồ thị của hàm số có tiệm cận đứng là đường thẳng và tiệm
cận ngang là đường thẳng . Giá trị bằng

A. 7 B. 8 C. 10 D. 6
Câu 19: Biết đồ thị hàm số nhận trục hoành và trục tung làm hai tiệm cận thì giá
trị bằng
A. 10 B. 15 C. 2 D. -10
Câu 20: Biết đồ thị hàm số không có tiệm cận đứng. Giá trị bằng
A. 9 B. 4 C. 1 D. 7
Câu 21: Biết đồ thị hàm số không có tiệm cận đứng. Giá trị ab bằng
A. 2 B. -1 C. -2 D. 1
Trang 28
Câu 22: Biết rằng đồ thị hàm số không có tiệm cận đứng. Giá trị ab bằng
A. -2 B. 2 C. D.
Câu 23: Biết đồ thị hàm số không có tiệm cận đứng. Giá trị bằng
A. B. C. D.
Câu 24: Với các số thực dương a, b để đồ thị hàm số có đúng một đường tiệm cận.
Giá trị lớn nhất của biểu thức bằng
A. B. 2 C. -1 D. -2
ĐÁP ÁN
1-A 2-A 3-C 4-A 5-C 6-A 7-B 8-B 9-D 10-B
11-B 12-C 13-C 14-B 15-A 16-B 17-A 18-B 19-B 20-B
21-C 22-C 23-C 24-D
Dạng 3. Xác định các đường tiệm cận của đồ thị hàm ẩn
Bài toán 1: Biết đồ thị, bảng biến thiên của hàm số , xác định tiệm cận của đồ thị hàm số
với A là số thực khác 0, xác định theo

- Xác định tiệm cận đứng: Ví dụ: Cho hàm số liên tục trên và có
+ Số tiệm cận của đồ thị hàm số là số đồ thị như hình vẽ.
nghiệm của phương trình .

+ Dựa vào đồ thị, bảng biến thiên của hàm số
để xác định số nghiệm của phương trình
để suy ra số đường tiệm cận đứng.

- Xác định tiệm cận ngang: dựa vào nhánh vô tận
của đồ thị, bảng biến thiên của hàm số để xác định.
Số đường tiệm cận đứng của đồ thị hàm số
Trang 29
là
A. 2. B. 3.
C. 4. D. 1.
Số đường tiệm cận đứng của đồ thị là số nghiệm
của phương trình .
Dựa vào đồ thị ta thấy phương trình có ba nghiệm
nên có ba tiệm cận đứng.
Chọn B.
Ví dụ mẫu
Ví dụ 1. Cho hàm số liên tục trên và có bảng biến thiên như hình vẽ dưới đây.
Tổng số đường tiệm cận của hàm số là
A. 2. B. 3. C. 1. D. 4.
Số đường tiệm cận đứng của đồ thị là số nghiệm của phương trình .
Từ bảng biến thiên ta thấy phương trình có hai nghiệm phân biệt nên đồ thị hàm số có
hai đường tiệm cận đứng.
Ta có ; nên đồ thị hàm số có hai đường tiệm cận
ngang là và .
Vậy đồ thị hàm số có bốn đường tiệm cận.
Trang 30
Chọn D.
Ví dụ 2. Cho hàm số xác định, liên tục trên và có bảng biến thiên như hình vẽ bên dưới.
Tổng số tiệm cận ngang và tiệm cận đứng của đồ thị hàm số là
A. 2. B. 4. C. 3. D. 1.
Đặt , ta có khi thì và khi thì .
Mặt khác ta có nên với mọi phương trình có duy nhất một
nghiệm x.
Số đường tiệm cận đứng của đồ thị là số nghiệm của phương trình
.
Từ bảng biến thiên ta thấy phương trình có duy nhất một nghiệm nên đồ thị hàm số
có một tiệm cận đứng.
Ta có ; nên đồ thị hàm số
có một tiệm cận ngang là .
Vậy đồ thị có hai đường tiệm cận

Chọn A.
Ví dụ 3. Cho hàm số bậc ba có đồ thị như hình vẽ dưới đây.
Trang 31
Đồ thị hàm số có bao nhiêu đường tiệm cận đứng và tiệm cận ngang?
A. 2. B. 3. C. 4. D. 5.
Đặt , ta có khi thì .
Khi đó nên là tiệm cận ngang của đồ thị hàm số .
Mặt khác
Đồ thị hàm số có ba đường tiệm cận đứng.
Vậy đồ thị hàm số có bốn đường tiệm cận.

Chọn C.
Bài toán 2: Biết đồ thị, bảng biến thiên của hàm số , xác định tiệm cận của đồ thị hàm số
với là một biểu thức theo x, là biểu thức theo

- Dựa vào đồ thị hàm số tìm nghiệm Ví dụ: Cho hàm số bậc ba
có đồ thị như hình vẽ.
của phương trình và xác định biểu thức
- Rút gọn biểu thức và tìm tiệm cận đứng,
tiệm cận ngang.

Chú ý:
- Điều kiện tồn tại của .
- Sử dụng tính chất nếu đa thức có nghiệm
Trang 32
là thì , ở đó là
Đồ thị hàm số có bao
một đa thức.
nhiêu đường tiệm cận đứng?
A. 2. B. 6.
C. 4. D. 3.
Với điều kiện trên, ta có
Khi đó số đường tiệm cận đứng của đồ thị hàm số

là số nghiệm của phương trình
thỏa mãn .
Dựa vào đồ thị ta thấy phương trình
(thỏa mãn điều kiện).
Vậy đồ thị hàm số có hai đường tiệm cận

đứng.
Chọn A.
Ví dụ mẫu
Ví dụ 1. Cho hàm số bậc ba có đồ
thị như hình vẽ.
Đồ thị hàm số có bao nhiêu
đường tiệm cận đứng?

A. 4. B. 6.
C. 3. D. 5.
Trang 33
Xét phương trình .
Dựa vào đồ thị ta thấy

- Phương trình (1) có hai nghiệm phân biệt (loại) và (nghiệm kép).
- Phương trình (2) có ba nghiệm phân biệt , , .

