Produkt

Krajowy Brutto i
pokrewne miary
dobrobytu
Jakub Staniszewski
Makroekonomia

1
 Jaki jest problem?

Jak zmierzyć całkowity efekt działalności

gospodarczej w danym państwie?

2
 PKB

PKB wytworzony w okresie t w kraju k to suma

wytworzonych w tym kraju i w tym okresie
produktów, wyświadczonych usług, które w
okresie t nie zostały poddane dalszemu
przetworzeniu

3
 Metody pomiaru PKB
• dokonywane wg metodologii SNA 2008 (ang. System of
National Accounts) oraz ESA 2010
• istnieją trzy zasadnicze metody pomiaru PKB:
a) od strony wydatków na dobra finalne (popytu, metoda wydatkowa)
Y=C+I+G+NX
b) od strony dochodów właścicieli czynników wytwórczych (metoda
dochodowa)
Y=zysk+płace+renty
c) jako suma wartości dodanej (od strony podaży, metoda produkcyjna)
Q=Cm+Ca+V+M → Q-Cm=Y=Ca+V+M

4
 Nieoczywistości
• jako inwestycje traktujemy również:
o wartość mieszkań powstałych w ciągu roku
o zmianę stanu zapasów, czyli dóbr których produkcja została niezakończona oraz dóbr
ukończonych, ale niesprzedanych, są to inwestycje w kapitał obrotowy
• wszelkie usługi publiczne traktowane są jako dobra finalne
produkowane przez państwo i wyceniane po koszcie ich
wytworzenia
• wartość zakupionych produktów używanych nie wlicza się do
PKB
• do PKB wlicza się wartość usług wynajmu mieszkań,
świadczonych „samemu sobie” przez ich właścicieli

5
PKB per capita, w walucie
krajowej i w USD
W celu międzynarodowych porównań otrzymaną wartość
realnego PKB należy:
• zaprezentować w ujęciu per capita, tj. podzielić przez liczbę
mieszkańców danego kraju
• sprowadzić do wspólnego mianownika, przeliczając na
uniwersalną walutę międzynarodową (najczęściej USD)
• uwzględnić w obliczeniach PPP

6
 Parytet siły nabywczej
PPP - Purchasing Power Parity, parytet siły nabywczej; to kurs
waluty, który określa, ile kosztuje w poszczególnych krajach
porównywalny koszyk dóbr. Przykładowo współczynnik ten
może pokazać, ile trzeba wydać euro na zachodzie Europy
(dolarów w Stanach itd.), aby kupić taki sam koszyk towarów,
jaki w Polsce kosztuje 1 zł.; wynika z prawa jednej ceny; „biedni
nie są aż tak biedni, a bogaci tak bogaci”

7
 PKB nominalny i realny
PKB nominalny (w cenach bieżących) – obliczany według
bieżącej wartości pieniądza
PKB realny (w cenach stałych) – obliczony według realnej
wartości pieniądza, a więc „oczyszczony” z wpływu inflacji

CPI – Consumer Price Index, indeks towarów konsumpcyjnych;

najczęściej stosowany miernik inflacji, średnia ważona cen
towarów wchodzących w skład statystycznego koszyka dóbr

8
Dochód Narodowy Brutto
„... to produkt krajowy brutto uzupełniony o
saldo przepływu wydatków między krajem, a
zagranicą.”

- dochody z czynników
wytwórczych posiadanych
przez obcokrajowców w kraju

PKB + dochody czynników

wytwórczych posiadanych
przez obywateli kraju za granicą

9
Dochód Narodowy Netto
„... to dochód narodowy brutto oczyszczony z
wartości zużycia majątku trwałego (mieszkań,
budynków, maszyn, środków transportu i
infrastruktury fizycznej).”

DNB - amortyzacja

10
Dochód Rozporządzalny
(Brutto)
„... to dochód narodowy brutto oczyszczony ze
składników które nie trafiają bezpośrednio do ludności,
takich jak podatki bezpośrednie, składki na
ubezpieczenie społeczne oraz nierozdzielone zyski
przedsiębiorstw”
amortyzacja
- podatki
bezpośrednie pensje i płace

dochody właścicieli przedsiębiorstw

DNB DRB
- składki na inne dochody z tytułu własności
ubezpieczenie środków produkcji (np. ziemi)
społeczne
transfery na rzecz ludności

- nierozdzielone świadczenia w naturze na rzecz

zyski ludności dostarczane przez Państwo i
przedsiębiorstw NGO (np. edukacja, opieka zdrowotna)
11
 Wady i zalety PKB
Wady Zalety
₋ nie uwzględnia poprawy jakości ⁺ możliwy do obliczenia dla
wyrobów większości krajów
₋ nie uwzględnia szarej strefy ⁺ powszechnie stosowany
₋ nie uwzględnia nierówności w dyst ⁺ prosty
rybucji dochodów
₋ nie uwzględnia usług
Ę T N Y C H
imputowanych
D L A CH
₋ nie uwzględnia efektów
zewnętrznych i wartości dóbr
o ch o d n y ch
k a P K B i p
publicznych
a d m i e rni a n ie m
Która z w
₋ nie uwzględnia wartości czasu
T w o i m z d
wolnego
ó ł cz e ś n i e a s a dn i j.
e
₋ nie uwzględnia
j s t w s p
posiadanego
w i e dź u z
majątku
z a ? O d po
o w aż n i e js
n a jp
₋ nie wartościuje poszczególnych
składników dochodu
₋ łatwy w manipulacji

12
Dziękuję za uwagę
S-I

G B
C I
Nx

13