TEMA 1 : KAEDAH BIDANG PEMBELAJARAN 1 : LANGKAH KESELAMATAN DALAM

SAINTIFIK MAKMAL

Standard
1.1 Peralatan Perlindungan Diri
Kandungan
Kelengkapan yang diperlukan untuk memberikan perlindungan kepada pemakainya
Maksud perlindungan diri
daripada bahaya
Peralatan Perlindungan diri pada murid Peralatan perlindungan diri di dalam
makmal
Gogal – Melindungi mata daripada terkena bahan kimia Kabinet aliran laminar –
berbahaya seperti asid, bromin, ammonia dqn untuk mengelakkan
logam
kontaminasi semasa
reaktif
aktiviti berkaitan
Topeng muka – Melindungi hidung dan mulut mikrobiologi dijalankan
daripadqa terhidu bahan kimia yang sengit dan mudah
meruap serta
debu

Kebuk wasap – untuk

Sarung tangan – Diperbuat daripada getah melindungi
menjalankan amali
tangan daripada bahan kimia berbahaya
menggunakan bahan
meruap, mudah
Baju makmal – Terdiri daripada lapisan keselamatan dan
terbakar, beracun,
mudah untuk dibuka sekiranya berlaku kecemasan. Baju
makmal penting untuk melindungi kerosakan pada mengakis dan berbau
pakaian

Kasut bertutup/ kasut keselamatan – Kasut bertutup perlu

dipakai ketika berada di dalam makmal. Fungsinya melindungi
kaki daripada tumpahan bahan kimia dan serpihan kaca

Latihan 1.1
Lengkapkan peta buih di bawah Penyiram kecemasan –
untuk membersihkan
dan membilas
bahagian badan atau
pakaian yang terkena
bahan kimia dengan
segera
Perlindungan
diri pada
Pembilas mata – untuk
murid di
membilas dan mencuci
makmal
mata yang terkena
bahan kimia dengan
segera

Latihan pengukuhan
1 Nyatakan fungsi bagi peralatan perlindungan diri pada murid berikut:

Gogal : ………………………………………………………………………………………………………………………………...

Topeng muka : ………………………………………………………………………………………………………………………………...

Baju makmal : ………………………………………………………………………………………………………………………………...

Kasut bertutup : ………………………………………………………………………………………………………………………………...

Sarung tangan : ………………………………………………………………………………………………………………………………...

2 Nyatakan tempat yang perlu digunakan bagi situasi di bawah:

Ahmad ingin menjalankan satu eksperiman berkaitan sample mikrob. Cadangkan peralatan yang perlu digunakan

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...

Ali ingin melakukan tindak balas antara ammonia pekat dengan asid hidroklorik pekat. Berikan peralatan yang perlu Ali
gunakan dan jelaskan fungsinya.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...
 BP 1 : Langkah Keselamatan Dalam Makmal

Latihan 2 : Perlindungan Diri

1 Labelkan peralatan perlindungan berikut dengan betul. TP 1

2 Apakah yang dimaksudkan dengan perlindungan diri? TP1

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

3 Padankan peralatan berikut dengan fungsi yang betul. TP1

4 Sarung tangan
Kebuk wasap digunakan Melindungi
untuk menjalankan eksperimen yang tanganbahan
menggunakan daripada bahansahaja.
tertentu kimia yang berbahaya
Tandakan
bahan tersebut. TP2

Penyiram kecemasan Melindungi kerosakan pada pakaian

Pembilas mata Melindungi mata daripada terkena bahan kimia berbahaya

Untuk membersihkan dan membilas pakaian yang terkena

Baju makmal
bahan kimia dengan segera

Gogal Untuk mencuci mata yang terkena bahan kimia dengan segera

5 Kaji situasi berikut: TP 3

Rajah di bawah menunjukkan pembesaran sebuah botol reagen yang digunakan oleh seorang murid ketika menjalankan
suatu eksperimen. Semasa ingin memindahkan larutan tersebut ke dalam tabung uji, larutan tersebut tiba-tiba terpercik sedikit
pada matanya.