Khi đó
Suy ra ,
trong đó , , nên đồ thị hàm số có ba tiệm cận đứng là ; ;
.
Chọn C.
Ví dụ 2. Cho hàm số bậc ba có đồ thị như hình vẽ dưới đây.
Đặt . Đồ thị hàm số có bao nhiêu đường tiệm cận đứng?
A. 4. B. 2. C. 5. D. 3.
Ta có .
Trang 34
Dựa vào đồ thị ta có có hai nghiệm và (nghiệm kép).
Vậy biểu thức
Khi đó ta có .
Vậy đồ thị hàm số có bốn đường tiệm cận đứng.

Chọn A.
Ví dụ 3. Cho là hàm đa thức bậc 6 có bảng biến thiên như sau
Đồ thị hàm số có bao nhiêu đường tiệm cận đứng?
A. 3. B. 2. C. 4. D. 1.
Điều kiện .
Ta có ; .
Dựa vào bảng biến thiên, ta có

có nghiệm là ; (nghiệm kép); (nghiệm kép)
với .
có hai nghiệm nên với là một đa thức
bậc 4 và .
Trang 35
Khi đó .
Vậy đồ thị hàm số có ba đường tiệm cận đứng.

Chọn A.
Chú ý: Do f(x) là hàm đa thức bậc 6 nên f’(x) là hàm đa thức bậc 5.
Ví dụ 4. Cho hàm số là hàm đa thức bậc 6 thỏa mãn và

. Đồ thị hàm số như hình vẽ.
Số đường tiệm cận đứng của đồ thị hàm số là
A. 0. B. 2. C. 1. D. 3.
Đặt . Điều kiện .
Ta có , .
Đặt , ta được . (*)
Vẽ đồ thị hàm số vào cùng hệ trục có đồ thị hàm số ta được hình vẽ sau
Dựa vào đồ thị ta thấy (*) có ba nghiệm là .

Suy ra phương trình có nghiệm đơn .
Ta có bảng biến thiên của như sau
Trang 36
Vì và
với mọi nên phương trình có hai nghiệm phân biệt .
Vậy đồ thị hàm số có hai tiệm cận đứng.

Chọn B.
Câu 1: Cho hàm số liên tục trên và có bảng biến thiên như sau
A. 0. B. 4. C. 2. D. 1.
Câu 2: Cho hàm số liên tục trên từng khoảng xác định và có bảng biến thiên sau
Tổng số đường tiệm cận đứng và ngang của đồ thị hàm số là
A. 2. B. 3. C. 4. D. 5.
Trang 37
Tổng số đường tiệm cận đứng và tiệm cận ngang của đồ thị hàm số là
A. 3. B. 4. C. 5. D. 6.
A. 3. B. 0. C. 2. D. 1.
Đồ thị hàm số có bao nhiêu tiệm cận đứng?
A. 3. B. 1. C. 0. D. 2.
Trang 38
Câu 6: Cho hàm số bậc ba có đồ thị như hình vẽ
bên. Số tiệm cận đứng của đồ thị hàm số là
A. 1. B. 2.
C. 3. D. 4.
Câu 7: Cho hàm số có bảng biến thiên như hình vẽ sau
Đồ thị của hàm số có tất cả bao nhiêu đường tiệm cận ngang?
A. 1. B. 2. C. 3. D. 0.
Câu 8: Cho hàm số có bảng biến thiên như hình vẽ
Đồ thị của hàm số có bao nhiêu đường tiệm cận?
A. 1. B. 2. C. 3. D. 0.
Câu 9: Cho hàm số xác định trên , có đạo hàm trên và có bảng biến thiên
như sau
Đồ thị hàm số có bao nhiêu tiệm cận đứng và tiệm cận ngang?
A. 2. B. 3. C. 4. D. 5.
Câu 10: Cho hàm số xác định, liên tục trên và có bảng biến thiên như sau
Trang 39
Tổng số tiệm cận ngang và tiệm cận đứng của đồ thị hàm số là
A. 2. B. 4. C. 3. D. 1.
Trang 40
Câu 11: Cho hàm số bậc bốn có đồ thị như hình
vẽ bên. Số đường tiệm cận đứng của đồ thị hàm số
là
A. 2. B. 5.
C. 3. D. 4.
Câu 12: Cho hàm số

có đồ thị như hình vẽ. Đồ thị hàm số
có bao nhiêu đường tiệm cận đứng
và tiệm cận ngang?

A. 8. B. 3.
C. 4. D. 9.
Câu 13: Cho hàm bậc ba có đồ

thị như hình vẽ bên. Số đường tiệm cận đứng và tiệm cận
ngang của đồ thị hàm số là
A. 4. B. 5.
C. 2. D. 3.
Câu 14: Cho hàm số bậc ba có

đồ thị như hình vẽ bên. Đồ thị hàm số
có bao nhiêu đường tiệm
cận đứng?
A. 5. B. 4.
C. 6. D. 3.
Câu 15: Cho hàm số bậc ba có đồ thị hàm số

như hình vẽ bên dưới. Đồ thị hàm số
có bao nhiêu tiệm cận
đứng?
A. 3. B. 0.
C. 1. D. 2.
Trang 41
Tổng số đường tiệm cận đứng và đường tiệm cận ngang của đồ thị hàm số là
A. 4. B. 3. C. 5. D. 2.
Hỏi đồ thị hàm số có bao nhiêu tiệm cận đứng?
A. 5. B. 2. C. 3. D. 4.
Câu 18: Cho hàm số có đạo hàm liên tục trên và có bảng biến thiên như hình vẽ sau
Đặt . Số đường tiệm cận đứng và tiệm cận ngang của đồ thị hàm số là
A. 4. B. 5. C. 6. D. 3.
Trang 42
Đồ thị hàm số có bao nhiêu tiệm cận ngang và tiệm cận đứng?
A. 2. B. 3. C. 4. D. 5.
Đồ thị hàm số có tổng số tất cả các đường tiệm cận đứng và đường tiệm cận
ngang là
A. 4. B. 5. C. 6. D. 7.
ĐÁP ÁN
1–B 2–D 3–D 4–C 5–A 6–C 7–A 8–C 9–C 10 – C

