Professional Documents
Culture Documents
Punktualnosc Pociagow
Punktualnosc Pociagow
1. Wstęp
W 2020 r. odsetek punktualnych pociągów pasażerskich i towarowych wzrósł w porównaniu
do 2019 r. Trzeba mieć jednak na uwadze znaczące zmiany w liczbie uruchamianych pociągów
w stosunku do roku poprzedniego. W przypadku przewozów pasażerskich liczba uruchomionych
pociągów była mniejsza o 7,9 % (blisko 135 tys. pociągów) rok do roku. Największy spadek odnotowano
w kwietniu i w maju, kiedy to liczba pociągów spadła odpowiednio o 31,7% oraz 28,9% porównując
do analogicznych miesięcy poprzedniego roku.
Mniejsza liczba pociągów i wynikająca z tego większa przepustowość sieci, a także mniejsze
prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzeń skutkujących powstaniem opóźnień przełożyła się
w 2020 r. na punktualność na poziomie 94,62% dla przewozów pasażerskich w stosunku do 92,46%
w 2019 r. W przypadku połączeń pasażerskich za opóźniony uznawany jest pociąg, którego opóźnienie
na przybyciu wyniosło powyżej 5 min 59 sek. Najwyższy odsetek punktualnych pociągów w 2020 r.
przypadł w okresie największych ograniczeń funkcjonowania przewoźników kolejowych – w kwietniu
i maju.
W 2020 r. ze względu na pandemię ograniczano kursy planowych pociągów. Podczas gdy w 2020 r.
uruchomiono łącznie 1 581 tys. pociągów, to w 2019 były to 1 716 tys., co oznacza spadek o blisko
135 tys. pociągów. Wg zarządców infrastruktury 18,5 tys. (w 2019 r. było to 14 tys.) uznano za pociągi
odwołane. Dane przekazane przez PKP PLK obejmują jedynie odwołania pociągów na poziomie
operacyjnym, tj. pociągów zaplanowanych na dany dzień do realizacji, które zostały odwołane
w całości lub części trasy. Zakres ten nie obejmuje więc wszystkich pociągów, które nie zrealizowały
przejazdów, lecz występowały w rozkładzie jazdy.
Z danych na temat punktualności na stacjach pośrednich wynika, że w większości przypadków odsetek
punktualnych pociągów przekraczał 90%, jednakże w przypadku 272 z 1851 stacji1 o liczbie zatrzymań
większej niż 10 na dobę odsetek ten był niższy niż 90%, zaś w przypadku 23 stacji
nie przekroczył nawet 80%.
Z danych o przyczynach opóźnień na sieci PKP PLK wynika, że najczęściej wina za ich powstanie została
przypisana do samych przewoźników pasażerskich. Natomiast opóźnienia, których przyczyny
zaliczane są do grupy Inżyniera lądowa (powstałe m.in. w wyniku: niewłaściwej organizacji prac
budowlanych; ograniczenia prędkości ze względu na zły stan toru; nieplanowanych prac na szlaku
i stacji; ograniczenia prędkości ze względu na prowadzone obok roboty), są trudne do niwelowania
z uwagi na ich okresowe występowanie oraz trudności w ich zlikwidowaniu w sposób nie ingerujący
w ograniczenie przepustowości sieci. Raporty o przyczynach opóźnień pociągów pasażerskich
obejmują wszystkie przypisane do wybranego kodu opóźnienia na sieci PKP PLK (nie tylko opóźnienia
na przybyciu).
Dokładne dane o punktualności dostępne są również w plikach Excel dostępnych na stronie
internetowej Urzędu Transportu Kolejowego.
1
rozumianych jako punkt zatrzymania niezależnie od technicznej różnicy między stacją pasażerską,
a przystankiem.
3
2. Punktualność pociągów pasażerskich
W 2020 r. odsetek punktualnych pociągów pasażerskich wyniósł 94,62%. Najlepszymi miesiącami pod
tym względem były kwiecień i maj, kiedy to punktualne pociągi pasażerskie stanowiły 97,7% oraz 98%.
