Temat: ,,Fraszki nieprzepłacone, wdzięczne fraszki moje…” - Jana Kochanowskiego opowieść o

życiu

Str.72

Fraszka…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Wiersz sylabiczny

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..........
.................................................................................................................................................................

„Do fraszek”

Podmiot liryczny (sam poeta) zwraca się do uosobionych fraszek z prośbą o odpowiedni sposób
pisania o ludziach, podejmując jednocześnie refleksję nad swoją twórczością.

Poeta nie chce, by jego wiersze uwieczniały złe wspomnienia po ludziach, lecz nie ma zamiaru milczeć
o rzeczach, które uważa za nieodpowiednie. Zaznacza, że ostrze krytyki kieruje w ludzkie postępki, a
nie w konkretnego człowieka. Także pochlebstwa rozdaje rozsądnie.

„Na młodość”

podmiot liryczny okres młodości przyrównuje do wiosny. Tak jak rok bez kapryśnej wiosny byłby
smutny i niepełny, tak życie ludzkie bez szaleństw młodości nie miałoby uroku. Kochanowski mówi o
tym najpiękniejszym okresie życia z humorem i pobłażliwością. Jako mądry i doświadczony człowiek,
wie, że młodość ma swoje prawa. Popularne powiedzenie mówi, że: „Młodość musi się wyszumieć”

„Do Hanny”

podmiot liryczny (kochanek, zalotnik) zwraca się do wybranki swego serca. Choć Hanna nosi na palcu
zdobny kamień, w jej sercu nie ma uczucia. Apeluje, aby przemieniła swoje serce i pokochała
zalotnika. Fraszka ta ukazuje kobietę jako istotę przekorną i nieprzewidywalną w uczuciach.

„Na nabożną”

krytyka udawanej pobożności, fałszywej religijności

„O żywocie ludzkim”

Poeta nazywa błahostką myśli i czyny człowieka. Twierdzi, że na świecie nie ma niczego pewnego:
uroda, pieniądze, sława przemijają, zaś człowiek po swojej śmierci zostaje zapomniany.

„Na zdrowie”

podmiot liryczny zakłada, że zdrowie jest najważniejszą wartością w życiu człowieka, który często
pogrąża się w poszukiwaniu popularności, urody czy majątku, ale zapomina, że bez zdrowia wszystko
przestaje mieć znaczenie. Osoba mówiąca zwraca się z prośbą o zachowanie zdrowia, prosząc o
ochronę przed chorobami dla siebie i swojej rodziny. Te słowa świadczą o dojrzałości i silnie ukształ-
towanym systemie wartości.
„Na lipę”

Podmiotem lirycznym jest lipa (personifikacja) , która zachwala swoje zalety, zachęca do spędzenia
czasu pod jej konarami. Wykorzystanie motywu mitologicznego – ogrodu hesperyjskiego (złote
jabłka).

„Na dom w Czarnolesie”

Podmiot liryczny zwraca się do Boga, pragnie jego błogosławieństwa, cieszy się z uczciwego życia w
rodzinnym kraju.

„Na zachowanie”

Opowiada o roli, którą w życiu człowieka odgrywają prawdziwi przyjaciele. Poeta podkreśla wyższość
szczerych relacji międzyludzkich nad gromadzeniem dóbr materialnych. Utwór wpisuje się w filozofię
życiową Kochanowskiego, który przestrzegał przed zbytnim skupianiem się na majątku i sławie. Poeta
zdawał sobie sprawę, że najważniejszą rolę w życiu człowieka odgrywają cnota oraz relacje między-
ludzkie. Podmiot liryczny zwraca się z prośbą do Boga. Za wszelką cenę chce uchronić się od życia bez
przyjaciół.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Zadanie

Podaj 5 najważniejszych - Twoim zdaniem - warunków, które powinny być spełnione, aby życie
upływało szczęśliwie. Uzasadnij swój wybór