11 – D 12 – C 13 – A 14 – D 15 – A 16 – A 17 – D 18 – A 19 – C 20 – C
Dạng 4. Biện luận số đường tiệm cận của đồ thị hàm số
Bài toán 1: Biện luôn số đường tiệm cận của đồ thị hàm số phân thức , với và
là các đa thức
Ví dụ: Xét đồ thị của hàm số
Điều kiện đề đồ thị hàm số có tiệm cận
.
ngang khi và chỉ khi bậc bậc . Khi đó
Khi đó, do bậc của nhỏ hơn bậc nên
đồ thị hàm số có đúng một đường tiệm
đồ thị có một đường tiệm cận ngang .
cận ngang.
Ta có là nghiệm nhưng không là
Điều kiện để đồ thị hàm số có tiệm cận
nghiệm của nên là tiệm cận đứng
đứng
của đồ thị hàm số.
Trang 43
Trường hợp 1: là nghiệm của phương trình Vì là nghiệm kép của và là nghiệm
nhưng không là nghiệm của phương trình đơn của nên là tiệm cận đứng của
. đồ thị hàm số.

Vậy đồ thị hàm số có 3 tiệm cận là
Trường hợp 2: là nghiệm bội n của phương
; ; .
trình , đồng thời là nghiệm bội m của
phương trình thì .
Ta có với không có
nghiệm và với
không có nghiệm . Khi đó
nên là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số đã

cho.
Ví dụ mẫu
Ví dụ 1. Gọi S là tập các giá trị nguyên dương của tham số m để đồ thị hàm số có
ba tiệm cận. Tổng các giá trị của tập S bằng

A. 6. B. 19. C. 3. D. 15.
Điều kiện .
Ta có đồ thị hàm số luôn có một tiệm cận ngang .

Số đường tiệm cận đứng của hàm số đã cho là số nghiệm khác -2 của phương trình
nên để đồ thị hàm số có ba tiệm cận thì phương trình
phải có hai nghiệm phân biệt khác -2.
Do m nguyên dương nên .

Vậy tổng các giá trị của tập S bằng 3.
Chọn C.
Trang 44
Ví dụ 2. Tổng tất cả các giá trị thực của tham số m để đồ thị hàm số có đúng hai đường
tiệm cận là
A. -5 B. 4 C. -1 D. 5
Điều kiện .
Vì nên đồ thị luôn có một đường tiệm cận ngang với mọi m.
Ta có .
Xét . Để đồ thị hàm số có đúng hai đường tiệm cận thì phải nhận hoặc
là nghiệm hay .
 Với , ta có hàm số nên đồ thị có hai đường tiệm cận là
(thỏa mãn).
 Với , ta có hàm số nên đồ thị có hai đường tiệm cận là
(thỏa mãn).
Vậy nên tổng các giá trị m bằng -5.
Chọn A.
Ví dụ 3. Tính tổng tất cả các giá trị nguyên của tham số m để đồ thị hàm số không có
đường tiệm cận đứng

A. -12. B. 12. C. 15. D. -15.
Điều kiện .
Đặt .
Ta có là nghiệm đơn của tử thức.
Để đồ thị không có tiệm cận đứng, ta có các trường hợp sau

Trường hợp 1. Phương trình vô nghiệm .
Do nên
Trường hợp 2. nhận đồng thời và làm nghiệm .
Trang 45
Thử lại, ta có , khi đó đồ thị hàm số không có tiệm cận loại.
Vậy các giá trị nguyên của m để đồ thị không có tiệm cận đứng là nên tổng bằng
-15.
Chọn D.
Ví dụ 4. Tập hợp các giá trị thực của tham số m để đồ thị hàm số có
đúng một đường tiệm cận là
A. B. C. D.
Điều kiện .
- Với , hàm số có dạng .
Đồ thị hàm số có đúng một tiệm cận ngang .

Do đó là một giá trị cần tìm.
- Với .
Ta có nên đồ thị hàm số có một tiệm cận ngang .
Để đồ thị hàm số có đúng một tiệm cận thì

+ Trường hợp 1. Hai phương trình và cùng vô
nghiệm
vô nghiệm
+ Trường hợp 2. Phương trình có nghiệm duy nhất là . Khi đó
là nghiệm của một trong hai phương trình hoặc
Do nên .
Thử lại, với thì hàm số là
Trang 46
Khi đó, đồ thị hàm số đã cho có các tiệm cận đứng là không thỏa mãn.
Vậy tập hợp tham số m cần tìm là .

Chọn B.
Bài toán 2: Biện luận số đường tiệm cận của đồ thị hàm số chứa căn thức
Thực hiện theo các bước sau Ví dụ: Xác định các đường tiệm cận của đồ thị hàm
số .

Bước 1. Tìm tập xác định của hàm số. Tập xác định .
Bước 2. Xác định các đường tiệm cận.
- Tiệm cận ngang Xét hàm số có tập xác định là
+ Điều kiện cần: Để đồ thị hàm số chứa căn thức có