W tym okresie ograniczenia w funkcjonowaniu pociągów były jednak największe.
100%
98,00%
97,70%
98%
96% 94,68%
94,28% 94,33%
93,83%
95,94%
94%
94,56%
93,95% 93,64% 93,35%
92% 93,25%
90%
88%
60 000
28 584 30 075 32 374
25 917 25 510 26 812 28 097 25 937
40 000 18 433 20 248
8 418 10 179
20 000
0
Poza styczniem i lutym 2020 r., kiedy to transport kolejowy funkcjonował w sposób porównywalny
do lat poprzednich, a średnia dzienna liczba pociągów była najwyższa, w kolejnych miesiącach miały
miejsce zakłócenia związane z sytuacją pandemiczną w kraju. Ponadto w lipcu, sierpniu i wrześniu,
kiedy to po pierwszej fali koronawirusa obostrzenia były łagodzone, w kolejowych przewozach
pasażerskich przywracano stopniowo zawieszone połączenia, w tym międzynarodowe. Jednakże
tradycyjne sezonowe komercyjne połączenia przewoźników Arriva RP czy Kolei Mazowieckich nie
były w okresie letnim 2020 r. wznowione.
4
Średnia liczba uruchomionych pociągów w przeliczeniu na dni poszczególnych miesięcy
5 500 4 980
4 804 4 698 4 706
5 000 4 514 4 612 4 609
4 471
4 229
4 500
3 911
4 000
3 186 3 293
3 500
3 000
15,000
0,000
Średni czas opóźnień pociągów pasażerskich w 2020 r. dla opóźnień wynoszących powyżej 5 min
i 59 sekund wyniósł 21 min 15 sekund. Uwzględniając także opóźnienia poniżej 6 min wartość
ta wyniosła 8 minut 18 sekund. Największy średni czas opóźnień dla wszystkich pociągów
pasażerskich odnotowano w październiku.
5
Tab. 1. Średni czas opóźnienia na przybyciu u poszczególnych przewoźników pasażerskich
dla danego zakresu opóźnienia (w minutach).
opóźnienia opóźnienia
średnie opóźnienia opóźnienia
przewoźnik opóźnienie ≤ 5 minut
> 5 minut < ≥ 60 minut <
≥ 120 minut
60 minut 120 minut
Arriva RP 6 2 16 79 128
Koleje Dolnośląskie 9 4 19 78 160
Koleje Małopolskie 5 3 13 85 196
Koleje Mazowieckie 7 2 16 81 222
Koleje Śląskie 7 3 14 79 148
Koleje Wielkopolskie 11 4 17 81 176
LEO Express 15 3 19 87 201
ŁKA 6 2 14 86 140
PKP Intercity 16 3 19 83 179
PKP SKM w Trójmieście 16 - 15 74 138
POLREGIO 8 3 16 81 166
SKM 4 2 15 81 160
SKPL Cargo 3 3 0 0 0
UBB 6 - 6 0 0
WKD 25 - 22 73 0
opóźnione
≥ 120 minut
177 min 47 sek
opóźnione
≥ 60 minut t <… 81 min 36 sek
opóźnione
16 min 30 sek
> 5 minut t <…
opóźnione
≤ 5 minut 2 min 39 sek
ogółem opóźnionych
od 6 minut 21 min 15 sek
Dane uzyskane od zarządców umożliwiają obliczenie średniej długości opóźnienia dla pociągów
na przybyciu w wybranych przedziałach czasowych. W przypadku przedziału od 6 minut do 60 minut
w 2020 r. wyniosło ono 16 minut 30 sekund, dla opóźnień od 60 do 120 minut było to 81 min 36 sekund,
zaś w zakresie powyżej 120 minut średni czas jego trwania to 177 minut 47 sekund.