Cadangkan satu langkah segera yang perlu dilakukan pada murid tersebut dan cadangkan satu alat perlindungan baginya.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

2
 BP 1 : Langkah Keselamatan Dalam Makmal

Soalan Objektif
1 Manakah padanan peralatanperlindungan berikut di dalam makmal adalah tidak betul?

B
C

2 Satu eksperimen melibatkan tindak balas antara asid hidroklorik pekat dengan larutan
ammonia pekat. Di manakah tempat yang sesuai untuk melakukan amali ini?
A B

C D

3 Larutan yang mempunyai simbol manakah yang perlu dibuka dan mesti dijalankan di dalam
kebuk wasap?
A B

C D

4 Rajah di bawah menunjukkan peralatan di

A Pengimbas mata
makmal.
Apakah nama peralatan ini? B Pembilas mata

C Penyiram mata

D Pembasuh mata

3
MODUL ULAS T4 KSSM
 BP 1 : Langkah Keselamatan Dalam Makmal

2 Rajah 2.1 dan Rajah 2.2 menunjukkan peralatan perlindungan diri di makmal.

Rajah 2.1 Rajah 2.2

a) Berdasarkan Rajah 2.1 dan Rajah 2.2, namakan peralatan tersebut.

Rajah 2.1 : ……………………………………………………………………………………

Rajah 2.2 : ……………………………………………………………………………………

b) Terangkan perbezaan kedua-dua peralatan tersebut dari segi fungsinya.

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

c) Terdapat beberapa bahan tertentu sahaja mesti dikendalikan menggunakan

peralatan Rajah 2.2.
Tandakan (√) bagi bahan tersebut.

Mudah Mudah Mudah meruap Mudah

meletup terbakar mengakis

d) Ketika hendak mengendalikan bahan yang ditanda pada (c), seorang murid seharusnya
memakai bagi melindungi sebarang kecederaan. Namakan peralatan tersebut.

……………………………………………………………………………………………………………………

e) Peralatan pada Rajah manakah yang kebiasaannya berada di Makmal Biologi?

……………………………………………………………………………………………………………………

f) Labelkan peralatan perlindungan diri yang perlu dipakai oleh seorang murid di makmal.

a)

b)

c)

d)

e)

4
MODUL ULAS T4 KSSM
 BP 1 : Langkah Keselamatan Dalam Makmal

Standard Kandungan 1.2 Pembuangan Bahan Sisa

Bahan sisa? Bahan yang digunakan selepas eksperimen dan perlu dibuang
Bahan sisa boleh dibahagikan kepada dua jenis
 Bahan yang boleh dibuang ke dalam singki seperti cecair atau larutan yang berkepekatan
rendah dan tidak berbahaya (cth : bahan neutral, asid lemah dan alkali lemah)
 Bahan yang tidak boleh dibuang ke dalam singki kerana boleh menyebabkan
pencemaran dan berbahaya kepada hidupan
Contoh:
  Bahan yang mempunyai nilai pH kurang
Sisa pepejal daripada 5 dan lebih daripada 9
  Bahan kimia (asid, gris, minyak, cat,
Sebatian pelarut organik hydrogen peroksida)
 Bahan toksik  Logam berat
 Bahan sisa organik (mikrob dan
bangkai haiwan)  Bahan buangan radioaktif
 Bahan meruap  Bahan reaktif

Latihan pengukuhan:
Kelaskan bahan – bahan sisa berikut kepada dua iaitu boleh dibuang ke dalam singki dan tidak
boleh dibuang ke dalam singki

 Alkohol  Larutan asid etanoik  Larutan asid (pH 6)

 Ammonia pekat  Logam plumbum  Darah atau serum
 Minyak gris  Larutan garam nitrat  Bangkai tikus putih
 Larutan alkali (pH 9)  Hidrogen peroksida  Pelarut metilbenzena

Jawapan :

Bahan yang boleh dibuang ke dalam singki Bahan yang tidak boleh dibuang ke
dalam singki

Prosedur Operasi Standard (POS) pelupusan bahan sisa biologi ialah prosedur yang digunakan bagi
tujuan mengurus pelupusan sisa biologi di makmal.