nên đồ thị hàm số không có tiệm cận
tiệm cận ngang thì trong tập xác định phải có các
ngang.
khoảng hoặc .
Ngoài ra, là nghiệm của mẫu nhưng không
+ Điều kiện đủ là: Tồn tại một trong các giới hạn
có lân cận trong tập xác định nên không tồn tại
hoặc thì đường thẳng hoặc
.
là tiệm cận ngang của đồ thị hàm số đã cho.
* Tiệm cận đứng: Tồn tại giá trị để một trong Ta có nên đồ thị có
các giới hạn hoặc thì một tiệm cận đứng .
là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số đã cho Chú ý: Lân cận của trong tập xác định là các
khoảng dạng
Ví dụ mẫu
Ví dụ 1. Tất cả các giá trị thực của tham số m để đồ thị hàm số có đúng ba tiệm cận là
A. B. C. D.
Điều kiện .
Để đồ thị hàm số có tiệm cận ngang thì .
Trang 47
Nếu thì
Khi đó tập xác định của hàm số là .
Ta có ; nên đồ thị hàm số
có hai tiệm cận ngang là
Để tồn tại tiệm cận đứng thì .
Kết hợp lại ta có .
Chọn A.
Ví dụ 2. Tất cả các giá trị thực của tham số m để đồ thị hàm số có đúng hai
đường tiệm cận là
A. B. C. D.
Điều kiện .
Tập xác định
Ta có là tiệm cận ngang của đồ thị hàm số.
Để đồ thị hàm số có đúng hai đường tiệm cận thì phải có một đường tiệm cận đứng.
- Với thì .
Khi đó, ta có hàm số .
Do đó và nên là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số thỏa mãn.
- Với , ta có
không là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số.
Để đường là tiệm cận đứng thì .
Trang 48
Khi đó (tùy theo m) nên là tiệm cận đứng khi .
Kết hợp cả hai trường hợp, ta có .
Chọn D.
Ví dụ 3. Tất cả các giá trị thực của tham số m để đồ thị hàm số có tiệm cận ngang là
A. B. C. D.
Trường hợp 1. Với thì hàm số là nên đồ thị không có tiệm cận ngang. Do đó
không phải giá trị cần tìm.
Trường hợp 2. Với thì hàm số có tập xác định là nên không tồn tại
và đồ thị không có tiệm cận ngang.
Do đó không phải giá trị cần tìm.

Trường hợp 3. Với thì hàm số có tập xác định là .
Xét .
Xét .
Để đồ thị hàm số có tiệm cận ngang thì .

Chọn C.
Ví dụ 4. Tập tất cả các giá trị thực của tham số m để đồ thị của hàm số có bốn
đường tiệm cận phân biệt là
A. B. C. D.

Điều kiện . (*)
Trường hợp 1. Với , ta có nên đồ thị không có đường tiệm cận.

Trường hợp 2. Với .
Phương trình có nên Nếu thì hàm số
có tập xác định là
(với là hai nghiệm của phương
Trang 49
trình ) nên đồ thị hàm số không có tiệm cận ngang, chỉ
có tối đa hai tiệm cận đứng
Trường hợp 3. Với .
- Nếu . Hàm số xác định trên .
Khi đó nên đồ thị hàm số không có tiệm cận đứng mà chỉ có hai tiệm cận
ngang là vì và .
- Nếu .
Khi đó, hàm số trở thành nên đồ thị hàm số chỉ có một tiệm cận
đứng và hai tiệm cận ngang.

Nếu là nghiệm của
- Nếu .
phương trình ,
Hàm số xác định trên các khoảng và .
do phương trình
Khi đó đồ thị hàm số có hai tiệm cận ngang là . có hai nghiệm phân biệt
nên phương trình
Để đồ thị hàm số đã cho có bốn đường tiệm cận thì đồ thị hàm số phải
có một nghiệm
có hai đường tiệm cận đứng.
nữa thì
Vì là nghiệm của tử nên để đồ thị có hai tiệm cận
.
đứng thì không phải là nghiệm của phương trình
. Khi đó hàm số có dạng
Vậy giá trị của m cần tìm là .

nên chỉ có một tiệm cận
Chọn D. đứng là .
Ví dụ 5. Có bao nhiêu giá trị nguyên của tham số m để đồ thị hàm số có hai
tiệm cận đứng?

A. 1. B. 2. C. 4. D. 3.
Trang 50
Điều kiện .
Đặt
Để đồ thị hàm số có hai đường tiệm cận đứng thì phương trình có hai nghiệm phân biệt
Trường hợp 1. có nghiệm .
Khi đó hàm số có dạng có tập xác định là nên chỉ có một tiệm cận
đứng.
Trường hợp 2. có hai nghiệm phân biệt
Do nên
Chọn B.
Bài toán 3: Biện luận số đường tiệm cận của đồ thị hàm ẩn
Ví dụ mẫu
Ví dụ 1. Cho hàm số liên tục trên và có bảng biến thiên như sau
Đồ thị hàm số có nhiều nhất bao nhiêu đường tiệm cận đứng?
A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.
Điều kiện .
Trang 51
Để đồ thị hàm số có đường tiệm cận đứng thì phương trình phải có nghiệm.
Từ bảng biến thiên của hàm số suy ra phương trình có đúng hai nghiệm là
với .
Từ đó ta có bảng biến thiên của hàm số như sau
Suy ra phương trình có nhiều nhất là ba nghiệm phân biệt.
Vậy đồ thị hàm số có nhiều nhất ba đường tiệm cận đứng.
Chọn C.
Ví dụ 2. Cho hàm số với . ,
. Hàm số có đồ thị như hình vẽ bên dưới.
Có bao nhiêu giá trị nguyên của tham số m để đồ thị hàm số có hai tiệm cận đứng?
A. 2. B. 11. C. 71. D. 2019