6
Udział wybranych opóźnień w łącznym czasie opóźnień na stacji końcowej dla wybranych
przedziałów czasowych dla poszczególnych przewoźników
opóźnione opóźnione
opóźnione opóźnione
przewoźnik ≤ 5 minut
> 5 minut t < ≥ 60 minut t <
≥ 120 minut
60 minut 120 minut
opóźnione
≥ 120 minut 0,37%
opóźnione
≥ 60 minut t < 1,29%
120 minut
opóźnione
> 5 minut t < 28,64%
60 minut
opóźnione
≤ 5 minut 69,69%
7
Punktualność na przybyciu w 2020 r. (przy opóźnieniach powyżej 5 min i 59 s) w podziale
na kolejowych przewoźników pasażerskich 2 0
WKD 99,52%
UBB 98,10%
Arriva RP 98,06%
SKM 95,28%
POLREGIO 94,70%
2
Pociągi przewoźników ODEG i České dráhy realizują ruch tranzytowy, ich punktualność mierzona jest na terenie Polski
na jednej stacji oraz na stacjach granicznych
8
pociągi na sieciach Pomorskiej Kolei Metropolitalnej, PKP SKM w Trójmieście i PKP PLK oraz
zagraniczny przewoźnik UBB realizujący przejazdy na sieci zarządcy UBB Polska (odcinek 1,44 km).
Wszyscy pozostali rozkładowi przewoźnicy realizujący przewozy na sieci PKP PLK odnotowali wzrost
całorocznego wskaźnika punktualności.
9
Liczba pociągów uruchomionych w 2020 i 2019 r.
Arriva RP 35740
41002
ŁKA 53696
57234
Polregio 535984
593717
UBB 12457
16556
WKD 58374
59226
10
w przypadku przewoźnika UBB - dane za marzec, kwiecień, maj i czerwiec obejmują wszystkie
odwołania. Dane o odwołaniach na sieci zarządcy UBB Polska w tych czterech miesiącach stanowiły
40% wszystkich odwołań dla tego okresu.
3 500 3 004
3 000 2 509 2 389
2 500 2 052
2 000 1 454
1 135 1 290
1 500 991 1 013 912 923 836
1 000
500
0
średnie
liczba współczynnik opóźnienie dla
liczba średnia liczba
zatrzymań punktualności na pociągu
przewoźnik uruchomionych
pociągów
zatrzymań
stacjach opóźnionego
pociągów na 1 pociąg
na stacjach pośrednich powyżej 5 min
59 s
Arriva RP 35740 481 287 13 97,58% 16
Koleje Dolnośląskie 97504 1 497 939 15 92,09% 15
Koleje Małopolskie 40509 675 469 17 96,16% 13
Koleje Mazowieckie 261723 5 010 387 19 95,56% 19
Koleje Śląskie 120572 2 255 834 19 90,72% 14
Koleje Wielkopolskie 70711 1 362 074 19 94,24% 17
LEO Express 286 4 825 17 86,40% 24
ŁKA 53696 709 762 13 96,81% 16
PKP Intercity 121324 2 095 236 17 87,06% 23
PKP SKM 77705 1 772 962 23 98,87% 12
POLREGIO 535984 9 472 293 18 93,71% 17
SKPL 353 3362 10 100,00% 0
SKM w Warszawie 84221 1516563 18 96,33% 15
Opracowanie własne na podstawie danych PKP PLK
3
Pociągi przewoźników ODEG i České dráhy realizują ruch tranzytowy, ich punktualność mierzona jest na terenie Polski
na jednej stacji oraz na stacjach granicznych. Dane o liczbie pociągów i zatrzymań dotyczą również stacji granicznych.
11
Tab. 3. Dane o liczbie stacji w podziale na dzienną liczbę zatrzymań na sieci PKP PLK w 2020 r. 4 1
3. Przyczyny opóźnień
W 2020 r. najczęstszymi przyczynami powstania opóźnień pociągów pasażerskich były przyczyny
powstałe z winy przewoźników pasażerskich – było to 33,9% łącznego czasu opóźnień. Za 31,1% czasu
opóźnień odpowiadały podmioty obsługujące przewozy od strony infrastrukturalnej (z wyłączeniem
podmiotów zagranicznych). W dalszej kolejności przyczyny opóźnień należały do grupy innych,
związanych np. ze zjawiskami pogodowymi, czy powstałymi z winy podmiotów trzecich w stosunku
do sektora kolejowego. Ograniczenie ruchu pociągów międzynarodowych miało wpływ na udział
zagranicznych zarządców oraz przewoźników na proces przewozowy, który w okresie kwiecień –
czerwiec był marginalny. Podział przyczyn i winnych powstania opóźnień wynika z zapisów Instrukcji
o kontroli biegu pociągów pasażerskich i towarowych Ir-14 zarządcy PKP PLK.
