Praca z mapą

Polska i Litwa za panowania Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta

1. Jaką nazwę nosiły ziemie poddane Zygmuntowi Augustowi w 1561 r.?

2. Określ, w któ rym roku Mazowsze stało się częścią Korony..

3. Wymień lenna Korony przed 1529 r.

4. Wymień trzech największych sąsiadó w Polski i Litwy w pierwszej połowie XVI w.

Uzupełnij tekst.
Na panowania ostatnich Jagiellonów – …………….……..……………………………………. i
………………………………………………………. przypada większa część złotego wieku Polski i Litwy.
Doszło wówczas do konfliktu z zakonem …………………………………….., na czele którego stał wielki
mistrz ………………………. Hohenzollern. W wyniku przegranej wojny i po namowach Marcina Lutra
wielki mistrz rozwiązał zakon, a sam zmienił wyznanie. Z kolei państwo zakonne przekształciło się w
świeckie księstwo o nazwie …………………………………………, które w ……… r. zostało lennem
Polski.
Zaznacz cztery prawidłowe odpowiedzi.

Po zawarciu unii lubelskiej elementami wspólnymi dla Polski i Litwy stały się

□ A. osoba władcy. □ D. terytorium. □ G. języki urzędowe.

□ B. sejm. □ E. urzędy. □ H. polityka obronna.
□ C. polityka zagraniczna. □ F. skarb.
Przyjrzyj się uważnie ilustracji, a następnie wykonaj polecenia.
a) Wyjaśnij, co przedstawia ta ilustracja.
……………………………………………………………………
b) Podaj nazwę stylu architektonicznego, w jakim powstał ten
budynek i podaj jego główne cechy.

Sherstock
……………………………………………………………………
…………………………………………………………………….

Przeczytaj tekst źródłowy, a następnie w każdym zadaniu zaznacz poprawną odpowiedź.

Nie w chlewie, ale człowiekiem wolnym urodziłem się, ani mi też zbywało na jedzeniu i odzieży, zanim do
tej ziemi przybyłem. Wolność moję kocham i w całości ją zachowam. Z woli Bożej królem waszym przez
was obrany zostałem. Przybyłem tu wskutek waszych próśb i nalegań. Wy sami włożyliście mi koronę na
głowę. Jestem więc waszym rzeczywistym, a nie malowanym monarchą. Chcę panować i rozkazywać, i nie
ścierpię, żeby kto nade mną panował. Bądźcie stróżami wolności waszej – to dobrze. Ale nie pozwolę,
żebyście byli bakałarzami* moimi i senatorów moich. Tak strzeżcie wolności waszej, aby się w swawolę
nie wyrodziła!
Mowa Stefana Batorego, 1576 r
bakałarz – nauczyciel

1. Jaką radę kieruje do szlachty Stefan Batory?

a) Szlachta powinna kontrolować poczynania kró la.
b) Szlachta nie powinna kierować do kró la pró śb i nalegań .
c) Szlachta powinna strzec swoich praw i dokonywać przemyślanych wyboró w.
d) Szlachta ma pilnować wolności, ale jednocześnie uważać, by nie przerodziła się ona w anarchię.
2. Jaki zarzut pada w tekście pod adresem szlachty?
a) Stoi na straży wolności. c) Ogranicza wolność senatoró w.
b) Poucza kró la i senatoró w. d) Pozwala władcy panować i rozkazywać.
3. W którym z cytatów król oznajmia szlachcie, jaka jest jego rola w państwie?
a) „Wy sami włożyliście mi koronę na głowę”.
b) „Przybyłem tu wskutek waszych pró śb i nalegań ”.
c) „Wolność moję kocham i w całości ją zachowam”.
d) „Jestem więc waszym rzeczywistym, a nie malowanym monarchą”.
4. Co mówi Stefan Batory na temat okresu, kiedy nie był jeszcze królem Polski?
a) Nie miał jedzenia ani odzieży.
b) Był wolny i niczego mu nie brakowało.
c) Urodził się w chlewie, ale jako człowiek wolny.
d) Był człowiekiem wolnym, ale cierpiał niedostatek.