Từ đồ thị suy ra và nên
do .
Trang 52
Đồ thị có hai đường tiệm cận đứng phương trình có hai nghiệm phân biệt
có hai nghiệm phân biệt.
Đặt .
Ta có bảng biến thiên của như sau
Vì nên .
Vậy có 11 số nguyên m.
Chọn B.
Ví dụ 3. Cho hàm số là hàm số bậc 3. Đồ thị hàm số như hình vẽ dưới đây và
Đồ thị hàm số (m là tham số thực) có bốn tiệm cận khi và chỉ khi
A. B. C. D.
Điều kiện .
Từ đồ thị hàm số , ta có bảng biến thiên hàm số là
Trang 53
- Nếu thì đồ thị hàm số không có đủ bốn tiệm cận.
- Nếu thì Đường thẳng là tiệm cận ngang của đồ thị hàm số.
Ta có phương trình có một nghiệm vì .
Suy ra đồ thị hàm số có bốn tiệm cận khi phương trình có ba nghiệm phân biệt khác
.
Chọn B.
Ví dụ 4. Cho hàm số liên tục trên và ; . Có bao nhiêu giá trị
nguyên của tham số m thuộc để đồ thị hàm số có tiệm cận
ngang nằm bên dưới đường thẳng .
A. 2. B. 0. C. 1. D. 3.
Điều kiện
Do nên khi thì vì vậy không có nghĩa
khi x đủ lớn. Do đó không tồn tại .
Xét .
Vì nên ;
Trang 54
Từ đó với .
Khi đó đồ thị hàm số có tiệm cận ngang là đường thẳng .
Để tiệm cận ngang tìm được ở trên nằm dưới đường thẳng thì
Vì nên .
Chọn C.
Câu 1: Tất cả các giá trị thực của tham số m để đồ thị hàm số có ba đường tiệm cận là
A. . B. . C. . D. .
Câu 2: Có bao nhiêu giá trị của tham số m để đồ thị hàm số có đúng hai đường tiệm cận?
A. 3. B. 2. C. 1. D. 4.
Câu 3: Tất cả các giá trị thực của tham số m để đồ thị hàm số có ba đường tiệm cận là
A. B. và C. và D. và
Câu 4: Tất cả các giá trị thực của tham số m để đồ thị hàm số có một đường tiệm cận
đứng và một đường tiệm cận ngang là

A. B. C. D.
Câu 5: Có bao nhiêu giá trị nguyên của tham số m thuộc khoảng để đồ thị hàm số
có đúng một đường tiệm cận?
A. 6. B. 7. C. 5. D. 10.
Câu 6: Tập hợp tất cả các giá trị thực của tham số m để đồ thị hàm số có đúng hai
tiệm cận đứng là
A. B. C. D.
Câu 7: Tất cả các giá trị thực của tham số m để đồ thị hàm số có tiệm cận ngang là
Trang 55
A. Không tồn tại m B. C. và D. và
Câu 8: Tất cả các giá trị thực của tham số m để đồ thị hàm số có đường tiệm cận
ngang là
A. B. C. D.
Câu 9: Tất cả giá trị của tham số m để đồ thị hàm số có ba đường tiệm cận là
A. B. C. D.
Câu 10: Tất cả giá trị của tham số m để đồ thị hàm số có đúng ba đường tiệm cận
là
A. hoặc B. C. D.
Câu 11: Có bao nhiêu giá trị nguyên của tham số m để đồ thị hàm số
có đúng hai đường tiệm cận?

A. 2019. B. 2018. C. 2021. D. 2020.
Câu 12: Tất cả các giá trị của tham số m sao cho đồ thị của hàm số có hai tiệm cận ngang
là
A. . B. . C. . D. Không có m.
Câu 13: Gọi S là tập tất cả các giá trị của tham số m để đồ thị hàm số
có tiệm cận ngang. Tổng các phần tử của S bằng
A. -2. B. -3. C. 2. D. 3.
Câu 14: Tất cả các giá trị thực của tham số m để đồ thị hàm số có hai tiệm cận đứng
là
A. . B. . C. . D. .
Câu 15: Tất cả các giá trị thực của tham số m sao cho đồ thị của hàm số có đúng một
đường tiệm cận ngang là

A. không có giá trị nào của m thỏa mãn. B. .
C. . D. .
Câu 16: Tất cả các giá trị của tham số a để đồ thị hàm số có tiệm cận ngang là
A. và . B. . C. . D. .
Trang 56
Câu 17: Tất cả các giá trị của tham số a để đồ thị hàm số có tiệm cận ngang là
A. . B. hoặc . C. . D. .
Câu 18: Cho hàm số có đồ thị . Tập hợp các giá trị của tham số thực m để
có đúng hai tiệm cận đứng là
A. . B. . C. . D. .
Câu 19: Tất cả các giá trị thực của tham số m để đồ thị hàm số có đường tiệm cận
ngang đi qua điểm là

A. . B. . C. . D. .
Câu 20: Tất cả các giá trị thực của tham số m để đồ thị hàm số có ba tiệm cận là
A. . B. . C. . D. .
Câu 21: Tất cả các giá trị thực của tham số m để đồ thị có hai đường tiệm cận ngang
là
A. . B. . C. . D. .
Câu 22: Tất cả các giá trị thực của tham số m để đồ thị hàm số có đúng một đường tiệm
cận là
A. . B. . C. . D. .
Câu 23: Cho hàm số có đồ thị . Có bao nhiêu giá trị nguyên của tham số m thuộc
đoạn để đồ thị có đúng hai đường tiệm cận?

A. 3. B. 1. C. 0. D. 2.
Câu 24: Cho hàm số liên tục trên và có . Gọi S là tập hợp các giá trị
của tham số m để đồ thị của hàm số có tổng số tiệm cận đứng và tiệm
cận ngang bằng 2. Tổng các phần tử của S bằng
A. . B. -2. C. -3. D. .
ĐÁP ÁN
Trang 57
1–B 2–B 3–D 4–A 5–B 6–A 7–D 8–C 9–B 10 – D
11 – A 12 – A 13 – A 14 – A 15 – C 16 – C 17 – D 18 – D 19 – D 20 – C
21 – D 22 – A 23 – D 24 – A
Dạng 5. Bài toán liên quan đến đồ thị hàm số và các đường tiệm cận
Bài toán 1: Bài toán liên quan đến đường tiệm cận của đồ thị hàm số
Đồ thị hàm số có đường tiệm cận Ví dụ: Cho hàm số có đồ thị . Tọa
khi và chỉ khi . độ giao điểm I của hai đường tiệm cận của đồ thị
Khi đó, phương trình đường tiệm cận đứng là là
. A. . B. .
C. . D.
Phương trình đường tiệm cận ngang là .
- Tọa độ giao điểm của hai đường tiệm cận là Ta có phương trình hai đường tiệm cận là
và nên tọa độ giao điểm I của hai đường tiệm