Kategori bahan
Kategori A Kategori B Kategori C Kategori D
sisa
Jenis bahan sisa Pepejal tidak
biologi Peralatan tajam Bangkai, organ Cecair
tajam
Sarung tangan, Haiwan makmal
Picagari, jarum,
Contoh tisu, medium dan haiwan uji Darah dan serum
bilah skalpel kultur kaji
 Bungkus dan  Dibalut  Dinyahkontaminasi
 Masukkan ke
masukkan ke dalam secara autoklaf
dalam bekas
dalam beg bahan  Dilupuskan secara
khas ( bekas
plastik penyerap terus ke dalam
sisa tajam)
biobahaya (kertas tisu) sistem kumbahan
 Tidak
 Diautoklaf dibungkus melalui singki
Penggunaan diautoklaf
dan rapi di makmal atau
sisa biologi  Bekas
dimasukkan dalam beg tandas
disimpan di
ke dalam plastik
tempat yang
tong biobahaya
selamat
biobahaya dan disejuk
sebelum
beku
dilupuskan
sebelum
dilupuskan

5
MODUL ULAS T4 KSSM
 BP 1 : Langkah Keselamatan Dalam Makmal

Carta Alir Prosedur Operasi Standard (POS) pelupusan bahan sisa biologi
Kategori bahan sisa:
Lakukan pengasingan Kategori A – Disimpan sementara di tempat yang selamat
sisa di puncanya dengan Kategori B – Dimasukkan ke dalam beg autoklaf kalis
betul bocor dan diautoklaf (suhu 121 OC, tekanan 15 psi, 20
minit)
Kategori C – Dibungkus dengan cermat dan disimpan
sementara di dalam penyejuk beku

Sisa yang telah Sisa yang telah dibungkus itu dilabelkan dan dimasukkan
dinyahkontaminasi ke dalam tong biobahaya. Tong biobahaya
disimpan dimasukkan ke dalam sementara dalam keadaan selamat, terkawal dan
beg biobahaya disejukkan sebelum pelupusan berpusat dijalankan

Latihan pengukuhan

Kategori bahan sisa

Kategori A Kategori B Kategori C Kategori D

Jenis bahan : Jenis bahan : Jenis bahan : Jenis bahan:

Contoh : Contoh : Contoh : Contoh :

Bagaimanakah untuk menguruskan sisa biologi berikut:

Kategori A : …………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

Kategori B : …………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

Kategori C : …………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

Kategori D : …………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

Nyatakan bahan kategori manakah yang akan diautoklaf terlebih dahulu sebelum dilupuskan?

……………………………………………………………………………………………………………………………….

Proses autoklaf ialah melibatkan keadaan pada suhu…………. OC, Tekanan……..psi dan ………minit

Sisa yang telah dinyahkontaminasi akan dimasukkan ke dalam ……………………………………

6
MODUL ULAS T4 KSSM
 BP 1 : Langkah Keselamatan Dalam Makmal

Latihan Prestasi
1 Berikan maksud Prosedur Operasi Standard (POS) pelupusan bahan sisa biologi. (TP 1)

……………………………………………………………………………………………………………………………

2 Suai padankan contoh bahan sisa biologi berikut kepada kategori yang betul. TP1
Bahan sisa biologi Jenis kategori bahan sisa

Kategori A

Kategori B

Kategori C
darah

tikus
Kategori D

3 Maklumat berikut adalah berkaitan prosedur dalam menguruskan bahan sisa biologi X. TP 3
Dibalut dalam bahan penyerap (kertas tisu), dibungkus rapi di dalam beg plastik biobahaya dan disejuk beku
Dimasukkan ke dalam beg biobahaya dan dibuang

Namakan satu contoh bahan X.

……………………………………………………………………………………………………………………………

Maklumat berikut adalah berkaitan prosedur dalam menguruskan bahan sisa biologi Y. TP 3
Dibungkus dan masukkan ke dalam beg plastikbiobahaya dan diautoklaf
Dimasukkan ke dalam tong biobahaya

Namakan satu contoh bahan Y.

……………………………………………………………………………………………………………………………

Berikan dua contoh bahan sisa biologi yang tidak memerlukan autoklaf

……………………………………………………………………………………………………………………………

7
MODUL ULAS T4 KSSM
 BP 1 : Langkah Keselamatan Dalam Makmal

Soalan Objektif
1 Bekas manakah yang sesuai bagi meletakkan sisa bahan biologi selepas proses autoklaf
dijalankan? TP2
A B

C D

2 Rajah menunjukkan dua bahan Contoh Bahan Sisa biologi: bahan kumuhan, tisu , bang
sisa

Bagaimanakah untuk melupuskan bahan sisa ters ebut?

