1.

PARCIE – Siła wywierana przez ciało na powierzchnię

w kierunku prostopadłym do tej powierzchni.

2. CIŚNIENIE - Wielkość fizyczna, której miarą jest

wartość siły nacisku działającej na jednostkową
powierzchnię.
a) WZÓR: (w załączniku)

Znaczenie symboli:
Fparcia – wartość siły nacisku, parcie (1N)
p – ciśnienie płynu
S – pole powierzchni, na którą działa siła nacisku (1 m2)
b) JEDNOSTKA – Jednostką ciśnienia w Układzie SI jest
paskal:Pa. (p)= 1 Pa
PASKAL (Pa) – Ciśnienie, jakie siła 1N wywiera na
powierzchnię 1m2.

3. PRAWO PASCALA – Ciśnienie w gazach i w cieczach

rozchodzi się we wszystkich kierunkach jednakowo.
a) Gdzie wykorzystuje się to prawo? – Prawo Pascala
wykorzystuje się w podnośniku hydraulicznym, oponie
pneumatycznej i podobnych urządzeniach.

4. CIŚNIENIE HYDROSTATYCZNE I OD CZEGO ZALEŻY –

Ciśnienie wywierane przez ciecz pod wpływem jej
własnego ciężaru. Ciśnienie hydrostatyczne zależy od
wysokości słupa cieczy i gęstości cieczy, co można
przedstawić wzorem:
p = p . g . h , gdzie

p – ciśnienie cieczy
p – gęstość cieczy
g – przyspieszenie ziemskie
h – wysokość słupa cieczy

5. CIŚNIENIE ATMOSFERYCZNE I OD CZEGO ZALEŻY –

Ciśnienie, jakie wywiera powietrze na Ziemię i wszystkie
ciała znajdujące się w atmosferze ziemskiej. Ciśnienie
atmosferyczne zależy od wielu czynników, np. od
wysokości nad poziomem morza i temperatury
powietrza. Zmiany ciśnienia atmosferycznego mają też
wpływ na pogodę, np. na ilość opadów. Ciśnienie
atmosferyczne zależy również od wysokości słupa
powietrza. Im wyżej (nad poziomem morza), tym
ciśnienie atmosferyczne jest mniejsze.

6. JAKIE PRZYRZĄDY SŁUŻĄ DO POMIARU POWIETRZA

ATMOSFERYCZNEGO
Do pomiaru ciśnienia atmosferycznego służą:
MANOMETRY, BAROMETRY, ANEROIDY.

7. CO MOŻNA POWIEDZIEĆ O POWIERZCHNI CIECZY W

NACZYNIACH POŁĄCZONYCH? – W naczyniach
połączonych napełnionych cieczą jednorodną (tzn. cieczą
o takiej samej gęstości w całej objętości), poziom w
każdym z ramion jest jednakowy. Gdy w ramionach
naczyń znajdują się ciecze o różnych gęstościach,
wówczas poziom cieczy nie jest jednakowy. Wyższy jest
poziom w ramieniu, w którym znajduje się ciecz o
mniejszej gęstości.

8. JAKIE ZASTOSOWANIE W ŻYCIU CODZIENNYM

CZŁOWIEKA ZNALAZŁY NACZYNIA POŁĄCZONE? –
Zasadę naczyń połączonych wykorzystuje się w wielu
urządzeniach. Rurka wodowskazowa umieszczana przy
zbiornikach – zazwyczaj nieprzezroczystych, zamkniętych
naczyniach – służy do wskazywania poziomu cieczy w
zbiorniku. Stosuje się ją np. w kotłach. Wykorzystuje się
te zasadę również przy budowie śluz, najczęściej na
kanałach łączących zbiorniki o różnym poziomie wody.
Otworzenie wrót śluzowych dokonuje się po wyrównaniu
poziomu wody w sąsiednich komorach, dzięki czemu
mogą przepływać statki, barki, kajaki, itd.

9. OD CZEGO ZALEŻY SIŁA WYPORU I JAKIE SĄ JEJ

CECHY? – Każde ciało zanużone w cieczy doznaje
działania siły wyporu. Siła ta jest równa co do wartości
ciężarowi wypartej przez to ciało cieczy. Siła wyporu ma
kierunek pionowy, a zwrot do góry. Na ciała o
jednakowej objętości działa taka sama siła wyporu. Siła
wyporu nie zależy od kształtu ciała. Jest tym większa, im
większa jest objętość zanurzonej części ciała i gęstość
cieczy, w której ciało jest zanurzane.

10. PRAWO ARCHIMEDESA DLA CIECZY I GAZÓW

a) dla cieczy:
Na każde ciało zanurzone w cieczy działa siła wyporu
skierowana ku górze i równa ciężarowi wypartej cieczy.
b) dla gazów:
Na każde ciało zanurzone w gazie działa siła wyporu
skierowana ku górze i równa wartości ciężarowi
wypartego gazu.

11. KIEDY CIAŁO PŁYWA, A KIEDY TONIE? – Ciało pływa

po powierzchni cieczy częściowo w niej zanurzone, jeżeli
jego gęstość jest mniejsza od gęstości cieczy. Ciało tkwi
całkowicie zanurzone w cieczy ( nie opadając na dno),
gdy jego gęstość jest równa gęstości cieczy, wówczas
ciało tonie.
12. JAK PRAKTYCZNIE WYKORZYSTANO PRAWO
ARCHIMEDESA?
Większość obiektów swobodnie pływających w wodzie
ma ciężar właściwy zbliżony do ciężaru wody. Dzięki temu
mogą one łatwo manewrować swoją pływalnością -
wynurzać się lub zanurzać głębiej.
- łodzie podwodne – statki te mają możliwość
manewrowania siłą wyporu i siłą ciężkości, dzięki czemu
są w stanie zanurzać się i wynurzać.
- statki pływające po powierzchni – siła wyporu
równoważy siłę ciężkości
- balony, sterowce – manewrując ciężarem (balast) lub
wartością siły wyporu (wypuszczanie gazu nośnego, lub
zmiana jego ciężaru właściwego za pomocą
podgrzewania).