điểm và cũng là tâm đối xứng của đồ
cận là .
thị.
Chọn C.
- Hai đường tiệm cận của đồ thị hàm số cùng với
hai trục tọa độ tạo thành một hình chữ nhật có các
kích thước là và nên có chu vi là
và diện tích là
Ví dụ mẫu
Ví dụ 1. Giá trị của tham số m để đồ thị hàm số có đường tiệm cận đứng đi qua điểm
là
A. . B. . C. . D. .
Ta có nên đồ thị hàm số có tiệm cận đứng là đường thẳng .
Trang 58
Để tiệm cận đứng đi qua điểm thì .
Chọn B.
Ví dụ 2. Các đường tiệm cận của đồ thị hàm số tạo với hai trục tọa độ một hình chữ nhật có
diện tích bằng

A. 3 (đvdt) B. 6 (đvdt) C. 1 (đvdt) D. 2 (đvdt)
Phương trình các đường tiệm cận là .
Do đó hai đường tiệm cận và hai trục tọa độ tạo thành hình chữ nhật diện tích bằng 1.2 = 2 (đvdt).
Chọn D.
Ví dụ 3. Tất cả các giá trị thực của tham số m để đồ thị hàm số có đường tiệm cận đứng,
tiệm cận ngang của đồ thị hàm số cùng hai trục tọa độ tạo thành một hình chữ nhật có diện tích bằng 8 là
A. . B. . C. . D. .

Điều kiện để đồ thị hàm số có tiệm cận là .
Khi đó phương trình hai đường tiệm cận là và .
Theo công thức tính diện tích hình chữ nhật tạo bởi hai tiệm cận và hai trục tọa độ, ta có .
Theo giả thiết thì .

Chọn D.
Ví dụ 4. Cho đồ thị hai hàm số và với . Tất cả các giá trị thực dương
của tham số a để các tiệm cận của hai đồ thị hàm số tạo thành một hình chữ nhật có diện tích bằng 4 là
A. . B. . C. . D. .
Đồ thị hàm số có hai đường tiệm cận là và .
Với điều kiện đó thì đồ thị hàm số có hai đường tiệm cận là và .
Hình chữ nhật được tạo thành từ bốn đường tiệm cận của hai đồ thị trên có hai kích thước là 1 và .
Theo giả thiết, ta có .
Vì nên .
Trang 59
Chọn A.
Ví dụ 5. Cho hàm số có đồ thị . Hai đường tiệm cận của cắt nhau tại I. Đường thẳng
(b là tham số thực) cắt đồ thị tại hai điểm phân biệt A, B. Biết và diện tích tam
giác AIB bằng . Giá trị của b bằng
A. -1. B. -3. C. -2. D. -4

Ta có tọa độ điểm .
Phương trình hoành độ giao điểm của và d là
Đường thẳng d cắt đồ thị tại hai điểm phân biệt khi và chỉ khi có hai nghiệm phân biệt
khác 1 .
Gọi là hai nghiệm của (*).
Khi đó .
Ta có ; . Chú ý:
- Với tam giác ABC có
Diện tích tam giác IAB là
. thì .
- Nếu phương trình bậc

Theo giả thiết thì
hai có
hai nghiệm phân biệt
.
thì
Do nên .
Chọn D.
Ví dụ 6. Trong mặt phẳng tọa độ Oxy, cho hai đường tròn và lần lượt có phương trình
và . Biết đồ thị hàm số đi qua tâm của , đi qua
tâm của và có các đường tiệm cận tiếp xúc với cả và . Tổng là
A. 5. B. 8. C. 2. D. -1.
Trang 60
Đường tròn có tâm ; và có tâm ; .
Gọi là đồ thị hàm số .
Khi đó ta có các đường tiệm cận là và .
Ta có .
Đường thẳng tiếp xúc với cả và nên
Khi đó tiệm cận ngang của là tiếp xúc với cả , thỏa mãn bài toán.
Vậy .
Chọn C.
Bài toán 2: Bài toán về khoảng cách từ điểm trên đồ thị hàm số đến các đường tiệm cận
Giả sử đồ thị hàm số có các đường tiệm Ví dụ: Xét hàm số có hai đường
tiệm cận là và . Khi đó tích các

cận là và .
khoảng cách từ điểm M bất kỳ trên đồ thị đến
Gọi là điểm bất kì trên đồ thị. hai đường tiệm cận là .
Khi đó và
Vậy ta luôn có là một số
không đổi.
Khi đó nên
khi
Trang 61
.
Ví dụ mẫu
Ví dụ 1. Gọi M là giao điểm của đồ thị với trục hoành. Khi đó tích các khoảng cách từ điểm
M đến hai đường tiệm cận của đồ thị hàm số đã cho bằng
A. 4. B. 2. C. 8. D. 6.
Gọi lần lượt là khoảng cách từ M đến tiệm cận đứng và tiệm cận ngang của đồ thị hàm số đã cho.
Áp dụng công thức, ta có .
Chọn B.
Ví dụ 2. Cho hàm số . Gọi M là điểm bất kỳ trên , d là tổng khoảng cách từ M đến
hai đường tiệm cận của đồ thị. Giá trị nhỏ nhất của d bằng
A. 10. B. 6. C. 2. D. 5.
Gọi lần lượt là khoảng cách từ M đến tiệm cận đứng và tiệm cận ngang của đồ thị hàm số đã cho.
Khi đó .
Vậy .
Chọn C.
Ví dụ 3. Cho hàm số có đồ thị . Điểm M có hoành độ dương, nằm trên sao cho
khoảng cách từ M đến tiệm cận đứng gấp hai lần khoảng cách từ M đến tiệm cận ngang của . Khoảng
cách từ M đến tâm đối xứng của bằng
A. 5. B. . C. . D. 4.
Giả sử .
Đồ thị có tiệm cận đứng , tiệm cận ngang và tâm đối xứng .
Trang 62
Khi đó và .
Theo giả thiết (do ).
Vậy .
Chọn C.
Ví dụ 4. Cho hàm số có đồ thị . Gọi với là một điểm thuộc đồ thị
thỏa mãn tổng khoảng cách từ M đến hai đường tiệm cận của bằng 6. Giá trị của biểu thức
bằng
A. 4. B. 0. C. 9. D. 1.
Đồ thị có tiệm cận đứng và tiệm cận ngang .
Gọi .
Khi đó và .
Ta có nên khi
Do nên .
Chọn C.
Bài toán 3: Bài toán liên quan giữa tiếp tuyến và tiệm cận của đồ thị hàm số