A Dibungkus dan dimasukkan ke dalam beg plastik biobahaya dan diautoklaf

kemudiannya dimasukkan ke dalam tong biobahaya
B Dimasukkan ke dalam bekas khas dan tidak perlu diautoklaf kemudian disimpan di
tempat yang selamat
C Dibalut dalam tisu, dibungkus rapi di dalam beg plastik biobahaya
D Dinyahkontaminasi secara autoklaf dan dilupuskan secara terus ke dalam sistem
kumbahan

3 Rajah menunjukkan dua bahan si

Bagaimanakah untuk melupuska 2

A Dibungkus dan dimasukkan ke dalam beg plastik biobahaya dan diautoklaf

kemudiannya dimasukkan ke dalam tong biobahaya
B Dimasukkan ke dalam bekas khas dan tidak perlu diautoklaf kemudian disimpan di
tempat yang selamat
C Dibalut dalam tisu, dibungkus rapi di dalam beg plastik biobahaya
D Dinyahkontaminasi secara autoklaf dan dilupuskan secara terus ke dalam sistem
kumbahan

4 Bahan si sa manakah perlu dimasukkan ke dalam beg autoklaf kalis bocor? TP

A B

C D

8
MODUL ULAS T4 KSSM
 BP 1 : Langkah Keselamatan Dalam Makmal

Langkah Mengurus Kemalangan di dalam Makmal

1 Kemalangan di dalam makmal boleh berlaku disebabkan oleh kecuaian, kelalaian, kejadian
di luar jangka atau kurang kemahiran dan pengetahuan dalam pelaksanaan eksperimen
sains

2 Jenis kemalangan yang biasa berlaku di dalam makmal:

a) Terkena serpihan kaca

b) Terkena asid atau alkali pekat
c) Kebakaran kecil
d) Terkena serpihan hasil daripda tindak balas logam reaktif
e) Termometer pecah
f) Kebocoran gas
g) Renjatan elektrik

3 Bagaimana langkah untuk mengurus kemalangan di makmal bagi dua situasi di bawah:

Situasi 1 : Semasa menjalankan eksperimen, rakan anda tertumpah sejenis kimia di atas meja.
Apakah yang perlu anda lakukan?

Sekat tumpahan
Segera memberitahu Jadikan kawasan daripada merebak
guru atau tumpahan sebagai menggunakan pasir
pembantu makmal kawasan larangan untuk membentuk
sempadan

Kaut tumpahan bahan

kimia Buang dengan selamat

Situasi 2 : Apakah yang perlu dilakukan jika ada berlaku tumpahan merkri akibat thermometer
jatuh dan pecah di makmal?
Kesan keracunan merkuri :
Merkuri menyerang sistem saraf, saluran pencernaan, sistem pembiakan dan ginjal

Segera memberitahu guru atau pembantu makmal

Jadikan kawasan tumpahan sebagai kawasan larangan

Tabur serbuk sulfur untuk menutupi tumpahan Hubungi Jabatan Bomba

Situasi 3 : Apakah langkah pertama yang perlu anda lakukan jika mata rakan anda terkena
bahan kimia?

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

9
MODUL ULAS T4 KSSM
 BP 1 : Langkah Keselamatan Dalam Makmal

Soalan Subjektif
1 Rajah 1 di bawah menunjukkan seorang murid menjalankan suatu eksperimen di meja makmal.

Larutan asid hidroklorik

pekat dengan logam

Rajah 1
Berdasarkan Rajah 1,
a) Nyatakan peralatan perlindungan diri yang tidak dipakai oleh murid tersebut?

……………………………………………………………………………………………………………………

b) Wajarkah tempat murid menjalankan eksperimen tersebut? TP 4

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

c) Sekiranya bahan tersebut terpercik pada matanya, apakah langkah pertama yang perlu
diambil oleh murid tersebut?

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

d) Setelah selesai eksperimen tersebut, cadangkan bagaimana untuk membuang bahan sisa
tersebut.