Należy mieć na uwadze, że pandemia koronawirusa także była powodem powstania części opóźnień.
Wprowadzone ograniczenia i zalecenia sanitarne doprowadziły do powstania opóźnień związanych
z takimi sytuacjami: jak rozlokowywanie podróżnych, zmiany rozkładu jazdy (np. związane
z wprowadzeniem tzw. strefy czerwonej), czy też podmiana drużyny trakcyjnej. Wśród istotnych
przyczyn opóźnień pociągów nadal występują te związane z taborem – stanowią one blisko 26%
przypadków. Opóźnienia przypisane do grupy przyczyn Inżynieria lądowa stanowiły w 2020 r. 19,4%
przypadków opóźnień. W przypadku tych dwóch grup przyczyn opóźnień zminimalizowanie ich
występowania jest w wielu aspektach kluczowe dla realizacji procesów przewozowych.
4
Pociągi przewoźników ODEG i České dráhy realizują ruch tranzytowy, ich punktualność mierzona jest na terenie Polski
na jednej stacji oraz na stacjach granicznych. Dane o liczbie pociągów i zatrzymań dotyczą również stacji granicznych.
12
Tab. 4. Udział w czasie poszczególnych grup przyczyn opóźnień na drodze przebiegu pociągu
w poszczególnych miesiącach i w całym 2020 r.
grupa
styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień 2020
przyczyn
1. Organizacja
ruchu
1,17% 0,26% 0,19% 0,32% 0,15% 0,11% 0,15% 0,14% 0,07% 0,20% 0,14% 0,34% 0,29%
2. Urządzenia
infrastruktur
11,17% 10,35% 8,58% 11,47% 10,42% 12,48% 12,52% 10,92% 11,23% 11,99% 9,91% 12,78% 11,25%
3. Inżynieria
lądowa
18,46% 19,57% 21,14% 22,02% 22,91% 19,26% 19,48% 24,50% 19,72% 14,60% 20,44% 15,83% 19,40%
4. Z winy
innych zarz. 0,41% 0,41% 0,45% 0,96% 0,90% 0,59% 0,50% 0,60% 0,54% 0,51% 0,54% 0,50% 0,53%
w tym zagr.
5. Przyczyny
handlowe
14,28% 14,46% 12,05% 8,66% 9,74% 11,48% 12,05% 10,85% 11,49% 8,80% 8,40% 8,92% 11,15%
6. Tabor 26,88% 24,47% 26,37% 30,23% 31,99% 27,35% 25,54% 23,01% 24,34% 22,65% 26,36% 26,59% 25,54%
7. Z winy
Przeds. Kolej. 2,80% 4,41% 2,54% 0,00% 0,45% 1,76% 4,52% 5,83% 4,10% 3,72% 3,18% 1,95% 3,40%
w tym zagr.
8. Przyczyny
zewnętrzne
13,61% 18,10% 16,78% 17,64% 14,10% 18,07% 16,24% 15,60% 17,01% 14,23% 16,23% 20,25% 16,46%
9. Przyczyny
pochodne 11,24% 7,98% 11,90% 8,69% 9,34% 8,90% 9,01% 8,54% 11,50% 23,29% 14,80% 12,83% 11,99%
(wtórne)
Polskie Linie
Kolejowe, obsługa
zarząd lub
przewozów -
przewoźnik przewoźnik przewoźnik
okres/ winni inne Telekomunikacja,
pasażerski towarowy zewnętrzny
z winy PKP
(zagraniczny)
Energetyka (obsługa
przewozów)
13
4. Tabela skrótów
14