Ta có các dạng câu hỏi thường gặp sau
Giả sử đồ thị hàm số có đồ thị có
Câu 1: Tính diện tích tam giác IAB.
các đường tiệm cận là , và .
. Câu 2: Tìm điểm hoặc viết phương trình
tiếp tuyến của biết tiếp tuyến tạo với hai trục
Gọi là điểm bất kỳ trên đồ thị.
tọa độ một tam giác vuông có
a) Cạnh huyền nhỏ nhất.
Trang 63
Khi đó tiếp tuyến của tại M là .
Dấu bằng xảy ra khi .
.
b) Chu vi nhỏ nhất
Gọi Ta có
. Dấu bằng xảy ra khi .

c) Bán kính đường tròn ngoại tiếp nhỏ nhất.
Ta có
.
Do đó là một số không đổi. d) Bán kính đường tròn nội tiếp lớn nhất.
Ta có
Do vuông tại I nên
Vậy r lớn nhất khi nhỏ nhất và bằng

là một số không
.
đổi.
Ngoài ra, ta có nên M luôn là e) Khoảng cách từ I đến tiếp tuyến lớn nhất.
Gọi H là hình chiếu của I lên d, ta có
trung điểm của AB.
.

Nhận xét: Các câu hỏi trên thì đẳng thức đều xảy
ra khi nên vuông cân tại I. Gọi là
góc giữa tiếp tuyến d và tiệm cận ngang thì
nên hệ số góc của tiếp

tuyến là .
Vậy các bài toán trong câu 2 ta quy về bài toán viết
phương trình tiếp tuyến của đồ thị hàm số
khi biết hệ số góc hoặc .
Ví dụ mẫu
Ví dụ 1. Cho hàm số có đồ thị . Tiếp tuyến của tại điểm có hoành độ bằng 3 thuộc
cắt các đường tiệm cận của tạo thành tam giác có diện tích bằng
Trang 64
A. 4. B. . C. . D. 2
Chọn D.
Ví dụ 2. Cho hàm số . Gọi I là giao điểm của hai tiệm cận của đồ thị hàm số .
Khoảng cách từ I đến tiếp tuyến bất kỳ của đồ thị đạt giá trị lớn nhất bằng
A. . B. 1. C. . D. .
Tọa độ giao điểm của hai đường tiệm cận là
Gọi A, B là giao điểm của tiếp tuyến d tại bất kỳ với hai đường tiệm cận.
Khi đó ta có .
Gọi H là hình chiếu của I trên d, ta có .
Vậy .
Chọn A.
Ví dụ 3. Cho hàm số có đồ thị . Gọi I là giao điểm của hai đường tiệm cận của . Biết
tiếp tuyến của tại M cắt các đường tiệm cận đứng và tiệm cận ngang tại A và B sao cho đường
tròn ngoại tiếp tam giác IAB có diện tích nhỏ nhất. Khi đó, diện tích lớn nhất của tam giác tạo bởi và
hai trục tọa độ thuộc khoảng nào dưới đây?
A. . B. . C. . D. .
Ta có .
Theo lý thuyết thì để diện tích đường tròn ngoại tiếp tam giác IAB nhỏ nhất thì AB nhỏ nhất. Khi đó hệ
số góc của tiếp tuyến phải là .
Do nên .
Trang 65
- Với Tiếp tuyến
Khi đó cắt Ox, Oy tại hai điểm và .
- Với tiếp tuyến
Khi đó cắt Ox, Oy tại hai điểm và .
Chọn C.
Ví dụ 4. Cho hàm số , gọi d là tiếp tuyến của đồ thị hàm số tại điểm có hoành độ bằng .
Biết đường thẳng d cắt tiệm cận đứng của đồ thị hàm số tại điểm và cắt tiệm cận ngang của đồ
thị hàm số tại điểm . Gọi S là tập hợp các số m sao cho . Tổng bình phương các
phần tử của S bằng
A. 4. B. 9. C. 0. D. 10.
Điều kiện .
Đồ thị hàm số có tiệm cận đứng và tiệm cận ngang .
Ta có và .
Phương trình đường thẳng d là .
Do đó .
Vậy .
Chọn D.
Câu 1: Các đường tiệm cận của đồ thị hàm số cùng với hai trục tọa độ tạo thành hình chữ
nhật có diện tích bằng

A. 4036. B. 1009. C. 2018. D. 1.
Trang 66
Câu 2: Khoảng cách từ gốc tọa độ đến giao điểm của hai đường tiệm cận của đồ thị hàm số
bằng
A. . B. . C. . D. 5.
Câu 3: Tất cả các giá trị thực của tham số m để đường tiệm cận đứng và đường tiệm cận ngang của đồ thị
hàm số cùng với hai trục tọa độ tạo thành một hình chữ nhật có diện tích bằng 3 là
A. . B. . C. . D. .
Câu 4: Cho hàm số trong đó m, n là tham số. Biết giao điểm của hai đường tiệm cận của đồ
thị hàm số nằm trên đường thẳng và đồ thị hàm số đi qua điểm . Giá trị của
bằng
A. -3. B. 3. C. 1. D. -1.
Câu 5: Cho hàm số có đồ thị . Có bao nhiêu điểm M thuộc sao cho khoảng cách từ
điểm M đến đường tiệm cận ngang bằng 5 lần khoảng cách từ điểm M đến tiệm cận đứng?
A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.
Câu 6: Cho hàm số có đồ thị và A là điểm thuộc . Giá trị nhỏ nhất của tổng các
khoảng cách từ A đến các đường tiệm cận của bằng
A. . B. 2. C. 3. D. .
Câu 7: Cho hàm số có đồ thị là . Tọa độ điểm M có hoành độ dương thuộc sao cho
tổng khoảng cách từ M đến hai tiệm cận nhỏ nhất là