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

e) Terangkan kesan sekiranya langkah yang dicadangkan di (d) dilakukan sebaliknya.

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

f) Sebelum melakukan eksperimen tersebut,rakannya telah menumpahkan larutan ammonia

pekat di atas meja. Terangkan bagaimanakah langkah untuk menguruskan kemalangan
itu. TP4

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

10
MODUL ULAS T4 KSSM
 BP 1 : Langkah Keselamatan Dalam Makmal

2 Rajah 2 menunjukkan sebahagian keratan akhbar memaparkan pasukan anggota keselamatan

sedang melakukan tugasnya di sebuah kelas.

Rajah 2
Sumber : BH Online 26 Jun 2019

a) Nyatakan maksud peralatan perlindungan diri.

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

b) Nyatakan satu alat perlindungan diri yang dipakai oleh anggota keselamatan tersebut.

……………………………………………………………………………………………………………………

c) Berdasarkan situasi dalam Rajah 2, terangkan dengan lengkap langkah-langkah mengurus

kejadian tersebut. TP4

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

d) Wajarkah tempat kejadian tersebut?

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

e) Apakah kandungan di dalam termometer?

……………………………………………………………………………………………………………………

f) Apakah kesan kandungan yang dinyatakan di (e) kepada kesihatan manusia

berhampiran?

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

11
 BP 1 : Langkah Keselamatan Dalam Makmal

3 Rajah 3 menunjukkan sebahagian hasil eksperimen yang dijalankan oleh sekumpulan murid.

tikus

Rajah 3
a) Namakan bahan sisi biologi yang terlibat.

……………………………………………………………………………………………………………………

b) Kategori manakah bahan sisa yang dinamakan di (a) tergolong?

……………………………………………………………………………………………………………………

c) Terangkan secara lengkap bagaimanakah untuk menguruskan sisa tersebut. TP4

……………………………………………………………………………………………………pengasingan

………………………………………………………………………………………………………………tisu

…………………………………………………………………………………………………beg biobahaya

……………………………………………………………………………………………disejuk bekukan

…………………………………………………………………………………………………tong biobahaya

……………………………………………………………………………………………pelupusan berpusat

c) Namakan alat utama yang digunakan oleh murid bagi menjalankan amali tersebut.

……………………………………………………………………………………………………………………

d) Kategori manakahperalatan yang dinamakan di(c) tergolong?

……………………………………………………………………………………………………………………

e) Terangkan secara lengkap bagaimanakah untuk menguruskan sisa tersebut. TP4

……………………………………………………………………………………………………pengasingan

……………………………………………………………………………………………………bekas khas

…………………………………………………………………………………………………tidak diautoklaf

………………………………………………………………………………………………disimpan selamat

…………………………………………………………………………………………………beg biobahaya

…………………………………………………………………………………………………tong biobahaya

……………………………………………………………………………………………pelupusan berpusat

12
 BP 1 : Langkah Keselamatan Dalam Makmal

Standard Kandungan 1.3 Pemadam Kebakaran

Alat pemadam kebakaran Sejenis alat yang digunakan untuk mengawal atau memadamkan
kebakaran
Pengkelas alat pemadam Bergantung kepada medium pemadam kebakaran

Jenis alat pemadam kebakaran

Air Buih Karbon dioksida Serbuk kering

Warna label :
Warna label : krim Warna label : Hitam Warna label : biru
Merah

Memadamkan Memadamkan Memadamkan

kebakaran kebakaran kebakaran yang Memadamkan
mel semua jenis
ibatkan bah an melibatkan bahan melibatkan elektrik,
p epejal sepert
i kebakaran
pepejal seperti gas dan wap
kain, kertas dan tisu kayu dan kertas
serta jenis cecair
atau gas yang
mudah terbakar
seperti minyak, cat
dan gas asli

Kebakaran boleh dibahagikan kepada beberapa jenis berdasarkan bahan api yang terbakar
Jadual menunjukkan jenis kebakaran dan jenis alat pemadam kebakaran yang sesuai digunakan.

Jenis Jenis alat

Penerangan
kebakaran pemadam
kebakaran
Kebakaran melibatkan bahan api mudah terbakar jenis  Air
Kelas A pepejal (kecuali logam) seperti kayu, kertas, dan sebarang  Buih
bahan mudah terbakar  Serbuk kering
 Buih
Kebakaran yang melibatkan jenis cecair seperti petrol,
Kelas B  Serbuk kering
kerosin, diesel, cat, varnish dan lain-lain  Karbon dioksida
Kebakaran melibatkan gas seperti gas LPG, LNG, oksigen  Serbuk kering
Kelas C  Karbon dioksida
dan lain-lain
Kebakaran melibatkan logam seperti magnesium,  Serbuk kering
Kelas D
aluminium, natrium, kalium dan sebagainya (logam reaktif)
 Serbuk kering
Kelas E Kebakaran melibatkan peralatan elektrik  Karbon dioksida
 Serbuk kering
Kelas F Kebakaran melibatkan lemak dan minyak masak
Alat pemadam lain yang digunakan adalah pemadam api kebakaran jenis ABC, selimut
kebakaran, pasir dan air.
Pasir digunakan untuk memadam keabakaran bawal.
Air pula boleh digunakan untuk memadam kebakaran kecuali kebakaran daripada minyak.

13
 BP 1 : Langkah Keselamatan Dalam Makmal

Contoh alat pemadam kebakaran yang lain Penerangan

Pemadam kebakaran jenis ABC
 Boleh digunakan untuk semua jenis
kebakaran kecuali kebakaran yang
disebabkan oleh logam dan gas yang
tidak memungkinkan ledakan
 Tidak berbahaya kepada manusia
dan haiwan
 Tidak mencemarkan tanah
 Mudah diselenggara
[Sekurang-kurangnya sekali setahun]
 Kelembapan yang dihasilkan adalah
lebih lama, justeru menghalang api
daripada merebak semula

Selimut kebakaran

 Diperbuat daripada dua lapisan

gentian kaca
 Mampu memadamkan api yang kecil dan
sederhana yang susah dipadamkan oleh air
 Memadamkan api pada badan mangsa
dengan menyelimuti badan mangsa

Latihan Pengukuhan
1 Nyatakan empat jenis alat pemadam kebakaran TP 1

……………………………………………………………………………………………………………………………

2 Kenalpasti jenis alat pemadam kebakaran berdasarkan ciri-ciri berikut: TP2

Ciri alat pemadam kebakaran Jenis alat pemadam kebakaran
 Memadamkan kebakaran yang melibatkan
peralatan elektrik, gas dan wap ……………………………………………………….
 Memadamkan kebakaran yang
melibatkan gas yang mudah terbakar ……………………………………………………….
seperti minyak
atau cat
 Memadamkan semua jenis kebakaran
……………………………………………………….
 Memadamkan kebakaran melibatkan kain,
……………………………………………………….
kertas dan kayu

3 Kelaskan jenis kebakaran berikut berdasarkan bahan api terbakar dan nyatakan jenis alat
pemadam yang sesuai selain serbuk kering TP2
Bahan api terbakar Jenis alat pemadam kebakaran
Peralatan elektrik
Jenis kebakaran : Kelas………. ……………………………………………………….
Lemak dan minyak masak
Jenis kebakaran : Kelas………. ……………………………………………………….
Kayu, kertas dan kain
Jenis kebakaran : Kelas………. ……………………………………………………….
Melibatkan gas LPG, LNG dan oksigen
Jenis kebakaran : Kelas………. ……………………………………………………….
Jenis cecair seperti petrol, kerosin dan diesel
Jenis kebakaran : Kelas………. ……………………………………………………….

14
 BP 1 : Langkah Keselamatan Dalam Makmal

Soalan struktur
1 Rajah 1 menunjukkan 4 jenis alat pemadam kebakaran.

Jenis alat pemadam kebakaran

P Q (label : Krim) Serbuk kering S

Memadamkan kebakaran melibatkan bahan pepejal seperti kain, kertas dan tisu
Memadamkan kebakaran yang melibatkan elektrik, gas dan wap
Mellibatkan semua jenis kebakaran
Bahan api T

Rajah 1

a) Apakah P, Q dan R

P : ……………………… Q : ……………………… S :………………………..

b) Nyatakan jenis bahan api T yang dipadam oleh alat pemadam kebakaran Q.