A. . B. . C. . D. .
Câu 8: Cho hàm số có đồ thị . M là điểm thuộc sao cho tiếp tuyến của tại M cắt
hai đường tiệm cận của tại hai điểm A, B thỏa mãn . Tổng các hoành độ của tất cả các
điểm M thỏa mãn bài toán bằng
A. 5. B. 8. C. 7. D. 6.
Câu 9: Cho hàm số có đồ thị . Gọi d là khoảng cách từ giao điểm hai tiệm cận của đồ thị
đến một tiếp tuyến của . Giá trị lớn nhất của d bằng
A. . B. . C. . D. .
Câu 10: Cho hàm số có đồ thị là . Gọi I là giao điểm của hai đường tiệm cận của . Các
điểm M trên sao cho độ dài đoạn IM ngắn nhất là
A. và B. và
Trang 67
C. và D. và
Câu 11: Cho đồ thị : . Gọi M là điểm bất kì thuộc đồ thị . Tiếp tuyến của đồ thị
tại M cắt hai đường tiệm cận của tại hai điểm P và Q. Gọi G là trọng tâm tam giác IPQ (với I là giao
điểm hai đường tiệm cận của ). Diện tích tam giác GPQ là
A. 2. B. 4. C. . D. 1.
Câu 12: Cho hàm số có đồ thị là . Gọi I là giao điểm của hai đường tiệm cận và
là một điểm trên sao cho tiếp tuyến của tại M cắt hai đường tiệm cận lần
lượt tại A, B thỏa mãn . Khi đó tích bằng
A. . B. 2. C. 1. D. .
Câu 13: Tất cả giá trị thực của tham số m để đồ thị hàm số có hai đường tiệm cận
đứng là các đường thẳng và sao cho là
A. . B. . C. . D. .
Câu 14: Biết rằng đồ thị của hàm số có hai tiệm cận đứng là và sao
cho . Giá trị bằng
A. -1. B. -7. C. 1. D. 7.
ĐÁP ÁN
1–A 2–C 3–A 4–B 5–B 6–A 7–D 8–B 9–A 10 – B

11 – A 12 – B 13 – D 14 – C
Trang 68

BÀI 4. TIỆM CẬN

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

BÀI 4. TIỆM CẬN

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

BÀI 4.

Tiệm cận đứng Tiệm cận ngang

Ví dụ: Cho hàm số có

Ví dụ 1: Cho hàm số có và . Mệnh đề nào dưới đây đúng?

A. Đồ thị hàm số đã cho có hai tiệm cận ngang là và

Ví dụ 2: Cho hàm số có đồ thị là đường cong và các giới hạn:

. Mệnh đề nào sau đây đúng?

A. Đường thẳng là tiệm cận đứng của

C. Đường thẳng là tiệm cận ngang của

D. Đường thẳng là tiệm cận ngang của

Ta có đường thẳng là tiệm cận ngang của

Ví dụ 3: Cho hàm số xác định trên khoảng và có , .

B. Đồ thị hàm số có đúng một tiệm cận ngang là

C. Đồ thị hàm số có đúng một tiệm cận đứng là

D. Đồ thị hàm số có đúng hai tiệm cận ngang là và

Đồ thị hàm số có bao nhiêu đường tiệm cận?

là tiệm cận ngang của đồ thị hàm số

là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số

là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số

Từ bảng biến thiên, ta có nên là đường tiệm cận đứng;

nên không là đường tiệm cận đứng.

Phương trình các đường tiệm cận của đồ thị hàm số là

Thực hiện theo các bước sau:

Hướng dẫn giải

Bước 2. Xác định các đường tiệm cận đứng, tiệm

ngang là cận đứng là

Bước 3. Kết luận

Đồ thị hàm số có hai đường tiệm cận: Vậy đồ thị hàm số

số là điểm là tâm đối xứng

- Hai đường tiệm cận của đồ thị hàm số

chu vi là và diện tích là

Tiệm cận của đồ thị hàm số hữu tỷ

Điều kiện xác định .

- Nếu đường thẳng là tiệm cận đứng của đồ

Hướng dẫn giải

Không tồn tại các giới hạn nên đồ thị

nên hàm số liên tục

trên đoạn Đồ thị hàm số không có tiệm

Ví dụ 1: Phương trình các đường tiệm cận của đồ thị hàm số là

Ta thấy hàm số có tập xác định và nên đồ thị

hàm số có tiệm cận đứng là

Ví dụ 3: Tọa độ tâm đối xứng của đồ thị hàm số là

diện tích bằng

Đồ thị hàm số có tiệm cận đứng

Đồ thị hàm số có tiệm cận ngang

Đồ thị hàm số có tiệm cận ngang

Vậy số đường tiệm cận của đồ thị hàm số là 3.

Ví dụ 6: Đồ thị của hàm số có bao nhiêu đường tiệm cận?

Ta có nên đồ thị hàm số có tiệm cận ngang là .

+ Đồ thị hàm số có tiệm cận đứng là ;

+ Đồ thị hàm số có tiệm cận đứng là .

Ví dụ 7: Đồ thị hàm số có bao nhiêu đường tiệm cận?

Ta có Đồ thị hàm số có tiệm cận ngang là

Đồ thị hàm số có tiệm cận đứng là

Đồ thị hàm số có tiệm cận đứng là

Ví dụ 8: Đồ thị hàm số có bao nhiêu đường tiệm cận đứng?

Ta có nên không phải là đường tiệm cận

nên đường thẳng là tiệm cận đứng của đồ thị.

Vậy hàm số chỉ có một đường tiệm cận đứng là .

Ví dụ 9: Số đường tiệm cận của đồ thị hàm số là

là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số.

không phải là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số.

là tiệm cận ngang của đồ thị hàm số.

Ví dụ 10: Đồ thị hàm số có bao nhiêu đường tiệm cận?