…………………………………………………………………………………………………………………

c) Apakah warna label bagi alat pemadam P dan S

P : …………………………………………… S : …………………………………………

2 Rajah 2.1 dan Rajah 2.2 menunjukkan alat pemadam kebakaran.

ABC
POWDER

Rajah 2.1 Rajah 2.2

a) Namakan alat pemadam berikut TP 1

Rajah 2.1 : …………………………………………………………

Rajah 2.2 : …………………………………………………………

b) Namakan bahan api yang tidak boleh dipadam oleh alat pemadam Rajah 2.1 TP 2

……………………………………………………………………………………………………………………

c) Bagaimanakah alat pemadam Rajah 2.2 membantu mangsa kebakaran yang

terkena api?

……………………………………………………………………………………………………………………

d) Apakah kebaikan pemadam api Rajah 2.1 yang mungkin tiada pada pemadam yang lain

……………………………………………………………………………………………………………………

15
 BP 1 : Langkah Keselamatan Dalam Makmal

Kaedah Penggunaan Pemadam Kebakaran

Langkah-langkah untuk menggunakan alat pemadam kebakaran.(PASS)

Tanggalkan pin Halakan Tekan pemicit Ratakan semburan ke

keselamatan dan muncung alat ke atas alat seluruh sumber api
pastikan dalam pangkal api. pemadam dengan gerakkan
kedudukan Jarak 2.0 – 2.5 dari sisi ke sisi
menegak meter dari api

Terdapat beberapa panduan keselamatan kebakaran iaitu

1. Memasang alat pengesan asap
2. Pastikan ada pelan kecemasan dan laluan kecemasan dari setiap bilik dann
latihan kebakaran dijalankan
3. Gunakan mentol yang sepadan dengan watt lampu
4. Perkakasan elektrik yang menghasilkan haba diletakkan sekurang-kurangnya 1 meter dari
tirai, perabot dan peralatan yang mudah terbakar
5. Elakkan mengecas peralatan elektronik di atas katil atau tanpa pengawasan
6. Periksa pendawaian elektrik dari semasa ke semasa untuk mengenal pasti dan mengatasi
kerosakan atau kebakaran litar pintas
7. Elakkan membuat penyambungan atau membebankan litar elektrik
8. Letakkan mancis atau pemetik api di tempat yang tinggi supaya tidak dicapai oleh kanak-
kanak
9. Bekas yang mempunyai cecair mudah terbakar disimpan di tempat jauh dan selamat dari
punca api dan kanak-kanak
10. Meletakkan satu unit alat pemadam kebakaran jenis serbuk kering atau jenis ABC di rumah

Menjalankan Audit Alat Pemadam Kebakaran di

 Meter tekanan
 Jenis
pemadam
kebakaran
 Tarikh luput

Check accessiblity

Examine the physical

state
Check the pressure
gauge
Notice the inspection
tag
Generate report

16
 BP 1 : Langkah Keselamatan Dalam Makmal

Soalan Struktur (Buku Teks m/s 17)

1 Rajah 1 menunjukkan satu kebakaran yang berlaku di makmal sains.

Rajah 1
a) Berdasarkan Rajah 1, nyatakan

i) Jenis kebakaran yang berlaku : ………………………………………………………………………

ii) Alat pemadam kebakaran yang sesuai : ……………………………………………………………

b) Pada pendapat anda, bagaimanakah kebakaran tersebut berlaku?

……………………………………………………………………………………………………………………

c) Cadangkan satu langkah keselamatan bagi mengelakkan kebakaran tersebut berlaku

……………………………………………………………………………………………………………………

d) Seorang murid berada di tempat kejadian, nyatakan langkah-langkah yang boleh

dilakukan oleh murid tersebut untuk memadamkan kebakaran tersebut.

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

e) Susunkan langkah-langkah dalam mengendalikan alat pemadam kebakaran.

……………………………………………………………………………………………………………………

f) Sebagai langkah penjagaan alat pemadam kebakaran, audit alat pemadam kebakaran
mesti dilakukan. Nyatakan lima perkara yang perlu dipertimbangkan semasa menjalankan
audit tersebut

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

~MODUL BP 1 TAMAT~

17